Kirish Roʻyxatdan oʻtish

Docx

  • Referatlar
  • Diplom ishlar
  • Boshqa
    • Slaydlar
    • Referatlar
    • Kurs ishlari
    • Diplom ishlar
    • Dissertatsiyalar
    • Dars ishlanmalar
    • Infografika
    • Kitoblar
    • Testlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi 9000UZS
Hajmi 867.1KB
Xaridlar 1
Yuklab olingan sana 27 Sentyabr 2023
Kengaytma docx
Bo'lim Kurs ishlari
Fan Geologiya

Sotuvchi

Bohodir Jalolov

OhangaronSement AJ haqida hisobot

Sotib olish
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM FAN VА INNOVATSIYALAR
VAZIRLIGI
ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA
UNIVERSITETI
GEOLOGIYA-QIDIRUV VA KON-METALLURGIYA FAKULTETI
KONCHILIK ISHI KAFEDRASI
Malakaviy   amaliyot
HISOBOTI
OhangaronSement AJ haqida
Toshkent Mundarija
Kirish.
I. Umumiy ma’lumotlar.
II. O’zbekistonda sement sanoatining taraqqiyot bosqichlari
III. OhangaronSement AJ haqida. 
3.1 Jamiyatning ustavi.
3.2. Jamiyat haqida.
3.3 Sement ishlab chiqarish, turlari va markalari.
Xulosa.
Foydalanilgan adabiyotlar. Kirish
O’zbekiston   Respublikasi   1991-yil   o’z   mustaqilligini   qo’lga   kiritgach,
dastlabki yillardanoq sobiq ittifoq davrida yig’ilib qolgan muammolarni hal etishga
kirishdi.   Bu   xoh   siyosiy   hayotda,   xoh   ijtimoiy   hayotda   bo’lsin   odamlarimiz
kelajakka umid bilan qaray boshladilar. O’zbek xalqi azaldan bolajon, oilaparvar,
bunyodkor   xalq   bo’lib   kelgan.   Xali   dunyo   yuzini   ko’rmagan   farzandiga   ham
imorat qurib qo’yishni o’z oldiga maqsad qilib qo’yadi. 
Hukumatimiz esa xalqimizning bu odatini yaxshi anglagan holda xalqimizni
sifatli   qurilish   xom-ashyolari   bilan   ta’minlashni   o’z   oldiga   maqsad   qilib   qo’yadi.
Qurilishda asosiy xom-ashyo albatta sement hisoblanadi. 
O’zbekistonda   sement   sanoati   vujudga   kelishning   o’ziha   xos   tarixi   bor.
1926-yilning iyunida Bekobod sement zavodi O’rta Osiyoda birinchi bo’lib sement
ishlab   chiqara   boshladi.   Korxona   dastlabki   uch   yil   davomida   Portland   sement
ishlab   chiqarishni   yo’lga   qo’yib,   yiliga   28   ming   tonnadan   mahsulot   berdi.   O’sha
kezlarda   zamonaviy   hisoblangan   bu   zavod   soatiga   4   tonna   klinker   ishlab
chiqaradigan bitta 45 metrli aylanma pechga ega edi. Unda xom-ashyo va klinkerni
tuyuvchi shar tegirmonlar va 1000 kVt quvvatli elektrostansiya bor edi. 
1936-1937-yillardagi   birinchi   rekonstruksiyadan   so’ng   Bekobod   zavodi
yiliga 155000 tonna mahsulot bera boshladi. Zavod 1959-yili qayta rekonstruksiya
qilinib   ancha   kengaytirildi.   Ikkita   118   metrli   aylanma   pech   o’rnatildi.   1961-yili
yana   bitta   150   metrli   pech   ishga   tushirildi.   Natijada   zavodning   yillik   quvvati
720ming   tonnage   yetdi.   Endilikda   zavod   texnologiyasi   uzluksiz   takomillashib
ulkan korxonaga aylandi. 1970-yili korxona quvvati 800 ming tonnni tashkil etgan
bo’lsa,   1990-yil   oxiriga   borib   sement   ishlab   chiqarish   1000000   tonnaga
yaqinlashdi.
Shuni aytish kerakki mazkur zavodda dastlabki vaqtlarda sementning asosiy
tarkibiy qismi bo’lmish ohaktoshdan tashqari Suluktadan keltirilgan maxsus tuproq
ham ishlatilar edi.  I. Umumiy ma’lumotlar
Ohangaron   tabiiy   geografik   okrugi   respublikamizning   shimoliy-sharqiy
qismida,   Sirdaryo   bilan   G’arbiy   Tyan-Shan   oralig’ida   joylashgan.   Okrugning
shimoliy-g’arbiy   qismi   Qozoqiston   bilan   O’zbekiston   orasidagi   chegaraga   to’g’ri
kelib,   Qorjontov   bilan   Ugom   tizmalaridan   o’tadi.   Sharqiy   chekkasidagi
Qirg’iziston bilan chegara Talas Olatovi Piskom va Chotqol tog’lari orqali o’tadi.
Qurama   tizmasi   okrugni   Farg’ona   vodiysidan   ajratib   turadi.   Janubiy-g’arbiy
chegarasi   Sirdaryo   bo’ylab   o’tadi.   Tabiiy   geografik   okrug   G’arbiy   Tyanshan
tog’larining   bir   qismini   hamda   Chirchiq   va   Ohangaron   vodiylarini   Shuningdek
Dalvarzin cho’lini o’z ichiga oladi.
Bu   tabiiy   geografik   okrugning   yer   yuzasi   ancha   murakkab   bo’lib,   shimoli
sharqdan janubi g’arbga Sirdaryoga tomon asta sekin pasayib boradi.
Chirchiq-Ohangaron   vodiysidagi   tog’lar   poleazoy,   mezazoy   va   kaynazoy
eralari jinslaridan tashkil topgan. Tog’larda granit, paleozoy ohaktoshlari, qumtosh
va   slaneslar,   tog’   etaklari   va   daryo   vodiylarida   paleogen,   neogen   va   antropogen
davrlarining shag’al, qum va gil qatlamlari keng tarqalgan.
Okrug   yer   yuzasining   tarkib   topishi   poleazoy   erasidan   boshlangan.   Tog’lar
dastlab kaledon,  keyin gersin burmalanishidan  ko’tarilgan, so’ngra tashqi  kuchlar
ta’sirida   yemirilgan.   Chirchiq   va   Ohangaron   daryo   vodiylarini   mezazoy   erasida
dengiz qoplagan. Okrugning hozirgi relyefi vujudga kelishida antropogen davrida
sodir   bo’lgan   jarayonlar   xususan   neotektonik   jarayonlarning   ahamiyati   ata.
Zilzilalar   natijasida   daryo   qayirlarining   o’zgarib   tuishi   buning   yorqin   ifodasiddir.
Okrugdagi   tog’lar   G’arbiy   Tyanshanning   bir   qismi   hisoblanadi.   Ular   Talas
Olatovidan   janubiy-g’arbga   qarab   panjasimon   yo’nalishga   ega   bo’lib,   bir-biridan
daryo   vodiylari   orqali   ajralib   turadi.   Ularning   eng   muhimlari,   Qorjontov,   Ugom,
Piskom, Ko’ksuv, Chandalash va Chotqol tizmalari hisoblanadi. 
