Информация о документе

Цена 9000UZS
Размер 321.8KB
Покупки 1
Дата загрузки 02 Август 2023
Расширение docx
Раздел Курсовые работы
Предмет Экономика

Продавец

Bohodir Jalolov

Birlashish va sotib olish biznesni rivojlantirish strategiyasi sifatida

Birlashish va sotib olish biznesni rivojlantirish strategiyasi sifatida Mundarija KIRISH………………………………………………………………………...…2 I. Bob. Ishlab chiqarish korxonasida strategiyani mos kelish jihatini boholash va uning korparatsiya uchun nisbiy strategic ahamyatini aniqlash………….5 1.1 Ishlab chiqarish korxonasida strategiyani ishlab chiqish vazifalari va strategiyani turlari, strategiyani shakillantirish omillari………………..…………5 1.2 Karparativ strategiyani ishlab chiqish, baholash va tadbiq etish ………12 II. Bob ‘Ockar’ qo’shma korxonasining tashkiliy huquqiy asoslari haqida. 14 2.1 “Ockar” qo shma korxonasining haqida umumiy ma’lumot…….……14 ‟ 2.2 ‘Ockar’ korxonasining yillik taxlili, asosiy vositalari taxlili, xom-ashyo va materiallar xisob varag ini taxlili, asosiy ishlab chiqarish xarajatlarini taxlili orqali ‟ korxona korporativ strategiyasini baholash …………….……16 III. Bob Asosiy ishlab chiqarish xarajatlarini taxlili ……………………..…18 3.1. To’lovga qobiliyatlilik koeffitsienti …………………………………18 3.2. Asosiy vositalarini eskirish koeffitsienti………………………….…20 Xulosa………………………………………………………………….…….….24 Foydalanilgan adabiyotlar…………………………………………………..…26 1 KIRISH Rivojlangan Davlatlarda bozor munosabatlarini chuqurlashtirish, iqtisodiyotni erkinlashtirish va globallashuv yo’lidan borayotgan jarayonda yangicha faoliyat olib borish va yangicha fikrlash usullarini talab etmoqda. Bozor istisodiyoti hayotimizda tobora k е ngroq ko lam olayotgan sharoitda tadbirkorlik‟ sohasida ta'lim olayotgan mutaxassislar ko’p qirrali bilimga ega, chuqur mulohaza va mushohada asosida faoliyat olib borishga qodir, o’z ishini puxta egallagan mutaxassis bo’lishi shart. Ayniqsa, bizn е s va tadbirkorlik kabi juda murakkab va nozik sohada band bo’lgan amaliyotchilarga juda yuqori talablar qo’yiladi. N е gaki mavjud xolatlardan maqbul darajada foydalanish, hamda mamlakatning iqtisodiy o’sishiga, bizn е s faoliyati bilan shug ullanuvchi korxona va tashkilotlarning ‟ moliyaviy mablag larini ko payshtirish hamda ularni mablag’lar bilan ‟ ‟ ta'minlashda o’ziga xos xususiyatlarni yaxshi bilishi, iqtisodiy jixatdan turli xulosalar chiqarish ularning to’g’ri va asosli ekanligini isbotlab b е ra olishi k е rak. Mamlakatimizda chuqur o’zgarishlar, siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy hayotning barcha tomonlarini izchil isloh etish va liberallashtirish, jamiyatimizni demokratik yangilash va modernizasiya qilish jarayonlari jadal sur atlar bilan ‟ rivojlanib bormoqda. Bunda kuchli fuqarolik jamiyatini shakllantirish yo’lida belgilab olingan va izchil ravishda amalga oshirilayotgan ulkan vazifalar mustahkam zamin yaratmoqda. “Iqtisodiy isloxotlarni chuqurlashtirish va iqtisodiyotni erkinlashtirish chora – tadbirlarini izchil amalga oshirish natijasida iqtisodiy o’sishning barqaror sur atlari ta minlanmoqda. Ko’rilayotgan qat’iy tadbir va choralar, amalga ‟ ‟ oshirilayotgan isloxotlar natijalari mamlakatimiz yalpi ichki mahsulotining o’sib borayotganligida o’z ifodasini topmoqda. Mamlakatimiz yalpi ichki mahsuloti 8 foizga o’sdi, sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi 9.1 foizga, qishloq xo’jaligi – 7.2 foizga, chakana savdo aylanmasi – 15.3 foizga oshdi. Inflyatsiya darajasi prognoz ko’rsatkichidan past bo’ldi va 6,8 foizni tashkil etdi. 2 O’tgan yil yakunlariga ko’ra, tashqi davlat qarzi yalpi ichki mahsulotga nisbatan 17 foizni, eksport hajmiga nisbatan qariyb 60 foizni tashkil etdi. Bu avvalambor xorijiy investitsiyalar va umuman, chetdan qarz olish masalasiga chuqur va har tomonlama puxta o’ylab yondashish natijasidir. Kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning ro’li va o’rni tobora mustahkamlanib borayotganining o’zi iqtisodiyotimizning tarkibida bo’layotgan ijobiy o’zgarishlardan dalolat beradi. Faqatgina o’tgan yilning o’zida yurtimizda 26 mingdan ziyod kichik biznes sub’ekti ish boshladi, ushbu sektorda faoliyat ko’rsatayotgan korxonalarning umumiy soni yil oxiriga kelib 190 mingtaga yetdi”. Mamlakatimiz Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev ta’kidlaganlaridek, “... aholining ish haqi va daromadlarini izchil va oldindan oshirib borish hamda iste mol bozorida narxlar indeksining asossiz tarzda o’sishining oldini olishga doir‟ choratadbirlar ham izchillik bilan amalga oshirilmoqda. Bu esa el-yurtimizning farovonligini yuksaltirish, aholining xarid qobiliyatini oshirishni ko’zda tutadigan eng muhim ustuvor maqsadlarimizga to’la mos keladi”. 