Elektr toki ta’sirida iste’molchilarning qizishi - Fizika - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	10000UZS
Hajmi	800.9KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	27 Sentyabr 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Fizika

Elektr toki ta’sirida iste’molchilarning qizishi

Sotib olish

FIZIKA
MAVZU: ELEKTR TOKI TA’SIRIDA
ISTE’MOLCHILARNING
QIZISHI FIZIKA

MUSTAHKAMLASH
Elektr iste’molchining quvvatini
aniqlash formulasi qanday ? Elektr tokining bajargan ishi
nimaga teng ??????? = ??????????????????
?????? = ????????????
Sarflangan elektr energiyani
aniqlash formulasi qanday ?
Elektr iste’molchining ma’lum
bir vaqtda ularning bajargan ishi
qaysi formula orqali topiladi?
?????? = ??????????????????
?????? = ????????????

O ‘ TKAZGICHDAN AJRALIB CHIQADIGAN
ISSIQLIK MIQDORI
O ‘ tkazgich orqali elektr toki o ‘ tganda tokning bajargan
ishi faqat o ‘ tkazgichning ichki energiyasini ortishiga
(uning qizishiga) sarflansa, tokning bajargan ishi
o ‘ tkazgichdan ajralib chiqadigan issiqlik miqdoriga teng
bo ‘ ladi: ?????? = ?????????????????? ?????? = ??????
yoki
(1)

TOKNING QUVVATI HAQIDA TUSHUNCHA
ekanligidan o ‘ tkazgichdan ajralib chiqadigan issiqlik
miqdori quyidagi tengligi kelib chiqadi:?????? = ??????
2
????????????
(2)
O ‘ tkazgichdan elektr toki o ‘ tganda undan ajralib
chiqadigan issiqlik miqdori tok kuchi kvadrati, o ‘ tkazgich
qarshiligi va shu tok o ‘ tishi uchun ketgan vaqt
ko ‘ paytmasiga teng.

TOKNING QUVVATI HAQIDA TUSHUNCHA
Bu xulosa bir-biridan bexabar holda o ‘ tkazgan
tajribalarga asoslanib, Ingliz fizigi Jeyms Preskott
Joul (1818-1865) va rus olimi Emily Xristianovich
Lens (1804-1865) tomonidan aytilgan. Shuning uchun
bu Joul-Lens qonuni deb ataladi.

TOKNING QUVVATI HAQIDA TUSHUNCHA
O ‘ tkazgichga ajralib chiqadigan issiqlik miqorini,
odatda joul (J), kilojoul (kJ), megajoul (MJ)
birliklarda o ‘ lchanadi.

CHO ‘ G ‘ LANMA ELEKTR LAMPOCHKA
Xonadonlarda yoritgich sifatida
cho ‘ g ‘ lanma elektr lampadan foydalanamiz.
U tok o ‘ tganda spiralning qizishi hisobiga
yoritadi.
Lampaning asosiy qismi ingichka volfram
simdan yasalgan spiraldan iborat . Spiral
simning volframdan qilinishiga sabab u
qiziganda cho ‘ zilmaydi. C gacha
temperaturaga bardosh beradi.

CHO ‘ G ‘ LANMA ELEKTR LAMPOCHKA
Birinchi cho ‘ g ‘ lanma lampochka
1872-yilda rus elektrotexnigi Aleksandr
Nikolayevich Lodigin (1847-1923)
tomonidan kashf etilgan. Takomillashgan elektr lampochkani
1879-yilda amerikalik olim Tomas Alva
Edison (1847-1931) ixtiro qilgan.

CHO ‘ G ‘ LANMA ELEKTR LAMPOCHKA
Xonadonlarda, asosan, 220 V kuchlanishli chog ‘ lanma
lampalar qo ‘ llaniladi. Bugungi kun turmushida, ishlab
chiqarishda, chog ‘ lanma lampalardan tashqari sovuq
lampalar inert gazli lampalar ham ishlatiladi.

ISTE’MOLCHILARNING FOYDALI ISH
KOEFFITSIYENTI (FIK)
Elektr iste’molchining foydali ish koeffitsiyentini quvvat orqali
ham ifodalash mumkin.Ƞ =
?????? ??????
?????? ??????
(4)
Ƞ =
?????? ??????
?????? ??????
• 100 %yoki
Cho ‘ g ‘ lanma lampochkalarning foydali ish
koeffitsiyenti kichik bo ‘ lib 4-6% ni tashkil etadi . Bu
degani cho ‘ g ‘ lanma lampochkada sarflangan elektr
energiyaning 4-6% i yorug ‘ likka, qolgan 94-96% i
issiqlikka aylanadi.

ISTE’MOLCHILARNING FOYDALI ISH
KOEFFITSIYENTI (FIK)
Elektr toki bajargan foydali ishning tok bajargan to ‘ liq ishga
nisbati iste’molchining foydali ish koeffitsiyenti deb ataladi va Ƞ
(eta) harfi bilan belgilanadi.
Ƞ =
?????? ??????
?????? ??????
(5)
Ƞ =
?????? ??????
?????? ??????
• 100 %yoki

Masala yechish
Qarshiligi 40 Ω bo ‘ lgan sim
spiraldan 5 A tok o ‘ tmoqda . Shu
spiraldan 1 soat davomida
qancha issiqlik miqdori ajralib
chiqadi?

Yechish
Berilgan:
s
Topish kerak : Formulasi: ?????? = ??????
2
????????????
Yechilishi: ¿ 3 600 000 ??????
Javob: ¿ 3,6 ????????????
[?????? ]= ??????
2
• Ω • ?????? = ??????

MUSTAQIL BAJARISH UCHUN TOPSHIRIQ:
I. Darslikda berilgan “Elektr toki ta’sirida
o ‘ tkazgichlarning qizishi ” mavzusini
o‘qish.
II. Savollarga javob yozish. (99-bet)
III. 19-mashq masalalarini ishlash. (100-bet)

Elektr toki ta’sirida iste’molchilarning qizishi

Sotib olish