Kirish Roʻyxatdan oʻtish

Docx

  • Referatlar
  • Diplom ishlar
  • Boshqa
    • Slaydlar
    • Referatlar
    • Kurs ishlari
    • Diplom ishlar
    • Dissertatsiyalar
    • Dars ishlanmalar
    • Infografika
    • Kitoblar
    • Testlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi 35000UZS
Hajmi 879.0KB
Xaridlar 0
Yuklab olingan sana 29 May 2025
Kengaytma docx
Bo'lim Kurs ishlari
Fan Informatika va AT

Sotuvchi

Telzor Uchun

Ro'yxatga olish sanasi 21 Aprel 2025

9 Sotish

Talabalar bilimini baholovchi dastur yaratish

Sotib olish
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
Urganch Davlat Universiteti
Fizika-matematika fakulteti
192-gurux ATMDT
Yo’nalishi talabasi  Sodiqov Asrorning
Axborot tizimlarini loyihalash fanidan tayyorlagan
KURS ISHI
Mavzu :  Talabalar bilimini baholovchi dastur yaratish
Topshirdi: Sodiqov Asror
Qabul qildi: Habibullayev M
Baholash: ________________ ___
Urganch-202 2 Reja
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI .................................................................................................................... 1
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI .............................................................................................. 1
................................................................................................................................................................. 1
Urganch Davlat Universiteti ..................................................................................................................... 1
Fizika-matematika fakulteti ..................................................................................................................... 1
192-gurux ATMDT .................................................................................................................................... 1
Yo’nalishi talabasi Sodiqov Asrorning ...................................................................................................... 1
Axborot tizimlarini loyihalash fanidan tayyorlagan .................................................................................. 1
KURS ISHI ................................................................................................................................................. 1
Mavzu: Talabalar bilimini baholovchi dastur yaratish .............................................................................. 1
Topshirdi: Sodiqov Asror .......................................................................................................................... 1
Qabul qildi: Habibullayev M ..................................................................................................................... 1
Baholash: ___________________ ........................................................................................................... 1
Urganch-2022 .......................................................................................................................................... 1
Kirish ...................................................................................................................................................... 22
............................................................................................................................................................... 22
Savollar tizimi dizayni ............................................................................................................................ 23
............................................................................................................................................................... 23
Testni yakunlash .................................................................................................................................... 23
............................................................................................................................................................... 23
............................................................................................................................................................... 24
O’qituvchi bo’limi .................................................................................................................................. 24
............................................................................................................................................................... 25
XULOSA .................................................................................................................................................. 26
Ushbu loyihani amalga oshirish jarayonida C# dasturlash tilidan foydalanildi. Ya’ni uning .NET 
dasturlash tilida windows application yaratildi. Desktop uchun dastular yaratish va undan foydalanish 
ta'lim tizimida ham muhim ahamiyat kasb etadi. Ta'limda Windows application nafaqat tijorat yoki 
namoyish vositasi sifatida, balki bilim berish maqsadlarida ham foydalanish mumkin.Albatta bunda 
ta'lim masofadan turib amalga oshiriladi. Bunday ta'lim berish jarayoni o'qituvchi va o'quvchi 
to'g’ridan-to'g’ri muloqot qilmasdan olib boriladi. Buning uchun ta'lim beruvchi (oliy o'quv yurti, 
maktab va boshqalar) o'qitiladigan predmetga tegishli ma'lumotlarni bunday har hil ko'rinishlarda 
(matn, rasm, jadval, animatsiya, tovushli ma'lumot va hatto video tasma ko'rinishida) joylashi kerak. 26
Foydalanilgan adabiyotlar: ..................................................................................................................... 26 1.Бородакий Ю. В., Лободинский Ю. Г. Эволюция информационных систем (современное 
состояние и перспективы). – М.: Горячая линия - Телеком,2011. – 368 с. ....................................... 26
2. Васильев Р.Б., Калянов Г.Н., Лёвочкина Г.А. Управление развитием информационных систем. –
М.: Горячая линия - Телеком, 2009. – 368 с. ....................................................................................... 26
3. Вершинин А.П. Электронный документ: правовая форма и доказательство в суде. – М.: ООО 
"Городец-издат", 2000. – 248 с. ........................................................................................................... 26
Elektron ta’lim resurslari: ...................................................................................................................... 26
1. www.tutorialspoint.com .................................................................................................................... 26
2.Metanit.com ....................................................................................................................................... 26
3. www. Ziyonet.uz ................................................................................................................................ 26
4. www.edu.uz ....................................................................................................................................... 26
5. www.w3shools.com. .......................................................................................................................... 27
Kirish
O’zbekiston Respublikasi birinchi Prezidenti Islom Karimovning 4 fevraldagi