Okrugning   eng   g’arbid   Ugom   tizmasi   joylashib,   Talas   Olatovidan   Manas
cho’qissi (4484 m) yaqinidan janubiy g’arbga qarab davom etadi.  Ning eng  baland
cho’qqisi   4236   metr.   Ugom   tizmasining   janubiy   garbida   Qorjontov   joylashgan.
Undagi Mingbuloq cho’qqisining balandligi 2834 metr.  Okrug xilma-xil  foydali  qazilmalarga boy. Ohangaron vodiysida  mis, oltin,
volfram,   qo’rg’oshin   kabi   ma’dan   konlari   mavjud.   Ohangaron   vodiysi   va
Qorjontov etaklaridan aluminiy xomashyosi- anulit topilgan. Vodiyda chinni hom-
ashyosi kaolin konlari mavjud. II. O’zbekistonda sement sanoatining taraqqiyot bosqichlari
Markaziy   Osiyoda,   jumladan,   O'zbekistonda   sement   sanoati   vujudga
kelishining o'ziga xos tarixi bor. 
1926-yilning   iyunida   Bekobod   sement   zavodi   O'rta   Osiyoda   birinchi   bo'lib
sement ishlab chiqara boshladi. 
Korxona   dastlabki   uch   yil   davomida   portlandsement   ishlab   chiqarishni
o'zlashtirib,   yiliga   28   ming   tonnadan   mahsulot   berdi.   O'sha   kezlarda   zamonaviy
hisoblangan   bu   zavod   soatiga   4   tonna   klinker   ishlab   chiqaradigan   bitta   45   metrli
aylanma   pechga   ega   edi.   Unda   xomashyo   va   klinkerni   tuyuvchi   shar   tegirmonlar
va   1000   kVt   quvvatli   elektrostansiya   bor   edi.   1936-1937-yillardagi   birinchi
rekonstruksiyadan   so'ng   Bekobod   zavodi   yiliga   155000   tonna   mahsulot   bera
boshladi. Zavod 1959- yili qayta rekonstruksiya qilinib, ancha kengaytirildi. Ikkita
118   metrli   aylanma   pech   o'rnatildi.   1961-yili   yana   bitta   150   metrli   pech   ishga
tushirildi.   Natijada   zavodning   yillik   quvvati   720000   tonnaga   yetdi.   Endilikda
zavod   texnologiyasi   uzluksiz   takomillashib,   ulkan   korxonaga   aylandi.   1970-   yili
korxona quvvati 800000 tonnani tashkil etgan bo'lsa, 1990-yil oxiriga borib sement
ishlab   chiqarish   1   million   tonnaga   yaqinlashdi.   Shuni   aytish   kerakki,   mazkur
zavodda   dastlabki   vaqtlarda   sementning   asosiy   tarkibiy   qismi   bo`lmish
ohaktoshdan   tashqari   Suluktadan   keltiriladigan   maxsus   tuproq   ham   ishlatilar   edi.
Geolog   olim,   O'zbekiston   Fanlar   akademiyasining   haqiqiy   a'zosi   A.   S.
Uklonskiyning   taklifiga   binoan   1927-yili   Sulukta   tuprog'i   mahalliy   lyoss   bilan
almashtirildi.   Shundan   beri   respublika   zavodlarida   sement   ishlab   chiqarishning
ikkinchi tarkibiy qismi sifatida mahalliy lyoss tuprog'i ishlatilmoqda. 
1929-yili hukumat qaroriga binoan Quvasoy sement zavodi qurila boshlandi.
Bu zavod 1932-yilning 21-fevralida ishga tushirildi. Birinchi yili Quvasoy zavodi
42,2 tonna sement ishlab chiqardi. Ammo hali murakkab jarayonlarning ko'p qismi
qo'l   kuchi   bilan   bajarilar   edi.   Texnologiya   takomillashib,   ishchi   va   muhandis-
texnik   xodimlar   malakasining   o'sishi   tufayli   birinchi   besh   yil   ichida   zavodning
ishlab   chiqarish   quvvati   120500   tonnaga   yetdi.   1946-1951-   yillarda   zavod rekonstruksiya   qilinishi   natijasida   sement   ishlab   chiqarish   yiliga   200000   tonnani
tashkil qildi. 
1951-1959-yillar   mobaynida   Quvasoy   zavodida   qayta   ta'mirlash   ishlari
amalga oshirildi, zavod kengaytirildi va 150 metrli pechlar bilan jihozlangan, to'la
mexanizatsiyalashgan   ikkita   texnologik   liniya   ishga   tushirildi.   1959-yilga   kelib
hamma   pechlar   gaz   bilan   ishlaydigan   bo'ldi.   Zavod   quvvati   1960-   yili   670000
tonnani, 1970-yili esa qariyb 800000 tonnani tashkil qildi. 1990 yil oxirida zavod 1
million   tonnaga   yaqin   mahsulot   bera   boshladi.   Ikkinchi   jahon   urushidan   so'ng
Rossiya   zavodlaridan   ko'chirib   keltirilgan   jihozlar   hisobiga   Angren   shahrida   bir
soatda   6,2   tonna   sement   ishlab   chiqarish   4   quvvatiga   ega   bo`lgan,   uzunligi   57,5
metr,  diametri   3  metr   bo'lgan  bir  pechli   zavod  qurildi.  Kichik  zavod   hisoblangan
bu zavodning yillik quvvati 40 ming tonnaga ham yetmas edi. Zavod 60-yillarning
o'rtalarida   qayta   jihozlanib,   80   metrlik   pechlar   o'rnatildi   va   zavodning   o'rtacha
yillik quvvati 50 ming tonnani tashkil etdi. 
Respublikamizda   oq   va   rangli   sementga   bo'lgan   ehtiyojni   hisobga   olib,
Angren   sement   zavodi   oq   sement   ishlab   chiqarishga   moslashtirildi   va   qayta
jihozlandi.   Bunda   laboratoriya   va   zavod   sharoitida   Angrendagi   past   sifatli
kaolinitli tuproqdan va Ohangaron ohaktoshidan juda yaxshi qovushib, pishadigan
yuqori mustahkamlikka ega bo'lgan oq sement olish mumkinligi aniqlandi. Bunday
sementga   turli   rang   berish   ham   oson   edi.   1977-yilning   boshiga   qadar   Angren
sement   zavodi   yiliga   60   ming   tonna   oq   sement   ishlab   chiqara   boshladi.   Sement
sifatini,   xususan,   uning   oqlik   darajasini   oshirish   va   rangli   xillarini   ko'paytirish
maqsadida   Angren   sement   zavodini   yangi   texnika   bilan   qayta   jihozlash   va   2-
pechni   o'rnatib   ishga   tushirish   zarurati   tug'ildi.   Buning   natijasida   zavod   quvvati
ikki marta ortdi. 
1968-yilning   boshida   Ohangaron   sement   zavodi   ishga   tushirildi.   Hozirgi
kunda   bu   zavod   yiliga   qariyb   2   million   tonna   sement   ishlab   chiqarmoqda.
O'zbekiston   sementchilari   olimlar   bilan   hamkorlikda   ish   olib   borib,   uysozlik
zavodlariga  tez  qotadigan,  irrigatsiya   inshootlari   uchun  sulfatga  chidamli  sement, neft va gaz quduqlari uchun tamponaj, yo`l qurilishi hamda pardozlash ishlariga oq
rangli sement hamda boshqa xil sementlar ishlab chiqarishni o'zlashtirdilar. 
