Информация о документе

Цена 9000UZS
Размер 270.4KB
Покупки 11
Дата загрузки 08 Август 2023
Расширение docx
Раздел Курсовые работы
Предмет Экономика

Продавец

Bohodir Jalolov

AT ―Xalq banki Namangan viloyati filialining boshqaruv faoliyati amaliyot hisoboti

Купить
REJA: KIRISH 1. AT―Xalq Banki ning tashkiliy-iqtisodiy holati tahlili 2. AT ―Xalq banki Namangan viloyati filialining boshqaruv faoliyati va personalining vazifalari 3. AT ―Xalq banki Namangan viloyati filiali faoliyatining samaradorligini baholaydigan ijtimoiy-iqtisodiy va moliyaviy holati tahlili XULOSA FOYDALANGAN ADABIYOTLAR KIRISH Bozor iqtisodiyoti sharoitida har bir korxona yoki tashkilot, albatta yuqori daromad olishga intiladi. Buning uchun esa ulardan samarali boshqaruv jarayoni hamda mavjud imkoniyatlardan oqilona foydalanish talab etiladi. Yuqori daromad olishga hamda raqobatda g’olib chiqishga sabab bo’luvchi eng asosiy omillardan biri esa aynan inson omilidir. Har qanday korxona yoki tashkilotning kuch-qudrati unda faoliyat olib borayotgan xodimlar, insonlar bilan, ularning soni va intellektual potensiali bilan o’lchanadi. Chunki bozor iqtisodiyoti fazalari hisoblangan ishlab chiqarish, taqsimlash, ayirboshlash va is’temol jarayonlarining ham boshqaruvchisi ham boshqariluvchisi aynan inson omili, personal hisoblanadi. Bugungi kunda tijorat banklarida kadrlar menejmentini takomillashtirish, ular faoliyatida yangi imkoniyatlarni izlab topish xizmat turlarining ko’payishi va faoliyat sohasi kengayishiga olib kelinmoqda. Shularni inobatga olganda bank sohasida ishlash layoqati yuqori bolgan mutaxassislarni to’g’ri tanlash, ularning malakasini doimiy ravishda oshirib borish muhim masalalardan hisoblanadi. Mamlakatdagi iqtisodiy vaziyat zamonaviy bankni boshqarish muammolarini qanchalik murakkabligini aniq ko'rsatib turibdi. Bugungi kunda menejer nafaqat yuqori kasbiy malakaga ega bo'lishni talab qilmoqda, balki ayni paytda xavfli bo'lishga tayyorlik bilan birlashtirib, bank faoliyatining yakuniy natijasi uchun to'liq javobgarlikni o'z zimmasiga oladigan yangi fikrlash darajasiga ham ega. Zamonaviy bozor iqtisodiyoti sharoitda bank tomonidan boshqariladigan xatoliklarni tuzatish imkoniyatlari juda cheklangan, shuning uchun bankning tashqi va ichki muhitini o'rganish omillarini o'rganish asosida strategik rejalashtirish imkoniyatlarini faol ravishda ishlatadigan samarali boshqaruv tizimini yaratish eng muhim muammolardan biri bo'lib qolmoqda. Zero Prezidentimiz Sh.Mirziyoyev ta’kidlaganlaridek ―Kadrlar bilan ishlash holatini ham tanqidiy tahlil qilish zarur. 4 O’ylaymanki moliya organlarining butun tizimdagi rahbar va xodumlarini attestatsiyada o’tkazish kerak. Endi ushbu lavozimlarga samarali ishni ta’minlaydigan, munosib kadrlarni tanlash bo’yicha oldimizda muhim vazifa turibdi. 1 So'nggi paytlarda tashkilotlarning kadrlar salohiyatini shakllantirish muammolariga katta e'tibor berildi, ularning yetarlicha darajasi raqobatbardosh ustunliklarga, faoliyat ko'rsatkichlariga va tashkilotning barqaror rivojlanishiga ta'sir ko'rsatdi. Ta'kidlash joizki, xodimlarni boshqarishni optimallashtirish bugungi vaziyatdan chiqish uchun ijobiy natija qo'lga kiritishga salbiy ta'sir ko'rsatishi mumkin, hech bo'lmaganda eng yaxshi va minimal moliyaviy xarajatlar. Shu bois, hozirgi vaqtda menejmentning ijtimoiy jihatlariga asosiy e'tibor qaratiladi, rahbariyatning asosiy sa'y-harakatlari insonga, eng yuqori samaradorlik bilan belgilangan maqsadlarga erishish uchun birgalikda ishlashga qodir jamoani shakllantirishga qaratilgan. Shu bois, menejment usullarini respublikamiz tijorat banklari kadrlari ular salohiyatini boshqarish jarayonlariga tatbiq etish va buning asosida bank xodimlari faoliyatining samaradorligiga erishish bugungi kunda bank sohasidagi dolzarb masalalardan biridir. 1. Aksiyadorlik tijorat “Xalq Banki” ning tashkiliy-iqtisodiy holati tahlili Xalq bankining missiyasi Bank faoliyatining mazmuni va ma’nosini belgilab beradi, uning ijtimoiy vazifalarni amalga oshirishda hukumatning moliyaviy agenti vazifalarini bajarishdagi, shuningdek xalq farovonligi va umuman iqtisodiyotning o’sishini ta’minlashdagi tutgan o’rnini ta’kidlaydi. Xalq bankining mijozlari aholi va xo’jalik yurituvchi sub’ektlar, ularning faoliyati, maqsadlari va intilishlari, farovonligi Xalq Banki aynan shuning uchun faoliyat yuritadi. Bank mijozlarga va hamkorlarga xodimlarning malakali bo’lishini kafolatlaydi. Bank xodimlarning kasbiy mahoratning eng yuqori bosqichiga intilishini qo’llab-quvvatlaydi va rivojlantiradi. Ishonchlilik - Bank faoliyatining zamirida vijdoniylik, halollik, mas’uliyat yotadi Taqdim etiladigan xizmatlar