Farmoniga asosan, Axborot texnologiyalari va kommunikastiyalarini rivojlantirish
vazirligi   tashkil   etildi.Farmonning   O’zAda   keltirilgan   matniga   ko’ra,   vazirlik O’zbekiston Aloqa, axborotlashtirish va telekommunikastiya texnologiyalari davlat
qo’mitasi   negizida   tashkil   etilgan.Yangi   vazirlikning   asosiy   vazifalari   va   faoliyat
yo’nalishlari   sifatida   quyidagilar   belgilangan:axborot   texnologiyalari   va
kommunikastiyalar   soxasida,   “elektron   xukumat”ni   joriy   etishda   yagona   davlat
siyosati amalga oshirilishini ta’minlash;aloqa va telekommunikastiyalar soxasidagi
faoliyatni,   shuningdek,   radiochastotali   spektrdan   foydalanishni   davlat   yo’li   bilan
boshqarish,   listenziyalash   va   nazorat   qilish   borasidagi   funkstiyalarni   amalga
oshirish;Internet   tarmog’ining   milliy   segmenti   yanada   shakllantirilishini
ta’minlash;raqobatdosh   dasturiy   maxsulotlarning   mamlakatimizda   ishlab
chiqarilishini   va   ichki   bozorini   xamda   ularga   ko’rsatiladigan   xizmatlarni
rivojlantirishga   ko’maklashish;axborot   xavfsizligini   ta’minlash;zamonaviy
kommunikastiya   vositalari   soxasida   ilmiy   tadqiqotlar   va   ishlanmalarni,   kadrlarni
tayyorlash,   qayta   tayyorlash   va   malakasini   oshirishni   tashkil   qilish;vazirlik
faoliyati   doirasiga   kiruvchi   boshqa   yo’nalishlar   bo’yicha   xorijiy   investistiyalarni
jalb etish va boshqalar.“Gazeta.uz”ning qayd etishicha, Aloqa, axborotlashtirish va
telekommunikastiya texnologiyalari davlat qo’mitasi 2012 yil 16 oktyabrida Aloqa
va   axborotlashtirish   agentligi   negizida   tashkil   etilgan   edi.O’zAAA   esa,   o’z
navbatida,   2002   yili   Pochta   va   telekommunikastiyalar   agentligi   negizida,   ushbu
agentlik   esa   1997   yili   Aloqa   vazirligi   negizida   tashkil   etilgan   edi.   Aloqa
vazirligining   o’zi   1992   yilda   tashkil   etilgan.   Biz   dasturchilar   uchun     bu   qarorlar
juda   muhim   qarorlardan   biri   bo’ldi.   2013yildan   2020-yilgacha   Elektron   hukumat
tizimiga   o’tilish   talab   qilinmoqda.   Shuning   uchun   axborot   tizimlariga   o’tilishga
kata   ahamiyat   berilmoqda.Yangi   o’quv   yurtlari   va   yangi   fakultetlar   ochilmoqda.
Dunyo   globallashib   borgani   sari   axborot   tehnalogiyalarga   bo’lgan   talab   ortib
bormoqda. O’zbekiston ham rivojlangan davlatlar qatoriga kirib bormoqda. Bunda
esa   yoshlarni   ongini   saviyasini   oshirish   va   zamon   talablariga   mos   ravishda
kadrlarni   tayyorlash     davlatimiz   taraqiyotini   rivojlanishiga   sabab   bo’ladi.
Mamlakatimizda     axborot-kommunikatsiya   texnologiyalarini   rivojlantirish
jarayoni   izchil   davom   ettirib   kelinmoqda.   Eng   avvalo,   O‘zbekistonda   mazkur
sohani   tartibga   soluvchi   mukammal   qonunchilik   bazasi   yaratilganini   alohida
ta'kidlash   joiz.Shu   bilan   birga,   bugun   dunyoda   shiddat   bilan   kechayotgan
globallashuv   sharoitida   AKT   sohasining   keskin   taraqqiy   etib   borishi
kuzatilayotganligi,   ilg‘or   davlatlarning   ushbu   soha   rivojiga   alohida   e'tibor
qaratayotgani   bejiz   emas.   Darhaqiqat,   hozirgi   davrda   AKT   orqali   uzatiladigan
axborot   jamiyat   rivojining   eng   muhim   shartlaridan   biri   bo‘lib   qoldi.   U   ishlab
chiqarish resursi, insonlar orasidagi aloqani ta'minlovchi qudratli vositaga aylandi.
Shu bois, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlari, umuman, jamiyatning axborot
uzatish   tezligi   hamda   sifatiga   bo‘lgan   talablari   kun   sayin   ortib   bormoqda.   AKT
sohasini   jadal   sur'atlar   bilan   taraqqiy   ettirish   O‘zbekiston   iqtisodiyotida   amalga oshirilayotgan   tarkibiy   o‘zgarishlar   hamda   iqtisodiy   islohotlarning   bosh
yo‘nalishlaridan   biri   hisoblanadi.   Chunki   bu   yo‘nalish   nafaqat   respublikani
axborotlashgan   jamiyatga   aylantirish   uchun   xizmat   qiladi,   balki   mamlakatimiz
iqtisodiyotini   jadal   sur'atlar   bilan   rivojlantirishda   o‘ziga   xos   yetakchi   tarmoq   —
«lokomotiv»   rolini   o‘ynaydi.Dasturiy   vazifalardan   kelib   chiqib,   mamlakatimizda
komputer   va   axborot   texnologiyalari,   telekommunikatsiya   va   ma'lumot   uzatish
tarmoqlarini,   internet   xizmatlarini   rivojlantirish   va   zamonaviylashtirish,   ularni
dunyo   standartlari   darajasiga   yetkazish   maqsadida   keng   ko‘lamli   islohotlar
bosqichma-bosqich   amalga   oshirilmoqda.   Albatta,   ijtimoiy   hayotning   barcha
sohalarida   bo‘lgani   kabi   axborot-kommunikatsiya   texnologiyalari   sohasidagi
islohotlarni   muvaffaqiyatli   amalga   oshirish,   o‘z   navbatida,   ushbu   sohaning
huquqiy   asosini   shakllantirish   va   takomillashtirib   borishni   taqozo   etadi.   Shuning
uchun   ham   mamlakatimizda   mazkur   sohada   samarali   huquqiy   mexanizmlarni
yanada takomillashtirishga jiddiy e'tibor qaratilmoqda. 
I.Asosiy qism.
1.1. Axborot tizimlarini loyihalash.
Hozirgi   vaqtda   axborot   sohasi   yangi   texnologiyalar   sanoatiga   aylanib,
foydalanuvchilarga   katta   foyda   keltiradi.   Shuning   uchun,   zamonaviy   sharoitda tashkilot   rahbari   IP   yaratishning   metodologik   asoslari   to'g'risida   ma'lumotga   ega
bo'lishi   kerak.   Axborot   tizimlarini   yaratish   va   ulardan   foydalanishning   uslubiy
asoslarini   bilish   boshqaruv   jarayonlarini   rivojlantirish   va   takomillashtirish   bilan
chambarchas bog'liqdir. Kibernetika (tizimlar va boshqarish usullari haqidagi fan)
ning   asoschisi   Norbert   Vayner   (AQSh).   Uning   izdoshlari   asarlari   avtomatik
boshqarish   nazariyasining   asosi   bo'ldi.   Bu   murakkab   boshqaruv   tizimlarida
axborotni   qabul   qilish,   saqlash,   uzatish   va   o'zgartirishning   umumiy   qonunlari
haqidagi fan. Boshqarish muammolarini hal qilishda kompyuter texnologiyalaridan
foydalanish axborot nazariyasini, kodlash nazariyasini rivojlanishiga olib keldi va
informatika   mustaqil   ilmiy   yo'nalishi   shakllandi.   Ushbu   tadqiqotlar   natijalari
texnik   va   .ni   qo'llash   metodologiyasini   ishlab   chiqishga   asos   bo'ldi   dasturiy
vositalar   turli   amaliy   yo'nalishdagi   muammolarni   hal   qilish   uchun.Iqtisodiy
ob'ektlarga murakkab tizim sifatida qarash boshlandi va ularni boshqarish axborot
jarayoni   bilan   aniqlandi.   Kompyuter   texnologiyalari   imkoniyatlarining   intensiv
rivojlanishi   va   uni   qo'llash   ko'lami   iqtisodiy   ob'ektlarda   odam-mashina   IClarini
yaratilishiga   olib   keldi.   IShning   maqsadi   nafaqat   ishlab   chiqarish   va   iqtisodiy
jarayonlarni   axborot   bilan   ta'minlash,   tashkilot   ichidagi   funktsional   boshqaruv
vazifalarini hal qilish, balki ishlab chiqarish, iqtisodiy va axborot jihatlaridagi turli
xil   o'zaro   bog'liq   tashkilotlar   o'rtasidagi   o'zaro   axborot   o'zaro   bog'liqligidir.ISni
loyihalashda yagona uslubiy yondashuvlarning asoschisi  akademik V.M. Ilmiy va
uslubiy qoidalarni ishlab chiqqan Glushkov va   amaliy maslahat   avtomatlashtirilgan
axborot   tizimini   yaratish   to'g'risida.   Yagona   uslubiy   yondashuvlarning   asosiy
tamoyillari:
1.   IP   yaratish,   ishlashi   va   rivojlanishida   eng   muhim   bo'lgan   izchillik
