NGS-3 separatori haqida umumiy ma`lumot - Iqtisodiyot - Kurs ishlari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	20000UZS
Hajmi	1,013.9KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	03 Iyun 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Iqtisodiyot

Sotuvchi

Nurali Axmedov

Ro'yxatga olish sanasi 24 Oktyabr 2024

18 Sotish

NGS-3 separatori haqida umumiy ma`lumot

Sotib olish

REJA:
Kirish
1-§ Nazariy qism. Jarayon tavsifi. Eksperimental-statistik
modellashtirish usullari.
1.1 Mavzubo`yicha adabiyotlar tahlili
1.2 Texnologik jarayon tavsifi. Kirish chiqish kattaliklari
1.3 Funksional texnologik sxemaning tavsifi
1.4 Tadqiqotning texnologik ob`yektini tanlash
2-§ Asosiy qism (Hisoblash va tahlil o`tkazish). NGS separatorini
modellashtirish.
2.1 Boshlang`ichma`lumotlar (Tajriba natijalari)
2.2 Juft regressiyaning emperik chizig`ini qurish
2.3. Juft regressiyanig empiric funksiyasini qurish
2.4. Regression tahlil (Bir faktorliregressiya)
2.4. Regressiya tenglamasini umumiy monandlikga tekshirish
(Determinatsiya koeffisiyentini aniqlash, Fisher mezoni
2.5. MS Excel dasturida « Анализданных » ilovasidan foydalanib
regression tahlil o’tkazish va natijalarni taqqoslash
2.6. Ko`p belgili chiziqli regressiya
2.7. Moddiy balans va obyektning dinamik modelini tuzish

3-§ Xulosa

4-§ Adabiyotlar ro`yxati

KIRISH
His о blash t ех nikasi murakkab mat е matik t е nglamalardan t е gishli aniq
natijalarni о lishgacha bo`lgan yo`lni qisqartirishga, о ddiy his о blashamallarini
t е zlashtirishga va ins о nni t о liqtiruvchi m е hnatdan о z о d qilishga yordam b е radi.
Tizimlitahlil va mat е matik modellashtirish usullarining riv о jlanishi esa
apparatda yuz b е radigan t ех n о l о gik jarayonlarni tadqiq qilish m е t о d о l о giyasin
io`zgartirish imk о nini yaratdi, bu esa butun ishlab chiqarish va apparatlarning
iyerarxik strukturalari sathlari о rqali h о disalarning sabab- о qibat al о qalarini
о chishda o`z if о dasini t о pdi. T ех n о l о gik jarayon, unda yuz b е ruvchi fizik-
kimyoviy h о disalarni bah о lashdan b о shlab, al о hida sathlar о rasidagi o`zar о
ta`sirlarni his о bga о lgan holda int е gral bah о lashlargacha tahlil qilinadi. Bunday
tarzda о lingan tavsif jarayonning eng umumiy b е lgilarini tavsiflaydigan
mat е matik m о d е l sifatida qaralishi mumkin.
T ех n о l о gik qurilmalar quvvatlarining ahamiyatli darajada o`sishi tashqi va
ichki en е rgiya r е surslaridan о ptimal f о ydalanish bilan b о g`liq qat о r
masalalarningyuzaga k е lishini b е lgilabberadi. Shuning uchun ham amaldagi
jih о zlarni tak о millashtirish va yangilarini l о yihalashda as о siy e`tib о r t ех n о l о gik
va k о nstruktiv param е trlarni his о blashning aniq usullarini ishlab chiqishga
qaratiladi. Ko`rsatilgan masalani hal etilishi mat е matik modellashtirish usullarini
tak о millashtirish hamda ularni tadqiq о t amaliyoti va l о yihalashishlariga tadbiq
etishga bog`liq.
Mat е matik modellashtirish usuli, sarf-xarajatlari katta va ko`p h о llarda
amalga о shirish qiyin bo`lgan tajribalarsiz, jarayon tadqiq о tining as о siy qismini
uning mat е matik m о d е lida amalga о shirishga imk о n b е radi.

1-§Nazariy qism. NGS-3 separatori haqida umumiy ma`lumot .

1.1 Mavzu bo`yicha adabiyotlar tahlili
Statistik m о d е ll а r yo j а r а yoning b о rish m е x а nizmi h а qid а а xb о r о t bo`lm а s а
yo ul а r fizik – kimyoviy bl о kli m о d е ll а rd а n f о yd а l а nib yom о n
t а vsifl а ng а nd а qo`ll а nil а di. Bu h о ld а obyekt (kimyoviy – t е xn о l о giya j а ryonl а ri)
kirish ( x ) v а chiqish ( y ) o`zg а ruvchil а ri yag о n а kirish а xb о r о ti his о bl а n а dig а n,
kib е rn е tik tiziml а rning
“q о r а quti”si ko`rinishid а
n о m о yon bo`l а di:
bu yerda =[xx̅
1 ,…x
m ] T
- tiziml а r h о l а ti v а uning x о ss а l а rig а t а `sir
qiluvchikirisho`zg а ruvchil а rining v е kt о ri,
=[y
y̅
1 ,…y
ℓ ] T
- tiziml а r h о l а tini t а vsifl о vchichiqisho`zg а ruvchil а rining v е kt о ri.
Umumiy h о ll а rd а empirik m о d е ll а r b а rch а kirish o`zg а ruvchil а ri x
i (i=1,…m)
g а b о g`liq h о ld а b а rch а y
i (i=1,…ℓ) chiqisho zg
‟ а ruvchil а rining а l о hid а h а r biri
uchun tuzil а di, ya`ni
y = f( x
1 ,…x
m )
a̅
bu yerda =[a
a̅
0 ,a
1 , ...a
m ] T
- (m + 1) empirik m о d е ll а rning k о effisi е ntl а ri.
( f ) funksi о n а l b о g`liqlikning а niq qiym а ti v а ( a ) k о effisi е ntl а rning qiym а tl а ri sin о v
m а `lum о tl а rid а n, ya`ni empiric а niql а n а di.
T а jrib а d а gi o`lch а shl а r n а tij а l а ri t а s о difiy k а tt а likl а r his о bl а nib, ul а rni q а yt а
ishl а sh uchun m а t е m а tik st а tistik а ning eng ko`p t а rq а lg а n usull а ri – r е gr е ssi о n v а
k о rr е lyasi о n t а hlil usull а ri d а n f о yd а l а nil а di.
Agar x1,x2, ...xn va y tasodifiy miqdor orasida shunday munosabat mavjud
bo lsaki.xi miqdorining xar bir qiymatiga xi ning o`zgarishi bilan qonuniy ravishda
‟
o zgaradigan y miqdorning aniq taqsimoti mos kelsa x va y orasidagi munosabat
‟
oddiy jadval ko rinishhida berilishi mumkin,Bunda xi va y o`zgaruvchilarni
‟
bog`laydigan ifodani tanlash kerak.Tajriba natijasida argumentning n-ta qiymati
uchun funksiyaning n-ta mos qiymati olingan bo`lsin,
У miqdorning xi miqdorga funksional bog likligi y=
‟ φ (x
1 ,...,x
n ) ni tajribada
olingan natijalarga ko ra aniqlash talab etilsin. Ushbu funksiyaning ko rinishhi
‟ ‟
tajribada olingan qiymat larga mos keladigan nuqtalarning koordinata tyokisligida
qanday joylashishiga qarab aniqlanadi. Tanlab olingan y= φ (x
1 ,...,x
n ) funksiya
regressiya funksiyasi deyiladi. M.M.ning bu ko`rinishhi regressiya deyiladi. Agar
ikki xodisa orasidagi munosabat karalayotgan bo lsa oddiy regressiya. 3 va undan
‟
ortik xodisa orasidagi munosabat karalayotgan bo lsa ko p belgili regressiya
‟ ‟
deyiladi. Regressiya funksiyasi bilan ekspyeremental nuqtalar orasidagi farkni x 1
x m y 1
y
ℓ

chetlanish deyiladi. Funksiyani shunday tanlashimiz kerakki ushbu chetlanish iloji
boricha kichiqrok bo lsin. O`zgaruvchilar (miqdorlar, xodisalar)ning‟
bog lanish darajasini korrelatsiya koeffitsentlari va korrelatsion
‟
bog liqlik aniqlaydi. Forma jixatidan korrelatsiya chiziqli va chiziqli
‟
bo lmagan bo lishi mumkin. Funksiyani
‟ ‟
у = φ ( х , a
0 ,a
1 , …, a
m )
ko`rinisida tanlab olgach shu funksiyaga kiruvchi, a
0 , a
1 ,…, a
m
parametrlarni shunday tanlab olishimiz kerakki u o`rganilayotgan
xodisani biror ma`noda juda yaxshi aks ettirsin. Bu masalani yechishda
odatda eng kichik kvadratlar usulidan foydalanamiz. Eng kichik
kvadratlar usuli. Qandaydir funksiyaning qiymatlari jadval ko`rinishida
berilgan bo`lsin. U holda bu funksiyani jadval funksiya ham deb
ataymiz.
Bu
yrda berilgan tajriba natijalarini bog lovchi emperik funksiya sifatida
‟
ushbu y = f ( x ) funksiyani aniqlash masalasini ko rib chiqamiz.
‟
Jadvaldagi qiymatlar bo yicha
‟ F(x
i ,y
i ) nuqtalarni Dekart koordinatalar
sistemasida tasvirlaymiz.
y = f
(x)
funksiya uchun y
i ~ f (x
i )shart o`rinli bo`lsin. Bu yerda shart xatoligi

i =y
i 0
-y
i qabu l qilinsin. Bu yerda y
i 0
= f (x
i ).
φ0(x), φ1(x), φ2(x),..., φm (x)
bazis funksiyalar bo`lsin va bu
funksiyalar yordamida
y= Ф m (x)= c0φ0(x) + c1φ1(x) + ... X X
1 X
2 … X
n
Y Y
1 Y
2 … Y
n

