Информация о документе

Цена 9000UZS
Размер 282.8KB
Покупки 9
Дата загрузки 11 Август 2023
Расширение docx
Раздел Курсовые работы
Предмет Экономика

Продавец

Bohodir Jalolov

Mikrokreditbank AT banki tizimida tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari amaliyoti mavzusida hisobot

Купить
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA'LIM VAZIRLIGI TOSHKENT MOLIYA INSTITUTI “ Sirtqi ” fakulteti “ Moliya-kredit ” kafedrasi “BANK ISHI” TA'LIM YO‘NALISHI BO‘YICHA Mikrokreditbank AT banki tizimida tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari amaliyoti mavzusida HISOBOT Tayyorladi: K BI-61-2 guruh talabasi Yumutov B. Amaliyot rahbari: O’ qituvchi Sayfullayev S. Kafedra tomonidan ro‘yxatga olingan tartib raqami № ________ “___” ______ 2022 yil ________ imzo Hisobot ximoyaga tavsiya qilindi (qilinmadi) Sana “____” ________ 2022 yil Raxbar imzosi: __________________ Xisobot baxosi ________ ball Komissiya a'zolari: _____________________________ _____________________________ _____________________________ T OSHKENT H ISOBOT REJASI: Kirish. 1. Mikrokreditbank AT bankining passiv operatsiyalari va bank faoliyatining asosiy ko‘rsatkichlarininigdinamikasi va tahlili. 2. Mikrokreditbank AT bankining aktivlari tarkibi va ularning joylashishi hamda sifatining tahlili. 3. Mikrokreditbank AT banki tomonidan valyuta operatsiyalarini amalga oshirish tartibi va tahlili. 4. Bankning daromadlari, xarajatlari va foydasini shakllanishi va ularning tahlili, mavjud muammolar va ularni hal etish maqsadida amalga oshirilayotgan islohotlarning asosiy yo‘nalishlari va mazmunini o‘rganish. 5. Bankning yangi xizmat turlari va uning qo‘llanilish amaliyoti hamda xorijiy davlatlarning ayni shu tizimdagi ko‘rsatkichlari bilan qiyosiy tahlilini amalga oshirish. 6. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. Kirish - 2 - Xozirgi kunda yaxshi bank ishi mutaxassislarini tayyorlash dolzarb masala bo‘lib qolmoqda. Shu sababli, xozirda bank ishi mutaxasilarining asosiy maqsadi - bank sohasi bo‘yicha nazariy bilimlarni shakllantirish va vujudga keladigan muammolarni hal qilishda amaliy ko‘nikmalarni egallashdan iborat. Bitiruvchi Markaziy bank va tijorat banklarining mamlakat iqtisodiyotidagi o‘rni, zamonaviy sharoitda tijorat banklari tomonidan mablag‘larni jalb qilish va joylashtirishning o‘ziga xos xususiyatlari, bank operatsiyalarini o‘tkazish jarayoni, bank foydasini shakllantirish va undan foydalanishning o‘ziga xos xususiyatlari, bank likvidligini boshqarish asoslari, bank tavakkalchiliklarini mohiyati va darajalari to‘g‘risidagi bilimlarni egallashi zarur. Mamlakatimiz banklari oldida turgan dolzarb masalalardan bo’lib, albatta, tashqi savdo operatsiyalarini xalqaro standartlar darajasida xizmat ko'rsatish, mamlakat eksport salohiyatini oshirish, xorijiy investitsiyalar va ilg'or texnologiyalarni O'zbekiston iqtisodiyotiga jalb etish uchun mijozlarga yordam berish hisoblanadi. Bitiruv oldi amaliyoti boyicha mazkur hisobot mavzusuining ahamiyati quyidagilarda namayon bo’ladi. Mamlakatimiz kompaniyalarining tashqi savdo operatsiyalariga xalqaro standartlar darajasida xizmat ko'rsatish, mamlakat eksport salohiyatini oshirish, xorijiy investitsiyalar va ilg'or texnologiyalarni O'zbekiston iqtisodiyotiga jalb etishga ko'maklashadigan moliyaviy institutlarni yaratish banklarning yuridik shaxslar bilan amalga oshiriladigan aktiv operatsiyalari amaliyoti va tartibi haqida to’liq tushunchaga ega bo’lishni taqazo etadi. Banklar tomonidan yuridik shaxslarning tashqi savdo operatsiyalariga xizmat ko'rsatishi, mamlakat eksport salohiyatini oshirish, xorijiy investitsiyalar va ilg'or texnologiyalarni O'zbekiston iqtisodiyotiga jalb etish mamlakatimiz farovonligini oshirishga ko’maklashuvchi o’ziga xos instrument bo’lib, bunday ko’rinishdagi amaliyot bankka va mijozga foydali va samarali hisoblanadi. Mazkur bitiruv oldi amaliyoti hisobotining obekti Mikrokreditbank AT bankida tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari amaliyoti hisoblanadi. - 3 - Bitiruv oldi amaliyoti hisobatining maqsadi – tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari amaliyotini Mikrokreditbank AT banki miqyosida tahlil qilish, o’rganish va bu amaliyot turi boyicha ilmiy, nazariy hamda amaliy bilimlarni shakllantirish va taqdim etish hisoblanadi. Bitiruv oldi amaliyoti hisobatining predmeti – “Mikrokreditbank” hususiy aksiyadorlik bankida tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari amaliyoti, uning moliyaviy natijalari, statistik ma’lumotlari, hisobotlari, dinamikasi va boshqalar hisoblanadi. Mazkur hisobot 5 ta reja-qismdan iborat bo’lib, birinchi reja Mikrokreditbank AT bankining tashkiliy tuzilishi, faoliyatini tashkil etish asoslari, asosiy ko’rsatkichlari dinamikasi va tahlili, Mikrokreditbank AT bankining Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti faoliyati bilan tanishish, Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentining tarkibiy tuzilmalari to‘g‘risida ma'lumot, Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentida amalga oshiriladigan operatsiyalar to‘g‘risida ma'lumot, bular - Ichki valyuta bozorida xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan chet el valyutasini sotish va sotib olish operatsiyalarini amalga oshirish, SWIFT tizimi orqali mijozlarning O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga pul o‘tkazmalarini jo‘natish hamda ularning xorijiy valyutadagi hisobvaraqlariga kelib tushayotgan mablag‘larini kirim qilish, Tashqi savdo shartnomalari bo‘yicha xizmat ko‘rsatish, Hujjatli operatsiyalarni amalga oshirish, Xalqaro to‘lovlar va vakillik munosabatlari, Bank kafolatlari, Import kontrakti bo‘yicha xorijiy valyutada akkreditiv operatsiyasi xizmatini ko‘rsatish, Mikrokreditbank AT banki xalqaro va xorijiy moliya institutlari bilan bevosita hamkorlik aloqalarini mustahkamlash, tashqi savdo operatsiyalarini monitoring qilinishi haqida ma’lumot beradi. - 4 - 1.Mikrokreditbank AT bankining passiv operatsiyalari va bank faoliyatining asosiy ko‘rsatkichlarininigdinamikasi va tahlili. Mikrokreditbank AT banki moliya xizmatlar bozorida 2006-yildan buyon faoliyat ko‘rsatib kelmoqda va bugungi kunda mamlakatimizning universal banklaridan biri hisoblanadi. Bank doimiy ravishda o‘sib, rivojlanib, barqaror moliya muassasasi sifatidagi obro‘-e'tiborini mustahkamlab kelmoqda. O‘zbekistonning yetakchi banklari bilan bir qatorda Mikrokreditbank iqtisodiyotimizning asosiy tarmoqlari va kichik biznesni mablag‘ bilan ta'minlash, yangi bank texnologiyalarini joriy etish va investisiya loyihalarini qo‘llab-quvvatlashda faol qatnashib kelmoqda. 2017-yil 21-oktabrda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 37-sonli bank amaliyotlarini amalga oshirish huquqini beruvchi lisenziyasi berilgan. "Mikrokreditbank" ATB aksiyadorlar ro`yxati: Aksiyadorlar Ulush (%) Jami yuridik shaxslar O‘zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi 70,82 O‘zbekiston Respublikasi Tiklanish va taraqqiyot jamg`armasi 28,15 Boshqalar 1,03 Jami 100 “Mikrokreditbank” aksiyadorlik-tijorat banki O zbekiston Respublikasiʼ Prezidentining 2006-yil 5-maydagi “Mikrokreditbank” aksiyadorlik-tijorat bankini tashkil etish to g risida”gi PF-3750-sonli Farmoni asosida tashkil etildi. ʼ ʼ Bank xalqaro moliyaviy institutlar hamda chet el tijorat banklari bilan hamkorlik aloqalarini o rnatgan. Ular qatorida, Jahon banki, Xususiy sektorni rivojlantirish ʼ Islom korporatsiyasi, Osiyo bankirlar assotsiatsiyasi, Qishloq xo jaligini ʼ rivojlantirish xalqaro fondi, Germaniya jamg arma kassalari fondi kabi tashkilotlar ʼ mavjud. - 5 - Hozirgi kunda bank «BB-» darajasidagi «Fitch Ratings Ltd.» tashkilotining reytingiga ega. Reyting bahosi - «Barqaror» bo lib, u aktivlar sifatining qoniqarliʼ darajada ekanligini, daromadning yaxshiligini, likvidlilik va kapital yetarlilik darajasining talablarga mos ekanligini o zida aks ettiradi. ʼ Xozirda “Mikrokreditbank” AT 71ta filiallarga ega, va ular quyidagilardir: Mikrokreditbank filiallari haqida ma'lumot Filial nomi MFO Filialning pochta manzili Filial rahbari Filial raqami Andijon viloyati 1 Andijon viloyat filiali 78 700020, Andijon viloyati, Andijon sh. Mashrab k 38 00078@mkb.uz I.Mitillayev 03742282410 Buxoro viloyati 1 Buxoro viloyat filiali 109 200104, Buxoro viloyati Buxoro sh. G'ijduvon 21 00109@mkb.uz A. Ochilov 03653532756 2 Shofirkon filiali 101 201100, Buxoro v, Shofirkon sh. A.Temur 1 00101@mkb.uz F. Sharapov 03655022575 3 G'ijduvon filiali 104 200500, Buxoro v, G'ijduvon sh, Y.Oxunboboyev 23 00104@mkb.uz R. Ochilov v.v.b. 03655721790 4 Jondor filiali 108 200600, Buxoro v, Jondor sh. M. Tarobiy 50 00108@mkb.uz I. Ko'klamov 03655821907 5 Yangibozor filiali 100 201200, Buxoro v, Yangibozor sh, Yangibozor k 21 00100@mkb.uz D. Xolov 03652212535 6 Romiton filiali 110 206400, Buxoro v, Romiton sh Cho'riqulboy 28 00110@mkb.uz A. Zairov 03655524293 Jizzax viloyati 1 Jizzax viloyati filiali 135 130100, Jizzax v, Jizzax sh, Madaniyat 60. 00135@mkb.uz Abdumajidov 03727716710 2 G'allaorol filiali 142 130400, Jizzax v G'allaorol sh, Mustaqillik 38 00142@mkb.uz Tugalov 03724321596 3 Zomin filiali 145 130800, Jizzax viloyati Zomin sh Mustaqillik 76 00145@mkb.uz A. Sobirov 03723921493 4 Zarbdor filiali 149 130600, Jizzax v, Zarbdor sh Nurboyev 254 00149@mkb.uz Raxmonqulov 03724922159 Qashqadaryo filiali 1 Qashqadaryo filiali 152 180100, Qashqadaryo v, Qarshi sh Mustaqillik 3 00152@mkb.uz J. Yakubov 03752276757 2 Qamashi filiali 161 180500, Qashqadaryo v, Qamashi sh, U.Nosir 18 00161@mkb.uz Mirzayev v.v.b. 03755324669 3 Koson filiali 163 180800, Qashqadaryo v, Koson sh Sh.Rashidov 102 00163@mkb.uz Aslonov v.v.b. 03755921117 4 Shaxrisabz filiali 167 181300, Qashqadaryo v, Shaxrisabz sh Bahodir 2 00167@mkb.uz U. Halimov 03755225522 5 Beshkent filiali 173 180200, Qashqadaryo filiali Beshkent sh, Mustaqillik 27 00173@mkb.uz B. Toshniyozov 03755721918 6 Chiroqchi filiali 175 181200, Qashqadaryo v, Chiroqchi sh, Oxunboboyev 40 00175@mkb.uz Islomov v.b. 03755621457 7 Kitob filiali 177 180700, Qashqadaryo v, Kitob sh, Jo'rabekov 54 00177@mkb.uz Turmanov K 03755425451 8 Yangi Nishon filiali 182 181100, Qashqadayo v, Yangi Nishon Loxutiy 12 00182@mkb.uz Babayev 03755121339 Navoiy viloyati 1 Mikrokreditbankning Navoiy viloyat filiali 198 210100, Navoiy v, Navoiy sh, Navoiy 29 00198@mkb.uz Amonov 04362237367 2 Mikrokreditbankning 211 210600, Navoiy v, Karmana sh, Karmana 28 Ashurov 03795322278 - 6 - Karmana filiali 00211@mkb.uz 3 Mikrokreditbankning Qiziltepa filiali 213 210400, Navoiy v, Qiziltepa sh, Uzbekiston 10 00213@mkb.uz Sharipov A 03795553824 Bank, SWIFT tizimiga ulangan. Bank missiyasi Kichik biznes, xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish, yakka tartibdagi mehnat faoliyatini, kam ta minlanganlarni qo llab-quvvatlash, hunarmandchilik vaʼ ʼ kasanachilikni faollashtirish yo li bilan yangi ish o rinlarini yaratish, ayniqsa ʼ ʼ qishloq joylarda aholi keng tabaqalarining mikromoliyaviy xizmatlardan bahramand bo lishini ta minlash uchun moliyaviy mablag lar berish. ʼ ʼ ʼ Bank strategiyasi Moddiy infratuzilmani rivojlantirish; Strategik hamkorlikni rivojlantirish; IT ni qo llashni takomillashtirish; ʼ Rivojlangan mamlakatlar bank tizimi va mahsulotlarini o rganish hamda ʼ joriy qilish. Bankning “Sifat boshqaruv tizimi”dagi asosiy maqsad va ustuvor yo nalishlari ʼ quyidagilardir: Yangi bank xizmatlarini joriy qilish; Bank infratuzilmasini takomillashtirish; Xizmat ko rsatish punktlarini ko paytirish ʼ ʼ Bank faoliyatini avtomatlashtirish; O zbekiston Respublikasida iqtisodiyotni qo llab quvvatlash; ʼ ʼ Xodimlar malakasini oshirish. “Mikrokreditbank” АTB Boshqaruvi quyidagilarni o z zimmasiga oladi: ʼ Bankning barcha xodimlari tomonidan ISO 9001:2015 sifat boshqaruvi xalqaro standarti talablarini bajarish, qonunchilik talablari hamda iste molchi tomonidan ʼ - 7 - qo yilgan talablarni bajarilishini ta minlash, qo yilgan vazifalarni bajarishda kerakʼ ʼ ʼ bo ladigan barcha resurslar bilan ta minlash; ʼ ʼ Har bir ishchi-xodim va rahbariyatda sifat uchun javobgarlik prinsipini ro yobga ʼ chiqarish, shaxsning oldiga qo yilgan maqsad va vazifalarni amalga oshirishda o z ʼ ʼ hissasini