Elastiklik kuchi - Fizika - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	10000UZS
Hajmi	3.9MB
Xaridlar	3
Yuklab olingan sana	27 Sentyabr 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Fizika

Elastiklik kuchi

Sotib olish

F I Z I K A
M AVZU : Elastiklik kuchi

TAKRORLASH
Tushuncha Mazmuni
Kuch
Jismning inetrlik xossasini tavsiflaydigan fizik kattalik.
a =
Vaqt birligi ichidagi jism tezligining o‘zgarishi. Jismning oladigan tezlanishi unga ta’sir etadigan
kuchga to‘g‘ri proporsional, jism massasiga esa teskari
proporsionaldir.Bir jismning ikkinchi jismga ta’siri tufayli shakli hamda
hajmining o‘zgarishiga sabab bo‘ladigan kattalik.
Massa
Tezlanish

Kuch o‘zi nima?
Bir jismning boshqa jismga ta’siri tufayli
shakli va hajmining o‘zgarishiga sabab
bo‘ladigan kattalikka kuch deb ataladi.

KUCH TA’SIRIDA JISMLAR
Egiladi, cho‘ziladi, siqiladi, sinadi…

Deformatsiya
Tashqi kuch ta’sirida jismlarning shakli
va hajmining o‘zgarishiga deformatsiya
deb ataladi.

Deformatsiya ikki turga bo‘linadi
Elastik
deformatsiya
Plastik
deformatsiya

Jismlarning deformatsiyalanishi

Elastik deformatsiya
Taxtaning egilishi Kamonning egilishi

ABSOLYUT UZAYISH
kuchga qarama-qarshi kuch
paydo bo‘ladi. Bunda prujina ga
cho‘ziladi.
= - ga prujinaning absolyut
uzayishi yoki absolyut
deformatsiya deb ataladi.

ELASTIK DEFORMATSIYA
Demak, deformatsiya ta’sir etuvchi
kuchga bog‘liq ekan.

DEFORMATSIYA TURLARI
Siqilish deformatsiyaning
ta’sir etuvchi kuchga
bog‘liqligi. Egilish deformatsiyasi.

DEFORMATSIYA TURLARI
Siljish
deformatsiyasi Buralish
deformatsiyasi

ELASTIKLIK KUCHI
= -
Deformatsiyalangan jismda vujudga kelib,
tashqi kuchga qarshilik ko‘rsatadigan va unga
qarama-qarshi yo‘nalgan kuch elastik kuchi deb
ataladi.

ELASTIKLIK KUCHI
-
- k
- elastiklik kuchi
- prujinaning cho‘zilishi
k -prujinaning bikirligiElastiklik kuchi tashqi kuch ta’siridagi
deformatsiya kattaligiga to‘g‘ri proporsional.

PRUJINANING BIKIRLIGI
- k
Xalqaro birliklar sistemasida prujinaning
bikirligi – N/m deb qabul qilingan. k

Guk qonuni
Bu qonunni 1660-yilda ingliz olimi Robert Guk
kashf etgan va uning nomi bilan Guk qonuni deb
ataladi.
k
k E
E - sterjendan yasalgan moddaning elastiklik
moduli ya’ni Yung moduli deb ataladi.

Guk qonuni
Guk qonuni to‘g‘ri bajariladigan tashqi kuchning
chegarasi elastiklik chegarasi deb ataladi.
Absolyut deformatsiyaning tashqi
kuchga bog‘liqligi grafigi.

Masalalar yechish
1. Osmaga mahkamlangan simga og‘irligi
300 N bo‘lgan jism osilgan. Jismning og‘irlik
kuchi ta’sirida sim 0,5 mm ga uzaygan bo‘lsa,
uning bikirligini toping.

Masalalar yechish
= ?= 5 cm F2

Masalalar yechish
k = ? 500 g 2 cm3

Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
1. Mavzu oxiridagi savollarga javob yozing.
2. Qanday kuchlar tenglashganida jism
deformatsiyalanishdan to‘xtaydi?
3. Elastik deformatsiyaga oid qanday
misollarni bilasiz?

Elastiklik kuchi

Sotib olish