+ cm φm (x)funksiyani hosil qilamiz va bu yerda ko`phadga ega
bo`lamiz .
δ
m =
∑
i = 0n
( y
i − Ф
m ( x
i ) ) 2
=
∑
i = 0n
( y
i − c
0 φ
0
( x
i ) − … − c
m φ
m ( x
i ) ) 2
Funksiyaning minimumini topamiz. Demak, shunday c
j (j= 1,...,m)
noma`lumlarni aniqlash lozimki natijada δ
m funksiyaning qiymati eng kichik
bo`lsin. Ma`lumki,ixtiyoriy x uchun
δm≥0 shart bajariladi. δ
m funksiyaning c
j ( j =
1,...,m) argumentlaridagi birinchi tartibli xususiy hosilalarini hisoblaymiz va ularni
nolga tenglaymiz. Natijada quyidagi tenglamalar sistemasiga ega bo`lamiz.
{
∂δm
∂c0
=∑i=0
n
(yi− c0φ0(xi)−… − cmφm(xi))∗φ0(xi)=0
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …
∂δm
∂cm
=∑i=0
n
(yi− c0φ0(xi)−… − cmφm(xi))∗φ0(xi)=0
(1,1)
Agar
( f , g ) =
∑
i = 0n
f ( x
i ) ∗ g ( x
i ) tenglikdan foydalansak u (7.3) holda –sistemani
Quyidagicha yozish mumkin bo`ladi.
{
c
0
( φ
0 , φ
0 ) + c
1 ( φ
0 , φ
1 ) + … + c
m ( φ
0 , φ
m ) = ( φ
0 , y )
c
0
( φ
1 , φ
0 ) + c
1 ( φ
1 , φ
1 ) + … + c
m ( φ
1 , φ
m ) = ( φ
1 , y )
… … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … … …
c
0
( φ
m , φ
0 ) + c
1 ( φ
m , φ
1 ) + … + c
m ( φ
m , φ
m ) = ( φ
m , y ) ( 1,2 )
φ
k (x) =x k
ekanligidan sistemani quyidagicha yozish mumkin.
∑
j = 0m
(
∑
i = 0n
x
i j + k )
c
j =
∑
i = 0n
y
i x
i k
, ( k = 0,1 , … , m ) (1,3)
Endi m=1 va m=2 uchun (7.5) sistemanianiqlaymiz.
m=1 bo`lsin. U holda P
1 (x)=c
0 +c
1 x chiziqli ko`phadga ega bo`lamiz va c
0 ,c
1 larni
aniqlash uchun (7.5) sistemaning ko`rinishi quyidagicha bo`ladi.
{
(
n + 1 ) c
0 + (
∑
i = 0n
x
i ) c
1 =
∑
i = 0n
y
i
(
∑
i = 0n
x
i ) c
0 + (
∑
i = 0n
x
i 2 )
c
1 =
∑
i = 0n
y
i x
i
m=2 bo`lsin. U holda P
1 (x)= c
0 + c
1 x + c
1 x 2
kvadrat uchhadga ega bo`lamiz va
c
0 ,c
1 ,c
2 larnianiqlash uchun (7.5) sistemaning ko`rinishi quyidagicha bo`ladi.

{
(n+1)c0+(∑i=0
n
xi)c1+(∑i=0
n
xi2
)c2=∑i=0
n
yi
(∑i=0
n
xi)c0+(∑i=0
n
xi2
)c2+(∑i=0
n
xi3
)c2=∑i=0
n
yixi
(∑i=0
n
xi2
)c0+(∑i=0
n
xi3
)c1+(∑i=0
n
xi4
)c2=∑i=0
n
yixi2 TFT n а z а riyasig а ko r
‟ а sin о v t а dqiq о tl а rini а m а lg а о shirishd а
f а kt о rl а rning h а r biri f а q а t ikki – minim а l (k о dl а ng а n qiym а ti -1) v а m а ksim а l
(k о dl а ng а n qiym а ti +1) s а thl а rd а v а ri а siyal а n а di. Bund а f а kt о rl а rning minim а l v а
m а ksim а l qiym а tl а rining mumkin bo lg
‟ а n k о mbin а siyal а ri ishl а b chiqil а di,
n а tij а d а TFT d а gi sin о vl а rning umumiy s о ni (n) 2 m
g а t е ng bo`l а di v а to`liq
f а kt о rli t а jrib а о d а td а 2 m
tipli TFT d е b а t а l а di. Sin о vl а r s о nini а niql а sh uchun
quyid а gi f о rmul а qo ll
‟ а nil а di:
n = 2 m
О xirgi t е ngl а m а x
j l а rning o rnig
‟ а qiym а ti quyid а gi k о dl а shtirish sx е m а si
bo yich
‟ а о lin а dig а n z
j f а kt о rl а rning k о dl а ng а n qiym а tl а rini o`z ichig а о l а di:
z
j = x
j − x
j
( 0)
∆ x
j , j = 1 , … , m
Bu yerda
xj(0)= xjmax +xjmin
2
∆xj= xjmax +xjmin
2
R е gr е ssiyaning k о dl а ng а n t е ngl а m а l а rni id е ntifik а siyal а shtirish uchun
quyid а gi uch b о sqichni o zichig
‟ а о luvchi r е gr е ssi о n t а hlil usulid а n f о yd а l а nil а di:
 Eng kichik kv а dr а tl а r usuli bil а n r е gr е ssiya t е ngl а m а si a ~ning
k о dl а ng а n k о effisi е ntl а rini а niql а sh;
 Styud е nt m е z о ni – t d а n f о yd а l а nib, r е gr е ssiyaning k о dl а ng а n
k о effisi е ntl а rini b а h о l а sh;
 Fish е r m е z о ni – G` d а n f о yd а l а nib, r е gr е ssiyaning k о dl а ng а n
t е ngl а m а sining m о n а ndligini t е kshirish.
So`nggi ikki b о sqich disp е rsiyal а r bir jinsliligi x о ss а sining
b а j а rilishi(r е gr е ssi о n t а hlilning t а l а bl а rid а n biri) d а v а p а r а ll е l sin о vl а rning
o`tk а zilishid а , m а s а l а n, z
1 =0 v а z
2 =0 k оо rdin а t а li nuqt а (r е j а m а rk а zi, r а smd а
q о r а nuqt а )d а а m а lg а о shirilishi mumkin. R е j а ning m а rk а zi (
y0sэ , s=1,..,k) d а k
p а r а ll е l sin о vl а rni o`tk а zishd а o`rt а qiym а t b а rch а p а r а ll е l
sin о vl а rd а gi o`lch а shl а rning o`rt а а rifm е tigi k а bi а niql а n а di:

ycэ=
∑S=1
k
y0Sэ
kR е gr е ssiyaning k о dl а ng а n k о effisi е ntl а rining а h а miyatsizligi Styud е nt
t а qsim о ti – t ning kv а tili
tβ(fe) jad d а n f о yd а l а nib, quyid а gi t е ngsizlik
yord а mid а а niql а n а di:
|
a ̃
j |
S
a ̃
j ≤ t
β ( fe )jad
buyerda β
– ish о nchli ehtim о llik (muh а ndislik his о bl а rid а 0,95 g а t е ng);
fe – q а yt а tikl а nish disp е rsiyasining erkinlik d а r а j а l а ri s о ni
(p а r а ll е l sin о vl а rning bitt а q а t о rig а k - 1 g а t е ng).
R е gr е ssiyaning k о dl а ng а n k о effisi е ntl а ri disp е rsiyasi t а nl а nm а viy qiym а tining
kv а dr а t ildizi quyid а gi f о rmul а bo`yich а а niql а n а di:
S
a ̃
j =
√ c ̃
jj S
e
Buyerda S e - quyid а gi t а jrib а r е j а si m а rk а zid а gi k p а r а ll е l sin о vl а r
bo yich
‟ аа niql а nuvchi q а yt а tikl а nishl а rd а n о ling а n kv а dr а t ildiz,
S
e2
= ∑
j = 1k
(
y
0 Sэ
y
cэ ) 2
k − 1 = S S
e
f
e
Buyerda SS e - q а yt а tikl а nish disp е rsiyal а ri kv а dr а tl а rining yig`indisi;
f e - q а yt а tikl а nish disp е rsiyal а rining erkinlik d а r а j а l а ri s о ni.
Yuq о rid а ko`rs а tilg а ni k а bi, k о dl а ng а n f а kt о rl а rd а TFT d а gi
k о rr е lyasiyam а tris а sining di а g о n а l el е m е ntl а ribirxil v а 1/ n g а t е ng,
S
ã
j = S
e
√
n
N а tij а d а r е gr е ssiyaning k о dl а ng а n k о effisi е ntl а rini а h а miyatsizligi sh а rti
quyid а gi ko`rinishni q а bul qil а di:
|
a ̃
j |
S
e√ n ≤ t
β ( fe )jad
Shuningd е k ushbu h о ld а k о rr е lyasiya m а tris а si c
̃ di а g о n а l
his о bl а nib,r е gr е ssiyaning k о dl а ng а n k о effisi е ntl а ri st а tistik b о g`l а nm а g а n v а bir
v а qtd а r е gr е ssiyaning bir q а nch а k о dl а ng а n k о effisi е ntl а ri а h а miyatsiz bo`lib, ul а r
(p а ssiv t а jrib а ni q а yt а ishl а sh pr о s е dur а sid а n f а rqli r а vishd а ) ning b а rch а si
bird а nig а r е gr е ssiyaning k о dl а ng а n t е ngl а m а sid а n t а shl а b yub о rilishi mumkin.

