Kirish Roʻyxatdan oʻtish

Docx

  • Referatlar
  • Diplom ishlar
  • Boshqa
    • Slaydlar
    • Referatlar
    • Kurs ishlari
    • Diplom ishlar
    • Dissertatsiyalar
    • Dars ishlanmalar
    • Infografika
    • Kitoblar
    • Testlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi 10000UZS
Hajmi 257.9KB
Xaridlar 2
Yuklab olingan sana 18 Aprel 2024
Kengaytma pptx
Bo'lim Slaydlar
Fan Iqtisodiyot

Sotuvchi

Bohodir Jalolov

Молиявий барқарорлик таҳлили

Sotib olish
“ Аудит ва иқтисодий таҳлил” 
кафедраси
Молиявий барқарорлик  таҳлили   
 

Молиявий барқарорлик таҳлили нинг  мазмуни , мақсади  ва вазифалари. 

Молиявий барқарорлик ва унинг типлари:  мутлақ ва меъёрий барқарорлик, 
нобарқарор ва инқирозли ҳолатлар. 

Корхонанинг ўз оборот маблағлари билан таъминланганлиги таҳлили. 

Молиявий барқарорликни динамик таҳлили. 

Корхонанинг   молиявий  барқарорлиги  билан  боғлиқ  коэффицентлари 
( молиявий  мустақиллик (автономия) ,  молиявий  қарамлик ,  ўз  ва  қарз 
маблағларининг нисбати , ўз маблағлари  билан  таъминланганлик , ўз айланма 
маблағларининг тўпланиш коэффиценти каби)  ва уларни нг  таҳлил и .

Корхонанинг  молиявий  барқарорлигини  мустаҳкамлаш  бўйича  ички 
имкониятларни аниқлаш  ва йўлга қўйиш чора тадбирларини белгилаш. 

  6. Молиявий барқарорлик таҳлили   
Корхона  барқарорлигини  энг  муҳим  кўрсаткичларидан  бири  бу 
молиявий  барқарорлик  кўрсчаткичидир.  Агар  корхонада  даромадлар 
харажатлардан ортадиган бўлсагина молиявий барақарорликка эриши 
мумкин  бўлади.  Агар  корхона  маблағларни  эркин  тасарруф  эта  олса, 
улардан самарали фойдаланса, доимий ишлаб чиқариш ва сотишнинг 
мукаммал  циклик  айланиш  узлуксизлиги  таминланса  бундай 
корхонани молиявий барқарор дейишимиз мумкин.Молиявий барқарорлик таҳлили нинг  мазмуни , мақсади  ва вазифалари   
- фимрма ва компанияларнинг тўлов қобилияти;

-  корхона  ўз  маблағларининг  қарамлик 
коэффициенти;

-активларнинг қарамлик коэффициенти;

- фоизларни қоплаш коэффициенти.Молиявий барқарорликни баҳолаш бир қанча кўрсаткичлар тизимидан фойдаланилади. Улар жумласига қуйидагиларни киритиш мумкин.   
Молиявий  барқарорликнинг  мутлақ  кўрсаткичлари  –  активлар, 
ишлаб  чиқариш  захираларалари  ва  уларни  молиялаштириш 
манбаларининг муайян даврийликдаги  ҳолатини ифода этади.

Корхона  активлари  ва  ишлаб  чиқариш  захираларини 
молиялаштириш манбаларига албатта

  биринчи  навбатда  ўз  маблағлари  манбаси  (устав  капитали, 
резерв  капитали,  қўшилган  капитал,  тақсимланмаган  фойда, 
мақсадли тушумлардан иборат), узоқ ва қисқа даврийликда олинган 
банк кредитлари ва қарзлари киради. Молиявий барқарорликни мутлақ ва нисбий кўрсаткичларда баҳоланади.   1) Корхона  молиявий  барқарорлигини  мутлақ  ва  нисбий 
ифодаларининг ўзгаришларини баҳолаш;
2) Молиявий барқарорликка тасир этувчи омилларни ўрганиш;
3) Молиявий  барқарорликни  таминлашда  активлар  ва 
пассивларни  жойлаштириш  ва  улардан  самарали 
фойдаланишни йўлга қўйиш;
4) Молиявий барқарорликни ўстириш чораларини кўриш;
5) Турли  ҳолатлардан  ресурсларнидан  сам а рали 
фойдаланишнинг  истиқболдаги  ўзгаришларга  тасирини 
баҳолаш, молиявий барқарорликни прогнозлаш.Молиявий барқарорлик таҳлилининг вазифалари   
Молиявий  барқарорликни  таҳлил  қилиш 
максади  -    корхонанинг  ўз  мажбуриятларини  қоплай 
олиш  ва  уни  узоқ  муддатга  сақлаб  қолиш 
даражасини баҳолашга қаратилган.

Молиявий барқарорликнинг муҳим шарти –

  захира ва ҳаражатларни молиялаштириш юзасидан 
ўз ва қарз маблағлари етарлиги ёки етишмаслиги 
кўрсаткичларини ҳисоб-китоб қилишда ҳам худди 
шу боғлиқликни кўриш мумкин.   
.

Ички омиллар:  активларнинг таркибини шакллантириш ва уларни тўғри 
бошқариш; молиявий ресурслар ва уларнинг таркибини тўғри бошқариш; жалб 
қилинган капитални бошқариш.

Ташқи  омилларга :  мамлакатдаги  иқтисодий  муҳит  (ҳолат);  бозордаги 
рақобат  ва  кураш;  макроиқтисодий  кўрсаткичлар  (валюта  курслари  ўзгариши, 
солиқ  ва  кредит  сийматидаги  ўзгаришлар,  ташқи  иқтисодий  фаолият  ривожи); 
сиёсий  ҳолат  (иқтисоднинг  тартибланиши,  рағбатлантирилиши,  хуқуқларнинг 
ҳимояланиши); инфляция ҳолати.