sifatining kafolati — bank ishining uslubidir. Guruh ruhi - bu umumiy maqsad bo’lib, har bir xodimning ushbu maqsadga erishishga qo’shgan betakror hissasi va kasbiy mahoratidir. Bank xodimni umumiy maqsadga erishishga qo’shgan hissasi uchun qadrlaydi. Xodimlarni rivojlantirish - bankning boyligi, uning bozor aktividir. Bank xodimlarning o’z salohiyatini royobga chiqarishi va rivorjlanishi uchun sharoit yaratadi. Innovatsion yondashuv - bank yangi mahsulotlar va xizmatlarni yaratadi, ishida ijodiy yondashuvlarga amal qiladi, ijobiy o’zgarishlarga xayrixoh bo’ladi va doimo ular uchun ochiq bo’ladi. Bank mijozlarga xizmat ko’rsatishning yuksak standartlariga intiladi, har bir mijozning manfaatlarini himoya qiladi. Bank mijozlar bilan uzoq muddatli va o’zaro foydali hamkorlikka intiladi. Bank doimo o’z xizmatlarini yangilab boradi, shunigdek yangi bank mahsulotlarini ishlab chiqadi va taklif etadi. Mijozlar bilan o’z munosabatlarida bank ochiqlik va o’zaro ishonch tamoyillariga tayanadi. Bank xodimlari mijozlar va ish hamkorlarining operatsiyalari, hisobraqamlari va omonatlari to’g’risida axborotlarni, shuningdek mijozning, ish hamkorining ish obro’siga, boshqa nomoddiy yoki moddiy manfaatlariga zarar yetkazishi mumkin bo’lgan boshqa axborotlarni, agar O’zbekiston Respublikasi qonunchiligida boshqacha ko’zda tutilmagan bo’lsa, sir saqlaydi. Bank xodimlari mijozlarga, ish hamkorlariga yashirin imtiyozlar va afzalliklarni yaratib bermaydi. Bank ochiq-oshkor siyosatini amalga oshiradi va korporativ boshqaruv tamoyillariga qat’iy amal qiladi. Chunonchi: ta’sischilarning manfaatlariga so’zsiz rioya qiladi, o’z vaqtida axborotni oshkor etadi, hisob va hisobot sifatini yaxshilash asosida axborotning ko’rgazmaliligi va foydalanish osonligini yuksaltiradi. Bank xodimlari bankning muvaffaqiyatli faoliyatining asosidir. Bank o’z xodimlarini qadrlaydi, har bir xodimga o’z salohiyatini eng to’liq ro’yobga chiqarishga imkon beruvchi sharoitlarni yaratadi. Bank yoshi, irqi, jinsi, e’tiqodi yoki millatidan qat’i nazar xodimlarni jalb qiladi va eng yaxshi xodimlarni olg’a surib, ularni erishgan yutuqlari uchun taqdirlaydi. Bank shaxsni va inson qadrqiymatini hurmat qiladi. Bank xodimlari bankning ish obro’siga, boshqa nomoddiy yoki moddiy manfaatlariga zarar yetkazishi mumkin bo’lgan vaziyatlarning yuzaga kelishga yo’l qo’ymaydi. Raqobatchilari bilan o’zaro munosabatlar odobli ish munosabatlari asosida barpo etiladi. Bank uchun yagona maqbul raqobat shakli taqdim etiladigan xizmatlarning sifati, ishonchliligi va servis darajasi borasida xolisona bozor afzalliklarini yaratish hisoblanadi. Bank moliyaviy-sanoat guruhlari, siyosiy partiyalar va birlashmalarga nisbatan neytralitet tamoyillariga amal qiladi hamda o’z faoliyatini mijozlar va ta’sischilar manfaatlarida amalga oshiradi. Bank xodimlari davlat organlari bilan ishlarini shaxsiy manfaatdorliksiz, ma’muriy qarorlarni qabul qilishga ta’sir o’tkazishning noqonuniy usullaridan foydalanmay, yuritishi lozim. O’zbekiston Respublikasi Xalq Banki universal tijorat banki hisoblanib, bozor iqtisodiyoti sharoitida asosan aholini kreditlash, ularga pullik xizmatar ko’rsatish hamda aholining bo’sh turgan pul mablaqlarini omonatlarga va zayom obligasiyalariga jalb qilish va boshqa amaldagi qonunlarda belgilangan bank xizmatarini bajarish bilan shug’ullanadi. Xalq Banki aholining va korxona, tashkilotlarning bo’sh turgan pul mablag’larini bir markazga to’playdi va bu mablag’lardan iqtisodiyotni rivojlantirishda samarali foydalaniladi. O’zbekiston Respublikasi Xalq Banki yuridik shaxs hisoblanadi va bu tashkilotning o’z shaxsiy muhri mavjud, uning yuqori organi Xalq Banki boshqaruvi hisoblanadi. Respublika Xalq Banki muassasalarida aholi jamg’armalarini saqlash va o’z vaqtida egalariga qaytarib berishni bevosita O’zbekiston Xalq Banki o’z kafolatiga oladi. Xalq Banki mijozlari bo’lib, O’zbekiston fuqarolari, chet el fuqarolari hamda fuqaroligi bo’lmagan shaxslar ham hisoblanishi mumkin. O’zbekiston Respublikasi davlat tijorat Xalq Bankining asosiy vazifalari uning ustavida belgilab berilgan:  har bir tuman, shahar, qishloq, har bir ho’jalikda bank infrastrukturasini tashkil etish, bank xizmatini Respublikaning har bir yashovchisi uchun qulay bo’lishini ta'minlash;  bank muassasalarini kadrlar bilan ta'minlashni tashkil etish;  aholini qiziqtirish uchun yangi omonatlar turini ko’paytirish, yutuqli omonatlarni joriy qilish, jismoniy va yuridik shaxslar o’rtasida obligatsiyalarni joylashtirish, lotereyalarni chiqarish va joylashtirish;  aholi qo’lidagi chet el valyutasini aholi omonatlariga jalb qilish;  aholi omonatlari bo’yicha naqd