• Всего документов: 5844
  • Число пользователей: 15251

Samarqand viloyati iqtisodiy kartasi

uchun, “Urgut erkin iqtisodiy zonasi”da faoliyat yuritayotgan 50 dan ortiq korxona 2023-
yil davomida 300 million AQSH dollarlik mahsulot ishlab chiqardi.
Prezident   Sh.M.Mirziyoyevning   2022-yil   20-iyundagi   PQ–289-sonli   qarori
asosida   sanoat   zonalarini   kengaytirish   va   texnoparklar   tashkil   qilish   orqali   viloyatdagi
sanoat   salohiyati   sezilarli   darajada   kuchaytirildi.   2024-yilda   esa   Urgut,   Kattaqo’rg’on   va
Paxtachi tumanlarida yangi  “Industrial cluster”  loyihalari ishga tushirildi.
Qishloq xo’jaligi: yetakchi tarmoqlar va klasterlashuv
Samarqand   viloyatining   qishloq   xo’jaligi   –   iqtisodiyotning   eng   qadimiy   va
strategik tarmog’i bo’lib, hududda aholining katta qismi aynan shu sohada band.
Asosiy yo’nalishlari:
 paxtachilik va g’allachilik,
 bog’dorchilik va uzumchilik,
 sabzavotchilik,
 chorvachilik.
2023-yilda viloyatda:
 600 ming tonna don ,
 230 ming tonna paxta ,
 850 ming tonna sabzavot ,
 220 ming tonna meva  yetishtirildi.
So’nggi   yillarda   klaster   tizimi   jadal   rivojlanmoqda.   Masalan,   “Samarqand
Agrocluster” ,   “Urgut   Agrotextile”   kabi   yirik   klasterlar   tashkil   etilib,   fermer
xo’jaliklarini   xom-ashyo,   texnika,   urug’lik   va   texnologiyalar   bilan   ta’minlab,   yakuniy
mahsulotlarni   eksportga   yo’naltirmoqda.   Bu   tizim   samaradorlikni   oshirish,   mahsulot
tannarxini pasaytirish va qiymat zanjirini yaratishda muhim rol o’ynamoqda.
Prezidentning   2019-yil   6-maydagi   PQ–4311-sonli   qarori   asosida   har   bir
viloyatda ixtisoslashtirilgan qishloq xo’jaligi klasterlarini tashkil etish topshirilgan bo’lib,
Samarqandda bu jarayon yetakchi tajribalar bilan amalga oshirilmoqda.
Xizmatlar sohasi: savdo, transport, turizm
Xizmatlar sohasi – viloyat iqtisodiyotida   innovatsion yo’nalish   bo’lib, ayniqsa
turizm va savdo xizmatlari tez sur’atlarda o’smoqda. 2023-yilda xizmatlar hajmi 19 trillion
so’mdan oshdi. Turizm  – Samarqandning strategik ustunligi hisoblanadi. 2022-yilda Samarqand
shahrida   ochilgan   “Silk   Road   Samarkand”   xalqaro   turizm   markazi   va   2023-yilda
o’tkazilgan   “Turkiy   davlatlar   tashkiloti   sammiti”   viloyatning   global   turistik   markazga
aylanishini tezlashtirdi.
Viloyatda 600 dan ortiq mehmonxona, 250 ga yaqin turistik firma va 1000 dan
ortiq ekskursovodlar faoliyat yuritmoqda. 2023-yil davomida viloyatga 2,4 million sayyoh
tashrif buyurgan bo’lib, ularning 32 foizi xorijliklar bo’lgan.
Savdo   va   logistika   sektori   ham   kengayib   bormoqda.   Samarqandda   joylashgan
“Sharqiy bozori” , “Supermarketlar tarmog’i” va onlayn xizmatlarning kengayishi  savdo
madaniyatini   o’zgartirmoqda.   Shu   bilan   birga,   e-commerce   (elektron   savdo)   segmenti
ham jadal rivojlanmoqda.
Kichik biznes va xususiy sektor
Viloyatda   2023-yil   yakuniga   ko’ra   65   mingdan   ortiq   kichik   biznes   sub’yekti
ro’yxatga olingan. Bu korxonalar orqali 350 mingdan ortiq ish o’rinlari yaratilgan.
Asosiy faoliyat yo’nalishlari:
 xizmat ko’rsatish (sartaroshxona, ta’mirlash, transport),
 savdo va umumiy ovqatlanish,
 hunarmandchilik (Urgut, Kattaqo’rg’on, Nurobod),
 IT xizmatlar (Samarqand IT markazi).
Prezidentning   2022-yil   8-apreldagi   “Tadbirkorlar   faoliyatini   qo’llab-
quvvatlash”   PQ-197-sonli   qarori   asosida   kichik   biznes   uchun   soddalashtirilgan   soliq
tizimi, mikromoliyaviy institutlar, grantlar va imtiyozli kreditlar joriy qilinmoqda. Viloyat   transport   infratuzilmasi   rivojlanayotgan   bo’lsa-da,   ayrim   muammolar
mavjud:
 Qishloq hududlarida yo’llarning sifati pastligi va ta’mirlash ishlarining kechikishi,
 Transport tizimidagi ayrim yo’nalishlarda logistika xizmatlari kamligi,
 Transport   xizmatlari   narxlarining   oshishi   va   bu   esa   mahsulotlar   narxiga   ta’sir
qilishi,
 Transport vositalarining eskirganligi va texnik ta'minot yetishmasligi.
Ushbu   muammolarni   hal   etish   uchun   viloyat   hokimligi   investitsiyalarni   jalb
qilish,   yo’llarni   kengaytirish   va   ta’mirlash   ishlarini   jadallashtirish,   shuningdek   transport
xizmatlarini raqobatbardosh qilish bo’yicha chora-tadbirlar ishlab chiqmoqda.
Kelajak istiqbollari va transport-logistika tizimini rivojlantirish strategiyasi
Kelgusi   yillarda   Samarqand   viloyatida   transport   va   logistika   tizimini
rivojlantirish bo’yicha quyidagi strategik yo’nalishlar belgilangan:
 Avtomobil   yo’llari   tarmog’ini   kengaytirish,   qishloq   hududlariga   yangi   yo’llar
qurish,
 Temir yo’l tarmog’ini modernizatsiya qilish, yangi logistika markazlari tashkil etish,
 Samarqand   aeroportining   xalqaro   aloqalarini   kengaytirish,   yangi   yo’nalishlar
ochish,
 Transportda ekologik toza va energiya samarador texnologiyalarni joriy etish,
 Axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini transport va logistika xizmatlariga keng
qo’llash.
Bu chora-tadbirlar viloyat iqtisodiyotining yanada diversifikatsiyalashuvi, ishlab
chiqarish   va   eksport   hajmining   oshishi   hamda   aholining   turmush   darajasining
yaxshilanishiga xizmat qiladi. Samarqand   viloyati   O’zbekiston   Respublikasining   tarixiy,   madaniy   va   turistik
markazi   bo’lishi   bilan   birga,   yirik   iqtisodiy   salohiyatga   ega   bo’lgan   hududlardan   biri
hisoblanadi. 
