• Всего документов: 5844
  • Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена 19900UZS
Размер 49.5KB
Покупки 0
Дата загрузки 12 Декабрь 2024
Расширение docx
Категория Экономика

Продавец

Bahrom

Дата регистрации 05 Декабрь 2024

245 Продаж

Korxona faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va qo'llab quvvatlash

Kirish Kurs ishi mavzusining dolzarbligi: Bugungi kunda mamlakatimizdagi islohotlar, eng avvalo, dunyoda, shu jumladan, jahon iqtisodiyoti kon’yunkturasida yuz berayotgan turli o‘zgarishlarga mos holda amalga oshirilmoqda. Tanlab olgan yo‘limiz global inqirozdan keyin jahon iqtisodiyoti rivojlanish sur’atlari pasaygan bir sharoitda o‘zining barqarorligi va hayotiyligini ko‘rsatmoqda. Jamiyatning iqtisodiy asosini, inson hayotiy faoliyatining manbaini tushunish uchun ishlab chiqarish jarayonining mazmunini ko‘rib chiqish zarur. Ishlab chiqarish jarayoni – bu kishilik jamiyatining amal qilishi va rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan moddiy va ma’naviy ne’matlarni yaratishga qaratilgan maqsadga muvofiq faoliyatdir. Moddiy va ma’naviy ne’matlar yaratish, turli xizmatlar ko‘rsatish jarayoni kishilar iqtisodiy faoliyatining asosiy tomonidir. Davlat tamonidan iqtisodni tartibga solish maqsadida, oshkoralik, tenglik va ijtimoiy adolat va qonuniylik ustuvor bo`lgan holda amalga oshiriladi. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish - jamiyat a’zolarining ehtiyojlarini qondirish darajasini oshirish uchun cheklangan ishlab chiqarish resurslaridan yanada samarali foydalanishni ta’minlovchi, umumiy iqtisodiy muvozanatga erishishga yo’naltirilgan, ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish bo’yicha davlatning faoliyati. Tadbirkorlik faoliyatini tartibga solishning aniq maqsad va chegaralarini belgilash, tadbirkorlik subyektlari tomonidan yangi mahsulot va xizmat turlarini joriy etish uchun qulay shart-sharoitlar yaratish orqali ular uchun tartibga solish yukini kamaytirish, shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2022-yil 28-yanvardagi “2022 — 2026-yillarga mo‘ljallangan Yangi O‘zbekistonning taraqqiyot strategiyasi to‘g‘risida”gi PF-60-son Farmoni ijrosini ta’minlash maqsadida: tadbirkorlik subyektlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish tadbirkorlik subyektlari faoliyatining ayrim turlari bo‘yicha litsenziyalashtirib berish hamda xabardor qilish tartib-taomillarini joriy etish; axborotlarni tahlil qilish orqali davlat tomonidan nazorat qilish, shuningdek idora qaramog‘idagi organlarni tekshirishdan o‘tkazish qonunchilikka muvofiq amalga oshiriladi. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilishning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat: nazorat qiluvchi organlar faoliyatida qonuniylik, xolislik va oshkoralik; yuridik va jismoniy shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish; Xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilishning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat: xo‘jalik yurituvchi subyektlarning faoliyatiga aralashmaslik tadbirkorlik subyekti huquqlarining ustuvorligi, unga muvofiq qonunchilikda tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish bilan bog‘liq holda yuzaga keladigan barcha bartaraf etib bo‘lmaydigan ziddiyatlar va noaniqliklar tadbirkorlik subyektining foydasiga talqin etiladi. Nazorat qiluvchi organlarning mansabdor shaxslari xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini tekshirish chog‘ida o‘z vakolatlari doirasida quyidagi huquqlarga ega: tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlardan tekshirish o‘tkazish bilan bevosita bog‘liq bo‘lgan zarur hujjatlar va boshqa axborotlarni talab qilish; tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarga aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf etish to‘g‘risida bajarilishi majburiy bo‘lgan ko‘rsatmalar berish; tegishli davlat hokimiyati va boshqaruv organlari, xo‘jalik yurituvchi subyektlar mulkdorlari oldiga aybdor shaxslarning javobgarligi to‘g‘risidagi masalani qo‘yish; tekshiruvga auditorlik tashkilotlarini va (yoki) ekspertlarni belgilangan tartibda shartnoma asosida jalb etish; uning o`ziga xos xususiyatlarini e`tiborga olgan holda aholi manfaatlari uchun tadbirkorlik faoliyatini tartibga soladi. Bunda har doim alohida tartibga solish tadbirkorlik faoliyati umumiy tartibga solish yo`nalishidan chiqib ketmasligi kerak. Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishni bunday turlarga ajratishga sabab shuki, bu sohada davlat faoliyati ma`lum darajada alohidalashtirilgan bo`lib, umumiydan tashqari, hududiy tusdagi huquqiy hujjatlar ham harakatda bo`ladi. Umumiy tartibga solish tadbirkorlik faoliyatining turli tomonlarini butun mamlakat miqyosida birdek qamrab oladi va barcha uchun umummajburiy ahamiyat kasb etadi. Masalan, 20 tadbirkorlar faoliyatining erkinligi «Tadbirkorlik faoliyatini erkinligining kafolatlari to`g`risida»gi Qonun, tadbirkorlarni soliqqa tortish masalasi esa soliq, tannarxni shakllantirish tartibi to`g`risidagi qonunlar bilan hal qilinadi. Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishning alohida turida, masalan mahalliy davlat hokimiyati organlari tadbirkorlik faoliyati subyektlari uchun mahalliy soliqlar va yig`imlar bo`yicha imtiyozlar berishi yoki tadbirkorlar uchun qo`shimcha kafolatlar belgilashi mumkin. 3. Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishning mazmuniga ko`ra, uni quyidagi turlarga ajratish mumkin: a) tadbirkorlik faoliyati subyektlarini tashkil qilish va tugatish; b) rejalashtirish; v) tadbirkorlarning xo`jalik yuritish faoliyatini tartibga solish va nazorat qilish. Rejalashtirish tadbirkorlik faoliyatiga davlat tomonidan ta`sir etishning shakli sifatida O`zbekiston Respublikasi hududida tadbirkorlik faoliyatini mamlakat kompleks iqtisodiy rivojlanishi yo`nalishida amalga oshirilishini ta`minlaydi. Rejalashtirilgan faoliyat mamlakat miqyosidagi muhim iqtisodiy vazifalarni hal etish uchun mo`ljallanib, viloyat, tuman va boshqa ma`muriy-hududiy bo`linmalar 3. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishning shakllari va uslublari 4. Korxonalar faoliyatini davlat qo’llab-quvvatlash va rag’batlantirishlar belgilanib olindi. Kurs ishining tarkibiy tuzilishi: Mazkur kurs ishi kirish asosiy qism asosiy qism esa to’rtta rejadan tashkil topgan bo’lib hamda xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro’yxatidan tashkil topgan. 1. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish zaruriyatlarining asoslari O’zbekiston Respublikasida bosqichma-bosqich amalga oshirilayotgan islohotlar natijasida tadbirkorlikning iqtisodiyotdagi ulushi mutasil oshib bormoqda. Tadbirkorlikni va korxonalar faoliyatini rivojlantirish mamlakatimizda yangi ish o’rinlarini yaratish, yalpi ichki maxsulot hajmini oshirish va byudjetga soliq tushumlarini ko’paytirishda katta tadbirkorlik va korxonalar faoliyatini tartibga solish bo’yicha kompleks chora-tadbirlar bosqichma-bosqich amalga oshirib kelinmoqda. Dastlab, tadbirkorlik va korxonalar faoliyatini takomillashtirish uchun me’yoriy-huquqiy baza yaratildi. Ular qatorida O’zbekiston Qonunlari , Prezident Farmonlari, O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Maxkamasi qarorlari va shu kabi qonunchilik xujjatlari kiradi. Tadbirkorlik va korxonalar faoliyati rivojlanishiga bevosita ko’mak beruvchi, uni qo’llab- quvvatlovchi maxsus qo’mitalar va kengashlar: O’zbekiston Respublikasi Prezidenti xuzuridagi islohotlar va investitsiyalar bo’yicha idoralararo muvofiqlashtiruvchi Kengashi; Oliy majlisning byudjet va iqtisodiy islohotlar qo’mitasi; O’zbekiston Respublikasi Monopoliyadan chiqarish, raqobat va tadbirkorlikni qo’llab-quvvatlash davlat qo’mitasi; Davlat mulki qo’mitasi; Savdo- sanoat palatasi; Tovar ishlab chiqaruvchilar va tadbirkorlar palatasi; 5 qonunchilikda nazarda tutilgan hollarda moliyaviy yoki ma’muriy jazo choralarini qo‘llash; rejali tekshirishlarni o‘tkazish muddatini ko‘chirish to‘g‘risida, basharti 12 bunga obyektiv asoslar bo‘lsa, maxsus vakolatli organga taqdimnoma kiritish. Nazorat qiluvchi organlar mansabdor shaxslarining qonuniy talablari tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlar tomonidan bajarish uchun majburiydir. Nazorat qiluvchi organlarning mansabdor shaxslari xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini tekshirish chog‘ida o‘z vakolatlari doirasida quyidagilarni bajarishga majburdirlar: tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektlarga tekshirish o‘tkazish huquqini beruvchi zarur hujjatlarni ko‘rsatish; tekshirishni belgilangan tartibda tasdiqlangan savolnoma bo‘yicha amalga oshirish; xo‘jalik yurituvchi subyektlar ishlashiga xalal bermaslik; tekshirishlarni qayd etish daftariga qonunchilikda belgilangan tartibda yozib qo‘yish; davlat siri, tijorat yoki boshqa sirlar saqlanishini ta’minlash; huquqbuzarlik hollari aniqlangan taqdirda qonunchilikda nazarda tutilgan choralarni ko‘rish. tekshirishlar natijalarini dalolatnoma (ma’lumotnoma) bilan rasmiylashtirib, uning bir nusxasini tekshirish tugagan kuni tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektda qoldirish; Vakolatli organ o‘z vakolatlari doirasida:nazorat qiluvchi organlarning tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish haqidagi talabnomalarining asosliligini ko‘rib chiqadi va o‘rganadi;tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatida tekshirishlar o‘tkazishga ruxsat berish yoki uni rad etish, shuningdek, ularning muddatini uzaytirish yoki ko‘chirish to‘g‘risida qaror qabul qiladi;nazorat qiluvchi organlar tomonidan tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish bo‘yicha qonun hujjatlari talablariga rioya etilishi ustidan nazoratni amalga oshiradi;nazorat qiluvchi organlarning tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish to‘g‘risidagi qonun hujjatlarini Reja: I. Kirish………………………………………………………………3 II. Asosiy qism 1. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish zaruriyatlarining asoslari………………………………………………………………….5 2. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish turlarining tasnifi.11 3. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishning shakllari va uslublari…………………………………………………………………14 4. Korxonalar faoliyatini davlat qo’llab-quvvatlash va rag’batlantirish…..18 III. Xulosa………………………………………………………………..22 IV. Foydalanilgan adabiyotlar va internet saytlar……………………24 Bevosita usullar – bunda iqtisodiy dastak va vositalarga ustunlik beriladi. U davlatning pulkredit va byudjet siyosatida o’z ifodasini topadi. Pul-kredit siyosatining asosiy vositalari quyidagilardan iborat: hisob stavkasini tartibga solish; moliya-kredit muassasalarining Markaziy bankdagi zahiralari minimal hajmini o’rnatish va o’zgartirish; davlat muassasalarining qimmatli qog’ozlar bozoridagi operasiyalari. Aholi daromadlari – aholining ma’lum vaqt davomida pul va natural shaklda olgan daromadlari miqdori. Ijtimoiy siyosat – davlatning daromadlar taqsimotidagi tengsizlikni iqtisodiyot qatnashchilari o’rtasidagi ziddiyatlarni bartaraf qilishga yo’naltirilgan siyosat. Ijtimoiy himoya – mamlakat aholisini ijtimoiy va moddiy muhofaza qilinishini ta minlaydigan va jamiyatda qaror topgan xuquqiy, iqtisodiy, ijtimoiy chora-ʼ tadbirlar majmui; Aholini ijtimoiy himoyalash chora-tadbirlari tizimidagi eng asosiy yo’nalish – bu narxlarni erkinlashtirilishi va pulning qadrsizlanish darajasi ortib borishi munosabati bilan daromadlarning eng kam va o’rtacha darajasini muntazam oshirib borish hisoblanadi. Korxona- bu insoniyat ehtiyojlarini qondirish uchun vujudga kelgan jamiyatning birlamchi va asosiy bo’g’inidir. Korxonaning mohiyati ham yuqoridagilardan kelib chiqadi. 2022 - 2026 yillarga mo’ljallangan Yangi O’zbekistonning taraqqiyot strategiyasini amalga oshirish, shuningdek, inklyuziv va barqaror iqtisodiy o’sishga erishish orqali kambag’allikni ikki barobarga qisqartirish, iqtisodiyotda raqobatni ta’minlash, tadbirkorlik sub’ektlariga teng sharoitlar yaratish, bozor munosabatlariga to’laqonli o’tishni jadallashtirish, milliy iqtisodiyotning raqobatbardoshligini oshirish, xususiy investitsiyalar hajmini keskin oshirish hamda biznes doiralarning ishonchini yanada mustahkamlash maqsadida 2022 yil 8 apreldagi PF-101-sonli “Tadbirkorlik muhitini yaxshilash va xususiy sektorni 7 7. Abdurahmonov Q.X, Xolmo’minov Sh.R., ZokirovaN.Q. Perzonalni boshqarish. Darslik-T. 2018. 8. A.A. Abdullayev, H.A. Aybeshov. “Korxona Iqtisodiyoti” . Toshkent. “11m ziyo” 2023. 9. Xudoyberdiyev Z. Xomitov K. “Tadbirkorlik va biznes asoslari’ T. 2019 10. www.ziyo.net 11. www.dz.com 12. www.gov.uz – O’zbekiston Respublikasi xukumat portali. 13. www.lex.uz– O’zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi. 14. www.ziyonet.com internet sayt 24 buzgan mansabdor shaxslarini javobgarlikka tortish bo‘yicha choralar ko‘radi;davlat nazoratini amalga oshirish sohasida yagona hisob va hisobotlar 13 yuritishni ta'minlaydi;nazorat qiluvchi organlarning davlat nazorati va huquqbuzarliklar profilaktikasi sohasidagi faoliyati monitoringini olib boradi va uni baholaydi;nazorat qiluvchi organlar tomonidan davlat nazoratini amalga oshirishda yagona huquqni qo‘llash amaliyoti olib borilishini ta'minlaydi.Vakolatli organning tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish bo‘yicha qarorlari nazorat qiluvchi organlar uchun bajarilishi majburiy hisoblanadi. 3. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishning shakllari va uslublari Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishda quyidagi usullardan foydalaniladi: - Korxonalar faoliyati asoslarini normativ tartibga solish (faoliyat turlari, yo'nalishi, mazmuni va hokazo); - Korxonalar maqomini va ular amalga oshirayotgan faoliyat turlarini tasdiqlash, rasmiy tan olish ( ro' yxatga olish, litsenziya berish va hokazo); - Korxonalarning xo’jalik yuritish faoliyati tartibini aniqlash; - Korxonalar faoliyatining mohiyati va sifatiga me’yoriy talablar belgilash - Tadbirkorlarni qo'llab-quvvatlashni tashkil qilish; - Qonunga rioya qilishni nazorat ostiga olish; - Tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirishda belgilangan me’yorlardan og'ishmaslikni ta'minlash maqsadida ta'qiq va sanksiyalar kiritish. Iqtisod siyosatdan holi bo`lgan holda rivojlanadi. Bu siyosat mutlaqo iqtisodga aloqasi yo`q ekan, degan, xulosa emas, albatta. Iqtisod bilan siyosat bir–biri bilan bog`lanmagan holda, biri ikkinchisiga tasir etgan holda bo`ladi. Shu nuqtai nazardan, avval iqtisod rivojlanib boradi, so`ngra siyosat shunga yarasha shakllanadi. Bozor munosabatlari sharoitlarida har bir korxona ishlab chiqarishning to’xtovsiz o’sishi, mahsulot sifatining oshirilishi va uning o’z vaqtida sotilishi, shuningdek, rejalashtirilgan foyda va daromadni o’z vaqtida olish asosida o’zining 14 gullab-yashnashini ta’minlashga intiladi. Shu sababli korxona faoliyati ko’p maqsadli va dinamik xarakterga ega bo’ladi. Birinchidan, fan-texnika taraqqiyotiga yo’naltirilgan, ikkinchidan, ishlab chiqarish quvvatlari va resurslardan samarali foydalanishga erishuvchi, uchinchidan esa, bozor