Photoshop dasturi uskunalar satri, ranglar palitrasi bilan ishlash

1O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM FAN VA INNOVATSIYALAR  VAZIRLIGI
ZAHIRIDDIN  MUHAMMAD BOBUR NOMIDAGI
ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI
AXBOROT  TEXNOLOGIYALARI  VA  KOMPYUTER
INJINIRINGI   FAKULTETI
AXBOROT  TEXNOLOGIYALARI KAFEDRASI
MATEMATIKA VA INFORMATIKA TA’LIM  YO’NALISHI
4-BOSQICH   407-GURUH QAHHOROVA GULBAHOR NING  
KOMPYUTER GRAFIKASI VA WEB DIZAYN FANIDAN
        
Mavzu :   Photoshop dasturi uskunalar satri, ranglar palitrasi bilan ishlash
Bajardi:  Qahhorova G.
                                          Raxbar:_________________
Andijon-202 4
MUNDARIJA: 2Kirish.........................................................................................................................3
I bob . Photoshop dasturi uskunalar satri, ranglar palitrasi bilan 
ishlash…………………………………………………………………………...….5
1.1 Adobe Photoshop dasturida ishlash………………………………………..…5
1.2 «Adobe Photoshop» asboblar paneli…………………………………...……11
II bob. «Adobe PhotoShop» programmasida ranglar 
palitrasi………………………………………………………………………..…..35
2.1. Holt   satridan foydalanish……………………………………………….…. 35
2.2. «Adobe PhotoShop» programmasida matnlar bilan 
ishlash……………………………………………………………………………..45
Xulosa......................................................................................................................48
Foydalanilgan  adabiyotlar ro’yxati…………….................................................50
Kirish
                    Kompyuter  grafikasi  tasvirlarni yaratish va qayta ishlashda vosita sifatida 3kompyuter   qo‘llaniladigan   faoliyat   sohasi   hisoblanadi.   Kompyuter   grafikasini
qo‘llash   sohasiga   qarab   ilmiy   grafika,   biznes   grafika,   konstruktorlik   grafika,
tasviriy   grafika,   badiiy   grafika,   kompyuter   animatsiyasi,   multimediya   va
boshqalarga   ajratadi.   Kompyuter   grafikasining   turiga   qarab   rastrli,   vektorli   va
fraktal kompyuter grafikalarini ajratish mumkin.
  Adobe   Photoshop   dasturi   rastrli   grafik   muharriri   xisoblanib   Adobe   Inc.
kompaniyasi   tomonidan   Windows   va   MacOS   operatsion   tizimlari   uchun   ishlab
chiqilgan.   Photoshop   dasturi   ko‘p   qavatli   rastrli   tasvirlarni   yaratish   va   tahrirlash,
maska va ko‘p rang modellarini qo‘llash imkoniyatini beradi. Ushbu xususiyatlarni
qo‘llash   uchun   dastur   o‘zining   PSD   va   PSB   fayl   formatlarini   ishlatadi.   Rastrli
grafikadan   tashqari   dastur   vektorli   grafika   va   3D   grafikalar   bilan   ishlash   uchun
cheklangan   imkoniyatlari   mavjud.   Photoshop   dasturi   tasvirlarni   piksellar   to‘plami
sifatida  yaratadi.   Photoshop   dasturining  mo‘yqalam,  aerograf,  pero  va   qalam   kabi
uskunalari   yordamida   tasvirni   rassom   kabi   xolatda   yaratib   olish   mumkin.
Dasturdagi   barcha   uskunalarning   xususiyatlarini   foydalanuvchi   talabiga   mos
ravishda   o‘zgartirib   olish   mumkin.   Photoshop   dasturining   ustunlik   tomonlaridan
biri   bu   qavatlarning   qo‘llanilishi.   Har   bir   qavatni   tasvirning   qolgan   qismiga   ta’sir
qilmagan   holda   mustaqil   ravishda   o‘zgartirish   va   xususiyatlarini   belgilab   olish
mumkin.