1 Xozirgi sharoitda korxona mehnatga haq to’lash shakllari, tizimlari miqdorini, shuningdek boshqa qo’shimcha va ustama haklarini respublika konun xujjatlari asosida mustaqil ravishda belgilaydi Iqtisodiyotni modernizatsiya qilish va tarkib topayotgan erkin, demokratik jamiyatning milliy asoslarini takomillashtirish hamda jahon hamjamiyatida "O’zbek modeli" deb tan olingan iqtisodiy jarayonlarning ijobiy natijalari rivojlangan mamlakatlar tomonidan e tirof etilmoqda. Bunda xalqaro tajribalar va ‟ milliy rivojlanish xususiyatlarini tahlil qilish, ularni o’zaro umumlashtirish asosida tegishli tavsiyalar ishlab chiqish va amaliyotga tadbiq etib boriladi. Jahon tajribasiga ko’ra, mulkchilikning xilma-xil shakllariga asoslangan bozor munosabatlari tizimida xodimlarga ish haqi to’lash tizimi va uni takomillashtirish ishchilar bilan ish beruvchilar o’rtasidagi munosabatlarni muvofiqlashtirishga, ish 1 Mamlakatimiz Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev nutqidan. 3 natijalarini yaxshilashga, xodimlarni ishidan qoniqish hosil qilishlari va provard natijada ish unumdorligini ortib borishiga imkon beradi. Hozirgi vaziyatda erkin bozor iqtisodiyotiga o tish munosabati bilan‟ iqtisodiyotning sir-asrorlarini, qonun-qoidalarini yaxshi bilish muxim iqtisodiy axamiyat kasb etmokda. Iqtisodiy qonun kategoriyalarini iqtisodiy strategiya o rgatadi. Nazariyani bilish nafakat amaliy faoliyat uchun, balki iqtisodiy ish bilan ‟ shug’ullanmaydigan kishilar uchun xam kerak, chunki ular xech bo’lmaganda iste’molchi bo lib maydonga chiqadilar va iqtisodiy munosabatlarni xech kim ‟ cheklab o’ta olmaydi. Hozirgi vaqtda korxona va tashkilotni strategik kontseptsiyasi asosini o’zgartirish, uning asosiy yo’l-yo’riqlarni bilishi, ularni shakllantira olishi korxona va tashkilot oldida turgan vazifalarga muvofiq ravishda yo naltira ola bilishni ‟ tashkil etadi. 4 I. Bob . Ishlab chiqarish korxonasida strat е giyani mos k е lishi jixatini baxolash va ularning korporatsiya uchun nisbiy strat е gik axamiyatini aniqlash 1.1 Ishlab chiqarish korxonadasida strategiyani ishlab chiqish vazifalari va strategiya turlari strategiyani shakillantirish omillari Maqsadlar pastdan yuqoriga qaraganda ko’proq yuqoridan pastga qarab yaratiladi. Shu sababli quyi pog’ona rahbarlarini kompaniya maqsadlarini bajarishga safarbar etish lozim. Tashkilot missiyasini va maqsadlarini bajarish uchun tashkilotga strategiya zarur. Strategiyani yarata turib: mehnat unumdorligini qanday oshirish mumkin, raqobatchilarni qanday orqada qoldirish mumkin, raqobatbardoshlikni qanday ta’minlash mumkin, tashkilotning uzoq muddatli mavqeini qanday mustahkamlash mumkin, kompaniyaning strategik ko’rinishini qanday yaratish mumkin degan savollarga javob berish lozim. Kompaniya uchun katta ahamiyatga ega bo lmagan (reklama xarajatlarini‟ amalga oshirish, dividentlarni oshirish, X va U yangi zavodlarini joylashtirish) yoki oddiy boshqaruv masalalari (avtomobillarni sotib olish kerakmi yoki ijaraga olish kerakmi, sotish bo’limida kadrlar oqimini pasaytirish) strategiyaga sezilarli ta sir etmaydi. Strategiya - nima qilish kerak, qachon bajarish kerak va kimlar ‟ qatnashishi kerak? degan savollarga javob beradi. Kompaniya strategiyasini yaratish va tadbiq etish to’xtovsiz davom etadigan jarayondir. Katta korxonalar, kompaniyalar strategiyasini yaratish jarayoniga oliy rahbariyat bilan birgalikda ofis rahbarlari, ishlab chiqarish va tijorat bo’limlari boshliqlari, funksional bo’lim rahbarlari ishlab chiqarish korxona rahbarlari va konstruktiv buyumlarni ishlab chiqarish rahbarlari ham qatnashadilar. Diversifikatsiyalashgan korxonalarda strategiya to’rt alohida tashkiliy pog’onalarda yaratiladi. 5 Tashkilot strategiyasi tashkilotni hozirgi holatidan kelajakda egallashi lozim bo’lgan mavqega qanday o’tkazish mumkin degan savolga javob berishi ya ni strategik natijalarga erishish vositalarini o’zida mujassam‟ etishi lozim. Birinchi pog’onada kompaniya tarkibiga kiruvchi barcha korxonalar uchunkorporativ strategiya yaratiladi. Ikkinchi pog’onada kompaniyani diversifikatsiyalovchi alohida biznes turi strategiyasi yaratiladi. Uchinchi pog’onada funksional bo’limlar uchun funksional strategiya yaratiladi. Bunga ishlab chiqarish strategiyasi, marketing strategiyasi, moliyaviy strategiya va boshqalar kiradi bilan ishlayotgan va zaif korxonalarning katta xajmda mavjudligi natijasida kompaniyaning uzoq muddatdagi istiqbollari o’z jozibasini yo qotib qo yganligi to’g’risida xulosa chiqarish imkoniyatini b ‟ ‟ е radi. Ko’pchilik kompaniyalar oz faoliyatlarini katta bo’lmagan tor ixtisosli korxona sifatida maxalliy va xududiy bozorlarga xizmat ko’rsatib boshlaydilar. Boshlangich bosqichda maxsulot assortim е nti katta bo’lmaydi, o’z mablag’lari ch е klangan, raqobat pozitsiyalari zaif bo’ladi. Ko’p yosh kompaniyalar bozordagi ulushini oshirib va xaridorlar e'tiborini qozona borib, odatda sotuv xajmlarini oshirishga xarakat qiladilar. Narx, sifat, xizmat ko’rsatish va r е klama xaridorlar manfaatlariga bo’y sundiriladi. K е yingi bosqichda g е ografik ekspansiya uchun imkoniyatlar axtariladi. U shunday davomiylikda k е chadi: maxalliy, xududiy-milliy-xalkaro bozorlar. Bozorlarga kirib borish darajasi r е ntab е llik darajasiga bog lik ravishda o zgarib ‟ ‟ turadi. 