printsipi. U o'rganilayotgan iqtisodiy ob'ektni bir butun sifatida ko'rib chiqadi. Shu
bilan birga, u tashkilotning ishlab chiqarish va iqtisodiy faoliyati yo'nalishlarini va
u   amalga   oshiradigan   aniq   funktsiyalarni   belgilaydi;   tizimning   yaxlitligini
ta'minlaydigan   uning   tarkibiy   elementlari   orasidagi   turli   xil   ulanish   turlarini
aniqlaydi.   Izchillik   printsipi   tashkilotda   ikkita   aspekt   tahlilini,   ya'ni   makro-   va
mikroanalizni   o'tkazishni   nazarda   tutadi.   Makroanalizda   tizim   va   (yoki)   uning
"elementlari   yuqori   darajadagi   tizimning   bir   qismi   sifatida   qaraladi.   Axborot
aloqalariga alohida e'tibor beriladi: ularning harakat yo'nalishlari o'rnatiladi, ushbu
bog'lanishlar   aniqlanadi   va   tahlil   qilinadi,   ular   ob'ektning   ishlashi   va
o'rganilishining   maqsadi   bilan   bog'liq,   so'ngra   eng   maqbul,   hisobga   olinadi.   ISni
loyihalashtirish   jarayonida   makroanaliz   jarayonida   tashkilot   faoliyatining   barcha
jihatlari   o'rganiladi,   uning   tarkibiy   qismlari   (har   bir   ish   joyidagi   faoliyatni   o'z
ichiga   olgan   holda)   funktsional   xususiyatlariga   qarab   tahlil   qilinadi,   boshqa
elementlar   va   tashqi   muhit   bilan   bog'lanish   orqali   namoyon   bo'ladi.Iqtisodiy
ob'ektni   boshqarish   tashkiliy   tuzilmasi   uchun   IShni   loyihalashda   ko'p   bosqichli
ierarxik   tuzilma   eng   xarakterlidir.   Tizimning   har   bir   darajasi   uchun   ierarxik
tuzilish   mahalliy   maqbullik   mezonlarini   har   xil   tizimning   butun   dunyo
miqyosidagi   maqbullik   mezoni   bilan   birlashtirishga   imkon   beradi;   boshqaruv
tizimining   nisbatan   moslashuvchanligini   va   o'zgaruvchan   sharoitlarga   moslashish
qobiliyatini ta'minlaydi; ma'lumotlar oqimi yo'nalishlarini tartibga solib, elementar ortiqcha   sarflashni   joriy   etish   imkoniyati   tufayli   ishonchliligini   oshiradi.   Ierarxik
tuzilmalarning   afzalliklari   ularning   boshqaruv   tizimlarida   keng   tarqalishiga
yordam   berdi   va   ISni   yaratishga   tashkiliy   va   funktsional   yondashuvni   belgilab
berdi.   Buning   davomida   to'plangan   tajriba   IPni   loyihalashda   zamonaviy   jarayon
yondashuviga   ta'sir   ko'rsatdi.Tizim   printsipini   qo'llashning   amaliy   ahamiyati
shundaki,   u   tahlil   qilish   uchun   qulay   shaklda   nafaqat   tizim   yaratuvchilarining
manfaatlarini   aniqlashga,   balki   undan   foydalanishga   imkon   beradi.   kompyuterni
modellashtirish   ishlab   chiqilgan   tizimning   xatti-harakatlarini   eksperimentator
tomonidan   belgilangan   muayyan   sharoitlarda   o'rganish.   Shuning   uchun   ISni
yaratish modellashtirish uslubiga asoslangan bo'lib, u sizga eng maqbul va oqilona
dizayn echimlarini, tizimni qurish variantlarini topishga imkon beradi va shu bilan
iqtisodiy ob'ektning eng samarali ishlashini ta'minlaydi.
2.   Rivojlanish   printsipi,   bu   IP-ning   tizim   funktsiyalarini   va   uni   qo'llab-
quvvatlash turlarini doimiy ravishda to'ldirish va yangilash imkoniyatlarini hisobga
olgan holda yaratilishida. Uning mohiyati shundan iboratki, rivojlanayotgan ishlab
chiqarish   va   boshqaruv   jarayonlari,   iqtisodiy   ob'ektlarning   tashkiliy   tuzilmalari
murakkablashadi   va   qayta   quriladi   -   bu   hal   qilinayotgan   vazifalarni   doimiy
ravishda   to'ldirish   va   yangilash,   axborot   fondini   kengaytirish   uchun   IShning
hisoblash   quvvatini   oshirishni,   ularni   yangi   texnika   va   dasturiy   ta'minot   bilan
jihozlashni   talab   qiladi.   ma'lumotlar   bazalari   va   ma'lumotlarni   saqlash,   bilimlar
bazalari.
3.   Iqtisodiy   sub'ektda   boshqaruv   jarayonlarini   kuzatib   boruvchi   axborot   va
axborot   jarayonlarini   batafsil   va   har   tomonlama   o'rganishga   qaratilgan   axborot
printsipi.   Axborot   semantik   (mazmunli),   sintaktik   (belgi)   va   pragmatik   (foydali)
jihatlar   bo'yicha   o'rganiladi.   Bundan   tashqari,   axborotni   o'rganish
avtomatlashtirilgan ish stantsiyalarini, uzatish tizimlarini loyihalash, ma'lumotlarni
saqlash   va   qayta   ishlash,   axborotni   muhofaza   qilish   uchun   zarurdir,   bu   erda
axborot hajmi, mazmuni va foydaliligini bilish asosiy narsa.Hozirgi vaqtda axborot
jarayonlarini   modellashtirish   va   boshqarish   jarayonlarini   tahlil   qilish   va   elektron
elektron oqimlarni loyihalashtirish uchun loyihalash ishlarini avtomatlashtirishning
ob'ektiv yo'naltirilgan usuli axborot yondashuviga asoslangan.
4.   Iqtisodiy   ob'ektning   ishlash   jarayonida   har   xil   turdagi,   maqsadlar,
darajadagi   ISlarning   o'zaro   ta'sirini   ta'minlashdan   iborat   bo'lgan   muvofiqlik
printsipi.   Shuning   uchun   loyihalash   jarayonida   foydalanilayotgan   barcha   ISh
larning   axborot,   texnik,   dasturiy   ta'minot   bilan   mosligini   hal   qilishda   metodik
yondashuvlarning   tizimli   birligi   ta'minlanishi   kerak.   Uslubiy   yondashuvlarning
birligi   ISni   ishlab   chiqish,   hujjatlashtirish,   qabul   qilish   va   ishlashini   tartibga
soluvchi   me'yoriy   hujjatlarda   aks   etadi.   Bular   xalqaro   va   mahalliy   standartlar
(GOST),   sanoat   va   idoraviy   me'yoriy   materiallar,   qoidalar,   protokollar,
tashkilotlarning   standartlari.   Axborotni   qayta   ishlashning   til   vositalarini,   aloqa
texnologiyalari   va   hisob-kitoblarni   tashkil   qilishni,   ob'ektlarning   o'zaro   ta'siri   va
shunga o'xshash narsalarni tartibga soluvchi standartlardan keng foydalaniladi. 5.   ISh   ishlashining   standart,   birlashtirilgan   va   standartlashtirilgan
elementlaridan   foydalanish   zaruriyatidan   iborat   bo'lgan   standartlashtirish   va
unifikatsiya qilish printsipi. Bu birinchi navbatda axborot, texnik, dasturiy ta'minot
va boshqa IT-qo'llab-quvvatlash quyi tizimlarining tarkibiy qismlariga taalluqlidir.
Ushbu   tamoyil,   dizayn   echimlarini   shakllantirish   va   loyihalash   ishlarini
avtomatlashtirishni   amalga   oshirishda   to'plangan   tajribadan   maksimal   darajada
foydalangan   holda,   ISni   yaratish   uchun   vaqt,   mehnat   va   xarajat   xarajatlarini
kamaytirishga imkon beradi, ISning ko'p o'lchovli o'zaro ta'sirini ta'minlaydi.
6.   Tizimni   qismlarga   ajratish   va   individual   ish   majmualarini   ajratib
ko'rsatishga   asoslangan   parchalanish   printsipi   boshqaruv   faoliyatining   o'ziga   xos
tomonlarini yanada modellashtirish va ularni avtomatlashtirilgan texnologiyalarga
o'tkazish   uchun   funktsional   muammolarni   hal   qilish   xususiyatlarini   o'rganish,
boshqaruv faoliyatining mavjud holatini yanada samarali tahlil qilish uchun sharoit
yaratadi.   Ushbu   tamoyil   elementlarning   xususiyatlarini   va   umuman   tizimning
xususiyatlarini   o'rganishda   ham,   yangi   axborot   texnologiyalari   bazasida   IS
yaratishda ham qo'llaniladi.
7. IP yaratish xarajatlari va uning ishlashi davomida olingan maqsadli ta'sir
o'rtasidagi oqilona nisbatga erishishdan iborat samaradorlik printsipi.
Axborot tizimining hayotiy tsiklining tavsifi quyidagi tushunchalar bilan ishlashni
o'z ichiga oladi:
Jarayon - ketma-ket bajariladigan ishlar zanjiri;
