Shilimshiqlar bo’limi (Myhophyta) - Botanika - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	9000UZS
Hajmi	1.3MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	20 Noyabr 2023
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Botanika

Shilimshiqlar bo’limi (Myhophyta)

Sotib olish

L/O/G/O
Shilimshiqlar bo’limi
(Myhophyta)

www.themegallery.com Reja:
1.Shilimshiqlar bo’limiga umumiy tavsif.
2.Shilimshiqsimonlar bo’limining sinflari.
3. Ayrim vakilari haqida ma’lumot.

L/O/G/O
Shilimshiqlar (Myxomycota) bo’limi 500 ta
turlarini o’z ichiga oladi. Ular xlorofillsiz bo’lib,
tuzilishi va hayot tarzi jihatdan xilma-xil
organizmlardir.

Yashash sharoiti: tupro q va go’ng , suvo’tlarda,
suvda yashovchi zamburug’ va yuksak
o’simliklarda parazit .

L/O/G/O
Ayrim turlari mikroskopik
o’lchamda bir yoki ko’p yadroli
amyobasimon shaklda bo’lsa,
ba’zi turlari bir necha santimetrga
etib, vegetativ tanasi yirik ko’p
yadroli bo’lib, sitoplazmasidan
plazmodiyalar shakllanadi.

www.themegallery.com
Ko’payishi: k o’pchilik shilimshiqlar vegetativ bosqichida
amyobasimon hujayralar shaklida bo’lib, oddiy bo’linish yo’li
bilan ko’payadi. Boshqa shilimshiqlarning plazmodiyali
vakillarida vegetativ bosqichida plazmodiyalari katta
bo’lmagan qismlarga ajralib, keyinchalik ulardan ikki xivchinli
zoosporalar shakllanadi.

www.themegallery.com

www.themegallery.com
Rivojlanishi: Shilimshiqlarning turli
guruhlarida rivojlanish bosqichlari turlicha o’tadi.
Masalan, erkin yashovchi plazmodiyali vegetativ
tanali shilimshiqlarda rivojlanishining ma’lum
davri plazmodiyalar holatiga va muhit sharoitiga
bog’liq bo’lib, meva tanasida qattiq qobiq bilan
o’ralgan sporalar shakllanadi.

www.themegallery.com Shilimshiqlar tuzilishi va taraqqiyot bosqich iga
qarab q u yida gi ajdodlarga bo’linadi:
1. Protosteliomtsetsimonlar ( Protosteliomycetes ),
2.M iksogastromitsetsimonlar

( Myxodasteromycetes ),
3. Plazmodiyaforasimonlar
( Plasmodiophoromycetes ),
4.A kroziomitsetsimon yoki hujayra shilimshiqlari
( Acrosiomycetes

www.themegallery.com Protosteliomtsetsimonlar ( Protosteliomycetes ) .
Bu sinf vakillarini chirigan daraxt
qoldiqlaridan , eski daraxt po’stlog’idan ,
go’ngdan, uzilib tushmagan mevalardan va
chirindiga boy tuproqlardan ajratib olish
mumkin.
Bu sinfga o’nga yaqin turkum ko’pgina
turlar kiradi
Ba’zi vakillarida amyobalaridan subsratga
birikkan mevatana – sporakarp hosil bo’ladi.

www.themegallery.com

www.themegallery.com H A Q I Q IY S H ILIMS H I Q SIMONLAR SINFI
— ( M YXODASTEROMUCETES )

Bu shilimshi q lar bo ' limining eng katta sinfi
b o’ lib, 400 dan orti q turni birlashtirad i .

Yashash muhiti: u lar o’ rmonlardagi
chiriyotgan daraxt po’stloq larida, nam
y erdagi o’ simlik chirindilarida va organik
moddaga boy y erlarda yashaydi.

www.themegallery.com
Vegetativ tanasi plazmodiy, ya’ni k o’ p mi q dordagi
diploid yad rolarga ega. Plazmodiy , h ar xil kattalikda
b o’ lib, ba’zi turlarida bir necha millimetr, ayrimlarida
15—20 sm va un din h am katta b o’ lishi mumkin.
Plazmodiy tarkibida suv, 30% o q sil, glikogen, yo g’
, h ar xil rang beruvchi pigmen t lar, fermentlar,
vitamin, sterol va bosh q a organik moddalar b o’ ladi,
ba’zilarida 30% gacha o h ak t o’ planadi.

www.themegallery.com

www.themegallery.com Plazmodiyaforasimonlar
( Plasmodiophoromycetes ), Bu sinf vakillari h ujayra
ichiga joylashib, parazitlik q ilishga moslashgan. Shuning
uchun h am ularda maxsus spora xosil kil u vchi organlar
b o’ lmaydi. Spora xo’ jaiin o’ simlik h ujayrasi ichida
o’ rnashgan plazmodiydan h osil b o’ ladi.

