• Всего документов: 5844
  • Число пользователей: 15251

Ferment muhandisligi

Лигазалар 	(синтетаза)   –  икки  молекула  АТФ 
иштирокида уч пирофосфат боғининг узилиши    ҳисобига 
 бирикишини таъминловчи ферментлар.
Лиазалар	
  –   ногидролитик  равишда  модданинг 
парчаланишини таъминловчи ферментлар.
 
Изомеразалар   –  изомерланиш  реакцияларини 
таъминловчи  ферментлар.   Улар  молекулалар  орасидаги 
кўчиш,  оксидланиш  -  қайтарилиш  ,  кимёвий  боғланишни 
қайта  тақсимланиши  ҳисобига,  кимёвий  бирикмаларнинг 
фазовий  изомерланиш  реакцияларини  катализловчи 
фермент.  “ FERMENT 
MUHANDISLIGI’’ Ф ЕРМЕНТ –СУБСТРАТ КОМПЛЕКСИНИНГ  Ҳ ОСИЛ БЎЛИШИ           Ферментларнинг	 классификацияси.
Ферментлар	
 асосий	 белгиларига	 кўра	 6  	та	 катта  	синфга	 
бўлинади:
Оксидоредуктазалар	
   	-  оксидланиш	 - қайтарилиш	         
реакцияларини	
 катализловчи	 ферментлар.
 
Трансферазалар	
 	–	 	ташувчи  	(молекулалар	 	ичида	 	ва	 
молекулалараро	
  кўчишни	 катализловчи)  	ферментлар.
 
Гидролазалар	
 –	 сув	 иштирокида	 органик	 бирикмаларнинг	 
парчаланиш	
 реакциясини	 тезлаштирувчи	 ферментлар.   	 	  Актив  марказ  табиати  жихатидан  икки  хил 
бўлади.  Бир  компонентли  ферментларда  актив 
марказ  ролини  бажаришда  айрим 
аминокислоталар  қолдиғи  иштирок  этса,  икки 
компонентли  ферментларда  эса,  уларнинг 
простетик  группалари  (коферментлар)  бажаради. 
Фермент  малекуласидаги  кучли  ўзгаришлар 
актив  марказларни  йўқолишига  олиб  келади. 
Бунга  мисол  қилиб  ферментлар  молекуласининг 
денатурация  ва  ренатурация  жараёнларини 
мисол қилиш мумкин                   Ферментлар  (энзимлар)  -  хилма-хил 
биокимёвий  ва  кимёвий  реакцияларни  амалга 
оширувчи  оқсил  табиатига  эга  бўлган 
биокатализаторлардир. 
            Ферментлардан  биологик  катализатор  
сифатида  одамлар,  турли  хил  соҳадаги  амалий 
фаолиятларида  кенг  фойдаланиб  келишмоқда. 
Ферментлар  манбаи  ҳайвон  тўқималари, 
ўсимликлар  ҳужайралари  ва  микроорганизмлар 
бўлиши  мумкин.  Хозирги  замон  3000дан  ортиқ 
ферментлар  борлиги  аниқланган,  улардан  бир 
неча  юзтаси  алоҳида  модда  сифатида  тоза 
ҳолда ажратиб олинган. Турли  хил  группаларнинг  фермент  молекуласидаги 
комбинацияси  ферментнинг  актив 	маркази   дейилади.  Масалан, 
оқсил  ўзгаришида  иштирок  этувчи  хемотропсин  ферментининг 
актив  маркази  серин,  гистидин  ва  аспороген  кислотаси  3 
структурасида боғланишидан ҳосил бўлади.  Ф ЕРМЕНТЛА РНИНГ  ОЧИЛИШ ТАРИХ И
Рус физиолог и  И.П.Павлов 
фермент ларни   « хаёт ташувчиси »  деб 
атаган .  Ферментлар биринчи 
бўлиб рус кимёгари  
К.С.Кирхгоф   
томонидан   1814   йилда 
очилган  Р
Е
Ж
А
 
Mav zu:  Ф ерм ент 
м у хандисли ги

1.Ф ерм ентлар 
к лассиф и к аци яси

2.Ф ерм ентларни нг халқ  
х ў ж али гидаги  ахам и яти

3.Ф ерм ентларни  олиш  
усуллари ФЕРМЕНТЛАРНИНГ ТАЪСИР	  ЭТИШ	 
ПРИНЦИПИ	
 
            Фермент  ва   субстрат  бир-бирига  “ қулф  –  
калит ” каби мос келиши керак 
  Субстрат-  фермент таъсир
  этувчи модда АМАЛИЁТДА ҚЎЛЛАНИЛИШИ  
Ам ила з алар
Амалий  мақсадларда  қўлланиладиган   -амилазани 
ажратувчи  Bacillus  licheniformis,  Bac.amyloliguefaciens, 
Aspergillus  oryzae  ва  бошқа  микроорганизмлардир. 
Bac.licheniformis  дан  олинадиган   -амилаза  жуда  юқори 
ҳароратга  чидамлидир  ва  крахмални  100  С  атрофидаги 
ҳароратда гидролиз қилиш қобилиятига эгадир. 
Пиво  ва  вино  тайёрлашда   солод  ўрнига  замбуруғнинг 
амилаза  фермент  препаратидан  фойдаланилади.  Бу  ишлаб 
чиқаришни  арзонлаштиради  ва  ғалла  харажатини 
камайтиради.  Шунга  ўхшаш  амилаза  эрийдиган  крахмал, 
декстрин олиш учун ҳам ишлатилади.

Ferment muhandisligi