Viloyatda   yengil   sanoat,   qishloq   xo’jaligi,   xizmat   ko’rsatish,   turizm,   qurilish,
oziq-ovqat sanoati kabi tarmoqlar faol rivojlanib bormoqda. Bundan tashqari, viloyatdagi
transport   yo’llari,   logistika   markazlari,   temir   yo’l   va   avtomobil   yo’llarining   geoiqtisodiy
ahamiyati hududning strategik mavqeini mustahkamlaydi.
Tadqiqot ob’ekti va predmeti
 Tadqiqot   ob’ekti   –   Samarqand   viloyatining   iqtisodiy   hududi,   ya’ni   uning
ma’muriy-hududiy birliklari, iqtisodiy tarmoqlari, infratuzilmasi, tabiiy resurslari va
demografik tarkibidir.
 Tadqiqot   predmeti   –   Samarqand   viloyatining   iqtisodiy   kartasini   shakllantirish
jarayoni,   bu   jarayonda   foydalaniladigan   iqtisodiy   ko’rsatkichlar,   statistik   tahlil
uslublari, geoinformatsion texnologiyalar va raqamli xaritalash imkoniyatlaridir.
Kurs ishining maqsadi va vazifalari
Maqsad   –   Samarqand   viloyatining   iqtisodiy   kartasini   tuzish   orqali   uning
tumanlar kesimidagi iqtisodiy rivojlanish holatini o’rganish, salohiyatli sohalarni aniqlash,
mavjud muammolarni ko’rsatib berish va istiqbolli yo’nalishlar bo’yicha tavsiyalar ishlab
chiqish.
Vazifalar:
 Viloyatning   tabiiy - geografik ,  demografik   va   iqtisodiy   ko ’ rsatkichlarini   o ’ rganish ;
 Tumanlar   kesimida   sanoat ,   qishloq   xo ’ jaligi ,   xizmat   ko ’ rsatish   va   boshqa
tarmoqlarni   tahlil   qilish ;
 Raqamli   xaritalash   va   iqtisodiy   ko ’ rsatkichlar   asosida   iqtisodiy   xarita   tuzish ;
 Mavjud muammolarni aniqlash va ularni hal etish yo’llarini taklif qilish;
 Hududiy   rivojlanishni   boshqarishda   iqtisodiy   kartalardan   foydalanish
imkoniyatlarini baholash.
Tadqiqot metodologiyasi
Kurs   ishida   kompleks   yondashuv ,   statistik   tahlil ,   tumanlararo   solishtirma
tahlil ,   klasterlash ,   SWOT-tahlil ,   GIS   (geoinformatsion   tizimlar)   asosida   iqtisodiy
xaritalash   va   infografika   metodlaridan   foydalaniladi.   Shuningdek,   O’zbekiston So’nggi   yillarda   temir   yo’l   stansiyalari   va   yuk   terminalari   modernizatsiya
qilinmoqda.   Bu   esa   yuklarni   tezroq   qabul   qilish   va   jo’natish   imkonini   beradi.   Masalan,
Samarqand temir yo’l stansiyasida avtomatlashtirilgan tizimlar joriy etilib, yuklarni qayta
ishlash samaradorligi 25% ga oshdi.
Havo transporti va aeroport infratuzilmasi
Samarqand xalqaro aeroporti viloyatning havo transporti tizimidagi eng muhim
markazlardan   biri   hisoblanadi.   Hududning   geografik   joylashuvi   va   tarixiy   ahamiyati
aeroport   infratuzilmasining   kengayishi   va   takomillashtirilishiga   turtki   bo’ldi.   So’nggi
yillarda   Samarqand   aeroporti   infratuzilmasi   jadal   rivojlanib,   xalqaro   standartlarga
moslashtirildi. 2023-yilning o’zida yangi zamonaviy terminal binosi qurilib, foydalanishga
topshirildi.   Ushbu   terminalning   ochilishi   aeroportning   yo’lovchi   qabul   qilish   quvvatini
yiliga   1,5   million   kishigacha   yetkazish   imkonini   berdi,   bu   esa   viloyat   va   mintaqaning
transport salohiyatini sezilarli darajada oshirdi.
Aeroport   zamonaviy   texnologiyalar   va   xavfsizlik   tizimlari   bilan   jihozlangan
bo’lib,   bu   yo’lovchilar   uchun   qulay   sharoitlar   yaratadi.   Shu   bilan   birga,   yuk   tashish
sohasida   ham   sezilarli   o’sish   kuzatilmoqda.   Samarqand   aeroporti   orqali   mahalliy   va
xorijiy   kompaniyalar   uchun   tezkor   yuk   tashish   xizmatlari   amalga   oshirilmoqda.   Bu   esa
ayniqsa   viloyatning   sanoat   va   qishloq   xo’jaligi   mahsulotlarini   eksport   qilish   uchun   katta
imkoniyatlar yaratadi.
Havo   transporti   viloyat   iqtisodiyotining   global   bozorlarga   integratsiyasi   nuqtai
nazaridan   muhim   rol   o’ynaydi.   Aeroport   orqali   muntazam   ravishda   Osiyo,   Yevropa   va
Yaqin   Sharq   davlatlariga   parvozlar   tashkil   etilgan.   Bu   yo’nalishlar   nafaqat   biznes   va
investitsiyalarni   jalb   qilishda,   balki   xalqaro   savdo   va   turizmni   rivojlantirishda   ham   katta
ahamiyatga ega. Samarqandning boy tarixiy va madaniy merosi, qadimiy obidalar majmui,
ziyoratgohlar   va   xalqaro   madaniy   tadbirlar   havo   transporti   orqali   sayyohlarni   jalb   qilish
imkoniyatlarini kengaytirmoqda.
Turizm   sohasi   viloyat   iqtisodiyotining   eng   faol   rivojlanayotgan   tarmoqlaridan
biri bo’lib, havo transporti bu jarayonda markaziy ahamiyatga ega. Har yili mamlakat va
dunyoning turli  burchaklaridan minglab sayyohlar Samarqandga tashrif buyuradi. Bu esa
mehmonxonalar,   transport   kompaniyalari,   turistik   agentliklar   va   xizmat   ko’rsatish
sohalarining   kengayishiga   olib   keladi.   Aeroport   infratuzilmasining   yaxshilanishi 4. SAMARQAND VILOYATINING TRANSPORT-LOGISTIKA VA
INFRATUZILMA SOHALARINING RIVOJLANISHI
Geostrategik joylashuv va uning iqtisodiyotga ta’siri
Samarqand viloyati Markaziy Osiyoda geografik jihatdan eng qulay joylashuvga
ega hududlardan biri hisoblanadi. Bu viloyat mamlakatning transport tarmog’ida markaziy
tugun   vazifasini   bajaradi.   Samarqandning   qadimiy   Ipak   yo’li   bo’ylab   joylashgani   uning
nafaqat   tarixiy,   balki   iqtisodiy   ahamiyatini   ham   oshiradi.   Aynan   shu   joylashuv   sababli
viloyat transport va logistika xizmatlari uchun katta imkoniyatlarga ega.
