Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	2.1MB
Покупки	0
Дата загрузки	05 Март 2025
Расширение	pptx
Категория	Химия

Kimyoviy texnalogiya Oltingugurt oksidlari

2 Kim 22 guruh talabasi
Niyozova Sabrina
Kimyoviy texnalogiya

SO kuchli kislota angidrididir va bazalar bilan ₃
tuzlar hosil qiladi:
SO + 2NaOH → Na SO + H O (natriy sulfat)
₃ ₂ ₄ ₂
3. Metall oksidlari bilan reaksiyasi
SO + MgO → MgSO (magniy sulfat)
₃ ₄
4. Organik moddalar bilan reaksiyasi
SO organik moddalar bilan sulfonlash
₃
reaksiyalarini beradi, bu esa dori-darmon va
bo‘yoq sanoatida muhim ahamiyatga ega.

Ishlatish sohalari
• Sulfat kislotasi ishlab chiqarishda
• Detergent va yuvish vositalari
tayyorlashda
• Organik sintez va dorilar ishlab
chiqarishda
• Neftni tozalash jarayonlarida katalizator
sifatida
SO juda reaktiv va agressiv modda bo‘lib, havodagi ₃
namlik bilan reaksiyaga kirishib, inson salomatligi
uchun xavfli bo‘lgan kislota aerozollarini hosil qiladi.
Shu sababli uni ehtiyotkorlik bilan ishlatish kerak.

Oltingugurt(IV) oksidi asoslar va ishqorlar bilan tuzlar hosil
qiladi:
SO + 2NaOH → Na SO + H O (natriy sulfit)₂ ₂ ₃ ₂
3. Metall oksidlari bilan reaksiyasi
SO + CaO → CaSO (kaltsiy sulfit)
₂ ₃
4. Kuchli oksidlovchilar bilan oksidlanishi
SO o‘zi qaytaruvchi xususiyatga ega bo‘lib, kuchli
₂
oksidlovchilar ta’sirida SO ga aylanishi mumkin:
₃
2SO + O → 2SO (vanadiy(V) oksidi katalizatori ishtirokida)
₂ ₂ ₃

Mavzu:Oltingugurt IV oksidi,
Oltingugurt VI oksidi,
olinish xossalari

Fizik xossalari
• Tashqi ko‘rinishi: Rangsiz gaz.
• Hidi: O‘tkir, bo‘g‘uvchi hidga
ega (chiritilgan tuxum hidiga o‘xshaydi).
• Suvdagi eruvchanligi: Suvda
yaxshi eriydi va natijada oltingugurt
kislotasi (H SO ) hosil qiladi.₂ ₃
• Qaynash harorati: -10°C
• Erish harorati: -72°C
• Zichligi: 2,93 g/L (standart
sharoitda)

Olish usullari
1. Sanoatda olish
SO ni oksidlab SO ga aylantirish₂ ₃
2SO + O → 2SO (V O katalizator ishtirokida,
₂ ₂ ₃ ₂ ₅
400-450°C haroratda)
Bu jarayon Kontakt usuli deb ataladi va sanoatda
sulfat kislotasi ishlab chiqarishda asosiy bosqich
hisoblanadi.

Fizik xossalari
• Tashqi ko‘rinishi: Rangsiz yoki och
kulrang kristall modda yoki suyuqlik (haroratga
bog‘liq).
• Hidi: Hidsiz.
• Qaynash harorati: 44,8°C
• Erish harorati: 16,8°C
• Zichligi: 1,92 g/cm³ (suyuqlik holida)
• Suvdagi eruvchanligi: Suv bilan
reaksiyaga kirishib, kuchli ekzo-termik (issiqlik
chiqaruvchi) reaksiya beradi.

Olish usullari
1. Sanoatda olish
• Oltingugurtni yoqish orqali
S + O → SO₂ ₂
• Sulfid rudalarini qizdirish orqali
2ZnS + 3O → 2ZnO + 2SO
₂ ₂
2. Laboratoriyada olish
Laboratoriyada SO ni sulfit va sulfat kislotalarni
₂
reaksiyaga kiritish orqali olish mumkin:
Na2SO + H2SO → Na SO + SO + H O
₃ ₄ ₂ ₄ ₂ ₂

Ishlatish sohalari
• Kimyo sanoati: Sulfat kislotasi ishlab
chiqarishda.
• Oziq-ovqat sanoati: E220 sifatida
konservant sifatida ishlatiladi.
• Teri ishlab chiqarish: Mo‘yna oqartirish
uchun.
• Neft va gaz sanoati: Neft mahsulotlarini
tozalashda.
SO ekologik jihatdan zararli bo‘lib, kislotali ₂
yomg‘irlarning asosiy sababchilaridan biridir.

Kimyoviy xossalari
1. Suv bilan reaksiyasi
SO + H O → H SO (oltingugurtli kislota)₂ ₂ ₂ ₃
Bu kislota kuchsiz bo‘lib, ikki asosli hisoblanadi va
suvda ionlarga ajralishi mumkin:
H SO H + HSO
₂ ₃ ⁺ ₃⁻ ⇌
HSO H + SO ²
₃⁻ ⁺ ₃ ⁻ ⇌

Kimyoviy xossalari
1. Suv bilan reaksiyasi
SO + H O → H SO₃ ₂ ₂ ₄
Bu reaksiya juda kuchli ekzo-termik bo‘lib, SO suv bilan
₃
bevosita aralashtirilsa, portlash yoki kislota tomchilari sochilib
ketishi mumkin. Shu sababli sanoatda SO ni suvsiz H SO ga
₃ ₂ ₄
singdirib, undan keyin suv qo‘shish orqali sulfat kislotasi olinadi.

Kimyoviy texnalogiya

Купить