Молиявий барқорликни таҳлил этишнинг ахборот таминотига  асосий 
ва қўшимча манбаларни киритиш мумкин. 

Асосий  манбаларига:  бухгалтерия  баланси,  молиявий  натижалар 
тўғрисидаги ҳисобот, хусусий капитал тўғрисидаги ҳисобот шакллари киради.

Қўшимча  манбаларга:  таъсис  хужжатлари,  аудиторлик  назорати 
натижалари,  статистик манбалар ва  бошқа манбалар киради.Молиявий барқарорликки таъсир этувчи бирликларга қуйидагилар 
киради   Иқтисодий ресрслар, уларнинг молиявий тузилмаси ва тўлов 
лаёқати корхона молиявий барқорлигининг муҳим таъсир 
бирликлари ҳисобланадиКорхона т	ўлов лаёқати	нинг таҳлили	 	
Тўлов маблағлари	 	Тўлов мажбуриятлари	 	Мутлақ  
тўловга 
қобиллик	 	
Нисбий 
тўловга 
қобиллик	 	
1 	2 	3 	4 	
Баланс ликвидлиги 	 	
А1	-Доимий  харакатдаги 	
активлар	 	
П1	-Тўлов  муддати  келган 	
мажбуриятлар	 	
А1	-П1	 	А1/П1	 	
А2	-Тез  пулга  айланадиган 	
активлар	 	
П2	-Қисқа  муддатли 	
мажбуриятлар	 	
А2	-П2	 	А2/П2	 	
А3	-Секин  пулга 	
айланадиган	 активлар	 	
П3	-Уз оқ  муддатли 	
мажбуриятлар	 	
А3	-П3	 	А3/П3	 	
 	 	 	 	
Тўлов лаёқати	 	
А1	-Доимий харакатдаги 	
активлар	 	
 
 	
Жорий мажбуриятлар (ЖМ)	 	
А1	-ЖМ	 	А1/ЖМ	 	
А1	-Доимий харакатдаги 	
активлар	 	
А1+А2	-ЖМ	 	А1+А2/ЖМ	 	
А1	-Доимий харакатдаги 	
активлар	 	
А1+А2+А3	-	
ЖМ	 	
А1+А2+А3/Ж	
М	 	
 	 	 	 	
    
Молиявий  барқарорликни  характерловчи  кўрсаткичлар  тизими  қуйидаги 
иккита таркиб бўйича гуруҳланиши ҳам мумкин: 

1 .  Активлар,  капитал  ва  мажбуриятларнинг  таркибий 
тузилиши  бўйича  молиявий  барқарорлик  кўрсаткичлари.  Улар 
қаторига  молиявий  мустақиллик  (автономия),  молиявий 
қарамлик,  ўз  ва  қарз  маблағлари  нисбати,  қоплаш 
коэффициенти ва бошқа кўрсаткичларни киритиш мумкин. 

2  Активларни  молиялаштириши  билан  боғлиқ 
барқарорлик  кўрсаткичлари.  Мазкур  кўрсаткичларга  ўз 
айланма  маблағлари  билан  таъминланганлик,  маневрлик 
коэффициенти,  товар-моддий  захираларнинг  ўз  маблағлари 
ҳисобига  молиялаштирилиши,  соф  айланма  активлар  нақдлиги 
яъни,  ўз  айланма  маблағларининг  турли  активлар  ва  капиталга 
нисбати  орқали  ҳисоб-китоб  қилинувчи  коэффициентлар 
киради.Молиявий барқарорлик ва унинг типлари:  мутлақ ва 
меъёрий барқарорлик, нобарқарор ва инқирозли 
ҳолатлар.
    
1.  Ўз айланма маблағларининг нақдлиги (ЎОМН); 
  ЎОМН=ЎММ-УМА 

Бунда: ЎММ – Ўз маблағлари манбаси; 

УМА – узоқ муддатли активлар. 

2.Захира ва харажатларни ўз ва қарз маблағлари ҳисобига молиялаштирилиш манбаси(ЎҚМҲМ); 

ЎҚМҲМ=ЎОМН+УМКҚ 

Бунда: УМКҚ – узоқ муддатли кредитлар ва қарзлар 

3.Захира ва харажатларни жами манбаалар ҳисобига молиялаштириш манбаси (ЖМҲМ) 