Transport   infratuzilmasining   rivojlanishi   hududda   sanoat,   qishloq   xo’jaligi   va
xizmat   ko’rsatish   sohalarining   samarali   faoliyat   yuritishini   ta’minlaydi.   Samarqand
viloyati   o’zining   strategik   ahamiyati   tufayli   respublika   iqtisodiyotining   rivojlanishida
muhim rol o’ynaydi.
Avtomobil yo’llari tarmog’i va ularning iqtisodiyotdagi roli
Viloyatda  avtomobil   yo’llari   tarmog’i   umumiy  uzunligi   taxminan  7   800  km   ni
tashkil   etadi.   Bu   yo’llarning   taxminan   60-65   foizi   sifatli   asfalt   qoplamaga   ega,   qolgan
qismi esa ta’mirga muhtoj yoki chang va shag’al yo’llardan iborat. Shahar va qishloqlarni
birlashtiruvchi yo’llar to’liq yangilanishi va kengaytirilishi lozim.
So’nggi   yillarda   viloyat   hokimligi   va   mahalliy   budjet   hisobidan   avtomobil
yo’llarini   modernizatsiya   qilishga   katta   mablag’   ajratilmoqda.   Masalan,   Samarqand
shahridan   Urgut   va   Kattaqo’rg’onga   boruvchi   yo’llar   kengaytirildi,   bu   hududlararo
transportni   tezlashtirdi.   Yangi   yo’llarning   qurilishi   qishloq   xo’jaligi   mahsulotlarini
bozorlarga   tez   yetkazishga   yordam   berdi,   bu   esa   fermerlar   va   tadbirkorlar   uchun   katta
iqtisodiy foyda keltirdi.
Avtomobil   yo’llarining   yaxshilanishi   viloyatning   tashqi   va   ichki   savdo
aloqalarini rivojlantirishga, turizmni rag’batlantirishga ham ijobiy ta’sir ko’rsatmoqda.
Temir yo’l transporti: imkoniyatlar va rivojlanish
Samarqand viloyatida temir yo’l transporti mamlakat ichidagi va xalqaro yuk va
yo’lovchi tashishning muhim bo’lagi hisoblanadi. Viloyat hududidan o’tuvchi asosiy temir
yo’l liniyalari orqali yiliga millionlab tonnalab yuk va yuz minglab yo’lovchilar tashiladi.
Viloyat   temir   yo’li   tarmog’i   respublika   va   MDH   davlatlari   o’rtasidagi   yuk
tashishning   asosiy   yo’nalishlaridan   biri   bo’lib,   uning   rivojlanishi   mahalliy   sanoat   va
qishloq xo’jaligi mahsulotlarini eksport qilish imkoniyatlarini kengaytiradi. Kirish
Hozirgi   davrda   mamlakatimizda   hududlarni   kompleks   ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlantirish,   resurs   va   salohiyatlardan   oqilona   foydalanish,   iqtisodiyotning   hududiy
differensiallashgan   rivojlanish   tendensiyalarini   chuqur   tahlil   qilish   orqali   har   bir   viloyat,
tuman   va   shaharning   rivojlanish   strategiyasini   ishlab   chiqish   dolzarb   ahamiyat   kasb
etmoqda.   Ayniqsa,   Prezidentimiz   Shavkat   Mirziyoyev   rahbarligida   olib   borilayotgan
islohotlar   jarayonida   har   bir   hududning   iqtisodiy   salohiyati,   tabiiy   resurslari,   ishlab
chiqarish   infratuzilmasi,   logistika   imkoniyatlari   va   inson   kapitalidan   samarali
foydalanishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Jumladan,   2022-yil   29-dekabrdagi   “Yangi   O’zbekistonning   2022–2026-
yillarga   mo’ljallangan   Taraqqiyot   strategiyasi   to’g’risida”gi   PF-60-sonli   Prezident
Farmoni da   har   bir   hudud   bo’yicha   alohida   “yo’l   xaritalari”   ishlab   chiqish,
investitsiyalarni   hududlar   kesimida   maqsadli   jalb   qilish,   hududiy   iqtisodiyotni
transformatsiya qilish asosiy ustuvor yo’nalish sifatida belgilangan.
Shuningdek, 2021-yil 26-martdagi  “Samarqand viloyatini 2021–2025-yillarda
ijtimoiy-iqtisodiy   rivojlantirish   dasturi   to’g’risida”gi   PQ–5048-sonli   Qaror   viloyat
iqtisodiyotini   sektorlar   bo’yicha   diversifikatsiya   qilish,   mahalliy   va   xorijiy
investitsiyalarni   jalb   etish,   eksport   salohiyatini   oshirish,   ishlab   chiqarish   tarmoqlarini
hududiy   nuqtai   nazardan   qayta   rejalashtirishni   nazarda   tutadi.   Bu   esa   ushbu   mavzuning
nafaqat nazariy, balki amaliy ahamiyatini ham keskin oshiradi.
Mavzuning dolzarbligi
Bugungi globallashuv va raqobatbardoshlik davrida har bir hududning iqtisodiy
potensiali, ishlab chiqarish va xizmat ko’rsatish imkoniyatlari, transport-logistika tizimi va
infratuzilmaviy   rivojlanganlik   darajasi   iqtisodiy   xavfsizlikning   tarkibiy   omillaridan   biri
sifatida   qaralmoqda.   Shu   nuqtai   nazardan,   Samarqand   viloyatining   iqtisodiy   kartasini
yaratish   va   uni   chuqur   tahlil   qilish,   mavjud   resurslardan   samarali   foydalanish,   tumanlar
kesimidagi iqtisodiy tafovutlarni aniqlash va strategik rivojlanish yo’nalishlarini belgilash
— muhim ilmiy-amaliy vazifalardan biridir. sayyohlarning   qulayligi   va   viloyatning   jahon   turizm   bozoridagi   obro’sini   oshirishga
xizmat qiladi.
Shuningdek,   Samarqand   xalqaro   aeroportining   transport-logistika   tarmog’iga
qo’shilishi   viloyat   uchun   yangi   iqtisodiy   imkoniyatlar   yaratadi.   Aeroport   orqali
tashilayotgan yuklar viloyatning sanoat va qishloq xo’jaligi mahsulotlarini tez va samarali
eksport   qilish   imkoniyatini   ta’minlaydi.   Bu   esa   viloyat   ishlab   chiqaruvchilarining
mahsulotlari   raqobatbardoshligini   oshiradi   hamda   yangi   bozorlarni   egallashga   yordam
beradi.
Aeroport   infratuzilmasining   rivojlanishi   natijasida   yangi   ish   o’rinlari
yaratilmoqda,   bu   esa   hudud   aholisining   bandligini   oshirishga   xizmat   qiladi.   Shu   bilan
birga,   havo   transportining   rivojlanishi   viloyatdagi   kichik   va   o’rta   biznes   sub’ektlarining
eksport-import operatsiyalarini soddalashtiradi va tezlashtiradi.