 Photoshop dasturining asosiy qo‘llanilish sohasiga tasvirlarni retushlash, matn
bo‘laklarini   o‘z   ichiga   oluvchi   kompozitsiyalarni   yaratish,   boshqa   grafik
muharrirlarda   yaratilgan   tasvirlarni   tahrirlash,   dasturning   uskunalari   va
vositalaridan   foydalanib   chizish   texnikasini   taqlid   qilgan   holda   tasvir   yaratish
kiradi.   Photoshop   dasturining   asosiy   imkoniyatlariga   raqamli   tasvirlarni   qayta
ishlash,   ranglarni   sozlash,   tasvir   nuqsonlarini   yo‘qotish,   ko‘p   qavatli   tasvirlarni
yaratish,   fotomontaj,   fotokollajlarni   yaratish,   retushlash   va   eski   rasmlarni   tiklash,
eskizlar yaratish, matnlar bilan ishlash, teksturalar yaratish, tasvirlarni chop etishga
tayyorlash, tasvirlarning turli standartlari va formatlarini qo‘llash kiradi.
Kurs   ishining maqsadi:   Photoshop dasturi uskunalar satri, ranglar palitrasi bilan 
ishlash.
Kurs   ishining  vazifalari:  4- Adobe Photoshop dasturida ishlash;
- «Adobe Photoshop» asboblar paneli;
- Holt   satridan foydalanish;
-«Adobe PhotoShop» programmasida matnlar bilan ishlash.
I bob . Photoshop dasturi uskunalar satri, ranglar palitrasi bilan ishlash
1.1 Adobe Photoshop dasturida ishlash 5                   «Adobe PhotoShop»   Windows muhitida ishlovchi Macintosh va IBM PC
kompyuterlari   uchun   mo’ljallangan   elektron   ko’rinishdagi   foto   tasvirlarni
tahrirlovchi   programmadir.   «Adobe   PhotoShop»   programmasi   Adobe   System,   Inc
kompaniyasi tomonidan ishlab chiqarilgan bo’lib, ishlatishdagi alohida qulayliklari
bilan mashhur. Photoshop dasturi   – grafik muharrir bo’lib, rastr (nuhtali) tasvirlar
bilan   ishlashga   muljallangan   (   rast   formatli   grafik   fayllar,   fotografya,   tasvirlar   va
h.).
                    «Adobe   PhotoShop»   tasvir   tahrirlagichi   yordamida   fotosuratlarga
qo’shimchalar   kiritish,   fotosuratdagi   dog’larni   o’chirish   va   eski   rasmlarni   qayta
ishlash   va   tiklash,   rasmlarga   matn   kiritish,   qo’shimcha   maxsus   effektlar   bilan
boyitish,   bir   fotosuratdagi   elementlarni   ikkinchi   fotosuratga   olib   o’tish,   suratdagi
ranglarni   o’zgartirish,   almashtirish   mumkin.   «Adobe   PhotoShop»   imkoniyatlari
keng  qamrovli   bo’lib,  u   gazeta   va   jurnallarni   turli-tuman   rasmlar   bilan   boyitishda
juda   katta   qulayliklar   yaratadi.«Adobe   PhotoShop»   ayniqsa   jurlanistlarning,
rassomlarning   ijodiy   imkoniyatlarini   to’la   amalga   oshirishlarida   yordam   beradi.
Jurnalistika   va   bevosita   matbuot   yoki   nashriyot   sohasiga   aloqador   bo’lgan
shaxslarning   mazkur   programma   bilan   ishlashni   bilishi   ular   uchun   qo’shimcha
imkoniyatlarni   yaratib   beradi.Dasturning   asosiy   oyna   tarkibini   ko’rib   o’tamiz.
Menyu   satri.   Barcha   ilovalar   uchun   standart   element   hisoblanadi.   Unda   butun
dunyo   bo’ylab   qabul   qilingan   standartlar   mavjud   bo’lib,   Photoshop   ham   bundan
mustasno   emas,   balki   u   ham   File   bilan   boshlanib   Help   da   tugaydi.
File  – (Faly) Ushbu menyu asosan ishning boshida va so’ngida qo’llaniladi, chunki
uning   ko’pchilik   funksiyalari   fayllarni   yaratish,   yuklash,   va   xotiraga   saqlash   bilan
bog’lik.
Edit   –   (tahrir)   bu   menyuda   muharrirlashtirishning   asosiy   buyruqlari   joylashgan.