1.2 Texnologik jarayon tavsifi. Kirish chiqish kattaliklari

Separator (lotincha “separator” – “ajratkich”) gazdan suyuq va qattiq
zarralarni ,suyuqlikdan qattiq zarralarni ajratish, qattiq yoki suyuq
aralashmalarni tarkibiy qismlarga ajratish uchun mo`ljallangan qurilma. Neft va
Gaz Separatori esa neftli aralashma tarkibidan neftni va gazni ajratib beruvchi
qurilmadir. Ishlab chiqarish va tashish jarayonida neft yoki gazni tozalash maxsus
jihozlardan foydalanish tufayli amalga oshiriladi. Shunday qilib, neftni gazdan
tozalash uchun neft va gaz ajratgichlari ishlatiladi. Shu bilan birga, bog'liq gaz
tozalanadi. Ushbu mahsulotlar neft va gaz konlari mahsulotlarini tayyorlash uchun
zarurdir. Asosan, bunday qurilmalarning ishlashi neft-kimyo, neftni qayta ishlash
va boshqa sohalarda amalga oshiriladi. Bunga -60 dan +40 darajagacha bo'lgan
haroratda va zilzilalar to'qqiz balldan yuqori bo'lmagan hollarda ruxsat beriladi.
Neft va gazni ajratuvchi vosita gazdan mexanik zarrachalarni,
namlikni,aerozollarni olib tashlaydi.

Natijada, gaz yoqilg'i sifatida ishlatiladi.
NGS neft va gazni ajratuvchi vositalar neft va gaz qazib olish va qayta ishlash
korxonalarida ishlab chiqarilgan neftni assotsiatsiyalangan neft gazidan tozalash
tizimlarida qo'llaniladi. Neft va gazni ajratuvchi vositalardan foydalanish ko'pikli
bo'lmagan xom moylarni tozalash, degazatsiya qilish, tuzsizlantirish, mexanik
aralashmalar, to'xtatilgan zarralar, kondensat miqdori va miqdorini kamaytirish,
emulsifikatorlar va aerozollarni olib tashlash, ya'ni chiqishda uchta asosiy
tozalangan mahsulotni olish imkonini beradi. :
 tijorat nefti
 neft gaz sanoatida tozalashda
 suv qatlamlarini tozalashda (suv chiqadigan ajratgichlarda)
NGS tipidagi ajratgichlar korroziya ta'sirini kamaytirish orqali qazib olinadigan
neft emulsiyasini neftni qayta ishlash krekinq zavodlariga etkazib beradigan
magistral quvurlarning ishlash muddatini uzaytirishga yordam beradi. Olingan
dastlabki tozalash mahsulotlari ko'pincha turli sohalarda va kimyoviy maqsadlarda
qo'llaniladi. Neft ishlab chiqarishda tozalangan gaz yonish uchun mash'ala
chizig'iga kiritilishi kerak. NGS ajratgichlari tozalash uchun javobgardir. Ulardan
foydalanish atrof-muhitning ifloslanish darajasini pasaytirishi mumkin. Bundan
tashqari, neft va gaz moyi va gaz seperatorining ishlashi tufayli
uglevodorodlarning yo'qotilishi kamayadi.

Shunday qilib, bunday usul kondensat konsentratsiyasi oshgan gaz konlarida talab
qilinadi. Ushbu uskunalar, gazni tozalash orqali, uni tashishga tayyorlashga hissa
qo'shadi. Neft va gazni ajratuvchi NGS - ko'pikli bo'lmagan Neftni ishlab
chiqarish va undan assotsiatsiyalangan gazni olib tashlash jarayonida gazni
yo'qotish uchun ishlatiladigan neft va gaz uskunalari. Yog 'va gazni ajratuvchi
gorizontal silindrsimon apparat bo'lib, dizayn bosimini 0,6 dan 6,3 MPa gacha (6
dan 63 kgf / sm2 gacha), nominal hajmi 6,3 dan 150 m3 gacha va diametri 1200
dan 3400 mm gacha .

NGS tipidagi neft va gaz ajratgichlarini loyihalash va ishlatish
Neft va gazni ajratuvchi NGS Neft va gazni ajratuvchi NGS yuqori bosim ostida
ishlashga bardosh beradigan elliptik tagliklarga ega gorizontal korpusga ega.
Ajratgichlarni o'rnatish yerga o'rnatiladi, buning uchun tanasining pastki qismida
temir-beton poydevorga ankraj boltlari bilan mahkamlash uchun payvandlangan
tayanchlar beriladi. Dastlabki Neft emulsiyasini yetkazib berish va olingan
suyuqlik va gazni apparatdan olib tashlash uchun tanada armatura va tarmoq
quvurlari joylashgan. Ular orqali parchalanish mahsulotlarini (qayta ishlangan neft,
bog'langan neft gazi va suv) kiritish va chiqarish, shuningdek texnologik
uskunalarni o'rnatish (masalan, daraja sensori va regulyator, bosim o'lchagich,
harorat) amalga oshiriladi. datchik, daraja ko'rsatkichi, xavfsizlik va o'chirish
vanalari), shuningdek, bug'lash, texnik xizmat ko'rsatish va ta'mirlashni amalga
oshirish uchun. Teshiklarning soni, nominal teshigi va belgilanishi loyihalash
bosqichida

hisoblanadi va NGS separatorining operatsion talablarga eng aniq muvofiqligi
uchun Buyurtmachi bilan kelishiladi
Neft va gaz ajratgichlarining dizayni ajratish talablari bilan belgilanadi.
Apparat ichida gaz va suvni neftdan bosqichma-bosqich ajratish amalga
oshiriladigan bir nechta bo'limlar (bo'limlar) mavjud. Har bir bo'lim vertikal
teshikli qism-tomchi ajratgich bilan bo'linadi.Birinchidan, neft emulsiyasi
birlamchi ajralishga uchraydi, buning natijasida yog'dan erkin gaz zarralari ajralib
chiqadi. Keyin yog 'ajratuvchi va loy bo'linmasiga boradi, u erda tomchi suyuqlik
gazdan ajratiladi, ya'ni Neft gazsizlanadi.
1.3 Funksional texnologik sxemaning tavsifi

G kir [m 3
/soat] – Kirishda neft sarfi;.
Р kir [atm] – Kirishdaneftbosimi;
L kir [%] –
Separatorda nef tsarfi;
G Nchiq х [m 3
/soat]- chiqishda neft sarfi;
G Gchiq х [m 3
/soat]- chiqishda gaz sarfi.
V [m 3
] – separator hajmi.
Separatorda ketayotgan jarayonni keying tekshirishlar uchun, jarayonning
statistic modelini ishlab chiqish kera k.
Ob`ektga nisbatan chapda joylashgan parametrlar kirish parametrlari, ya`ni
o zgartirish mumkin bo`lgan parametrlar. Ularning qiymati jarayon rejimiga‟
bog liq emas deb faraz qilinadi.
‟
Ob`ektga nisbatan o`ngda joylashgan parametrlar-chiqish parametrlari ,
ya`ni ularning qiymati kirish parametrlari ta siriga bog`liq ravishda boshqarish va
‟

g`alayon parametrlari ta`siri ostida jarayonning o zgarish rejimi asosida‟
aniqlanadi.
Ob`ektga nisbatan yuqorida joylashgan parametrlar-jarayonning o`zgarmas
qiymatlari, yoki ob yektning texnologik konstantalari.
‟
Kirish parametrlari: G kir , Р kir , L kir
Chiqis hparametrlari: G Nchiq х , G Gchiq х
Texnologik konsianta: V
Рисунок. 5.2 - Вертикальный сепаратор:
1 – корпус; 2 – раздаточный коллек-тор; 3 –
поплавок; 4 – дренажная труба; 5 –
наклонные плоскости; 6 – ввод
газожидкостной смеси; 7 – регулятор
давления «до себя»; 8 – выход газа; 9 –
перегородка для выравнивания скорости
газа; 10 – жалюзийный каплеуловитель; 11 –
регулятор уровня; 12 – сброс нефти; 13 –
сброс грязи; 14 – люк; 15 – заглушки.

Рисунок. 5.3 - Гидроциклонный двухемкостной
сепаратор:
1 – тангенциальный ввод газонефтяной смеси; 2 –
головка гидроциклона; 3 – отбой-ный козырек газа; 4
– направляющий патрубок; 5 – верхняя емкость
сепаратора; 6 – перфорированные сетки для улавли-
вания капельной жидкости; 7 – жалюзийная насадка;
8 – отвод газа; 9 – нижняя емкость гидроциклона; 10
– дренажная трубка; 11 – уголковые
разбрызгиватели; 12 – направляющая полка; 13 –
перегородка; 14 – исполнительный механизм.

Рисунок.5.4.Сетчатыйсепаратортипа I
1–днище;2–насадка;3–коагулятор;4–обогреватель;
5–опора;6–местозаземления;7–корпус
I –верхнийпредельныйуровень; II –нижнийпредельныйуровень
3.1.1. Ob’ektningsxematikmodeli.