Xulosa   qilib   aytganda,   Samarqand   xalqaro   aeroporti   va   havo   transporti
infratuzilmasining   zamonaviylashtirilishi   va   kengayishi   viloyat   iqtisodiyotining   samarali
rivojlanishida,   investitsiyalarni   jalb   qilishda   va   global   bozorlarga   chiqishda   muhim
ahamiyatga ega. Bu sohadagi o’sish transport sohasining yanada rivojlanishiga, turizm va
savdo-sotiqning   kengayishiga   xizmat   qilib,   viloyatning   iqtisodiy   salohiyatini   sezilarli
darajada oshiradi.
Logistika tizimlari va xizmatlarning rivojlanishi
Samarqand   viloyatida   logistika   xizmatlari   sohasida   sezilarli   o’zgarishlar   yuz
berdi.   Zamonaviy   logistika   markazlari   tashkil   etilib,   ular   yuklarni   saqlash,   saralash   va
yetkazib   berishni   samarali   amalga   oshirmoqda.   Bu   markazlar   mamlakatning   boshqa
hududlariga va xalqaro bozorlarga yetkazib berish jarayonini tezlashtiradi.
Viloyatda   qishloq   xo’jaligi   mahsulotlari   va   sanoat   tovarlari   uchun   maxsus
omborxonalar   va   sovutgichli   omborlar   qurildi,   bu   esa   mahsulotlarning   sifatini   saqlab
qolishga yordam beradi.
Mahalliy transport kompaniyalari o’z xizmatlarini diversifikatsiya qilib, yuklarni
yetkazib   berishda   zamonaviy   texnologiyalarni   qo’llamoqda,   masalan,   avtomatlashtirilgan
kuzatuv tizimlari va onlayn buyurtma qabul qilish tizimlari joriy qilinmoqda.
Transport   va   infratuzilma   sohasidagi   muammolar   va   ularni   hal   qilish
yo’llari 5. O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki hisobotlari. — 2022–2024 yillar.
6. Yusupov,   D.   “Logistika   tizimlari   va   ularning   iqtisodiyotdagi   roli.”   —   Tashkent,
2021.
7. Tashkent Davlat Iqtisodiyot Universiteti o’quv qo’llanmalari. — 2020–2023 yillar.
8. Davlat Statistika Qo’mitasi ma’lumotlari bo’yicha tahliliy maqolalar. — 2023.
9. Mantiqov, S. “Xizmat ko’rsatish sohasining rivojlanishi.” — Tashkent, 2022.
10. Abdullayev, R. “Hududiy rivojlanish strategiyalari.” — Samarqand, 2021.
Internet manbalari
1. https://stat.uz     — O’zbekiston Respublikasi Davlat Statistika Qo’mitasi rasmiy sayti.
2. https://economy.uz     — O’zbekiston Respublikasi Iqtisodiyot Vazirligi portali.
3. https://samarqand.uz     — Samarqand viloyati hokimligi rasmiy sayti.
4. https://president.uz     — O’zbekiston Respublikasi Prezidentining rasmiy veb-sayti.
5. https://invest.gov.uz      —   O’zbekiston   Respublikasi   Investitsiyalar   bo’yicha   davlat
qo’mitasi.
6. https://www.worldbank.org/uz/country/uzbekistan      —   Jahon   bankining   O’zbekiston
bo’yicha sahifasi.
7. https://www.statista.com     — Global statistik ma’lumotlar bazasi.
8. https://www.trade.gov/country-commercial-guides/uzbekistan   —   Savdo   bo’yicha
hukumat portali.
9. https://tourism.uz     — O’zbekiston turizmni rivojlantirish agentligi.
10. https://unido.org/country/uzbekistan   —   BMT   sanoat   taraqqiyot   tashkiloti
O’zbekiston sahifasi. Yer resurslari va ekologik holat
Samarqand viloyatining umumiy yer maydoni 16,8 ming km²ni tashkil etadi. 
Viloyatdagi   yaroqli   yerlarining   katta   qismini   sug’orma   dehqonchilik   uchun
mo’ljallangan yerlar egallagan. Bu yerlarning asosiy qismini paxta, g’alla, meva-sabzavot,
uzumzor va yem-xashak yetishtirishga ixtisoslashgan yerlar tashkil qiladi.
Ayni vaqtda, viloyatda ekologik muammolar ham mavjud. Jumladan, yerlarning
sho’rlanishi,   suv   tanqisligi,   havoning   changlanishi   va   chiqindi   muammolari   yechimini
kutmoqda.   Bu   esa   iqtisodiy   rivojlanishda   barqarorlikka   tahdid   soluvchi   omillardan
hisoblanadi.   2023-yilda   O’zbekiston   Respublikasi   Ekologiya,   atrof-muhitni   muhofaza
qilish va iqlim o’zgarishi vazirligining ma’lumotlariga ko’ra, viloyatdagi 5 tuman ekologik
xavf darajasi bo’yicha o’rta risk zonalariga kiritilgan.
Ma’muriy-hududiy tuzilma
Samarqand   viloyati   14   ta   tuman   va   2   ta   shahar   (Samarqand   va
Kattaqo’rg’on)dan   iborat.   Har   bir   tuman   o’zining   ixtisoslashgan   iqtisodiy   yo’nalishiga
ega.  Masalan:
 Pastdarg’om tumani  – paxtachilik va sabzavotchilik bilan mashhur;
 Payariq tumani  – uzumchilik va g’allachilik rivojlangan;
 Bulung’ur tumani  – yengil sanoat va meva-sabzavotchilik yetakchi;
 Urgut   tumani   –   hunarmandchilik,   dorivor   o’simliklar   yetishtirish   bo’yicha
yetakchi;
 Ishtixon tumani  – oziq-ovqat va to’qimachilik sanoati bilan ajralib turadi.
Viloyatda  jami   111  ta  shaharcha   va  qishloq  fuqarolar  yig’inlari  mavjud.  2023-
yilgi   rasmiy   statistikaga   ko’ra,   viloyatda   4,1   milliondan   ortiq   aholi   istiqomat   qiladi,   bu
O’zbekiston   aholisining   qariyb   11   foizini   tashkil   etadi.   Demografik   tarkibda   mehnatga
layoqatli aholining ulushi 55% dan ortiqni tashkil qiladi, bu esa ishchi kuchi zaxirasining
yuqoriligini ko’rsatadi.
Transport va strategik joylashuv
Samarqand   viloyati   yirik   transport   yo’llarining   chorrahasida   joylashgan   bo’lib,
bu uni nafaqat mamlakat ichki hududlari bilan, balki xorijiy davlatlar bilan ham bog’laydi.
Viloyatdan Toshkent–Termiz avtomagistrali, xalqaro ahamiyatdagi  temir  yo’l tarmoqlari, Viloyat iqtisodiyotining barqaror rivojlanishi uchun bir qator muammolarni hal
qilish   lozim.   Jumladan,   transport   va   infratuzilma   sohasidagi   ayrim   tarmoqlarda   moddiy-
texnik   bazani   mustahkamlash,   qishloq   hududlaridagi   yo’llarni   sifatli   ta’mirlash,   sanoat
korxonalarida   zamonaviy   texnologiyalarni   joriy   etish   va   malakali   kadrlar   tayyorlash
muhimdir.   Shuningdek,   xizmat   ko’rsatish   sohasida   raqobatbardosh   xizmatlarni   tashkil
etish,   innovatsion   yechimlarni   keng   joriy   etish   va   kichik   hamda   o’rta   biznesni   qo’llab-
quvvatlash zarur.