Korxonalardagi   mavjud   imkoniyatlardan   to'liq   foydalanish,   yangi   xomashyo
manbalarini   so'nggi   texnologiya   chizmalari   asosida   qo`llash   loyihalari
yaratilmoqda.   Ohangaron   kaolini,   aluniti,   Olmaliq,   Samarqand   ammofos
zavodlarining   chiqindisi   -   fosfogips   va   boshqa   mineral   xomashyolarni   kompleks
qayta   ishlash   natijasida   qo'shimcha   ko'plab   sement   tayyorlash   imkoniyatlari
mavjuddir. 
«Yujgiprosement»   instituti   loyihasi   (Ukraina   Respublikasi)   asosida   qad
ko'targan Navoiy sement zavodi ko'p jihatlariga ko'ra odatdagi korxonalardan farq
qiladi. U O'rta Osiyoda birinchi marotaba «quruq usul» deb ataladigan texnologiya
asosida   ishlaydi.   Bunda   xomashyoni   kuydirish   uchun   sarflanadigan   yonilg'ining
30-35 % i tejaladi. Bu usul bilan olib boriladigan ish jarayonida ko'p chang ajralib
chiqqanligi   uchun   uzoq   vaqt   qo'llanilmay   kelindi.   Haqiqatan   ham   sement   changi
uzoq masofadagi havoni ifloslantirib, atrof-muhitga ma'lum darajada zarar keltirar
edi.   Yangi   korxonada   xomashyoni   kuydirishga   tayyorlovchi   ulkan   (balandligi   20
qavatli   binoga   teng)   siklonli   issiq   almashtirgichlar   o'rnatilgan.   Ular   qo'shimcha
chang tozalash moslamalari bilan birgalikda havoni ham tozalaydi. Ishlab chiqarish
jarayonlarini   mexanizatsiyalashtirish   va   avto-matlashtirish   darajasi   bu   korxonada
yuqori. 
Hozirgi   zavodlarda   ishlab   turgan   eng   yirik   aylanuvchi   pechlarning
diametridan bir  yarim, ikki  barobar katta yetti  metr diametrli  va uzunligi  95 metr
bo'lgan pechlar  ilk bor o'rnatilmoqda. Ular  har ishchi  boshiga 2700 tonna sement
ishlab   chiqarishni   ta'minlaydi.   Bu   hozirgi   kunda   g'oyat   yuqori   ko'rsatkich
hisoblanib, AQSH va Yaponiyaning eng ilg'or sement zavodlari ko'rsatkichlaridan
ancha ko'p. Xomashyoni kondan uzatish, uni dozalash, pishirish, tuyish, texnologik
5   rejimlarning   to'g'ri   ishlashini   ta'minlash   kabi   jarayonlar   programmali
boshqaruvchi   va   avtomatik   tuzilmali   elektron   hisoblash   mashinalari   yordamida
kuzatib   turiladi.   Hozirgi   vaqtda   ishlab   turgan   pechlarga   siklonli   issiqlik
almashtirgichlar   o'rnatilsa,   ish   unuml   20-25%   ga   ortadi,   yonilg'i   sarfi   30-35%, shuningdek,   mablag'   va   metall   sarfi   sezilarli   darajada   kamayadi.   Hozirgi   vaqtda
mamlakatimizda sementni  «quruq» usulda ishlab chiqarish tayyorlanayotgan jami
mahsulotning   50   foizini   tashkil   etsa,   ayni   vaqtda   bir   qator   xorijiy   mamlakatlarda
mazkur usul yetakchi hisoblanadi. Jumladan, bu usul salmog'i Germaniyada 90%,
Yaponiyada   78%,   Vengriyada   55%,   Bolgariyada   45%,   AQSH   da   42%   ni   tashkil
etadi.   Respublikamiz   korxonalarida   sement   tayyorlashning   bunday   usulini   joriy
etish, so'zsiz katta iqtisodiy samara beradi. III. “Ohangaronsement” AJ haqida ma’lumot
3.1 Jamiyatning ustavi.
1. J А MIYATNING FIRM А  N О MI V А  J О YL А SHG А N M А NZILI 
1.1. “OHANGARONSEMENT”   А ktsiyad о rlik j а miyati “ А ktsiyad о rlik j а miyatl а ri
v а   а ktsiyad о rl а rning huquql а rini  him о ya qilish” to’g’risid а gi  Q о nung а , Fuq а r о lik
K о d е ksi   v а   O’zb е kist о n   R е spublik а sining   b о shq а   q о nun   hujj а tl а rig а   muv о fiq
t а shkil etilg а n. 
1.2.   J а miyatning   o’zb е k   tilid а gi   to’liq   firm а   n о mi:   «OHANGARONSEMENT»
Aktsiyad о rlik j а miyati. 
1.3.   J а miyatning   o’zb е k   tilid а gi   qisq а rtirilg а n   firm а   n о mi:
«OHANGARONSEMENT»  А J. 
1.4.   J а miyatning   rus   tilid а gi   to’liq   firm а   n о mi:   А ktsi о n е rn ое   о bsh е stv о
“ АХА NG А R А NTS Е M Е NT”. 
1.5.   J а miyatning   rus   tilid а gi   qisq а rtirilg а n   firm а   n о mi:   АО
“ АХА NG А R А NTS Е M Е NT”.
1.6.   J а miyatning   ingliz   tilid а gi   to’liq   firm а   n о mi:   Joint   Stock   Company
OHANGARONSEMENT.
1.7.   J а miyatning   ingliz   tilid а gi   qisq а rtirilg а n   firm а   n о mi:   JSC
OHANGARONSEMENT.
1.8.   J а miyatning   j о yl а shuvi   uning   ro’y ха tg а   о ling а n   j о yid а   а niql а n а di,   ya’ni:
O’zb е kist о n   R е spublik а si,   110300,   T о shk е nt   vil о yati,   О h а ng а r о n   tum а ni,
О h а ng а r о n sh а h а r, s а n оа t hududi.
1.9.   J а miyatning   u   bil а n   а l о q а   qilish   uchun   p о cht а   m а nzili:   O’zb е kist о n
R е spublik а si,   110300,   T о shk е nt   vil о yati,   О h а ng а r о n   tum а ni,   О h а ng а r о n   sh а h а r,
s а n оа t hududi.
1.10. J а miyatning el е ktr о n p о cht а  m а nzili:  agc@eurocem.ru .
1.11.   J а miyat   f ао liyatid а   muhim   o’zg а rishl а r   to’g’risd а   m а nf аа td о r   sh ах sl а rni
ха b а rd о   qilish   uchun   J а miyatning   r а smiy   v е b-s а yti:
http://eurocem.ru/cntnt/rus/press/informaciy3.htm
2. J А MIYATNING HUQUQIY M А Q О MI 2.1.   J а miyat   yuridik   sh ах s   bo’lib,   u   o’z   must а qil   b а l а nsid а   his о bg а   о lin а dig а n
а l о hid а   m о l-mulkk а ,   shu   juml а d а n   o’zining   ust а v   f о ndig а   (ust а v   k а pit а lig а )
b е rilg а n   m о l-mulkk а   eg а   bo’l а di,   o’z   n о mid а n   mulkiy   v а   sh ах siy   n о mulkiy
huquql а rni   о lishi   h а md а   а m а lg а   о shirishi,   zimm а sig а   m а jburiyatl а r   о lishi,   sudd а
d а ’v о g а r v а  j а v о bg а r bo’lishi mumkin. 