pulsiz hisob-kitoblarni, tovar va xizmatar uchun naqd pulsiz hisob-kitoblarning yangi shakllarini jumladan plastik kartochkalarni joriy qilish;  chek, akkreditiv, sertifikat kabi to’lov hujjatlarini chiqarish va aholi o’rtasida joylashtirish;  jismoniy va yuridik shaxslarga hisob-kitob va kredit xizmatini ko’rsatish;  aholiga bank xizmatini ko’rsatish sohasida chet el tajribasini kiritish; 40  bank aktivlaridan samarali foydalanish va kredit tavakkalchiliginikamaytirish;  ko’chmas mulk qurish, ularni tuzatish, aholining uzoq muddat foydalanadigan tovarlari va boshqalar bo’yicha iste'mol krediti tizimini rivojlantirish;  omonatchilarning manfaatlarini himoya qilishni ta'minlash; O’zbekiston Respublikasi Hukumati qarz oluvchi kafolat va kreditorlik funksiyalarini amalga oshirish vazifalarini topshirgan hollarda O’zbekiston Respublikasi Hukumati nomidan qarz oluvchi va kreditor bo’lib ish ko’radi; Amaldagi qonun hujjatlari doirasida boshqa xil bank faoliyatini olib boradi. Xalq banki o’z faoliyatini ustaviga asosan olib boradi. Muassislarning bankning ustav sarmoyasidagi badallari miqdori quyidagicha: O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi - ustav sarmoyasining 51 foizi O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki - ustav sarmoyasining 49 foizi Respublikada jamg’arma ishi bilan shug’ullanuvchi asosiy banklardan biri Xalq Banki hisoblanadi. Xalq Banki o’z ishini ma'lum rejalar asosida tashkil qiladi. Yuqori tashkilotlarning qaror va qo’llanmalariga amal qilgan holda o’z faoliyatini olib boradi. Xalq Banki boshqaruvi va bank kengashi bankni boshqaruv organlari hisoblanadi. Bank kengashi tarkibiga 7 a'zo kiradi, 4 ta a'zo Moliya Vazirligi, 3 ta a'zo Markaziy Bank taqdimnomasiga ko’ra tayinlanadi. Bank kengashi yig’ilishida masalalarni hal qilishda kengashning har bir a'zosi bir ovozga ega bo’ladi. Bank kengashi yig’ilishini o’tkazish uchun kvorum tayinlangan bank kengashi a'zolarining kamida 75 % foizini tashkil qilishi kerak. Bank kengashi:  bank faoliyatining ustivor yo’nalishlarini belgilaydi;  bank depozit va kredit siyosatining prinsiplarini tasdiqlaydi;  Vazirlar Mahkamasiga, Moliya Vazirligiga, Markaziy bankka, bank ustaviga o’zgartirishlar vaqo’shimchalar kiritish to’g’risida takliflar kiritadi;  bankning tashkiliy boshqaruv tuzilmasini tasdiqlaydi;  boshqaruv raisi taqdimnomasi asosida bank boshqaruvi a'zolarinitasdiqlaydi;  amaldagi qonun hujjatlariga amal qilishni nazorat qiladi va boshqalar. Bank boshqaruvi bank faoliyatini tashkil etadi va unga tezkor rahbarlikni amalga oshiradi, Markaziy Bank lisenziyasi asosida bankning ustavdagi maqsadlari va vazifalari bajarilishini ta'minlaydi, bank mijozlariga ko’rsatiladigan xizmatar bo’yicha foiz stavkalari va vositachilik haqi miqdorlarini ishlab chiqadi va bank kengashi bilan kelishib oladi. Zararlar miqdorini kamaytirish maqsadida bank aktivlar turlarini ko’paytiradi. Bank tomonidan Markaziy Bank tomonidan belgilangan iqtisodiy me'yorlarga, Markaziy Bankda majburiy zahiralar shakllantirish yuzasidan talablarga rioya qilinishini ta'minlaydi. Bank boshqaruvi bank kengashiga hisob beradi. Bank boshqaruvi raisi O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi va Markaziy Banki taqdimnomasiga ko’ra Vazirlar Mahkamasining qarori bilan tasdiqlanadi. Kengash raisining o’rinbosari Markaziy Bank taqdimnomasiga ko’ra tayinlanadi. Bank boshqaruv a'zolarining soni va shaxsiy tarkibi bank kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Bank hududiy boshqarmalari va bo’linmalarining rahbarlari bank boshqaruvi tomonidan tayinlanadi. Boshqaruv raisi tezkor rahbarlikni amalga oshiradi va bank faoliyati uchun shaxsan javob beradi. Bank buhgalteriya hisobini yuritadi hamda O’zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga va xalqaro standartlariga muvofiq Markaziy Bank tomonidan belgilangan tartibda moliyaviy hisobot taqdim etiladi. Bank o’z moliyaviy hisobotlarini, ularda keltirilgan ma'lumotlar auditorlik tashkiloti tomonidan tasdiqlangandan so’ng, Markaziy Bank tomonidan belgilanadigan shakllar bo’yicha va muddatlarda matbuotda e'lon qiladi. Bankning yillik hisoboti bank kengashi tomonidan tasdiqlanadi. Xalq banki boshqarmasi o’zining qo’l ostidagi barcha bank muassasalari faoliyati bo’yicha asosiy vazifalarni hal etish, Xalq banki boshqarmasining harajat smetasini ishlab chiqish bilan shug’ullanadi. Bundan tashqari Xalq Banki boshqarmasi quyidagi funksiyalarni bajaradi:  respublikada omonat ishini tashkil qilish va naqd pulsiz hisob-kitoblarni rivojlantirish bo’yicha vazifalarni belgilab beradi.  hisobot vabank nazoratini tashkil qiladi.  