Image   –   ( Избражение )   menyusi   esa,   tasvirlar   bilan   ishlash   uchun   yaratilgan.
Uning buyruqlari ko’pgina amallarda qo’llaniladi.
                    Layer   –   ( Слой )   savatlar   bilan   ishlash.
                    Select –( Выделит )   rasm   qismini   ajratish   va   o’zgartirish.
                    Filter   –   ( Филтры )   bu   menyuda   filtrlar   ko’rsatilgan   bo’lib,   bir   qancha 6funksiyalarni   bajaruvchi   Photoshop   dasturining   qo’shimcha   modullaridir.
                   View – ( Вид ) interfeysni sozlashning turli ko’rinishi bo’lib, foydalanuvchi
o’ziga mos ravishda qo’llaydi.
           Window – ( Окно )  Ushbu menyu yordamida ekrandagi uskunalar panelini va
xujjatlarning joylashuvini o’zgartirish mumkin.
                    Help   –   ( Справка )   tizim   haqida   ma’lumot   beruvchi   buyruqlar   to’plami.
«Adobe   PhotoShop»   programmasi   ishga   tushirilgandan   so’ng   ekranda   «Adobe
PhotoShop» tasvir taqrirlagichi oynasi hosil bo’ladi.
                    «Adobe   PhotoShop»   oynasining   yuqori   qismida   sarlavha   satri   va
Windowsga   xos   elementlar   joylashadi.   Sarlavha   satridan   so’ng   menyu   satri
joylashadi.   Menyudagi   kerakli   komandalarni   tanlashingiz   mumkin.«Adobe
PhotoShop»   programmasi   menyusi   9   banddan   iborat.   Har   bir   menyu   tarkibida
ochiladigan   menyu   bandlari   mavjud.   Ularni   ko’rish   kursor   yordamida   amalga
oshiriladi.   Quyida   eng   ko’p   qo’llaniladigan   komandalarning   qisqacha   tavsifi
keltirilib   o’tiladi.Uskunalar   paneli.   Dasturning   ushbu   elementi   boshqa   barcha
buyruqlarga   nisbatan   ko’pincha   qo’llaniladi.   Unda   uskunalar   joylashgan   bo’lib,
barcha   asosiy   amallar   ular   yordamida   bajariladi.   Ko’pchilik   uskunalarda   strelka
belgisi   ko’rsatilganligiga   e’tibor   bering.   Bu   esa   o’z   navbatida,   uning   tagida
qo’shimcha   uskunalar   paneli   joylashganligini   bildiradi.   Uni   ochish   uchun   uskuna
tugmasini   sichqoncha   bilan   belgilab   ma’lum   vaqt   bosib   turish   lozim.   Ushbu
paneldan biron uskuna tugmasi belgilanganda, asosiy panelda hosil bo’ladi. Bu usul
panel hajmini qisqartirish maqsadida bajariladi.
Photoshop dasturi bilan tanishish . Yangi hujjat yaratish .
Photoshop   dasturida   hujjat   yaratishda   bo‘sh   xolst   o‘rniga   Adobe   Stock   ning
keng   ko‘lamdagi   andozalaridan   foydalanish   mumkin.   Andozalar   loyiha   uchun
tayyor   tasvir   va   boshqa   elementlardan   tashkil   topadi.   Photoshop   dasturida
andozalar bilan ishlash odatiy hujjatlar bilan ishlagandek amalga oshiriladi. Bundan
tashqari   yangi   hujjat   yaratishda   tayyor   hujjat   o‘lcham   andozalaridan   ham
foydalanish yoki hujjat o‘lchamini mustaqil berish ham mumkin. Keyin foydalanish 7uchun foydalanuvchi hujjat o‘lchamini saqlab olish imkoniyati mavjud.
Andozalar va o‘lcham andozalari
Andozalar   hujjat   uchun   andoza   va   qayta   ishlanadigan   elementlarni   taqdim
etadi. Sifatli tasvirlar va grafiklardan tashkil topgan andozalarni Photoshop dasturi
ichidan   Adobe   Stock   dan   yuklab   olish   mumkin.   Ushbu   andozalar   asosida
belgilangan   xususiyat   va   dizayn   elementlariga   ega   hujjat   yaratib   olish   mumkin.