Eng mu him vakillaridan biri karam kilasi
(Plasmodiophora brassicae) dir. Ular karam va
krestguldoshlar oilasi vakillari ildizida parazitlik qiladi.

www.themegallery.com Plazmodiyaforasimonlar -
( Plasmodiophoromycetes )
Bu sinf vakillari h ujayra ichiga joylashib, parazitlik
q ilishga moslashgan.
Shuning uchun h am ularda maxsus spora xosil
kil u vchi organlar b o’ lmaydi. Spora xo’ ja y in o’ simlik
h ujayrasi ichida o’ rnashgan plazmodiydan h osil
b o’ ladi.
Eng mu him vakillaridan biri karam kilasi
(Plasmodiophora brassicae) dir. Ular karam va
krestguldoshlar oilasi vakillari ildizida parazitlik qiladi.

www.themegallery.comKlassifikatsiyasi bilan tanishish
•
Bo’lim: Shilimshiqlar – Myxomycota
•
Ajdod: Plazmodihforasimonlar –
Plasmodiophoromycetes
•
Qabila: Plazmodioforanamolar –
Plasmodiophorales
•
Turkum: Plazmodiofora – Plasmodiophora
•
Tur: Karam plazmodioforasi – R. brassicae

www.themegallery.com Karam plazmodioforasi.

www.themegallery.com Karam plazmodioforasi karamning ildizini
zararlaydi.

Zararlangan o’simlikda ildizning asosi
qalinlashganini, barglari sarg’ayishini, ozroq
egilganini va cho’zilganini ko’rish mumkin.

Agar kasallangan o’simlik ildizidan preparat
tayyorlab kuzatadigan bo’lsak , ko’plab sporalar
bilan to’lgan yirik hujayralar ko’rinadi.

www.themegallery.com Sporalar hosil bo’lishidan oldin meyoz jarayoni bo’lib
o’tadi. Ildizlar yerdan yulib olingandan so’ng sporalar
tuproqda qoladi.
Sporalar tuproqda turli hayvonlar (yomg’ir
chuvalchanglari, hasharotlar), yomg’ir, sug’orish suvlari
oqimi, orqali tarqaladi. Tuproqda qolgan sporalar bir
necha yil o’sish xususiyatini yo’qotmaydi.

Qulay sharoit tug’ilgach sporalar o’sib, ichki qismi
ikki xivchinli, harakatchan zoosporalarga aylanadi.

www.themegallery.com

www.themegallery.com Xivchinlarini tashlab miksoamyobiylarga,
plazmodiylarga aylanadi.
Miksoamyobiylar boshqa sog’lom
o’simliklarni ildiz tukchalari ichiga kiradi.
Ularda miksoamyobiylar o’zaro
qo’shiladi (plazmogamiya) hosil bo’lgan
hujayralar bir necha marta bo’linib, dastlab
birlamchi gaploid plazmodiyalar hosil
bo’ladi.

www.themegallery.com
Plazmodiyalardan gametangiyalar yoki
zoosporangiyalar shakllanib, ulardan zoosporalar
(yoki gametalar) rivojlanadi.

Zoosporalar ildiz tukchalari orqali tuproqqa
chiqadi. Ular o’zaro qo’shiladi, lekin yadrolari
qo’shilmaydi. Hosil bo’lgan ikki yadroli hujayra karam
ildizini zararlaydi va dastlab yangi, nisbatan tirikroq
ikkilamchi plazmodiyalarni hosil qiladi.

www.themegallery.com

www.themegallery.com BILIMNI TEKS H IRIS H UC H UN
SAVOLLAR

1 . Shilimshiqlar bo’limining qanday sinflari bor ?
2. Shilimshiqlar bo’limining vakillari ?
3. Karam plazmodioforasining ko’payishini tushuntiring ?
4. Shilimshiqlarning nechtaga yaqin turi bor ?

L/O/G/O
E’TIBORINGIZ
UCHUN RAHMAT!

Shilimshiqlar bo’limi (Myhophyta)

Sotib olish