Bosqichlar   -   bu   ish   bajariladigan   ketma-ket   davrlar.   Bosqich   davomida   turli
jarayonlar bilan bog'liq ishlar olib borilishi mumkin. Iqtisodiy ob'ektni boshqarish
uchun avtomatlashtirilgan axborot tizimini yaratish va undan foydalanish faoliyati
uning hayotiy tsikli (LK) kontseptsiyasiga asoslanadi. Hayotiy tsikl - bu iqtisodiy
ob'ektni   boshqarish   uchun   avtomatlashtirilgan   axborot   tizimini   yaratish   va   undan
foydalanish,   uning   paydo   bo'lishi   va   unga   bo'lgan   ehtiyoj   paytidan   boshlab   va
barcha   foydalanuvchilarning   istisno   qilmasdan   foydalanishdan   butunlay   chiqib
ketish paytigacha bo'lgan turli holatlarini aks ettiruvchi model.
1.2.Axborot tizimlarini loyihalashda SQL tili va undan foydalanish usullari.
SQL   (Structured   Query   Language)   –   Bu   so'rov   tili   ko'p   operatorlardan
tashkil   topgan   bo'lib,   bu   operatorlar   orqali   foydalanuvchilar   va   dasturlar
Oracle(MBBT)   dagi   ma'lumotlar   bazasiga   murojaatni   amalga   oshirishi   mumkin.
Oracle utililari yoki har xil dasturlar SQL operatorlarisiz bazaga murojaatni amalga
oshirishi   mumkin,   lekin   so'rovlarni   amalga   oshirishda   bu   so'rov   tilidan foydalanmaslikning iloji yo'q.  Ma'lumotlarning nisbiy modeli va bilvosita SQL tili
tarixi   1970   yilda   San-Xose-dagi   IBM   tadqiqot   laboratoriyasida   ishlagan.   1974
yilda, xuddi shu laboratoriyada ishlagan, "Ingliz tili so'rovi" yoki ketma-ketlik deb
nomlangan   til   ta'rifini   nashr   etadi.   1970   yillarning   oxirida,   endi   Oracle
Corporationga   aylantirilgan   kompaniya   Oracle   DBMM   tomonidan   berildi.
Ehtimol,   bu   SQL   tilidan   foydalanish   bo'yicha   qurilgan   modmlarni   tijorat
realizatsiya   qilishning   birinchisi.   Bir   oz   vaqt   o'tgach,   DbMS   INCRES   Quel
so'rovlaridan   foydalangan   .Bu   til   SQL   dan   ko'ra   ko'proq   tuzilgan   edi,   ammo
semantika   odatiy   ingliz   tiliga   kamroq   yaqin.   Keyinchalik,   SQL   standart
ma'lumotlar   bazalarining   namunaviy   tili   sifatida   qabul   qilinganda,   INGRR   DBTs
o'zidan   foydalanishga   to'liq   tarjima   qilingan.   1981   yilda   IBM   o'zining   birinchi
tijorat   rollli   ZBMni   (DOS   /   Vse   muhiti   uchun)   chaqirdi.   1982   yilda   ushbu
tizimning   VM   /   CMS   muhiti   uchun   versiyasi   nashr   etildi,   1983   yilda   esa   MVS
muhiti   uchun,   ammo   allaqachon   DB2   deb   nomlangan.1982   yilda   AQSh
standartlashtirish   milliy   instituti   (ANSI)   IBM   korporatsiyasidan   olingan
kontseptual   hujjatlar   bilan   aloqa   ma'lumotlar   bazasi   til   tili   (RDL)   ustida   ish
boshladi.   1983   yilda   xalqaro   standartlashtirish   tashkiloti   (ISO)   ushbu   ish   bilan
bog'liq edi. Ikkala tashkilotning birgalikdagi sa'y-harakatlari SQL Til standartining
chiqarilishi bilan shug'ullandi. 1984 yilda RDL nomi bilan ular rad etishdi va til tili
loyihasi   SQL   tilini   joriy   qilish   uchun   murojaat   qilish   uchun   qayta   ishlangan.
Bundan tashqari, u tilning haddan tashqari ko'payishini qayd etdi - bir xil so'rov bir
necha   turli   xil   versiyalarda   qayd   etilishi   mumkin.   Muqqkalarning   aksariyati
adolatli   deb   tan   olindi   va   u   nashr   etilganidan   oldin   standartga   to'g'ri   keladigan
tuzatishlar kiritildi. Biroq, iloji boricha tezroq berish, chunki u barcha funktsiyalar
aniqlanmaguncha, u umuman rolini bajarishi uchun, iloji boricha tezroq mezbonlik
qilish muhimroq deb qaror qabul qilindi Va turli mutaxassislar shunga o'xshash til
uchun   majburiy   deb   hisoblashlariga   kelishib   oldilar.   Tillashtirish   standartiga
qo'shilgan funktsiyalar tijorat dasturlari ishlab chiquvchilar sonini kengaytirish deb
atashadi.   Masalan,   SQL   Til   standarti   ma'lumotlar   bazalarida   saqlanishi   mumkin
bo'lgan   oltita   xil   ma'lumotlarni   aniqlaydi.   Ko'plab   amalga   oshirilganda,   ushbu
ro'yxat  turli xil kengaytmalar bilan to'ldirilgan. Tilning har bir dasturi dialekt deb
ataladi.   ISO   standartiga   to'liq   mos   keladigan   boshqa   bir   munosib   emas,   chunki
boshqa   bir   xil   dialekt   kabi   ikkita   oddiy   dialektlar   mavjud   emas.Bundan   tashqari,
ma'lumotlar   bazasi   ishlab   chiquvchilar   tizimga   barcha   yangi   funktsional
ma'lumotlarni   taqdim   etishadi,   ular   doimiy   ravishda   SQL   tilidagi   til   finallarini
kengaytirmoqdalar, natijada individual  munozaralar  bir-biridan tobora farq qiladi.
Biroq, SQL Tilning asosiy yadrosi barcha sotslarida ko'proq yoki kamroq standart
bo'lib   qoladi.SQL   Til   tushunchalari   IBM   tomonidan   ishlab   chiqilgan   bo'lsa-da,
uning   muhimligi   boshqa   ishlab   chiquvchilarni   o'z   dasturlarini   amalga   oshirishga undadi.  1970 yil iyun oyida   E. F. KODD   o'zining   E.F. Codd, "A Relational Model
of   Data   for   Large   Shared   Data   Banks"   maqolasini   ommaga   taqdim   etdi.   Bu
maqola   "Communications   of   the   ACM"   jurnalida   chop   etildi.   Hozirgi   kunda
Koddning bu modeli " relyastion ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi (RMBBT)"
ning   yakuniy   modeli   deb   qabul   qilindi.   Kodd   ning   modelni   yo'lga   qo'yish
maqsadida   IBM   firmasi   SEQUEL (Structured   English   Query   Language)   tilini
ishlab   chiqdi.   Keyinchalik   bu   til   SQL   tiliga   o'zgartirildi,   lekin   haligacha   " sikvel "
deb   ham   yuritilmoqda.   1979   yil   Relational   Software (hozirgi   vaqtdagi   Oracle)
korporatsiyasi SQL ning birinchi tijoriy ishlanmasini ommaga taqdim etdi. Hozirgi
kunda   SQL   tili   RMBBTning   standart   tili   hisoblanadi.SQL   tili   so'rov-natija
ko'rinishida ishlaydi. So'rovlar har bir element uchun emas, butun bir guruh uchun
beriladi   va   natija   olinadi.   SQL   uchun   ma'lumotlar   bazasidagi   ma'lumotlar   qay
shaklda, qay tartibda joylashganini umuman ahamiyati yo'q, foydalanuvchilar ham
bu   ma'lumotlarni   bilishi   shart   emas.   Faqatgina   operatorlarni   to'g'ri   yozish   orqali
istalgan   ma'lumotlarni   chiqarish   mumkin   bo'ladi.SQL   tili   barcha   ma'lumotlar
bazasini boshqarish tizimlari uchun umumiy standart til hisoblanadi. Bundan kelib
chiqadiki, agar siz bu tilni bir marotaba o'rganib olsangiz, istalgan MBBT lari bilan
ishlay   olasiz.   Bitta   MBBT   da   yaratilgan   biror   sql   operatorlar   yig'indisi(kichik
so'rov dasturi)ni, istalgan MBBT ga ko'chirish mumkin bo'ladi. SQL tilining asosiy
xususiyatlari quyida ko'rsatilgan.
Ma'lumotni   aniqlash.   Ushbu   xususiyat   SQL   qo'llab-quvvatlanadigan
ma'lumotlar tarkibining tavsifi va moddiy munosabatlarni tashkil qilish (jadvallar).
Uni amalga oshirish uchun operatorlar ma'lumotlar bazasini  yaratish, jadvallar  va
ma'lumotlarni yaratish uchun yaratilgan.
Ma'lumotlar   bazasini   yaratish .   Yangi   ma'lumotlar   bazasini   yaratish   uchun
ma'lumotlar   bazasi   operatori   yaratiladi.   Operatorning   tuzilishi   ma'lumotlar
bazasining nomi yaratilganligini ko'rsatadi.
Jadval   yaratish.   Asosiy   jadval   jadval   operatorini   yaratishda   yaratilgan.   Ushbu
bayonot   maydonning   nomlari,   ma'lumotlar   turlari,   uzunligi   (ba'zi   ma'lumotlar
turlari uchun). SQLda quyidagi ma'lumotlar turlari qo'llaniladi:
