Молиявий барқарорлик таҳлили

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	257.9KB
Покупки	1
Дата загрузки	18 Апрель 2024
Расширение	pptx
Раздел	Презентации
Предмет	Экономика

Молиявий барқарорлик таҳлили

Купить




Молиявий барқарорлик таҳлили нинг мазмуни , мақсади ва вазифалари.

Молиявий барқарорлик ва унинг типлари: мутлақ ва меъёрий барқарорлик,
нобарқарор ва инқирозли ҳолатлар.

Корхонанинг ўз оборот маблағлари билан таъминланганлиги таҳлили.

Молиявий барқарорликни динамик таҳлили.

Корхонанинг молиявий барқарорлиги билан боғлиқ коэффицентлари
( молиявий мустақиллик (автономия) , молиявий қарамлик , ўз ва қарз
маблағларининг нисбати , ўз маблағлари билан таъминланганлик , ўз айланма
маблағларининг тўпланиш коэффиценти каби) ва уларни нг таҳлил и .

Корхонанинг молиявий барқарорлигини мустаҳкамлаш бўйича ички
имкониятларни аниқлаш ва йўлга қўйиш чора тадбирларини белгилаш.

6. Молиявий барқарорлик таҳлили


Корхона барқарорлигини энг муҳим кўрсаткичларидан бири бу
молиявий барқарорлик кўрсчаткичидир. Агар корхонада даромадлар
харажатлардан ортадиган бўлсагина молиявий барақарорликка эриши
мумкин бўлади. Агар корхона маблағларни эркин тасарруф эта олса,
улардан самарали фойдаланса, доимий ишлаб чиқариш ва сотишнинг
мукаммал циклик айланиш узлуксизлиги таминланса бундай
корхонани молиявий барқарор дейишимиз мумкин.Молиявий барқарорлик таҳлили нинг мазмуни , мақсади ва вазифалари


- фимрма ва компанияларнинг тўлов қобилияти;

- корхона ўз маблағларининг қарамлик
коэффициенти;

-активларнинг қарамлик коэффициенти;

- фоизларни қоплаш коэффициенти.Молиявий барқарорликни баҳолаш бир қанча кўрсаткичлар тизимидан фойдаланилади. Улар жумласига қуйидагиларни киритиш мумкин.


Молиявий барқарорликнинг мутлақ кўрсаткичлари – активлар,
ишлаб чиқариш захираларалари ва уларни молиялаштириш
манбаларининг муайян даврийликдаги ҳолатини ифода этади.

Корхона активлари ва ишлаб чиқариш захираларини
молиялаштириш манбаларига албатта

биринчи навбатда ўз маблағлари манбаси (устав капитали,
резерв капитали, қўшилган капитал, тақсимланмаган фойда,
мақсадли тушумлардан иборат), узоқ ва қисқа даврийликда олинган
банк кредитлари ва қарзлари киради. Молиявий барқарорликни мутлақ ва нисбий кўрсаткичларда баҳоланади.

1) Корхона молиявий барқарорлигини мутлақ ва нисбий
ифодаларининг ўзгаришларини баҳолаш;
2) Молиявий барқарорликка тасир этувчи омилларни ўрганиш;
3) Молиявий барқарорликни таминлашда активлар ва
пассивларни жойлаштириш ва улардан самарали
фойдаланишни йўлга қўйиш;
4) Молиявий барқарорликни ўстириш чораларини кўриш;
5) Турли ҳолатлардан ресурсларнидан сам а рали
фойдаланишнинг истиқболдаги ўзгаришларга тасирини
баҳолаш, молиявий барқарорликни прогнозлаш.Молиявий барқарорлик таҳлилининг вазифалари


Молиявий барқарорликни таҳлил қилиш
максади - корхонанинг ўз мажбуриятларини қоплай
олиш ва уни узоқ муддатга сақлаб қолиш
даражасини баҳолашга қаратилган.

Молиявий барқарорликнинг муҳим шарти –

захира ва ҳаражатларни молиялаштириш юзасидан
ўз ва қарз маблағлари етарлиги ёки етишмаслиги
кўрсаткичларини ҳисоб-китоб қилишда ҳам худди
шу боғлиқликни кўриш мумкин.


.

Ички омиллар: активларнинг таркибини шакллантириш ва уларни тўғри
бошқариш; молиявий ресурслар ва уларнинг таркибини тўғри бошқариш; жалб
қилинган капитални бошқариш.