ЖМҲМ= ЎҚМҲМ+ҚМКҚ 

Бу  ерда:  ҚМКҚ  –  қисқа  муддатли  кредитлар  ва  қарзлар  (улар  қаторига  мол  етказиб  берувчи  ва  пудратчилар  билан  ҳисоб 
китоблар ҳам қўшилади) Молиявий барқарорликни баҳолашда яна бир муҳим фарқли жиҳат уларнинг 
мутлақ ифодада ўрганилиши билан ҳам характерланади. Мазкур тартиб бўйича 
молиявий барқарорликнинг учта муҳим кўрсаткич баҳоланади. Мазкур 
кўрсаткичлар қаторига қуйидагилар киритилади:   Кўрсаткичлар Аниқланиши меъёр
Узоқ  муддатли  активларни  (УМА)  ўз 
маблағлари  манбаси  (ЎММ)  ҳисобига 
таъминланиш коэффициенти  ЎММ /УМА 1.0 дан юқори
Узоқ  муддатли  активларнинг  ўз  ва  узоқ 
муддатли  мажбуриятлар  (УММ)  ҳисобига 
таъминланиш коэффициенти  ЎММ+ УММ /УМА Минимум 1.0 га тенг 
дебУзоқ муддатли активларнинг ўз ва қарз маблағлари 
ҳисобига молиялаштириш коэффицентлари   Кўрсаткичлар Аниқланиши Меъёр
1.Ўз  айланма  маблағлари 
билан  таъминланганлик 
коэффиенти  ЎОМН/ЗХ 0.6-0.8
2.Ўз  маблағлари  ва  узоқ 
муддатли  қарз  маблағлари 
билан  таъминланганлик 
коэффициенти ЎУММН/ЗХ Минимум 1.0 га тенг
3.Жами  маблағлар  билан 
таъминланганлик ЖМН/ЗХ 1 дан юқориАйланма маблағлар билан таъминланганлик коэффициентлари   Кўрсаткичлар Аниқланиши Захира ва харажатларнинг 
молиялаштириш ҳолати (+,-) 
Ўз  оборот  маблағларининг 
нақдлиги(ЎОМН).  ЎММ-УМА ЎОМН-ЗХ
Ўз  маблағлари  ва  узоқ 
муддатли  қарз 
маблағларининг 
нақдлиги(ЎУММН).  ЎММ + УММ -УМА ЎУММН-ЗХ
Жами  маблағларнинг 
нақдлиги(ЖМН). ЎММ + УММ –УМА + 
ҚММ
  ЖМН-ЗХЗахира ва харажатларни манбалаш юзасидан маблағлар 
нақдлигини ва
 молиялаштириш даражасини ҳисоб-китоби   1.Мутлақ молиявий барқарор ҳолат
2.Нормал (мўтадил) молиявий барқарор ҳолат
3.Нобарқарор     ҳолат
4.Танг (инқироз) холатдаги нобарқарорлик Молиявий барқарорликнинг  турт типлари  мавжуд   Захира ва харажатларнинг тегишли маблағлар ҳисобига молиялаштириш 
манбаалари
ЎОМН > ЗХ ЎОМН  < ЗХ ЎОМН  < ЗХ ЎЎОМН  < ЗХ
ЎОМН +УММ > ЗХ ЎОМН +УММ > ЗХ ЎОМН +УММ < ЗХ ЎОМН +УММ < ЗХ
ЖМ > ЗХ ЖМ > ЗХ ЖМ > ЗХ ЖМ < ЗХ
1.Мутлақ молиявий 
барқарор ҳолат 2.Нормал (мўтадил) 
молиявий барқарор 
ҳолат 3.Нобарқарор
  ҳолат 4.Танг (инқироз) 
холатдаги 
нобарқарорликМолиявий барқарорликнинг мутлақ 
иф o далари 
бўйича таркибланиш шартлари   Кўрсаткичлар номи Давр бошига Давр охирига Ўзгариши +,- Ўсиш даражаси,%
1.Ўз маблағлари манбаси (ЎММ)
7 745 794 466 10 124 233 076 2 378 438 610 130.7
2.Узоқ муддатли активлар (УМА)
10 219 731
 945 12 593 199	 960 2 373 468 015 123.2
3.Ўз айланма маблағлари нақдлиги(ЎОМН)  
-2 473 937	
 479  
-2 468 966	 884  
4 970	 595  
99.78
4.Узоқ муддатли кредитлар қа қарзлар (УММ)
4 675 490	
 146 12 304 013	 149  
7 628 523	 003  
2.63
5.Ўз  маблағлари  ва  узоқ  муддатли  кредитлар, 
қарзлар  суммаси
  (ЎОМН+УММ)  
 
2 201 552	
 667  
 
9 835 046	 265  
 
7 633 493	 598  
 
4.46
6.Қисқа муддатли кредитлар ва қарзлар (ҚММ)
14 744 216 8 878	
 479  
-5 865	 737  
60.2
7.Захира  ва  харажатларни  молиялаштиришнинг 
жами манбааси (ЖМ)  
 
2 216 296	
 883  
 
9 843 924	 744  
 
7 627 627	 861  
 
4.44
8.Захира ва харажатлар (ЗХ)
2 185 621 680 9 488 500 196 7 302 878 516 4.34
9.Ўз  айланма  маблағлари  билан 
таъминланганлик коэффиенти (ЎОМН)-ЗХ  
 
-288 315	
 799  
 
-11 957 467	 080  
 
11 669 151	 281  
 
41.4
10.Ўз  маблағлари  ва  узоқ  муддатли  қарз 
маблағлари  билан  таъминланганлик 
коэффициенти(ЎОМН+УММ)-ЗХ  
 
 
15 930	
 987  
 
 
3 465 498	 069  
 
 
3 449 567	 082  
 
 
231
11.Жами  маблағлар  билан  таъминланганлик 
(ЖМ)-ЗХ  
30 675	
 203  
355 424	 548  
325 049	 345  
11.8Молиявий барқарорликнинг мутлақ кўрсаткичлари 
таҳлили   
Айланма  маблағлар  билан  таминланганлик,  ишлаб 
чиқаришни  ташкил  этиш  ва  узлуксиз  фаолиятни 
йўлга  қўйиш,  молиявий  барқарорликни 
таъминлаш,  молиявий  ахволни  яхшилашнинг, 
рақобатдошлик  ва  уни      ўстиришнинг  зарурий 
шарти ҳисобланади

Айланма  маблағлар  билан  таъминланганлик 
деганда  жорий  фаолиятнинг  ўз  маблағлари 
ҳисобига  молиялаштириш  ҳолати  тушунилади. 
Агар  молиялаштиришга  ўз  маблағлари  етарли 
бўлмаса  у  ҳолда  мажбуриятлар  ,  қарзга  олинган 
маблағлар ҳисобига эхтиёж таминланади.  Корхонанинг ўз айланма маблағлари билан таъминланганлиги таҳлили
    
Айланмамаблағлар  самарадорлигини  баҳолашда  уларнинг 
       айланувчанлик коэффицентларига ва

  айланиш даврига  баҳо  берилади.

Айланувчанликни  ошириш  ва  айланиш  даврининг 
қисқартириш  айланма  активлар  интенсив  фойдаланувчанлик 
даражасини ифода этади.

    Айланма  маблағлар  нақдлигини  баҳолашда  соф 
активлар қийматига муҳим аҳамият қаратилади.