Butun son - bu butun son;
Char - ramziy ma'no;
VARCHAR - belgi qiymati, faqat bo'sh bo'lmagan belgilar saqlanadi;
O'nlik - o'nlik raqam;
Suzuvchi suzuvchi nuqta raqami;
Ikki baravar aniqlik - ikki marta suzuvchi nuqta aniqligi;
Datetime - sana va vaqt; Bool - Boolean qiymati.
Stol   yaratish  bayonnomasi   ustunlar  va  stolning  qiymatlari   bo'yicha  cheklanganlik
ko'rsatadi. Mumkin bo'lgan cheklovlar jadvalda keltirilgan. Qisqa ma'lumot modeli
uchun  tashqi   kalit   muhim   (chet   ellik).  Tashqi   kalitlarni   e'lon   qilishda   siz   ustunga
tegishli   cheklovlarni   qo'llashingiz   kerak,   masalan,   NULL   emas.SQL-taklifda,
masalan,   ma'lumotlarning   yaxlitligini,   masalan,   ma'lum   bir   ustunning   ruxsat
etilgan   qiymatlari   to'plamini   cheklashni   ta'minlaydi.SQL   protsessor   asosiy
dasturlash   tilini   tashkil   etish   talablariga   muvofiq   dastur   turini   o'zgartiradi.
Tuzuvchi funktsiyasi dasturning dastlabki dasturlash tilidan mashinaga yaqin tilga
uzatish   (Tarjimon)   ni   uzatish.   Ilova   dasturini   tuzgandan   so'ng   (dastur)   mustaqil
moduldir.   Zamonaviy   ma'lumotlarga   ko'ra,   SQL   Tilni   lahmektlari   ma'lumotlarni
tasvirlash va manipulyatsiya qilish uchun ishlatiladi. DDL (ma'lumotlar ta'rifi tili)
bo'lgan   ma'lumotlar   bazasini   yaratish   va   tavsiflash   imkonini   beradigan   SQL
tilining   bir   qismi.   Dastlab,   SQL   tili   ketma-ketlik   deb   nomlangan   (ingliz   tilida
so'rovlar tili), keyin davom ettiring / 2, keyin - SQL. Bugungi kunda tegishli dBMS
uchun   SQL   Til-figural   standartidir.   Tilning   birinchi   standarti   1989   yilda   paydo
bo'lgan   -   SQL-89   va   deyarli   barcha   tijorat   relizlar   bazasi   tomonidan   qo'llab-
quvvatlandi. U umumiy xususiyatga  ega edi  va keng  talqin qilishga  imkon berdi.
SQL-89ning   afzalliklari   Sintsis   va   Semantikani   standartlashtirish   operatorlari   va
ma'lumotlarini   shakllantirishning   standartlashtirilishi,   shuningdek   ma'lumotlar
bazasining   yaxlitligini   cheklash   vositalarini   tuzatish.   Biroq,   ma'lumotlar   bazasi
sxemasini   boshqarish   kabi   muhim   bo'lim   yo'q   edi.   SQL-89   standartining
norasmiyligi   1992   yilda   tashqi   ko'rinishga   olib   keldi.   SQL   tilining   keyingi
versiyasi.SQL2   (yoki   SQL-92)   deyarli   barcha   zarur   muammolarni   qamrab   oladi:
ma'lumotlar   bazasi,   bitimlar   va   sessiyalarni   boshqarish   tizimi   mijoz   serverlari
arxitekturasini   yoki   amaliy   dasturlarni   qo'llab-quvvatlaydi.Til   rivojlanishidagi
keyingi qadam - SQL versiyasi. Tilning ushbu versiyasi ma'lumotlarning ixtiyoriy
turini,   ob'ektni   kengaytirishni   aniqlash   orqali   trigerjer   mexanizmidan
to'ldiriladi.Hozirgi kunda uch bosqichli til mavjud: boshlang'ich, o'rta va to'liq. O'z
dBMS   ko'plab   ishlab   chiqaruvchilari   kamida   Tegishli   Ansi   standartining
boshlang'ich   darajasida   joylashgan   va   ma'lum   bir   dBMS   uchun   aniq   bir   qator
kengaytmalarni o'z ichiga oladi.
SQL operatorlari orqali quyidagi vazifalarni bajarish mumkin:
1. Ma'lumotlarni so'rov orqali olish.
2. Jadvalning qatorlariga ma'lumot qo'shish, qatorlarini o'chirish va yangilash.
3. Ob'ektlarni yaratish, o'zgartirish va o'chirish.
4. Ma'lumotlar bazasi va ob'ektlarga ruxsatlarni o'rnatish.
5. Ma'lumotlar   bazasi   foydalanuvchilarini   hosil   qilish   va   baza   xafsizligini
ta'minlash.
2 hil turdagi  SQL mavjud:   interaktiv va o'rnatilgan( встроенный ) . SQL  ning bu 2
turi ishlashi bir hil, lekin har xil joyda ishlatiladi. Interaktiv SQL deganda   — ma'lumotlar bazasiga so'rov orqali murojaat  qilib, shu
zahoti   natijani   olish   tushuniladi.   Ya'ni   bunda   ketma-ketlik   asosida   jarayon   sodir
bo'ladi. So'rov-natija rejimda ishlaydi.
O'rnatilgan   SQL   deganda   –   so'rovlar   yig'indisi   biror   dasturlash   tilida   ishlatilishi
tushuniladi.   Pascal,   Delphi,   Java   tillarida   bazaga   murojaat   qilib,   natijani   biror
o'zgaruvchiga yuklab qo'yamiz va kerakli joyda bu natijani ishlatamiz. Ya'ni bunda
so'rov   berib,   darhol   natijani   ololmaymiz.   Natija   faqat   dasturning   davom   etishi
uchun olinadi va talab etilgan joyda ishlatiladi.
SQl   operatorlari   bir   necha   guruhlarga   bo'lingan.   Bu   bo'linish   operatorlarning
bajarilish vazifasi asosida bo'lingan. Ular quyidagilar:
DDL (Data   Definition   Language)   ,   ANSI   bu   guruh   SDL (Schema   Definition
Language)   deb   ataladi.   Bu   guruhga   ma'lumotlar   bazasida   ob'ektlar(jadvallar,
indekslar)ni hosil qiluvchi operatorlar kiradi.
DML (Data   Manipulation   Language)   –   ma'lumotlarni   manipulyatsiya   qiluvchi
operatorlar   yig'indisi   guruhi.   Istalgan   vaqtda   jadval   ichida   qanday   ma'lumotlar
saqlanayotganini aniqlovchi operatorlar.
DCL (Data Control Language) – ma'lumotlarni boshqaruvchi operatorlar.
ANSI ning ruxsati bilan, DCL DDL ning bir qismi sifatida qaraladi. Bu guruhlarni
aralashtirmaslik   zarur.   Bular   alohida   tillar   emas,   balki   SQL   operatorlarining
guruhlaridir.
1.3. C# tili va WinForm imkoniyatlari.
C#   ( Si   Sharp   -   deb   talaffuz   qilinadi )   leksik   jihatdan   kengaytirilgan,   imperativ,
deklarativ,   funktsional,   umumiy,   ob'ektga   yo'naltirilgan   (sinfga   asoslangan)   va
komponentlarga   yo'naltirilgan   dasturlash   fanlarini   o'z   ichiga   olgan   umumiy
maqsadli,   ko'p   paradigmali   dasturlash   tili.   U   2000   yilda   Microsoft
tomonidan   . NET   tashabbusi   doirasida   ishlab   chiqilgan   va   keyinchalik   Ecma
(ECMA-334) va ISO (ISO / IEC 23270: 2018) tomonidan xalqaro standart sifatida
tasdiqlangan.
using System;
namespace AssalomuAlaykum {
    class Program {         static void Main(string[] args) {
            Console.WriteLine("salom , dunyo!");
        }
    }
}
Kompyuter   tillari   o z-o zidan   emas,   balki   o zaro   bir-biriga   bog liqlikda   mavjudʻ ʻ ʻ ʻ
bo ladi.   Har   qanday   yangi   til   u   yoki   bu   shaklda   oldingi   yaratilgan   tillarning	
ʻ
xossalarini o ziga meros qilib oladi, ya ni ketma-ketlik prinsipi amalga oshiriladi.	
ʻ ʼ
Natijada   bitta   tilning   imkoniyatlari   boshqalari   tomonidan   foydalaniladi   (masalan,
yangi   xususiyatlar   mavjud   kontekstga   birlashtiriladi,   tilning   eski   tuzilishlari   esa
o chirib   yuboriladi).  	
ʻ Kompyuter   tillarining   evolyutsiyasi   shunday   tarzda   ro y	ʻ
beradi   va   dasturlash   mahorati   takomillashtiriladi.   C#   tili   yuqoridagilardan   istisno
emas,   u   boshqa   dasturlash   tillarining   ko plab   foydali   imkoniyatlarini   meros   qilib	
ʻ
oldi   va   dunyoda   eng   ko p   qo llaniladigan   ikkita   kompyuter   tillari	
ʻ ʻ   —   Ci,   C++,
shuningdek   Java   tili   bilan   uzviy   bog liqdir.   C#   tili   1972   yilda   Nyu-Djersi	
ʻ
shtatining Myurrey-xill shahrida Bell Laboratories kompaniyasining tizimli dastur
tuzuvchisi   Dennis   Richie   tomonidan   yaratilgan.   Bu   til   o zini   shunchalik   yaxshi	
ʻ
ko rsatdiki,   oxir   oqibatda   unda	
ʻ   Unix   operatsion   tizimlarining   90   %   yadro   kodlari
yozildi   (oldin   quyi   darajadagi   til   assemblerda   yozilgan).   C#   ning   vujudga