6 To’rtinchi pog’onada ishchi bo’limlarning operativ strategiyasi yaratiladi. Strategiyalarni yaratish ierarxiyalari 2 1-jadval Tashkiliy pog’onalarda strategiyani yaratishning asosiy prinsiplari Strategiyaning tashkiliy darajasi Mas ullar ‟ Har bir tashkiliy pog’onada strategiyani yaratishni asosiy prinsiplari Korporativ strategiya Ijrochi - direktor va boshqa oliy rahbarlar qarorlari direktorlar kengashida tasdiqlanadi *Yuqori samarali struktura komplekslarini yaratish va ularni boshqarish. (Mavjud biznes mavqeini mustahkamlash va rivojlantirish, talabga javob bermaydigan bizneslarni sotish) *Bog’liq strukturalarni sinergik samarasini oshirish va raqobatbardoshligini ta minlash. ‟ *Investitsiya yo’nalishlarini belgilash resurslarni jozibador biznesga o’tkazish.. *Rahbarlar takliflarini umumlashtirish va asosiy biznes yo’nalishini asoslash, vaziyatni tanqidiy tahlil etish. 2 Strategiyalarni yaratish ierarxiyalari 7 Biznes strategiya Bosh boshqaruvchi yoki biznes rahbari (qarorlar bosh boshqaruvchi yoki direktorlar kengashi tomonidan tasdiqlanadi) *Raqobatbardoshlikni va raqobat ustunligini ta minlovchi harakatlarni ‟ yaratish. 1-jadval davomi *Muhit o’zgarishiga javob beradigan tadbir-choralar yaratish. 1-jadval davomi *Asosiy funksional bo’limlar strategik tashabussini umumlashtirish. *Kompaniyaning maxsus muammolariga qarshi tadbir-choralar yaratish. Funksional strategiya Funksional rahbarlar (qarorlarni biznes rahbari tasdiqlaydi) Funksional bo’lim va xizmatlar strategiyasini qo’llabquvvatlash harakatlarini yaratish. Strategiyani rivojlantirish bo’yicha quyi pog’ona rahbarlari takliflarini tanqidiy o’rganish va tadbiq etish. Operativ strategiya Bo’limlarga xizmat ko’rsatuvchi rahbarlar, quyi zveno rahbarlari (qarorlar funksional ) Ishchi guruhlar maqsadlarini amalga oshirish va biznes strategiyasini tadbiq etish uchun aniq yo’naltirilgan harakatlar va chora-tadbirlarni yaratish. Korporativ strategiya - bu diversifikatsiyalashgan kompaniyani umumiy boshqaruv rejasidir. Ushbu strategiya diversifikatsiyalashgan biznes turlarini o’zida mujassam etadi. 8 1-rasm. Korporativ strategiya turlari. Diversifikatsiya kompaniyasining korporativ strategiyasi quyidagi to’rt turdagi tashabbuslarni qamrab oladi: 1. Diversifikatsiyani amalga oshirish yo’nalishidagi hatti-harakatlar, ya’ni kompaniyani biznes portfeli qanaqa bo’ladi, diversifikatsiyaning turdosh yoki noturdosh bo’lishi. 2. Diversifikatsiyalashgan biznes sohalarining umumiy mehnat unumdorligini oshirish yo’nalishidagi kompaniyani harakatlari. 3. Raqobatbardoshlikni oshirish uchun turdosh biznesning o’zaro bog’liqligidan foydalanish yo’nalishlari. Strategik muvofiqlik (2+2=5) 4. Investitsion jozibadorlikni belgilash va resurslarni istiqbolli biznes sohalariga yo’naltirish. Biznes strategiyasi – bu birlik biznesni boshqaruv rejasidir. Biznes strategiyasining asosiy muammosi bu aniq biznes sohasi bo’yicha kompaniyaning bozor mavqeini mustahkamlashdan iborat. Buning uchun: 1. Iqtisodiyotdagi, qonunchilikdagi, siyosatdagi va biznesga ta’sir etuvchi boshqa o’zgarishlarga qarshi tadbir-choralarni aniqlash. 9 KARPARATIV STRATEGIYA BIZNES STRATEGIYA FUNKSIONAL STRATEGIYA 2. Raqobatbardoshlikni ta'minlovchi bozor mavqeini mustahkamlovchi harakatlarni va yondashuvlarni yaratish. 3. Funksional bo’limlarning strategik tashabusslarini birlashtirish. 4. Biznes sohasidagi strategik muammolarni hal etish. Raqobat ustunligini yaratishning uch qirrasi mavjud: 1) Kompaniya qayerda va qanday yo’nalishlarda raqobat ustunligiga ega bo’lishi mumkin? 2) Kompaniya shunday tovarlarni ishlab chiqarishi lozimki, ular raqobatchilar tovarlari oldida jozibador bo’lishi bilan kompaniyani yaqqol ijobiy ajralib turishini ta minlashi lozim. ‟ 3) Raqobatchilar harakatlarini yo’qqa chiqarish chora-tadbirlarini yaratish va tadbiq etish. Kompaniyaning raqobat sohasidagi harakatlari hujumkor yoki himoyaga asoslangan bo’lishi mumkin. Tajribada ko’p qo’llaniladigan raqobat harakatlari quyidagi uch yonalishdan iborat: 1) Tarmoqda eng kam xarajatlar asosida tovar ishlab chiqarishga erishish. 2) Mahsulotni individuallashtirish va differensiyalash. Tovarni rasmiylashtirishda va xizmat ko’rsatish sohasida etakchi bo’lishga intilish. 3) Bozorning o’ziga xos xususiyatiga ega tor sohasiga kirishga intilish. Operativ strategiyalar - tayanch ishlab chiqarishni (korxonalar, savdo nuqtalari, taqsimot markazlarini) boshqarishda va strategik ahamiyatga ega kundalik operativ muammolarni hal etishda (reklama, materiallarni sotib olish, zahiralarni boshqarish, texnik xizmatlar, ta’minot) tor strategik tashabuss sifatida foydalaniladi. Operativ strategiya kichik masshtabga ega bo’lsa ham funksional biznesni va umumiy biznes rejasini muhim tushunchalar bilan to’ldiradi. Operativ strategiyalarni quyi pog’ona rahbarlari yaratadilar. Masalan: Santexnik buyumlari distribyuteri buyurtmalarni aniq va tez bajarishni xohlaydi. Ushbu strategiyani bajarish uchun omborxona mudiri: 10 1) Buyurtmalarni to’liq bajarish uchun zahiralarni boshqarish strategiyasini yaratadi. 