Korxona operatsion faoliyatining tahlili

Dokument ma'lumotlari

Narxi	10000UZS
Hajmi	203.2KB
Xaridlar	8
Yuklab olingan sana	18 Aprel 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Iqtisodiyot

Korxona operatsion faoliyatining tahlili

Sotib olish

“ IQTISODIY TAHLIL” KAFEDRASI
KORHONA OPERATSION
FAOLIYATINING TAHLILI

REJA
•
3.1. Operatsion faoliyat tahlilining mazmuni va muhim vazifalari.
•
3.2. Korxona faoliyatining turlari: operatsion, investitsion va moliyaviy
faoliyat.
•
3.3. Operatsion faoliyat tahlili va uning muhim jihatlari.
•
3.4. Mahsulot (ish, xizmat)larning tarmoq va faoliyat tavsifi.
•
3.5. Mahsulot ishlab chiqarish hajmi, xarajat va foyda aloqadorligini
tahlili (CVP tahlil).
•
3.6. Mahsulot (ish, xizmat)larning kritik hajm darajasi va uning omilli
tahlili.
•
3.7. Mahsulot (ish, xizmatlar) ishlab chiqarish hajmini tahlili.
•
3.8. Mahsulot assortimentini boshqarish.
•
3.9. Sotish hajmini tahlili.
•
3.10. Korxona operatsion faoliyati samaradorligini (mehnat unumdorligi,
ishlab chiqarish quvvatlaridan foydalanish, innovatsion mahsulot,
eksport hajmi ko‘rsatkichlarini) baholash.
•
3.11. Operatsion leveridj tahlili.
•
3.12. Operatsion risklar va ularni boshqarish.

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati:
•
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 24 февралдаги ПҚ-4611-
сонли “Молиявий ҳисоботнинг халқаро стандартларига ўтиш бўйича қўшимча чора-
тадбирлар тўғрисида”ги Қарори.
•
2. Казакова Н.А. Финансовый анализ в 2 ч. Часть 1: Учебник и практикум для вузов.
– Москва: Издательство Юрайт, 2020. – 297с.
•
3. Казакова Н.А. Финансовый анализ в 2 ч. Часть 2: Учебник и практикум для вузов.
– Москва: Издательство Юрайт, 2020. – 209с.
•
4. Raximov M.Y., Kalandarova N.N. Moliyaviy tahlil. Darslik. – T.: Iqtisod-Moliya, 201 9 .
- 736 b.
•
5. Xasanov B.A., Raximov M.Y., Muqumov Z.A. va boshqalar. Moliyaviy tahlil. Darslik.
– T.: IQTISOD IYOT , 20 20 . - 736 b.
•
6. Сагдиллаева З.А., Юлдашева У.А., Алимов Б.Б. Финансовый анализ. / Учебник –
Т.: Iqtisod-Moliya, 2019. – 444 с.
•
7. Пардаев М.К. Иқтисодий таҳлил назарияси. Дарслик.– Т.: “ Инновацион
ривожланиш нашриёт -матбаа уй и ” ДУК , 20 20 . – 588 б.
•
8. Raximov M.Y., Mavlonov N.N., Kalandarova N.N. Iqtisodiy tahlil. O’quv qo’llanma . –
T.: Iqtisod-Moliya, 2020. – 517 b.
•
9. Subramanyam K.R. Financial statement analysis. 11th edition. New York, Mc Graw-
Hill Education, 2016. - 814 pages.

Operatsion faoliyat tahlilining mazmuni va muhim vazifalari
•
Operatsion faoliyat – xo‘jalik yurituvchi subyektning
asosiy daromad olib keluvchi faoliyat turidir.
Operatsion faoliyat tahlilida xo‘jalik yurituvchi
subyekt asosiy faoliyatining muhim obyektlari: mehnat
vositalari, predmetlari va mehnat resurlarining ta’minoti,
ishlab chiqarish, sotish va natijaga ega bo‘lishdagi
kompleks tizim o‘rganiladi.
Mehnat vositalari va ulardan samarali foydalanishni
tahlili.
Asosiy faoliyatda foydalaniladigan mehnat vositalariga
asosiy vositalar, nomoddiy aktivlar kiritiladi. Ularning
odatda aktiv va passiv turlari tarkiblanadi.

Mablag’larning kоrxоnadagi harakati chizmasi
Dastlabki pul mablag’lari jamg’armasi
T о var-m о ddiy zahiralar s о tib о lish
Mehnat kuchini yollash
As о siy v о sitalar xarid qilish
Ishlab chiqarish va uni tashkil etish
Tayyor mahsul о t
Marketing va reklama xarajatlari
S о tish
Pul tushumlari