kelishidan oldinroq yaratilgan tillardan, ( Pascal   ulardan eng mashhuri hisoblanadi),
yetarli   darajada   muvaffaqiyatli   foydalanilgan,   lekin   aynan   C#   tili   dasturlashning
zamonaviy   davri   boshlanishini   belgilab   berdi.   1960-yillarda   dasturlash
texnologiyalaridagi   strukturaviy   dasturlashlarning   paydo   bo lishiga   olib   kelgan	
ʻ
inqilobiy o zgarishlar C# tilini yaratish uchun asosiy imkoniyatlarni belgilab berdi.	
ʻ
Strukturaviy   dasturlashlarning   paydo   bo lishiga   qadar   katta   dasturlarni   yozish	
ʻ
qiyin bo lgan, satr kodlari miqdorining oshishi sababli dasturlarning o tish joylari	
ʻ ʻ
chalkash   massalariga   aylanib   ketishiga   olib   keladi.   Strukturaviy   tillar   dastur
tuzuvchi   instrumentariysiga  shartli  operatorlarni,  lokal  o zgaradigan  tartiblarni   va	
ʻ
boshqa mukammallashtirishlarni qo shib bu muammoni  hal qildi. Shunday tarzda	
ʻ
nisbatan   katta   dasturlarni   yozish   imkoniyati   vujudga   keldi.   Aynan   C#   tili   kuch,
elegantlik   va   ma nodorlikni   o zida   muvaffaqiyatli   birlashtirgan   birinchi	
ʼ ʻ
strukturaviy   til   bo ldi.   Uning   bo lishi   mumkin   bo lgan   xatolar   mas uliyatini   tilga	
ʻ ʻ ʻ ʼ
emas dastur tuzuvchi zimmasiga yuklaydigan prinsiplar bilan inobatga olgan holda
sintaksisdan   foydalanishdagi   qisqalik   va   osonlik   kabi   xususiyatlari   tezda   ko plab	
ʻ
tarafdorlarini   topdi.   Bugungi   kunda   biz   mazkur   sifatlarni   o z   o zidan	
ʻ ʻ
anglashiladigan   deb   hisoblaymiz,   lekin   S   da   birinchi   marotaba   dastur   tuzuvchiga
zarur   bo lgan   ajoyib   yangi   imkoniyatlar   mujassamlashtirilgan.  	
ʻ Natijada   1980
yillardan   boshlab   S   strukturaviy   dasturlash   tillari   orasida   eng   ko p	
ʻ foydalaniladiganlaridan   biri   bo lib   qoldi.   Biroq,   dasturlashning   rivojlantirishʻ
choralariga   ko ra   bundanda   kattaroq   dasturlarni   qayta   ishlash   muammosi   kelib	
ʻ
chiqmoqda.   Loyiha   kodi   ma lum   bir   hajmga   yetgan   zahoti   (uning   raqamli	
ʼ
ahamiyati   dastur,   dastur   tuzuvchi,   foydalanilgan   instrumentlarga   bog liq   bo ladi,	
ʻ ʻ
lekin   taxminan   5000   satr   kodlari   nazarda   tutilayapti)   S-dasturlarini   tushunish   va
kuzatib borishda qiyinchiliklar yuzaga keladi.
WinForm (Windows form .Net) – bu UI framework bo`lib kompyuter dasturlarini
yaratishda   foydalaniladi.   Ishlab   chiqish   platformasi   boshqaruvni   boshqarish,
grafikalar,   ma'lumotlarni   bog'lash   va   foydalanuvchini   kiritish   kabi   dasturlarni
ishlab   chiqish   funksiyalarini   o`zida   jamlagan.   WinForm   Visual   Studio   orqali
formaga   komponentlarni   osongina   tashlash   va   ularni   qo`zg`atish   orqali   kerakli
joyga joylashtirib visual dizayn yaratish mumkin.
AFZALLIKLARI:
 Bu ancha eski va ko'p bora ishlatilgan va sinalgan
 Allaqachon 3-tomon kontrollari bilan boy bo'lib, tekin yoki sotib olish uchun
tayyor
 Visual   Studio   dizayner   qismi   WPF   dan   ko'ra   WinForms   uchun   yaxshiroq,
WPF da ko'p ishlarni o'zingiz qilishingizga to'g'ri keladi
O`qish   tavsiya   qilinadi:   WinForm   va   WPF   ning   asosiy   farqlari.   WinForm   da   siz
dasturlarni   oflayn   tarzda   yoki   internetga   ulangan   holatdayangilanishlarni   olish   va
ulardan   foydalanishingiz   mumkin.   WinForm   o`zi   ishlab   turgan   kompyuter
xotirasiga murojaat qilishi va undan ma’lumotlar olishi mumkin.
Bugundan   boshlab   sizlar   bilan   WinForm   da   dasturlarni   qanday   qilib   yaratish
haqida gaplashamiz.
Buning uchun bizga Visual studio dasturi kerak bo`ladi.
II.   G uruh talabalar baholarini kiritib boruvchi dasturiy vosita.
Elektron   baholash   tizimi.   Tizim   talabalarni   baholash   uchun   ishlatiladi.   Bunda
quyidagi amallar mavjud:
Tizimga kirish Har bir OTM ga tizimidan foydalanish uchun yagona   Administrator   akauntining 
login va parollari beriladi. Ushbu administrator tizimidagi qolgan barcha ishlarni 
tashkil etadi.
Administrator akkaunti olingandan so'ng tizimdan foydalanish uchun quyidagi 
ishlarni belgilangan tartibida bajarish zarur:
 Administrator Kadrlar bo‘limi profili uchun mas'ul xodim ma'lumotlarini 
kiritadi:
Xodimlar / Xodimlar bazasi / Xodimni qo‘shish
 Mas'ul xodimning akkauntini (foydalanuvchi qayd ma'lumotlarini) yaratadi:
Xodimlar / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh. / Akkaunt yaratish
 Yaratilgan akkauntdagi login va parol keyingi qadamdagi ishlarni bazarish
uchun tegishli Kadrlar bo‘limi mas'ul xodimga beradi.
Ma'lumot kiritish
Kadrlar bo limi profilidaʻ   yaratilgan mas ul xodim tomonidan	ʼ   tizimdan foydalanish
yo riqnomasida	
ʻ   ko rsatilgandek quyidagi ishlar bajariladi:	ʻ
 OTM strukturasiga tegishli ma lumotlar kiritiladi:	
ʼ
OTM haqida / Fakultetlar / Kafedralar / Bo limlar	
ʻ
 Xodimlar   to g risidagi   ma lumotlar   kiritilib,   xodimlar   ro yxati	
ʻ ʻ ʼ ʻ
shakllantiriladi   (dastlab   zarur   bo lgan   mas ul   xodimlar   kiritiladi,   masalan:	
ʻ ʼ
dekanlar):
Xodim / Xodimlar bazasi / Xodim qo shish
ʻ
 Ro yxatdagi xodimlar tegishli kafedralar va bo limlarga biriktiriladi:	
ʻ ʻ
Xodim / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh / Kafedra
Xodim / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh / Bo linma	
ʻ
 Xodimlar bazasiga kiritilgan har bir xodimning tizimdan foydalanishi
uchun akkaunti yaratilib beriladi. Akkauntni yaratishda foydalanuvchining login va
parollari kiritiladi va tegishli foydalanuvchi roli o rnatiladi:
ʻ
Xodim / Xodimlar bazasi / Xodim F.I.Sh / Akkaunt yaratish
 Yaratilgan akkauntlarning login va parollari tegishli xodimlarga tarqatiladi .
Nazorat qilish
Har bir xodim (dekan, o quv bo limi) va o qituvchi  o zlarining login va parollari	
ʻ ʻ ʻ ʻ
bilan   tizimga   kirib   o zlariga   biriktirilgan   vazifalarni   yo riqnomada   keltirilgan	
ʻ ʻ
tartibda bajaradilar va nazorat qilib boradilar.
E tiborga olish zarur!!!	
ʼ Tizimda dastlab quyidagi xodimlarning akkauntlarini yaratish zarur:
 Kadrlar bo limi (administrator yaratadi)ʻ
 O quv bo limi (Kadrlar bo limi yoki administrator yaratadi)	
ʻ ʻ ʻ
 Fakultet dekanlari (Kadrlar bo limi yoki administrator yaratadi)	
ʻ
Tizimda keyinchalik extiyojga karab quyidagi xodimlarning akkauntlari yaratiladi:
 O qituvchi	
ʻ
 Kafedra mudiri
2.1.Loyiha strukturasi.
using  System;
using  System.Collections.Generic;
using  System.ComponentModel;
using  System.Data;
using  System.Drawing;
using  System.IO;
using  System.Linq;
using  System.Text;
using  System.Threading.Tasks;
using  System.Windows.Forms; namespace  Baholash
{
     public   partial   class   Talaba  : Form
    {
         int  testraqami = 0,togri=0;
         //string ajavob, bjavob, cjavob, djavob;
         public   Talaba ()
        {
            InitializeComponent();
        }
         private   void  buttonBack_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
             if  (testraqami>=5) testraqami -= 5;
            String[] test = File.ReadAllLines( "test.txt" ); // file joylashgan joy
            savol.Text = test[testraqami];
            Aa.Text = test[testraqami + 1];
            Bb.Text = test[testraqami + 2];
            Cc.Text = test[testraqami + 3];
            Dd.Text = test[testraqami + 4];
        }
       
