«Musulmon Sharqida tarjima ishini shakllanishiga tarixiga oid tadqiqotlar»

Dokument ma'lumotlari

Narxi	25000UZS
Hajmi	69.6KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	14 Fevral 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Tarix

Sotuvchi

G'ayrat Ziyayev

Ro'yxatga olish sanasi 14 Fevral 2025

3 Sotish

Sotib olish

« Musulmon Sharqida tarjima ishini shakllanishi
tarixiga oid tadqiqotlar »
Mundarija
Kirish…………………………………………………………………………….2-3
I.bob I BOB. ILK TARJIMA MAKTABLARI TARIXI
1.1 Antik davr tarjima tarixi…………………………………………………4-19
1.2 XV asr XIX tarjima maktablari faoliyati. ………………………………8-19
II BOB. SHARQ TARJIMA MAKTABLARINING PAYDO BO LISHIʻ
2.1 O rta Osiyoda tarjima maktablarining paydo bo lishi
ʻ ʻ …….………….20-24
2.2 O rta Osiyo bilan Eronning qadimiy madanty an'an alari……………24-26
ʻ
Xulosa………………………………………………………………………….....27
Foydalanilgan adabiyotlar royhati…………………………………………….28
1

KIRISH
Kurs ishining dolzarbligi Shundaki, dunyoning turli m intaqalarida,
xususan Vatan imizda yashab, ijod qilgan, durdona asarlar yar atgan Muhammad
Xorazmiy,Farg'oniy, Abu Ali ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy, Abu Nasr
Farobiy,Qoshg' ariy,Zam ax sh ariy,Yusuf Xos Xojib, Ulug'bek, A lisher Navoiy,
Zahiriddin Muhammad Bobur va boshqal ar original asarlar yozish bilan birga
tarjima orqali Jahgn fani, madaniyati, san'ati, tarixi, adabiyoti va boshqa
sohalardagi durdona asarlar bilan o z xalqint bahramand eta olgan tarjimonlarʻ
faoliyati tơ laqonli o rganilmagan. Buni bilmay turib, jahon standartl ari dar
ʻ ʻ
ajasidagi mutaxassis – tarjimon bo lish qiyin.
ʻ
O zbekistоn Respublikаsi О’zbekistоn Respublikаsi Prezidenti Sh.
ʻ
Mirziyоyev tоmоnidаn 2017-yil 17-fevrаl kuni qаbul qilingаn “Hаrаkаtlаr
Strаtegiyаsi” tо’g’risidаgi mаxsus fаrmоnning tо’rtinсhi ustuvоr yо’nаlishidа hаm
аynаn ilm-fаn, mаdаniyаtni rivоjlаntirishgа оid mаxsus bоblаr аjrаtilgаn.
Prezdentimiz Sh.Mirziyоyev аytgаnlаridek “Xаlq tаrixi unitilmаydi u urfоdаt,
аn’аnаlаrdа xаlqning kundаlik turmushidа sаqlаnib qоlаdi shundаy ekаn
xаlqimizning hаqqоniy tаrixini yоritish muhimdir 1
.
Kurs ishining maqsadi: Sharq tarjima m aktablari namoyandalari, ulantng
tarlima tarixida tutgan mavqei, qo llagan tarjima uslublari va tarjima orqali jahon
ʻ
xalqlariņ ing o zaro aloqalarini o rganish dan iborat.
ʻ ʻ
Qo yilgan maqsadlarga ko ra qator vazifalar belgilab olindi: Turli tarj ima
ʻ ʻ
maktablari tarixini o rgan ish Jahon tarjima tarixin ing rivoj lan ish bosqichlarini
ʻ
o rganib, tahlil etish. O rta Osiyo, xususan o zbek tarjima tarixini zamonaviy
ʻ ʻ ʻ
bosqichini ko rib chiqish.Sharq va G'arb tarjima tarixinining mamlakatl arn ing
ʻ
o zaro aloqalarida tutgan o nini aniqlash.
ʻ ʻ
1
Mirziyоyev Sh. M. “Hаrаkаtlаr Strаtegiyаsi” , – T.: 2017.
2