Andozalar  .psd  kengaytmasiga ega.
Bo‘sh   hujjat   o‘lcham   andozalari   -   oldindan   belgilangan   o‘lcham   va
xususiyatga ega bo‘sh hujjat. O‘lcham  andozalari ma’lum qurilmalar  uchun hujjat
yaratishni   osonlashtiradi.   Bo‘sh   hujjat   o‘lcham   andozasi   oldindan   belgilangan
o‘lcham,   rang   rejimi,   o‘lchov   birligi,   yo‘nalishi,   joylashishi   va   nuqtalar   zichligi
kabi xususiyatlariga ega.
Andozalar va o‘lcham andozalarni quyidagi guruhlarga bo‘lish mumkin:
- tasvir;
- chop etiluvchi;
- grafik;
- veb;
- mobil;
- video.
Yangi hujjat yaratish dialog oynasi
Yangi   hujjat   yaratish   dialog   oynasini   ochish   uchun   Photoshop   dasturini   ishga
tushirib   quyidagilardan   birini   amalga   oshirish   kerak :
- Ctrl+N  tugmalar kombinatsiyasini bosish;
- File  menyusidan  New  qatorini tanlash;
- Start  ishchi sohasida  New  yoki  Start New  tugmalarini bosish;
- Ochiq   hujjatning   sarlavha   qismi   ustiga   sichqon   ko‘rsatkichini   joylab   o‘ng
tugmasini bosish va ochilgan kontekst menyusidan  New Document  qatorini tanlash: 8Portmt,  •»  *) RGB Calat
Wlitte300 PaHVIM»Untrtled-1
7 Hche
sDialog oynasining elementlari
Yangi hujjat yaratish dialog oynasi quyidagi imkoniyatlarni beradi:
Photo
BLA*« tXXVMtM7 FerStTS 9       
 
  -Adobe   Stockning   bir   nechta   kategoriyalari   (tasvir,   chop   etiluvchi,   grafik,   veb,
mobil, video)dan tanlangan andozalaridan foydalanib yangi hujjat yaratish;
- Boshqa andozalarni izlash va ular asosida hujjat yaratish;
- Fayllar, andozalar va oxirgi ishlangan elementlarga tez murojaat qilish;
- Qayta   foydalanish   uchun   foydalanuvchining   hujjat   o‘lcham   andozalarini
saqlash va keyinchalik ularga tez murojaat qilish;
- Bo‘sh hujjat o‘lcham andozasi yordamida hujjat yaratish.
O‘lcham andozasidan foydalanib hujjat yaratish
O‘lcham  andozasidan   foydalanib  hujjat  yaratish  uchun  quyidagilarni   bajarish
kerak:
1. Yangi hujjat yaratish dialog oynasida kerakli kategoriya bo‘limi tanlanadi;
2. O‘lcham andozasi tanlanadi;
3. Zarur hollarda o‘lcham andozasi qiymatlariga o‘zgartirishlar kiritiladi;
4. Dialog   oynasining   Create   tugmasi   bosiladi   va   dastur   o‘lcham   andozasi
asosida yangi hujjat yaratadi.
O‘lcham andozasi qiymatlarini o‘zgartirish
O‘lcham  andozasi  asosida yangi hijjat yaratishdan oldin yangi hujjat yaratish  1
0dialog   oynasining   o‘ng   qismida   joylashgan   O‘lcham   andozasi   xususiyatlari
panelidan andozaning quyidagi qiymatlarini o‘zgartirib olish mumkin:
1. Yangi hujjatning nomini belgilash;
2. Width   va   Height : hujjatning o‘lchamlarini belgilash; ochiluvchi menyudan
o‘lchov birligini belgilash;