konyunkturasiga o’z vaqtida va tezkorlik bilan javob berishi mumkin bo’lgan korxona rivojlanadi va gullab- yashnaydi. Tartibga solish bu hodisa va jarayonlarni yo’lga qoyish, bir tartibga keltirish jarayonidir. Shuningdek u boshqaruv mexanizmi va ularning elementlarini normal va samarali ishlaydigan holatga keltirishni ham anglatadi. Rejalashtirishga nisbatan bu erda gap shu haqda boradiki, oldindan ishlab chiqilgan reja va dasturlarni o’zgarib turuvchi sharoitlarga moslashtirish, ular rejali iqtisodiyotda bo’lgani kabi har qanday baho evaziga bajarilmasdan, bozor talablariga mos kelishi hamda korxona maqsadlariga erishish, ishlab chiqarishning daromadli va foydali bo’lishiga xizmat qilishi lozim. Har holda zamonaviy biznes va tadbirkorlik aynan shu tamoyillarga asosan faoliyat ko’rsatadi. Rejada belgilab qoyilgan, kechagi kun ishlab chiqilgan va bugunda o’z ahamiyatini yo’qotgan mahsulot ishlab chiqarish, ish bajarish va xizmat ko’rsatish mumkin emas. Gap shundaki, korxona faoliyatining oldindan belgilab qoyilgan ko’rsatkichlarini tartibga solish malakasiz rejalashtirishning sababi va natijasi bo’lib, ishlab chiqarishni tashkil qilish va rejalashtirish jarayonlarida turli xato va kamchiliklar natijasida yuzaga keladi. Shu sababli ayrim korxonalarning, ayniqsa, biznes va tadbirkorlik sohasida hayotiylik davri yuqori bo’lmaydi, ular zarar keltiradigan korxonalarga aylanadilar va hatto bankrotga ham uchraydilar. O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI __UNIVERSITETI Ro’yxatga olindi №__________ Ro’yxatga olindi №__________ “_____” ____________20 y. “_____” ____________20 y. “___________________________ “ KAFEDRASI “_____________________________ “ FANIDAN KURS ISHI Mavzu:________________ Bajardi:_________________________________ Tekshirdi:_______________________________ ______________ - 20___ Korxona faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va qo'llab quvvatlash 23 Foydalanilgan adabiyotlar va internet saytlar 1. Shodmonov Sh.Sh., G’afurov U.V. Iqtisodiyot nazariyasi (darslik). – T., «Iqtisod-moliya» nashriyoti, 201 8 . 2. A.Sh.Bekmurodov, Ya.K.Karrieva, I.U.Nematov, D.H.Nabiyev, N.T.Kattaev “Xorijiy investitsiyalar” Iqtisodiyot-2010yil 3. N.H.Mahmudov, A.B.Shakarov, X.A.Ulashev, J.A.Shakarov “Makroiqtisodiyot” Toshkent “Iqtisod-Moliya” 2021 y 4. A.B.Shakarov, X.A.Ulashev, U.X.Xolboyev “Makroiqtisodiyot va makroiqtisodiyot” Samarqand-2022y 5. O'zbekiston Respublikasi yillik statistik to'plami.T: 2017. (Annual Statistical Bulletin of the Republic of Uzbekistan. T: 2017) 6. Abdurahmonov Q.X. Mehnat iqtisodiyoti. Darslik-T. 2017. samarasiz, raqobatga bardoshsiz bo`lgan ishlab-chiqarishni chetga surib tashlaydi. Ana shu tariqa bozor tadbirkorlar manfaatlariga ta`sir ko`rsatadi, bu sohada ishlab- chiqarishni va tovarlar (ishlar, xizmatlar) sifatini yaxshilashga xizmat qiladi. Bozor iqtisodiyotining rivojlantiruvchi mezoni bo`lgan raqobat tadbirkorlarning ishlab- chiqarish xarajatlarini kamaytirishga va baholarni pasaytirishga majbur etadi. Biroq, har qanday jamiyatda uning iqtisodi qanday bozor modeliga moslashtirilgan bo`lishidan qat`i nazar, uning iqtisodi va xususan tadbirkorlik 18 sohasida davlatning tutgan o`rni alohida ahamiyatga ega bo`lib, tadbirkorlar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish zaruriyati yuzaga kelishi tabiiy. Chunki bozor iqtisodi sharoitida tadbirkorlar faoliyatini erkin rivojlanishini davlat-huquqiy mexanizmining yordamisiz tasavvur etib bo`lmaydi. Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish, unga ta`sir ko`rsatish zaruriyatini jamiyat manfaatlarini muhofaza qilishning quyidagi talablari bilan asoslash mumkin: 1. Iqtisodiy-ijtimoiy taraqqiyotda ustuvor bo`lgan davlat va jamiyat ehtiyojlarini ta`minlash; 2. Davlat budjetini shakllantirish; 3. Atrof-muhitni himoya qilish va tabiat resurslaridan oqilona foydalanish; 4. Aholi bandligini ta`minlash va ishsizlikni oldini olish; 5. Mamlakat mudofaasi va xavfsizligini ta`minlash; 6. Tadbirkorlik faoliyatining erkinligini va raqobatni amalga oshirish hamda monopoliyadan himoya qilish; 7. Tadbirkorlarning tashqi iqtisodiy faoliyatida huquq-tartibotni saqlash, qonuniylikni ta`minlash; 8. Chet el investitsiyasi faoliyatining erkinligini kafolatlash. Yuqorida keltirilgan davlat tomonidan hal etilishi lozim bo`lgan vazifalar ro`yxatidan ko`rinib turibdiki, tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish zaruriyatining asoslari jamiyat ommaviy manfaatlaridan kelib chiqadi. Aytish kerakki, bozor sharoitida xususiy manfaatlar odil sudlov yo`li bilan, agarda qachon va qanday darajada ommaviy (jamoat) manfaatlar bilan qo`shilib kelsa, mumkin qadar davlat aralashuvi yo`li bilan himoya qilinadi. Tadbirkorlik faoliyatiga va xususan, tadbirkor ishiga davlat aralashuvining chegarasi, boshqacha qilib aytganda, tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish qamrovi jamiyat uchun kerak bo`lgan yo`nalishda, iqtisodiy rivojlanishni inobatga olgan holda bozor 19 munosabatlarining muhim elementlarini saqlab qolish zaruriyati bilan belgilanadi. Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish turlarining tasnifi. 1. Tadbirkorlik sohasini tartibga solishda davlat faoliyati ko`p qirrali bo`lib, bunda davlat (uning organlari) quyidagi darajalarda harakat qiladi: - butun jamiyat (mamlakat) manfaatlari vakili sifatida O`zbekiston Respublikasi hududi miqyosida; - Qoraqalpog`iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahar aholisi manfaatlarining vakili sifatida mazkur hududlar miqyosida; - tumanlar va shaharlar aholisi manfaatlarining vakili sifatida mazkur hududlar miqyosida. O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga muvofiq yuqorida ko`rsatib o`tilgan barcha ma`muriy-xududiy tuzilmalar O`zbekiston Respublikasining subyektlari hisoblanib, mamlakatimizda tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishda o`zlarining qonunda belgilangan vakolatlari doirasiga harakat qiladilar. 2. Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishning ahamiyati va yuzaga kelish asoslariga ko`ra, tartibga solishni ikki turga: umumiy va alohida turlarga bo`lish mumkin. Umumiy tartibga solishda davlat va uning organlari halq nomidan va jamiyat manfaatlari uchun tadbirkorlik faoliyatiga ta`sir ko`rsatsa, uning alohida turida davlat (uning organlari) ma`muriy-hududiy tuzilma doirasida yoki ayrim tarmoq, soha tadbirkorlariga yo`naltiriladi. Bundan maqsad mamlakat va halq manfaatlarining ustunligini ta`minlashdan, tadbirkorlik faoliyatining erkinligini kafolatlash va rag`batlantirish asosida jamiyat farovonligi uchun xizmat qilishdan iborat. Rejalashtirilgan faoliyat ko`rsatkichlariga erishishda davlat iqtisodiy choralaridan, xususan, moliyalashtirish, subvensiya, kredit, soliq imtiyozlarini berish kabilardan foydalanadi. Tadbirkorlik faoliyatini davlat tomonidan rejalashtirish asosida davlat ehtiyojlari uchun tovar va mahsulotlar sotib olish davlat budjeti va davlat ehtiyojini qondirish uchun mo`ljallangan boshqa hil mablag`lar 21 hisobidan qoplanadi. Tadbirkorlarning xo`jalik yuritish faoliyatini tartibga solish xo`jalik faoliyatini yuritishga yo`l qo`ymaslik, uni o`zgartirish yoki bekor qilish, yoki aksincha ushbu faoliyatni muvofiq holatini qo`llab-quvvatlash maqsadida tadbirkorlik faoliyati subyekti (subyektlari)ga nisbatan davlat tomonidan ta`sir etishdan iborat. Xulosa Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish - jamiyat a’zolarining ehtiyojlarini qondirish darajasini oshirish uchun cheklangan ishlab chiqarish resurslaridan yanada samarali foydalanishni ta’minlovchi, umumiy iqtisodiy muvozanatga erishishga yo’naltirilgan, ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish bo’yicha faoliyati. Korxonalar faoliyati davlat tomonidan tartibga solishning maqsadi – iqtisodiy va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, mavjud tuzumni mamlakat ichida va xalqaro maydonda mustahkamlash hamda uni o’zgarib turuvchi sharoitga moslashtirish hisoblanadi. • moliya va soliq siyosati; • ijtimoiy siyosat. O’zbekiston Respublikasi hukumati davlatning tartibga solish funktsiyasini jahon xo’jalik amaliyotida ma’lum bo’lgan va tekshirib ko’rilgan iqtisodiy tartibga solish vositalari yordamida amalga oshiradi. Masalan, soliq siyosati davlat va mahalliy byudjetlarni shakllantirishning fiskal funktsiyalarini bajarishdan tashqari 17 ishlab chiqarish tuzilmasi, dinamikasi va joylashuviga iqtisodiy ta’sir ko’rsatish mexanizmi vazifasini ham bajaradi. Imtiyozli soliqqa tortish biznes va tadbirkorlikni rag’batlantirishning eng kuchli vositalarida hisoblanadi. Davlat tomonidan tartibga solish bozor mexanizmini to’ldirib, unga o’zgartishlar kiritadi, biznes va tadbirkorlikning oyoqqa turib olishiga ko’maklashadi. Bunda u maksimal darajada maksimal pog’onada, minimal darajada minimal pog’onada tarqaladi. Tartibga solish, qaysi miqyosda amalga oshirilishidan qat’iy nazar doimiy harakat, talab va taklif, daromad va xarajatlar o’rtasida muvozanatga intilish hisoblanadi. Bu tenglik doim ham ta’minlanmasada, u ko’ngildagidek darajada bo’lavermaydi. Biroq barcha hollarda ham davlat tomonidan tartibga solish va korxonaning o’zini- o’zi tartibga solishi iqtisodiyot va biznesni boshqarishning muhim elementi bo’lib qolaveradi. «Ekonomiks» darsligi muallifi Samuelsonning fikricha, busiz «bir qo’l bilan qarsak chalganday» qolaveramiz. 