bank operasiyalarini avtomatlashtirish ishlarini olibboradi. O’ziga bo’ysunadigan bank muassasalarining yillik hisobot balanslarini tasdiqlaydi, yig’ma balanslarni ko’rib chiqadi. Bankning kredit va moliya reja loyihalarini muhokama qilishda qatnashadi. Xalq bankining tashkiliy tuzilishi viloyatlarda Xalq Bankining boshqarmasi tuzilgan, shaharlarda esa jamg’arma ishini bankning shahar filiallari tashkil qiladi. Tumanlarda esa Xalq Banki filiallari faoliyat ko’rsatadi. Har bir Xalq Banki filiali qoshida bir necha omonat kassalar tashkil qilingan. Tuman filiali va omonat kassalari bevosita aholiga xizmat ko’rsatish bilan shug’ullanadi. ―MS Excel bankning asosiy hisob kitob dasturi bo’lib hisoblanadi. Bu dastur yordamida bank operatsiyalari rasmiylashtiriladi, foizlar hisoblanadi, maxsus jadvallar tuziladi. Bular quyidagi tartibda tuziladi: AT Xalq Bankining mijozlari bilan olib boradigan opeartsiyalarida banklarda qo`llanilayotganda dasturlardan biri bo`lgan NCI dasturidan foydalanadi, Mazkur amaliyotim davomida NCI dasturidan foydalanishni va bankdagi operatsiyalarni ushbu dastur orqali rasmiylashtirishni o`rganishga harakat qildim. NCI dasturidan har bir bankdagi xodimlar foydalanishi uchun ularga maxsus Login va Parol beriladi, demak NCI dasturiga kirish uchun har bir xodim o`zlarining berilgan login va parolidan foydalanib ishga tushirishadi. Kredit bo’limi faoliyati xolati taxlili. Xalq banki jismoniy shaxslar uchun quyidagi kreditlash dasturlarini taqdim etadi: Iste’mol kreditlari, Ipoteka kreditlari, Xalq Banki tomonidan kreditlash qulay moliyaviy asos bo’lib, uning yordamida siz o’z istaklaringizni uzoq pul yig’ib o’tirmay, tez amalga oshirishingiz mumkin. Ipoteka kreditlari yosh oilalarni moddiy va ma’naviy qo’llab-quvvatlsh, ularga mehnat faoliyatining boshlanishi va mustaqil hayotga kirib borishi paytida kerakli yordam ko’rsatilishi, barqaror daromad manbalarini shakllantirishga tasirchan rag’batlari va mexanizmlarini yaratish maqsadida davlat-tijorat Xalq Banki turar joyni sotib olish, qurish va rekonstruksiya qilish uchun kreditlarni ajratadi. Kredit olish huquqiga quyidagilar ega bo’ladi: 15 www.xb.uz / O’zbekiston Respublikasi aksiyadorlik tijorat Xalq banki. 43  O’zbekiston Respublikasining 18 yoshga yetgan, to’lovga layoqatli fuqorolari;  yashash manziliga ko’ra doimiy ro’yxatdan o’tgan;  ohirgi ish joyida kamida 6 oy ish stajiga va kamida 1 yillik umumiy mehnat stajiga ega bo’lgan;  banklar va boshqa moliyaviy muassasalar oldida qarzdorligi bo’lmagan;  bank tomonidan o’z va jalb qilingan mablag’lari hisobiga beriladigan ipoteka kreditining miqdori turar joyni sotib olish, qurish va rekonstruksiya qilish qiymati bilan cheklanadi, lekin ko’pi bilan:  shaxsiy turar joy uyini sotib olish va qurish uchun minimal ish haqining 3000 baravari;  shaxsiy turar joy uyini rekonstruksiya qilish va ko’p xonadonli uyda xonadonni sotib olish uchun minimal ish haqining 2500 baravari miqdorida belgilanadi. Ipoteka kreditidan foydalanish uchun foiz stavkasi kreditdan foydalanish uchun foiz stavkasi yillik 18 foiz miqdorida belgilanadi, bunda depozit hisobraqamiga beriladigan kredit miqdoridan kamida 25 % foiz kiritilishi lozim. Yosh oilalga ipoteka kreditlari berilishining shartlari. Yosh oilalar uchun kreditdan foydalanish uchun foiz stavkasi yillik 18 % miqdorida belgilanadi, bunda depozit hisobraqamiga beriladigan kredit miqdoridan kamida 25% kiritilishi lozim. Bunda qonunchilikka muvofiq yosh oilalar toifasiga birinchi marta ro’yxatga olingan nikoh qurgan, har birining yoshi 30 yoshdan oshmagan er-xotin kiritiladi. Yosh oilalarga ipoteka kreditlari bo’yicha asosiy qarzlarni qoplash bo’yicha uch yillik imtiyozli davr belgilanadi, kreditni qoplash to’lovlari imtiyozli davr tugagandan keyingi oydan e’tiboran boshlanadi. Bank tomonidan o’tkazilgan mablag’ va shartnoma bo’yicha to’lov talabnomasining qiymat orasidagi farqi bankning diskonti hisoblanadi. AT Xalq Banki mijozlarga O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2006-yil 23-mart kunidagi № PQ-308-sonli ―Xususiy yordamchi, dehqon va fermerlik xo’jaliklarida qoramol sonini ko’paytirishni 44 rag’batlantirish choralari to’g’risida qarori asosida beriladigan mikrokreditlarni taklif qiladi. 2. Aksiyadorlik tijorat Xalq banki Namangan viloyat filialinin boshqaruvfaoliyati va personalining vazifalari Tijorat banklarini tashkil qilish 11 fevral 1999 yilda qabul qilingan ―Banklarni ro’yxatga olish va ularga litsenziya berish tartibi to’g’risidagi 630- sonli Nizom asosida olib borilar edi. Bu qonunga 2009 yil 15 avgustda №703 son bilan o’zgartirish kiritilgan va hozirda banklar ushbu qonun asosida tashkil etilmoqda. Banklar O`zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi, "Banklar va bank faoliyati to’g’risida"gi, "Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to’g’risida"gi qonunlari hamda boshqa qonun hujjatlariga muvofiq, qoida tariqasida, aksiyadorlik jamiyati tarzida tashkil е tiladi. 