3. Orientation : hujjat varog‘ining yo‘nalishini belgilash;
4. Artboards : hujjatga artboard elementlarini qo‘shish;
5. Resolution : hujjatning nuqtalar zichligini belgilash;
6. Color Mode : hujjatning ranglar rejimini belgilash;
7. Background Contents : hujjatning orqa fon rangini belgilash mumkin.
Foydalanuvchi o‘lcham andozasini saqlash
Mavjud o‘lcham andozasini yangi qiymatlar bilan saqlash yoki yangi o‘lcham
andozasi   sifatida   saqlash   mumkin.   Yangi   o‘lcham   andozasini   yaratish   uchun
quyidagilarni bajarish kerak:
1. O‘lcham   andozasining   qiymatlarini   belgilagandan   keying   o‘lcham
andozasi xususiyatlari panelida  и   tugmasi bosiladi;
2. Yangi o‘lcham andozasi uchun nom beriladi;
3. Saqlash tugmasi bosiladi.
Yaratilgan o‘lcham andozasiga Yangi hujjat yaratish dialog oynasining  Saved
bo‘limidan murojaat qilish mumkin.
Stock andozalari yordamida yangi hujjat yaratish
Photoshop dasturida Adobe Stockdan turli hujjat  andozalari mavjud. Andoza
yordamida hujjat yaratish uchun quyidagilarni bajarish kerak:
1. Yangi   hujjat   yaratish   dialog   oynasida   tasvir,   chop   etiluvchi,   grafik,   veb,
mobil, video bo‘limi tanlanadi;
2. Bo‘limdan kerakli andoza tanlanadi;
3. Hujjat andozasini ko‘rib olish uchun dialog oynasining o‘ng qismidan   See
Preview  tugmasi bosiladi;
4. Andoza  Download  tugmasi yordamida yuklab olinadi;
5. Hujjat andozasi yuklab olinganidan so‘ng  Open  tugmasi bosiladi. 1
1Adobe Stockdan hujjat andozalarini izlash
Adobe   Stockdan   oldindan   tanlangan   hujjat   andozalaridan   tashqari   Yangi
hujjat   yaratish   dialog   oynasidan   boshqa   hujjat   andozalarini   izlash   va   yuklab   olish
mumkin. Yangi hujjat yaratish dialog oynasida Adobe Stockdan hujjat andozalarini
qidirish   uchun   matn   kiritib   Go   tugmasi   bosiladi.   Photoshop   dasturi   Adobe   Stock
veb-   sahifasini   brauzer   yordamida   ochib   beradi.   Kiritilgan   matn   asosida   topilgan
hujjat andozalarini ko‘rib kerakligini yuklab olish mumkin.
1.2 «Adobe Photoshop» asboblar paneli
                   «Adobe PhotoShop» programmasi darchasida turli asboblar joylashgan.Bu
panel   turli   tugmalardan   iborat   bo’lib,   har   bir   tugmacha   «Adobe   PhotoShop»
programmasining   biror   komandasini   anglatadi.Agar   darchada   asboblar   paneli
bo’lmasa   menyu   satrining   Окно   punktida   Вкл   panel   komandasini   tanlang.
«Adobe PhotoShop» programmasida jami 46 ta asboblar mavjud bo’lib, ulardan 20
tasi   bevosita   programma   ishga   tushirilganda   darchada   ko’zga   tashlanib   turadi.
Qolganlarini qo’shimcha komandalarni bajarish orqali ishga tushirish mumkin.Agar
asboblar   panelida   joylashgan   tugmachaning   ostki   qism   o’ng   burchagida   kichik
uchburchak shakli tasvirlangan bo’lsa, bu tasvir ushbu tugmacha tarkibida o’xshash
komandani bajaruvchi asboblar yashiringanlidan darak beradi.Yashiringan asbobni
aktivlashtirish   uchun   kursorni   maxsus   belgili   tugmacha   ustidan   sichqonchaning
chap tugmasini bosgan holda asboblar panelidan tashqariga olib chiqiladi va kerakli
tugmacha   ustida   kursorni   qoldirib   sichqonchaning   chap   tugmachasi   qo’yib
yuboriladi.