Соф  активлар  деганда  хўжалик  юритувчи  субъектнинг 
ўз  маблағлари  билан  таъминланган  узоқ муддатли  ва  жорий 
активларнинг	
 қиймати,  яъни  хўжалик  юритувчи 
субъектнинг	
 қарз  мажбуриятларидан  озод  бўлган  мол-
мулк	
 қиймати тушунилади. 

  Соф  активлар  қийматини  аниқлаш  формуласи  қуйидаги 
боғланишда бўлади:

               А к ти влар – Маж бу ри ятлар = Соф  ак ти влар   
Молиявий  тахлилнинг  мухим  кисми  айланма 
маблаглардан  самарали  фойдаланганликни  урганиш 
эгаллайди, бунда, айланма маблаглар айникса ишлаб 
чикариш захиралари, тугалланмаган ишлаб чикариш, 
тайёр  махсулот,  дебиторлик  карзлари,  пул  ва  валюта 
маблаглари,  кимматли  когозлар  харакатини  урганиш 
мухимдир. 

А йл анм а  ак тивл арнинг  айл аниши  ва  ул арнинг 
сам арадорл игига к у йидаги ом ил л ар таъ сир к ил ади:

махсулот  (бажарилган  иш,  курсатилган  хизмат)ларни 
сотишдан  олинган  соф  тушум  суммасининг 
узгариши;

моддий  айланма  маблагларининг  уртача  йиллик 
кийматини узгариши ва хакозо.

    А йл анм а  м абл агл арнинг  айл анишини  тахл ил  
к ил ганда  к у йидаги  к у рсатк ичл ар  к ул л анади:                           	ма	хсулот (иш, хизмат)лар сотишдан	 	
 	 	 	 	 	 	 	      	соф тушум	 	
1) айланиш коэффици	енти = 	-------------------------------------	- 	
 	 	 	 	 	     	 	 товар	-моддий захиралари	 
                         т овар-моддий за хиралари *  хисобот давр кун
                                                                          
2) айланиш куни =           -----------------------------------------------------
    махсулот (иш, хизмат)лар сотишдан  соф тушум
    ак ционерлик  ж ам иятининг  айланм а 
м аблагларини  ай ланиш и ни  тах ли ли
Курсаткичлар номи Јтган
йили Ґисобот 
йили Фарўи
(+,-)
1 2 3 4=3-2
1. Махсулот (иш, хизмат)ларни сотишдан 
олинган соф тушум, минг сумда  1452513 3040381 +1587868
2. Жами товар – моддий захиралари, минг 
сумда 470833 531450 +60617
3. Товар модддий захираларининг (айланма 
мабла¨ларнинг) айланиш коэффициенти 
(1\2) 3,085 5,721 +2,636
4. Товар моддий захираларининг (айланма 
мабла¨ларнинг) айланиш даври, кун 
хисобида 116,7 62,9 -53,8
5. Айланиш салмоги коэффициенти (2\1) 0,324 0,175 -0,149
6. Айланишни тезлашиши ёки 
секинлашишидан маблгларнинг 
бушашганлиги (-) ёки кушимча (+) жалб 
килинганлиги:
а) кун хисобида
б) суммада, минг сумда( -53 *   3040381   /   360  
 
 
 
х
х  
 
 
 
х
х  
 
 
 
-53,8
-454368,02   
Жадвал  маълумотларидан  к уриниб  турибдики,  биз 
тахлил  килаªтган  “АВС”  акционерлик  жамиятида  жорий 
йилда  ма хсулотларни  сотишдан  олинган  соф  тушум 
микдори  1587868  минг  сумга  ортган.  Бунга  мос  равишда 
товар-моддий  захираларининг  киймати  хам  60617  минг 
сумга  усган.  Буларнинг  натижасида  товар-моддий 
захираларининг  айланиш  коэффициенти  утган  йилги  3,085 
коэффициентдан хисобот йилига келиб 5,721 коэффициентга 
кутарилган.  Айланиш  даври  эса  утган  йилга  нисбатан  53,8 
кунга  кискарган,  яъни  тезлашган.  Корхонанинг  товар-
моддий  захираларини  айланишини  тезлашиши  натижасида 
корхона  оборотидан  маблагларнинг  бушашиши  454368,02 
минг  сумни  ташкил  этган.  Бундай  натижаларни  корхона 
учун ижобий бахоламок лозим.        Баланс моддалари Баланс 
сатри Давр боши Давр охири Фарқи, +,-
Асосий воситалар:  
 
   
Колдик  (баланс) киймат  012
7 104 110 120
10 452 934 960 3 348 824 840
Номоддий активлар:  
 
   
колдик  (баланс ) киймат  022
417 151
345 379 71 772
Узоқ муддатли  инвестициялар жами  030      
Ў рнатиладиган асбоб ускуналар   090 - - -
Капитал  қў йилмалар   100
2 834 711 892
1 572 602 311 1262109581
Бошқа узоқ муддатли активлар   110-120
280 492 782
567 317 310 6331746
Товар моддий захиралари,жами  140
819 530 511
1 047 437 972 227 907 461
Келгуси давр харажатлари   190
1 366 091 169
8 441 062 224 7 074 971 055
Кечиктирилган харажатлар  200 - - -
Дебиторлар жами  210
503 338 335
1 566 042 404 1 062 704 069
Пул маблағлари  320
171 917 383
468 669 767 296 752 384
Қисқа муддатли инвестициялар  370 - - -
Бошқа жорий активлар  380
117 495 315
160 480 738 42 985 423
Жами активлар ЖА
13 198 104 658
24 276 893 065 11 078 788 407
Узоқ муддатли мажбуриятлар  490
4 675 490 146 12 304 013	 149
7 628 523	 003
Жорий мажбуриятлар 600
776 820 046
8 878 479 1 848 646 840
Жами мажбуриятлар ЖМ
5 452 310 192
14 152 659 989 8 700 349 797
Соф активлар ЖА-ЖМ 7 745 794 466 10 124 233 076 2 378 435 610Ж ори й  ак ти влар ва уларни нг ў згари ш и  таҳ ли ли   
корхонада  жами  активлар  суммаси  давр  бошига 
нисбатан 11 078 788 407 минг сўмга ортган. 