2016 yilning 1 iyulidan boshlab aksiyadorlik jamiyatlari tarzida tashkil е tiladigan tijorat banklari O`zbekiston Respublikasi Prezidenti va Vazirlar Mahkamasiningqarorlarida nazarda tutiladigan holatlardan tashqari, faqat xorijiy investorning ustav kapitalidagi ishtiroki ulushi 15 foizdan kam bo`lmagan taqdirdagina tashkil qilinishi mumkin16 . Xalq banki, O zbekiston Respublikasiʻ davlat tijorat xalq banki — yirik universal davlat tijorat jamg arma banki. 1992 y. ʻ da sobiq davlat mehnat jamg arma kassalari (1923) negizida tashkil etilgan mehnat ʻ jamg armalari va aholini kreditlash maxsus banki — SSSR Jamg arma banki ʻ ʻ (1987) ning O zbekiston bo limi asosida O zbekiston jamg arma banki tashkil ʻ ʻ ʻ ʻ etildi. 1995 yilda bu bank hukumatning maxsus qarori bilan O zbekiston ʻ Respublikasi davlat tijorat xalq banki deb nomlandi. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2015 yil 24 apreldagi ―Aksiyadorlik jamiyatlarida zamonaviy korporativ boshqaruv uslublarini joriy etish chora-tadbirlari to’g’risidagi PF-4720- sonli Farmoniga asosan bank nomi ―Aksiyadorlik-tijorat Xalq banki nomiga o’zgartirildi17 . Boshqaruvi Toshkent shahrida. Bank ta sischilari: O zbekiston ʼ ʻ Respublikasi Moliya vazirligi (51%) va O zbekiston Respublikasi Markaziy banki ʻ (49%). Xalq banki keng tarmoqdi universal bank, respublikadagi bank tizimining yirik bo g inlaridan biri hisoblanadi. 14 ta hududiy filiali, 188 tuman (shahar) ʻ ʻ filiali, 144 mini bank, 2517 ta shoxobchalarga ega (2004). Jismoniy va yuridik shaxslarga barcha turdagi bank xizmatlarini ko rsatadi. Bankning asosiy vazifalari:ʻ respublikada bank jamg arma ishlarini rivojlantirishga qaratilgan depozit siyosatini ʻ olib borish; aholining bo sh pul mablag larini bank omonatlariga jalb qilish va ular ʻ ʻ hisobiga shakllangan resurelarni iqtisodiyotning ustuvor tarmoqlariga yo naltirish; ʻ davlat va boshqa emitentlarning qimmatli qog ozlarini xarid qilish, saqlash, ʻ hisobga olish hamda ikkilamchi bozorda oldisotdi muomalasini amalga oshirish; lahzali va boshqa turdagi lotereyalarni tashkil qilish va o tkazish; xo jalik ʻ ʻ sub yektlari va yakka tartibda faoliyat kursatadigan tadbirkorlarga mikrokreditlar ʼ berish; yuridik va jismoniy shaxslarga hisobkitob — kassa xizmati ko rsatish, ʻ uchinchi shaxs foydasiga to lovlar qabul kilish va boshqa Bank muassasalari davlat ʻ tomonidan ko p bolali va kam ta minlangan oilalarga tayinlanadigan nafaqa va ʻ ʼ yordam pullarini egalariga tarqatdi. AT ―Xalq bankida kadrlarni to’plash. Nomzodga bo’lgan talablar aniqlangach (lavozim yo’riqnomasi, malakaviy karta va boshqa shakldagi hujjatlar); kadrlar bo’limi keyingi bosqichni amalga oshirishga kirishishi mumkin: ya’ni yetarli malakaga ega nomzodlarni tanlash. Bunda korxona sarflashi mumkin bo’lgan byudjet va birlamchi inson resurslari asosiy limitlovchi ko’rsatkich bo’lib xizmat qiladi. Nomzodlarni jalb qilishda bank bir qancha qulayliklar va kamchiliklarga ega bo’lgan qator usullarni qo’llashi mumkin: Ijtimoiy omillar korxona va tashkilotlar, xususan tijorat banklari sharoitida ijtimoiy muhitni tashkil etish bilan bog’liq shart-sharoitlardagi o’zgarishlarni va bu o’zgarishlarning oqibatlarini ifodalab beradi. Ijtimoiy omillarning asosiy yo’nalishini mehnat jarayoni amalga oshiriladigan tijorat banklarining o’zida ishlaydigan xodimlarga, ularning oilalari istiqomat qiladigan muhitga hamda ularning yaqin atrofidagi xodimlarga ta’sir ko’rsatish shakllariga qarab farqlash mumkin. Asosiy omillarga quyidagilar kiradi:  tijorat banklarining potentsiali, uning ijtimoiy infratuzilmasi;  ish sharoitlari va mehnatni muxofaza qilish;  personalning ijtimoiy ximoyalanganligi;  jamoadagi ijtimoiy ruhiy vaziyat;  mehnatni moddiy rag’batlantirish va oila byudjetlari;  ishdan tashqari vaqt va dam olishdan samarali foydalanish va boshqalar. Tijorat banklari o’zining miqyosi, mulkchilik shakli,bo’ysunishi, qayerda joylashganligi va boshqa shart- sharoitlariga qarab o’zining yaxllit ijtimoiy infratuzilmasiga ega bo’ligan, faqat uning ayrim elementlari yig’indisiga ega bo’lishi, yoki boshqa korxona va tashkilotar bilan kooperatsiyalashuviga va ijtimoiy sohaning munitsipial bazasiga umid qilishi mumkin. Lekin har qanday vaziyatda ham ijtimoiy infratuzilma haqida g’amho’rlik qilish ijtimoiy taraqqiyot va personalni boshqarishning eng muhim talabi hisoblanadi. Bu omillar