         private   void  Talaba_Load( object  sender, EventArgs e)
        {
            String[] test = File.ReadAllLines( "test.txt" ); // file joylashgan joy
          
            savol.Text = test[testraqami];
            Aa.Text = test[testraqami+1];
            Bb.Text = test[testraqami + 2];
            Cc.Text = test[testraqami + 3];
            Dd.Text = test[testraqami + 4];
            labelnomer.Text =  $"Savol   {10}  dan  {(testraqami + 5) / 5} " ;
            
        }
         private   void  ButtonNext_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
             var  checkedButton = panel1.Controls.OfType<RadioButton>()
                                    .FirstOrDefault(r => r.Checked);
            String[] test = File.ReadAllLines( "test.txt" ); // file joylashgan joy
             if  (checkedButton ==  null )
            {
                MessageBox.Show( "Javob tanlang" );
                testraqami -= 5;
            }
             if  (test.Length > testraqami+5)
            {
                labelnomer.Text =  $"Savol   {10}  dan  {(testraqami + 5) / 5 + 1} " ;                 testraqami += 5;
                savol.Text = test[testraqami];
                Aa.Text = test[testraqami + 1];
                Bb.Text = test[testraqami + 2];
                Cc.Text = test[testraqami + 3];
                Dd.Text = test[testraqami + 4];
            }
           