2) Xodimlar bilan kelishib 24 soat davomida buyurtmalarni bajarishni tashkil etadi. Funksional strategiya - bu aniq bo’lim yoki tayanch funksional biznesni boshqaruv rejasidir. Kompaniya biznesning muhim sohalari bo’yicha ya ni: ilmiy‟ izlanishlar, ishlab chiqarish, marketing, servis xizmati, moliya taqsimoti, kadrlar bo’limi va boshqalar uchun funksional strategiyalarga ega bo’lishi lozim. Funksional strategiyalar biznes strategiyasiga nisbatan tor ma’noda bo’lsa ham, biznesning umumiy rejasini muhim tushunchalar bilan to’ldiradi. Funksional strategiyaning asosiy vazifasi biznesning umumiy strategiyasini qo’llab- quvvatlashdan iborat. Odatda funksional strategiyani yaratish majburiyati funksional bo’lim rahbariyati zimmasida bo’ladi. Lekin biznes rahbari funksional strategiyaga o’z ta sirini o’tkazishi ham mumkin. Funksional strategiyani ‟ yaratishda funksional bo’lim rahbarlari o’z yordamchilari kuchidan foydalanishi yoki boshqa funksional bo’lim rahbarlari bilan hamkorlikda ishlashi mumkin. Agar funksional bo’lim rahbarlari bir - biridan mustaqil ravishda funksional strategiyalarni yaratsalar, ular bir-biriga Kuchli biznes strategiyasi mustahkam raqobat ustunligini yaratishi lozim. Biznes strategiyasi raqobat ustunligini ta minlamasa, demak u kuchsiz yaratilgan ‟ hisoblanadi. Funksional strategiya biznesni funksional bo’limlarining boshqaruv rejasini ilmiy izlanishlarni, ishlab chiqarishni, marketingni, servis xizmatini, moliyani, kadrlarni va boshqalarni tasvirlaydi. Biznesning funksional bo’limlari qancha bo’lsa, biznes funksional strategiyalar soni ham shunga teng bo’ladi. Strategiyani yaratish muammosini kompaniya rahbarlari turlicha hal etadilar. O’rtacha o’lchamdagi kompaniya strategiyasini yaratish norasmiy ravishda amalga oshiriladi. Strategiya tadbirkorning tasavvurida mavjud bo’lishi va farmoyishlar asosan og’zaki berilishi ham mumkin. Lekin katta kompaniyalarda 11 strategiya kengashlarda muhokama etiladi. Strategiyani yaratish strategik rejalashtirish asosida, turli pog’onalardagi rahbarlarni jalb etish asosida amalga oshiriladi. Odatda rahbarlar strategiyani yaratishda quyidagi to’rt yo’nalishning biridan foydalanadilar. 1.2 Korporativ strat е giyani ishlab chiqish, baholash va tadqiq qilish Korporativ strategiya - bu diversifikatsiyalashgan kompaniyani umumiy boshqaruv rejasidir. Ushbu strategiya diversifikatsiyalashgan biznes turlarini o’zida mujassam etadi. Bu tahliliy qadamning mazmuni, xar bir o’rta korxonalar kompaniyaning mumiy bizn е s manzarisiga qanchalik yaxshi mos tushadi. Mos kеlishiga nuqtai nazardan ko’rilishi kеrak: 1 xujalik qismi kompaniya divеrsiya qilayotgan boshka faoliyat turlari bilan qimmatli stratеgik moslashuvga egami? 2 Biznеs birlik kompaniya stratеgiyasiga qo’shilib kеta oladimi yoki xujalik portfеliga foydali qushimcha bo’ladimi? Agar biznеs qo’shma faoliyat, raqobat ustunligini kuchaytiruvchi maxorat va tovar markasini o tkazish‟ imkoniyatlariga ega bo lsa, xamda kompaniya rivojlanishi umumiy yo nalishiga ‟ ‟ mos kеlsa, stratеgik jixatdan yanada jonlirok bo’ladi. Agar biznеs korporatsiyaning ma'lum maqsadlariga erishishiga sеzilarli xissa qo shsa, xamda kompaniyaning ‟ umumiy daromadini sеzilarli oshirsa, u moliyaviy jixatdan qimmatli bo ladi. ‟ Foyda olish nuqtai nazaridan istikbolsiz bo lgan biznеs birliklar kabi umumiy ‟ biznеs manzaraga mos kеlmaydigan xujalik kismlari xam korporatsiya faoliyat doirasidan chikarilishiga nomzod xisoblanadi. 12 UMUMIY STRATEGIYA 2-rasm. Strategik rejalashtirish tizimi. Stratеgik muvofiqlik tahlil divеrsiyalangan kompaniya faoliyatini yaxshilash bo’yicha stratеgik qadamlarni ishlab chikish uchun zamin yaratadi. Nima qilmoq kеrakligi to’grisida asosiy xulosa portfеldagi faoliyat turlari yigindisiga tеgishli xulosalarga bog’liq. Xo jalik portfеlida juda xam jozibali tarmoklarda faoliyat ko rsatayotgan‟ ‟ biznеs birliklar yеtarli miqdordadir. Ishbop faollik portfеlida xayotiy sikl oxirgi bosqichida bo’lgan xo’jalik kismlari yoki «Surov bеlgili» kompaniyalar juda xam ko p emas. Yetuklik va tushkunlik bosqichida bo’lgan xo’jalik qismlari o’rtasida ‟ nomutanosibliklar (disproportsiya) yo’qmi? Agar mavjud bo’lsa, kompaniyani o’sishini sеkinlashtiradigan darajada katta emas. «Yulduzlar»ni va yangi paydo bo layotgan g oliblarni moliyalash uchun ‟ ‟ firmada 1. Ishbop faollik portf е lidagi ba'zi bizn е s birliklarning strat е gik r е jalarini o zgartirish. ‟ 13 Tashkillashtirish strategiyasi Molyaviy strategiyasi Ishlab chiqarish strategiyasi Marketing strategiyasi SotishInvestitsiyalar Molyaviy mablag'larmi jalb qilish tartibi Brend strategiyasi Savdo markasini shakillantirisha 2. Ishbop faollik portf е liga yangi xo jalik qismlarini qo shish. ‟ ‟ 3. Zaif va zaraga ishlayotgan bizn е s birliklaridan vos k е chish. 