Ўз  навбатида  мажбуриятлар  суммаси  ҳси  мос 
равишда    давр  бошига  нисбатан  8  700  349	
 797  минг 
сўмга ортган. 

Соф  активлар  қиймати  давр  бошида  7  745  794	
 466 
минг сўмни, давр охирида 10 124 233	
 076 минг сўмни 
ташкил  этган.  Унинг  давр  бошига  нисбатан  ўзгариши 
мутлақ  ифодада  2  378  435	
 610  минг  сўмга,  нисбий 
ифодада 131.0 фоизни ташкил этган. 

Ўсиш даражаси 31.0 фоизни ташкил этган .Х улоса:   К ў рсатк и ч лар Давр бош и Давр ох и ри Ф арқ и , +,-
Соф  ак ти влар қ и йм ати, м инг сў м 7 745 794 466 10 124 233 076 2 378 435 610
Ж ам и ак ти влар, м и нг сў м 13 198 104 658
24 276 893 065 11 078 788 407
Устав к апитали , м и нг сў м 614 384 306
828 202 670 213818364
Соф  ту ш у м , м инг сў м
3 362 225 550 5 180 801 340 1 818 575 790
Соф  ф ой да, м и нг сў м 507 693 607 974 038 284 466 344 677
Соф   ак тивларни нг  ж ам и  
ак ти вларда  тў плани ш и  
к оэф ф и центи
0.586 0.417 -0.169
Соф  ак ти вларни нг устав к апи талига 
ни сбати к оэф ф и ц енти 12.61 12.22 -0.39
Соф   ак ти вларни нг  айлану вч анли ги  
к оэф ф и центи 0.434 0.511 0.77
Соф   ак тивларни нг  ай лани ш   даври , 
к у нда 829 705 -124
Соф  ак ти влар рентабелли ги ,% 6.5 9.6 3.1Соф  ак ти вла р  ва ула р са м ара дорли ги  таҳ ли ли [ 1]
Х улоса:  корхонада  соф активларнинг жами активларда тўпланиш 
коэффицент давр бошига нисбатан -0.169 га, соф активларнинг устав 
каптиталига нисбати коэффиценти давр бошига нисбатан -0.39 га камайган, 
соф активларнинг айланиш коэффиценти давр бошига нисбатан 0.77 га 
ортган. Соф активларнинг айланиш даври 829 кундан 705 кунга тушган. 
Айланиш тезлиги 124 кунга тезлашган. Соф активларнинг рентабеллик 
даражаси 6.5 фоиздан 9.6 фоизга ортган.   Баланс моддалари Баланс 
сатри Давр боши Давр охири Фарқи, +,-
Асосий воситалар:  
 
   
Колдик  (баланс) киймат  012
7 104 110 120
10 452 934 960 3 348 824 840
Номоддий активлар:  
 
   
колдик  (баланс ) киймат  022
417 151
345 379 71 772
Узоқ  муддатли    инвестициялар 
жами  030      
Ў рнатиладиган асбоб ускуналар   090 - - -
Капитал  қў йилмалар   100
2 834 711 892
1 572 602 311 1262109581
Бошқа узоқ муддатли активлар  110-120
280 492 782
567 317 310 6331746
Товар моддий захиралари,жами  140
819 530 511
1 047 437 972 227 907 461
Келгуси давр харажатлари   190
1 366 091 169
8 441 062 224 7 074 971 055
Кечиктирилган харажатлар  200 - - -
Дебиторлар жами  210
503 338 335
1 566 042 404 1 062 704 069
Пул маблағлари  320
171 917 383
468 669 767 296 752 384
Қисқа муддатли инвестициялар  370 - - -
Бошқа жорий активлар  380
117 495 315
160 480 738 42 985 423
Жами активлар ЖА
13 198 104 658
24 276 893 065 11 078 788 407
Узоқ муддатли мажбуриятлар  490
4 675 490 146 12 304 013	 149
7 628 523	 003
Жорий мажбуриятлар 600
776 820 046
8 878 479 1 848 646 840
Жами мажбуриятлар ЖМ
5 452 310 192
14 152 659 989 8 700 349 797
Соф активлар ЖА-ЖМ 7 745 794 466 10 124 233 076 2 378 435 610Ж орий ак тивлар ва уларнинг  ў згариши таҳ ли ли   
Х улоса:  корхонада  жами  активлар  суммаси  давр 
бошига нисбатан  11 078 788 407 минг сўмга ортган. Ўз 
навбатида  мажбуриятлар  суммаси  ҳси  мос  равишда   
давр  бошига  нисбатан  8  700  349	
 797  минг  сўмга 
ортган.  Соф  активлар  қиймати  давр  бошида  7  745 
794	
 466 минг сўмни, давр охирида 10 124 233	 076 минг 
сўмни  ташкил  этган.  Унинг  давр  бошига  нисбатан 
ўзгариши  мутлақ  ифодада  2  378  435	
 610  минг  сўмга 
нисбий  ифодада  131.0  фоизни  ташкил  этган.  Ўсиш 
даражаси 31.0 фоизни ташкил этган.   Кў рсатк ич лар Давр бош и Давр ох ири Ф арқ и, +,-
Соф   ак ти влар  қ и йм ати,  м инг 
сў м 7 745 794 466 10 124 233 076 2 378 435 610
Ж ам и ак тивлар, м и нг сў м
13 198 104 658
24 276 893 065 11 078 788 407
Устав к апитали, м инг сў м 614 384 306
828 202 670 213818364
Соф  ту ш у м , м и нг сў м
3 362 225 550 5 180 801 340 1 818 575 790
Соф  ф ой да, м и нг сў м 507 693 607 974 038 284 466 344 677
Соф   ак тивларнинг  ж ам и  
ак ти вларда  тў плани ш и 
к оэф ф и центи  са/ж а
0.586 0.417 -0.169
Соф   ак т ивларн инг  устав 
к апит али га  нисбат и 
к оэф ф и центи са/у к 12.61 12.22 -0.39
Соф   ак т ивларн инг 
айлану вчанли ги   к оэф ф иценти  
ст /са 0.434 0.511 0.77
Соф   ак т ивларн инг  ай лан иш  
даври, к у нда са/ст * 360 829 705 -124
Соф  ак ти влар рентабеллиги,% 6.5 9.6 3.1Соф  ак ти влар  ва улар сам арадорли ги  таҳ ли ли   
Х улоса:  корхонада    соф  активларнинг  жами 
активларда тўпланиш коэффицент давр бошига нисбатан -
0.169  га,  соф  активларнинг  устав  каптиталига  нисбати 
коэффиценти давр бошига нисбатан -0.39 га камайган, соф 
активларнинг  айланиш  коэффиценти  давр  бошига 
нисбатан 0.77 га ортган. Соф активларнинг айланиш даври 
829  кундан  705  кунга  тушган.  Айланиш  тезлиги  124  кунга 
тезлашган.  Соф  активларнинг  рентабеллик  даражаси  6.5 
фоиздан 9.6 фоизга ортган.