AKTIV ASOSIY
VOSITALAR PASSIV
ASOSIY
VOSITALARASOSIY
VOSITALAR

Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar, ulardan samarali
foydalanish tahlilining muhim masalalari
Tahlil mavzulari O‘rganiladigan
ko‘rsatkichlar tizimi Tahlil mazmuni Tahlil natijasi
Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
tahlili va uning
nazariy jihatlari Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
tahlilining nazariy,
metodologik asoslari Ta’rifi,
turkumlanishi,
tahlil vazifalari,
axborot manbalari
bayon etiladi Zamonaviy ta’rifi,
turkumlanishi, tahlil
mazmuni, vazifalari,
axborot manbalari
tavsiflanadi
Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
bilan
ta’minlangan-
lik, va
qurollanganlik
tahlili Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
bilan ta’minlanganlik
koeffitsiyenti,
Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
bilan qurollanish
koeffitsiyenti Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
bilan ta’minlanishi,
qurollanishi va
uning dinamik
o‘zgarishlari tahlil
qilinadi Ta’minlanganlik va
qurollanganlikni
o‘stirish choralari
ko‘riladi

Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
harakatining tahlili Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning kirib kelish
koeffitsiyenti,
Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning chiqib ketish
koeffitsiyenti,
Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlar harakatining sifat
ko‘rsatkichlari Asosiy vositalar va nomoddiy
aktvilarning harakat
ko‘rsatkichlariga baho berish orqali
ularning o‘zgarishi, o‘zgarish
tendensiyalari tahlil qilinadi Harakat
ko‘rsatkichlarini
yaxshilash choralari
ko‘riladi
Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
holatining tahlili Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning eskirish
koeffitsiyenti,
Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning yaroqlik
koeffitsiyenti Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning holatiga, ularning
o‘zgarishiga va o‘zgarish
tendensiyalariga baho beriladi Holat ko‘rsatkichlarini
yaxshilash choralari
ko‘riladi
Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
samaradorligining
tahlili Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning qaytimi,
Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning sig‘im
ko‘rsatkichlari Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning qaytimi va sig‘imiga,
ularning o‘zgarishiga, mahsulot
hajmiga ta’siri tahlil qilinadi Samaradorlikni
oshirish choralari
ko‘riladi
Asosiy vositalar va
nomoddiy
aktivlarning
rentabellik tahlili Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning rentabellik
ko‘rsatkichlari Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning foydaligiga, uning
o‘zgarishiga ta’sir etuvchi omillarga
baho beriladi. Rentabellikni oshirish
choralari ko‘riladi

Asosiy vositalar va nomoddiy aktivlar tahlilining ko‘rsatkichlar tizimi
Ko‘rsatkichlar Ko‘rsatkich
larning
aniqlanishi Belgilar izohi
1 Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
bilan ta’minlanganlik
koeffitsiyenti (Ta,
Tn) Ta = Av / Im
Tn=Na / Im Av-asosiy vositalarning o‘rtacha yillik
qiymati
Na-nomoddiy aktivlarning o‘rtacha yillik
qiymati
2 Asosiy vositalar va
nomoddiy aktivlar
bilan qurollanishi
koeffitsiyenti (Qa,
Qn) Qa=Av / X
Qn = Na / X Im-ishlab chiqarish maydoni
X-xodimlarning o‘rtacha ro‘yxat soni
3 Asosiy vositalar va
nomoddiy
aktivlarning kirib
kelish koeffitsiyenti
(Ka,Kn) Ka=Avk / Avo
Kn=Nak/ Nao Avk-kirib kelgan asosiy vositalarning qiymati
Avo-asosiy vositalarning yil oxiridagi qiymati
Nak-kirib kelgan nomoddiy aktivlar
Nao-nomoddiy aktivlarning yil oxiridagi
qiymati

4 Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning chiqib ketish
koeffitsiyenti (Cha,Chn) Cha=Avch / Avb
Chn=Nach / Nab Avch-chiqib ketgan asosiy vositalar qiymati
Avb-asosiy vositalarning yil oxiridagi qiymati
Nach-nomoddiy aktivlarning chiqib ketgan qismi
Nab-nomoddiy aktivlarning yil boshidagi qiymati
5 Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning harakatining sifat
ko‘rsatkichlari(As,Ns) As=Avk / Avch
Ns=Nak / Nach
6 Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning eskirish
koeffitsiyenti (Kea,Ken) Kea=Ave / Avd
Ken=Nae / Nad Ave-asosiy vosilarning eskirish qiymati
Avd-asosiy vositalarning boshlang‘ich qiymati
Naz-nomoddiy aktivlarning eskirish qiymati
Nad-nomoddiy aktivlarning boshlang‘ich qiymati
7 Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning yaroqlilik
koeffitsiyenti (Kyaa, Kyan) Kyaa=Avq / Avd
Kyan=Naq / Nad Avq-Asosiy vositalarning qoldiq qiymati
Naq-nomoddiy aktivlarning qoldiq qiymati
8 Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning qaytimi (Aq, Nq) Aq=Mx / Avo‘
Nq=Mx / Nao‘ Mx-mahsulot hajmi
Avo‘-asosiy vositalarning o‘rtacha yillik qiymati
Nao‘-nomoddiy aktivlarning o‘rtacha yillik qiymati
9 Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning sig‘im
ko‘rsatkichlari (As, Ns) As=Avo‘ / Mx
Ns=Nao‘ / Mx
10 Asosiy vositalar va nomoddiy
aktivlarning rentabellik
ko‘rsatkichlari (Ra,Rn) Ra=SF / Avo‘
Rn=SF / Nao‘ Sf-sof foyda