NGS-1 separator G
L
P kir
Kir
Kir G Nchiq
G гGchiqV
G
kir [ м 3
/ ч ] – Kirishda neft sarfi;.
Р
kir [ атм ] – Kirishda neft bosimi;
L
kir [%] – separatorda neft sarfi;
G
Nchiq х [ м 3
/ ч ]- chiqishda neft sarfi;
G
Gchiq х [ м 3
/ ч ]- chiqishda gaz sarfi.
V [ м 3
] – separator hajmi.
Separatorda ketayotganjarayonni keying tekshirish uchun, jarayonning
statistic modelini ishlab chiqish kerak.
Ob’ektga nisbatan chapda joylashgan parametrlar kirish parametrlari, ya’ni
o’zgartirish mumkin bo’lgan parametrlar. Ularning qiymati jarayon rejimiga
bog’liq emas deb faraz qilinadi.
Ob’ektga nisbatan o’ngda joylashgan parametrlar-chiqish parametrlari ,ya’ni
ularning qiymati kirish parametrlari ta’siriga bog’liq ravishda boshqarish va
g’alayon parametrlari ta’siri ostida jarayonning o’zgarish rejimi asosida
aniqlanadi..
Ob’ektga nisbatan yuqorida joylashgan parametrlar-jarayonning o’zgarmas
qiymatlari, yoki ob’yektning texnologik konstantalari.
Kirish parametrlari
G
kir , Р
kir , L
kir
Chiqish parametrlari:

G
Nchiq х , G
Gchiq х
Texnologik konsintratsiya: V
Passiv tajriba natijalari
Har bir parametrning rejim varaqlari bo’yicha statistic ma’lumotlar asosida
to’plangan 60 ta qiymatidan iborat jadval tuzib olamiz.(1-jadval).
Jadval 1
№ G
kir [м 3
/s] Р
kir [атм] L
kir [%] G
Nchiq [м 3
/s] G
gchiq [м 3
/s]
1 44,05313 2,559244 83,70882 33,5518 10,73342319
2 43,52016 2,763234 83,25825 33,6828 9,804120191
3 44,34788 2,764245 84,12902 33,5807 10,79352319
4 46,13544 2,834234 84,83033 34,185 11,33341519
5 43,11791 3,024235 83,96528 33,15987 10,83356019
6 44,54941 2,884229 84,90925 33,57904 10,85359019
7 43,20914 2,744228 84,79927 33,3805 11,19881519
8 44,8818 2,894245 85,79529 33,58231 12,03450444
9 42,58682 2,718215 83,07931 33,15317 10,82914439
10 42,78914 2,624234 85,1443 33,17877 11,31897211
11 43,35188 2,544245 83,14326 33,41102 9,834580191
12 44,54877 2,804235 84,57927 33,67667 10,83352319
13 45,65266 2,894245 85,90433 33,94165 11,82881519
14 48,55313 2,784194 89,18931 35,18163 15,49514439
15 44,85313 2,751017 85,34328 33,9829 10,8269266
16 44,25313 2,937681 84,35892 33,87929 10,33488131
17 44,77284 2,838696 85,52921 33,65208 11,32502499
18 45,35005 2,948297 87,0991 33,92198 11,53441329
19 46,509 2,633596 88,74941 34,17949 12,31895162
20 48,47313 2,720596 87,9157 34,86106 11,83331725
21 45,25313 2,883854 86,21381 34,18124 11,33352319
22 47,44313 2,786188 85,31989 34,56181 10,83352319
23 45,55313 2,673931 86,82713 34,18226 11,33352319
24 44,35313 2,484294 84,30019 33,66991 10,33352319
25 44,44878 2,583632 88,37912 33,74103 9,833521191
26 42,6175 3,006197 85,1459 33,07003 11,33352319
27 44,14709 2,744236 83,45908 33,63126 10,83352319
28 45,33869 2,974244 85,94599 33,81167 11,83352319
29 43,85247 2,715244 84,46909 33,58985 10,07352319
30 44,14939 2,893244 83,89521 33,662 9,833521191

31 44,35178 2,524244 84,43973 33,78526 10,49352319
32 45,8586 2,654244 86,81936 33,86992 11,83352319
33 46,0475 2,653244 87,75158 34,17637 11,82565786
34 46,24755 2,803153 88,21896 34,05061 12,32954439
35 44,55155 2,724219 84,72979 33,74082 10,32785421
36 48,00267 2,624154 87,12907 34,66165 11,55352319
37 44,95373 2,504696 85,8288 33,78487 11,33352319
38 44,75549 2,443599 85,21491 33,85255 10,63048171
39 48,33268 2,693485 86,43072 34,81111 11,5544132
40 44,25312 2,504247 84,17583 33,82194 10,34836794
41 45,09313 2,444194 85,45735 33,95217 10,63653306
42 45,66313 2,614119 86,03759 34,2775 10,83542674
43 48,49313 2,996017 88,17883 34,89194 11,33352319
44 46,51315 2,84082 85,9789 34,34087 10,83274439
45 44,15258 2,621293 84,03994 33,77725 11,33481344
46 45,05317 2,894711 85,76732 34,17501 10,81685941
47 42,63337 3,055188 83,09932 33,28119 10,49275863
48 45,55225 3,014205 86,60532 33,82147 11,82913971
49 43,55003 2,924212 85,16932 33,37646 10,48961867
50 45,05334 2,828265 85,84024 33,91158 11,33194421
51 45,75313 2,944165 88,65885 34,0321 12,33271442
52 45,82213 2,884245 87,33272 34,2717 12,30453307
53 45,25313 2,673682 86,29117 33,88194 11,33274439
54 46,42313 2,698105 87,81619 33,98101 12,81997291
55 46,55285 2,874197 86,67481 34,08002 11,81881519
56 44,05267 2,974294 83,56485 33,67077 10,32954731
57 44,48316 2,924108 84,21911 33,87992 10,33314056
58 45,14878 3,054297 87,84932 33,78115 10,8329156
59 47,05368 2,967231 88,90888 34,05147 12,82814489
60 48,24313 2,828244 89,72932 34,39082 13,33305965
Regressiyaning emperik chizig’ini topish.
Umumiy hоllаrdа tаjribа mа`lumоtlаrining chiqish o’zgаruvchisining kiris h
o’zgаruvchis x gа bоg`liqligi grаfigini tаhlil qilishvа ulаrning ko’rinishi bo’yichа
funksiоnаl bоg`liqlikning аniq shаklini tаnlаsh lоzim.
y-x kооrdinаtаlаr tizimini o’zgаrtirish funksiоnаl bоg`liqlikning оptimаl turini
tаnlаsh imkоnini bеrаdi.
Tаjribа mа`lumоtlаri bo’yichа bittа kirish o’zgаruvchisi x bo’lgаn hоl uchun
rеgrеssiyaning empirik chizig`ini qurish (1-rаsm) vа yordаmidа funksiоnаl

,...1,1
sj
n y
y
jn
i ji
j j
 

1
 s
i j Nnbоg`liqlikning аniq turini tаnlаsh tаvsiya etilаdi.Rеgrеssiyaning empirik chizig`ini
tаsvirlаnishi:y
x
     
   

  
 
 




 


 


  
 
  
  

   

 


 



  
    


 


  

 


jx
jx
iy
1 - rаsm
Bundа x ni o’zgаrish diаpаzоni (1 - rаsm) n tа tеng Δ x i n tеrvаllаrgа
bo’linаdi.Bеrilgаn Δ x intеrvаldа yotuvchi bаrchа nuqtаlаr uning o’rtа оrаlig` I x
j *
gа
tеgishli (1rаsm).Bundаn kеyin hаr bir intеrvаl uchun xususiy o’rtа оrаliq y
j *
hisоblаnаdi:
(1)
bu еrdа n
j – Δ x
j intеrvаldа ginuqtаlаr sоni.
Nаtijаdа tаnlаnmаlаr hаjmi quyidаgi fоrmulа bo’yichа аniqlаnаdi:
Regressiyaning empirik chizig’ini yasash .
Olingan 60 ta qiymat tanlanmalari N asosida quyidagi bog’piqliklar orasidagi
koorelyatsiya maydonlarini tuzib olamiz:kirish suyuqligiga bog’liq
ravishda ,kirishdagi bosim, separatorgagi suyuqlik sathi asosida neft va gazning
chiqishdagi sarfi. Harbir bog’liqlik uchun regressiya chiziqlarini yasab olamiz.
G
kirish gaG
Nchiqish ningbog’liqligi y = G
Nchiqish , х = G
kirish
х ning koorelyatsiya maydonida butun o’zgarish intervalini teng intervallarga
bo’lib chiqamiz, intervallarning o’rtasini olamiz va (1) yordamida har bir interval
uchun
¯yj o’rtachalarni hisoblaymiz.(2-jadval ) :

jadval 2
х = G
kir isgh Y =
G
Nchiq ish
Koorelyatsiya maydoniva(xj,¯yj), nuqtalarning tutashtirilgan ketma-
ketligi1-diagrammada tasvirlangan.
1-diagramma
30 35 40 45 50 55 60051015202530354045 № x1 y1
1 42,65670752 34,01014238
2 43,22630727 34,03219064
3 43,64088985 33,45036476
4 44,25381884 33,85781477
5 44,73333968 33,70964674
6 45,19292549 33,8533698
7 45,69357419 33,95026519
8 46,21340353 34,01577236
9 46,52500111 34,21314756
10 47,24840327 34,00749932
11 48,30894529 33,97739809
12 48,55312754 34,66165449

30 35 40 45 50 55 60051015202530354045
f(x) = 0.642617546795247 x + 4.70937762975789
R² = 0.951544331273272f(x) = − 0.00761706299634535 x² + 1.35347093973334 x − 11.6697433331359
R² = 0.9640921768846
Series2
Linear (Series2)
Polynomial (Series2)
Polynomial (Series2)
Axis TitleAxis Title
G
kir ish ga G
G chiq ish ning bog’liqligi. y = G
G chiq ish , х = G
kir ish
х ning koorelyatsiya maydonida butun o’zgarish intervalini teng intervallarga
bo’lib chiqamiz, intervallarning o’rtasini olamiz va (1) yordamida har bir interval
uchun ¯yj o’rtachalarni hisoblaymiz.( 3 -jadval ) :
3 -jadval
№ x1 y2
1 42,6567
1 10,9936
2 43,2263
1 10,6223
2
3 43,6408
9 10,1224
2
4 44,2538
2 10,4612
8
5 44,7333
4 11,0206
8
6 45,1929
3 11,2065
6
7 45,6935
7 11,7568
1
8 46,2134 12,0771
5
9 46,525 11,6568
4
1
0 47,2484 11,8308
3
1
1 48,3089
5 11,9215
7

1
2 48,5531
3 15,4951
4
Koorelyatsiya maydoniva(xj,¯yj), nuqtalarning tutashtirilgan ketma-ketligi2-
diagrammada tasvirlangan.2-diagramma
42 43 44 45 46 47 48 49024681012141618
Series2
42 43 44 45 46 47 48 4905101520
f(x) = 0.546662044738277 x − 13.2872505397659
R² = 0.584076063518743f(x) = 0.126617698550353 x² − 11.0158743165587 x + 250.248075088233
R² = 0.679075407899016 Chart Title
Series2
Linear (Series2)
Polynomial (Series2)
Axis TitleAxis Title