    
Айланма  маблағлар  билан  таминланганлик  захира  ва  харажатларни 
молиялаштиришга  нисбатан  қўлланилади.  Захира  ва  харажатларни 
молиялаштириш  манбаларига  ўз  маблағлари  ва  қарзга  олинган  (қисқа 
муддатли) маблағлари киритилади

. 

Ўз  маблағлари  манбаси  ўзоқ  муддатли  мажбуриятлар  қўшилган  ҳолда 
балансда  узоқ  муддатли  активларни  молиялаштиришга  йўналтирилади.   
Иқтисодий  мазмуни  ва  шарти  бўйича  амалда,  узоқ  муддатли  мажбуриятлар 
тўлиқ,  ўз  маблағларининг  фақат  бир  қисми  узоқ  муддатли  активларга 
йўналтирилади. 

қиймат  аналитиклар  тилида  ўз  айланма  маблағларининг  мавжуд  суммаси 
деб юритилади уни аниқлаш тартиби қуйидагича бўлади.

ЎММ+УММ-УМА=ЎАМН

Бу ерда: ЎАМН-ўз айланма маблағлари нақдлиги;

ЎММ-Ўз мабалағлари манбаси (сатр.480)

УММ-Узоқ муддатли мажбуриятлар (сатр. 600)

УМА-Узоқ муддатли активлар (сатр.130)   К ў рсатк и члар  Бала
нс 
сатр
и  Давр 
бош и Давр 
ох ири Ф арқ и +,-
1.Ўз  м абалағ лари 
м анбаси 480
7 745 794 466
10 124 233 076 2 378 438 610
2.Узоқ   м уд датли 
м аж бу риятлар 600
4 675 490 146
12 304 013 149 7 628 523 003
3.Узоқ   м уд датли 
ак тивлар 130
10 219 731 945
12 593 199 960 2 373 468 015
4.Ўз айланм а 
м аблағ лари  нақ д лиги    
2 201 552 667  
9 835 046	 265  
7 633 493 598Ўз ай ланм а м аблағ лари  су м м аси  ва у ни нг 
ў згариш и ни  таҳ ли ли
 
Х улоса:  корхонада  ўз  маблағларининг  нақдлиги  давр  бошида    2 
201  552	
 667   минг  сўмни  давр  охирида  9  835  046	 265   минг  сўмни  ташкил 
қилган. Давр бошига нисбатан 7 633 493	
 598 минг сўмга ортган. 
    
Шуни  алоҳида  қайд  этиш  лозимки,  молиявий  барқарорликни 
баҳолашда  молиявий  коэффицентларнинг  ҳисоб-китобида  қандайдир 
ягона  тизимга  таянилмайди.  Уларнинг  турли  манбаларда  турлича 
турлари ва таркиби келтирилади.

Молиявий  ҳолат    ва  барқарорликни  коэффицентларда  баҳолаш 
корхонанинг жорий ва истиқболдаги малиявий аҳволига баҳо беришда 
энг мақбул усул ҳисобланади

Молиявий  барқарорлик  коэффицентлари   –  компания  эгалари 
ва  кредиторлар  ўртасидаги  таваккалчиликнинг  қандай 
тақсимланганлигини кўрсатади.

Молиявий  барқарорлик  кўрсаткичлари  сифатида   - 
баланснинг  активи  ва  пассиви  таркибини  тавсифловчи,  активлар  ва 
пассивларнинг  алоҳида  объектлари  ўртасидаги  муносабатларни 
характерловчи кўрсаткичлар назарда тутилади.

.Корхонанинг  молиявий барқарорлиги билан боғлиқ 
коэффицентлар  ва уларни нг  таҳлил и   
Молиявий  ҳолат    ва  барқарорликни  коэффицентларда  баҳолаш 
корхонанинг жорий ва истиқболдаги малиявий аҳволига баҳо беришда 
энг мақбул усул ҳисобланади.