Ташқи омилларга : мамлакатдаги иқтисодий муҳит (ҳолат); бозордаги
рақобат ва кураш; макроиқтисодий кўрсаткичлар (валюта курслари ўзгариши,
солиқ ва кредит сийматидаги ўзгаришлар, ташқи иқтисодий фаолият ривожи);
сиёсий ҳолат (иқтисоднинг тартибланиши, рағбатлантирилиши, хуқуқларнинг
ҳимояланиши); инфляция ҳолати.

Молиявий барқорликни таҳлил этишнинг ахборот таминотига асосий
ва қўшимча манбаларни киритиш мумкин.

Асосий манбаларига: бухгалтерия баланси, молиявий натижалар
тўғрисидаги ҳисобот, хусусий капитал тўғрисидаги ҳисобот шакллари киради.

Қўшимча манбаларга: таъсис хужжатлари, аудиторлик назорати
натижалари, статистик манбалар ва бошқа манбалар киради.Молиявий барқарорликки таъсир этувчи бирликларга қуйидагилар
киради

Иқтисодий ресрслар, уларнинг молиявий тузилмаси ва тўлов
лаёқати корхона молиявий барқорлигининг муҳим таъсир
бирликлари ҳисобланадиКорхона т ўлов лаёқати нинг таҳлили
Тўлов маблағлари Тўлов мажбуриятлари Мутлақ
тўловга
қобиллик
Нисбий
тўловга
қобиллик
1 2 3 4
Баланс ликвидлиги
А1 -Доимий харакатдаги
активлар
П1 -Тўлов муддати келган
мажбуриятлар
А1 -П1 А1/П1
А2 -Тез пулга айланадиган
активлар
П2 -Қисқа муддатли
мажбуриятлар
А2 -П2 А2/П2
А3 -Секин пулга
айланадиган активлар
П3 -Уз оқ муддатли
мажбуриятлар
А3 -П3 А3/П3

Тўлов лаёқати
А1 -Доимий харакатдаги
активлар

Жорий мажбуриятлар (ЖМ)
А1 -ЖМ А1/ЖМ
А1 -Доимий харакатдаги
активлар
А1+А2 -ЖМ А1+А2/ЖМ
А1 -Доимий харакатдаги
активлар
А1+А2+А3 -
ЖМ
А1+А2+А3/Ж
М


Молиявий барқарорликни характерловчи кўрсаткичлар тизими қуйидаги
иккита таркиб бўйича гуруҳланиши ҳам мумкин:

1 . Активлар, капитал ва мажбуриятларнинг таркибий
тузилиши бўйича молиявий барқарорлик кўрсаткичлари. Улар
қаторига молиявий мустақиллик (автономия), молиявий
қарамлик, ўз ва қарз маблағлари нисбати, қоплаш
коэффициенти ва бошқа кўрсаткичларни киритиш мумкин.

2 Активларни молиялаштириши билан боғлиқ
барқарорлик кўрсаткичлари. Мазкур кўрсаткичларга ўз
айланма маблағлари билан таъминланганлик, маневрлик
коэффициенти, товар-моддий захираларнинг ўз маблағлари
ҳисобига молиялаштирилиши, соф айланма активлар нақдлиги
яъни, ўз айланма маблағларининг турли активлар ва капиталга
нисбати орқали ҳисоб-китоб қилинувчи коэффициентлар
киради.Молиявий барқарорлик ва унинг типлари: мутлақ ва
меъёрий барқарорлик, нобарқарор ва инқирозли
ҳолатлар.


1. Ўз айланма маблағларининг нақдлиги (ЎОМН);
ЎОМН=ЎММ-УМА

Бунда: ЎММ – Ўз маблағлари манбаси;

УМА – узоқ муддатли активлар.

2.Захира ва харажатларни ўз ва қарз маблағлари ҳисобига молиялаштирилиш манбаси(ЎҚМҲМ);

ЎҚМҲМ=ЎОМН+УМКҚ

Бунда: УМКҚ – узоқ муддатли кредитлар ва қарзлар

3.Захира ва харажатларни жами манбаалар ҳисобига молиялаштириш манбаси (ЖМҲМ)

ЖМҲМ= ЎҚМҲМ+ҚМКҚ

Бу ерда: ҚМКҚ – қисқа муддатли кредитлар ва қарзлар (улар қаторига мол етказиб берувчи ва пудратчилар билан ҳисоб
китоблар ҳам қўшилади) Молиявий барқарорликни баҳолашда яна бир муҳим фарқли жиҳат уларнинг
мутлақ ифодада ўрганилиши билан ҳам характерланади. Мазкур тартиб бўйича
молиявий барқарорликнинг учта муҳим кўрсаткич баҳоланади. Мазкур
кўрсаткичлар қаторига қуйидагилар киритилади:

Кўрсаткичлар Аниқланиши меъёр
Узоқ муддатли активларни (УМА) ўз
маблағлари манбаси (ЎММ) ҳисобига
таъминланиш коэффициенти ЎММ /УМА 1.0 дан юқори
Узоқ муддатли активларнинг ўз ва узоқ
муддатли мажбуриятлар (УММ) ҳисобига
таъминланиш коэффициенти ЎММ+ УММ /УМА Минимум 1.0 га тенг
дебУзоқ муддатли активларнинг ўз ва қарз маблағлари
ҳисобига молиялаштириш коэффицентлари

Кўрсаткичлар Аниқланиши Меъёр
1.Ўз айланма маблағлари
билан таъминланганлик
коэффиенти ЎОМН/ЗХ 0.6-0.8
2.Ўз маблағлари ва узоқ
муддатли қарз маблағлари
билан таъминланганлик
коэффициенти ЎУММН/ЗХ Минимум 1.0 га тенг
3.Жами маблағлар билан
таъминланганлик ЖМН/ЗХ 1 дан юқориАйланма маблағлар билан таъминланганлик коэффициентлари

Кўрсаткичлар Аниқланиши Захира ва харажатларнинг
молиялаштириш ҳолати (+,-)
Ўз оборот маблағларининг
нақдлиги(ЎОМН). ЎММ-УМА ЎОМН-ЗХ
Ўз маблағлари ва узоқ
муддатли қарз
маблағларининг
нақдлиги(ЎУММН). ЎММ + УММ -УМА ЎУММН-ЗХ
Жами маблағларнинг
нақдлиги(ЖМН). ЎММ + УММ –УМА +
ҚММ
ЖМН-ЗХЗахира ва харажатларни манбалаш юзасидан маблағлар
нақдлигини ва
молиялаштириш даражасини ҳисоб-китоби

1.Мутлақ молиявий барқарор ҳолат
2.Нормал (мўтадил) молиявий барқарор ҳолат
3.Нобарқарор ҳолат
4.Танг (инқироз) холатдаги нобарқарорлик Молиявий барқарорликнинг турт типлари мавжуд

Захира ва харажатларнинг тегишли маблағлар ҳисобига молиялаштириш
манбаалари
ЎОМН > ЗХ ЎОМН < ЗХ ЎОМН < ЗХ ЎЎОМН < ЗХ
ЎОМН +УММ > ЗХ ЎОМН +УММ > ЗХ ЎОМН +УММ < ЗХ ЎОМН +УММ < ЗХ
ЖМ > ЗХ ЖМ > ЗХ ЖМ > ЗХ ЖМ < ЗХ
1.Мутлақ молиявий
барқарор ҳолат 2.Нормал (мўтадил)
молиявий барқарор
ҳолат 3.Нобарқарор
ҳолат 4.Танг (инқироз)
холатдаги
нобарқарорликМолиявий барқарорликнинг мутлақ
иф o далари
бўйича таркибланиш шартлари

Кўрсаткичлар номи Давр бошига Давр охирига Ўзгариши +,- Ўсиш даражаси,%
1.Ўз маблағлари манбаси (ЎММ)
7 745 794 466 10 124 233 076 2 378 438 610 130.7
2.Узоқ муддатли активлар (УМА)
10 219 731
945 12 593 199 960 2 373 468 015 123.2
3.Ўз айланма маблағлари нақдлиги(ЎОМН)
-2 473 937
479
-2 468 966 884
4 970 595
99.78
4.Узоқ муддатли кредитлар қа қарзлар (УММ)
4 675 490
146 12 304 013 149
7 628 523 003
2.63
5.Ўз маблағлари ва узоқ муддатли кредитлар,
қарзлар суммаси
(ЎОМН+УММ)

2 201 552
667

9 835 046 265

7 633 493 598

4.46
6.Қисқа муддатли кредитлар ва қарзлар (ҚММ)
14 744 216 8 878
479
-5 865 737
60.2
7.Захира ва харажатларни молиялаштиришнинг
жами манбааси (ЖМ)

2 216 296
883

9 843 924 744

7 627 627 861

4.44
8.Захира ва харажатлар (ЗХ)
2 185 621 680 9 488 500 196 7 302 878 516 4.34
9.Ўз айланма маблағлари билан
таъминланганлик коэффиенти (ЎОМН)-ЗХ

