• Всего документов: 5844
  • Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена 9000UZS
Размер 1.6MB
Покупки 2
Дата загрузки 20 Ноябрь 2023
Расширение pptx
Категория Ботаника

Продавец

Bohodir Jalolov

Дата регистрации 10 Май 2023

5700 Продаж

Diatom suvo’tlar bo’limi – diatomeae, bacillariophyta

PATSIMONLAR SINFI — PENNATOPHYCEAE Tallomi bir hujayrali yoki kolonial shaklda bo’lib, ko’pincha chuchuk suv xavzalarida, ayrim vakillari dengizlarda keng tarqalgan. Hujayralari cho’ziq yoki lantsetsimon, ellipssimon, duksimon yoki to’nog’ichsimon, ikki tomoni simmetrik tuzilgan. Sovuti patsimon shaklda. Ular orasida choklilari ham bo’lib, harakat qiladi, choksiz vakillari xaryakatsiz. Jinsiy ko’payishi konyugatsiyaga o’xshash. Bu sinf vakillari choklarining tuzilish xususiyatiga qarab to’rtta tartibga bo’linadi. Tabiatda plankton holda tarqalgan diatom suvo’tlarning axamiyati ayniqsa katta. Planktonda diatom suvo’tlari o’simlik biomassasining asosiy qismini tashkil etib, oziqlanish zanjiriniig boshlanishi hisoblanadi. Ularni suvdagi juda mayda umurtqasiz hayvonlar iste’mol qiladi. Diatom suvo’tlari bilan seld, xamsa, sardina kabi bir qancha baliqlar oziqlanadi. 5 Butacha shakldagi diatom suvo’tlarini belgilang ? A Pinullariy B Tabellariya C Navicula D Fragillariya 6 Auksospora tez o’sib nimani hosil qiladi ? A Ikkita palla B Yangi o’simlik C Tasma shakilidagi koloniya D Zigota 7 Diatom suvo’tlarini xrizomonadlarga yaqinlashtiradigan belgilarni toping ? A Harakatchan stadiyaning bo’lmasligi B Zapas oziq modda kraxmal ekanligi C Po’stida kremnezyom moddasining mavjud D Xivchinlarning bo’lishi 8 Pinullariyaning Xramotofori qanday rangda ? A Ko’k rangda B To’q kulrang rangda C Och kulrang rangda D Sarg’ish yashil rangda Diatom suvo’tlar tuban o’simliklar orasida katta bo’limni tashkil etib, 10 000 dan ortiq turni o’z ichiga olgan. Ular bir xujayrali yosh koloniyali mikroskopik organizmlar bo’lib, harorati va kimyoviy tarkibi har xil bo’lgan dengiz va okean suvlarida, shuningdek, chuchuk suvlarda bentos va plankton xolda ,hayot kechiradi. E’tiboringiz uchun rahmat ! Bir necha minut davom etadigan bu jinsiy jarayon hujayrasida bitta yoki ikkita zigota taraqqiy etadi. Zigota keyinchalik kattalashib, auksosporaga aylanadi. (yun. aukso — kattalashish, o’saman). Auksospora xosil bo’lgandan keyin zigotaning yupqa po’sti yoriladi va uning qoldig’i auksosporada saqlanadi. Voyaga yetgan auksospora po’st bilan o’ralib, vegetativ hujay- raga aylanadi. Ba’zi bir tur diatom suvo’tlarda auksospora bitta hujayraning o’zidan ham hosil bo’lishi mumkin Reja:  1 Diatom suvo’lariga umumiy tavsif  2 Diatom suvo’tlarining turlari haqida  3 Diatom suvo’tlarining ahamiyati Diatom suvo’tlarning vegetativ ko’payishi bahorda va yozning boshlarida ro’y beradi. Bo’linish olddiy.xujayra protoplasti bo’kib, hajmi kattalashadi va ikkala palla sovuti bir-biridan ajraladi. Shundan keyin xujayra yadrosi mitoz yo’li bilan ikkiga bo’linadi, so’ng protoplast xam ikki qismga ajraladi. Har qaysi protoplast yarimtadan sovutga ega bo’lib, birida onadan o’tgan epiteka, ikkinchisida gipoteka bo’ladi. Ularning ikkinchi yetishmagan tomoni o’sib tiklanadi; ammo, ikkala bola xujayralarning gavdasi gipotekadan kichik bo’ladi Vegetativ ko’payishi Diatom suvo’tlar bo’limi – diatomeae, bacillariophyta Fragillyariya xujayrasi senedraga o’xshab ketadi, lekin tavaqalari bilan birikib, uzun lentasimon koloniya xosil qiladi. Chuchuk yoki shurlangan suv xavzalarida tarqalgan, aynan plankton xisoblanadi Tabellyariya (Tabellaria) turkumiga oid suvo’tning hujayrasi tabletka shaklida bo’lib, shilimshiq modda yordamida tavaqalari tomoni bilan birlashadi va egri bugri zanjirsimon koloniya xosil kiladi. Ular chuchuk suvlarda tarkalgan aynan plankton. Choklilar (Raphinales) tartibining tipik vakili pinnulya- riya (Pinnularia) dir. Ular chuchuk suv xavzalari ostida keng tarqalgan. Oxak moddasi ko’p bo’lgan suvlarda o’sadi. Pinnulariya bir xujayrali suvut, ellips yoki chuzinchoq shaklda. Xujayra