quyidagilarni o’z ichiga oladi;  banklarning zamonaviy texnika va texnologiya bilan ta’minlash darajasi, mehnatning mexanizatsiya va avtomatlashuvi darajasi, samarali materiallarning ishlatilishi;  zamonaviy fan-texnika yutuqlarining ishlab chiqarishga joriy etilishini hisobga olgan xolda mehnatni tashkil etish, ishchilar guruhlarining alohidaligini, mehnat intizomi bilan bir qatorda ishlab chiqish. Tijorat banklarining ijtimoiy infratuzilmasiga umumlashtirilgan holda uy-joy fondi va kommunal xo’jalik ob’ektlar, tibbiyot va davolash profilaktika muassasalari, ta’lim va madaniyat ob’ektlari, savdo va umumiy ovqatlanish ob’ektlari, maishiy xizmat ko’rsatish ob’ektlari, sport inshootlari va ommaviy dam olish bazalari personalni samarali boshqarishni amalga oshirishga xizmat qiladi. Ijtimoiy himoya tizimi xodimni, og’ir axvolga tutib qolishi, sog’lig’i, kasalligi ishsizlik tufayli mehnat layoqatini yo’qotishdagi mehnat huquq va imtiyozlarni ishonchli tarzda ximoya qilishda ishonch bag’ishlaydi. Jamoaning ijtimoiy-ruhiy vaziyati uchta asosiy tarkibiy qismdan iboratdir: xodimlarning ruhan mos kelishi, ularning ijtimoiy intilishlari, axloqiy tarbiyalanganligi kabi bog’liq kuchlar ta’sirida bo’ladi. Ijtimoiy ruhiy vaziyat insonlarni yaqinlashtirish, birgalikda astoydil mehnat qilish, iroda, xis - tuyg’ularini munosabatlarini, qiziqish, rag’batlantirish, iqtisodiy samarali bo’lgan omillarni ilgari suradi, xodimni rag’batlantiradi, kuch-quvvatini ortishini yoki pasayishini mehnat g’ayrati, unga qiziqish, qiziqmaslik, ishdan manfaatdorlikni yoki befarqlikni ifodalaydi19 . Quyida biz AT Xalq banki Namangan viloyat filiali xodimlari bo’yicha ma’lumotlarni tahlilini ko’rib chiqamiz. AT Xalq banki Namangan viloyat filiali xodimlari tasnifiga ko’ra jami xodimlar 41 tani tashkil qiladi. Asosiy xizmat ko’rsatuvchi xodimlar 2018 yil 23 tani tashkil qilib 56% ga yetigan va o’tgan davrga nisbatan 3% ga ortgan.2019 yil I choragiga nisbatan asosiyxizmat ko’rsatuvchi xodimlar soni o’zgarmagan. 2018 yilda yordamchi xizmat ko’rsatuvchi xodimlar soni 11 tani tashkil etgan bo’lib umumiy 26,8 % ga teng bo’lgan va o’tgan yilga nisbatan 2,4% ga kamaygan. 2019 yilda esa ushbu ko’rsatkich o’zgarmaganini ko’rishimiz mumkin. Xo’jalik bo’limi xodimlari 2018 yil V choragiga nisbatan 7,3% ni tahskil etgan. Ma’muriy boshqaruv xodimlari 2019 yil I choragiga nisbatan 4 tani tashkil qilib 10,5 ga teng bo’lgan. Tijorat banklari faoliyatida personalini boshqarishda ijtimoiy xizmat ko’rsatishga ijtimoiy rivojlantirishning aniq maqsadli dasturlari va rejalari bilan asoslangan tadbirlarni ta’minlashning tashkiliy boshqarish funksiyalari xosdir. Bunda barcha jamoalar, bank kasaba uyushmasi, tarmoq va xududiy organlar hamkorligida va birgalikda ish ko’rishi lozim. Ijtimoiy masalalar bo’yicha xujjatlarqarorlar, buyruqlar, nizomlar, yo’riqnomalar, tavsiyalar va hokazolarning loyihalarini tayyorlash ham zarur. Ijtimoiy xizmat ko’rsatishning boshqaruvchilar faoliyati qonunlarning to’la- to’kis bajarilishiga butunlay bo’ysundiriladi. Yana shuni alohida e’tirof etish lozimki, tijorat banklarida, xususan AT ―Xalq bankida personalni to’g’ri tashkil etish orqali uni samarali boshqarishda kadrlarni to’g’ri tanlash, joylashtirish, rivojlantirish bo’yicha qabul qilingan nizom bank personalini boshqarishda dasturil amal bo’lib xizmat qilmoqda va bu o’z ijobiy samarasi bermoqda. 3 Aksiyadorlik tijorat Xalq banki Namangan viloyati filiali faoliyatining samaradorligini baholaydigan ijtimoiy-iqtisodiy va moliyaviy holati tahlili Bozor munosabatlari kengaya borgan sari tijorat banklari ham chakana operatsiyalarni rivojlantirish, mijozlarga taqdim etadigan xizmatlar turlarini ko’ipaytirish orqali o’iz faoliyatini diversifikatsiya qila bordilar. Chunki banklar tomonidan zamonaviy axborot texnologiyalari yangi bank mahsulotlari paydo bo’ilishining asosiy omili, binobarin, bank xizmatlari bozori rivojlanishiga sharoit yaratishi tushunib yetilgan edi. Jumladan, mijozlarga xizmat ko’irsatish tarmog’i 2018 yil 1 dekabr holatiga Xalq bankining 197 ta filiali shuningdek, 29 ta mini- bank, 2814 mingta ga yaqin jamg’arma, maxsus, kommunal va ko’chma (sayyor) kassalari hamda xalqaro pul o’tkazmalari va VASH lari aholi va mijozlarga xizmat ko’rsatmoqda Banklarning faoliyatidagi maqsadlarni belgilash, ularni amalga oshirishning borishini doimiy baholash menejmentning muhim vazifalaridan hisoblanadi. Rahbarlar bank ishining tashkil etish holati haqida yaxshi xabardor bo’ilganida tavakkalchilik darajasi uning barcha shakllarida eng past darajaga yetadi. Mamlakatimizda olib borilayotgan moliya-bank tizimidagi islohotlar natijasida bugun yurtimizda