Kurs   ishida   ko’rsatib   o’tilganidek,   Samarqand   viloyatining   iqtisodiy   salohiyati
katta   va   uning   yanada   rivojlanishi   uchun   keng   imkoniyatlar   mavjud.   Bu   imkoniyatlarni
samarali   ro’yobga   chiqarish   uchun   strategik   rejalashtirish,   davlat   va   xususiy   sektor
hamkorligi, shuningdek, innovatsion yondashuvlarni rivojlantirish muhim hisoblanadi.
Yakuniy   natijalar   shuni   ko’rsatadiki,   viloyat   iqtisodiyotining   turli   sohalarini
birlashtirib,   ularni   bir-biri   bilan   uyg’unlashtirish   orqali   Samarqand   nafaqat   mintaqaviy,
balki respublika darajasida ham iqtisodiy o’sishning markaziga aylanishi mumkin. Bu esa
xalq   farovonligini   oshirish,   investitsiyalarni   jalb   qilish   va   barqaror   ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanishga olib keladi.
Shunday   qilib,   Samarqand   viloyati   iqtisodiy   kartasini   yanada
mukammallashtirish,   uning   raqobatbardoshligini   oshirish   va   barqaror   rivojlanishini
ta’minlash uchun iqtisodiy sohalarni chuqur tahlil qilish, muammolarni aniqlash va ularni
hal etishga qaratilgan samarali strategiyalar ishlab chiqish zarur. “Afrosiyob” tezyurar poezdi yo’li o’tgan. Shuningdek, Samarqand xalqaro aeroporti orqali
ichki va xalqaro aviaqatnovlar yo’lga qo’yilgan.
Samarqand   shahrining   2022-yilda   “Islom   dunyosining   turizm   poytaxti”   deb
e’lon   qilinishi   va   2023-yilda   TURKSOY   doirasida   “Turkiy   dunyo   madaniy   poytaxti”
bo’lishi viloyatning geosiyosiy va geoiqtisodiy mavqeini yanada oshirdi.
2. SAMARQAND VILOYATI IQTISODIYOTINING ASOSIY TARMQLARI VA
ULARNING RIVOJLANISH HOLATI
Iqtisodiyotning umumiy ko’rsatkichlari va yalpi hududiy mahsulot (YAIM)
Samarqand viloyatining iqtisodiyoti  O’zbekiston Respublikasining  eng yirik va
strategik   ahamiyatga   ega   bo’lgan   iqtisodiy   hududlaridan   biri   hisoblanadi.   2023-yil
yakunlariga   ko’ra,   viloyatning   yalpi   hududiy   mahsuloti   (YAHM)   52,4   trillion   so’mni
tashkil etdi va bu ko’rsatkich bilan viloyat mamlakatda 3-o’rinni egalladi.
YAHM tarkibida:
 sanoat  – 31,5%,
 qishloq xo’jaligi  – 28,7%,
 xizmatlar sohasi  – 35,2%,
 boshqa tarmoqlar  – 4,6% ulushga ega.
Bu ko’rsatkichlar viloyat iqtisodiyotida  diversifikatsiyalash  tendensiyasi tobora
kuchayib borayotganini ko’rsatadi. Jumladan, xizmatlar sohasi va ishlab chiqarish sektori
bilan bir qatorda sanoat tarmog’i ham yildan-yilga barqaror o’sib bormoqda.
  Sanoat tarmog’i: turlari, salohiyati va investitsiyalar
Samarqand   viloyatida   sanoat   sektori   zamonaviy   ishlab   chiqarish   bazasiga
tayanadi.  Viloyatda  eng yetakchi sanoat tarmoqlari quyidagilardir :
 yengil sanoat  (to’qimachilik, tikuv-trikotaj),
 qurilish materiallari ishlab chiqarish ,
 oziq-ovqat sanoati ,
 kimyo va farmatsevtika ,
 elektr jihozlari ishlab chiqarish .
2023-yilda viloyatdagi sanoat ishlab chiqarish hajmi 17,8 trillion so’mni tashkil
etdi. Sanoatda o’sishning asosiy omillaridan biri xorijiy investitsiyalar hisoblanadi. Misol Respublikasi  Davlat statistika qo’mitasi, Samarqand viloyati hokimligi, Investitsiyalar va
tashqi savdo vazirligi ma’lumotlari asosida tahlillar olib boriladi.
1. SAMARQAND VILOYATINING TABIIY-GEOGRAFIK HOLATI VA
MA’MURIY TUZILISHI
Tabiiy-geografik joylashuvi va ahamiyati
Samarqand   viloyati   O’zbekiston   Respublikasining   janubi-g’arbiy   qismida,
Zarafshon   vodiysining   markaziy   hududida   joylashgan   bo’lib,   mamlakatning   iqtisodiy,
madaniy   va   transport-geografik   jihatdan   eng   muhim   hududlaridan   biri   hisoblanadi.
Viloyatning geografik koordinatalari taxminan 39°40′ shimoliy kenglik va 66°55′ sharqiy
uzunlikda joylashgan.
Viloyat   shimoli   va   shimoli-g’arbda   Navoiy   viloyati,   sharqda   Jizzax   viloyati,
janubda   Qashqadaryo   viloyati,   g’arbda   esa   Tojikiston   Respublikasi   bilan   chegaradosh
hisoblanadi.   Bunday   strategik   joylashuv   viloyatga   nafaqat   ichki   iqtisodiy   aloqalarni
rivojlantirish,   balki   xalqaro   savdo,   logistika   va   transchegaraviy   hamkorlikda   ham   katta
ustunliklar yaratadi.
Geografik jihatdan viloyat Zarafshon daryosi vodiysi, Nurota tog’ tizmasi, Hisor
tizmasining g’arbiy tarmoqlari va Qizilqum sahrosining janubiy qismida joylashgan bo’lib,
bu   holat   uni   tabiiy-iqlimiy   sharoitlari   bo’yicha   ham   boyitgan.   Bu   esa   qishloq   xo’jaligini
rivojlantirishda,   ayniqsa,   paxta,   don,   meva-sabzavotchilik   va   uzumchilikda   katta
imkoniyatlar yaratgan.
 Iqlimi va tabiiy resurslari
Viloyatning   iqlimi   keskin   kontinental   bo’lib,   yoz   oylarida   issiq   va   quruq,   qish
oylarida   esa   nisbatan   yumshoq   kechadi.   O’rtacha   yillik   harorat   +14,5°C,   yoz   oylarida
+35°C   gacha   ko’tariladi,   qish   oylarida   esa   -5°C   atrofida   bo’ladi.   Yillik   yog’in   miqdori
250–400   mm   atrofida   bo’lib,   bu   sug’orma   dehqonchilik   uchun   suv   resurslaridan   oqilona
foydalanishni talab qiladi.