Asosiy vositalarning texnik xolatini ifodalovchi
kursatkichlar
•
Asosiy vositalarning yaroklilik darajasi
•
Asosiy vositalarning eskirish darajasi. 100 *
. . . .
. . . .
qiy bosh vos As
qiy qol vos As
.100*
.... ....
qiyboshvosAs qiyeskvosAs
. 100 *
. . . .
. . . .
qiy bosh vos As
qiy qol vos As
. 100 *
. . . .
. . . .
qiy bosh vos As
qiy esk vos As

«MJG ” aksionerlik jamiyati asosiy vositalarining
texnik xolatini taxlili
Asosiy
vositalar Boshlangi
ch
q iymati,
ming sum Eskirish
q iymati,
ming sum q oldik
q iymati,
ming sum Eskirish
darajasi,
% Yaro q lili
k
darajasi,
%
1 2 3 4 5 6
1. O’ tgan
yili 166100 85118 80982 51,24 48,76
2. H isobot
yili 180222 88969 91253 49,36 50,64
3. Far q i +14122 +3851 +10271 -1,88 +1,88

“ MJG ” aksionerlik jamiyatining asosiy vositalar bilan
ta’minlanganligi va kurollanganligining taxlili
K o’ rsatkichlar O’ tgan yil H isobot
yili Far q i
1 2 3 4
Asosiy vositalarning o’rtacha
yillik qiymati , ming s u mda 162387 173161 +10774
Sanoat ishlab chiqarish
xodimlari soni, kishi 838 814 -24
Bir xodimga to’gri keladigan
asosiy vositalarning o’rtacha
yillik qiymati , s u m 193779 212728 +18949

Asosiy vositalarning samaradorlik k o’ rsatkichlari
Fond q aytimi Fond sigimi
Sanoat ishlab chiqarish
fondlari qaytimi Maxsulot xajmi
Fq = -------------------------------------
Sanoat i/ch fondlari o’rtacha yillik qiymati
Mashina va uskunalar
q aytimi Maxsulot xajmi
Fq =-------------------------------------
Mashina va uskunalar o’rtacha yillik qiymati
Sanoat ishlab chiqarish
fondlari sigimi Sanoat i/ch fondlari o’rtacha yillik qiymati
Fs = --------------------------------------
Maxsulot xajmi
Mashina va uskunalar
sigimi Mashina va uskunalar o’rtacha yillik qiymati
Fs=--------------------------------------
Maxsulot xajmi

Mehnat vositalari va ulardan samarali foydalanishni tahlili
Ko‘rsatkichlar Yillar Mutlaq o‘zgarishi (+,-)
201 7 yil 201 8 yil 201 9
yil 201 8 yil
201 7 yilga
nisbatan 201 9 yil
20 1 8 yilga
nisbatan 201 9 yil
201 7 yilga
nisbatan
Mahsulot hajmi, mln so‘m 241950 358353 718470 116403 360117 476520
Mahsulot sotishdan sof
tushum, mln so‘m
Yalpi foyda, mln so‘m 26145 21333 31632 -4812 10299 5487
Asosiy vositalarning o‘rtacha
yillik qiymati, mln so‘m 35529 46101 56454 10572 10353 20925
Aktiv asosiy vositalarning
o‘rtacha yillik qiymati, mln
so‘m 18993 28761 41109 9768 12348 22116
Jami asosiy vositalarning fond
qaytimi, ming so‘m 6,81 7,77 12,73 0,96 4,95 5,92
Aktiv asosiy vositalarning
fond qaytimi, ming so‘m 12,74 12,46 17,48 -0,28 5,02 4,74
Jami asosiy vositalarning fond
sig‘imi, ming so‘m 0,15 0,13 0,08 -0,02 -0,05 -0,07
Asosiy vositalar rentabelligi,
% 73,59 46,27 56,03 -27,31 9,76 -17,56

$Ko’ rsatkichlar Maxsulot xajmi, korxona ulgurji baxosida, ming sum. Sanoat i\ch fondlari o’rtacha yillik qiymati Fond q aytimi Fond sigimi 1 2 3 4 5 O’ tgan yil 2113430 166100 12,724 0,079 Shartli, h isobot yili 2 357682 173596 13,581 0,074 H isobot yili 2553967 180222 14,171 0,071 O’ tgan yildan far q +440537 +14122 +1,447 -0,008 Fond qaytimining o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillar X + 0,857 +0,590 + 1,447 X Fond sigimining o’zgarishiga ta’sir etuvchi omillar taxlili X -0, 005 - 0, 003 X -0, 008 Mexnat vositalari bilan boglik omillarning maxsulot xajmiga ta’siri X +440469,5 + 179688,3 + 260781,2 x Fond q aytimi va fond sigi’imiga ta’sir etuvchi omillar tahlili$