4. Korxonalar faoliyatini davlat qo’llab-quvvatlash va rag’batlantirish Tadbirkorlik faoliyatini rivojlantirish jarayonida bozor iqtisodiy jihatdan o`zining talab va taklif qonuniyatlari asosida ijtimoiy zaruriy ishlab-chiqarish rivojini, tovar bahosini, uning sifatini, mahsulotlarning iste`molbop xususiyatlarini belgilaydi, ilmiy-texnik taraqqiyotga turtki beradi va shuning bilan birga keraksiz, Amaliyotning ko’rsatishicha, asoslangan rejalashtirish odatda obyektiv zarurat talab qilgan hollardan tashqari kelgusida tartibga solishni talab qilmaydi. Korxona joriy faoliyatini tartibga solishdan maqsad quyidagilardan iborat: • barqaror ishlashni ta’minlash; 15 • minimal xarajatlar bilan maksimal natijalarga erishish; • chiqarilayotgan mahsulotning sifat ko’rsatkichlarini yaxshilash; • ishlab chiqarish rentabelligini oshirish va xarajatlarni kamaytirish. Bugungi kunda, iqtisodiyotning nodavlat sektorini rivojlantirishga katta e’tibor qaratilayotgan bir paytda biznes va tadbirkorlik sohasi ustivor ahamiyat kasb etib, korxonalarning iqtisodiy faoliyatda erkinligi kuchaymoqda, rejalashtirish va tartibga solish jarayonlarini hech kim cheklab qoymayapti. Hozirda korxonalarga yuqoridan buyruq va ko’rsatmalar asosida topshiriqlarni belgilab beruvchi vazirlik va mahkamalar tizimi yo’q. Korxonalarning katta qismi ishlab chiqarishning borishi va natijalarini o’zlari rejalashtiradi va tartibga soladi. Shu bilan bir paytda yuqorida aytib o’tilgan mustaqillik va iqtisodiy hatti- harakatlar erkinligi korxonalar faoliyatining davlat tomonidan tartibga solinishini inkor qilmaydi. Masalan, AQSH, Yaponiya va boshqa ba’zi mamlakatlarda hukumat organlari asosan yirik korporatsiyalar bilan birgalikda ishlaydi. Bunda ular quyidagilarni aniqlaydi: 1) zarur investitsiyalar hajmi va tarkibi; 2) texnika darajasi, shuningdek, eng muhim mahsulot turlarining hajmi va proportsiyasi; 3) oylik ish haqi darajasi va korxona faoliyatining boshqa ayrim turlari. rivojlantirish orqali barqaror iqtisodiy o’sish uchun shart-sharoitlar yaratish borasidagi navbatdagi islohotlar to’g’risidagi farmonlari yurtimizda tadbirkorlik va biznes muhitini keng qamrovli qo’llabquvvatlash maqsadida barcha shart- sharoitlar yaratib berilmoqda. Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari muhokamasi portalida “Tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilish to‘g‘risidagi’’ qonun loyihasi joylashtirildi. Hujjatga ko‘ra, davlat nazoratini amalga oshirishning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat: jismoniy va yuridik shaxslar, shu jumladan tadbirkorlik sub'yektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya qilish; nazorat qiluvchi organlar faoliyatida qonuniylik, xolislik va oshkoralik; tadbirkorlik sub'yektlarining qonuniy faoliyatiga aralashmaslik; tadbirkorlik sub'yekti huquqlarining ustuvorligi, unga muvofiq qonun hujjatlarida tadbirkorlik faoliyatini amalga oshirish va uning davlat tomonidan nazorat qilinishi bilan bog‘liq holda yuzaga keladigan barcha bartaraf etib bo‘lmaydigan ziddiyatlar va noaniqliklar tadbirkorlik sub'yektining foydasiga talqin etiladi; tadbirkorlik sub'yektlari tomonidan huquqbuzarliklar sodir etilishiga yo‘l qo‘ymaslik, uning barvaqt oldini olish va profilaktikasi samaradorligini oshirishni ta'minlash. Nazorat qiluvchi organlar tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatida quyidagilarga yo‘naltirilgan profilaktika chora-tadbirlarini amalga oshiradi: huquqiy ong va huquqiy madaniyatni yuksaltirish; ularning faoliyatida qonuniylikni mustahkamlash; huquqbuzarliklar sodir etilishi sabablarini, ularni keltirib chiqaradigan 8 texnik jihatdan tartibga solish; tarif va notarif tartibga solish; qonunda belgilangan tartibda tadbirkorlik subyektlarining javobgarligini majburiy sug‘urta qilish; davlat nazorati; raqobatni himoya qilish; qonun bilan tadbirkorlik subyektlari hamda ularning mansabdor shaxslari javobgarligini o‘rnatish; hisobotlarni joriy etish; o‘zini o‘zi tartibga soluvchi tashkilotga a’zolik (ishtirok etish) asosida o‘zini o‘zi boshqarishni joriy etish. Qonunlar bilan tadbirkorlik faoliyatini tartibga solishning boshqa vositalari ham belgilanishi mumkin. Kurs ishining maqsad va vazifalari: Ushbu kurs ishining masqsadi davlat tomonidan iqtisodiyotni tartibga solishni o`rganish va taxlil etish va bu orqali korxonalar va xo’jalik yurituvchi subyektlar iqtisodiy-ijtimoiy xolati tahlil etish. Korxonalar va tadbirkorlar faoliyatining davlat tomonidan tartibga solish zaruriyati qonuniyatlarini o`rganish. Kurs ishining vazifasi sifatida esa, 1. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish zaruriyatlarining asoslari 2. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish turlarining tasnifi 4 shart-sharoitlarni aniqlash va o‘rganish; huquqbuzarliklarning barvaqt oldini olish choralarini ko‘rish; tadbirkorlik sub'yektlarida javobgarlikka tortilish xavfini kamaytirish. Profilaktik chora-tadbirlar nazorat qiluvchi organlar tomonidan o‘zlari tasdiqlagan har choraklik manzilli dasturlar asosida huquqiy tashviqotlar o‘tkazish orqali amalga oshiriladi.Profilaktik chora-tadbirlar o‘tkazish davomida huquqbuzarliklar sodir etish holatlari aniqlangan taqdirda, nazorat qiluvchi organlarning mansabdor shaxslari huquqbuzarlik sodir etilishi sabablarini va uni keltirib chiqargan shart- sharoitlarni o‘rganib chiqishi shart.Profilaktik chora-tadbirlar natijalariga ko‘ra nazorat qiluvchi organlar tomonidan tadbirkorlik sub'yektlariga huquqbuzarliklarga yo‘l qo‘ymaslik yoki ularni bartaraf etish bo‘yicha tavsiyalar, shuningdek, tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatida huquqbuzarliklarning oldini olish yuzasidan takliflar beriladi.Profilaktik chora-tadbirlarni amalga