L
kir ish ga G
Nchiq ish ning bog’liqligi. y = G
Nchiq ish , х = L
kir ish
х ning koorelyatsiya maydonida butun o’zgarish intervalini teng intervallarga
bo’lib chiqamiz, intervallarning o’rtasini olamiz va (1) yordamida har bir interval
uchun ¯yj o’rtachalarni hisoblaymiz.( 4 -jadval ) :
4-jadval
№ x2 y1
1 2,44389639
3 33,61729962
2 2,48429388
8 33,58069962
3 3,77159401
9 50,41231944
4 2,57143787
2 33,36773962
5 2,62347937
8 33,877947
6 2,67444842
2 34,079466
7 2,72778956
4 33,90104591
8 2,76977554
3 33,69600764
9 2,82537821
8 34,01954074
10 2,88787141
1 34,25597144
11 2,93569275
4 33,68455964
12 2,97794643 34,05366694
13 3,01487914
3 33,77727918
14 21,4089840
5 262,3829143
Nuqtalarning tutashtirilgan ketma-ketligi3-diagrammada tasvirlangan.
3-diagramma

0 5 10 15 20 25050100150200250300
Series2
Polynomial (Series2)

0 5 10 15 20 25050100150200250300
f(x) = − 0.78936520396 x³ + 21.8064514389 x² − 100.302002169 x
+ 160.675460606
R² = 0.9999180048441f(x) = 0.0423329862807968 x² + 11.2042713612851 x + 3.12095323920569
R² = 0.998587307635608 Chart Title
Series2
Polynomial
(Series2)
Polynomial
(Series2)
Axis TitleAxis Title
L
kirish ga G
Gchiqish ning bog’liqligi. y = G
Gchiqish , х = L
kirish
х ning koorelyatsiya maydonida butun o’zgarish intervalini teng intervallarga
bo’lib chiqamiz, intervallarning o’rtasini olamiz va (1) yordamida har bir interval
uchun ¯yj o’rtachalarni hisoblaymiz.(5-jadval ) :

5 -jadval
№ x2 y2
1 2,44389639
3 10,6335073
9
2 2,48429388
8 10,3335231
9
3 2,51935810
8 10,5024986
3
4 2,57143787
2 10,2834721
9
5 2,62347937
8 11,4723374
2
6 2,67444842
2 11,7833057
9
7 2,72778956
4 10,8493629
8 2,76977554
3 11,5506475
1
9 2,82537821
8 11,6170365
7
1
0 2,88787141
1 11,3530202
3
1
1 2,93569275
4 11,0049536
5
1
2 2,97794643 11,5811846
5
1
3 3,01487914
3 11,3320743
7
1
4 3,05474252
9 10,6628371
2
Koorelyatsiya maydoniva(xj,¯yj), nuqtalarning tutashtirilgan ketma -
ketligi da 4— diagrammada tasvirlangan , bu emperik chiziqning taxminiy
ko ’ rinishi .
4- diagramma.

2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 3 3.19.5 1010.5 1111.5 12
Series2
2.4 2.5 2.6 2.7 2.8 2.9 3 3.19.5 1010.5 1111.5 12
f(x) = 1.1724202530693 x + 7.8434783840796
R² = 0.21428130833409f(x) = − 8.54614800105274 x² + 48.1745062969794 x − 56.4486274489817
R² = 0.514991015475679 Chart Title
Series2
Linear (Series2)
Polynomial (Series2)
Axis TitleAxis Title
P
kir ish ga G
N chiq ish ning bog’liqligi. y = G
N chiq ish , х = P
kir ish
х ning koorelyatsiya maydonida butun o’zgarish intervalini teng intervallarga
bo’lib chiqamiz, intervallarning o’rtasini olamiz va (1) yordamida har bir interval
uchun ¯yj o’rtachalarni hisoblaymiz.( 6 -jadval ) :
6-jadval

№ x3 y1
1 83,207848
2 33,6374816
2
2 83,783544
2 33,4169446
2
3 84,266483 33,8630002
7
4 84,769586
2 34,3411157
4
5 85,256425
6 33,6708584
5
6 85,823764 33,9664368
6
7 86,243324
8 34,1094396
4
8 86,731659
2 34,3218879
5
9 87,186967
5 33,7592233
7
1
0 87,833201
7 33,8979584
7
1
1 88,258973
2 33,9809893
8
1
2 88,772384
2 33,7772791
8
1
3 89,189314
2 34,0514660
8
1
4 89,729324
2 34,3908196
2
Koorelyatsi yamaydoniva(xj,¯yj), nuqtalarning tutashtirilgan ketma-ketligi
5 — diagrammada tasvirlangan, bu emperik chiziqning taxminiy ko’rinishi .
5- diagramma

82 83 84 85 86 87 88 89 90 9132.8 3333.233.433.633.8 3434.234.434.6
Series2
Series4
82 83 84 85 86 87 88 89 90 9132.8 3333.233.433.633.8 3434.234.434.6
f(x) = − 0.0114121074195245 x² + 2.03655076673919 x − 56.7858075109237
R² = 0.23129604016942 f(x) = 0.0625596803071223 x + 28.5301303745423
R² = 0.20900347907409 Chart Title
Series2
Linear (Series2)
Series4
Linear (Series4)
Polynomial
(Series4)
Axis TitleAxis Title
P
kir ish ga G
G chiq ish nin gbog’liqligi . y = G
G chiq ish , х = P
kir ish
х ning koorelyatsiya maydonida butun o’zgarish intervalini teng
intervallarga bo’lib chiqamiz, intervallarning o’rtasini olamiz va (1) yordamida
har bir interval uchun ¯yj o’rtachalarni hisoblaymiz.( 7 -jadval )
7 -jadval
83,2078482 10,3588253
83,8022092 10,5578263
84,26648295 10,505662Х 3 = P
kir ish Y 2 = G
chiq ish

84,7695862 10,9094396
85,25642563 10,8670826
85,82376395 11,4171174
86,24332483 11,2640269
86,7316592 11,7037503
87,18696753 11,7974898
87,8332017 11,8279659
88,2589732 11,1655296
88,7723842 12,4932703
89,1893142 15,4951444
89,7293242 13,3330597
Koorelyatsiya maydoniva(xj,¯yj), nuqtalarning tutashtirilgan ketma-ketligi
6-diagrammada tasvirlangan, bu emperik chiziqning taxminiy ko’rinishi.
6-
diagramma
82 83 84 85 86 87 88 89 90 9102468101214
Series2

82 83 84 85 86 87 88 89 90 9102468101214
f(x) = 0.219493407824803 x − 7.5481798973211
R² = 0.320295080352444f(x) = 0.0938600795012325 x² − 16.0158042016468 x + 694.141737510215
R² = 0.508024756325542 Chart Title
Series2
Linear (Series2)
Polynomial (Series2)
Axis TitleAxis Title
Regressiya tenglamalari parametrlarini topishning nazariy asoslari.
O’zgaruvchilar (miqdorlar, xodisalar)ning bog’lanish darajasini korrelatsiya
koeffitsentlari va korrelatsion bog’liklik aniqlaydi. Forma jixatidan korrelatsiya
chiziqli va chiziqli bo’lmagan bo’lishi mumkin. Funktsiyani
у = φ ( х , a
0 ,a
1 , …, a
m ) (1)
ko’rinishidatanlab olgach shu funksiyaga kiruvchi, a
0 , a
1 , …, a
m parametrlarni
shunday tanlab olishimiz kerakki u o’rganilayotgan xodisani biror ma‘noda juda
yaxshi aks ettirsin. Bu masalani yechishda odatda eng kichik kvadratlar usulidan
foydalanamiz.
Eng kichik kvadratlar usuli. Bu usul quyidagidan iborat tajribadan olingan y
qiymatlar bilan mos nuqtalardagi funktsiya qiymatlari orasidagi ayirmalar
kvadratlarining yig’indisini qaraymiz. a, b,…c parametrlarni shunday tanlaymizki,
bu yig’indi eng kichik qiymat qabo’l qilsin.
S( а ,b,…,c)=∑ [y
i - φ ( х , a
0 , a
1 , …, a
m ) ] 2
→min (2)
Demak masala (16) ni funktsiya minimumga aylantiradigan a,v,..,s qiymatlarni
topishga keltiriladi. Bu funktsiyani musbat funktsiya bo’lganligi sababli u quyida
chegaralangan. Demak funktsiya minimumga yega, y ekstremumning zaruriy

   
   
   
02 02 02
1 0 1
1 0
1 0
1 0
0






 





 






   
 
 
 

imn
i im
j ijj
m in
i im
j ijj in
i im
j ijj
xyxa
aCr xyxa
aCr xyxa
aCr
  sharti xakidagi tioremadan а , в ,… с parametrlarning bu qiymatlari quyidagi
tenglamalar sistemasini kanoatlantirishi kyerak.
(3)
bu yerda qancha ma‘lumot bo’lsa, shuncha tenglama bo’ladi. Xar qaysi konkret
xolda (3) tenglamalar sistemasining yechimi mavjudligi va funktsiyaning
minimumga egaligi masalasi tekshiriladi.
Х va У miqdor orasidagi bog’liklik chiziqli bo’lsa ya‘ni tog’ri chiziq tenglamasi
у = ах +b ko’rinishhda bo’lsa chiziqli korrelyatsion bog’liqlik deyiladi.
y= ах +by ni x ga regressiya tenglamasi deyiladi, unga mos keladigan chiziqli
regressiya chizigi deyiladi. Bu yerda a tanlangan regressiya koeffitsenti deyiladi va
bu koeffitsent x ning qiymatini o’zgarishiga mos у ning qiymati urtacha qanchaga
o’zgarishini kursatadi. Х va У orasidagi korrelyatsiyani analiz qilish uchun n ta
bog’lik bo’lmagan natijalari:
( х
1 у
1 ), ( х
2 у
2 ),…( х
n у
n )
sonlari jufti bo’lgan kuzatishlarni utkazamiz. Bu qiymatlardan korrelyatsiya va
regressiya koeffitsentlari topish regressiya tenglamasini tuzish nazariy regressiya
chizigini yasash va xosil bo’lganlarni taxlil qilib korrelyatsion bog’liklikning kay
darajada ekanligini baholashimiz mumkin.
S ﴾ a,b ﴿ =∑[ y
i - ﴾ ax
i +b ﴿ ]²→min
∂s/∂a=0 а ∑ х
i ²+ в ∑ х
i = ∑ х
i у
i (4)
∂s/∂b=0 а ∑ х
i + вп =∑ у
i