4.F aoliyatning past natijalarining sababi bo lib xisoblangan sharoitlarni ‟ o zgartirishga urinish sifatida alyans tashkil etish. ‟ 5. Korporatsiya maksadlarini kayta ko rib chiqish (faoliyatning ancha kamtarona ‟ natijalariga yul tutish) II. Bob. “Ockar” qo’shma korxonasining tashkiliy xuquqiy asoslari haqida 2.1 “Ockar” qo shma korxonasining haqida umumiy ma’lumot ‟ « OCKAR » ko’shma korxonasi Farg’ona shaxar xokimligining 2008 yil 9 iyun kungi № 65 sonli qororiga asosan va ta’sischilarning umumiy yig ilish ‟ bayoniga asosan ro yxatga olingan. Qo’shma korxonaning manzili Fargona shaxar ‟ M.Kosimov ko chasi №62 uyda joylashgan. Qo shma korxonaning ustav kapitali ‟ ‟ 1873103451 so m tashkil qilingan. Aksiyalarning nominal qiymati 2310,32 so m ‟ ‟ va umumiy aksiyalar soni 810756 donani tashkil qildi. Auditorlik tekshirishda ustav kapitalining 91 % joylashtirilgan ya ni 1703609036 so m, Markaziy ‟ ‟ depozitariyaning aksiyanerlar reistri to’g’risidagi ma’lumotga asosan 87,17 % ya’ni 1632784278 so mni tashkil qilganligi aniqlandi.2010 yilning 1-yanvar xolatiga ‟ joylashtirilmagan va tulanmagan summa 240319173,22 so m. 2010 yil 1-yanvar xolatiga qo’shma korxonaning ‟ tuzilgan balansida joylashtirilmagan aksiyalar qiymati 169494010,26 so mni ‟ tashkil qilgan. Qo shma korxonaning maqsadi va faoliyati quyidagilardan iborat: ‟ -Turli xildagi poyafzal ishlab chiqarish -Turli xildagi charm maxsulotlari ishlab chiqarish va sotish -Xom surp ishlab chiqarish 14 -Yigirilgan ip ishlab chiqarish -Tikuvshchilik maxsulotlarini ishlab chiqarish -Chakana savdo. -Tashqi iqtisodiy faoliyat -Savdo-sotiq va vositachilik faoliyati -Marketing va konsalting xizmatlari -Birja xizmati -Axoli va tashkilotlarga pullik xizmat kursatish -Mexmonxona va boshqa mayishiy xizmat ko rsatish servis‟ xizmatlari Qo’shma korxonasining o’z faoliyatini to’la xo’jalik xisobi, o’z xarajatlarini o’zi qoplash va o’z-o’zini mablag bilan ta minlash prinsiplari asosida ‟ amalga oshirish orqali foyda olishga erishadi. Soliqlar, bank va byudjet olididagi majburiyatlar bajarilgandan so ng foydaning qolgan qismi korxonaning to lik ‟ ‟ tasarrufida bo lib, korxona ta sischisi qarori asosida ishlatiladi. ‟ ‟ «OCKAR» qo shma korxonasining raxbar xodimlari quyidagilardan ‟ iborat: Qambarov Umarjon Isaqjonovich - « OCKAR » qo shma korxonasi 2010 yil ‟ 14 yanvardan buyruq № 01/ok ga asosan direktor lavozimida ishlaydi. Kassa, bank, soliq xisobotlari va boshqa xujjatlarga birinchi imzo sifatida imzo chekadi, Teshabyev Ibroxim Yo’lbarsovich - « OCKAR » qo’shma korxonasida 2010 yil 14 apreldan buyruq № 02/ok ga asosan bosh xisobchi lavozimida ishlaydi. Kassa, bank, solik xisobotlari va boshqa xujjatlarga ikkinchi imzo sifatida imzo chekadi. 2.2 “Ockar” korxonasining yillik taxlili, asosiy vositalari taxlili, xom-ashyo va materiallar xisob varag ini taxlili, asosiy ishlab chiqarish ‟ 15 xarajatlarini taxlili orqali korxona korporativ strategiyasini baholash «OCKAR» qo’shma korxonasini 2013 yilning 1-yanvar xolatiga 2 249 398 907,84 so’m asosiy vositalar balans qiymatida mavjud bo’lgan, xisobot davri davomida kapital qo’yilmalar xisob varag’idan, 2 260 000 so’mlik asosiy vositalar kirim qilingan va 85 xisob varaqdan 181 108 515 so’mlik asosiy vosita qayta narxlanib kirim qilinganligi aniqlandi. Xisobot yilida asosiy vositalar xisob varag’idan 26 886 050 so’mlik asosiy vositalar dalolatnomaga asosan 92 xisob varaqga chiqim qilinganligi aniqlandi. Xisobot yilining oxiriga asosiy vositalarning balans qiymatining qoldig’i 2 405 881 372,84 so’mlik qoldik qolganligi aniqlandi. (1-ilova) Yig’ilgan amartizatsiya ajratmasining taxlili « OCKAR » qo’shma korxonasini 2011 yilning 1-yanvar xolatiga asosiy vositalar balans qiymatiga xisoblangan amartizatsiya ajratmasini qoldik qiymati 1 928 789 332,22 so’m mavjud bo’lgan, yil davomida asosiy ishlab chiqarish xarajatiga xisoblangan amartizatsiya ajratmasi 179959662 so m, davr xarajatlariga‟ xisoblangan amartizatsiya ajratmasi 1890666,67 so mni tashkil kilgan. Xisobot yili ‟ davomida jami yig’ilgan amartizatsiya ajratmasi 181914567 so’mni tashkil qilgan. Xisobot yili davomida qo shma korxonaning raxbariyati va tuzilgan komissiyasi ‟ tuzgan dalolatnomaga asosan asosiy vositalar yig’ilgan amartizatsiya ajratmasi xisobidan 23 861 370 sum chiqim qilingan va qsosiy vositalarning amartizatsiyasini qayta narxlash orqali 151 481 205 so m eskirish 02 xisob ‟ varag’iga kirim qilinganligi aniqlandi. Xisobot yili oxiriga jamiyatning yig’ilgan amartizatsiya ajratmasining qoldik qiymati 2238259495,89 so mni tashkil ‟ qilganligi aniqlandi. 