Har   bir   tugmacha   kursor   yaqinlashtirilsa   kursor   belgisi   ostida   asbobning   qanday
vazifani   bajarishi   haqidagi   axborot   paydo   bo’ladi.Quyida   «Adobe   PhotoShop»
programmasida   ishlash   jarayonida   keng   qo’llaniladigan   asboblarning   qisqacha
tavsifi keltirib o’tiladi: 1
2Прямоуголная   o бласт :   Т asvirda   to’g’ri   to’rtburchak   shaklidagi
maydonni   belgilab   olish   uchun   qo’llaniladi.   Bu   asbob   yordamida
tasvirdagi   alohida   maydonni   belgilab   olingandan   keyin   tasvirga
kiritilgan   barcha   o’zgarishlar   faqatgina   belgilangan   maydon   ichiga
ta’sir  etadi.   Ushbu  tugmachaga   qo’shimcha   tarzda  “Shift”   klavishasi
ishlatilsa, belgilangan maydon hududi ortadi. “Shift” tugmasi o’rnida
“Alt”   tugmasi   qo’llanilgan   taqdirda   belgilangan   maydon   hududi
qisqaradi.  Ushbu   amal   “Lasso”   va  “Volshebnoy   palochke”  asboblari
bilan ishlashda qo’llaniladi.
Эллиптическая   o бласт : Т asvirda   doira   shaklidagi   maydonni
belgilab   olish   uchun   qo’llaniladi.   Bu   asbob   yordamida   tasvirdagi
alohida maydonni belgilab olingandan keyin tasvirga kiritilgan barcha
o’zgarishlar faqatgina belgilangan maydon ichiga ta’sir etadi.
Строка   пекселей :   Т asvirda gorizontal shakldagi chiziqni belgilaydi.
Amalda bu asbob juda kam qo’llaniladi.
Столбест   пекселей:   Тasvir   yuzida   vertikal   chiziqni   belgilaydi.
Amalda bu asbob juda kam qo’llaniladi.
Кадрирование : Ushbu   asbob   asosan   tasvir   chetlarini   va   keraksiz
qismlarini   kesib   tashlash   uchun   qo’llaniladi.   Кадрирование
komandasi   aktivlashtirilganda   tasvir   yuzasida   to’g’ri-to’rtburchak
shaklidagi   ramka   hosil   bo’ladi.   Ramkaning   chetlari   kichik
kvadratchalardan   iborat   bo’lib,   bu   kvadratchalar   yordamida   ramka
hajmi   o’zgartiriladi.   Т asvir   ramka   ostiga   olingandan   so’ng   “Enter”
tugmasi   bosilsa,   ramka   tashqarisida   qolgan   ortiqcha   bo’laklar   kesib
tashlanadi.   Ushbu   komandani   “Esc”   tugmasini   bosib   rad   etish
mumkin. 1
3Перемещение:   Ushbu   asbob   tasvirdagi   belgilangan   maydonni   yoki
qatlamni   siljitish   va   kesib   olish   uchun   xizmat   qiladi.   Ba’zan
Перемещиние   komandasi   bajaradigan   ayni   jarayonni   boshqa   ayrim
asboblar   yordamida   ham   amalga   oshirish   mumkin.   Masalan
Волшебная палочка asbobi asosan ishlatish chog’ida
Лассо:   tasvirdagi   turli   shakldagi   ob y ektlarni   belgilash   uchun
ishlatiladi.
Mногоуголное  лассо:   Asosan  tasvirdagi   to’g’ri   chiziqlardan iborat
ob y ektlarni belgilashdа ishlatiladi. "Alt" tugmasi bilan qo’llanilganda
oddiy Лассо asbobi vazifasini bajaradi.
Maгнитное   лассо: Asbobi   ishlatilganda   «Adobe   PhotoShop»
programmasi   tasvirdagi   ob y ekt   chegaralarini   o’zi   belgilaydi.   Ammo
bu   asbob   piksellardagi   ranglarni   o’zgarishiga   bogliq   tarzda
chegaralarni aniqlashi bois kam qo’llaniladi.
Волшебная   палочка:   Bir-biriga   yaqin   bo’lgan   rangdagi   piksellar
joylashgan   maydonni   belgilaydi.   "Shift"   tugmasi   bilan   birgalikda
qo’llansa   belgilangan   maydon   hajmi   ortadi.   "Alt   bilan   ishlatilganda
esa, belgilangan maydon hajmi kamayadi.
A ерограф :   Т asvirni   bo’yashda   ishlatiladi.   Aerografni   bir   joyda
ushlab   turish   siyoqni   tasvir   bo’ylab   yoyilib   ketish   effektini   beradi.