oshirishda tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatiga aralashish, ularning huquqlari, erkinliklari va qonuniy manfaatlarini cheklash va har qanday ko‘rinishdagi huquqiy ta'sir choralarini qo‘llashga yo‘l qo‘yilmaydi. “Xavfni tahlil qilish” tizimi tadbirkorlik sub'yektlari o‘z faoliyatida qonun hujjatlarini buzish xavfi darajasini davlat nazoratining tegishli sohasiga oid aniq mezonlar asosida aniqlash mexanizmini nazarda tutadi. “Xavfni tahlil qilish” tizimi tadbirkorlik sub'yektlari bilan o‘zaro aloqaga kirishmasdan qo‘llaniladi, ular tomonidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda tegishli nazorat organlariga hisobotlar taqdim etish hollari bundan mustasno. Nazorat qiluvchi organlar faoliyatiga “xavfni tahlil qilish” tizimini joriy etish mezonlari va tartibi nazorat qiluvchi organlar tomonidan vakolatli organ hamda O‘zbekiston Respublikasi Savdo-sanoat palatasi bilan kelishilgan holda, o‘zlari amalga oshiradigan nazorat xususiyatlaridan kelib chiqib belgilanadi. Tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish haqida qaror qabul qilish uchun quyidagilar asos 9 bo‘ladi: jismoniy va yuridik shaxslarning qonunchilikni buzish holatlari to‘g‘risidagi murojaatlari tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatida “xavfni tahlil qilish” tizimi natijalari. Tadbirkorlik sub'yektlarining moliya-xo‘jalik faoliyatini tekshirish haqida qaror qabul qilish uchun quyidagilar asos bo‘la oladi: soliqlar va boshqa majburiy to‘lovlarni to‘lashga oid soliq va bojxona qonun hujjatlarini muntazam ravishda (moliya yili davomida ikki va undan ortiq marta) buzish; eng kam ish haqining yuz baravaridan ortiq miqdorda soliq qonun hujjatlarini buzish holatlari aniqlanganda; ustav jamg‘armasida ellik foizdan ortiq davlatning ulushi bo‘lgan tadbirkorlik sub'yektlari tomonidan soliq va bojxona qonun hujjatlarini buzish holatlari aniqlanganda. Tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish quyidagicha tashkil etiladi: tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirishlarni muvofiqlashtirish bo‘yicha vakolatli organ bilan kelishilgan holda; vakolatli organni xabardor etish tartibida. Vakolatli organni xabardor etish tartibida o‘tkaziladigan tekshirishlar ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan tasdiqlanadi. Tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish nazorat qiluvchi organlarning qonun hujjatlarida belgilangan tartibda attestatsiyadan o‘tgan va tekshirishlarni o‘tkazishga ruxsat berilganligi to‘g‘risidagi maxsus guvohnoma olgan mansabdor shaxslari tomonidan amalga oshiriladi. Nazorat qiluvchi organlar mansabdor shaxslarining xo‘jalik yurituvchi sub'yektlar faoliyatini tekshirishiga xizmat guvohnomasi, tekshirishlarni o‘tkazishga ruxsat berilganligi to‘g‘risidagi maxsus guvohnoma va ushbu Qonunda nazarda tutilgan asoslar mavjud bo‘lgan taqdirda yo‘l qo‘yiladi. 10 Nazorat qiluvchi organlarning mansabdor shaxslariga tadbirkorlik sub'yektlari faoliyatini tekshirish huquqini berish bo‘yicha attestatsiyadan o‘tkazish tartibi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi. Vakolatli organ O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti tomonidan belgilanadi. 2. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish turlarining tasnifi Xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilish to‘g‘risidagi qonunchilik ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir. Prokuror nazorati tartibida amalga oshiriladigan davlat nazorati tegishli qonunchilik bilan ham tartibga solinadi. Tergovga qadar tekshirishlar chog‘ida va qo‘zg‘atilgan jinoyat ishlari bo‘yicha moliya-xo‘jalik faoliyati tekshiruvlarini o‘tkazish tartibi jinoyat-protsessual qonunchiligi bilan tartibga solinadi. Soliq tekshiruvi orqali amalga oshiriladigan davlat nazoratining o‘ziga xos xususiyatlari soliq to‘g‘risidagi qonunchilik bilan belgilanadi. Agar O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomasida xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilish to‘g‘risidagi O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bo‘lsa, xalqaro shartnoma qoidalari qo‘llaniladi. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini davlat tomonidan nazorat qilish quyidagi yo‘llar bilan amalga oshiriladi: tekshirish, shu jumladan taftish, nazorat tartibida tekshirish; statistika axborotlarini va boshqa axborotlarni tahlil qilish; idora qaramog‘idagi organlarni tekshirishdan o‘tkazish. Xo‘jalik yurituvchi subyektlar faoliyatini statistika axborotlarini va boshqa 11 Bozor munosabatlari sharoitlarida har bir korxona ishlab chiqarishning to’xtovsiz o’sishi, mahsulot sifatining oshirilishi va uning o’z vaqtida sotilishi, shuningdek, rejalashtirilgan foyda va daromadni o’z vaqtida olish asosida o’zining gullab-yashnashini ta’minlashga intiladi. Shu sababli korxona faoliyati ko’p maqsadli va dinamik xarakterga ega bo’ladi. Istiqboldagi vaziyatni qat’iy rejalashtirish bu holda o’zini oqlamaydi. Bozor konyunkturasi va raqobat, talabga mos ravishda chiqarilayotgan