Kurs ishining ishining yangiligi shundan iboratki, sharq tarjima maktablari
faoliyati tarixi, yutuq va kamchiliklari bugungi kun darajasida chuqur tahlil qilib
to la -to kis o rganilmagan. ʻ ʻ ʻ
Kurs ishimizda Jahon durdonalari hisoblanmish asarlarming sharq
tarjimonlari faoliyatlari o rtasidagi mushtaraklik va ularning natijalaríni zamonaviy
ʻ
o zbek tarjimonlari ishida qay darajada aks etishini aniqlashga urinib ko rdik.
ʻ ʻ
Kurs ishing ob'ekti sharq tarjima maktablari Bog'dod, Toledo tarjima
maktablari tarixi, rivojlanishini o rganish.
ʻ
Kurs ishing predmeti - Sharq va G'arb tarjima makt ablari o tasidagi aloqa,
ʻ
ta'sir va natijalaning tahlili belgilangan.
Kurs Ishning ilmiy va amaliy qiymati shundaki, tarjima tarixini o rganish
ʻ
borasidagi qiyosiy tahlil hamda chiqari lgan xulosalar tarjima tarixi va nazariyasiga
qisman hissa bo lib qo shiladi, tadqiqot materiallaridan esa tarjimonlik
ʻ ʻ
fakutetlarida ma'ruza matnlari tuzishda foydalani sh mumkin
Kurs ishing tuzilishi. Kirish, ikki bobva 4 paragrifdan iborat, xulosa va
adabiyotlar ro yxatidan iborat.
ʻ
3

$\ I BOB. ILK TARJIMA MAKTABLARI TARIXI 1.1 Antik davr tarjima tarixi Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov "Yuksak ma'naviyat va yengilmas kuch " asarida tarjima haqida shunday fikr bildiradilar: " Har qaysi xalq yoki millatning tafakkuri, turmush tarzi, ma'naviy qarashlari o z-o zidan bo sh Joyda shakl lan ib qolmaydi,Ulan ing vujudga kelishiʻ ʻ ʻ va rivojlan ishida aniq tarixty, tabily va ijtimoiy omillar asos bo lish ini hammamiz ʻ yaxshi bilamiz. Sharq olamida, Jumladan o zimizning O rta Osiyo sharoitida Jamoa bo lib ʻ ʻ ʻ yashash tuyg usi g' oyat muhim ahamiyat kasb etadi va odamlarni bir-biriga yaqinlashtirishga, bir-birini qo llab - quvvatlab hayot kechirishga zamin tug’diradi. ʻ Shu ma'noda, xalqimizn ing turmush ya tafakkur tarziga nazar tashlaydigan bo lsak ʻ boshqalarga hech o xsham aydigan, ming yillar davamida shakllangan , nafaqat ʻ o zaro muom ala,balki hayotim izning uzviy bir qismi sifatida namoyon bo ladigan ʻ ʻ bir qator o ziga xos xususiyatlarni ko ramiz. Misol uchun, Tilimizdagi mehr- ʻ ʻ muhabbat, mehr-shafqat,qadr qimmat degan, bir-birini chuqur ma'no-mazmun bilan boyitadigan va to ldiradigan ibaralarni olaylik.Qanchalik g'alati tuyulmasn, ʻ bu iboralarni boshqa tillarga aynan tarjima qilishning o zi mushkul bir muammo", ʻ sermashaqqatli ish – tarjima haqida so z yuritamiz.Tarjima tufayli xalqlar o tasida ʻ ʻ madaniy va adabiy aloqalar tobora kengayadi, mustahkamlan adi.O tmishda O rta ʻ ʻ Osiyoda yunonlar, arablar uzoq davr mobaybida hukmronlik qilganliklari tufayli bir tomondan o zbek milliy madaniy ati, adabiyoti va tilida ul arn ing sezilarli ʻ ta'siri saqlanib qoldi.Ular o zlari bilan birga O ta Osiyoga yunon va arab fani va m ʻ ʻ adaniyatini ham olib keldilar.Shuning uchun ham Sharq xalqlari shuurida yunon olimi Aristotel –Arasty, Ptolemey - Bat limys, Evkelid - Iqlidus g’arb mamlakatlariga esa Beruniy -Ali Borona, Ibn al - Hayson, A lgazem, Ibn Sino – Avicenna, al Farg'oniy -Alfraganus bo lib kirib bordilar, singib ketdi lar. ʻ Millatidan, tilidan, dinidan qat'iy nazar ular bir-biridan o rgangan và o zlashtirib ʻ ʻ 4$