qo shishga chorlash; ʼ Xalqaro standartlarga mos ravishda ko rsatiladigan xizmatlarning sifatini oshira ʼ olish qobiliyatiga ega bo lgan jamoa tuzish; ʼ O tkazilgan tadbirlar natijasiga ko ra bir yilda bir bor ushbu sifat yo nalishidagi ʼ ʼ ʼ tizimni tahlil qilish, siyosatni qayta ko rib chiqish, shuningdek, sifat tizimni ʼ yaxshilashda tegishli vazifalarni doimo bajarish. Milliy hamkor tashkilotlar O’zbekiston Respublikasi Xotin – qizlar qo’mitasi O’zbekisto Respublikasining chekka tumanlaridagi ehtiyojmand ayollarga “Guruh kafilligi” loyihasi doirasida imtiyozli mikrokreditlar ajratish Yoshlar Ittifoqi Markaziy Kengashi Kasb – hunar kolleji bitiruvchilari o’rtasida “Mening biznes g’oyam” va “ Yosh tadbirkor yurtga madadkor” loyihasi bo’yicha ishlarni amalga oshirish Respublika O’rta maxsus kasb – hunar ta’limi markazi Kasb- hunar kolleji bitiruchilariga imtiyozli kreditlar ajratish, “ Meninig biznes g’oyam ” tanlovi doirasida ishlarni amalga oshirish Tadbirkorlar va ishbilarmonlar harakati O’zbekiston liberal demokratik partiyasi Ta’lim muassasalarining bitiruvchilari ( oily va o’rta maxsus, kasb – hunar ta’limi muassasalari) o’rtasida “ Diplom bilan biznesga “ hamkorlikdagi loyihasi hamda “ Mulkdor oila“ loyihasi doirasida ishlarni amalga oshirish O’zbekiston Respublikasi Markaziy banki huzuridagi Garov reestri DUK Garov reestri bo’yicha kiritilgan ma’lumotlar yuzasidan axborot almashinuvi O’zbekiston Respublikasi Moliya Vazirligi huzuridagi Sug’oriladigan yerlarining meliorativ holatini yaxshilash jamgarmasi Jamg’arma mablag’lari kredit liniyasi orqali tomchilab sug’orish Davlat Dasturiga kiritilgan loyihalarni moliyalashtirish O’zR TIF Milliy Banki Vakillik aloqalari "Ipak Yo’li" AITB Vakillik aloqalari "O’zsanoatqurilishbank" ATB Vakillik aloqalari Qishloq ho’jaligi korxonalarini tarkibiy qayta tuzish agentligi Xalqaro taraqqiyot uyushmasining kredit liniyasini amalga oshirish Investisiya loyihalari boyicha loyiha hujjatlarini tayorlashni moliyalashtirish fondi Loyihalarni moliyalash Banklararo kredit byurosi Axborot almashinuvi Xorijiy hamkor tashkilotlar Aziya Invest Bank (Rossiya) Vakillik aloqalari "Rosselhozbank" OAJ (Rossiya) Vakillik aloqalari PAO "Sberbank" (Moskva) Vakillik aloqalari PAO "Transkapitalbank" (Moskva) Vakillik aloqalari "Aktif yatirim bankasi" (Turkiya) Vakillik aloqalari «Vestern Yunion» MChJ (Sharq sho‘basi) Xalqaro pul o‘tkazmalarini amalga oshirish Zolotaya korona (Rossiya) Xalqaro pul o‘tkazmalarini amalga oshirish Yunistrim bank (Rossiya) Xalqaro pul o‘tkazmalarini amalga oshirish Kontakt (Rossiya) Xalqaro pul o‘tkazmalarini amalga oshirish Moneygram (AQSh) Xalqaro pul o‘tkazmalarini amalga oshirish Ria money transfer (AQSh) Xalqaro pul o‘tkazmalarini amalga oshirish BMT Taraqqiyot Dasturi Tadbirkorlarga kredit ajratish uchun grant loyihasi Jahon Banki Kredit liniya va grant loyihalar Sparkassenstiftung Qishloq xo`jaligi sohasidagi yosh fermer va start-uplar uchun kreditlarni qaytadan moliyalashtirish uchun aylanma kredit fondini ta'sis etish fondi Xususiy sektorni rivojlantirish Islom Moliyalash liniyasi - 8 - Korporasiyasi Qishloq xo`jaligini rovojlantirish xalqaro Jamg’armasi Kredit liniya 2. Mikrokreditbank AT bankining aktivlari tarkibi va ularning joylashishi hamda sifatining tahlili . "Mikrokreditbank” aksiyadorlik-tijorat bankining 2021- yil 1- yanvar holatiga asosiy iqtisodiy ko'rsatkichlari № Ko`rsatkichlar nomi 01.01.2021 (mln. so`m) 01.01.2022 (mln. so`m) 1 Jami kapital 1 738 290 2 321 096 2 Ustav kapitali 1 641 728 2 197 142 3 Bank aktivlari, jami 10 282 916 13 483 354 4 Kredit portfeli, jami 7 864 447 8 541 014 5 Yuridik shaxslarga ajratilgan kreditlar 5 587 472 6 145 203 6 Chet el valyutasida ajratilgan kreditlar 2 432 191 2 921 294 7 Ipoteka kreditlari 217 068 302 362 8 Jismoniy shaxslarga ajratilgan kreditlar 2 276 975 2 395 811 9 Mikroqarz 296 778 296 970 10 Milliy valyutadagi kreditlar 5 432 256 5 619 720 11 Jalb qilingan depozitlar, qoldig'i 2 460 211 2 382 742 12 Jamg`arma depozitlar 2 009 704 1 761 245 13 Talab qilib olinguncha depozitlar 621 498 623 259 14 Bank tomonidan chiqarilgan qimmatli qog`ozlar 139 653 202 938 15 Bank foydasi 100 029 38 443 16 Bank mijozlari, (soni) 1 245 411 1 644 874 17 Filiallar 71 71 18 Minibanklar 45 31 19 Bank xizmatlari markazi 60 78 “MIKROKREDITBАNK” АKSIYADORLIK-TIJORАT BАNKINING 2019- YIL FАOLIYATI YAKUNI BO YICHА SOF FOYDАSINIʼ TАQSIMLАSH Bank 2019- yildagi faoliyati yakuniga ko ra 6 838 821 782,61 so m ʼ ʼ miqdorida sof foyda olgan. - 9 - 2019- yilda olingan 6 838 821 782,61 so m miqdorida sof foydani 100 foizʼ miqdorda umumiy zaxira fondiga yo naltirish hamda umumiy zaxira fondiga ʼ yo naltirilgan 6 838 821 782,61 so m miqdorida mablag (100 foizi) – O zbekiston ʼ ʼ ʼ ʼ Respublikasining “Аksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlarning huquqlarini himoya qilish to g risida”gi Qonun 32- va 59- moddalariga hamda Bank Ustavining 12.7.- ʼ ʼ bandining “l” kichik bandiga, shuningdek 9- va 10- bo limlariga hamda 2017- yil ʼ yakuni bo yicha 2018- yil 30- iyundagi Bank Аksiyadorlarining umumiy yig ilishi ʼ ʼ bayonnomasining 6.1.-bandiga muvofiq taqsimlanmagan zararni qoplashga yuborish to g risida 2020- yil 27- iyulda bo lib o tgan aksiyadorlar umumiy yig ilishi qaror ʼ ʼ ʼ ʼ ʼ qabul qilgan. Kapital monandligi ko‘rsatkichlari: 2022 yilning 1 yanvar holatiga Bankning kapital monandligi ko‘rsatkichi 16,5%ni, birinchi darajali kapital monandligi ko‘rsatkichi 12,4 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 10%), birinchi darajali asosiy kapital monandligi ko‘rsatkichi 12,4 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 8%), leveraj ko‘rsatkichi 9,3%ni tashkil etdi. Likvidlik ko‘rsatkichlari: Bank kapitalining yetarlilik me'yorlari barchasi bajarilib kelinmoqda, hamda 2020 yilning 1 yanvar holatiga likvidlik me'yorlari barcha talablarga javob bermoqda, xususan joriy likvidlik me'yori 53,2 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 30%), lahzali likvidlik me'yori 29,7 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 10%), likvidlikni qoplash me'yori 164,8 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 100%) va sof barqaror moliyalashtirish me'yori 119,1 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 100%) tashkil etdi. Bir qarz oluvchiga yoki o‘zaro aloqador qarz oluvchilar guruhiga doir tavakkalchilikning eng ko‘p miqdori: 2022 yilning 1 yanvar holatiga bir qarz oluvchiga yoki o‘zaro aloqador qarz oluvchilar guruhiga doir tavakkalchilikning eng ko‘p miqdori 23,1 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 25%), barcha yirik aktivlarning tavakkalchilikning eng ko‘p miqdori 201,6 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 800%). - 10 - 202 2 yilning 1 yanvar holatiga bankning aloqador shaxslar uchun tavakkalchilikning eng ko‘p miqdori 9,3 %ni (O‘zRMB tomonidan belgilangan me'yor 25%). Kredit quyilmalari: Bank aktivlarining 51 % ni kredit portfeli tashkil etib, 202 2 yilning 1 yanvar holatiga 1 737,2 mlrd. so‘mga yetdi. O‘tgan yilning shu davriga nisbatan 453,0 mlrd. so‘mga yoki 35,3% ga oshgan. Joriy yil davomida, bank o‘z imkoniyatlaridan kelib chiqib, iqtisodiyotimizning real sektorini moliyalashtirilishiga o‘z salmog‘ini qo‘shib kelmoqda. 202 1 yilning 1 yanvar holatida kreditlash hajmi 1 972,5 mlrd. so‘mni tashkil etdi. Olib borilgan ishlar natijasida, bank kredit portfelining tarkibidagi uzoq muddatli kreditlar salmog‘ini 88,6 foizdan (2021 yil 1 yanvar holatiga) 62,6 foizgacha (2022 yil 1 yanvar holatiga) pasaytirishga erishildi. 202 2 yilning 1 yanvar sanasiga kreditlar bo‘yicha shakllantirilgan maxsus zahiralar qoldig‘i 39,1 mlrd. so‘mni va kredit portfelining 2,3 %ni tashkil etdi. Bundan tashqari 202 2 yilning 1 yanvar holatiga standart maqomi bilan tasniflangan kreditlar bo‘yicha kapital zaxiralar qoldig‘i 25,0 mlrd. so‘mni tashkil etdi. 202 2 yilning 1 yanvar holatiga bank kredit portfelida, balansning “muddati o‘tgan kreditlar” hisob raqamida 2 736,6 mln. so‘m miqdorida qarzdorlik mavjud. Bank depozitlarini ko‘paytirish buyicha: 2022 yilning 1 yanvar sanasiga jalb qilingan depozitlar qoldig‘i 2 652,2 mlrd. so‘mni tashkil etib, belgilangan reja 90 % foizga bajarilgan. Jami depozitlar tarkibidagi uzoq muddatli depozitlar qoldig‘ini 10,3 foizgacha oshirish belgilangan bo‘lsa, 2022 yilning 1 yanvar holatiga 11,2 foizni tashkil qildi, shu jumladan: -jismoniy shaxslardan uzoq muddatli omonatlarga 2021 yilda jami 34,8 mlrd. so‘mlik mablag‘ jalb qilish rejalashtirilgan bo‘lsa, amalda 267,0 mlrd. so‘m jalb qilindi; -yuridik shaxslardan uzoq muddatli depozitlarga 2019 yilda 27 mlrd. so‘mlik mablag‘ jalb qilish rejalashtirilgan bo‘lsa, amalda 30,9 mlr - 11 - Aholining bo‘sh pul mablag‘larini omonatlarga jalb qilish bo‘yicha bir qancha ishlar amalga oshirildi. Hozirgi kunda bankda 13 hil turdagi aholi omonatlari mavjud, ulardan 11 tasi milliy valyutada va 2 tasi xorijiy valyutada (AQSh dollarida) taqdim etilgan. Hisobot kuniga jalb qilingan aholi omonatlari qoldiqlari (plastik kartalar bilan birga) 389,6 mlrd.so‘mni tashkil etdi, yil boshiga nisbatan 116,8 mlrd.sumga yoki 42,8 %ga oshdi. Plastik kartochkalar biznesini rivojlantirish bo‘yicha: Bugungi kunda bankdan tashqari naqd pul aylanmasini qisqartirish, bank kassalariga naqd pul tushumini ko‘paytirish, naqd pulsiz hisob-kitoblar tizimini kengaytirish, shuningdek mijozlarga taklif etilayotgan xizmat turlarini ko‘paytirish maqsadida bank plastik kartochkalarini muomalaga chiqarish, savdo va xizmat ko‘rsatish ob'ektlariga savdo terminallarini o‘rnatish bo‘yicha Hukumatimizning tegishli qarorlari va talablari ijrosini ta'minlash yuzasidan «Mikrokreditbank» AT tomonidan o‘tgan davr mobaynida ma'lum ishlar amalga oshirildi. 2022 yilning 1 yanvar holatiga tarqatilgan bank plastik kartochkalari soni 310 287 donani tashkil etdi, jumladan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018 yil 19 sentyabrdagi “Milliy to‘lov tizimini rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi PQ-3945-sonli qaror talablaridan kelib chiqqan holda “Mikrokreditbank” AT da “HUMO” milliy to‘lov tizimi amaliyotga joriy qilinib kelinmoqda. “HUMO” tizimi bo‘yicha 1 yanvar holatiga jami 44 000 dan ziyod plastik kartalar emissiya qilindi. 294 299 dona plastik kartalar jismoniy shaxslarga va ish xaqi loyihasi asosida berilgan kartalar bo‘lib, 11 052 tasi yuridik shaxslar va yakka tartibdagi tadbirkorlarga berilgan hamda, 4 936 dona VISA xalqaro plastik kartochkalaridir. O‘rnatilgan terminallar soni esa 11 096 tani tashkil etib, shundan “HUMO” milliy to‘lov tizimi bo‘yicha 4 695 dona terminal o‘rnatildi. Bundan tashqari bank tomonidan xozirgi kunga kelib 6 300 taga yaqin korxona va tashkilotlarga ish xaqi loyixasi asosida xizmat ko‘rsatilib kelinadi. 20 21 yil davomida plastik kartochkalarning soni 45 205 taga, o‘rnatilgan terminallar soni esa 5 411 taga oshdi. 20 21 yil boshida bankomatlar soni 20 dona edi, yil mobaynida qo‘shimcha ravishda 30 dona bankomatlar xarid qilindi. 20 21 yil - 12 - yakuniga ko‘ra “Mikrokreditbank” AT tasarrufidagi bankomatlar soni 50 donaga yetkazildi. Ulardan 40 donasi “Uzkart” tizimida ishlovchi bankomatlar bo‘lib, qolgan 10 donasi “XUMO” milliy to‘lov tizimida ishlovchi bankomatlardir. Bugungi kunda “Mikrokreditbank” AT tasarrufidagi bankomatlar soni 50 donani tashkil etib, ulardan 10 donasi “Xumo” tizimida ishlovchi bankomatlardir. Ushbu bankomatlar orqali mijoz plastik kartochkalaridan 2021 yil davomida “Uzcard” bankomatlari orqali jami 667,29 mlrd.so‘m va “HUMO” bankomatlaridan jami 8,84 mlrd.so‘m miqdorida naqd pullar berilgan. Shu bilan bir qatorda avtomatlashtirilgan valyuta ayirboshlash amaliyoti orqali 1 634 270 ming AQSh dollari xarid qilindi. Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘yicha: Konvertasiya: 2021 yilda mijozlar tomonidan chet el valyutasini sotib olish uchun 12505 ta buyurtma berilgan bo‘lib, ular quyidagilarni tashkil etadi:  10 792 ta buyurtma 535 689 964,57 AQSh dollari miqdorida;  996 ta buyurtma 45 371 684,58 Yevro miqdorida;  717 ta buyurtma 1 627 717 534,56 ross. rubli miqdorida. 