Bo’yoqning   tasvir   bo’ylab   oqishi   kursorni   qo’yib   yubormaguncha
davom   etadi.   Odatda   bu   asbob   bilan   yumshoq   cho’tkalar   ishlatiladi.
Ae рограф   kursorni   ushbu   asbob   ustida   bosish   yoki   klaviaturadagi   J
tugmachasini bosish orqali aktivlashtiriladi. 1
4K ист :   Aerograf   asbobi   kabi   tasvirni   bo’yashda   ishlatiladi.   Ammo
K ист   yordamida   tasvirni   sifatli   bo’yash   mumkin.   Bu   asbob
Aerografga   nisbatan   ko’p   qo’llaniladi.   Kist   asbobini   V   klavishasini
bosish   orqali   aktivlashtirish   mumkin.   Brushes   darchasi   yordamida
bo’yoq cho’tkalarining shaklini o’zgartirish mumkin (8-rasm).
Штамп:   Тasvirdagi   kichik   bir   bo’lak   nusxasini   ko’chirish   uchun
ishlatiladi. Bu asbob tasvirdagi ayrim nuqsonlarni, dog’larni yo’qotish
va eski rasmlarni tiklashda keng qo’llaniladi.
Kист пведыдущих состояний:   Bu asbob tasvir haqidagi dastlabki
ma’lumotlar   asosida   ishlaydi.   Uning   yordamida   tasvirga   kiritilgan
so’nggi o’zgartirishlarni bekor qilish mumkin.
Ластик:  Тasvirni o’chirish uchun ishlatiladi. U qo’llanganda tasvirda
fon qaysi rangda bo’lsa, o’sha rangdagi chiziqlar hosil bo’ladi. "Alt"
tugmasini   qo’llash   lastochka   yordamida   kompyuter   xotirasiga
olinmagan so’nggi o’zgartishlarni bekor qilish mumkin. Lastik asbobi
"Ye" klavishasini bosish orqali aktivlashtiriladi.
Карандаш:   Тurli   chiziqlarni   chizish   uchun   foydalaniladi.   "Alt"
klavishasi   bosilganda   kursorning   ekrandagi   tasviri   o’zgaradi   va
bevosita   tasvirdan   kerakli   rangni   tanlash   mumkin.   Bu   amal
bajarilgandan so’ng Kaрандаш o’sha rangda chiziq tortadi.
Линия:  Тo’g’ri chiziqlarni chizishda qo’llaniladi.
Размывка:  Ushbu asbob ishlatilganda, tasvirdagi yorqinlik pasayadi.
"Alt" tugmasi bilan qo’llanganda yorqinlik ortadi. 1
5Резкост:  Ushbu asbob ishlatilganda tasvirdagi yorqinlik ortadi.  "Alt"
klavishasi bilan qo’llanganda esa tasvir xiralashadi.
Палетс :   Т asvirdagi   ranglar   chayqaltirib,   tasvirdagi   ob’ektlar
o’rtasidagi chegaralarni bir-biriga qo’shishga xizmat qiladi.
O светител :   O’z   nomi   bilan   piksellardagi   ranglar   yorqinlashadi.
"Alt"   klavishasi   bilan   qo’llanganda   esa   piksellardagi   ranglar
xiralashadi.
Заминетел :   Т asvir   ustida   harakatlantirilganda   piksellardagi   ranglar
qoramtir tus oladi.
Губка :   Т asvir ustida harakatlantirilganda, tasvirdagi ranglar miqdori
pasayadi. Gubka bir joyda ko’p harakatlantirilsa tasvirning o’sha joyi
kulrang tus oladi.
Перо :  Peroni tasvir ustida harakatlantirilganda, nuqtalar hosil bo’ladi.
Ushbu nuqtalar yordamida chizilgan tasvirni o’zgartirish mumkin.
Mагнетное   перо :Bu   asbob   xuddi   "Магнитное   Лассо"   kabi
harakatlanadi.   Biror   bir   tasvirdagi   ob’ekt   atrofida
harakatlantirilganda,   «Adobe   PhotoShop»   programmasining   o’zi
ob’ekt chetlarini belgilab chiqadi.
Произволное   перо :   Juda   qulay   asbob   bo’lib,   xohlagan   shakldagi
tasvirni u yordamida ifodalash mumkin.