faoliyat ko’irsatayotgan bank muassasalari katta- kichik sanoat korxonalari, kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlari, dehqon hamda fermer xo’ijaliklarining ishonchli hamkoriga aylandi. Negaki, yalpi ichki mahsulot hajmi, aholi real ish haqi va daromadlarining 50 o’isishida, yurtimizda ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarning jahon bozorida o’iz xaridoriga ega bo’ilishida, ijtimoiy ob’ektlar hamda turar-joy binolari barpo etishdek keng ko’ilamli bunyodkorlik ishlarida qo’ilga kiritilayotgan ulkan yutuqlarda aynan bank moliyaviy ko’imagi muhim ahamiyat kasb etmoqda. Quyida biz AT ―Xalq banki nimg ba’zi ko’irsatkichlarini ko’irib, tahlil qilib chiqamiz. Jadval ma’lumotlaridan ko’irinib turibdiki, AT ―Xalq bankining balans hisobotlari o’isish tendensiyasiga ega. Buning asosiy sabablaridan biri esa to’ig’ri tanlangan strategiya hamda yangi innovatsion xizmat turlarini bank tomonidan mijozlarga taklif qilinayotganligidir. Bankning moliyaviy, ijtimoiy, iqtisodiy ko’irsatkichlarini o’isishida shu kabi omillarning ahamiyati kattadir. Bankning o’iz marketing xizmatini olib borishi bir necha usullariga ega. Bularning eng birinchisi hamda oddiysi mijozlar bilan olib boriladigan bevosita olib boradigan muloqatidir. Mijozni ham bank ishchisini moddiy tomonidan rag’batlantirilishi bu vazifani hal qilishning asosiy mezonlaridan biridir. Jadval ma’lumotlari shuni ko’irsatadiki, bankning asosiy ko’irsatkichlaridan hisoblangan umumiy kapitali 2018 yilga kelib 1 695,5 mlrd so’mni tashkil etib, uning tarkibidagi ustav kapitali esa 1 540,3 mlrd so’mni tashkil etdi. Bu ko’irsatkichlar shuni ko’irsatadiki, bank yildan yilga o’isish dinamikasini saqlab qolayapdi. Buning asosiy sabablaridan biri esa bank tomonidan mijozlarga ko’irsatilayotgan sifatli xizmatlar hamda yangi innovatsion mahsulotlarni yaratilishidir. AT ―Xalq banki ning mamlakat iqtisodiyotidagi salohiyatini oshirish borasida strategik faoliyati:  iqtisodiyotning real sektoridagi korxonalarni moliyaviy qo’illabquvvatlashni davom ettirish;  investitsion harakterga ega bo’ilgan kreditlari hajmini yanada oshirib borish;  iqtisodiyotning bazaviy tarmoqlaridagi korxonalarni, kichik biznes va tadbirkorlik sub’ektlarini moliyaviy qo’illab-quvvatlash bo’iyicha to’iplangan tajribani yanada mustahkamlash, yosh oilalar, qishloq xududlarida servis sohasini rivojlantirishni kreditlashga alohida e’tibor qaratish;  bankning universal faoliyatini rivojlantirib borish, chakana xizmatlar ko’ilamini oshirish.  bank mijozlariga bank xizmatlarining to’iliq spektrini taqdim etish, yangi bank xizmatlarini joriy etish;  korporativ mijozlarga xizmat ko’irsatish bilan birgalikda chakana bank xizmatlarini ham rivojlantirib borish;  chakana bank xizmatlariga axborot texnologiyalarni joriy qilib borish;  aholidan kommunal to’ilovlarni yig’ish bo’iyicha erishilgan natijalarni mustahkamlash, kommunal tashkilotlar bilan elektron axborotlarni bevosita almashuvini tashkil qilish;  xorijiy tashkilotlar bilan hamkorlikni rivojlantirish.  chet el banklari va xalqaro moliya institutlari bilan yangi aloqalar bog’lash, mavjudlari bilan hamkorlikni mustahkamlash va ularni loyihalarni moliyalashtirishga keng jalb etish, chet el banklari va milliy ishlab chiqaruvchilar o’irtasida vositachilik qilish;  uzoq muddatli ipoteka kreditlarini berishda chet el kredit liniyalarini jalb etish;  jahonda zamonaviy bank amaliyotida qo’illaniladigan bank xizmatlarini o’irganib borish va bank faoliyatiga moslashtirgan holda joriy etish;  kadrlar siyosatining ustuvorliklari;  xodimlarni doimo malakasini oshirib borish, chet tili va zamonaviy dasturiy ta’minotni o’irgatib borish;  mehnat staji katta tajribali xodimlar, rahbarlar va yosh mutahassislar o’irtasidagi bog’liqlikni kuchaytirish orqali, bank tizimida to’iplangan tajribalarning keyingi avlod xodimlarida ham saqlanib va rivojlanib borishini ta’minlash;  kadrlarga bo’ilgan talabni oldindan o’irgangan holda oliy o’iquv yurtlaridan muvaffaqiyatli bitiruvchilarni tanlov asosida ishga qabul qilish va birinchi navbatda ular bilan filiallarni ta’minlash; AT ―Xalq banki missiyasi — o’iz aksiyadorlari va bank mijozlari uchun eng yuqori darajadagi iqtisodiy qadriyatlarni yaratishdan iborat. Mijozlarga xizmat ko’irsatishning yuqori sifati va tanlangan bozorlardagi yetakchilik, kelajakdagi bank muvaffaqiyati uchun birinchi darajali ahamiyat kasb etadi. Bankning korporativ qadriyatlari — jamoaviy ruh, yangicha fikrlash, ijobiy munosabat, ajoyib sifat — bank missiyasini amalga oshirishda muhim rol o’iynaydi. Mijozlarga keng ko’ilamdagi bank xizmatlarini taqdim etgan holda, bank mamlakat