2021 yilda O‘zbekiston Respublikasi Valyuta birjasida 12305 ta buyurtma bo‘yicha konvertasiya amalga oshirilgan bo‘lib, ular quyidagilarni o‘z ichiga oladi:  10 637 ta buyurtma 528 304 714,07 AQSh dollari miqdorida;  962 ta buyurtma 44 134 672,82 Yevro miqdorida;  706 ta buyurtma 1 615 535 524,93 ross. rubli miqdorida. Hujjatli akkreditivlar bo‘yicha: 2021 yilning o‘n ikki oyi davomida 90 ta import akkreditivlari ochilgan bo‘lib, ular quyidagilarni tashkil etadi:  74 ta akkreditiv – 28 883 079,98 AQSh dollarida;  2 ta akkreditiv – 82 053,40 Funt steplingda ;  11 ta akkreditiv – 1 032 807,67 Yevroda ;  3 ta akkreditiv - 5 384 382,80 ross.rublida. Shuningdek, 20 21 yilda 4ta eksport akkreditivlari ochilgan bo‘lib, ularning umumiy miqdori 1 176 936,00 AQSh dollarini tashkil etdi. - 13 - Eksport–import operatsiyalari bo‘yicha: 2021 yilda eksportyorlarning valyuta xisob raqamlariga, tovar va hizmatlar eksporti uchun 112 700 594,20 AQSh dollari, 3 506 914,89 Yevro va 154 559 660,33 ross. rubli miqdorida eksport tushumlari kelib tushgan. Import shartnomalari bo‘yicha esa 556 351 573,26 AQSh dollari miqdorida to‘lovlar amalgan oshirilgan. 2021 yilda xususiy tadbirkorlar va fermer xo‘jaliklari o‘zlarining valyuta hisob raqamlaridan 2 132 433,0 AQSh dollari miqdorida naqd chet el valyutasini yechib olingan.86% 8% 6% Buyutmalar soni AQSh dollari Yevro Rossiya rubli 3-rasm. 2021 yil davomida chet el valyutasini sotib olish uchun ijro etilgan buyurtmalar. 1 Qimmatli qog‘ozlar buyicha: 2022 yilning 1 yanvar holatiga Bankning qimmatli qog‘ozlar portfeli 300 730 mln.so‘mni tashkil etdi,shu jumladan:  Korxonalarning ulushli qimmatli qog‘ozlari kiritilgan investisiyalar miqdori – 7 993 mln.so‘m;  Sho‘'ba xo‘jalik jamiyatlariga qilingan investisiyalar - Moliyaviy institutlar kiritilgan investisiyalar miqdori - 6 600 mln. so‘m;  Davlat g‘aznachilik majburiyatlari va davlat obligasiyalari kiritilgan investisiyalar miqdori – 266 137 mln.so‘m; 1 www.Mikrokreditbank.uz - Bankning yillik moliyaviy hisobotlari - 14 -  Respublika tijorat banklari tomonidan chiqarilgan qarz qimmatli qog‘ozlarga kiritilgan investisiyalar miqdori - 20 000 mln.so‘m. Valyuta ayriboshlash amaliyotlari bo‘yicha: 2021 yil davomida 25 ta valyuta ayirboshlash shoxobchalari mavjud bo‘lib, shundan 7 tasi Amaliyot boshqarmasida, 8 tasi Toshkent, Darxon hamda Yakkasaroy filiallariga va qolgan 10 tasi bankning viloyat filiallariga qarashli hisoblanadi. Mazkur valyuta ayirboshlash shoxobchalari orqali 2021 yilda jismoniy shaxslardan 95 361,4 ming AQSh dollari sotib olingan. Shuningdek, 1 168,1 ming. Yevro, 50,6 ming. Angliya funt sterlingi, 1 768,0 ming Yaponiya yenasi, 35,5 ming Shveysariya franki, 8 272,7 ming Rossiya rublida xarid amaliyotlari bajarilgan. Bank filiallari orqali 20 21 yil davomida rezident-jismoniy shaxslarga va yakka tartibdagi tadbirkorlarga jami 46 751 ming AQSh dollari sotilgan. Shundan, rezident-jismoniy shaxslarga naqdsiz shaklda 5 145 ming AQSh dollari va yakka tartibdagi tadbirkorlarga 459 ming AQSh dollari hamda on-line sotuv 24 204 ming AQSh dollari, shuningdek valyuta ayirboshlash shoxobchalari orqali naqd ko‘rinishida 17 402 ming AQSh dollari miqdorida sotuv amaliyotlari amalga oshirilgan. Axborot texnologiyalar bo‘yicha: Bank mijozlarga yuqori sifatli zamonaviy bank xizmatlarini taqdim etish bo‘yicha bir qator ishlar amalga oshirilgan va oshirilib borilmoqda. “IABS” (MChJ “FIDO business” tizimi joriy etildi va funksional dasturiy tizimga o‘tish natijasida barcha bank masofaviy hujjatlar mijozlarga ko‘rsatilishiga yanada kengroq imkon yaratdi, (overdraft va boshqa) plastik kartalar (konversion amaliyotlar va xalqaro kartalar bo‘yicha xizmatlarni kengaytirish). Xususan, 2022 yilning 1 yanvar holatiga “Mikrokreditbank” AT tizimi bo‘yicha masofadan boshqarish tizimlari bilan ulangan mijozlar soni quydagicha: Internet-banking 6 097 ta, Mobil-banking va “SMS-banking” 18 309 ta. Yil boshiga nisbatan Internet banking 900ga, Mobil-banking va “SMS- banking” 9 336ga oshgan. - 15 - Bankning reyting darajasi: O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshchiligida Respublika bank tizimini barqarorligini ta'minlash maqsadida halqaro mezonlar va standartlarga asoslangan banklar reyting ko‘rsatkichlarini baholash tizimi joriy etilgan. 2021 yilning dekabr oyida “Axbor reyting” milliy reyting agentligi tomonidan, "Mikrokreditbank" AT bo‘yicha liderlik pozisiyasi mavqeini UzA + (barqaror) reytingi saqlab qolinganligini tasdiqladi, undan tashqari 2019 yilning 24 dekabrda “Fitch Ratings” xalqaro agentligi tomonidan B (barqaror) reyting darajasi qayta tasdiqlangan. Shuningdek, O‘zbekiston Respublikasi Hukumati, Markaziy banki qarorlarini bajarish, bankning 2020 yil faoliyati bo‘yicha yuqori reyting bahosini olish maqsadida “Fitch Ratings” xalqaro reyting kompaniyasi bilan o‘z ish faoliyatida hamkorlikni davom ettirmoqda. Pul muomalasi bo‘yicha: "Mikrokreditbank" ATda 2022 yil 1 yanvar' holatiga bank kassalariga jami 3 194,8 mlrd.so‘m, shundan joriy yilning oktyabr oyida 451,1 mlrd. so‘m miqdorida naqd pul mablag‘lari jalb qilindi. Shu jumladan, bank va mijozlar o‘rtasida naqd pul tushumlarini mustaqil ravishda olib kelib topshirish uchun imzolangan shartnomalarga muvofiq, joriy yilning oktyabr' oyida mustaqil ravishda mijozlar mustaqil o‘zlari olib kelib topshirgan naqd pullar miqdori 175,9 mlrd. so‘mni tashkil etdi va o‘tgan oyga nisbatan 30,1 mlrd so‘mga oshdi. Yil boshiga bank filiallari tomonidan o‘rnatilgan bankomatlardan jami 557,8 mlrd. so‘m naqd pul yechilgan, shundan oktyabr' oyida ushbu harajatlar 67,4 mlrd. so‘mni tashkil qilgan. Kredit tavakkalchiliklari bo‘yicha: Bankning 2022 yil 1 yanvar holatiga kredit qo‘yilmalari qoldig‘i 2 738,0 mlrd. so‘mni tashkil qilgan. Kreditlarning 53,7 foizi yoki 1469,2 mlrd. so‘mi ko‘chmas mulklar, 23,7 foizi yoki 649,6 mlrd. so‘mi uchinchi shaxslarning kafilliklari, 9,0 foizi yoki 247,2 mlrd. so‘mi sug‘urta polisi, 7,5 foizi yoki 204,1 mlrd. so‘mi transport vositalari, 0,8 foizi - 16 - yoki 23,2 mlrd. so‘mi asbob-uskunalar va 5,3 foizi yoki 144,7 mlrd. so‘mi boshqa ta’minotlar asosida ajratilgan. Shuningdek, bank kredit portfelining 75,4 foizi xususiy xo‘jalik yurituvchi sub’ektlarga, 16,5 foizi jismoniy shaxslarga, 4,2 foizi xorijiy va qo‘shma korxonalarga, 1,9 foizi davlat tashkilotlariga va 2,0 foizi boshqa tashkilotlarga ajratilgan kreditlar hissasiga to‘g‘ri keladi. Kreditlarning 39,7 foizi yoki 1086,3 mlrd. so‘mi savdo va umumiy ovqatlanish, 17,5 foizi yoki 478,8 mlrd. so‘mi sanoat, 7,4 foizi yoki 203,5 mlrd. so‘mi qurilish, 1,5 foizi yoki 42,1 mlrd. so‘mi qishloq xo‘jaligi, 0,1 foizi yoki 3,1 mlrd. so‘mi transport va kommunikasiya, 0,5 foizi yoki 13,6 mlrd. so‘mi moddiy- texnik ta’minot hamda 33,3 foizi yoki 910,5 mlrd. so‘mi iqtisodiyot tarmoqlarining boshqa sohalariga ajratilgan kreditlar tashkil qiladi. Kredit portfelining 79,8 foizini yoki 2 185,2 mlrd. so‘mini milliy valyutada ajratilgan kreditlar, 20,2 foizini yoki 552,9 mlrd. so‘mini esa xorijiy valyutada ajratilgan kreditlarni tashkil etadi. Jumladan, milliy valyutada berilgan kreditlarning jismoniy shaxslar bo‘yicha imtiyozli foiz stavkasi o‘rtacha 8,5 foizni, tijorat foiz stavkasi o‘rtacha 23,9 foizni tashkil qilgan bo‘lsa, xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar bo‘yicha ushbu ko‘rsatkich mos ravishda 4,7 va 21,8 foizlarni tashkil qilgan hamda xorijiy valyutada kreditlar o‘rtacha 8,2 foiz miqdorida ajratilgan. Kredit portfelining 0,02 foizi yoki 0,5 mlrd. so‘mi shartnoma bo‘yicha muddati 2020 yilda tugagan muddati o‘tgan kreditlarni, 0,02 foizi yoki 9,4 mlrd. so‘mi 2021 yilda, 33,7 foizi yoki 921,5 mlrd. so‘mi 2022 yilda, 38,6 foizi yoki 1 057,1 mlrd. so‘mi 2023 yilda, 15,1 foizi yoki 412,3 mlrd. so‘mi 2024 yilda va 12,3 foizi yoki 337,1 mlrd. so‘mi 2025-2039 yillarda shartnoma muddati tugaydigan kreditlar tashkil qilgan. Bundan tashqari ajratilgan kreditlar bo‘yicha yaratilgan zahiralar ulushi sanoat sohasida 16,2% (2 191,6 mln. so‘m), qurilish sohasida 13,0% (1 757,7 mln. so‘m), savdo va umumiy ovqatlanish sohasida 49,7%ni (6 718,7 mln. so‘m), qishloq - 17 - xo‘jaligi 0,2% (21,2 mln. so‘m), transport va kommunikasiya 0,1% (10,0 mln. so‘m) va boshqa tarmoqlar 20,9% (2 820,4 mln. so‘m)ni tashil qiladi. 1-jadval. Markaziy bank tomonidan likvidlilik bo‘yicha o‘rnatilgan prudensial normativ talablar bajaril ishi 2 # Prudensial normativlar nomi Me’yor 3 837, 8 mlrd. so‘m 1 Likvidlilikni qoplash me’yori koeffi t sienti, jami min. 100,0% 681 , 1 - Milliy valyutada min. 100,0% 1295 , 7 - Xorijiy valyutada min. 100,0% 184 , 1 2 Sof barqaror moliyalashtirishning me’yoriy ko‘rsatkichi, jami min. 100,0% 144 , 5 - Milliy valyutada min. 100,0% 1 46 , 2 - Xorijiy valyutada min. 100,0% 134 , 3 3 Yuqori likvidli aktivlarning jami aktivlarga nisbati koeffi t sienti min. 10,0% 3 8 , 8 - Milliy valyutada min. 10,0% 39 , 0 - Xorijiy valyutada min. 10,0% 37 , 8 4 Yuqori likvidli aktivlarning qisqa muddatli majburiyatlarga nisbati koeffisienti min. 25,0% 42 , 0 - Milliy valyutada min. 25,0% 43 , 3 - Xorijiy valyutada min. 25,0% 35 , 7 2 Trastbank XABning tavakkalchiliklarini boshqarish departamenti xisoboti - 18 - Xulosa o‘rinda ta’kidlash lozimki, bank Birja o‘z faoliyatini vaqtincha to‘xtatsa yoki Birja o‘z bankini o‘zgartirishni maqsad qilsa, bank o‘z majburiyatlarini Markaziy bank prudensial normativ talablarini buzmagan holda bajarish imkoniyatiga ega. Biroq, ushbu jarayon ma’lum xarajatlarni talab qiladi va ushbu xarajatlarga bank kapitali javob beradi 3.Mikrokreditbank AT banki tomonidan valyuta operatsiyalarini amalga oshirish tartibi va tahlili. Valyuta departamenti o‘z oldiga qo‘yilgan asosiy vazifalarni hal qilish uchun quyidagi funksiyalarni bajaradi:  chet el banklari bilan vakillik munosabatlarini o‘rnatish;  SWIFT tizimi orqali mijozlarning O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga pul o‘tkazmalarini jo‘natish hamda ularning xorijiy valyutadagi hisobvaraqlariga kelib tushayotgan mablag‘larini kirim qilish;  mijozlar tomonidan taqdim qilingan hujjatlar asosida chet el valyutasini sotish va sotib olish bo‘yicha taqdim etilgan buyurtmalarni qabul qilish, ko‘rib chiqish va bajarish;  valyuta bozoridagi operatsiyalarini amalga oshirish uchun o‘rnatilgan tartibda valyuta mablag‘larini jalb qilish;  mijozlarga xizmat ko‘rsatishning amaldagi tizimini takomillashtirish, xalqaro amaliyotda qo‘llaniladigan hisob-kitob va valyuta amaliyotlari shakllarini o‘rganish;  valyuta amaliyotlarini amalga oshirishda filiallar tomonidan amaldagi qonun hujjatlari talablariga rioya qilinishini nazorat qilish;  Bank filiallarida Departament vakolatidagi masalalar bo‘yicha tekshirishlar o‘tkazish va ularga amaliy yordam ko‘rsatish; - 19 -  Departament faoliyatiga oid yillik biznes-rejani ishlab chiqish va uni o‘rnatilgan tartibda tasdiqlashga taqdim etish;  Bank biznes-rejasiga muvofiq Departament faoliyatiga oid o‘rnatilgan prognoz ko‘rsatkichlarning filiallar tomonidan bajarilishini nazorat qilish;  Bankning valyuta operatsiyalariga oid oylik, choraklik va yillik yig‘ma hisobotlarini tayyorlash va o‘rnatilgan tartibda O‘zbekiston Respublikasining valyutani nazorat qiluvchi organlariga taqdim etish;  Bankning ichki normativ hujjatlarini ishlab chiqishda qatnashish;  Bank filiallari xodimlari uchun valyuta masalalarga oid normativ-huquqiy hujjatlarni o‘rganish bo‘yicha texnik o‘quvlar o‘tkazish;  o‘tkazilgan tekshirish va taftishlar natijasida Bank filiallarida valyuta operatsiyalariga oid aniqlangan kamchiliklarning bartaraf etilishini nazorat qilish;  O‘zbekiston Respublikasining valyutani nazorat qiluvchi organlari, chet el banklari va xalqaro moliya institutlari, boshqa idoralar, xo‘jalik sub'ektlari va Bank filiallari bilan valyuta masalalar bo‘yicha xizmat yozishmalari olib borish;  jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish va terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurashishga oid O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga muvofiq vakillik munosabatlari o‘rnatilayotgan banklarni identifikasiyalash. Xulosa qilib yozganda, Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti vakolatidagi vazifalarga quyidagilar kiradi: Yuridik shaxslarning xorijiy valyutadagi hisobvaraqlariga xizmat ko‘rsatish, jumladan:  O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga pul o‘tkazmalar;  O‘zbekiston Respublikasi hududiga pul o‘tkazmalar;  Naqd xorijiy valyutadagi amaliyotlar;  Konversion operatsiyalar. Tashqi savda faoliyati bilan bog‘liq operatsiyalar, jumladan:  Eksport-import kontraktlari bo‘yicha xizmat ko‘rsatish;  Chet el valyutasini sotib olish va sotish xizmatlarini ko‘rsatish; - 20 -  SPOT operatsiyalari;  E-Kontrakt bo‘yicha maslahatlar;  VED-Kontrakt bo‘yicha maslahatlar Tashqi savdoni moliyalashtirish, jumladan:  Yuridik shaxslarga xujjatli operatsiyalar bo‘yicha xizmat ko‘rsatish;  Bank kafolatlari va kafilliklari bo‘yicha xizmat ko‘rsatish;  Inkasso amaliyotlari. Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentining tarkibiy tuzilmalariga quyidagi bo‘lim va boshqarmalar kiradi: 1. Valyuta operatsiyalari boshqarmasi; 2. Banklararo xisob-kitoblar boshqarmasi; 3. Halqaro moliya institulari bilan ishlash bo‘limi; 4. Xalqaro moliya institutlarining kredit liniyalarini jalb qilish bo‘limi. Valyuta operatsiyalari boshqarmasining asosiy vazifalari – mijozlar tomonidan taqdim qilingan hujjatlar asosida chet el valyutasini sotish va sotib olish bo‘yicha taqdim etilgan buyurtmalarni qabul qilish, ko‘rib chiqish va bajarish, mijozlar tomonidan sotib olingan chet el valyutasining maqsadli ishlatilishini nazorat qilish, Bankning valyuta operatsiyalariga oid oylik, choraklik va yillik yig‘ma hisobotlarini tayyorlash va o‘rnatilgan tartibda O‘zbekiston Respublikasining valyutani nazorat qiluvchi organlariga taqdim etish, valyuta amaliyotlarini amalga oshirishda filiallar tomonidan amaldagi qonun hujjatlari talablariga rioya qilinishini nazorat qilish, Bank filiallarida Departament vakolatidagi masalalar bo‘yicha tekshirishlar o‘tkazish va ularga amaliy yordam ko‘rsatish, Departament faoliyatiga oid yillik biznes-rejani ishlab chiqish va uni o‘rnatilgan tartibda tasdiqlashga taqdim etish, Bank biznes-rejasiga muvofiq Departament faoliyatiga oid o‘rnatilgan prognoz ko‘rsatkichlarning filiallar tomonidan bajarilishini nazorat qilish, Bankning ichki normativ hujjatlarini ishlab chiqishda qatnashish, Bank filiallari xodimlari uchun Departament vakolatidagi - 21 - masalalarga oid normativ-huquqiy hujjatlarni o‘rganish bo‘yicha texnik o‘quvlar o‘tkazish, o‘tkazilgan tekshirish va taftishlar natijasida Bank filiallarida valyuta operatsiyalariga oid aniqlangan kamchiliklarning bartaraf etilishini nazorat qilish, O‘zbekiston Respublikasining valyutani nazorat qiluvchi organlari, boshqa idoralar, xo‘jalik sub'ektlari va Bank filiallari bilan Departament vakolatidagi masalalar bo‘yicha xizmat yozishmalari olib borish hisoblanadi. Banklararo xisob-kitoblar boshqarmasining asosiy vazifalari – chet el banklari bilan vakillik munosabatlarini o‘rnatish, SWIFT tizimi orqali mijozlarning O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga pul o‘tkazmalarini jo‘natish hamda ularning xorijiy valyutadagi hisobvaraqlariga kelib tushayotgan mablag‘larini kirim qilish, vakillik hisobvaraqlarining holatini nazorat qilish, valyuta bozorlari kon'yukturasini tahlil qilish, xorijiy valyutadagi hujjatli operatsiyalarni amalga oshirish orqali vakil-banklar bilan samarali hamkorlikni yo‘lga qo‘yish va banklararo xisob-kitoblarni amalga oshirish, Bank filiallarida Departament vakolatidagi masalalar bo‘yicha tekshirishlar o‘tkazish va ularga amaliy yordam ko‘rsatish, Bank biznes-rejasiga muvofiq Departament faoliyatiga oid o‘rnatilgan prognoz ko‘rsatkichlarning filiallar tomonidan bajarilishini nazorat qilish, chet el banklari va xalqaro moliya institutlari bilan xizmat yozishmalari olib borish, jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirish va terrorizmni moliyalashtirishga qarshi kurashishga oid O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlariga muvofiq vakillik munosabatlari o‘rnatilayotgan banklarni identifikasiyalash hisoblanadi. Halqaro moliya institulari bilan ishlash bo‘limining asosiy vazifalari – chet el banklari va xalqaro moliya institutlari bilan ikki tomonlama samarali hamkorlikni yo‘lga qo‘yish, valyuta operatsiyalarini amalga oshirish, xom ashyo sotib olishni moliyalashtirish, zamonaviy texnologik uskunalarni sotib olish yo‘li bilan kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish uchun o‘rnatilgan tartibda valyuta mablag‘larini jalb qilish, savdoni moliyalashtirishni rivojlantirish va uzoq muddatli kredit liniyalarini jalb qilish borasidagi hamkorlik bitimi doirasida moliyalashtirish limitini oshirish bo‘yicha ishlarni olib borish, chet el banklari va xalqaro moliya - 22 - institutlari bilan vakolatidagi masalalar bo‘yicha xizmat yozishmalari olib borish hisoblanadi. Ichki valyuta bozorida xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan chet el valyutasini sotish va sotib olish operatsiyalarini amalga oshirish. Ushbu operatsiya O‘zbekiston Respublikasining 1993 yil 7 mayda qabul qilingan «Valyutani tartibga solish to‘g‘risida"gi Qonun, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2020 yil 29 avgustdagi 18/5-son qaroriga 1-ilova bo‘lgan “O‘zbekiston Respublikasida valyuta operatsiyalarini amalga oshirish Qoidalari talablariga muvofiq quyidagi tartibda amalga oshiriladi: 1. Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar chet el valyutasini sotib olish yoki sotish uchun xizmat ko‘rsatuvchi bankka buyurtma taqdim etadilar. Bunda buyurtma shakli bank boshqaruvi tomonidan tasdiqlanadi va unda mijoz nomi, valyuta turi va summasi, sotib olish yoki sotish kursi kabi ma'lumotlar ko‘rsatilishi shart. Taqdim etiladigan buyurtmalarda chet el valyutasini sotib olish maqsadi va asoslovchi hujjatlar ham ko‘rsatiladi; 2. Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan chet el valyutasini sotib olish uchun taqdim etilgan buyurtmalar xizmat ko‘rsatuvchi filiallar tomonidan ko‘rib chiqiladi va Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentining Valyuta operatsiyalari departamentiga yuboriladi. Ushbu buyurtmalar qabul qilingan kundan keyingi bank ish kunidan kechiktirmasdan ko‘rib chiqiladi hamda natijasi bo‘yicha buyurtmani qanoatlantirish yoki uni asoslantirilgan holda rad etish to‘g‘risida xulosa tayyorlanadi, hamda Bank Boshqaruvi raisining tegishli o‘rinbosari tomonidan tasdiqlanadi; 3. Qanoatlantirish to‘g‘risida xulosa tasdiqlangan buyurtmalar bo‘yicha Bank va mijozlar o‘rtasidagi barcha hisob-kitoblar keyingi bank ish kunidan kechiktirilmagan holda amalga oshiriladi. Belgilangan vaqtda hisob-kitoblar yakunlanmagan bo‘lsa, kelishuv bekor qilingan hisoblanadi; 4. Xizmat ko‘rsatuvchi filial tomonidan ichki valyuta bozorida sotib olingan chet el valyutasini kirim qilish uchun mijoz nomiga maxsus hisobvaraqlar ochiladi. Maxsus valyuta hisobvarag‘iga ushbu hisobvaraqdan ilgari chiqarilgan va - 23 - foydalanilmagan, shuningdek boshqa sabablarga ko‘ra qaytarilgan chet el valyutasi ham kirim qilinadi. Maxsus valyuta hisobvaraqlariga kiritilgan mablag‘lar qat'iy ravishda buyurtmalarda ko‘rsatilgan maqsadlar uchun sarflanadi; 5. Bank mijozi tomonidan sotib olinib, mijozning maxsus valyuta hisobvarag‘iga kiritilgan vaqtdan e'tiboran yetti bank ish kuni mobaynida foydalanilmagan valyuta mablag‘lari, ushbu muddat tugagandan keyingi bank ish kunidan kechiktirilmagan holda tijorat banklariga qayta sotilishi shart. Maxsus valyuta hisobvarag‘idan ilgari chiqarilgan va foydalanilmagan, shuningdek boshqa sabablarga ko‘ra qaytarilgan chet el valyutasi ham uch bank ish kuni mobaynida tijorat banklariga qayta sotilishi yoki buyurtmada ko‘rsatilgan maqsadlar uchun takroran o‘tkazib berilishi lozim. Chet el valyutasining qayta sotilishi sotuv kunidagi talab va taklif asosida shakllanadigan bozor kursida akseptsiz ravishda amalga oshiriladi; 6. Ichki valyuta bozorida chet el valyutasini sotib olish va sotish operatsiyalari chet el valyutasiga bo‘lgan talab va taklif asosda shakllanadigan valyuta kursi bo‘yicha amalga oshiriladi. Chet el valyutasini sotib olish yoki sotish uchun operatsiyalari mijoz tomonidan “Mikrokreditbank” AT Boshqaruvi tomonidan tasdiqlangan “Chet el valyutasini sotib olish va sotish xizmatlarini ko‘rsatish bo‘yicha Ommaviy oferta” shartlarini akseplagandan so‘ng amalga oshiriladi. Qisqacha ma'lumot: 2020 yilning o‘n ikki oyi davomida mijozlar tomonidan chet el valyutasini sotib olish uchun 15565 ta buyurtma berilgan bo‘lib, ular ekvivalentda 592,5 mln AQSh dollarini tashkil etgan. 2021 yilning o‘n ikki oyi davomida xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan chet el valyutasini sotish uchun 5526 dona buyurtmalar berilgan bo‘lib, ularni jami miqdorining ekvivalenti 295,6 mln. AQSh dollarini tashkil etgan. SWIFT tizimi orqali mijozlarning O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga pul o‘tkazmalarini jo‘natish hamda ularning xorijiy valyutadagi hisobvaraqlariga kelib tushayotgan mablag‘larini kirim qilish - 24 - Bankda oddiy pul o‘tkazmalaridan biri S.W.I.F.T. tizimi faoliyat yuritib bu tizim orqali dunyoning 208 dan ortiq davlatlari yirik banklari ish olib boradi. Bankimizning Respublika bo‘ylab mintaqaviy bo‘linmalari ko‘pligi va yirik xorijiy banklarda vakillik xisobvaraqlari mavjudligi mijozlarga sifatli xizmat ko‘rsatishda keng imkoniyat yaratadi. Keyingi yillarda valyuta siyosati va tashqi savdo faoliyati sohasini takomillashtirish bo‘yicha ko‘rilgan chora-tadbirlar mamlakatimiz iqtisodiyotiga xorijiy investisiyalarni jalb qilish, eksport salohiyatini oshirish, zamonaviy, eksportga yo‘naltirilgan ishlab chiqarishlarni hamda kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub'ektlarini barqaror rivojlantirishga xizmat qildi. Maqbul miqdorda tashqi qarzlarni jalb qilish bo‘yicha izchil amalga oshirilayotgan siyosat O‘zbekistonning majburiyatlarini o‘z vaqtida bajaradigan ishonchli, to‘lovga layoqatli xalqaro sherik sifatidagi imidjini ta'minladi, keyinchalik valyuta kursini liberallashtirish uchun zarur oltin-valyuta zaxirasini shakllantirish, valyuta resurslarini real iqtisodiyotning yetakchi tarmoqlarini modernizasiya qilish, jahon moliyaviy inqirozining salbiy oqibatlarini yumshatish imkonini berdi. Shu bilan birga, valyuta muomalasi sohasining haddan ziyod ma'muriy tartibga solinishi alohida tarmoqlar va xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar uchun imtiyoz va preferensiyalarning asossiz ravishda kam samarali bo‘lgan tizimini shakllantirdi, biznes yuritishda teng bo‘lmagan shart-sharoitlarning vujudga kelishi va raqobatning bozor tamoyillari buzilishiga olib keldi. 2017 — 2021 yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasiga muvofiq hamda valyuta sohasini tartibga solishning bozor mexanizmlarini joriy qilish, respublika eksport salohiyatini oshirishni rag‘batlantirish, to‘g‘ridan-to‘g‘ri xorijiy investisiyalarni faol jalb qilish, mahalliy ishlab chiqaruvchilarning tashqi va ichki bozordagi raqobatdoshligini oshirish maqsadida, O‘zbekiston Respublikasi Prezidentini 2 sentabrdagi «Valyuta siyosatini liberallashtirish bo‘yicha birinchi galdagi chora- tadbirlar to‘g‘risida»gi PF-5177 sonli Farmoniga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi - 25 - bo‘ylab erkin konvertasiya amaliyoti joriy etilib, banklarda valyuta sotilishi yo‘lga qo‘yildi, eksporti-mport jarayoni soddalashtirildi, bu esa mijozlarni hisobvaraqlariga chet el valyutasidagi pul mablag‘lari, ya'ni valyuta tushumini kelib tushishini, mijozlar tomonidan import kontraktlari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga pul o‘tkazmalari miqdorini sezilarni darajada oshishiga olib keldi. Eksport–import operatsiyalari bo‘yicha: 2021 - yilda eksportyorlarning valyuta xisob raqamlariga, tovar va hizmatlar eksporti uchun jami ekvivalentda 5 15,03 mln. AQSh dollari miqdorida eksport tushumlari kelib tushgan bo‘lsa, import shartnomalari bo‘yicha esa jami ekvivalentda 1000,5 mln. AQSh dollari miqdorida O‘zbekiston Respublikasidan tashqariga pul o‘tkazmalari amalgan oshirilgan. Tashqi savdo shartnomalari bo‘yicha xizmat ko‘rsatish, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 14-maydagi 283-son Qaroriga 1- sonli ilova “Tashqi savdo operatsiyalari amalga oshirilishi monitoringini olib borish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risida”gi Nizom talablariga muvofiq amalga oshiriladi. Nizomga muvofiq, “Mikrokreditbank” AT eksport-import shartnomalarini ro‘yxatga olish, bajarilishini nazorat qilish, ular bo‘yicha joriy operatsiyalarni amalga oshiradi. Jumladan, kontrakt bilan xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimiga kiritilgan ma'lumotlarni solishtirib, mijozlarning tashqi savdo shartnomalari shartlariga muvofiq pul mablag‘larini o‘tkazadi va ushbu amalga oshirilgan to‘lovlar bo‘yicha ma'lumotlarni Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimiga kiritib boradi. - 26 - 4. Bankning daromadlari, xarajatlari va foydasini shakllanishi va ularning tahlili, mavjud muammolar va ularni hal etish maqsadida amalga oshirilayotgan islohotlarning asosiy yo‘nalishlari va mazmunini o‘rganish. Bugungi kundagi iqtisodiy va moliyaviy sharoitlar xalqaro savdodagi hisob- kitoblarning ishonchliligi va raqobatli moliyalashtirishdan foydalanish imkoniyatlariga bo‘lgan alohida talablarni qo‘yadi. Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti mijozlarga dokumentar hisob-kitoblarning eng zamonaviy shakllari va savdoni moliyalashtirish vositalarini taqdim etadi. Hisob-kitoblarning dokumentar shakllari butun dunyoda xaridorlar hamda sotuvchilar uchun risklarni kamaytiruvchi hisob-kitoblarning ishonchli va qulay usullari sifatida tan olingan. Savdoni moliyalashtirish tovarlar va xizmatlarning aylanish muddati bilan mos keluvchi nisbatan arzon moliyalashtirish manbalarini olishga imkon beradi. Savdoni moliyalashtirish — bu mijozlar tomonidan tuzilgan eksport-import shartnomalari bo‘yicha tashqi savdo amaliyotlarini turli to‘lov vositalari, jumladan, eng ko‘p foydalaniladigan hujjatli (dokumentar) akkreditivlar orqali moliyalashtirishdir. - 27 - “Mikrokreditbank” AT o‘z mijozlari va vakillik banklari manfaati uchun ularning topshirig‘iga binoan hujjatli akkreditivlar va inkasso shaklida hisob-kitob operatsiyalarini amalga oshiradi. Bankning ishonchli hamkor sifatida obro‘ga egaligi tufayli uning akkreditivlari va inkassosi dunyoning barcha yetakchi banklari tomonidan qabul qilinmoqda, keng tarmoqli vakillik banklari va zamonaviy aloqa vositalari hujjatli operatsiyalarni qisqa muddat ichida amalga oshirish imkonini bermoqda. Bank mijozlarning kontragentlari tomonidan shartnomalar (kontraktlar) shartlarining bajarilishi ustidan nazorat qilish bo‘yicha amaliy yordam va xorijiy valyutadagi dokumentar akkreditivlar bo‘yicha istalgan amaliyotlarni taklif qiladi. Xalqaro to‘lovlar va vakillik munosabatlari “Mikrokreditbank” AT yetakchi xorijiy va mahalliy moliya tashkilotlari bilan o‘zaro hamkorlik qilgan holda, o‘z mijozlariga xalqaro hisob-kitoblar sohasida keng ko‘lamli xizmatlarni taklif etadi, mijozlarni qulay va ishonchli xizmat ko‘rsatish sharoitlari bilan ta'minlaydi. Bank butun dunyo bo‘yicha S.W.I.F.T. tizimi a'zolari bo‘lgan banklar bilan muntazam ravishda kalit almashish tadbirlarini o‘tkazib turadi. Bugungi kunga kelib 70 dan ortiq xalqaro moliya institutlari bankning xamkorlariga aylangan. “Mikrokreditbank” AT ATB 17-ta vakillik banklar, shu jumladan Yevropaning Commerzbank AG va Raiffeisenbank International AG kabi nufuzli banklari bilan vakillik munosabatlarini o‘rnatgan. Shu jumladan, O‘zbekiston banklari bo‘lgan O‘zbekiston Respublikasi Tashqi iqtisodiy faoliyat milliy banki, «Ipak Yo‘li Banki» OAITB, «O‘zsanoatqurilishbank» OATB, «Agrobank» ATB, «Asakabank» ATB, “Orient Finans” XATB, xorijiy banklardan «Commerzbank AG» (Germaniya), Raiffeisen Bank International (Avtriya), AKB «Aziya-Invest Bank» (Rossiya), PAO «Sberbank Rossii» (Rossiya), PAO «Bank VTB» (Rossiya), PAO «Novikombank» (Rossiya), PAO «Transkapitalbank» (Rossiya), Yinzou bank (Xitoy), Xalyk Bank (Qozog‘iston), Bank CenterCredit (Qozog‘iston). Bank kafolatlari - 28 - Bank kafolati — bank (kafil) boshqa shaxs (prinsipal)ning buyurtmasiga ko‘ra kafil o‘z zimmasiga olayotgan majburiyat shartlariga muvofiq prinsipalning kreditori (benefisiar) pul summasini to‘lash haqida yozma talabnoma taqdim etsa, pulni unga to‘lash haqida prinsipalga beradigan yozma majburiyat (kafolat). Bank xizmatlarining ushbu turi mijozning kontragentlar va boshqa banklar oldidagi majburiyatlarining bajarilishini kafolatlaydi. Kafolatlarni berishda mijoz bilan shartnoma tuziladi, unda bank kafolatini berish tartibi, uning shartlari, to‘lov shartlari va tomonlarning o‘zaro majburiyatlari ko‘rsatib o‘tiladi. Ayrim hollarda ushbu shartnoma kredit shartnomasiga o‘xshab ta'minotni talab qiladi. Bank kafolatini olish uchun mijoz bankka kredit olish uchun o‘rnatilgan ro‘yxatga ko‘ra hujjatlarni taqdim etadi. Kafolatlar va kafilliklar berish mijozlar bilan tuzilgan tegishli shartnomalar bilan rasmiylashtiriladi, ularda kafolatlar (kafilliklar) berishning asosiy shartlari, jumladan, vositachilik haqi summasi ham ko‘zda tutilgan bo‘lishi kerak. Kafolatlar berish hukumatlararo va xalqaro kelishuvlar bo‘yicha investisiya loyihalari bilan bog‘liq bo‘lgan hollar bundan mustasno. Kafolat olish uchun prinsipal quyidagi talablarga javob berishi lozim:  zarar ko‘rib ishlamayotgan bo‘lishi hamda nolikvid balansga yega bo‘lmasligi;  muddati o‘tkazib yuborilgan kreditorlik qarzlarining mavjud bo‘lmasligi;  oxirgi 3 yil natijalari bo‘yicha ijobiy auditorlik xulosasiga yega bo‘lishi;  ijobiy kredit tarixiga yega bo‘lishi. Kafolat xati olish uchun kerakli hujjatlar:  kafolat olish uchun ariza;  biznes-reja;  moliyaviy hisobotlar (YaTTlar bundan mustasno);  ta'minot hujjatlari;  bank, zaruratdan kelib chiqib, boshqa hujjatlar talab qilishi mumkin. Import kontrakti bo‘yicha xorijiy valyutada akkreditiv operatsiyasi xizmatini ko‘rsatish - 29 - “Mikrokreditbank” AT o‘z mijozlarining topshirig‘iga binoan hujjatli akkreditivlar shaklida hisob-kitob operatsiyalarini amalga oshiradi. Bankning ishonchli hamkor sifatida obro‘ga egaligi tufayli uning akkreditivlari dunyoning barcha yetakchi banklari tomonidan qabul qilinmoqda, keng tarmoqli vakillik banklari va zamonaviy aloqa vositalari hujjatli operatsiyalarni qisqa muddat ichida amalga oshirish imkonini bermoqda. 4-rasm. 2021 yil davomida chet el valyutasini sotib olish uchun ijro etilgan buyurtmalar. “Mikrokreditbank” AT tomonidan mijozlarga import kontrakti bo‘yicha xorijiy valyutada akkreditiv operatsiyasi xizmati O‘zbekiston Respublikasining “Valyutani tartibga solish to‘g‘risida” qonuni, Xalqaro to‘lovlar bo‘yicha xalqaro hujjatli operatsiyalarni o‘tkazish to‘g‘risida metodik maslahatlar (O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 2004-yil 25-martdagi 1332/560-son xati), Hujjatli akkreditivlar uchun yagona umumlashtirilgan qoida va taomillar (Xalqaro savdo palatasi nashri, Parij, 2007 yil, 600-son), O‘zbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risida nizom (Adliya vazirligida 2020-yil 13- aprelda 3229-son bilan ro‘yxatga olingan) asosida amalga oshiriladi. Mikrokreditbank AT banki tomonidan mijozlarga import kontrakti bo‘yicha xorijiy valyutada akkreditiv operatsiyasi xizmati mijozga bank-emitent tomonidan xorijiy valyutada ochilgan akkreditiv asosida mijozning benefisiardan import kontrakti doirasida sotib oladigan tovariga haq to‘lashda qo‘llaniladi. - 30 - Akkreditiv filialda asosiy yoki ikkilamchi talab qilib olinguncha depozit hisobvarag‘i mavjud bo‘lgan va import kontraktiga filial tomonidan xizmat ko‘rsatiladigan mijozga ochiladi. Mijoz bilan benifisiar o‘rtasida tuzilgan import kontrakti shartlari va tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bank bilan kelishilgan shartlar inobatga olingan holda akkreditivdan foydalanishning muddati belgilanadi. Import kontrakti bo‘yicha xorijiy valyutada akkreditiv operatsiyasi xizmatini ko‘rsatish quyidagi bosqichlardan iborat: 1. Mijoz import kontrakti shartlarini “Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimi”ga kiritgandan so‘ng, agar unda import kontrakti bo‘yicha akkreditivga ehtiyoj bo‘lsa, filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limiga import kontrakti bo‘yicha qisqacha ma'lumot qayd etib (benefisiar, benefisiar banki, tovar nomi, yetkazib berish muddati), akkreditiv qiymati, akkredittiv bo‘yicha yuk hujjatlari, akkreditivning amal qilish muddati ko‘rsatilgan Akkreditiv ochish to‘g‘risida arizani 3 nusxada tayyorlaydi; 2. Filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limi mas'ul xodimi tomonidan akkreditiv ochish to‘g‘risida mijoz arizasining belgilangan namunaviy shakl va import kontrakti shartlariga muvofiq to‘ldirilganligi, import kontrakti shartlari mijoz tomonidan “Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimi”ga to‘g‘ri va to‘liq kiritilganligini tekshirib akkreditiv ochish to‘g‘risidagi arizani 3 nusxada rasmiylashtiradi. Import kontrakti nusxasi, akkreditiv ochish to‘g‘risida mijoz arizasi va akkreditiv ochish to‘g‘risida filial arizasini Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentiga o‘rnatilgan tartibda yuboradi. Akkreditiv bo‘yicha filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limida ochilgan filial yig‘majildiga akkreditiv ochish to‘g‘risida mijoz arizasi, import kontrakti nusxasi, akkreditiv ochish to‘g‘risida filial arizasi, ochiladigan akkreditivga oid hujjatlar Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentiga yuborilganligi haqida xat nusxasini tikib qo‘yadi; 3. Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti mas'ul xodimi tomonidan akkreditiv ochish to‘g‘risida mijoz arizasi, - 31 - import kontrakti nusxasi, akkreditiv ochish to‘g‘risida filial arizasi, ochiladigan akkreditivga oid hujjatlar Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentiga yuborilganligi haqida xat nusxasini o‘rnatilgan tartibda qabul qilib, akkreditiv ochish to‘g‘risida mijoz va filial arizalarini maxsus jurnalga qayd qiladi, SWIFT tizimiga akkreditiv shartlarini kiritadi va tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankka taqdim etadi, akkreditiv avizo qilinganligi to‘g‘risida SWIFT- ATarnomani tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankdan SWIFT tizimi orqali oladi, tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bank bilan kelishilgan akkreditiv shartlari va akkreditiv raqami qayd etilgan ATarnomani, shuningdek SWIFT-ATarnoma nusxasini filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limiga yuboradi, а kkreditiv bo‘yicha Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentida ochilgan Bosh bank yig‘majildiga akkreditiv ochish to‘g‘risida filial arizasi, akkreditiv ochish to‘g‘risida mijoz arizasi, import kontrakti nusxasi, akkreditiv avizo qilinganligi to‘g‘risida tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankdan olingan SWIFT-ATarnoma, filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limiga yuborilgan akkreditiv shartlari va akkreditiv raqami to‘g‘risida ATarnoma nusxasini tikib qo‘yadi; 4. Mijozga akkreditiv ochish uchun Filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limi mas'ul xodimi tomonidan Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti tomonidan yuborilgan SWIFT-ATarnoma nusxasi hamda akkreditiv shartlari va akkreditiv raqami to‘g‘risida ATarnomani o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, akkreditiv raqamini IABS dasturi orqali “Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimi”ga kiritadi, 22602 “Akkreditiv bo‘yicha mijoz depoziti” va 90955 “Import bo‘yicha tasdiqlangan akkreditiv” (yoki 90960 “Import bo‘yicha tasdiqlanmagan akkreditiv”) hisobvaraqlarini ochish to‘g‘risida farmoyish loyihasini tayyorlaydi, uni o‘rnatilgan tartibda rasmiylashtiradi va filialning Buxgalteriya bo‘limiga beradi (farmoyish namunasi ilova keltirilgan), akkreditiv ochilganligi uchun vositachilik haqini Bank tariflariga muvofiq mijozdan undirish to‘g‘risida farmoyish loyihasini tayyorlaydi, uni o‘rnatilgan tartibda rasmiylashtiradi va filialning Buxgalteriya bo‘limiga beradi (farmoyish namunasi ilovada keltirilgan), hamda akkreditiv bo‘yicha filialning - 32 - Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limida ochilgan filial yig‘majildiga akkreditiv shartlari va akkreditiv raqami to‘g‘risida ATarnoma, SWIFT-ATarnoma nusxasi, akkreditiv hisobvarag‘i ochish to‘g‘risida farmoyish nusxasi, akkreditiv ochilganligi uchun vositachilik haqini mijozdan undirish to‘g‘risida farmoyish nusxasini tikib qo‘yadi; 5. Filialning Buxgalteriya bo‘limi mas'ul xodimi tomonidan tegishli farmoyishlarni o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, mijozga 22602 “Mijozning akkreditiv bo‘yicha depoziti” hisobvarag‘ini ochadi va unga talab qilib olinguncha depozit (yoki konvertasiya) hisobvarag‘idan akkreditiv qiymatidagi mablag‘ni kiritadi: Dt 20200 (valyuta kodi) “Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit” yoki 22614 (valyuta kodi) “Mijozning valyuta bozorida konvertasiya qilingan mablag‘i”, Kt 22602 (valyuta kodi) “Mijozning akkreditiv bo‘yicha depoziti”; Mijozga 90955 “Import bo‘yicha tasdiqlangan akkreditiv” (yoki 90960 “Import bo‘yicha tasdiqlanmagan akkreditiv”) hisobvarag‘ini ochadi va akkreditiv hisobini yuritish uchun uning qiymatiga quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasini amalga oshiradi: Dt 90955 (valyuta kodi) “Import bo‘yicha tasdiqlangan akkreditiv” yoki 90960 (valyuta kodi) “Import bo‘yicha tasdiqlanmagan akkreditiv”, Kt 96309 (valyuta kodi) “Importga oid akkreditiv bo‘yicha kontr-hisobvaraq”; Akkreditiv ochilganligi uchun vositachilik haqini mijozdan undiradi: Dt 20200000 “Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit”, Kt 45225000 “Akkreditiv bo‘yicha vositachilik uchun olingan daromad”. 