16 O’z aylanma mablag’lari bilan taminlanganlilik koeffitsienti 3 2-jadval Belgilangan normativ xujjatlarga asosan o'z aylanma mablag lari bilan‟ taminlanganlilik koeffitsienti O zbekiston Respublikasi xududida 0,2 dan kam ‟ bo lmasligi kerak, Agar 0,2 koeffitsientdan kam bo'lsa, korxona o’z aylanma ‟ mablag'lari bilan taminlanmagan xisoblanadi. Formula bo yicha xisoblangan ‟ koeffitsient xisobot yilining boshiga 0,27 bo’lib, jamiyat o’z aylanma mablag’lari bilan to’la taminlanganligi aniqlandi. Formula bo’yicha xisoblangan koeffitsient xisobot yilining oxiriga 0,27 bo lib, jamiyat o z aylanma mablag'lari bilan to'la ‟ ‟ taminlanganligi aniqlandi. (4-jadval) Xom-ashyo va materiallar xisob varag’ini taxlili Qo shma korxonaning 2011 yil xisobot yilining boshiga xom-ashyo va ‟ materiallar xisob varag’ining qoldik qiymati 519239003 so’m qoldik qolganligi aniqlandi. Xisobot yili davomida xom-ashyo va materiallar xisob varag’iga 2110 xisob varag’idan 5946155 so mlik, mol yetkazib beruvchilar bilan xisob kitoblar ‟ xisob varag’idan 2481439436,34 so’m, boshqa daromad xisob varag’idan 3518499 so’m, ta’sischilar bilan xisob kitoblar xisob varagidan 420757540 so’m, 2910 xisob varagidan 177080 so’m, tayyor maxsulotlar xisob varagidan 69500 so’m, 9010 xisob varagidan 578000 so’m, xom-ashyo va materiallar ichki aylanmasi 2567040278,05 so m jami 5479526489 so m xom-ashyo va materiallar kirim ‟ ‟ qilinganligi aniqlandi. Xisobot yili davomida qo’shma korxonaning xom-ashyo va materiallar xisob varag’idan quyidagi xisob varaklarga chiqim qilinganligi aniqlandi: 3 O’z aylanma mablag’lari bilan taminlanganlilik koeffitsienti 17 xomashyo va materiallar xisob varagini ichki aylanmasiga 2567040278 so m,‟ asosiy ishlab chikarishga 26452048,52 so’m, obuv ishlab chikarish sexiga 2264109970 so’m, 5010 xisob varaqqa 2600 so’m, 90 xisob varaqqa 16675694 so m, 93 xisob varaqqa 89222 so’m davr xarajatlarini xisob varagiga 13156070 ‟ so’m, jami 4891044382 so’m xom- ashyo va materiallar chiqim qilinganligi aniqlandi. Xisobot yilining oxiriga qo’shma korxonaning xom ashyo va materiallar xisob varag’ida 1107721109 so’mlik qoldik qolganligi aniqlandi. (1-ilova) III. Asosiy ishlab chiqarish xarajatlarini taxlili 3.1. To’lovga qobiliyatlilik koeffitsienti Qo’shma korxonaning 2011 yil xisobot yilining boshiga xom-ashyo asosiy ishlab chiqarish xisob varag’ida qoldik qolmaganligi aniqlandi. Xisobot yili davomida asosiy ishlab chiqarish xisob varagiga 02 xisob varagdan 179959662 so’mlik, mol yetkazib beruvchilar bilan xisob kitoblar xisob varag’idan 567571643 so m, davr xarajatlari xisob varagidan 80146095 so’m, xom Ashe va materiallar ‟ xisob varag’idan 26452049 so m, poyafzal ishlab chiqarish sexi xisob varag’idan ‟ 2246744727 so’m, ko’rsatilgan xizmatlar xisob varag’idan 63051932 so’m, ish xaqi xisob varag’ida 113492302 so’m, ijtimoiy ta’minot xisob varag’idan 24079058 so’m jami 3301497468 so’m asosiy ishlab chiqarish xisob varag’iga kirim qilinganligi aniqlandi. Xisobot yilida asosiy ishlab chiqarish xisob varag’idan tayyor maxsulotlar xisob varg’iga 3301497468 so’m chiqim qilinganligi va asosiy ishlab chiqarish xisob varag’ida qoldik qolmaganligi aniqlandi. (1ilova) To’lovga qobiliyatlilik koeffitsienti 4 3-jadval № t/r Ko rsatkichlar nomi ‟ Yil boshiga Yil oxiriga Farq 4 To’lovga qobiliyatlilik koeffitsienti 18 O'sish Kamayish 1 To'lovga qobiliyatlilik koeffitsienti 2,47 1,72 0,75 Jamiyatning to’lovga qobilyatlilik koeffitsienti xisobot yili boshiga 2,47 bo’lib, normativ ko’rsatkich bo’yicha to’lov qobilyatlilik koeffitsienti 1,25 dan kam bo’lmasligi kerak. Normativ koeffitsientdan jamiyatning to’lov qobiliyatlilik koeffitsienti 1,22 ga ko’pligi aniqlandi. Jamiyatning to’lov qobiliyatlilik koeffitsienti xisobot yili oxiriga 1,72 bo lib, normativ Ko rsatkich bo’yicha to lov‟ ‟ ‟ qobilyatlilik koeffitsienti 1,25 dan kam bo’lmasligi kerak. Normativ koeffitsientdan jamiyatning to’lovga qobilyatlilik koeffitsienti xisobot yilining oxiriga 0,47 ga ko’pligi aniqlandi. Ushbu koeffitsient bo’yicha jamiyat to la to’lov ‟ qobilyatiga egaligi aniqlandi. (5-jadval) Belgilangan normativ xujjatlarda asosan rentabellilik koeffitsienti O’zbekiston Respublikasi xududida 0 dan kam bo'lsa, yani minus ko rsatkich bilan ‟ chiqsa bunday tashkilot zarar bilan ishlovchi korxonaga aylanadi. Agar 0,05 koeffitsientdan kam bo lsa bunday korxona past rentabellik korxona xisoblanadi. ‟ Formula bo yicha xisoblangan koeffitsent o tgan 2010 yilning natijasi bo’yicha ‟ ‟ 0,03 bo lib, jamiyatning rentabellik koeffitsienti past ekanligi aniqlandi. ‟ 19 Yukoridagi formula bo yicha xisoblangan koeffitsent o’tgan 2011 yilning natijasi‟ bo’yicha 0,77 bo’lib, jamiyatning rentabellik koeffitsienti xisobot yilida yukori ekanligi aniqlandi.