markazida sitoplazmadan xosil bo’lgan kiprikcha bo’lib, unda yadro osilib turadi. Kiprikchaning ikki tomonida vakuola, yog’ tomchilari va valyutin donachalari bo’ladi. Xujayra belbog’chasi rangi sargish qo’ng’ir, to’g’ri burchakli yoki cho’ziq qutichaga o’xshaydi. SENTRIKSIMONLAR SINFI — CENTROPHYCEAE Bu sinf vakillari dengiz va okeanlarda keng tartsalgan, plankton xolda xayot kechiradi va organik modda xosilida asosiy manba xisoblanadi. Ular bir xujayrali va kolo- niyali organizmlar bulib, xujayrasi radial simmetrik tuzi- lishligi bilan xarakterlanadi. Sentriksimoilarda chok, tu- guncha bo’lmasligi sababli, aktiv xarakat ololmaydi. Jinsiy kupayishi oogamiya. Bu sinf vakillari sovutining shakli va tanalarining maxsus belgilari bo’yicha beshta tartibga bo’linadi. Xujayra po’sti ikki palladan iborat bo’lib, zichlashgan protoplastning tashqi qismi sovut bilan o’ralgan. Sovut kremnezyomli, qumtuproqli, shishaga o’xshash toshdan tashkil topgan. Sovut ikki palladan iborat, qopqoqli qutichaga o’xshab biri ikkinchisini yopib turadi. Ostki kichik palla — gipoteka, uni o’rab turgan ustki palla epiteka deb ataladi. Xujayra po’sti ikki palladan iborat bo’lib, zichlashgan protoplastning tashqi qismi sovut bilan o’ralgan. Sovut kremnezyomli, qumtuproqli, shisha- ga o’xshash toshdan tashkil topgan. Sovut ikki palladan iborat, qopqoqli qutichaga o’xshab biri ikkinchisini yopib turadi. Ostki kichik palla — gipoteka, uni o’rab turgan ustki palla epiteka deb ataladi. Navikula (Navicula) turkumi vakillari pinnulyariyaga o’xshash turli chuchuk suv xavzalarida, ayniqsa, dengiz suvlarida ko’p tarqalgan. Ularning ko’pchiligi tuzilishi jihatidan pinnulyariya turlariga o’xshab ketadi, lekin tabaqalarida xonalarning bo’lmasligi, xujayrasining uch tomonlari ingichkalashganligi bilan farq qiladi. Xujayrasining uchlari ingichkalashib, qaychichaga o’xshab ketadi. Xromatoforasi xujayra p o’ stiga yopishgan bo’lib, soni bitta, ikkita va ba’zan ko’p bo’ladi. Shakli plastinkasimon yoki donachasimon, ba’zi turlarida pirenoid bo’ladi. Xromatoforaning rangi sariq yoki sargish-qo’ng’ir tusda bo’lib, tarkibida xlorofill «a», «s» va korotin hamda beshta ksantofill pigmentlar bo’ladi. Diatom suvo’tlarning tarqalishida suv tarkibidagi azot va fosfor tuzlari ham muxim ahamiyatga ega. Suvo’tlar o’sadigan havzalarga oziq sifatida suvga azot yoki fosfor tuzlari solinsa, ularning rivojlanishi tezlashadi. Daryo suvlari quyiladigan dengiz qirg’oqlarida plankton diatom suvo’tlar juda ko’p miqdorda to’planadi. Buniig sababi, daryolardan oqib keladigan suvlarniig tarkibida azot va fosfor tuzlari ko’p bo’ladi. Tropik iqlim zonasidagi o’rmon daraxtlari bargi ustida diatom suvo’tlar bilan birgalikda ko’k-yashil suvo’tlar yashab, ular atmosferadan azotni o’zlashtirishda qatnashadi. Darsni mustahkamlash uchun Test 1 Mikroskopik mayda bir hujayrali ipsimon, kolonial tuzilishga ega bo’lgan suvo’tlar qaysi bo’limga mansub ? A Qo’ng’ir suvo’tlar bo’limi B Diatom suvo’tlar bo’limi C Sarg’ish-yashil suv o’tlar bo’limi D Yashil suvo’tlar bo’limi 2 Diatom suvo’tlari po’stida qanday modda bor va bu modda necha % ni tashkil etadi? A Kremnezyom 45-50% B Kremnezyom 32-34 % C Kraxmal 4-50 % D Kremnezyom 4-50 % 3 Diatomsuvo’tlarining hujayrasida qaysi organoidlar bor ? A Yadro, mikrosoma B Yadro, peroksisoma C Peroksisoma, xromatofar D Yadro, xromatofor 4 Diatom suvo’tlariga sarg’ish rangni qaysi pegmant beradi ? A Fikoksanten B Fukoeritrin C Karotinoid D Ksantofil Jinsiy ko’payishi  . Jinsiy jarayon sodir bo’lishidan oldin ikkita xujayra bir-biriga yaqinlashadi va o’zlaridan shilimshiq modda ajratadi. Yaqinlashgan har bir xujayra yadrosi reduksion bo’linib, to’rtta gaploid yadro hosil qiladi. Ba’zi turlarida hosil bo’lgan gaploid yadrolarning uchtasi, ayrim turlarda ikkitasi degeneratsiyaga uchraydi. Xujayra ichidagi gametalarning bittasi amyobasimon harakatlanib, joyida saqlangan ikkinchi xujayra gamega t si bilan qo’shiladi.

Diatom suvo’tlar bo’limi – diatomeae, bacillariophyta

Купить