-288 315
799

-11 957 467 080

11 669 151 281

41.4
10.Ўз маблағлари ва узоқ муддатли қарз
маблағлари билан таъминланганлик
коэффициенти(ЎОМН+УММ)-ЗХ

15 930
987

3 465 498 069

3 449 567 082

231
11.Жами маблағлар билан таъминланганлик
(ЖМ)-ЗХ
30 675
203
355 424 548
325 049 345
11.8Молиявий барқарорликнинг мутлақ кўрсаткичлари
таҳлили


Айланма маблағлар билан таминланганлик, ишлаб
чиқаришни ташкил этиш ва узлуксиз фаолиятни
йўлга қўйиш, молиявий барқарорликни
таъминлаш, молиявий ахволни яхшилашнинг,
рақобатдошлик ва уни ўстиришнинг зарурий
шарти ҳисобланади

Айланма маблағлар билан таъминланганлик
деганда жорий фаолиятнинг ўз маблағлари
ҳисобига молиялаштириш ҳолати тушунилади.
Агар молиялаштиришга ўз маблағлари етарли
бўлмаса у ҳолда мажбуриятлар , қарзга олинган
маблағлар ҳисобига эхтиёж таминланади. Корхонанинг ўз айланма маблағлари билан таъминланганлиги таҳлили


Айланмамаблағлар самарадорлигини баҳолашда уларнинг
айланувчанлик коэффицентларига ва

айланиш даврига баҳо берилади.

Айланувчанликни ошириш ва айланиш даврининг
қисқартириш айланма активлар интенсив фойдаланувчанлик
даражасини ифода этади.

Айланма маблағлар нақдлигини баҳолашда соф
активлар қийматига муҳим аҳамият қаратилади.

Соф активлар деганда хўжалик юритувчи субъектнинг
ўз маблағлари билан таъминланган узоқ муддатли ва жорий
активларнинг
қиймати, яъни хўжалик юритувчи
субъектнинг
қарз мажбуриятларидан озод бўлган мол-
мулк
қиймати тушунилади.

Соф активлар қийматини аниқлаш формуласи қуйидаги
боғланишда бўлади:

А к ти влар – Маж бу ри ятлар = Соф ак ти влар


Молиявий тахлилнинг мухим кисми айланма
маблаглардан самарали фойдаланганликни урганиш
эгаллайди, бунда, айланма маблаглар айникса ишлаб
чикариш захиралари, тугалланмаган ишлаб чикариш,
тайёр махсулот, дебиторлик карзлари, пул ва валюта
маблаглари, кимматли когозлар харакатини урганиш
мухимдир.

А йл анм а ак тивл арнинг айл аниши ва ул арнинг
сам арадорл игига к у йидаги ом ил л ар таъ сир к ил ади:

махсулот (бажарилган иш, курсатилган хизмат)ларни
сотишдан олинган соф тушум суммасининг
узгариши;

моддий айланма маблагларининг уртача йиллик
кийматини узгариши ва хакозо.


А йл анм а м абл агл арнинг айл анишини тахл ил
к ил ганда к у йидаги к у рсатк ичл ар к ул л анади: ма хсулот (иш, хизмат)лар сотишдан
соф тушум
1) айланиш коэффици енти = ------------------------------------- -
товар -моддий захиралари
т овар-моддий за хиралари * хисобот давр кун

2) айланиш куни = -----------------------------------------------------
махсулот (иш, хизмат)лар сотишдан соф тушум

$ак ционерлик ж ам иятининг айланм а м аблагларини ай ланиш и ни тах ли ли Курсаткичлар номи Јтган йили Ґисобот йили Фарўи (+,-) 1 2 3 4=3-2 1. Махсулот (иш, хизмат)ларни сотишдан олинган соф тушум, минг сумда 1452513 3040381 +1587868 2. Жами товар – моддий захиралари, минг сумда 470833 531450 +60617 3. Товар модддий захираларининг (айланма мабла¨ларнинг) айланиш коэффициенти (1\2) 3,085 5,721 +2,636 4. Товар моддий захираларининг (айланма мабла¨ларнинг) айланиш даври, кун хисобида 116,7 62,9 -53,8 5. Айланиш салмоги коэффициенти (2\1) 0,324 0,175 -0,149 6. Айланишни тезлашиши ёки секинлашишидан маблгларнинг бушашганлиги (-) ёки кушимча (+) жалб килинганлиги: а) кун хисобида б) суммада, минг сумда( -53 * 3040381 / 360 х х х х -53,8 -454368,02$