6. Akkreditivni ijro etish va yopish. Akkreditivni ijro etish uchun Benefisiar import kontrakti bo‘yicha tovarni mijozga yuklab jo‘natilishini ta'minlaydi, tovarning yuk hujjatlarini o‘ziga xizmat ko‘rsatuvchi bank orqali tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankka taqdim etadi. Akkreditiv ijrosi bo‘yicha Tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bank tovarning yuk hujjatlarini qabul qiladi, tovarning yuk hujjatlarini akkreditiv shartlari bilan solishtiradi, tovarning yuk hujjatlari bilan akkreditiv shartlari o‘rtasida tafovut mavjud bo‘lmasa, benefisiar banki orqali benefisiarga to‘lovni amalga oshiradi, tovarning yuk hujjatlarini bank-emitentga taqdim etadi. Bosh - 33 - bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti mas'ul xodimi xujjatlarda ko‘rsatilgan tovarning yuk hujjatlarini tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankdan o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, tovarning yuk hujjatlarini akkreditiv shartlari bilan solishtiradi, tovarning yuk hujjatlarini xat bilan filialga yuboradi (agar tovarning yuk hujjatlari bilan akkreditiv shartlari o‘rtasida tafovut mavjud bo‘lsa, qaysi yuk xujjatlarida tafovut borligini yozma ravishda filialga ma'lum qiladi), akkreditivni avizo qilganligi uchun tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bank tomonidan undirilgan vositachilik haqini xarajatda aks ettirish to‘g‘risida farmoyish loyihasini tayyorlaydi, uni o‘rnatilgan tartibda rasmiylashtiradi va Amaliyot boshqarmasining Buxgalteriya bo‘limiga beradi (farmoyish namunasi ilovada keltirilgan), akkreditivni avizo qilganligi uchun tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankka to‘lab berilgan vositachilik haqini mijozdan undirish to‘g‘risida filialga ATarnoma yuboradi, akkreditiv bo‘yicha Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentida ochilgan Bosh bank yig‘majildiga tovarning yuk hujjatlari tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankdan qabul qilib olinganligi to‘g‘risida hujjat, tovarning yuk hujjatlari filialga yuborilganligi haqida xat nusxasi, tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bank tomonidan undirilgan vositachilik haqini xarajatda aks ettirish to‘g‘risida farmoyish nusxasi, tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankka to‘lab berilgan vositachilik haqini mijozdan undirish to‘g‘risida filialga yuborilgan ATarnoma nusxasini tikib qo‘yadi. Amaliyot boshqarmasining Buxgalteriya bo‘limi mas'ul xodimi taqdim etilgan farmoyishni o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bank tomonidan undirib olingan vositachilik haqini xarajatda aks ettirish uchun ushbu farmoyish asosida quyidagi buxgalteriya o‘tkazmalarini amalga oshiradi: Dt 17101 (valyuta kodi) “Valyuta pozisiyasi hisobvaraqlari”, Kt 10501 (valyuta kodi) “Boshqa bankdagi vakillik hisobvarag‘i – nostro”; Dt 55195000 “Boshqa vositachilik va xizmat xarajatlari”, Kt 17101000 “Valyuta pozisiyasi hisobvaraqlari”. Filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limi mas'ul xodimi tomonidan jo‘natilgan tovarning yuk hujjatlarini o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, tovarning yuk - 34 - hujjatlaridan, akkreditiv ijrosi hisobini yuritish maqsadida, nusxa oladi, tovar yuk hujjatlarining aslini xat bilan mijozga yuboradi. Tovarning yuk hujjatlari bilan akkreditiv shartlari o‘rtasida tafovut mavjud bo‘lganda, mijozdan to‘lovni tafovut bilan amalga oshirishga roziligi yoki noroziligi to‘g‘risida yozma ATar oladi, akkreditivni avizo qilganligi uchun tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankka Amaliyot boshqarmasi tomonidan to‘lab berilgan vositachilik haqini mijozdan undirish to‘g‘risida farmoyish loyihasini tayyorlaydi, uni o‘rnatilgan tartibda rasmiylashtiradi va filialning Buxgalteriya bo‘limiga beradi hamda akkreditiv bo‘yicha filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limida ochilgan filial yig‘majildiga tovarning yuk hujjatlari nusxasi, tovar yuk hujjatlarining asli mijozga yuborilganligi to‘g‘risida xat nusxasi, mijozdan to‘lovni tafovut bilan amalga oshirishga roziligi yoki noroziligi to‘g‘risida yozma ATar (tovarning yuk hujjatlari bilan akkreditiv shartlari o‘rtasida tafovut mavjud bo‘lganda olinadi), akkreditivni avizo qilganligi uchun tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankka to‘lab berilgan vositachilik haqini mijozdan undirish to‘g‘risida farmoyish nusxasini tikib qo‘yadi. Filialning Buxgalteriya bo‘limi mas'ul xodimi tomonidan qayd etilgan farmoyishni o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, ushbu farmoyish asosida akkreditivni avizo qilganligi uchun tasdiqlovchi (ijro etuvchi) bankka Amaliyot boshqarmasi tomonidan to‘lab berilgan vositachilik haqi mijozdan quyidagi buxgalteriya o‘tkazmalari orqali undiriladi va Amaliyot boshqarmasiga qoplab beriladi: Dt 20200000 “Talab qilib olinguncha saqlanadigan depozit”, Kt 29896000 “Boshqa majburiyatlar”; Dt 29896000 “Boshqa majburiyatlar”, Kt 29896000 “Boshqa majburiyatlar”. Akkreditiv yopilayotganda Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti mas'ul xodimi tomonidan mijozga 22602 “Mijozning akkreditiv bo‘yicha depoziti” va 90955 “Import bo‘yicha tasdiqlangan akkreditiv” (yoki 90960 “Import bo‘yicha tasdiqlanmagan akkreditiv”) hisobvaraqlarini yopish to‘g‘risida ATarnoma tayyorlaydi, uni o‘rnatilgan tartibda rasmiylashtiradi va filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limiga yuboradi, - 35 - akkreditiv bo‘yicha Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamentida ochilgan Bosh bank yig‘majildiga ATarnoma nusxasini kiritadi. Filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limi mas'ul xodimi tomonidan qayd etilgan ATarnomani o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, ushbu ATarnoma asosida mijozning 22602 “Mijozning akkreditiv bo‘yicha depoziti” va 90955 “Import bo‘yicha tasdiqlangan akkreditiv” (yoki 90960 “Import bo‘yicha tasdiqlanmagan akkreditiv”) hisobvaraqlarini yopish to‘g‘risida farmoyish loyihasini tayyorlaydi, uni o‘rnatilgan tartibda rasmiylashtiradi va filialning Buxgalteriya bo‘limiga beradi, hamda akkreditiv bo‘yicha filialning Tashqi iqtisodiy aloqalar bo‘limida ochilgan filial yig‘majildiga mijozning akkreditivga oid hisobvaraqlarini yopish to‘g‘risida Bosh bankning Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti tomonidan jo‘natilgan ATarnoma, mijozning akkreditivga oid hisobvaraqlarini yopish to‘g‘risida farmoyish nusxasini tikib qo‘yadi. Filialning Buxgalteriya bo‘limi mas'ul xodimi tomonidan qayd etilgan farmoyishni o‘rnatilgan tartibda qabul qiladi, ushbu farmoyish asosida mijozning akkreditivga oid hisobvaraqlarini yopish uchun quyidagi buxgalteriya o‘tkazmalarini amalga oshiradi: Dt 22602 (valyuta kodi) “Mijozning akkreditiv bo‘yicha depoziti”, Kt 16103 (valyuta kodi) “Bosh bankdan/filialdan filiallararo va banklararo hisob-kitoblar bo‘yicha olinadigan mablag‘”; Dt 96309 (valyuta kodi) “Importga oid akkreditiv bo‘yicha kontr-hisobvaraq”, Kt 90955 (valyuta kodi) “Import bo‘yicha tasdiqlangan akkreditiv”. Bank tomonidan o‘tgan yillar davomida, mamlakatimiz Prezidentining 2017 yil 17 dekabrdagi “Xalqaro va xorijiy moliya institutlari bilan hamkorlikning samaradorligini yanada oshirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorida belgilangan chora-tadbirlar doirasida bir qancha ishlar amalga oshirilgan, shu jumladan: 2017 yilning 10 noyabrida “Mikrokreditbank” AT va “Transkapitalbank” AJ o‘rtasida Bosh bitim imzolandi. - 36 - 2017 yilning 10 noyabrida «Mikrokreditbank» AT va «Promsvyaz'bank» AJ o‘rtasida hamkorlik Memorandumi imzolangan. 2017 yilning 14 noyabrida «Mikrokreditbank» AT va Rayffayzenbank Interneshnl (Avstriya) o‘rtasida O‘zaro Hamkorlik Memorandumi imzolandi. 2017 yilning 16 noyabrida “Mikrokreditbank” AT va "Commerzbank" (Germaniya) o‘rtasida O‘zaro kelishuv Memorandumini imzolagan. 2018 yilning 29 dekabr' kuni “Sertifikatlashtirish uyushmasining «Russian Register»» (Rossiya) xalqaro sertifikatlash organi auditorlari guruhining yakuniy yig‘ilishi natijalariga ko‘ra, “Mikrokreditbank xususiy aksiyadorlik bankiga Sifat Menedjmenti Boshqaruv Tizimi talablariga javob beradigan ISO 9001: 2015 sertifikati tantanali ravishda topshirilgan. 2018 yilning 12 noyabrida “Mikrokreditbank” AT va Xalqaro Islom savdo- moliya korporatsiyasi (ITFC) o‘rtasida 4 mln. AQSh dollari miqdorida “Savdoni moliyalashtirish liniyasi”ni ajratish to‘g‘risidagi Bitim imzolangan. 2018 yilning 9 iyulida «Mikrokreditbank» AT va Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi (XSRIK) o‘rtasida moliyalashtirish liniyasini ajratish to‘g‘risidagi Bitimi imzolangan. 2019 yil 10 iyun' kuni Mikrokreditbank AT banki va Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi o‘rtasida o‘zaro manfaatli hamkorlik to‘g‘risidagi memorandum imzolangan. 2020 yilda “Mikrokreditbank” va Avstriyaning Raiffeisen Bank International AG banki o‘rtasida 30 mln. Yevro miqdorida Bosh kredit kelishuvi imzolangan. 2020 yilning 11 avgust kuni Mikrokreditbank AT banki va Rossiyaning Roseksimbanki o‘rtasida qisqa muddatli, o‘rta muddatli va uzoq muddatli moliyaviy resurslar ajratishga doir Hadlangan kredit bitimi imzolangan. 2020 yilning 29 iyulida “Mikrokreditbank” AT va Islom taraqqiyot banki guruhining (ITB) a'zosi bo‘lgan Xalqaro Islom savdo-moliya korporatsiyasi (ITFC) o‘rtasida umumiy qiymati 8 mln. AQSh dollari miqdorida “Savdoni moliyalashtirish liniyasi”ni ajratish to‘g‘risidagi Bitim imzolangan. - 37 - 2021 yilning 17 mart kuni Mikrokreditbank AT banki va ICS Financial Systems IT-kompaniyasi o‘rtasida o‘zaro hamkorlik shartnomasi imzolandi. 2021 yilning 24 mart kuni «Mikrokreditbank» AT va «The Export-Import Bank of the Republic of China» (Eximbank (Тayvan) o rtasida o zbekistonlikʻ ʻ tadbirkorlarga tayvanlik yetkazib beruvchilardan turli xil tovarlarni olib kirishda yordam qo lini cho zish maqsadida «Qayta tiklanadigan kredit liniyasini taqdim ʻ ʻ etish to g risida» bitim imzolandi. Eximbank tomonidan 2 000 000 AQSh dollari ʻ ʻ miqdorida kredit liniyasi taqdim etildi. 2021-yil iyul oyida Mikrokreditbank mijozlari Turkiya va Qozog‘istondagi hamkorlari bilan o‘zaro hisob-kitoblarni ushbu mamlakatlar milliy valyutasida amalga oshirish imkoniga ega bo‘ldi. Bank tashqi savdo shartnomalari uchun to‘g‘ridan-to‘g‘ri konvertatsiya qilish hamda lira va tengeda to‘lov amaliyotini tadbiq etdi. Valyuta liniyasining kengayishi – bank mijozlarining chet el valyutasidagi amaliyotlarni yuqori tezlik hamda ishonchli tarzda bajarishini ta’minlashga zamin yaratadi. 