iqtisodiini ko’itarish va rivojlantirish uchun asoslar va sharoitlarni yaratishga ko’imaklashishga intiladi. O’Iz mijozlariga xizmatlarni taqdim etishda AT ―Xalq banki professionalizmning yuqori standartlariga muvofiq bo’ilish, yangiliklarni qo’illash, yangi g’oyalarga ochiqlik, fikrlardan foydalanish hamda qat’iy va izchil faoliyatni amalga oshirishga sodiqdir. Investitsiya dasturi doirasida iqtisodiyotning real sektori korxonalarini qo’illab- quvvatlash, ishlab chiqarishni modernizatsiya qilish, texnik va texnologik yangilash jarayonida banklarning moliyaviy ko’imagi katta bo’ilmoqda. Bank ham bu borada yetarlicha sarmoya yo’inaltirib, ishlab chiqarish jarayonining kengayishi, korxonalar faoliyatining yuksalishiga qo’ishayotgan hissasi yil sayin ortmoqda. Bankning kapitallashuv darajasini oshirish maqsadida, bankning umumiy kapitalini yetarlicha shakllantirish uzoq muddatli resurs bazasini mustahkamlash 2019 yilda ham bankning eng muhim vazifalaridan bo’ilib qoldi. AT ―Xalq banki mamlakatimizning yetakchi banklaridan biri sifatida yirik investitsiya loyihalarini moliyalash imkoniyatiga ega. Yuqoridagi ma’lumotlarga ko’ra AT Xalq bankining umumiy iqtisodiy hamda moliyaviy ko’rsatkichlari o’tgan davrga nisbatan oshganligini ko’rishimiz mumkin. 2019 yilda bank faoliyatida investitsion loyihalarni tanlash, tahlil qilish, ularni milliy va xorijiy valyutada kreditlash ishlari yanada rivojlandi. Lizing amaliyotlari bo’iyicha 2018 yilda 152 ta xo’ijalik sub’ektlariga ko’irsatilgan lizing xizmatlari natijasida 625 tadan ortiq yangi ish o’irinlari yaratildi. Ayollar tadbirkorligini qo’illab- quvvatlashga ajratilgan kredit mablag’lari o’itgan yilning mos davriga nisbatan 134,1 foizni tashkil etdi. XULOSA Bugungi kunda har bir sohada muvaffaqiyatning asosiy kalitlaridan biri bu – shubhasiz inson omildir. Iqtisodiyotni modernizatsiyalashda faoliyatda personalni to’g’ri tashkil etish va oqilona boshqarish barcha korxona va tashkilotlarning, xususan tijorat banklarining oldida turgan eng muhim vazifalardan biri sanaladi. O’Izbekiston Respublikasining iqtisodiy islohatlarni amalga oshirishda mamlakat iqtisodiyotini rivojlantirishda bilimdon va ishbilarmon xodimlarni shakllantirishga erishish muhim ijtimoiy-iqtisodiy ahamiyatga egadir. Bu borada hukumatimiz tomonidan bir qator me’yoriy qonun hujjatlari qabul qilingan. Shulardan, ―Mehnat kodeksi, ―Ta’lim to’g’risidagi, ―Aholini ish bilan ta’minlash to’g’risidagi Qonunlari, ―Istiqbolli yosh pedagog va ilmiy kadr malakasini oshirish va tajriba almashuv tizimini takomillashtirish to’g’risidagi Prezident Farmoni kabilarni misol qilib keltirish mumkin. Samarali mehnat tizimiga erishishda ilk bora xodimlarning malakaviy darajasi tahlil etiladi Samarali faoliyat ko’rsatish tizimi dasturi bank faoliyatida qatnashuvchi barcha kadrlarni qamrab oladi. Tijorat banklarida personalni o’qitishga ehtiyoj mavjud bo’lib, unga xodimlarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish kiradi. Menejment usullarini respublikamiz tijorat banklari kadrlari ular salohiyatini boshqarish jarayonlariga tatbiq etish va buning asosida bank xodimlari faoliyatining samaradorligiga erishish bugungi kunda bank sohasidagi dolzarb masalalardan biridir. O’rganilgan mavzuning dolzarbligi nuqtai nazaridan quyidagi xulosalar kelindi: FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 1. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz. – Toshkent: ―O’zbekiston NMIU, 2017. – 488 b. 2. Mirziyoyev Sh.M.Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo’lishi kerak. – Toshkent: ―O’zbekiston NMIU, 2017. – 104 b. 3. Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O’zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. – Toshkent: ―O’zbekiston NMIU, 2017. – 56 b. 4. Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. – Toshkent: ―O’zbekiston NMIU, 2017. – 48 b 5. Yo’ldoshev N.Q. ―Strategik menejment., O’quv qo’llanma. Т .: Cho’lpon/, 2014yil, 350-bet. 6. Кокошин А.А. Стратегическое управление: теория, исторический опыт, сравнительный анализ и задачи. М.: РОССПЭН, 2012. – 525 с. 12. Турчанинов В.Н. Стратегическое управление развитием региона. Учебное пособие.М.: Дашков, 2014. – 217 с. 7. Гурков И.Б.―Стратегический менежмент организации. M.:TЕИС, 2014, стр-350. 8. Анцупов А.Я. Стратегическое управление: рабочая книга лидера. – СПб: Издательство СГУ, 2015 – 398 с. 9. Базарова Т.Ю. ―Управление персоналом. Учебник. М.: «Центр кадровых технологий - ХХI век», 2012.стр 315. 10. Porter M. ―Конкурентоспособная стратегия. Учебное пособие, М.: КНОРУС. 2012, стр-250,

AT ―Xalq banki Namangan viloyati filialining boshqaruv faoliyati amaliyot hisoboti

Купить