Viloyatda foydali qazilmalarning ayrim turlari mavjud bo’lib, ularning iqtisodiy
salohiyati   hali   to’liq   o’zlashtirilmagan.   Bu   yerda   marmar,   granit,   gips,   shag’al,   ohaktosh
va   qurilish   materiallari   konlari   mavjud.   Bundan   tashqari,   yer   osti   suvlari   va   mineral   suv
manbalari   ham   bor.   Bulardan   foydalanish   orqali   sog’lomlashtirish   turizmi   va   sanatoriy-
profilaktika xizmatlarini kengaytirish mumkin. MUNDARIJA:
1. Samarqand viloyatining tabiiy-geografik holati va ma’muriy tuzilishi
2. Samarqand viloyatining iqtisodiy rivojlanishining asosiy yo’nalishlari
3. Hududiy ishlab chiqarish infratuzilmasi va transport tarmog’i
4. Tumanlar kesimida iqtisodiy ko’rsatkichlar tahlili
5. Samarqand viloyati iqtisodiy kartasini takomillashtirish istiqbollari HAAO’ZBEKIS Т ON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN   VA
INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
“ Т OSHKEN Т  IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO’JALIGINI
MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INS Т I Т U Т I” MILLIY
TADQIQOT UNIVERSITETI
«Yer resurslari va Kadastr» fakulteti
«Geodeziya va Geoinformatika» kafedrasi
«KAR Т AS H UNOSLIK »
fanidan 
Samarqand viloyati iqtisodiy kartasi
KURS ISHI
Bajardi:     ________________________________
Qabul qildi:  ________________________________
Тoshkent - 20 25 3. SAMARQAND VILOYATIDA INVESTITSIYA MUHITINING
SHAKLLANISHI VA XORIJIY INVESTITSIYALAR OQIMI
Investitsiya muhiti va uning ahamiyati
Investitsiya muhiti hududning iqtisodiy rivojlanishida muhim omil hisoblanadi.
Samarqand viloyatida barqaror va raqobatbardosh investitsiya muhiti shakllanishi iqtisodiy
o’sishning asosiy yo’llaridan biri hisoblanadi.  Bu muhit quyidagi asosiy omillardan iborat:
 Qonuniy asoslar  — investitsiya faoliyatining huquqiy kafolatlari,
 Infratuzilma imkoniyatlari  — transport, energetika, kommunikatsiya tarmoqlari,
 Mehnat resurslari  — malakali ishchi kuchi mavjudligi,
 Bozor imkoniyatlari  — mahalliy va eksport bozorlarining kengligi,
 Moliyaviy infratuzilma  — bank va moliyaviy xizmatlar tizimi.
Bu   omillar   investorlarga   ishonch   va   barqarorlik   beradi,   yangi   ishlab
chiqarishlarni tashkil etish va mavjud korxonalarni kengaytirishda muhim ahamiyatga ega.
Samarqand viloyatiga investitsiya oqimlari
So’nggi   besh   yil   ichida   viloyatga   jalb   qilingan   investitsiyalar   hajmi   sezilarli
darajada   oshdi.   2018-yildan   2023-yilgacha   jami   investitsiyalar   hajmi   8,5   trillion   so’mga
yetdi, ularning taxminan 45 foizi to’g’ridan-to’g’ri xorijiy investitsiyalar hisoblanadi.
Xorijiy investorlarning ko’proq qiziqish bildirayotgan sohalari:
 sanoat ishlab chiqarish,
 qishloq xo’jaligi klasterlari,
 turizm va xizmat ko’rsatish,
 qurilish materiallari ishlab chiqarish.
Investitsiya loyihalarining aksariyati Urgut, Samarqand shahri va Kattaqo’rg’on
tumanlarida joylashgan bo’lib, bu hududlarda sanoat  zonalari va erkin iqtisodiy hududlar
faoliyat yuritmoqda.
Investitsiyalar   ta ’ siri   va   natijalari
Investitsiyalar   viloyat   iqtisodiyotining   rivojlanishiga   bir   necha   yo ’ nalishda   ta ’ sir
ko ’ rsatmoqda :
 Ish o’rinlari yaratish : yangi korxonalar ochilishi bilan 50 mingdan ortiq yangi ish
o’rinlari tashkil qilindi,  Texnologik modernizatsiya :  investitsiyalar  texnologik  yangilanishlarni  olib  keldi,
ishlab chiqarish samaradorligi oshdi,
 Eksport   salohiyati :   viloyat   mahsulotlari   yangi   xalqaro   bozorlar   uchun
tayyorlanmoqda, eksport hajmi o’smoqda,
 Mahalliy ishlab chiqarish hajmi oshishi : qishloq xo’jaligi va sanoat mahsulotlari
hajmi barqaror o’smoqda.
3.4. Investitsiya muhitini takomillashtirish yo’nalishlari
Viloyat hokimligi tomonidan investitsiya muhitini yanada yaxshilash uchun bir
qator choralar ko’rilmoqda:
 sanoat va erkin iqtisodiy zonalar infratuzilmasini rivojlantirish,
 investorlarga soliq va bojxona imtiyozlari berish,
 investitsiya jarayonlarini soddalashtirish,
 mehnat resurslarini malakali qilish bo’yicha trening va kurslar tashkil etish.
Kelajak istiqbollari
Samarqand viloyatining geostrategik joylashuvi, boy tarixiy merosi, boy mehnat
resurslari   va   o’sib   borayotgan   bozor   imkoniyatlari   viloyatni   xorijiy   va   mahalliy
investorlarga   jozibador   qiladi.   Investitsiya   oqimini   oshirish   orqali   viloyat   iqtisodiyoti
diversifikatsiyalanib,   yangi   ish   o’rinlari,   eksport   hajmi   va   iqtisodiy   barqarorlikni
ta’minlash mumkin. 5. SAMARQAND VILOYATINING SANOAT VA XIZMAT KO’RSATISH
SOHALARINING RIVOJLANISHI
Sanoat sohasi umumiy ko’rinishi va strukturasining shakllanishi
Samarqand   viloyati   iqtisodiyotining   asosiy   tarmoqlaridan   biri   —   sanoat
sohasidir.   Viloyatda   ishlab   chiqarishning   turli   tarmoqlari,   xususan,   yengil   sanoat,   oziq-
ovqat sanoati, kimyo sanoati va qurilish materiallari ishlab chiqarish rivojlangan.
So’nggi   yillarda   viloyatda   sanoat   mahsulotlari   ishlab   chiqarish   hajmi   sezilarli
o’sish   ko’rsatmoqda.   2024-yil   ma’lumotlariga   ko’ra,   sanoat   ishlab   chiqarish   indeksining
o’sish sur’ati 8-10% atrofida.
Sanoat   korxonalari   viloyat   iqtisodiyotida   ish   o’rinlari   yaratishda   muhim
ahamiyatga ega bo’lib, aholi bandligini ta’minlashga xizmat qiladi.