2.2. J а miyat d а vl а t ro’y ха tid а n o’tg а n p а ytid а n b о shl а b, yuridik sh ах s huquql а rig а
eg а  bo’l а di. J а miyat f ао liyatining mudd а ti ch е kl а nm а sd а n t а shkil qiling а n.
2.3.   J а miyat,   d а vl а t   tilid а gi   o’zining   to’liq   n о mi   v а   J а miyat   j о yl а shg а n   m а nzili
ko’rs а tilg а n dum а l о q muhrg а  eg а . Muhrd а , bir v а qtning o’zid а , h а r q а nd а y b о shq а
tild а  firm а li n о mi ko’rs а tilg а n bo’lishi mumkin.
2.4.   J а miyat   o’zining   n о mi   yozilg а n   sht а mp   v а   bl а nk а l а rg а ,   o’z   tims о lig а ,
shuningd е k   b е lgiling а n   t а rtibd а   ro’y ха td а n   o’tk а zilg а n   t о v а r   b е lgisig а   h а md а
fuq а r о lik  mu а m а l а si  ishtir о kchil а rining,  t о v а rl а rning,  ishl а rning  v а   х izm а tl а rning
х ususiy  а l о m а tl а rini  а ks ettiruvchi b о shq а  v о sit а l а rg а  eg а  bo’lishig а  h а qli.
2.5.   J а miyat   o’rn а tilg а n   t а rtibd а   O’zb е kist о n   R е spublik а si   hududid а   v а   ch е t   el
b а nkl а rid а  his о b v а  b о shq а  r а q а ml а rini  о chishg а  h а qlidir.
2.6.   J а miyat,   m а jburiyatl а ri   bo’yich а   o’zining   butun   mulki   bil а n   j а v о b   b е r а di.
J а miyat o’zining m а s’uliyatini sug’urt а  t а shkil о tl а rid а  sug’urt а l а shi l о zim.
2.7.  А ktsiyad о rl а r J а miyat m а jburiyatl а ri bo’yich а  j а v о bg а r bo’lm а ydil а r v а  ul а rg а
t е gishli   а ktsiyal а r   qiym а ti   ch е g а r а sid а ,   uning   f ао liyati   bil а n   b о g’liq   z а r а rl а r
ха vfig а   duch о r   bo’lishi   mumkin.   А ktsiyal а rni   to’liq   to’l а m а g а n   а ktsiyad о rl а r,
ul а rg а   t е gishli   а ktsiyal а rning   to’l а nm а g а n   qiym а ti   ch е g а r а sid а ,   J а miyat
m а jburiyatl а ri   bo’yich а   s о lid а r   j а v о bg а rlikk а   t о rtil а dil а r.   J а miyat   o’z
а ktsiyad о rl а ri   m а jburiyatl а ri   bo’yich а   j а v о bg а r   bo’lm а ydi.   D а vl а t   v а   uning
id о r а l а ri J а miyat m а jburiyatl а ri bo’yich а   j а v о bg а r bo’lm а ydi, J а miyat h а m d а vl а t
v а  uning id о r а l а ri m а jburiyatl а ri bo’yich а  j а v о bg а r bo’lm а ydi.
2.8.   J а miyatning   o’zi   v а   b о shq а   huquqiy   sh ах sl а r   bil а n   birg а likd а ,   q о nund а
o’rn а tilg а n   t а rtibd а ,   h а m   O’zb е kist о n   R е spublik а si   hududid а ,   h а m   uning
t а shq а risid а ,   huquqiy   sh ах sl а r   v а   q о nun   hujj а tl а rid а   ru х s а t   b е rilg а n   t а shkiliy-
huquqiy sh а kld а gi b о shq а  t а shkil о tl а rni t а shkil qilishi mumkin. 2.9. J а miyat o’zining fili а ll а ri v а  v а k о l а t хо n а l а rini t а shkil qilishi mumkin, v а  ul а r
h а qid а gi m а ’lum о tl а r J а miyat Ust а vig а   kiritil а di. J а miyat t о m о nid а n O’zb е kist о n
R е spublik а si   t а shq а rid а   fili а ll а r   v а   v а k о l а t хо n а l а rni   t а shkil   qilinishi,   bund а y
fili а ll а r   v а   v а k о l а t хо n а l а r   j о yl а shg а n   m а ml а k а tl а rning   q о nunchiligig а   muv о fiq
а m а lg а   о shiril а di,   а g а r   O’zb е kist о n   R е spublik а sining   ха lq а r о   sh а rtn о m а sid а
b о shq а  h о l а tl а r ko’zd а  tutilm а g а n bo’ls а .
2.10.   J а miyat   o’zi   chiq а r а yotg а n   а ktsiyal а rg а   ul а rni   о mm а viy   j о yl а shtirish   yo’li
bil а n   q о nun   hujj а tl а ri   t а l а bl а rini   his о bg а   о lg а n   h о ld а   о chiq   о bun а   o’tk а zishg а
h а qli.   J а miyat   o’zi   chiq а r а yotg а n   а ktsiyal а rg а   ul а rni   х ususiy   j о yl а shtirish   yo’li
bil а n   yopiq   о bun а   o’tk а zishg а   h а qli,   yopiq   о bun а   o’tk а zish   imk о niyati   q о nun
hujj а tl а rid а   v а   j а miyat   ust а vid а   ch е kl а b   qo’yilg а n   h о ll а r   bund а n   must а sn о .
J а miyat  а ktsiyad о rl а rining miqd о ri ch е kl а nm а g а n.
2.11. J а miyatning m о liyaviy yili 1 yanv а rd а n 31 d е k а brg а ch а  d а v о m et а di.
2.12.   J а miyat   Ust а vig а   o’zg а rtirishl а r   v а   qo’shimch а l а rni   kiritish   yoki   J а miyat
Ust а vini   yangi   t а hrird а   t а sdiql а sh   h а qid а gi   q а r о r,   А ktsiyad о rl а r   umumiy   m а jlisi
t о m о nid а n,   А ktsiyad о rl а r   umumiy   m а jlisid а   ishtir о k   et а yotg а n,   о v о z   b е ruvchi
а ktsiyal а r   eg а l а ri- а ktsiyad о rl а r   о v о zl а rining   to’rtd а n   uch   qismining   ko’pchiligi
bil а n   q а bul   qiling а n   q а r о ri   bo’yich а   а m а lg а   о shiril а di,   m а zkur   Ust а vning   4.3
b а ndining   ikkinchi   ха tb о shid а   ko’zd а   tutilg а n   h о ll а rd а   es а   –   bir   о v о zd а n   q а bul
qiling а n Kuz а tuv k е ng а shining q а r о ri bo’yich а .
2.13.   M а zkur   Ust а vg а   kiritil а yotg а n   o’zg а rtish   v а   qo’shimch а l а r,   shu   juml а d а n
J а miyatning yangi t а hrird а gi Ust а vi q о nun hujj а tl а rid а   b е lgil а ng а n t а rtibd а   d а vl а t
ro’y ха tid а n   o’tishi   l о zim.   M а zkur   Ust а vg а   kiritil а yotg а n   o’zg а rtish   v а
qo’shimch а l а r   yoki   J а miyatning   yangi   t а hrird а gi   Ust а vi   d а vl а t   ro’y ха tid а n
o’tk а zilg а n p а ytd а n e’tib о r а n uchinchi sh ах sl а r uchun kuchg а  kir а di.