          
             if  (checkedButton == radioButton1)
            {
                togri++;
            }
             if  (testraqami+5== test.Length)
            {
                Natija natija =  new  Natija(10, togri);
                natija.ShowDialog();
            }
            radioButton1.Checked =  false ;
            radioButton2.Checked =  false ;
            radioButton3.Checked =  false ;
            radioButton4.Checked =  false ;
        }
    }
}
using  System;
using  System.IO;
using  System.Windows.Forms;
namespace  Baholash
{
     public   partial   class   Form1  : Form
    {
         int  tests = 0;  int  togrit = 0;
         string  ismi;
    
         public   Form1 ( int  ts,  int  togri, string  ism)
        {
            InitializeComponent();
            tests = ts;
            togrit = togri;
            ismi = ism;
        }
            public   Form1 ()
        {
            InitializeComponent();
            
        }          private   void  Form1_Load( object  sender, EventArgs e)
        {
             try  {  string [] readText = File.ReadAllLines( "TestTopshirganlar.txt" );
                table.Columns.Add( "Ism" ,  "Ism" );
                table.Columns.Add( "Test" ,  "test" );
                table.Columns.Add( "TJavoblar" ,  "TJavoblar" );
                table.Columns.Add( "O`zlashtirish" ,  "O`zlashtirish" );
                table.Columns.Add( "Baho" ,  "Baxo" );
                 if  (readText !=  null )
                {
                     string  a = readText[0];
                     string  b = readText[1];
                     string  d = readText[2];
                     string  c = readText[3];
                    table.Rows.Add(a, b, d, c);
                }
            }
             catch  (Exception ex)
            {
                MessageBox.Show( "xatolik"  + ex);
            }
        }
    
         private   void  chiqar(Guna.UI2.WinForms.Guna2Button but) {
            table.Rows.Clear();
             try
            {
                 string [] readText = File.ReadAllLines( "TestTopshirganlar.txt" );
                 if  (readText !=  null )
                    {
                         string  a = readText[0];
                         string  b = readText[1];
                         string  d = readText[2];
                         string  c = readText[3];
                         string  baho = but.Text;
                      
                    table.Rows.Add(a, b, d, c, baho);
                    }
                  
               
                 else
                {
                   
                    MessageBox.Show( "Ism kiriting" );
                }
            }
             catch  (Exception ex) {
                MessageBox.Show( "xatolik" +ex);             }
        }
         private   void  guna2Button4_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
            chiqar(guna2Button4);
        }
         private   void  guna2Button3_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
            chiqar(guna2Button3);
        }
         private   void  guna2Button1_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
            chiqar(guna2Button1);
        }
         private   void  guna2Button2_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
            chiqar(guna2Button2);
        }
    }
}
using  System;
using  System.Collections.Generic;
using  System.ComponentModel;
using  System.Data;
using  System.Drawing;
using  System.IO;
using  System.Linq;
using  System.Text;
using  System.Threading.Tasks;
using  System.Windows.Forms;
namespace  Baholash
{
     public   partial   class   Natija  : Form
    {
         int  testlarsoni, togrilarsoni;
         private   void  Natija_Load( object  sender, EventArgs e)
        {
            label3.Text = testlarsoni.ToString();
            label4.Text = togrilarsoni.ToString();
            label6.Text = (togrilarsoni * 10).ToString()+ "%" ;
        }
         private   async   void  guna2Button4_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
             if  (guna2TextBox1.Text ==  "" )
            {
                MessageBox.Show( "Ismingizni kiritisingiz shart!!!" );
            }              else
            {
                 using  (StreamWriter writer =  new  
StreamWriter( "TestTopshirganlar.txt" ))
                {
                    writer.WriteLine(guna2TextBox1.Text);
                    writer.WriteLine(testlarsoni.ToString());
                    writer.WriteLine(togrilarsoni.ToString());
                    writer.WriteLine((togrilarsoni*10).ToString()+ "%" );
                }
                MessageBox.Show( "Natija muaffaqiyatli jo`natildi!!!" );
            }
        }
         public   Natija ( int  testsoni, int  togrits)
        {
            InitializeComponent();
            testlarsoni = testsoni;
            togrilarsoni = togrits;
        }
    }
}
using  System;
using  System.Collections.Generic;
using  System.ComponentModel;
using  System.Data;
using  System.Drawing;
using  System.Linq;
using  System.Text;
using  System.Threading.Tasks;
using  System.Windows.Forms;
namespace  Baholash
{
     public   partial   class   Form2  : Form
    {
         public   Form2 ()
        {
            InitializeComponent();
        }
         private   void  label1_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
        }
         private   void  guna2Button4_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
            Form1 F =  new  Form1();
             this .Hide();
            F.ShowDialog();
             this .Visible =  true ;
        }          private   void  guna2Button3_Click( object  sender, EventArgs e)
        {
            Talaba t =  new  Talaba();
             this .Hide();
            t.ShowDialog();
             this .Visible =  true ;
        }
    }
}
2.2.   Talabalar baholash tizimi loyihasining dizayni.
Kirish Savollar tizimi dizayni
Testni yakunlash O’qituvchi bo’limi  XULOSA
Ushbu loyihani amalga oshirish jarayonida C# dasturlash tilidan foydalanildi.
Ya’ni uning .NET dasturlash tilida windows   application yaratildi. Desktop uchun
dastular   yaratish   va   undan   foydalanish   ta'lim   tizimida   ham   muhim
ahamiyat kasb etadi. Ta'limda Windows application nafaqat tijorat yoki namoyish
vositasi sifatida, balki bilim berish maqsadlarida ham foydalanish mumkin.Albatta
bunda   ta'lim   masofadan   turib   amalga   oshiriladi.   Bunday   ta'lim   berish   jarayoni
o'qituvchi   va   o'quvchi   to'g’ridan-to'g’ri   muloqot   qilmasdan   olib   boriladi.   Buning
uchun   ta'lim   beruvchi   (oliy   o'quv   yurti,   maktab   va   boshqalar)   o'qitiladigan
predmetga tegishli ma'lumotlarni bunday har hil ko'rinishlarda (matn, rasm, jadval,
animatsiya, tovushli ma'lumot va hatto video tasma ko'rinishida) joylashi kerak. 
Foydalanilgan   adabiyotlar :
1.Бородакий   Ю.   В.,   Лободинский   Ю.   Г.   Эволюция   информационных
систем   (современное   состояние   и   перспективы).   –   М.:   Горячая   линия   -
Телеком,2011. – 368 с.
2.   Васильев   Р.Б.,   Калянов   Г.Н.,   Лёвочкина   Г.А.   Управление   развитием
информационных систем. – М.: Горячая линия - Телеком, 2009. – 368 с.
3.   Вершинин   А.П.   Электронный   документ:   правовая   форма   и
доказательство в суде. – М.: ООО "Городец-издат", 2000. – 248 с.
Elektron ta’lim resurslari:
1. www.tutorialspoint.com
2.Metanit.com
3. www. Ziyonet.uz
4. www.edu.uz  5.  www.w3shools.com    .

Talabalar bilimini baholovchi dastur yaratish

Sotib olish
  • O'xshash dokumentlar

  • Axborot resurs markazi uchun avtomatlashtirilgan tizim kurs ishi
  • Access dasturi yordamida “dorixona” ma‘lumotlar bazasini yaratish
  • Agile va Scrum metodologiyalari dasturiy ta'minot ishlab chiqish
  • Tashkilot miqyosida masofadan muloqot qilish.
  • Talabalar haqida ma'lumot saqlovchi tizim

Xaridni tasdiqlang

Ha Yo'q

© Copyright 2019-2025. Created by Foreach.Soft

  • Balansdan chiqarish bo'yicha ko'rsatmalar
  • Biz bilan aloqa
  • Saytdan foydalanish yuriqnomasi
  • Fayl yuklash yuriqnomasi
  • Русский