Asosiy sanoat tarmoqlari va ularning iqtisodiyotdagi roli
 Yengil   sanoat:   To’qimachilik   va   charm-poyabzal   ishlab   chiqarish   viloyatda
an’anaviy   sanoat   tarmoqlaridan   biri   hisoblanadi.   Samarqand   to’qimachilik
fabrikalari respublika bozorida muhim o’rin egallaydi.
 Oziq-ovqat   sanoati:   Qishloq   xo’jaligi   mahsulotlarini   qayta   ishlash   va   oziq-ovqat
mahsulotlari   ishlab   chiqarish   rivojlanmoqda.   Viloyatda   paxta   tozalash,   don   va
meva-sabzavot konservasi, shakar ishlab chiqarish korxonalari faoliyat yuritadi.
 Kimyo   sanoati:   Kimyo   va   farmatsevtika   sanoati   ham   sekin-asta   rivojlanmoqda.
Mahalliy bozorda talab yuqori bo’lgan kimyoviy mahsulotlar ishlab chiqarilmoqda.
 Qurilish   materiallari   ishlab   chiqarish:   G’isht,   sement   va   boshqa   qurilish
materiallari   ishlab   chiqarish   tarmoqlari   viloyat   qurilish   sektorini   qo’llab-
quvvatlaydi.
Xizmat ko’rsatish sohasining rivojlanishi
Samarqand   viloyatida   xizmat   ko’rsatish   sohasi   ham   jadal   rivojlanmoqda.
Ayniqsa quyidagi tarmoqlar yuqori darajada o’smoqda:
Samarqand   viloyatida   xizmat   ko’rsatish   sohasi   ham   jadal   rivojlanmoqda.
Ayniqsa quyidagi tarmoqlar yuqori darajada o’smoqda:
1. Turizm xizmati  — Samarqandning boy tarixiy va madaniy merosi natijasida turizm
sohasi faol rivojlanmoqda.  Har yili mamlakat ichidan va chetdan minglab sayyohlar
viloyatga   tashrif   buyuradi.   Bu   esa   mehmonxonalar,   restoranlar,   sayyohlik
agentliklari va boshqa xizmat ko’rsatish sohalarida yangi ish o’rinlarini yaratmoqda. 2. Transport   va   logistika   xizmatlari   —   Viloyat   markaziy   joylashuvi   tufayli   yuk
tashish va yo’lovchi transporti xizmatlari rivojlanmoqda.   Avtovokzallar, temir yo’l
va aeroport xizmatlari samaradorligi oshmoqda.
3. Bank   va   moliyaviy   xizmatlar   —   Banklar,   mikroqarz   tashkilotlari   va   boshqa
moliyaviy   institutlar   hududda   faoliyat   ko’rsatib,   aholi   va   tadbirkorlarga   moliyaviy
ko’mak   ko’rsatmoqda.   Bu   soha   hudud   iqtisodiyotining   barqaror   rivojlanishiga
xizmat qiladi.
4. Sog’liqni   saqlash   xizmatlari   —   Zamonaviy   shifoxonalar,   poliklinikalar   va   tibbiy
markazlar   faoliyatini   kengaytirib,   aholi   uchun   sifatli   tibbiy   xizmatlar   taqdim
etilmoqda.
5. Ta’lim   va   madaniyat   sohalari   —   Oliy   va   o’rta   maxsus   ta’lim   muassasalari,
kutubxonalar,   madaniyat   markazlari   xizmatlari   ko’paymoqda,   bu   esa   viloyat
aholisining madaniy va ma’rifiy darajasini oshirishga xizmat qiladi.
6. Kommunal  xizmatlar  va  uy-joy  xo’jaligi   —  Suv,  elektr  ta’minoti,  kanalizatsiya,
kommunal tozalash kabi xizmatlar sifat jihatdan yaxshilanmoqda, bu esa aholining
yashash darajasini oshirmoqda.
7. Axborot   va kommunikatsiya  texnologiyalari   —  Internet   xizmatlari,  mobil  aloqa
va   raqamli   xizmatlar   kengayib,   raqamli   iqtisodiyotning   rivojlanishiga   hissa
qo’shmoqda.
8. Savdo   va   chakana   xizmatlar   —   Bozorlar,   savdo   markazlari   va   chakana   savdo
tarmoqlari   rivojlanmoqda,   aholiga   qulay   va   sifatli   xizmat   ko’rsatish   yo’lga
qo’yilmoqda.
Ushbu   sohalarning   barqaror   rivojlanishi   viloyat   iqtisodiyotining
diversifikatsiyasi   va   aholining   hayot   sifatini   yaxshilashga   xizmat   qiladi.   Shuningdek,
xizmat ko’rsatish sohasidagi o’sish investitsiyalar jalb qilish, yangi ish o’rinlari yaratish va
viloyat iqtisodiyotini yanada mustahkamlash imkonini beradi.
 Turizm   va   mehmonxona   xizmati:   Samarqandning   tarixiy   va   madaniy   merosi
ko’plab sayyohlarni jalb qiladi.   Turizm sohasida yangi mehmonxonalar, restoranlar
va xizmat ko’rsatish markazlari ochilmoqda.
 Bank va moliya xizmatlari:   Viloyatda bank tizimi rivojlangan bo’lib, tadbirkorlar
uchun   kreditlar   va   moliyaviy   xizmatlar   ko’rsatish   sohasida   imkoniyatlar
kengaymoqda. XULOSA
Samarqand   viloyati   O’zbekiston   Respublikasi   iqtisodiyotining   muhim   va
strategik   jihatdan   ahamiyatli   hududlaridan   biridir.   Ushbu   kurs   ishida   viloyat   iqtisodiyoti
ko’p qirrali tahlil qilindi va uning asosiy sohalari — qishloq xo’jaligi, transport-logistika,
sanoat va xizmat ko’rsatish sohasi batafsil o’rganildi.
Viloyatning   geografik   joylashuvi,   qadimiy   tarixiy   ahamiyati   va   transport
infratuzilmasining   rivojlanganligi   uning   iqtisodiyotiga   katta   ta’sir   ko’rsatadi.   Samarqand
Markaziy Osiyoda savdo va tranzit yo’llarining kesishgan nuqtasida joylashgan bo’lib, bu
uni   transport-logistika   sohasida   ustun   pozitsiyaga   ega   qiladi.   Avtomobil   yo’llari,   temir
yo’llari, xalqaro aeroport  va yangi  logistika markazlari  viloyatni ichki  va tashqi  bozorlar
bilan samarali bog’lash imkonini yaratmoqda.
Qishloq xo’jaligi viloyat iqtisodiyotining tayanch tarmog’i bo’lib, u yerda paxta,
g’alla,   meva-sabzavot   yetishtirish   kabi   asosiy   yo’nalishlar   rivojlangan.   So’nggi   yillarda
qishloq   xo’jaligi   mahsulotlarini   qayta   ishlash   sanoati   ham   sezilarli   darajada   o’sib,
viloyatning   eksport   salohiyatini   oshirdi.   Zamonaviy   agrotexnologiyalarni   joriy   etish,
irrigatsiya   tizimini   yaxshilash   va   innovatsion   yechimlarni   qo’llash   qishloq   xo’jaligi
samaradorligini yanada oshirishga xizmat qilmoqda.