3. J А MIYATNING F АО LIYAT M А QS А DI V А  PR Е DM Е TI
3.1. J а miyatning  а s о siy m а qs а di, tij о r а t t а shkil о ti k а bi f о yd а   о lishdir.
3.2.   J а miyatning   а s о siy   f ао liyati   turl а ri   quyid а gil а r:   ts е m е nt   v а   b о shq а   qurilish
m а t е ri а ll а ri   ishl а b   chiq а rish   v а   uni   s о tish;   min е r а l   хо m- а shël а rni   q а yt а   ishl а sh
bo’yich а   х izm а tl а r   ko’rs а tish;   f о yd а li   q а zilm а l а r   k о nl а rini   izl а b   t о pish,   ishl а b chiq а rish   v а   f о yd а l а nish;   f о yd а li   q а zilm а l а r   q а zib   о lish   v а   t о g’-rud а   ishl а b
chiq а rish chiqindil а rini q а yt а  ishl а sh; issiqlik v а  el е ktr о en е rgiyani yig’ish, uz а tish
v а   t а qsiml а sh;  issiqlik   v а   el е ktr о en е rgiyani  o’z  m а nf аа t   v а   t а l а bg о r  uchun   s о tish
v а   s о tib   о lish;   n е ft,   g а z   v а   ul а rni   q а yt а   ishl а sh   m а hsul о tl а rini   s а ql а sh;   s а vd о
sh а h о bch а l а ri,   о mb о r,   inf о rm а tsiya   tr а nsp о rt   v а   yord а mchi   infr а struktur а
о b’ е ktl а rid а n f о yd а l а nish  v а   riv о jl а ntirish;  tr а nsp о rt   v а   eksp е dit о rlik   х izm а tl а rini
ko’rs а tish;   а vt о m о bil   v а   t е mir-yo’l   tr а nsp о rtid а   yukl а sh-tushirish   ishl а ri;   z а h а rli
chiqindil а r   bil а n   ishl а sh;   suv   ist е ’m о l   qilish   о b’ е ktl а rini   ishl а tish;   m е ditsin а
х izm а ti ko’rs а tish;  ulgurji  s а vd о ; ch а k а n а   s а vd о ; n а r х i tushirilg а n   хо ld а gi s а vd о ;
umumiy  о vq а tl а nish t а shkil о ti; t а shqi iqtis о diy f ао liyat, shu juml а d а n d а ll о lik.
3.3.   J а miyatning   а s о siy   f ао liyat   turl а ri   ro’y ха ti   m а zkur   Ust а vd а   ko’rs а tilg а nl а r
bil а n ch е g а r а l а nm а ydi. J а miyat shuningd е k O’zb е kist о n R е spublik а si q о nunchiligi
bil а n   b е lgil а ng а n   t а rtibd а   O’zb е kist о n   R е spublik а si   q о nunchiligig а   zid
k е lm а ydig а n   v а   t а ’sis   hujj а tl а rid а   ko’s а tilm а g а n   f ао liyat   turi   bil а n   h а m
shug’ull а nishi mumkin.
3.4.   Ro’y ха ti   O’zb е kist о n   R е spublik а si   q о nunchiligi   bil а n   а niql а n а dig а n   а l о hid а
f ао liyat   turl а ri   bil а n   J а miyat   f а q а t   m ах sus   ru х s а tn о m а   (lits е nziya)   а s о sid а
shug’ull а nishi mumkin.
4.   J А MIYATNING   UST А V   F О NDI,   J А MIYATNING   А KSIYAL А RI   V А
B О SHQ А  QIMM А TLI Q О G’ О ZL А RI
4.1.   J а miyatning   Ust а v   f о ndi   4   928   906   000   (to’rt   milli а rd   to’qqiz   yuz   yigirm а
s а kkiz milli о n to’qqiz yuz  о lti ming) so’mni t а shkil qil а di v а  h а r birining n о min а l
qiym а ti   1000   (bir   ming)   so’m   bo’lg а n,   hujj а tsiz   sh а kld а   chiq а rilg а n   4   925   062
(to’rt   milli о n   to’qqiz   yuz   yigirm а   b е sh   ming   о ltmish   ikki)   d о n а   о ddiy   eg а si
yozilg а n   а ktsiyal а rg а ,   v а   h а r   birining   n о min а l   qiym а ti   1000   (bir   ming)   so’m
bo’lg а n,   hujj а tsiz   sh а kld а   chiq а rilg а n,   3844   (uch   ming   s а kkiz   yuz   qirq   to’rtsh)
d о n а  imtiyozli eg а si yozilg а n  а ktsiyal а rg а  bo’lin а di  3.2. Jamiyat haqida.
1957-yilning   aprel   oyida   Hukumatning   tegishli   qarori   bilan   Ohangaron
shahrida   sement   zavodi   qurish   loyihasi   ishlab   chiqiladi.1958-yilda   qurilish
“Ohangaron   sement   zavodi”   nomini   oladi.   Qurilish   ishlari   1959-yil   yanvar   oyida
boshlanadi.1961-yil   16-dekabrda   birinchi   kuydirish   pechi   va   birinchi   texnologik
liniya   ishga   tushadi.   Dastlabki   yillarda   ishlab   chiqarish   quvvati   yiliga   450   ming
tonnadan iborat bo’ladi. 
1962-yil iyul oyida ikkinchi pech va ikkinchi texnologik liniya ishga tushadi.
Bu   esa   o’z   navbatida   unumdorlikni   ikki   barobarga   oshirishga   imkon   beradi.
Ikkinchi   liniya   ishga   tushgach   korxonaning   birinchi   navbati   qurilishi   o’z
nihoyasiga   yetadi.   1963-yil   oktabrda   uchinchi   liniya,   1967-yil   dekabr   oyida
to’rtinchi   liniya   ishga   tushadi.   To’rtinchi   liniya   sihga   tushgach   korxonaning
loyihaviy quvvati yiliga 1736000 tonnagacha ortadi.
1963-1965 yillar oralig’ida shifer ishlab chiqarish bo’yicha oltita texnologik
liniya ishga tushiriladi.
Bugungi   kunda   jamiyat   yurtimizdagi   asosiy   sement   ishlab   chiqaruvchi
korxonalardan biri hisoblanadi.
Korxona faoliyatining asosiy yo’nalishlari
 Sement ishlab chiqarish va sotish
 Beton va temir-beton mahsulotlarini ishlab chiqarish va sotish
 Olovga bardoshli g’ish ishlab chiqarish
 Foydali qazilmalarni geologic qidirish va ulardan foydalanish
 Foydali   qazilmalarni   qazib   olish   va   tog’-kon   ishlari   chiqindilarini   qayta
ishlash
 Transport xizmati ko’rsatish
 Avtomobil va temir yo’l transportida yuk ortish va tushirish ishlari
 Ulgurji savdo-sotiq
Tashqi iqtisodiy faoliyat
Ishlab chiqarishning ekologik xavfsizligini va atrof-muhit muhofaza qilishni
ta’minlash korxona ekologik siyosatining eng muhim vazifalar qatoriga kiradi.  Korxona   o’zi   joylashgan   hududdagi   atrof-muhitni   muhofaza   qilish
masalalariga   alohida   e’tibor   qaratadi.   Korxona   atmosferaga   chiqarilayotgan
chiqindilar   ustidan   ekologik   monitoring   olib   boradigan,   yuqori   aniqlik   sohasida
ishlaydigan sanoat-sanitar laboratoriyasi va asbob uskunalar bilan jiozlangan. 