mahsulot tavsifnomasiga o’zgartirish kiritish imkoniyatlari bilan bog’liq bo’lgan uzoq muddatli dastur talab qilinadi. Bu vazifa odatda istiqbolga yo’naltirilgan korxona faoliyatini joriy rejalashtirish jarayonida aniqlangan ko’rsatkichlarni tartibga solish yo’li bilan bajariladi. Korxona faoliyatini rejalashtirish vazifalari qaysidir ma’noda ma’lum bo’lgani 22 sababli uni rejalashtirish va ishlab chiqarishni tashkil etish jarayonida tartibga solish zamonaviy fan tomonidan nisbatan kam tadqiq etilgan va umumlashtirilgan. Bu erda amaliyot nazariyadan ancha ilgarilab ketgan. Shunday bo’lsada, korxona faoliyatining oldindan belgilab qoyilgan ko’rsatkichlarini tartibga solishga to’g’ri keladi. Bu iste’molchilik talabining o’zgarishidan tashqari, korxona hayotida va iqtisodiy muhitda roy berayotgan yangi vaziyatlar, xom-ashyo va materiallar ta’minotchilari bilan aloqalar, siyosiy vaziyat va hokazolarga bog’liq bo’ladi. Belgilangan umummilliy vazifalar iqtisodiy tartibga solish vositalari – soliqlar, kreditlar, subsidiyalar va kvotalar yordamida bajariladi. Shu sababli davlat bozor mexanizmiga aralashmasligi lozim va bozor to’laligicha o’zini-o’zi tartibga soluvchi, iqtisodiyotning bir tekisda proportsional rivojlanishini qo’llab- quvvatlashga qodir tizim deb hisoblovchilar unchalik haq bo’lib chiqmaydilar. Davlat o’ta ehtiyotkorlik bilan bozor mexanizmiga aralashuvi, uning kamchiliklarini 16 to’g’rilashi, raqobatning yakkahokimlikka aylanishining oldini olishi, biznes va tadbirkorlikning huquqiy asoslarini takomillashtirishi, baho diskriminatsiyasi va boshqa salbiy tendentsiyalarga qarshilik ko’rsatishi lozim. Bozor mexanizmiga davlatning aralashuvi zarurligi jahonda va mamlakatimizda to’plangan tajribalardan ko’rinib turibdi. Prezident I.Karimovning «O’zbekiston – bozor iqtisodiyotiga o’tishning o’z yo’li» kitobida qayd etganidek «Bozor munosabatlariga o’tish davrida davlat ijtimoiy hayot va iqtisodiyotning barcha sohalarini o’zgartirishni ishlab chiqishi va ketma-ketlikda amalga oshirishi lozim. O’zini-o’zi tartibga soluvchi bozor sof ko’rinishda umuman mavjud emas. Davlat har qachon ham o’zining alohida ahamiyatga ega bo’lgan roli tufayli iqtisodiy jarayonlarga ta’sir ko’rsatib kelgan. Shu sababli zamonaviy bozor bu davlat tomonidan tartibga solinuvchi bozordir». Quyidagilar davlat tomonidan tartibga solishning asosiy yo’nalishlari hisoblanadi: • ma’muriy-huquqiy tartibga solish: • iqtisodiyot va biznes uchun huquqiy asoslarni yaratish; • qonunlarga rioya qilinishini ta’minlash; • jamiyat hayotining eng muhim sohalarini boshqarish; • davlat dasturlari va buyurtmalari; Dehqon va fermer xo’jaliklari uyushmasi; Xunarmad uyushmasi va sug’urta tashkilotlari tashkil etildi. O’zbekiston Respublikasida tadbirkorlik sube’ktlarining faoliyatini quyidagi qonunlar bilan tartibga solinadi hamda kafolatlanadi: “Mulkchilik to’g’risi”gi, “Tadbirkorlik faoliyaiti erkinligi kafolatlari to’g’risida”gi, “Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarining davlat tomonidan nazorat qilish to’g’risida”gi, “Oilaviy tadbirkorlik to’g’risida”gi, “Korxonalar to’g’risida”gi, “Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to’g’risida”gi, “Banklar va bank faoliyati to’g’risida”gi, “Chet el investitsiyalari to’g’risida”gi, “Tashqi iqtisodiy faoliyat to’g’risida”gi va shu kabi boshqa qonunlarda. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solish - jamiyat a’zolarining ehtiyojlarini qondirish darajasini oshirish uchun cheklangan ishlab chiqarish resurslaridan yanada samarali foydalanishni ta’minlovchi, umumiy iqtisodiy muvozanatga erishishga yo’naltirilgan, ijtimoiy takror ishlab chiqarish jarayonini tashkil etish bo’yicha davlaatning faoliyati. Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning maqsadi – iqtisodiy va ijtimoiy barqarorlikni ta’minlash, mavjud tuzumni mamlakat ichida va xalqaro maydonda mustahkamlash hamda uni oz’garib turuvchi sharoitga moslashtirish hisoblanadi. Davlatning iqtisodiy vazifalari - bozor tizimining samarali amal qilishiga imkon tug’diruvchi huquqiy asos va ijtimoiy muhitni ta;minlash; Raqobatni himoya qilish; Daromad va boylikni qayta taqsimlash; Resurslarni qayta taqsimlash; Iqtisodiyotni barqarorlashtirish Iqtisodiyotni davlat tomonidan tartibga solishning usullari – bevosita ta’sir qilish usullari; bilvosita ta’sir qilish usullari; tashqi iqtisodiy usullar. 6

Korxona faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish va qo'llab quvvatlash

Kirish………………………………………………………………3

  1. Asosiy qism
  2. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish zaruriyatlarining asoslari………………………………………………………………….5
  3. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solish turlarining tasnifi.11
  4. Korxonalar faoliyatini davlat tomonidan tartibga solishning shakllari va uslublari…………………………………………………………………14
  5.  Korxonalar faoliyatini davlat qo’llab-quvvatlash va rag’batlantirish…..18
  6. Xulosa………………………………………………………………..22
  7. Foydalanilgan adabiyotlar va internet saytlar……………………24
Купить