(4) sistemani yechib a v a b larni topamiz. Х ni У ga bog’liqligining qay darajada
ekanligini ko’rsatadigan korrelyatsiya koeffitsenti r xarfi bilan belgilanadi.r=
∑i=1
n
(xiyi−(∑i=1
n
xi)(∑ yi):n
√(∑i=1
n
x2i−(∑i=
n
xi)2:n)(∑i=1
n
yi2−(∑i=
n
yi)2:n)
(5)
У -1≤r≤1soxada o’zgaradi.
Agar korrelyatsiya koeffitsenti qiymatining moduli birdan kam fark kilsa u xolda
ekspyeremental nuqtalar shunchalik regressiya chizigiga yakin joylashgan bo’ladi.
Agar korrelyatsiya koeffitsenti 0 ga teng bo’lsa u xolda x va u miqdorlar chiziqli
korrelyatsiyalanmagan deyiladi. Korrelyatsiya koeffitsenti 0 dan yetarlicha fark
kilish kilmasligini aniqlash uchun odatda Styudent krityeriysidan foydalaniladi.
Styudent krityeriysi quyidagi formula bilan aniqlanadi:
t= r√n−2
1− r2
(6)
ushbu formula bilan xisoblangan t ning qiymati qiymatdorlik darajasi va ozodlik
darajasi n-2 ga mos ravishda olingan Styudent taksimot t jadvalidagi katta bo’lsa u
xolda korrelyatsiya koeffitsenti 0 dan yetarlicha katta bo’ladi. Korrelyatsion
bog’lik va extimoli xaraktyerga ega bo’lganligi sababli korrelyatsiya regressiya
koeffitsentlari xatolarga ega bo’ladi.
Regressiya koeffitsentining xatoliklari:
Korrelyatsiya koeffitsenti.
Sr=
√
1− r2
n−2
(7)
Xatoliklar qancha kichik bo’lsa korrelyatsion bog’liqlik shuncha kuchli
ekanligini bildiradi.

Bir parametrga bog’liq chiziq liregressiya .
Emperik regressiya chizig’ini ko’rinishiga qarab quyidagi hollarda regressiya
tenglamasini chiziqli ko’rinishda izlaymiz va chiziqli bog’liqlik darajasini
koorelyatsion ,regression tahlil o’tkazib tekshiramiz.
1. G
Nchiq ning G
kir ga bog’liqligi . y = G
Nchiqish , х = G
kirish
Ga asosan sistema uzib ,yechib quyidagini hosil qilamiz
y = 0,642x + 4,709
yoki
G
Nchiqish = 4,709+G
kirish 0,642
Ga asosan koorelyatsiya koeffitsiyentini topamiz
r² = 0,951
2 . G
Gchiqish ning G
kirish ga bog’liqligi . y = G
Gchiqish , х = G
kirish
y = 0,546x - 13,28
yoki
G
Gchiqish =0,546G
kirish -13,28
r² = 0,584
3 .G
Nchiqish ning L
kirish ga bog’liqligi . y = G
Nchiqish , х = L
kirish
yy = 12,22x + 0,580
yoki
G
Nchiq = 0.580+L
kirish 12.22

4 .G
Gchiqish ning L
kirish ga bog’liqligi . y = G
Gchiqish , х = L
kirish
y = 1,172x + 7,843
yoki
G
Gchiqish = 7.843+L
kirish 1.172 r 2
= 0,214
5 .G
Nchiqish ning P
kirish ga bog’liqligi . y = G
Nchiqish , х = P
kirish
y= 0,062x + 28,53
yoki
G
Nchiqish = 0.062P
kirish +28.53 r 2
= 0,209
6 . G
Gchiqish ning P
kirish ga bog’liqligi . y = G
Gchiqish , х = P
kirish
y=0,219x - 7,548 r 2
=0,320
yoki
G
Nchiqish = -7.548 + Р
kirish 0.219
Bir parametrga bog’liq parabolik regressiya
Agar regressiya tenglamasi darajali polinom ko’rinishida bo’lsa quyidagi
parabola tenglamasi ko’rinishida izlaymiz:y= b0+b1x+b11 x2
{
Nb
0
+b
1∑
i=1
N
x
i
+b
11∑
i=1
N
x
i
2
=∑
i=1
N
y
i¿
{
b
0∑
i=1
N
x
i
+b
1∑
i=1
N
x
i
2
+b
11∑
i=1
N
x
i
3
=∑
i=1
N
y
i
x
i¿¿¿¿
(9)
Emperik regressiya chizig’ini ko’rinishiga qarab G
Nchiqish ning G
kirish ga
bog’liqligini parabola tenglamasi ko’rinishida izlashimiz mumkin.
ShundayqilibG
Nchiqish ningG
kirish laruchunregressiyafunksiyasiquyidagiko’rinishd
abo’ladi:

1. y = -0,007x 2
+ 1,353x - 11,67 yoki
G
Nchiqish =-0.007G 2
kirish +1.353G
kirish -11.67
Emperik regressiya chizig’ini ko’rinishiga qarab G
Gchiqish ning G
kirish ga
bog’liqligini parabola tenglamasi ko’rinishida izlashimiz mumkin.
Shunday qilib G
Gchiqish ning G
kirish lar uchun regressiya funksiyasi
quyidagi:ko’rinishda bo’ladi
2. y = 0,126x 2
- 11,01x + 250,2 yoki
G
Gchiqish = 0.126G 2
kirish -11.01G
kirish +250.2
Xuddi shuningdek G
Nchiqish ning L
kirish ga bog’liqligini topishimiz
mumkin
3. y = 0,789x 3
+ 21,80x 2
- 100,3x + 160,6 yoki
G
Nchiq = 0.789L3 kirish+ 21.80 L 2
kirish -100.3L
kirish +160.6
Emperik regressiya chizig’ini ko’rinishiga qarab G
Gchiqish ning L
kirish ga
bog’liqligini parabola tenglamasi ko’rinishida izlashimiz mumkin.
Shunday qilib G
Gchiqish ning L
kirish lar uchun regressiya funksiyasi quyidagi
ko’rinishda bo’ladi:
4 .y = -8,546x 2
+ 48,17x - 56,44 yoki
G
Gchiqish = -8.546L 2
kirish +48.17L
kirish -56.44
Emperik regressiya chizig’ini ko’rinishiga qarab G
Nchiqish ning P
kirish ga
bog’liqligini parabola tenglamasi ko’rinishida izlashimiz mumkin.
Shunday qilib G
Nchiqish ning P
kirish lar uchun regressiya funksiyasi
quyidagi :ko’rinishda bo’ladi
5 .y = -0,011x 2
+ 2,036x - 56,78
G
Nchiqish = -0.011P 2
+2.036P -56.78 yoki
Xuddi shuningdek G
Gchiqish ning P
kirish ga bog’liqligini topishimiz mumkin
6 . y = 0,093x 2
- 16,01x + 694,1 yoki
G
Gchiqish = 0,093P 2
kirish -16,01P
kirish +694.1

Topilgan reressiya chiziqlari bilan tajribada olingan nuqtalarning joylashishini
taqqoslab tuzilgan regressiya teng lamalarimizning qay darajada jarayonni yaxshi
yoritishini ko’rishimiz mumkin.
Ko’pomillik koorelyatsiya
Ko’pomillar orasidagi koorelyatsion bog’liqlikni aniqlash talab etilsa ko’p
belgili regressiya tenglamasidan foydalanamizy= b0+ b1x1+ b2x2+… + bkxk
. (10)
Bizning holda к =3.
y = b
0 + b
1 x
1 + b
2 x
2 + b
3 x
3
Eng kichik kvadratlar usuli
S ( b
0 , b
1 , b
2 , b
3 )
=
∑
i = 0n
( y
i − y ) 2
❑
→ min
dan foydalanib tenglamalar sistemasini tizib
olamiz.
Y = 23.36796 +0.308709X
1 -0.0831 X
2 -0.03075 X
3 yoki
G
Nchiq =23.36796+0.308709G
kir -0.0831Р
kir -0.03075L
kir
Ushbu regressiya tenglamasiga qarab jarayonni tahlil qilishimiz mumkin
kirishdagi neft oqimi G
kir bir birlikka oshsa ajralib chiqadigan neft miqdori
+0.308709 birlikka oshar ekan, kiruvchi bosim Р
kir ning 1 birlik oshishiga sof neft
miqdorining -0.0831 birlik kamayishi mos keladi, separatorda neft sarfi L
kir ning 1
birlik oshishiga ajralib chiqadigan sof neft miqdori -0.03075 birlikka kamayishini
bildiradi
Faol tajriba natijalari uchun o’lchamsiz koordinatalar yordamida regression tahlil
nb
0 + b
1 ∑ x
1 + b
2 ∑ x
2 + b
3 ∑ x
3 =
∑ y
b0∑ x1+b1∑ x12+b2∑ x1x2+b3∑ x1x3
= ∑ yx1
b0∑ x2+b1∑ x1x2+b2∑ x22+b3∑ x2x3x
=
∑ y x
2
b0∑ x3+b1∑ x1x3+b2∑ x2x3+b3∑ x32❑
=
∑ y x
3

 p x2
 
7
1,1,1  
8
1,1,1
 
3
1 ,1,1  
 1,1,1
1
  
 0,0,0
 1 ,1 ,1
2
 
 1,1,1
6

   3x
  T x1
5
4Y = -23. 9572 + 0.108996X
1 +0. 561339 X
2 + 0.335209X
3
yoki
G
Gchiqish = -23. 9572 + 0.108996G
kir + 0.561339Р
kir + 0. 335209 L
kir
Ushbu regressiya tenglamasiga qarab jarayonni tahlil qilishimiz mumkin
kirishdagi neft oqimi G
kir bir birlikka oshsa ajralib chiqadigan gaz miqdori 0.10899
birlikka oshar ekan, kiruvchi bosim Р
kir ning 1 birlik oshishiga gaz miqdorining
0,561339birlik oshishi mos keladi, separatorda neft sarfi L
kir ning 1 birlik
oshishiga ajralib chiqadigan gaz miqdori 0.335209 birlikka oshishini bildiradi .
Faol tajriba natijalari uchun o’lchamsiz koordinatalar yordamida regression tahlil
o’tkazamiz.