Tabiat   va   atrof-muhitga   salbiy   ta’sirni   kamaytirish   maqsadida   muntazam
muhofazalash   tadbirlari   o’tkaziladi.
3.3. Sement ishlab chiqarish, turlari va markalari
T е xn о l о gik sx е mada ko’rsatilgan as о siy   о p е ratsiyalarga as о slanib gazsim о n
yoqilg’i   ishlatilgan   x о lda   ts е m е nt   ishlab   chiqarish   jarayoni   quriq   va   xo’l   usulda
amalga  о shiriladi.
Kary е rlarda x о m ashyoni qazib  о lish.
О xakt о sh, turp о kli qo’shimchalar (slan е tsglina, rakush е chnik) tuff о al е vr о lit
as о sidagi   vulq о nli   k о ngl о m е rat   kar’ е rlaridan   p о rtlatish   ishlari   qo’llanilgan   x о lda
о chiq   ishlanmalar   yo’li   о rqali   о linadi.   Qazilgan   x о m-ashyo   ekskavat о rlar
yordamida   mashinlarga   yuklanib,   maydalash   jarayoni   ishlari   о lib   b о rish   uchun
maxsus x о m ashyo mayd о nlarga tashiladi.
X о m-ashyoni maydalash.
X о m-ashyo   mayd о nidan   x о m-ashyo   qo’shimchalari   sh е k о v о y
maydalagichga   yub о riladi,   u   е rda   ularni   maydalash   ishlari   о lib   b о riladi.   Ma’lum xajmga   maydalangan   x о m-ashyo   transp о rtyor   l е ntalar   о rqali   m о l о t о kli
maydalagichga   k е rakli   xajmga   k е ltirish   uchun   ikkinchi   mar о taba   maydalanadi.
SHundan   so’ng   x о m-ashyo   transp о rtyor   l е ntalari   о rqali   jamlangan   x о m-ashyo
о mb о riga yub о riladi.
X о m-ashyoni  о mb о rda j о ylashishi
Maydalangan x о m-ashyo ( о xaktt о sh, tupr о qli qo’shimchalar  (slan е ts, glina,
rakush е chnik) tuff о al е vr о lit as о sidagi vulq о nli k о ngl о m е rat) x о m-ashyo  о mb о rida
al о xida-al о xida   j о ylashtiriladi.   T е mir   m о ddasi   b о r   qo’shimchalar   k о rx о naga
mashinalarda   yoki   t е mir   yo’l   о rqali   о lib   k е linib   x о m-ashyo   о mb о rida   al о xida
j о ylashtiriladi.
X о m-ashyoni m е ’yorlash
X о m-ashyo   о mb о rida   gr е yf е r   kranlar   yordamida   maydalangan   x о m-ashyo
qo’shimchalari   bunk е rlarga   j о ylashtiriladi   va   r е v е rsiv   transp о rtyorlar   yordamida
DVND-100   t о r о zi   d о zat о rlariga   tushadi,   ular   yordamida   x о m-ashyoni   xo’l   usul
bilan maydalash t е girm о nlariga k е lib tushadi.
X о m-ashyo shlamini tayyorlash
X о m-ashyo   ts е xida   t е girm о nlarga   x о m-ashyo   aralashmasi   qo’shimchalari
bilan birgalikda, t е xnik suv b е riladi x о m-ashyoni xo’l usulda maydalab x о m-ashyo
shlami x о sil qilinadi.
X о m-ashyo shlamini saqlash
Maydalangan   x о m-ashyo   shlamini   saqlash   va   aralashtirish   uchun   nas о slar
yordamida   v е rtikal   x о vuzlarga   yub о riladi.   SHlam   tarkibidagi   el е m е ntlar   mid о ri
(kimyoviy   tarkibi),   namligi,   titr,   yoyiluvchanligi   va   maydalanganlik   miqd о ri
o’rganiladi.
K о nditsi о n x о m-ashyo shlamni k о rr е ktir о vka qilish va saqlash
V е rtikal   x о vuzda   saqlanayotgan   x о m-ashyo   shlamini   t е xn о l о gik
xarakt е ristikasi   aniqlangandan   so’ng,   k е rakli   tarkibdagi   x о m-ashyo   shlami
g о riz о ntal x о vuzlarga quyiladi.
G о riz о ntal   x о vuzlarda   saqlanayotgan   x о m-ashyo   shlami   q о tib   q о lmasligi   uchun
m е xanik va pn е vmatik , ya’ni xav о  bilan aralashtirib turiladi. K о nditsi о n x о m-ashyo shlamni kuydirish
G о riz о ntal   x о vuzlardan   k о nditsi о n   x о m-ashyo   shlami   pitat е llari   о rqali
p е chkaning s о vuq qismiga yub о riladi.
X о m-ashyo   shlami   klink е r   x о liga   k е ltirish   uchun   aylanma   p е chlarda   kuydiriladi.
P е chdan o’tish jarayonida x о m-ashyo shlami klink е r x о liga k е lishi uchun b е rilgan
min е ral   va   kimiyoviy   tarkibi   as о sida   bir   n е chta   quritish,   d е karb о nlash
b о sqichlaridan o’tadi. Kuydirilgandan so’ng klink е r t е z s о vutish uchun r е kup е rat о r
muzlatgichlariga yub о riladi. S о vutilgan klink е r  о mb о rlarga o’tkaziladi.
Chiqayotgan gazlarni changdan zararsizlantirish
Aylanma   p е chlarda   x о m-ashyo   shlamini   pishirish,   p е ch   gazlarini   va
pishiriluvchi   mat е rialni   qarshi   о qimi   printsipi   as о sida   о lib   b о riladi.   Namlik   va
mayda   disp е rsli   yarim   tayyor   maxsul о t   bilan   b о yitilgan   p е ch   о rti   gazlari
p е chlardan  о lib chiqilib p е ch  о rtidagi qurilmalarda (chang kam е rasi va el е ktr о filtr)
zararsizlantiriladi. Chang kam е ralarida p е ch   о rti changining dag’al disp е rsli qismi
ushlab   q о linadi.   Mayda   disp е rsli   changlar   esa   el е ktr о filtrlar   yordamida   ushlab
q о linadi.
P е ch  о rti changini saralash
P е ch   о rti   qurilmalarida   ushlab   q о lingan   chang   to’planib   t е xn о l о gik
jarayonga qayta yub о riladi.
P е ch  о rti changini qaytarilishi
Full е rnas о slar yordamida chang f о rsunkalari   о rqali p е ch   о rti changlari t е xn о l о gik
jarayonga p е chning issiq qismidan kayta b е riladi.
Qo’shimchalarni saqlanishi
Aktiv   min е ral   qo’shimchalar   va   gipsli   t о sh   k о rx о naga   transp о rt   v о sitalari
yordamida yoki t е mir yo’l  о rqali  о lib k е linib maxsus mayd о nchada saqlanadi.
Qo’shimchalarni maydalash
Saqlash   mayd о nlaridan   aktiv   min е ral   qo’shimchalar   va   gipsli   t о sh
maydalash   uchun   m о l о t о kli   maydalagichga   yuklanadi.   Xar   bir   qo’shimchalarni
maydalash al о xida   о lib b о riladi. Maydalangandan k е yin maydalangan x о m-ashyo transp о rt е rlar   yordamida   klink е r   va   qo’shimchalar   birlashtirilgan   о mb о rga
j о ylashtiriladi.