Молиявий  барқарорликни  кўрсаткичлари  қаторига 
қуйидагиларни киритиш мумкин:

-молиявий  барқарорликнинг  ўз  маблағлари  ва  мажбуриятлар 
билан боғлиқ бўлган кўрсаткичлари;

-молиявий  барқарорликнинг  ўзоқ  муддатли  ва  жорий  активлар 
билан боғлиқ кўрсаткичлари.   Коэффицентлар Аниқланиши  Бирликлар ифодаси
Мо лиявий мустақиллик  (автаномия)  коэффиценти  Ўмм/БЖ Ўмм- Ўз маблағлари манбайи
БЖ- Жами маблағлар
Ўз  маблағлари  манбаси  ва  мажбуриятлар  нисбати 
коэффиценти Ўмм/М М-мажбуриятлар
Молиявий қарамлик коэффиценти БЖ/Ўмм БЖ-баланс жами
Ўмм-ўз маблағлари манбаси
Жалб  қилинган  сармоянинг  жамланганлик 
коэффиценти ЖҚК/ЖК ЖҚК-Ж алб қилинган капитал  (М)
ЖК- жами капитал  (БЖ)
Хусусий капиталнинг манёврлик коэффиценти ЎАМН/ХК   ЎАМН-ўз айланма маблағлари 
нақдлиги 
Молиявий барқарорлик коэффиценти Ўмм/Жқк Жалб килинган капитал
Мажбуриятларнинг  ўз  маблағлари  нисбати 
коэффиценти М/Ўмм М-мажбуриятлар
Ўмм-Ўз маблағлари манбаси
Қарз капиталини тўпланганлик коэффиценти М/БЖ М-мажбуриятлар (қарз капитли)
БЖ- жам маблағлар
Узоқ муддатли мажбуриятларнинг жами маблағлар ва 
мажбуриятлар таркибидаги салмоғи коэффиценти Умм/ БЖ, М  Умм-узоқ муддатли мажбуриятлар
 
Жорий    мажбуриятларнинг  жами  маблағлар  ва 
мажбуриятлар таркибидаги салмоғи ЖМ/ БЖ, М ЖМ-жорий мажбуриятлар
Кредиторлик мажбуриятларининг жами маблағлар ва 
мажбуриятлардаги салмоғи коэффиценти Км/ БЖ, М  Км-кредиторлик мажбуриятлариМолиявий барқарорликнинг ўз маблағлари ва 
мажбуриятлар билан боғлиқ бўлган кўрсаткичлари   Коэффицентлар Аниқланиши Белгилар изоҳи
Жорий  активларнинг  ўз  ва  қарз 
маблағлари  ҳисобига  манбаланиши 
коэффиценти (соф оборот активлар) Ўмм+Умкқ-Ума / 
ЖА Умкқ-узоқ муддатли кредитлар ва 
қарзлар
Ума-Узоқ муддатли активлар
Жорий  активларни  жорий 
мажбуриятларга  нисбати  коэффиценти 
(умумий тўловга қобиллик) ЖА/ЖМ ЖМ-Жорий мажбуриятлар 
ЖА-Жорий активлар
Жорий  мажбуриятларнинг  жорий 
активларга нисбати коэффиценти  ЖМ/ЖА  
Жорий  активларнинг  уз  маблағлари 
манбаси  билан  қопланиши 
коэффиценти Ўмм/ЖА  
Ўз  маблағлари  ва  узоқ  муддатли  жалб 
қилинган  маблағларни  захира, 
ҳаражатларни  манбалашдаги  ҳолат 
кўрсаткичлари Ўмм+Умкқ-
Ума/ЗХ Зх-Захира ва ҳаражатлар
Узоқ  муддатли  активларнинг  ўз 
маблағлари  ва  узоқ  муддатли  қарзга 
олинган  маблағлари  билан 
манбаланиши коэффиценти Ўмм+Ўмкқ/Ума Умкқ-узоқ муддатли кредитлар ва 
қарзлар
 Молиявий барқарорликнинг узоқ муддатли ва жорий активлар билан 
боғлиқ кўрсаткичлари      
Баланс  ва  молиявий  натижалар  тўғрисидаги 
ҳисоботнинг таҳлилида хўжалик юритувчи субъектнинг 
ривожланиши  ва  молиявий  барқарорлигини  динамик 
баҳолашга алоҳида ахамият қаратилади. 

Динамик  баҳолаш  кўрсаткичларни  йиллар 
кесимида  даврий  ўрганишни  характерлайди. 
Корхоналарда  инвестицион  лойихаларнинг 
самардорлиги  ва  қопланиш  даврийлигини, корхонанинг 
истиқболдаги  ривожланиши  стратегияларни 
белгилашда  динамик  ўзгаришларни  ўрганиш  ғоятда 
муҳимдир. Молиявий барқарорликни динамик таҳлили   Кўрсаткичлар Йиллар Ўзгариши,  +, -  
2014 й. 2015 й. 2016 
й. 2017 
й. 2017 й.
2014й.га 
нисбатан 2017 й.
2015й.га 
нисбатан 2017 й.
2016 й.га 
нисбатан
Соф активлар 6 295 
344 335 6	 467
512 422 7 745 
794 466 10 124 
233 076 3 828 
888 741 3	 656 
720 654 2 378 435 610
Ўй айланма маблағлари 
нақдлиги 1	
 104
247 158 1	 214
671
 838  
2 201 552	 667  
9 835 046	 265  
8	 730 
799 107  
8	 620 
374 427  
7 633 493 598
Захира ва харажатларнинг 
жами маблағлар ҳисобига 
манбаланиши -168	
 254 689 -122 854 241  
 
-288 315	
 799  
 
-11 957 467	 080  
 
12 125 721 
769  
 
12	
 080 
321 321  
 
11 669 151	 281
Захира ва харажатларнинг 
ўз маблағлари ва узоқ 
муддатли қарз маблағлари 
ҳисобига манбаланиши 125 564 238 145 234 589  
 
 
15	
 930
987  
 
 
3 465 498	 069  
 
 
3 339 933 831  
 
 
3 320 63 480  
 
 
3 449 567	
 082
5.  Захира ва харажатларни 
ўз маблағлари ҳисобига 
манбаланиши  144 523 422 156 463 542  
 