(6-jadval) 3.2. Asosiy vositalarini eskirish koeffitsienti 5 Belgilangan normativ xujjatlarda asosan Asosiy vositalarini eskirish koeffitsienti O’zbekiston Respublikasi xududida 0,5 dan ko'p bo’lsa, bunday korxonani asosiy vositalari nisbatan eskirgan xisoblanadi. Yukoridagi formula bo’yicha xisoblangan koeffitsient xisobot yili boshiga 0,74 bo’lib, jamiyatning asosiy vositalari nisbatan eskirganligi aniqlandi. Yukoridagi formula bo’yicha xisoblangan koeffitsient xisobot yili oxiriga 0,81 bo lib, jamiyatning asosiy ‟ vositalari nisbatan eskirganligi aniqlandi. (7jadval) . Maxsulot sotishdan sof tushumligi koeffitsienti 6 Yil Koeffitsient xar bir so’m sotilgan maxsulotga to’g’ri keladigan sof tushumni ko'rsatadi. Xisoblangan koeffitsient bo’yicha xisobot yilining boshiga korxona xar 1 so'm sotilgan maxsulotdan 71 tiyin foyda olishi aniqlandi. Xisoblangan koeffitsient bo’yicha 5 Asosiy vositalarini eskirish koeffitsienti 6 Maxsulot sotishdan sof tushumligi koeffitsienti 20 xisobot yilining oxiriga korxona xar 1 so m sotilgan maxsulotdan 0,65 tiyin foyda olishi ‟ aniqlandi. (8-jadval) 2011 yil yillik balans taxlili. (1-ilova) « OCKAR » qo shma korxonasining 2011 yil yillik tayorlangan balans ‟ xisobotlari buxgalteriya xisobining milliy andozalariga asoslangan xolatda tuzilgan bo’lib, u quyidagicha aks ettrilganligi aniqlandi. Yuqoridagi tayorlangan balans xisobotidan ko’rinib turibdiki jamiyat tomonidan 2011 yil 1 yanvardan 2012 yil 1 yanvargacha bo’lgan moliyaviy xo’jalik operatsiyalari quyidagicha amalga oshirilganligi aniqlandi. Xisobotning 010 satri bo’yicha Balans xisobotining 010 satrida 2011 yilning 1 yanvar xolatiga asosiy vositalarning qoldiq qiymati 2593806 so'm bo lib 2009 yil davomida jamiyatning ‟ oborot mablag’idan 156482,0 ming ishlatilib asosiy vositalar kirim qilingan va 2012 yilning 1 yanvar xolatiga asosiy vosmitalarning qiymati 2750288,0 so’mga borganligi aniqlandi. Xisobotning 011 satri bo’yicha Balans xisobotining 011 satrida 2011 yilning 1 yanvar xolatiga asosiy vositalarning eskrirish summasining qoldiq qiymati 1928789,0 bo lib 2011 yil ‟ davomida jamiyatning barcha asosiy vositalariga belgilangan normativ eskirishi bo’yicha eskirish xisoblangan. Jamiyatning 2011 yil davomida xisoblangan eskirishlari 309470,0 ming sumni tashkil qilgan va bu eskirish qiymatlari buxgalteriya xisobining milliy andozalariga muvofik buxgalteriya xisobining xarajatlar xisobvaraqlarida aks ettirilganligi aniqlandi. Xisobotning 030 satri bo’yicha Balans xisobotining 030 satrida uzoq muddatgi investitsiyalar jamlangan bo’lib, 2011 yilning 1-yanvariga qoldiq qiymati 153301,0 ming so’m Bo’lgan 2011 yil davomida investitsiyalar olinmagan va 2012 yilning 1-yanvar xolatiga uzoq 21 muddatli investitsiyalari qoldiq qiymati 153301 ming so’m mavjud. Uzoq muddatli investitsiyalar o’z ichiga quyidagilarni oladi; - 040satr-Qimmatli qog'ozlar - 050 satr-Shuba xo’jalik jamiyatlariga investitsiyalar - 090 satr-O’rnatilmagan asbob va uskunalar Balans xisobotining 090 satrida O rnatilmagan asbob va uskunalar‟ jamlangan bo lib, 2011 yilning 1-yanvariga qoldiq qiymati 142360,0 ming so’m ‟ bo’lgan 2011 yil davomida O’rnatilmagan asbob va uskunalar olmagan va 2012 yilning 1-yanvar xolatiga O’rnatilmagan asbob va uskunalar qoldiq qiymati 142360,0 ming so’m mavjud. 100 satr-Kapital qo’yilmalar Balans xisobotining 100 satrida Kapital qo yilmalar jamlangan bo lib, ‟ ‟ 2011 yilning 1-yanvariga qoldiq qiymati 82043,0 ming so’m bo’lgan 2011 yil davomida Kapital qo’yilmalar asosiy vositalar xisob varag’iga chiqim qilinmagan va 2012 yilning 1-yanvar xolatiga Kapital qo’yilmalar qoldiq qiymati 82043,0 ming so’m mavjud. 140 satri bo’yicha tavar moddiy zaxirasi Balans xisobotining 140 satrida tavar moddiy zaxiralari jamlangan bo’lib, 2011 yilning 1-yanvar xolatiga qoldiq qiymati 1166560,0 ming so’m xisobotda ko rsatilgan, 2012 yilning 1-yanvar xolatiga tovar moddiy zaxiralari 699387,0 ‟ ming so’mga oshgan bo’lib, 2012 yilning 1-yanvar xolatiga tavar moddiy boyliklar qoldiq qiymati 1865947,0 ming mavjud. Tavar moddiy zaxirasi balans xisobotida quyidgilarni o’z ichiga oladi; - 150 satr-Ishlab chiqarish zaxiralari - 160 satr-Tugallanmagan ishlab chiqarish - 170 satr-Tayyor maxsulot 22 - 180 satr-Tavarlar - 190 satr-Kelgusi davr xarajatlari - 200 satr-Kechiktirilgan xarajatlar Xisobotning 210 satri 210 satrida jami debitorlar joylashgan bo’lib, ushbu satr o’z ichiga 220 satr, 230 satr, 240 satr, 250 satr, 260 satr,270 satr, 280 satr, 290 satr, 300 satr va 310 satrlarni uz ichiga oladi. Jamiyatning 2011 yil 1-yanvar xolatiga jami debitorlari 947220,0 ming so'm bo'lib, shu jumladan xisobotning 220 satridagi xaridor va buyurtmachilardan bo'lgan debitorlik qarzi 605667 ming so’m, 260 satridagi mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga berilgan bo'naklar 56056,0 ming so'm, 230 satridagi ajratilgan bo'linmalardagi debitorlik xaqi 31636,0 ming so'm, 270 satridagi soliq byudjetga yig’imlar bo’yicha bo’naklar 1804,0 ming so’m, 300 satrdagi xodimlarning boshqa operatsiyalar bo'yicha qarzi 5000,0 ming so'm, 310 satrdagi boshqa debitorlik qarzlari 247057 ming so'mni tashkil qilgan. Jamiyatning 2012 yil 1-yanvar xolatiga jami debitorlari 227753,0 ming so’m bo’lib, shu jumladan xisobotning 220 satridagi xaridor va buyurtmachilardan bo'lgan debitorlik qarzi 205916,0 ming so'm, 230 satrida ajratilgan bo'linmalardagi debitorlik xaqi 15664,0 ming so'm 260 satridagi mol yetkazib beruvchi va pudratchilarga berilgan bo’naklar 6173,0 