Sanoat sohasi, xususan yengil sanoat, oziq-ovqat sanoati va qurilish materiallari
ishlab   chiqarish   viloyat   iqtisodiyotining   rivojlanishiga   katta   hissa   qo’shmoqda.   Sanoat
korxonalari   ishlab   chiqarish   hajmini   oshirish,   yangi   ishlab   chiqarish   quvvatlarini   ishga
tushirish   va   zamonaviy   texnologiyalarni   keng   joriy   etish   orqali   raqobatbardosh
mahsulotlar   yaratmoqda.   Bu   esa   mahalliy   ish   o’rinlari   sonini   ko’paytirib,   aholi
farovonligini yaxshilashga yordam beradi.
Xizmat   ko’rsatish   sohasi,   ayniqsa   turizm   va   moliyaviy   xizmatlar   tarmoqlari,
viloyat   iqtisodiyotini   diversifikatsiyalashda   muhim   rol   o’ynaydi.   Samarqandning   boy
tarixiy   va   madaniy   merosi   har   yili   minglab   sayyohlarni   jalb   qilib,   turizm   sektorining
rivojlanishiga   zamin  yaratmoqda.  Bu  esa  o’z  navbatida  xizmat  ko’rsatish  sohasida   yangi
ish   o’rinlarini   yaratish,   investitsiyalarni   jalb   qilish   va   viloyat   ijtimoiy-iqtisodiy
ko’rsatkichlarini yaxshilash imkonini beradi.  FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
Asosiy adabiyotlar 
1. O’zbekiston   Respublikasi   Iqtisodiyot   Vazirligi.   “O’zbekiston   iqtisodiyotining
rivojlanish istiqbollari.” — Tashkent, 2022.
2. Samarqand   viloyati   hokimligi.   “Samarqand   viloyatining   ijtimoiy-iqtisodiy
rivojlanish hisobotlari.” — Samarqand, 2023.
3. Qosimov, A. “Hududiy iqtisodiyot va boshqaruv.” — Tashkent, 2021.
4. Karimov, S. “O’zbekistonda transport-logistika tizimi.” — Tashkent, 2020.
5. Ismoilov, J. “Qishloq xo’jaligi iqtisodiyoti asoslari.” — Tashkent, 2019.
6. Abdurahmonov, T. “Sanoat iqtisodiyoti.” — Samarqand, 2021.
7. Nurmatov, B. “Hududiy iqtisodiy rivojlanish va investitsiyalar.” — Tashkent, 2022.
8. Rasulov,   M.   “O’zbekiston   sanoati   va   xizmat   ko’rsatish   tarmoqlari.”   —   Tashkent,
2023.
9. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2021-yil 3-avgustdagi PQ-5120-son qarori
“Hududlarni rivojlantirish strategiyasi haqida.”
10. Davlat   Statistika   Qo’mitasi.   “O’zbekiston   Respublikasi   iqtisodiy   ko’rsatkichlari.”
— Tashkent, 2023.
11. Xalqaro Bank. “O’zbekiston iqtisodiyotining joriy holati.” — Tashkent, 2022.
12. Murodov, S. “Hududiy rivojlanish va raqobatbardoshlik.” — Tashkent, 2021.
13. Rahmatov, D. “Samarqand viloyatining iqtisodiy kartasi.” — Samarqand, 2023.
14. Qodirov, N. “O’zbekiston iqtisodiyoti: amaliy va nazariy masalalar.” — Tashkent,
2020.
15. O’zbekiston   Respublikasi   Iqtisodiyot   Vazirligi.   “Investitsiyalarni   jalb   qilish   va
hududiy rivojlanish.” — Tashkent, 2023.
Qo’shimcha adabiyotlar
1. Saidov,   A.   “Hududiy   iqtisodiyotni   rivojlantirishning   zamonaviy   usullari.”   —
Tashkent, 2021.
2. Tursunov, E. “O’zbekistonda qishloq xo’jaligi islohotlari.” — Tashkent, 2022.
3. Karimova, G. “O’zbekiston transport tizimining rivojlanishi.” — Samarqand, 2020.
4. Isroilov,   J.   “Sanoat   va   xizmat   ko’rsatish   sohalarida   innovatsiyalar.”   —   Tashkent,
2023.  Transport   va   logistika   xizmatlari:   Oldingi   bobda   ko’rsatganimizdek,   transport
xizmatlari sohasida yangi korxonalar va logistika markazlari tashkil etilmoqda.
 Axborot texnologiyalari:  IT xizmatlari va axborot-kommunikatsiya texnologiyalari
sohasida startaplar va kichik biznes sub’ektlari faoliyat yuritmoqda.
Sanoat va xizmat ko’rsatish sohalarining o’zaro bog’liqligi va iqtisodiyotga
ta’siri
Sanoat   va   xizmat   ko’rsatish   sohalarining   integratsiyasi   viloyat   iqtisodiyotining
diversifikatsiyasini   ta’minlaydi.   Masalan,   sanoat   mahsulotlarini   ishlab   chiqarish   bilan
birga,   ularni   bozorlarga   yetkazib   berishda   transport-logistika   xizmatlari   muhim   rol
o’ynaydi.
Xizmat   ko’rsatish   sohasining   rivojlanishi   aholi   turmush   darajasini   oshiradi,
yangi ish o’rinlari yaratadi va viloyatdagi iqtisodiy faollikni rag’batlantiradi.
Muammolar va ularni hal qilish yo’llari
Sanoat va xizmat ko’rsatish sohalarida quyidagi asosiy muammolar mavjud:
 Zamonaviy texnologiyalar yetishmasligi va eskirgan uskunalar,
 Sanoat korxonalarining energiya resurslariga bo’lgan yuqori xarajatlari,
 Malakali kadrlar yetishmasligi,
 Xizmat   ko’rsatish   sohasida   raqobatbardosh   xizmatlarni   tashkil   etishdagi
qiyinchiliklar.
Bu muammolarni bartaraf etish uchun viloyat miqyosida texnologik yangilanish,
kadrlar   tayyorlash,   investitsiyalar   jalb   qilish   va   innovatsiyalarni   keng   joriy   etish   ishlari
olib borilmoqda.
Kelajak istiqbollari
Viloyat   sanoat   va   xizmat   ko’rsatish   sohalarini   rivojlantirish   uchun   quyidagi
strategik vazifalar belgilangan:
 Investitsiyalarni jalb qilish va yangi ishlab chiqarish quvvatlarini tashkil etish,
 Innovatsion texnologiyalarni keng joriy etish,
 Eksport salohiyatini oshirish,
 Xizmat ko’rsatish sifatini yaxshilash va xizmatlar turlarini kengaytirish,
 Kichik va o’rta biznes sub’ektlarini qo’llab-quvvatlash.
Ushbu yo’nalishlar viloyat iqtisodiyotining barqaror o’sishini ta’minlaydi, aholi
farovonligini oshiradi va raqobatbardoshligini mustahkamlaydi.

Samarqand viloyati iqtisodiy kartasi