30	
 675
203  
 
355	 424
548  
 
210 901	 126  
 
198 961 006  
 
325	
 049
  345Молиявий  барқарорликнинг  мутлақ  ифодаларининг 
динамик  таҳлили   Молиявий барқаорлик кўрсаткичлари Аниқланиши Йиллар Ўзгариши +,-
2014 2015 2016 2017 2017 й.-
2014й.га 
нисбатан 2017 й.- 
2015 й.га 
нисбатан 2017й.-
2016й.га 
нисбатан
1.Автономия  (молиявий 
мустақиллик) коэффициенти (Ка) 
Нормал  даражаси:  0,5  ва  ундан 
юқори (оптимал даражаси 0,6-0,7) Хусусий капитал / 
Активлар
  0,512 0,524
0.586
 
 
 
 
 
 
  0.417 
 
 
 
 
 
 
  -0,95
 
 
 
 
 
 
  -0,107 -0.169
2.Узоқ  муддатли  молиявий  мустақиллик 
коэффиценти	
 (Куммм) 
Нормал  даражаси-  0,9,критик  даражаси  - 
0,75 (Ўз маблағлари манбаси+ 
Узоқ муддатли 
мажбуриятлар) / Активлар
  0,865 0,912 0,941 0,923 0,058 0,011 0,018
3.Молиявий қарамлик коэффиценти	
 (Кмқ) 
Оптимал даражаси-0.5 Мажбуриятлар / Активлар 0,422* 0,408* 0,413 0,582 0,160 0,174 0,169
4.Ўз  айланма  маблағлари  билан 
таминланганлик коэффиценти  	
(Кўамн) 
Нормал  даражаси:  0,1  ва  ундан 
юқори (Ўз маблағлари манбаси— 
Ўзоқ муддатли активлар) / 
Жорий активлар - - - -
 
 
 
 
 
 
  -
 
 
 
 
 
 
  - -
5.Капиталлашув коэффиценти  
(Кк) 
1 дан юқори бўлиши унинг карз капиталига 
қарамлигини билдиради. Мажбуриятлар / Ўз 
маблағлари манбаси
 
  0,665* 0,670* 0.703 1.397 0,732 0,670
0.694
6.	
  Молиялаштириш коэффиценти  (К м ).
Қанча кичик бўлса қарамлик кучаяди  Ўз маблағлари манбаси  / 
қарз капитали 1,31* 1,45* 1,65 10,82 9,51 9,37 9,17Молиявий барқарорлик нисбий ифодаларининг динамик 
таҳлили   
Молиявий барқарорликни ўстириш юзасидан нималар қилиш лозим:

Биринчидан   баланснинг  чуқур  таркибий  ўзгаришларини  амалга  ошириш  лозим. 
Бунда  асосий  эътиборни  молиялаштириш  манбаларида  ўз  маблағлари  манбаси, 
хусусий  капитал  хажмини  ўстиришга,  унинг  жами  молиявий  салоҳиятдаги  салмоғини 
имкон  даражасида  оширишга  асосий  эътиборни  қаратиш  лозим.  Бунинг  ягона  ечимига 
дастлаки  капитални  ўстириш,  унинг  ишчанлиги,    натижавийлигини  таминлаш  асосида 
эришиладиган  қўшилган  капитал,  резерв  капитали  ва  фойдани  ўстириш  ҳисобигагина 
эришилади.

Иккинчидан  молиявий  барқарорликни  ўстиришнинг  муҳим  имкониятлари 
запхира  ва  харажатларни  о птималлаштириш,  уларнинг  ишлаб  чиқариш  ва  фаолият 
учун  зарурий  қисмини  шакллантириш,  туриб  қолишларга,  ортиқча  нормаларда 
сақланишига йўл қўймаслик  киради.

Молиявий  имкониятларни  ўстиришда  кредиторлар  билан  алоқаларнинг  яхши 
йўлга қўйилганлиги ҳам муҳим ўрин тутади.

Молиявий барқарорликнинг баланс моддалари орқали баҳолашда мутлақ молиявий 
барқарорлик,  нормал  молиявий  барқарор,  нобарқарор,  кризиз  холатидаги  молиявий 
аҳволни  даражасига,  корхонанинг  бир  ҳолатдан  иккинчи  ҳолатга  ўтишини  таркибий 
жиҳатдан  чуқур  тадқиқ  этиш  ва  аниқ  ечимларга  имкон  берувчи  хулосаларини 
шакллантириш менежерлар доимий эътиборида бўлиши лозим.

Молиявий  барқарорликни  таминлашда  яна  бир  муҳим  жиҳат  дебиторлик  ва 
кредиторлик  мажбуриятларини  оқилона  бошқариш  имкониятларига  қаратилмоғи 
лозим.  Уларнинг  айланувчанлиги  ва  айланиш  даврини  даврий  ўрганиш  асосида  молиявий 
имкониятлари  ҳисоб-китоб қилиниши зарур.Корхонанинг молиявий барқарорлигини  мустаҳкамлаш бўйича ички 
имкониятларни аниқлаш  ва йўлга қўйиш чора тадбирларини белгилаш

Молиявий барқарорлик таҳлили

Sotib olish
  • O'xshash dokumentlar

  • O’z Milliy bank amaliyot hisoboti
  • Iqtisodiyot va moliya bo‘limi amaliyot hisoboti amaliyot hisoboti
  • Ipoteka bank amaliyot Mirobod filiali
  • "Trastbank" bitiruv oldi amaliyot
  • Turonbank bitiruv oldi amaliyoti

Xaridni tasdiqlang

Ha Yo'q

© Copyright 2019-2025. Created by Foreach.Soft

  • Balansdan chiqarish bo'yicha ko'rsatmalar
  • Biz bilan aloqa
  • Saytdan foydalanish yuriqnomasi
  • Fayl yuklash yuriqnomasi
  • Русский