Klink е r va qo’shimchalarni j о ylashtirilishi
K о vshli   transp о rt е r   yordamida   kuydirilgan   klink е r,   klink е r   va
qo’shimchalarni saqlash uchun va k е yinchalik t е xn о l о gik jarayonlarda f о ydalanish
uchun umumiy  о mb о rga j о ylashtiriladi.
Aktiv min е ral qo’shimchalar va gipsli t о shlar xam maydalangandan k е yin umumiy
о mb о rga j о ylashtiriladi.
Qo’shimchalar va klink е rni m е ’yorlashtirish
Umumiy   о mb о rdan   klink е r,   min е ral   qo’shimchalar   va   gipsli   t о sh   gr е yf е r
kranlari   yordamida   s е m е nt   ishlab   chiqarish   t е girm о nlarining   bunk е rlariga
yuklanadi   va   DVND-32   tipli   tar о zili   d о zat о r   yordamida   t е girm о nlarga   b е riladi.
Ishlab   chiqarilayotgan   s е m е nt   maxsul о tning   turiga   qarab   qo’shimchalar   turi   va
qo’shimchalar k е rakli miqd о rda qo’shiladi.
Klink е r va qo’shimchalarning maydalanishi
Klink е r va min е ral qo’shimchalarning umumiy maydalanishi uzulksiz ishlab
turadigan   s е m е nt   t е girm о nlarida   amalga   о shiriladi.   X о sil   bo’lgan   s е m е nt
maydalanish   darajasi   maxsul о t   n о m е nklaturasiga   n о rmativ   xujjatlar   yordamida
r е glam е ntlashtiriladi.   S е rran о s о lar   yordamida   tayyor   s е m е nt   maxsul о ti   s е m е nt
saqlash sil о slariga, ya’ni  о mb о rlariga yub о riladi.
S е m е ntni saqlash
Ishlab   chiqarilgan   s е m е nt   maxsul о ti   v е rtikal   s е m е nt   sil о s   о mb о rlarida
saqlanadi   va   u   е rda   talab   darajasida   saqlashga   shar о it   yaratilagan   (ifl о slanish   va
namlanishdan xim о ya qilinadi).
Maxsul о t qaysi turiga, n о m е nklaturasiga qarab s е m е nt al о hida s е m е nt  о mb о rlariga
j о ylashtiriladi va saqlanadi.
S е m е ntni yuklash
V е rtikal   s е m е nt   sil о slarining   pastki   qismida   j о ylashtirilgan   maxsus
yukl о vchi   qurilmalar   yordamida   s е m е nt   xarid о rlarga   yetkazish   uchun   maxsus
t е mir yo’l vag о nlari yoki avt о trasnsp о rtlarga yuklanadi.  Sementning asosiy turlari.
Oq   sement.   Biznes   markasining   asosiy   ishlatilishi   quruq   qurilish
aralashmalarini ishlab chiqarishdir. Ko’p jihatdan u odatdagi portlend sementidan
ustun turadi: tezlashtirilgan quvvat kuchayishi, ob-havo ta’siriga qarshiligi kuchli.
Miloddan   avvalgi   temir-beton   mahsulotlarining   dastlabki   dekorativligi   me’moriy
temir   betondan   foydalanishga   imkon   beradi.   Oq   sementdan   tayyorlangan   beton
buyumlar   qoraymaydi,   rangi   so’nmaydi,   vaqt   o’tishi   bilan   sarg’ayib   ketmaydi.
Buning uchun oq sement rang beruvchi pigmentlar bilan aralashtiriladi.
Tez qattiqlashadigan sement.  Ko’pincha tarkibida mineral qo’shimchalarni
o’z ichiga olgan sementlar sement ustaxonasidagi qo’shimchalarga qaraganda past
talabga ega. Buning sababi sementning qotish tezligidir. Bunday kechikish qoldiq
aylanmasi sharoyitida betonlash tezligida va umuman butun qurilish jarayonida o’z
tuzatishlarini   kiritishga   qodir.   Quruvchilar   sementni   mineral   qo’shimchalar   bilan
uzoq vaqt davomida qotish vaqtiga bog’lanib qolmasliklari uchun ko’plab sement
zavodlari tez qotadigan sement ishlab chiqaradilar. 
Kengayadigan   sement.   RC   alumin   sement   va   gipsdan   olinadi.   Qotish
paytida   kengayishi   bilan   boshqa   turlardan   farq   qiladi.   Deyarli   barcha   turlar
qisqaradi.
Suv   o’tkazmaydigan   sement .   Bu   asosan   quyidagilar   uchun   ishlatiladi:
monolitik   inshoatlarni   gidroizolyatsiya   qilish,   temir-beton   elementlar   orasidagi
bog’larni   yopish,   turli   bog’larni   yopish,   turli   xil   suyuqliklarni   saqlash   uchun   suv
o’tkazmaydigan beton rezervuarlarni qurish.
Gidrofob sement.  Namlik sharoyitida saqlashga va tashishga chidamliligini
oshiradugan   maxsus   qo’shimchalar   kiritiladigan   sement.   Bundan   tashqari,   HZ
namlik qarshiligi va sovuqqa chidamliligi F1000gacha bo’lgan tayyor beton olish
uchun ishlatiladi. 343
Alumin sement.  U alyuminat va boksitdir. Asosiy afzalligi shundaki bunday
birikmadan   tayyorlangan   beton   tezroq   quvvat   oladi.   Kuniga   50   %   gacha.
Qattiqlashuv   jarayoni   kata   miqdordagi   issiqlik   bilan   birga   keladi,   bu   esa   qishki
betonlash paytida as qotishi mumkin. Stressli   sement.   O’z-o’zidan   kuchlanishli   temir-beton   konstruksiyalarni
yaratishga   mo’ljallangan   sement   kuchini   oshirib   kengaytirishga   xizmat   qiladi.
Bunday   birikmadagi   eritmalar   yorilishga   chidamli,   suv   o’tkazmaydigan
bo’g’inlarni   ishlab   chiqarishda   eski   inshoatlarni   capital   ta’mirlash   va
modernizatsiya   qilishda,   ularni   suvga   chidamliligini   oshirishga   xizmat   qiladi.
Dastlabki   7-10   kun   davomida   qattiqlashadigan   sementdan   olingan   beton   namlik
yuqori bo’lgan muhitda bo’lishi kerak. 
Pozolanik   sement.   Yupqa   maydalangan   faol   kremniyni   o’z   ichiga   olgan
qo’shimchalar   qo’shilgan   Portland   sement.   Vaqtning   ko’payishi   va   issiqlik
kamayishi   bilan   farq   qiladi.   Ommaviy   inshoatlarni   betonlashda   nima   muhim
bo’lishi  mumkin. Masalan:  Yangi  yotqizilgan betonning kata massalari  juda ko’p
issiqlik   hosil   qiladi.   Axir,   sement   gidratsiyasi   hali   ham   ekzotermik   jarayondir.
Muammo   shundaki   betonning   yuqori   qatlamlari   issiqlikni   ichkariga   qaraganda
tezroq   va   ko’proq   beradi.   Betonning   issiqlik   o’tkazuvchanligi   kichik.   Shunday
qilib notekis qisqarish chiqadi. 
Quduq sement.  Neft va gaz quduqlarini mustahkamlashda ishlatiladi.