O‘lchamsiz koordinatalarda yuqorisath + 1 ga, quyisathesa -1 ga, rеja
markazining koordinatasi nolga tеng va koordinatalar boshi bilan ustma-ust
tushadi. Bizning masalamizda k=3 . Ikki sathdagi uch faktorlar
kombinatsiyalarining soni N=2 K
=2 3
=8 . Tajriba o‘tkazish rеjasi (rеjalashtirish
matritsasi) ni 1-jadval shaklida yozib chiqamiz. Tajriba rеjasini amalga oshirish
natijasida olingan Y chiqish qiymati jadvalning oxirgi ustunida kеltirilgan
Kodlangan k oeffitsientlar uchun regressiya tenglamasini tuzamiz^y= a0+a1x1+a2x2+a3x3+a12x1x2+....
~aj=
∑i=1
n
zijyie
n ,j= 0,1,2 ,… ,m
~
a
iu = ∑
i = 1n
( z
ij z
iu ) y
i e
n , j , u = 1 , … , mu > j
x1 x2 x3 y11 y12 yo'rtacha z1 z2 z3yo'rtacha z1*y z2*y z3*y z1z2y z1z3y z2z3y z1z2z3y
44,2269 2,8085 84,424443 33,269 33,2325 33,25072 -1 -1 -1 33,25072 -33,25072 -33,2507 -33,2507 33,25072 33,25072 33,25072 -33,2507
44,5736 2,7573 85,092752 33,586 33,485 33,53552 1 -1 -1 33,53552 33,535518 -33,5355 -33,5355 -33,5355 -33,5355 33,53552 33,53552
45,7951 2,7281 86,703733 33,7176 33,6544 33,68598 -1 1 -1 33,68598 -33,68598 33,686 -33,686 -33,686 33,68598 -33,686 33,68598
44,3455 2,7619 85,319189 33,8284 33,7804 33,80441 1 1 -1 33,80441 33,804405 33,8044 -33,8044 33,80441 -33,8044 -33,8044 -33,8044
45,8042 2,5994 86,104116 33,9316 33,8774 33,90452 -1 -1 133,90452 -33,90452 -33,9045 33,90452 33,90452 -33,9045 -33,9045 33,90452
45,1893 2,8228 85,592657 34,1017 34,0076 34,05464 1 -1 134,05464 34,054636 -34,0546 34,05464 -34,0546 34,05464 -34,0546 -34,0546
45,3091 2,8254 86,851419 34,2398 34,1789 34,20932 -1 1 134,20932 -34,20932 34,2093 34,20932 -34,2093 -34,2093 34,20932 -34,2093
45,9224 2,9371 86,824386 34,8282 34,6984 34,76332 1 1 134,76332 34,763322 34,7633 34,76332 34,76332 34,76332 34,76332 34,76332
33,90105 0,1384171 0,21471 0,331896 0,029688 0,037613 0,038668 0,071282
a0 a1 a2 a3 a4 a5 a6 a7

Olingan t е nglamani Styudent m е zonibo‘yicha monandlikka t е kshiramiz.
y=33,90105+0,1384171*z
1 +0,21471*z
2 +0,331896*z
3 +0.029688*z
1 *z
2 +0,037613*
z
1 *z
3 +0,038668*z
1 *z
3 +0.071282*z
1 *z
2 *z
3
R= 0,75377
4
t= 0,93937
3
F 30,6131
5
Topilgan koefsentlarni ahamyatlilikga Styudent belgisi bilan tekshiramiz.
ta0 467,600
7
ta1 1,90920
1
ta2 2,96145
ta3 4,57787
2
ta4 0,40949
6
ta5 0,5188
ta6 0,53335
2
ta7 0,98319
6
Demak Z
1 *Z
2 , Z
1 *Z
3 oldidagi koefsentlar ahamiyatsiz ekan.
Regressiya teglamasi
y=33,90
105 +0,1384171*z1+0,214705*z2+0,
331896*z 3
ko’rinishidabo’ladi.
Regressiya tenglamasidan ko’rinib turibdiki ,kiruvchi neftni bir birlikka oshirsak
ajralib chiqadigan neft miqdori 0.1384171 ga oshar ekan, kirishda neft bosimini
bir birlikka oshirsak chiqishda neft 0,214705 birlikka oshar ekan, separatorda neft
hajmini bir birlikka oshirsak chiqishdan neft 0,331896 birlikka oshar ekan.

x1 x2 x3 y21 y22 yo'rtacha z1 z2 z3 z1z2 yo'rtacha z1*y2 z2*y2 z3*y2 z1z2y2 z1z3y2 z2z3y2 z1z2z3y2
44,22686 2,808487 84,42444 10,09626 10,01878 10,05752 -1 -1 -1 110,05752 -10,0575 -10,0575 -10,0575 10,05752 10,05752 10,05752 -10,0575 0,003002
44,57358 2,757258 85,09275 10,43204 10,33455 10,38329 1 -1 -1 -110,38329 10,38329 -10,3833 -10,3833 -10,3833 -10,3833 10,38329 10,38329 0,004752
45,96344 2,746182 86,49431 10,80027 10,64753 10,7239 -1 1 -1 -1 10,7239 -10,7239 10,7239 -10,7239 -10,7239 10,7239 -10,7239 10,7239 0,011665
44,34554 2,76191 85,31919 11,00405 10,83305 10,91855 1 1 -1 110,91855 10,91855 10,91855 -10,9185 10,91855 -10,9185 -10,9185 -10,9185 0,014622
45,89304 2,61885 86,18496 11,33321 11,2535 11,29336 -1 -1 1 111,29336 -11,2934 -11,2934 11,29336 11,29336 -11,2934 -11,2934 11,29336 0,003177
45,39424 2,810068 85,64557 11,65995 11,41391 11,53693 1 -1 1 -111,53693 11,53693 -11,5369 11,53693 -11,5369 11,53693 -11,5369 -11,5369 0,030268
45,30915 2,825446 86,85142 12,02639 11,85466 11,94053 -1 1 1 -111,94053 -11,9405 11,94053 11,94053 -11,9405 -11,9405 11,94053 -11,9405 0,014746
45,92238 2,937062 86,82439 13,18976 12,97026 13,08001 1 1 1 113,08001 13,08001 13,08001 13,08001 13,08001 13,08001 13,08001 13,08001 0,024091
11,24176 0,237934 0,423985 0,720945 0,095599 0,107829 0,123577 0,12838 0,01329
a0 a1 a2 a3 a4 a5 a6 a7 Olingan t е nglamani Styudent m е zoni bo‘yicha monandlikka
t е kshiramiz
Y=11.24176+0.237934*z
1 +0.423985*z
2 +0.720945*z
3 +0.095599*z
1 *z
2 +0.107829*z
1 *z
3 +0.1235
77*z
2 *z
3 +0.12888*z
1 *z
2 *z
3
R= 0,857532
t= 6,480791
F -7,810972
Topilgan koefsentlarni ahamyatlilikga Styudent belgisi bilan tekshiramiz
ta0 114,137
8
ta1 2,41575
2
ta2 4,30473
1
ta3 7,31976
5
ta4 0,97061
8
ta5 1,09478
6
ta6 1,25468
1
ta7 1,30344
2
Demak Z
1 *Z
2 , Z1*Z
3 oldidagi koefsentlar ahamiyatsiz ekan.
Regressiya teglamasi

y=11,24176+ 0 ,237934*z1+0,423985*z2
+0,720945*z3
ko’rinishidabo’ladi.
Ushbu regressiya tenglamasiga qarab tahlil qilish, koeffitsientlar ahamiyatligini
tekshirish, monandligini aniqlash kerak.
Regressiya tenglamasidan ko’rinib turibdiki ,kiruvchi neftni bir birlikka oshirsak
ajralib chiqadigan gaz miqdori 0.237934 ga oshar ekan, kirishda neft bosimini
birbirlikka oshirsak chiqishda gaz 0,423985 birlikka oshar ekan, separatorda neft
hajmini bir birlikka oshirsak chiqishda gaz 0,720945 birlikka oshar ekan.
3.3. Moddiybalansnituzish
L – separatorga kirishda aralashma (kondensat) oqimi;
L
1 – chiqishda suyuqlik sarfi;
G – chiqishda gazsarfi.
Moddiy balans massaning saqlanish qonunini akslantiradi.
Kondensatni gazsizlantirish jarayoni bitta yoki bir nechta ishlash
pog’onalaridan iborat..
X komponentli va L sarfli boy yengil fraksiyali kondensat idishga kelib
tushadi ,u yerda p bosim va T harorat o’rnatiladi. Yengil berilgan bosimda
uglevodorodlarni qaynashi haroratidan yuqori haroratda, kondensatni gazsizlanishi
ro’y beradi.
Gaz va x komponentli suyuqlik mos ravishda G va L sarf bilan idishdan
ajratib turiladi.
Uzluksiz gazsizlantirishning statsionar jarayonida moddiy balansning
quyidagi tenglamasi o’rinli bo’ladi: L L
1
Gсепаратор