2021-yil 4-avgust kuni Qozog'istonning Olmоta shahrida "Mikrokreditbank" AT, "O'zbekiston Respublika tovar-xomashyo birjasi" AJ va "Bank CenterCredit" AJ (Qozog'iston) o'rtasida uch tomonlama hamkorlik Memorandumi imzolandi. Memorandum O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 30-oktabrdagi UP-5568-sonli "Tovar bozorlarida savdoni yanada erkinlashtirish va raqobatni rivojlantirish chora-tadbirlari to'g'risida"gi Farmoni amaliy ijrosi doirasida Qozog'iston Respublikasi bilan savdo-sotiqni amalga oshiruvchi "UzEX" AJ mijozlarining hisob-kitob operatsiyalarini ta'minlash infratuzilmasini yaratish hamda xizmat ko'rsatish mexanizmini joriy etish maqsadida imzolandi. Memorandumga muvofiq, "Mikrokreditbank" AT, "O'zbekiston Respublika tovar-xomashyo birjasi" AJ va "Bank CenterCredit" AJ (Qozog'iston) "UzEX" mijozlarining hisob-kitob operatsiyalarini amalga oshirilish infratuzilmasini takomillashtirish va xizmat ko'rsatish yagona mexanizmini ishlab chiqish va joriy etish bo'yicha qo'shma tadbirlarni o'tkazadi. - 38 - Mazkur mexanizm O'zbekiston Respublikasi va Qozog'iston o'rtasidagi tashqi savdo aylanmasi hajmini oshirish bo'yicha strategik vazifalarni hal etish bo'yicha sa'y-harakatlarni birlashtirish maqsadida birja savdosi hisob-kitoblarini tashkil etishda ilg'or bank vositalaridan foydalanish sohasida birgalikdagi tadbirlarni amalga oshirishni nazarda tutadi. - 39 - 5. Bankning yangi xizmat turlari va uning qo‘llanilish amaliyoti hamda xorijiy davlatlarning ayni shu tizimdagi ko‘rsatkichlari bilan qiyosiy tahlilini amalga oshirish. O‘zbekiston Respublikasi mustaqilligi bayrami Mikrokreditbank uchun qo‘shaloq xushATarlar olib keldi. “Mikrokreditbank” AT Xalqaro islom savdo- moliya korporatsiyasi bilan 15 million AQSh dollari miqdorida bitim imzoladi. Qolaversa, “Xalqaro islom savdo-moliya korporatsiyasining O‘zbekistondagi eng faol va eng barqaror hamkori” unvoni bilan taqdirlandi. 2021 yilning 1-4-senyabr kunlari Toshkentda bo‘lib o‘tgan Islom taraqqiyot banki (ITB) Boshqaruvchilar kengashining yillik yig‘ilishiga yetib kelgan ITB guruhi tarkibidagi 57 davlatning vazirlari va rasmiylari, qolaversa, 2 mingdan ortiq biznes vakillari, ekspertlar Toshkentdagi Xalqaro Kongress markazida yig‘ildilar. Tadbir doirasida 1 sentyabr kuni “Mikrokreditbank” AT Boshqaruvi Raisi Sardor Rifatovich Normuxamedov Islamic Corporation for the Development – Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi bosh direktori janob Ayman Amin Sejini bilan uchrashib, imzolanishi kutilayotgan bitim xususida muhokama qildi. Kunning ikkinchi qismida O‘zbekistonda islom moliyasi rivojlanishiga qo‘shgan hissasi uchun “Mikrokreditbank” AT “Most active and long standing partner of ITFC in Uzbekistan” (“Xalqaro islom savdo-moliya korporatsiyasining O‘zbekistondagi eng faol va eng barqaror hamkori”) yorlig‘i bilan taqdirlandi. Faxriy yorliq "Mikrokreditbank" AT Kuzatuv kengashi raisi Sharipov Tohir Miraximovichga Islom taraqqiyoti banki prezidenti Muhammad Sulaymon al-Jassir hamda Xalqaro islom savdo-moliya korporatsiyasi ijrochi direktori Xani Salem Sonbol tomonidan tantanali ravishda topshirildi. Marosim davomida “Mikrokreditbank” AT hamda Xalqaro islom savdo-moliya korporatsiyasi o‘rtasida xususiy tarmoqni rivojlantirish uchun 15 million dollar miqdorida mablag‘ ajratish to‘g‘risida bitim imzolandi. Ajratilgan mablag‘ hozirgi kunda muhim ahamiyatga ega bo‘lgan oziq-ovqat, farmatsevtika va boshqa sohalarni ravnaqi uchun yo‘naltirishi ko‘zda tutilgan. - 40 - Islom taraqqiyoti banki Boshqaruvchilar Kengashining 46-yillik anjumani dasturi doirasida Mikrokreditbank Xususiy sektorni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi (XSRIK) bilan 10 million AQSh dollari miqdorida BITIM imzoladi. Islom taraqqiyot banki Boshqaruvchilar Kengashining Toshkentda bo‘lib o‘tgan 46- yillik anjumani nafaqat bankka a’zo 57 ta davlat vakillarini birlashtiruvchi tadbir, balki muzokaralar o‘tkazish va turli tomonlar uchun foydali bo‘lgan shartnomalar imzolash uchun ham katta imkoniyatdir. Anjumanning 4-kuni davomida O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari – investitsiyalar va tashqi savdo vaziri Sardor Umurzakov, Islom taraqqiyoti banki prezidenti Muhammad Sulaymon al-Jassir hamda boshqa mas’ul shaxslar ishtirokidagi matbuot anjumani davomida “Mikrokreditbank” va Islamic Corporation for the Development (ICD) 10 million AQSh dollari miqdoridagi mablag‘ ajratilishi to‘g‘risida BITIM imzoladi. Ushbu mablag‘ sog‘liqni saqlash, jumladan, farmatsevtika sohasi oziq-ovqat sanoati kabi yo‘nalishlarni rivojlantirish uchun yo‘naltirilishi reja qilingan. Ma’lumot o‘rnida: Xususiy tarmoqni rivojlantirish bo‘yicha Islom korporatsiyasi (ICD) xalqaro moliya muassasasi bo‘lib, Islom taraqqiyot banki (IsDB) guruhi tarkibiga kiradi. ICD 1999-yil noyabr oyida xususiy tarmoq loyihalarini moliyalashtirish, raqobat va tadbirkorlikni rivojlantirish, hukumatlar va xususiy kompaniyalarga maslahat xizmatlarini ko‘rsatish va tashqi investitsiyalarni rag‘batlantirish orqali a’zo mamlakatlarning iqtisodiy rivojlanishini qo‘llab- quvvatlash maqsadida tashkil etilgan. O‘zbekiston Respublikasi 2004-yilning 14- sentyabrida ICD ga a’zo davlatlar qatoriga qo‘shilgan. 2021-yil 25-noyabr kuni “Fitch Ratings-Moskva” reyting agentligi Mikrokreditbank AT bankiga o‘zining xorijiy va milliy valyutadagi uzoq muddatli emitent defolt reytingini “Barqaror” prognozi bilan “B” darajasida hamda Barqarorlik reytingini (VR) “b” darajasida ekanligini qayta tasdiqladi. Emitent defolt reytinglarining “EDR” uzoq muddatli reytinglari “Mikrokreditbank” ATning kredit layoqatliligi bilan bog'liq bo'lib, bu bankning yuqori foydaliligi va yuqori darajada kapitallashuv, sezilarli darajadagi likvidli - 41 - aktivlar va ularning daromadligi hamda a‘lo darajadagi rentabellik ko'rsatkichlarini hisobga olgan “b” darajasida aks ettirilgan. “Mikrokreditbank” AT rentabelligi ijobiy reyting omili bo'lib, o‘zaro aloqador shaxslar tomonidan moliyalashtiriladi. “Fitch Ratings-Moskva” reyting agentligining prognozlariga ko‘ra, bankning kichik va o‘rta biznesni yuqori daromadli kreditlashga qaratayotgani, yaxshi operatsion samaradorlik, yuqori operatsion foyda reytingning yanada oshishiga xizmat qilmoqda. “Mikrokreditbank” AT kapital yetarlilik darajasiga yuqori xalqaro reyting bahosi berilishiga yuqori daromadlilik ko'rsatkichlari va sezilarli likvid aktivlari bilan bog‘liq. “Fitch Ratings-Moskva” reyting agentligi ma'lumotlariga ko'ra, bankning kapital va likvidlikka bo'lgan regulativ me'yor ko'rsatkichlari, "Mikrokreditbank"ning kapitaliga bo'lgan bosimni, bankning yuqori foydaliligi xarajatlarni qoplash imkonini beradi. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 14.05.2020 yildagi «O‘zbekiston Respublikasida tashqi savdo operatsiyalari monitoringini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi 283-son qaroriga muvofiq xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tashqi savdo kontraktlari va invoyslar bo‘yicha ma'lumotlarni Tashqi savdo operatsiyalarining yagona elektron axborot tizimiga kiritadilar. Ma'lumotlar elektron shaklda elektron raqamli imzodan foydalangan holda, Interaktiv davlat xizmatlari yagona portali orqali kiritiladi. Tashqi savdo operatsiyalari amalga oshirilishi monitoringini olib borish va nazorat qilish tartibi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq tashqi savdo operatsiyalari ustidan monitoring va nazorat olib borish sxemasi quyidagilarni o‘z ichiga oladi I – TSOYaEATga quyidagi ma'lumotlar: xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan – tashqi savdo operatsiyalari boshlanguniga qadar tuzilgan tashqi savdo kontraktlari va invoyslar; birja (yarmarka) tomonidan – birjada tuzilgan kontraktlar kontrakt birjada tuzilgandan so‘ng 1 ish kuni mobaynida kiritiladi. II – TSOYaEATga quyidagi ma'lumotlar: - 42 -  tijorat banklari, g‘aznachilik bo‘linmalari, tovar-xom ashyo birjalari tomonidan – hisob-kitoblar amalga oshirilganda onlayn tarzda kelib tushadigan kontrakt va invoyslar bo‘yicha valyuta mablag‘larining harakati to‘g‘risida axborotlar;  bojxona xizmati organlari tomonidan – tovarlar tushganda yoki yuklab jo‘natilganda onlayn tarzda kelib tushadigan kontrakt va invoys bo‘yicha BYuD ma'lumotlari;  xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan – ishlar va xizmatlar dalolatnomasi u tuzilgan kunda 1 kun ichida kiritiladi. Xo‘jalik yurituvchi sub'ektlar tomonidan Iqtisodiy taraqqiyot va kambag‘allikni qisqartirish vazirligi huzuridagi «Loyihalar va import kontraktlarini kompleks ekspertiza qilish markazi» DUKda ekspertizadan o‘tkazilishi lozim bo‘lgan kontraktlar bo‘yicha ma'lumotlar Markazning tegishli xulosasi mavjud bo‘lgan taqdirdagina kiritiladi. Ekspertiza 20 kun ichida o‘tkaziladi. III – valyutani nazorat qiluvchi organlar va tijorat banklari amalga oshirilgan tashqi savdo operatsiyalari ustidan taalluqliligi bo‘yicha o‘z vakolati doirasida muntazam ravishda monitoring va nazoratni amalga oshiradilar. IV – bojxona xizmati organlari va tijorat banklari har bir oy yakuni bo‘yicha bojxona va valyuta qonunchiligi, hisob-kitoblarni amalga oshirish tartibi buzilishi alomatlari aniqlanganda axborotni soliq organlariga taqdim etadilar. Xozirgi kunda “Mikrokreditbank” ATning filiallarida tashqi savdo faoliyatini olib boruvchi mijozlarning 14 mingga yaqin import kontraktlari(shulardan: 12200dan ortig‘i maxsulot importi, 1800dan ortig‘i xizmatlar importi uchun), hamda 3 mingdan ortiq eksport kontraktlarining hisobi yuritiladi (shulardan: 2 300 ta kontrakt maxsulotlar eksporti, 700 kontrakt xizmatlar eksporti uchun). Import kontraktlarining jami summasi 8,9 mlrd. AQSh dollari, 541,8 mln. Yevro, 24,9 mlrd. Rossiya rubli, 241 mln. Xitoy yuani, 234,6 Yapon ienasi, 10,3 mln. Qozog‘iston tengesi, 10 mln. Shved kronasi, 3,4 mln. Buyuk Britaniya funt sterlingini tashkil etmoqda. Eksport kontraktlarining jami summasi 5,9 mlrd. AQSh - 43 - dollari, 71,15 mln. Yevro, 4,5 mlrd. Rossiya rubli hamda 1 mln. Buyuk Britaniya funt sterlingini tashkil etmoqda. Xulosa Mamlakatimizda bugungi kunda turli tijorat banklari o’z faoliyatlarini olib bormoqda. Ular orasida aksiyadorlik-tijorat banklari, xorijiy kapital ishirokidagi banklar, xususiy banklar, davlat banklarini ko’rishimiz mumkin va ular o’z faoloyatari doirasida universal faoliyat ko’rsatib turli-tuman bank xizmatlarini olib borishmoqda. "Mikrokreditbank" AT ham shu banklar qatorida bo’lib, u o’zining keng ko’lamdagi operatsiya vaxizmatlari bilan mijozlarga xizmat ko’rsatib kelmoqda. Xususan, "Mikrokreditbank" AT bugungi kunda mamlakatimiz miqyosidagi yetakchi xususiy banklardan biri hisoblanadi va bu haqida 2021-yili O‘zbekiston Milliy axborot agentligi tomonidan o‘tkazilgan "Yil tanlovi — 2020" marosimida Mikrokreditbank AT banki “2020-yilda mijozlarga eng sifatli xizmat ko‘rsatgan xususiy bank” nominatsiyasi g‘olibi deya e tirof etilishi misolida ko’rishimizʼ mumkin. 2020 yilning 18 iyun kuni Osiyo kredit reytinglari agentligi assotsiatsiyasi a’zosi - «Ahbor–Reyting» reyting agentligi «Mikrokreditbank» xususiy aksiyadorlik bankiga O‘zbekiston banklari orasida birinchilardan bo‘lib 2019 yil yakuni bo‘yicha milliy shkalada «uzA+» juda yuqori «Ijobiy» prognozli kredit reytingini taqdim etdi. "Mikrokreditbank" AT o’zining yuksak malakaviy va kasbiy prinsiplari va etikasiga ega bo’lgan bank bo’lib, bankning faoliyati albatta barcha O’zbekiston Respublikasi hududida mavjud bo’lgan qonunchiliklarga asosan shakllantirilgan. "Mikrokreditbank" AT yuksak odob-axloq, madaniyat etikasiga ega bo’lgan bank bo’lib, bank etikasi "Mikrokreditbank" ATning “Bank xodimlari odob-axloq qoidalari” da tasdiqlangan. Unga ko’ra bank va uning hodimlar o’z vazifalarini barcha odob-axloq va qonunchilik normalariga asoslangan holda bajarishlari kerak. - 44 - “Mikrokreditbank” korrupsiyaga qarshi kurashish bo‘yicha O‘zbekistonda bank tizimida birinchi bo‘lib ISO 37001:2016 xalqaro standartiga muvofiqligini tasdiqlovchi xalqaro sertifikatni qo‘lga kiritdi. Bugungi kunda bank eng ilg’or texnologiyalar asosida ish olib boradi va o’z faoliyati davomida turli dasturiy ta’minotlardan, xususan, ALPay, iABS va boshqa bir qancha dasturlardan foydalanadi. Bu o’z navbatida ham mijozar, ham bank uchun qulayliklar yaratadi. Bankda kredit oluvchilar uchun keng kredit turlari bazasi shakllantirilgan bo’lib, bankda ipoteka, ta’lim, iste’mol, avtokredit va boshqa turdagi kreditlar beriladi. Bank bu jarayonda ham yuqori axborot-texnologiyalari vositalaridan foydalanadi. Qo’shimcha sifatida aytish mumkinki, "Mikrokreditbank" AT o’zida ilg’or axborot- texnologiyalarini mujassamlashtirgan, yuqori odob-axloq prinsiplariga ega hamda mijozlar uchun qulay kredit va biznes sharoitiga ega bo’lgan bankdir. Yakuniy fikr sifatida aytishimiz mumkinki, "Mikrokreditbank" AT bugungi kunda mamlakatimiz bank tizimida juda stabil faoliyat va moliyaviy natijalarga ega bo’lgan bank hisoblanadi. - 45 - Foydalanilgan adabiyotlar: 1. O’zbekiston Respublikasining “Markaziy banki to’g’risida” gi Qonuni; 2. O’zbekiston Respublikasining “Bank va banklar faoliyati to’g’risida” gi Qonuni 4. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentinining 2017 yil 2 sentabrdagi «Valyuta siyosatini liberallashtirish bo‘yicha birinchi galdagi chora-tadbirlar to‘g‘risida»gi PF-5177 sonli Farmoni; 7. O‘zbekiston Respublikasining «Valyutani tartibga solish to‘g‘risida"gi Qonuni; 8. O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki boshqaruvining 2020 yil 29 avgustdagi 18/5-son qaroriga 1-ilova bo‘lgan “O‘zbekiston Respublikasida valyuta operatsiyalarini amalga oshirish Qoidalari"; 9. Xalqaro to‘lovlar bo‘yicha xalqaro hujjatli operatsiyalarni o‘tkazish to‘g‘risida metodik maslahatlar (O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining 2004-yil 25-martdagi 1332/560-son xati); 10. Hujjatli akkreditivlar uchun yagona umumlashtirilgan qoida va taomillar (Xalqaro savdo palatasi nashri, Parij, 2007 yil, 600-son); 11. O‘zbekiston Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to‘g‘risida nizom (Adliya vazirligida 2020-yil 13- aprelda 3229-son bilan ro‘yxatga olingan); 12. "Mikrokreditbank" ATning “Bank xodimining odob-axloq qoidalari” 13. Navro’zova K.N. Banklarda buxgalteriya hisobi va operatsion texnika. O’quv qo’llanma. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2010-yil, 280 bet. - 46 - 14. Bank ishi. Darslik. (Sh. Abdullayeva) Toshkent, Toshkent moliya instituti, 2003. 312 bet 15. Integrirovannaya Avtomatizirovannaya Bankovskaya Sistema («IABS») 2011 Listov 16 16. https://Mikrokreditbank.uz/uz/shareholders/reports/ 22. https://cbu.uz/oz/ 24. www.lex.uz 25. www.norma.uz “Mikrokreditbank” hususiy aksiyadorlik bankining Tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari departamenti faoliyatida foydalaniladigan xujjatlar namunalari “Мақсадли молиялаштириладиган аккредитив очиш ва унга хизмат кўрсатиш тўғрисида 20__ йил “___” ___________ даги _____ -сон шартнома”га ИЛОВА Мақсадли молиялаштирилган аккредитив тўловини қайтариш ЖАДВАЛИ Аккредитив қиймати ________ ( хорижий валют а номи ) Мақсадли молиялаштирилган аккредитив бўйича фоиз ставкаси (йилда 360 кун ҳисобидан) _____% Мақсадли молиялаштирилган аккредитив муддати ___ ой № Асосий қарзни қайтариш санаси Тўланадиган асосий қарзи суммаси Асосий қарз қолдиғи 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 х х Томонларнинг юридик манзили ва реквизитлари Банк-эмитент: Манзили ______________________ _____ Тел . __________ Факс:_______________ Банк коди __________________________ Ҳ исобварағи ________________________ Мижоз: Манзили ___________ _____ ___________ _____ Тел. ______________ Факс:________________ Банк коди: ______________________________ Ҳисобварағи _____________________________ - 47 - СТИР ______________________________ Бош қ арувчи ________________________ Му ҳр ўрни СТИР __________________________________ Раҳбар _______________________________ Му ҳр ўрни Аккредитив таъминотини 94502/94503 ва 96381-ҳисобварақларга кирим қилиш тўғрисида фармойиш шакли Микрокредитбанк АТ банки __________________________ филиали ФАРМОЙИШ 20 __ йил “__” ___________ № __________ шаҳри Филиал бухгалтериясига Касса амалиётлари бўлимига Мижоз ________________________________________________________________ га (мижоз номи) мақсадли молиялаштириладиган аккредитив очилаётганлиги муносабати билан: 1. Мижоздан қабул қилинаётган таъминот кирим қилиниши учун кирим касса ордери расмийлаштирилсин. 2. Кирим касса ордери асосида аккредитив юзасидан тузилган 20__ йил “___” ____________ даги _________-сон гаров ҳужжатида кўрсатилган _____ (_______________) сўмлик таъминот 94502/94503 ва 96381-кўзда тутилмаган ҳолатлар ҳисобварақларига кирим қилинсин. 3. Кирим касса ордери касса мудирига топширилсин. 4. Қиймати ________ (_____________________________________) сўмга тенг бўлган 20__ йил “___” _______________ даги ___________-сон гаров ҳужжатининг асли кирим касса ордери асосида филиал кассасига жойлаштирилсин. Филиал бошқарувчиси (ёки ўринбосари) ____________________ - 48 - Тайёрлади: Кредит бўлими ходими ____________________ Келишилди: Кредит бўлими бошлиғи ____________________ Мақсадли молиялаштирилган аккредитив тасдиқланганлиги учун воситачилик ҳақини мижоздан ундириш тўғрисида фармойиш шакли Микрокредитбанк АТ банки __________________________ филиали ФАРМОЙИШ 20 __ йил “__” ___________ № __________ шаҳри Филиал бухгалтериясига Мижоз_____________________________________________________ нинг (мижоз номи) 20__ йил “___” _______________ даги _____________-сон импорт контракти бўйича 20__ йил “___” _________________ да ____________-сон мақсадли молиялаштирилган аккредитив тасдиқланганлиги учун: 1. Мақсадли молиялаштирилган аккредитив тасдиқланганлиги учун Банк тарифига мувофиқ _______ (____________________________) сўм воситачилик ҳақи мижоздан ундирилсин: Дт 20200000 “Талаб қилиб олингунча сақланадиган депозит”, Кт 45225000 “Аккредитив бўйича воситачилик учун олинган даромад”. 2. Мақсадли молиялаштирилган аккредитив тасдиқланганлиги учун тасдиқловчи банк томондан олинган ва Амалиёт бошқармаси томонидан тўлаб берилган ____________ (____________________________) сўм воситачилик ҳақи мижоздан ундирилсин: Дт 20200000 “Талаб қилиб олингунча сақланадиган депозит”, Кт 19997000 “Бошқа активлар”; Дт 19997000 “Бошқа активлар”, Кт 29896000 “Бошқа мажбуриятлар” (Амалиёт бошқармаси учун очилган) . 3. Мақсадли молиялаштирилган аккредитив тасдиқланганлиги учун тасдиқловчи банк томондан олинган ва Амалиёт бошқармаси томонидан тўлаб - 49 - берилган ____________ (____________________________) сўм Амалиёт бошқармасига қоплаб берилсин: Дт 29896000 “Бошқа мажбуриятлар” (Амалиёт бошқармаси учун очилган) , Кт Амалиёт бошқармасининг ҳисобварағи. Филиал бошқарувчиси (ёки ўринбосари) ____________________ Тайёрлади: Ташқи иқтисодий алоқалар б ўлими ходими _____________________ Келишилди: Ташқи иқтисодий алоқалар бўлими бошлиғи _____________________ Мақсадли молиялаштирилган аккредитивга кўрсатилган хизмат учун ҳисобланган фоизни мижоздан ундириш тўғрисида фармойиш шакли Микрокредитбанк АТ банки __________________________ филиали ФАРМОЙИШ 20 __ йил “__” ___________ № __________ шаҳри Филиал бухгалтериясига Мижоз ______________________________________________________________ _ дан (мижоз номи) унинг 20__ йил “___” _______________ даги _____________-сон импорт контракти бўйича 20__ йил “___” _________________ да ____________-сон мақсадли молиялаштирилган аккредитивга 20__ йилнинг ______________ ойида кўрсатилган хизмат учун ҳисобланган ______ (___________________________) сўмлик фоиз ундирилсин: Дт 20200000 “Талаб қилиб олингунча сақланадиган депозит”, Кт 44901000 “Бошқа фоизли даромадлар”. Филиал бошқарувчиси (ёки ўринбосари) ____________________ Тайёрлади: Ташқи иқтисодий алоқалар б ўлими ходими _____________________ - 50 - Келишилди: Ташқи иқтисодий алоқалар бўлими бошлиғи _____________________ Мижознинг конвертация қилинган маблағини (хорижий валютада келиб тушган ўз маблағини) мижоз аккредитив ҳисобварағига кирим қилиш тўғрисида фармойиш шакли Микрокредитбанк АТ банки __________________________ филиали ФАРМОЙИШ 20 __ йил “__” ___________ № __________ шаҳри Филиал бухгалтериясига Мижоз ______________________________________________________________ нинг (мижоз номи) 20__ йил “___” _______________ даги __________-сон импорт контракти бўйича 20__ йил “___” ________________ да ___________-сон мақсадли молиялаштирилган аккредитивига хизмат кўрсатилиши муносабати билан унинг 22602 (валюта коди) ...................-аккредитив ҳисобварағига _________ (____________________________) ______________________ лик (хорижий валюта номи) мижознинг конвертация қилинган маблағи/хорижий валютада келиб тушган ўз маблағи кирим қилинсин: Дт 22614 (валюта коди) “Мижознинг валюта бозорида конвертация қилинган маблағи”, Кт 22602 (валюта коди) “Мижознинг аккредитив бўйича депозити”; ва/ёки Дт 20200 (валюта коди) “Талаб қилиб олингунча сақланадиган депозит”, - 51 - Кт 22602 (валюта коди) “Мижознинг аккредитив бўйича депозити”. Филиал бошқарувчиси (ёки ўринбосари) ____________________ Тайёрлади: Ташқи иқтисодий алоқалар б ўлими ходими _____________________ Келишилди: Ташқи иқтисодий алоқалар бўлими бошлиғи _____________________ Мақсадли молиялаштирилган аккредитив муддати тугагандан сўнг мақсадли молиялаштирилган аккредитив бўйича қарздорлик ва гаров таъминотини ҳисобдан чиқариш тўғрисида фармойиш шакли Микрокредитбанк АТ банки __________________________ филиали ФАРМОЙИШ 20 __ йил “__” ___________ № __________ шаҳри Филиал бухгалтериясига Касса амалиётлари бўлимига Мижоз ____________________________ нинг 20__ йил “___” _______________ даги (мижоз номи) _______-сон импорт контракти бўйича 20__ йил “___” _____________ да ___________-сон мақсадли молиялаштирилган аккредитив муддати тугаши муносабати билан: 1. Аккредитив ҳисобварақдан _____ (_______________) _______________ ______ лик (хорижий валюта номи) қарздорлик ҳисобдан чиқарилсин: Дт 22602 (валюта коди) “Мижознинг аккредитив бўйича депозити”, Кт 16103 (валюта коди) “Бош банкдан/филиалдан филиаллараро ва банклараро ҳисоб- китоблар бўйича олинадиган маблағ”; 2. Кўзда тутилмаган ҳолатлар ҳисобварақларидан _____ (_______________________) _____________________ лик қарздорлик ҳисобдан чиқарилсин: (хорижий валюта номи) Дт 96309 (валюта коди) “Импортга оид аккредитив бўйича контр-ҳисобварақ”, Кт 90955 (валюта коди) “Импорт бўйича тасдиқланган аккредитив”. 3. Чиқим касса ордери расмийлаштирилсин. 4. Чиқим касса ордери асосида гаров сифатида қабул қилинган ___ (______________) сўмлик таъминот ҳисобдан чиқарилсин: Дт 96381 “Гаров сифатида олинган мулк ва мулкий ҳуқуқ, кафолат ва кафилликлар бўйича контр-ҳисобварақ”, - 52 - Кт 94502 “Гаров сифатида олинган мулк ва мулкий ҳуқуқ” (94503 “Гаров сифатида олинган кафолат ва кафилликлар”). 5. Аккредитив ва кўзда тутилмаган ҳолатлар ҳисобварақлари ёпилсин. 6. Чиқим касса ордери касса мудирига топширилсин. 7. Чиқим касса ордери асосида гаров сифатида қабул қилинган таъминот ҳужжатининг асли кассадан чиқарилсин ва филиалнинг Кредит бўлимига топширилсин. Филиал бошқарувчиси (ёки ўринбосари) ____________________ Тайёрлади: Ташқи иқтисодий алоқалар бўлими ходими _____________________ Келишилди: Ташқи иқтисодий алоқалар бўлими бошлиғи _____________________ Аккредитив бўйича қўшимча тақдим этилган таъминотни 94502/94503 ва 96381-ҳисобварақларга кирим қилиш тўғрисида фармойиш шакли Микрокредитбанк АТ банки __________________________ филиали ФАРМОЙИШ 20 __ йил “__” ___________ № __________ шаҳри Филиал бухгалтериясига Касса амалиётлари бўлимига Мижоз ______________________________________________________________ нинг (мижоз номи) мақсадли молиялаштирилган аккредитиви шартларига ўзгартиришлар киритилганлиги муносабати билан: 1. Мижоздан қўшимча қабул қилинаётган таъминот кирим қилиниши учун кирим касса ордери расмийлаштирилсин. 2. Кирим касса ордери асосида аккредитив юзасидан тузилган 20__ йил “___” ____________ даги _________-сон гаров ҳужжатида кўрсатилган _____ (_______________) сўмлик қўшимча қабул қилинган таъминот 94502/94503 ва 96381-кўзда тутилмаган ҳолатлар ҳисобварақларига кирим қилинсин. 3. Кирим касса ордери касса мудирига топширилсин. 4. Қиймати ________ (_____________________________________) сўмга тенг бўлган 20__ йил “___” _______________ даги ___________-сон гаров - 53 - ҳужжатининг асли кирим касса ордери асосида филиал кассасига жойлаштирилсин. Филиал бошқарувчиси (ёки ўринбосари) ____________________ Тайёрлади: Кредит бўлими ходими ____________________ Келишилди: Кредит бўлими бошлиғи ____________________ - 54 -

Mikrokreditbank AT banki tizimida tashqi iqtisodiy faoliyat va valyuta operatsiyalari amaliyoti mavzusida hisobot

Купить