ming so'm, 270 satridagi byudjetga soliq va yig'imlar bo'yicha bo’naklar kolmagan, 310satrdagi boshqa debitorlik qarzlari kolmaganligi aniqlandi. Yuqoridagilardan ko rinib turibdiki jamiyatning 2011 yil yillik moliyaviy xo'jalik‟ faoliyati bo'yicha tayyorlangan buxgalteriya balansida 220 satrdagi xaridor va buyurtmachilarning qarzi 399751,0 ming so'mga kamaygan, xisobotning 260 satridagi mol yetkazib beruvchilar va pudratchilarga berilgan bo naklar yil oxiriga ‟ 49883,0 ming so mga kamaygan. ‟ 23 Xulosa Mamlakatimiz o’zining bozor iqtisodiyotiga o’tish yo’lini tanlab olgan. Shu sababli respublikamizda bozor munosabatlari yildan-yilga, qadam-baqadam rivojlanib bormoqda. Bozor iqtisodiyotiga o’tish uchun etarli shart-sharoitlarni yaratishga qaratilgan iqtisodiy, tashkiliy, siyosiy, huquqiy tadbirlar izchillik bilan amalga oshirilmoqda. Natijada bozor infrastrukturasi jadal sur atlar bilan‟ rivojlanib borayapti. Bozor iqtisodiyoti davrida korxonalarning ichki va tashqi faoliyat sharoitining mutassil o’zgarib borishi, bozor munosabatlariga o’tish shartsharoitlarini va uning o’ziga xos xususiyatlarini atroflicha o’rganishni taqazo etadi. Strategiyani shakllantirish va tadbiq etish – bu menejerning burchi hisoblansa ham, bir kishi yangi g oyalarni yaratish, yangi imkoniyatlarni aniqlash, ‟ va o zgaruvchan muhitga nisbatan moslashishi vazifalarini bajara olmaydi. ‟ Strategik sardorlikning mushkul tomonlaridan biri xodimlardan yangi g oyalarni ‟ to plash, o’zgaruvchan muhitga moslashish imkonini beradigan tadbirkorlik ruhini ‟ rag’batlantirishdir. Moslashuvchan va novatorlik muhiti tez rivojlanayotgan yuqori darajali texnologiyali tarmoqlar uchun juda muhim. Ushbu tarmoqlarda mahsulot qisqa hayotiy sikl bilan o’sish esa mahsulotlarning yangi turlari bilan tavsiflanadi. Menejerlar xodimlarni faqat ijodiy ishlashga chaqirish orqali bunday muhitni shakllantira olmaydilar. Shuning uchun olim va mutaxassislarning strategik rejalashtirish, ishlab chiqarishni tashkil etish, yangi xizmat turlarini izlash va takomillashtirish yo’llari hamda usullariga qiziqishi tobora ortib borayotganligi kuzatilmoqda. Pirovard maqsadda bozorni, tayin bir iste molchini ko’zlash, raqiblar va raqobat usullarini ‟ puxta o’rganish, yutuq va barqarorlik garovi bo lib hisoblanadi. ‟ Yangi g’oyalarni, eng yaxshi xizmatlarni, yangi mahsulotlarni va ularni yangi yo nalishda qo’llanilishini targ ibot qiluvchilarni hamda o’z g’oyalarini ‟ ‟ 24 yangi bo’linmalarda, korxonalarda va yangi tarmoqlarda qo’llanilishini istovchilar to’g’risida g’amxo’rlik qilish sardorga yaxshi foyda keltiradi. Zero, bu yo lda “OCKAR” o’z o’rnini topmoqda. Korxona tili bilan ‟ aytganda “Biz jamiyat taraqqiyoti va inson manfati uchun hizmat qilamiz! Biz doimo uzoq muddatli hamkorlikka intilamiz, biz siz bilan hamkorlik qilishdan xursandmiz” Strategik menejment iste molchilarning hozir va kelajakda talablarini ‟ qondirishga qaratilgan tovarlar va xizmatlar ishlab chiqarish, sotish va natijada foyda olish bilan bog’liq faoliyat turidir. Strategik menejmentda asosiy e’tibor uning maqsadli yo’nalishga egaligi hisoblanadi, ya ni yangi tadqiqotlarni jami ‟ yo’nalishlarning yagona texnologik jarayoniga birlashuvi ham uning o ziga xos ‟ xususiyatidir. Har bir korxona tashqi omillar hamma xo’jalik faoliyati tabiatini hisobga olgan holda, o’ziga mos menejment strategiyasi va dasturini ishlab chiqadi va amalga oshiradi, chunki eng asosiy maqsad tovarlar va xizmatlarni qaerda, kimga, qanday qilib sotish muammosini hal qilish bo’lsa, bu bozor iqtisodiyoti sharoitida rivojlangan mamlakatlarda ham murakkab va serqirrali faoliyat hisoblanadi. Menga biriktirilgan mavzu bo’yicha oldingidanda ko proq ‟ ma’lumotga ega bo’lishga erishdim. 25 Foydalanilish uchun adabiyotlar 1. O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti I.A.Karimov. Oliy majlis qonunchilik palatasi va Sеnati qo’shma majlisidagi ma'ruzasidan 2. O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Karimov I.A. Asosiy vazifamiz – Vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. – T.: “O’zbekiston”, 2010 3. O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Karimov I.A. Vatanimizning bosqichma-bosqich va barqaror rivojlanishini ta’minlash – bizning oliy maqsadimiz. 17-jild – T.: “O’zbekiston”, 2009. 4. O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Karimov I.A. Jahon moliyaviy-iqtisodiy inqirozi, O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari. – T.: “O’zbekiston”, 2009. 5. O’zbekiston Respublikasining Birinchi Prezidenti Karimov I.A. Mamlakatni modernizatsiya qilish va iqtisodiyotimizni barqaror rivojlantirish yo’lida. 16-jild – T.: “O’zbekiston”, 2008. 6. Nasridinova M., Ahmedov O., Biznes strategiyasi.- T.:1996 y 7. Qosimov G.M.. Menejment. Darslik.-T.:O’zbekiston. 2002 y 8. Saifnazarov I.S. , Murataev I. U. Menejment asoslari. - Toshkent: «Mehnat», 1998 26

Birlashish va sotib olish biznesni rivojlantirish strategiyasi sifatida

Купить