L x
i н
= G y
i + L
1 x
i , i = 1 , n – 1 . (30)
L
1 ni yo’qotib , natijada quyidagini hosil qilamiz:
Lx
i н
= Gy
i + (L – G)x
i , i = 1 , n – 1 . (31)
Gazsizlantirish muvozanat holatida ro’y berayotgani uchun ,muvozanat
holatiningn-1 ta tenglamasini yozamiz.
Tenglamalarga mos holda:yi=
aik xi
Σa ik xi
, i = 1 , к , (32)
aik=
yi/xi
yk/xk
, (33)
Ular quyidagi ko’rinishga ega bo’ladi:
yi= N aik xi
,
N = 1
Σa in xi , i = 1, n – 1. (34)
Bizning holda:
L = L
1 + G
L = Q kir = 363,3198 [кg /s]
(kirish sarfini maksimal qiymati berilgan
topshiriq jadvalidan olindi);
L= Q suyuq = 264,328 [кg /s]
(chiqish suyuqlik sarfini maksimal qiymat
iberilgan topshiriq jadvalidan olindi );
G = Q g= 83,13408 [кg /s]
(chiqish gaz sarfini maksimal qiymati
berilgan topshiriq jadvalidan olindi);
Natijada quyidagiga ega bo’lamiz:
347.46208 = 264.328+83.13408
347.46208= .
347,4621
Demak moddiy balans bajarildi. Kirishdagi neft sarfiga bizning tuzgan
modelimiz bo’yicha topilgan chiquvchi neft va gazlarning yig’indisi to’g’ri
kelayapdi.

x1 x2 x3 y2 y1 yo'rtacha
42,58682 2,718215 83,07931 9,706742 32,35599 25,88474 -1 -1 -1
48,24313 2,828244 89,72932 9,983576 32,63282 26,29999 1 -1 -1
42,58682 2,718215 83,07931 10,13615 32,7854 26,52885 -1 1 -1
48,24313 2,828244 89,72932 10,41299 33,06223 26,9441 1 1 -1
42,58682 2,718215 83,07931 10,37053 33,01978 26,88042 -1 -1 1
48,24313 2,828244 89,72932 10,64737 33,29661 27,29567 1 -1 1
42,58682 2,718215 83,07931 10,79994 33,44919 27,52454 -1 1 1
48,24313 2,828244 89,72932 11,07678 33,72602 27,93979 1 1 1
363,3198 83,13408 264,328 215,2981
347,4621
neft y=33,90105 05+0,1384171*z1+0,214705*z2+0,331896*z3
gaz y=11,24176+,237934*z1+0,423985*z2+0,720945*z3 XULOSA
Xulosam shundan iboratki : menga berilgan 60 ta tajriba uchun ma’lumotlar
asosida 60 ta tajribani o’tkazdim. Bunda ko’rinib turibdiki 60 ta tajribani 6 ta
guruhga bo’linib o’rgandik. Bu 6 ta guruhlar quyidagilar.
X
1 Y
1 , X
1 Y
2 , X
2 Y
1, X
2 Y
2 , X
3 Y
1 , X
3 Y
2
Bu 6ta guruh ketma ketlikda amalga oshirildi. Bu aslida x va y lar kirish va
chish faktorlari hisoblanadi. Tanlanmani biz EXCEL dasturidan danni bo’limiga
murojat qilish orqali , uning filtir konstruksiyasi orqali filtirlanib keyin o’siah
tartibida joylashtirib 0.5 intervalda tanlanma qilamiz. SHu tanlanmani amalga
oshirganimizdan sung x ning kvadrati, kubi, to’rtinchi darajasini hamda x va y
bog’liqlik ko’paytmalarini va x ning kvadrati hamda y ning ko’paytmasini amalga
oshirib olamoiz. Chunki bu bizga tanlanmamizning ya’ni kirish faktori = x ni ,
hamda chiqish faktori = y , to’g’risida grafik orqali ma’lumotga ega bo’lishimiz
mumkin. Shu hisoblashlardan so’ng x va y ning birbiriga bog’liqlik garafigi kelib
chiqadi. Bu grafik asosan chiziqli , parabolik, polinom, logarifmik, integralli
bo’lishi mumkin. Biz e – chetlanishlar asosida regressiya koefsentlarini
aniqlaymiz. Regressiya koeffisiyentlari asosan chiziqli uchun b
0 hamda b
1 ni
tashkil etadi. Parabolik uchun esa b
0 , b
1 ,b
2 lar topiladi. Yuqori darajali bo’lsa

agar regressiya koeffisiyentlar soni ko’payib boraveradi . Bizga buning ahamiyati
ham bor bo’lib , biz uning natijasi kuchiga teng parabolikni ishlaymiz. Bu qismini
qilib bo’lganimizdan so’ng biz determenatsiya koeffisiyentini aniqlab olamiz;
huddi mana bunga o’xshab.
r2xy=¿
0,242924686) = R 2

yoki
Qolganlari ham huddi shu jkabi amalga oshiroladi. Bunda fesher mezoni ,
student mezoni , F statik taxlili, monandlikka tekshirdik , kodlashgan
kanbenatsiyalsh ham qilib o’tdik. Undan sung ketma ketlikda bajarilib kelib eng
oxida dinamik modeluni qurdik.
Shu tariqa 60 ta tajriba asosida kerakli ma’lumotlarga ega bo’ldik. Hamma
ma’lumotlar ma’lum yo’l yuriqlar asosida nomoyon bo’ldi. Keling ozgina
ma’lumot berib o’tsak.
Giperbola
2.Parabola
3.Polinom
4.Ko’rsatkichli
5.Ekspontsional
6.Ekstremal
1.Maksimal
2.Simmetrik
3.Normal
4.Logarifmik
5.Korrelyatsiya indeksi
6.Dispertsiya.
Y va , ..., , 1 2 n x x x lar orasidagi analitik munosabat regressiya tenglamasi
deyiladi.

Bir va ko’p omilli regressiya Regressiya tenglamasiga kiritilgan
o’zgaruvchilarning sonig a bog’liq ravishda juft (oddiy) va ko’p omilli (o’lchovli)
regressiya bo’lishi mumkin. Y va x ikki o’zgaruvchi orasidagi regressiya
juft(oddiy) regressiya deyiladi, ya’ni model ko’rinishga ega bo’ladi. bu erda: y 
natijaviy belgi(erksiz o’zgaruvchi); x  erkli o’zgaruvchi(omil). Natijaviy belgining
ikki va undan ortiq erkli o’zgaruvchilar bilan regressiyasi ko’p omilli regressiya
deyiladi.
y  f (x) bu bir va ko’p omilli regressiyadir. Har qanday ekonometrik tadqiqot
o’zgaruvchilar oralaridagi bog’lanishlar nazariyasidan kelib chiqib modellarni
shakllantirishdan boshlanadi. Avvalo natijaga ta’sir etuvchi omillar to’plamidan
muxumlarini, ko’proq ta’sir etuvchilarini ajratib olinadi. Agarda iqtisodiy
jarayonni belgilovchi asosiy omil ma’lum bo’lsa, u holda jarayonni o’rganish
uchun juft regressiyaning o’zi etarli. Xulosa qiladigan bo’lsam tajriba natijalari
sifatli , anniq , qiymatlarini to’liq ishlab topildi. Tajriba kerakli natijani bergandan
biz uning amaliy ishlar uchun shu tarzda qo’llashimiz mumkin. Gaz separarorida
kirishda mahsulot ma’lum tezlikda, aralashma holatida holatlaridan tozalydigan
qurilma hisoblanadi. Undan keyin separator ajratgan maxsulotni 2 ta chiqish orqali
ikkixil jarayonga junatadi. Bu maxsulotlar gaz tarkibidan ajralgandan so’ng ,
keyingi bosqichga o’tadi .Keyingi bosqichda yana qandaydir jarayonlar amalga
oshiriladi. Gaz tarkibidan 15 ga yaqin maxsulotlar olsa bo’ladi. Bu maxsulotlar
inson uchu 8n ishlatiladigan maxsulotlar bo’lishi aniq. Shu maxsulotlarni raqobat
bardosh bo’lishi uchun ham gazdan ajraladigan maxsulotlar qanday qiymatlar
orqali olinishi , shu jarayonni inson o’z ko’zi bilan ko’rib turadigan daraja
takkomillashtirishi uchun ham uni avtomatlashtiradi va avtomashtirilgan jarayonni
optimallashtiradi.

Adabiyotlar ro`yxati
1. Yusupbekov N.R., Muxitdinov D.P. Texnologik jarayonlarni
modellashtirish va optimallashtirish asoslari. Darslik . – T .: Fan va
texnologiya , 2015.
2. Кафаров В.В., Глебов М.Б. Математическое моделирование
основных процессов химических производство. – М.: Высшая
школа, 1991. – 400 с.
3. Дворетский С.И., Эгоров А.Ф., Дворетский Д.С. Компьютерное
моделирование и оптимизация технологических процессов и
оборудования: Учеб. пособия. Тамбов: Изд-во ТГТУ, 2003. 224 с
4. Мухачёв В.А. Планирование и обработка результатов
эксперимента: Учебное пособие. — Томск:, 2007. — 118 с.
5. R . S . Usmanova , A . N . Raximov “ Texnologik jarayonlarni
modellashtirish va optimallashtirish asoslari ” f а ni bo ’ yich а ma ’ ruzalar
to ’ plami .- QARSHI 2018
6. R . Usmanova , F . D . Jo ’ rayev . “ Texnologik jarayonlarni modellashtirish
va optimallashtirish asoslari ” fanidan kurs ishini bajarish bo ’ yicha
usubiy ko ’ rsatma . QMII -2019 y
Internet manzillari :
Google . com
Fayllar . org
Wikipedia . org
Ziyouz . com kutbxonasi

NGS-3 separatori haqida umumiy ma`lumot

Sotib olish