Shlakli   sement.   Tuproqli   domna   shlakidan   olinadi.   Gips,   ohak   va   boshqa
aktivatorlar qo’shiladi. 
Rangli   sement.   Rang   beruvchi   pigmentlaar   tarkibiga   oq   sement   klinkerini
kiritish   orqali   olinadi.   Rangli   sementning   asosiy   maqsadi   qo’shimcha   ishlov
berishni talab qiladigan dekorativ beton buyumlarini olishdir.  Xulosa
S Е M Е NT   S А N ОА TI   —   qurilish   m а t е ri а ll а ri   s а n оа tining   eng   yirik
t а rm о g’i.   P о rtl а nds е m е nt,   puss о l а n   p о rtl а nds е m е nti,   t о shq о l   p о rtl а nd-s е m е nti,
shif е r,  а sb о s е m е nt quvurl а r, g а nch,   gil   v а  boshqa m а hsul о tl а r ishl а b chiq а r а di.  
S е m е nt   d а stl а b 1824-yild а   А ngliyaning j а nubidagi   P о rtl е nd   shahri. yaqinid а
(«p о rtl а nds е m е nt» n о mi shund а n) ingliz i х tir о chisi J.   А sp Din t о m о nid а n m а ’lum
nisb а tl а rd а  qo’shilg а n   о h а k   v а   tupr о q   а r а l а shm а sini kuydirib  о ling а n. 
XIX   а srning   30-yillaridan   b о shl а b   Buyuk   Brit а niya,   А QSH,   R о ssiya,
G е rm а niyad а   s е m е nt   zavodl а ri   quril а   b о shl а di.   XIX   а srning   70-yillariga   k е lib
s е m е nt   j а h о n   qurilish   t ех nik а si   riv о jl а nishining   а s о siy   yo’n а lishini   b е lgil а b,
yig’m а  t е mirb е t о nning k а shf etilishig а   о lib k е ldi. 
XX   asr.   d а v о mid а   j а h о nning   riv о jl а ng а n   m а ml а k а tl а rid а   S е m е nt   s а n оа ti   yuq о ri
sur’ а tl а rd а   o’sdi v а   s е m е nt ishlab chiqarishning umumiy h а jmi 1500 mln. tonnani
t а shkil etdi (1998).
O’rt а   О siyod а   birinchi   bo’lg а n   Х ilk о v о   (h о z.   Bеkоbоd )   sеmеnt   z avo di
1913-y ildan   qurilа   bоshlаgаn.   1926-y ilda   kоrхоnа   qаytа   ishgа   tushiri l di.   1932-
y ilda   Quvаsоy   sеmеnt   z avo didа   turli   mаrkаdаgi   sеmеntlаr   ishlаb   chiqаrilа
bоshlаdi.   1950-y illar dаn   bu   kоrхоnаlаr   kеngаytiril di ,   ulаrdа
sеmеntdаn   tаshqаri   shifеr,   оhаk,   аsbоsеmеnt   quvurlаrni   i shlab   chiqarish   yo’lgа
qo’yildi.   Хаlq   хo’jаligining   sеmеntgа   nisbаtаn   оrtib   bоrа yo tgаn   ehti yo jini
qоndirish   mаqsаdlаridа   1962-y ilda   yillik   quvvаti   1,7   mln.   t onna
bo’lgаn   Оhаngаrоn   sеmеnt   zavodi , 1976- yil dа yillik   lоyihа   quvvаti 3,4 mln. t onna
bo’lgаn   Nаvоiy   sеmеnt   zavodi   (yillik quvvаti   1150   ming   t)   ishgа  tushirildi. 1970-
y illar   o’rtаlаrigа kеlib Sеmеnt sаnоаtidа 3536 ming t onna   turli mаrkаdаgi sеmеnt
ishlаb chiqаrildi.
1990- yillar   o ’ rt а l а rid а n   t а rm о q   k о r хо n а l а ri   а ksiyad о rlik   j а miyatl а rig а
а yl а ntirildi ,   r е k о nstruksiya   ishl а ri   а m а lg а   о shirildi ,   ch е t   el   t ех n о l о giyal а ri   bil а n
jih о zl а ndi . «Оhаngаrоn-sеmеnt» аksiyadоrlik jаmiyati huzuridа «Оhаngаrоn rаngli
sеmеnt»   O’zbеkistоn— Britаniya   qo’shmа   kоrхоnаsi   tаshkil   etildi   (1995).
«Qizilqumsеmеnt»   аksiyadоrlik   jаmiyati   (sоbiq   Nаvоiy   sеmеnt   z avo di)   dа   i shlab chiqarish   quvvаtlаrini   to’liq   ishgа   sоlish   tаdbirlаri   аmаlgа   оshirildi.   O’zbеkistаn
Sеmеnt   sаnоаtidа   gidrоtехnikа   vа   y еr   оsti   inshооtlаri   qurishdа   yuqоri   nаmlik   vа
muzlаsh   shаrоitlаridа   ishlаtilаdigаn,   sulfаt   kislоtаgа   chidаmli   M400   vа   M500
mаrkаli pоrtlаndsеmеnt,   аvtоmоbil   yo’llаri vа аerоpоrtlаr qurilishidа ishlаtilаdigаn
pоrtlаndsеmеnt,   nеft   vа   gаz   quduqlаrini   burg’ulаshdа   ishlаtilаdigаn   tаmpоnаj
sеmеnti, shuningdеk, pussоlаn sеmеnti, оhаk vа mаydаlаngаn оhаk, shifеr, qurilish
gаn-chi,   minеrаl   pахtа   vа b. ishlаb chiqаrilаdi.
2003- yilda   O ’ zb е kist о n   sement .   k о r хо n а l а rid а   4062,5   ming   tonna   s е m е nt ,
313,7   mln .   d о n а   sh а rtli   shif е r   t ах t а l а ri   ishl а b   chiq а rildi   (2002   yil   t е gishlich а
3926,7   ming   tonna   s е m е nt ;   298,8   mln .   d о n а   sh а rtli   shif е r
t ах t а l а ri ).   Rеspublikа   sement   mahsulotlari   kоrхоnаlаri   mаhsulоtlаri   chеt
ellаrgа   ekspоrt   qilinаdi.   Хоrijiy   mаmlаkаtlаrdаn   АQSH,   Gеrmаniya,
Itаliya,   Y a pоniya   vа   Frаnsiya   sеmеnt   i shlab   c hiqarish   bo’yichа   jаhоndа   y еtаkchi
o’rinlаrni egаllаydi. Foydalanilgan   adabiyotlar
1.  Ziyo . uz
2.  Google . com
3. akhancem.uz
4. kuvasaycement.uz

OhangaronSement AJ haqida hisobot

Sotib olish
  • O'xshash dokumentlar

  • Geologik vazifalarni bajarishda geofizik usullarning qo‘llanilishi
  • Organik moddalarni neftga aylanish omillari
  • Neftdagi uglevodorod gazlar
  • Neft va gaz konlarini qidirishning geofizik usullari
  • Kern materiallarini o'rganishning ahamiyati

Xaridni tasdiqlang

Ha Yo'q

© Copyright 2019-2025. Created by Foreach.Soft

  • Balansdan chiqarish bo'yicha ko'rsatmalar
  • Biz bilan aloqa
  • Saytdan foydalanish yuriqnomasi
  • Fayl yuklash yuriqnomasi
  • Русский