Вставит   точку :  Bu asbob " перо " yordamida chizilgan chiziq ustiga
qo’shimcha nuqtalarni qo’shadi. 1
6Удалит   точку :  " Перо " yordamida chizilgan chiziq ustidagi ortiqcha
bo’lgan nuqtalarni o’chiradi.
Непосредственгное   вуделение :   U yoki bu " Перо " bilan chizilgan
chiziqlarni   taqrirlash   uchun   xizmat   qiladi.   Uning   yordamida
chiziqdagi nuqtalarni yakka tartibda harakatlantirish va kerakli joyga
siljitish mumkin.
Пренобразоват   точку : Т asvir   ustida   chizilgan   chiziqchalarda
o’rnatilgan har bir nuqta burchak yoki yoy vazifasini bajaradi. Ushbu
asbob   yordamida   nuqtalarning   vazifalarini   o’zgartirish,   ya’ni   yoyni
burchakka   va   burchakni   yoyga   almashtirish   mumkin.   Buning   uchun
kursorni   nusxa   ustiga   olib   borib   sichqonchaning   chap   tugmasi   bir
marta bosiladi.
Текст :   Ushbu   asbob   yordamida   tasvirga   turli   matnlarni   kiritish
mumkin.   Текст   asbobi   aktivlashtirilib,   kursor   tasvir   ustida   bosilsa
matn   kiritish   uchun   alohida   darcha   hosil   bo’ladi.   Bu   darchada   harf
o’lchami,   turi,   rangi   va   boshqa   o’lchamlari   kiritiladi.   Bu   asbob
yordamida kiritilgan matnni qayta taqrirlash imkoni mavjud emas.
Т e кст   –   маска :   " текст " asbobi  kabi  bu asbob aktivlashtirilib, matn
ustida bir marta bosilganda, " Текстовой   инсттрумент " darchasi hosil
bo’ladi. Lekin bu matn oddiy tekstdan tubdan farq qiladi. Harflarning
cheti   xuddi   "Lasso"   asbobida   belgilash  kabi  ko’rinishga   ega  bo’ladi.
Qarflarni   turli   ranglarga   bo’yash   va   " Перемещение "   asbobi
yordamida o’rnidan siljitish yoki boshqa rasmga olib o’tish mumkin.
Вертикалный   текст :   Agar   tasvirga   pastdan   yuqoriga   shaklda
vertikal   shaklda   matn   kiritmoqchi   bo’lsangiz   ushbu   asbobdan
foydalanishingiz mumkin. 1
7Вертикалная   текст - маска :   Quddi   " Т ekst   maska"   asbobi   kabi   bir
xil vazifani bajaradi. Ammo bu asbob qo’llanganida qarflar ustma-ust
ustun kabi joylashtiriladi.
Измиретел :   Т asvirda turli o’lchovlarni bajarish uchun ishlatiladi. Bu
asbob bilan bir nuqtadan ikkinchi nuqtaga kursor olib borilishi kifoya.
"Adobe   PhotoShor"   programmasi   avtomatik   tarzda   ikki   nuqta
orasidagi masofani o’lchaydi.
Градиент :   Bu asbob ishlatilganda, tasvirdagi belgilangan maydonda
ranglar   kombinatsiyasi   hosil   bo’ladi.   Asosiy   rangning   tasvir   foniga
sizib o’tish effekti hosil bo’ladi.
Ko вш :   Ushbu   asbobdan   asosan   tavsvirni   yoki   tasvirdagi   ajratib
olingan   hududni   bo’yashda   foydalaniladi.   Ranglarni   qo’shimcha
komandalarni   bajarish   orqali   tanlanadi.   Bu   asbobni   aktivlashtirish
uchun K tugmasi bosiladi.
Пипетка :   Т asvirdagi   asosiy   yoki   tasvir   foni   rangini   o’zgartiradi,
Pipetkani   tasvir   ustidagi   biror   nuqtada   bosish   bilan   o’sha   nuqtadagi,
ya’ni   pikseldagi   rang   asosiy   rang   sifatida   tanlanadi.   Agar   ayni
jarayonga   "Alt"   tugmasini   qo’shilsa,   tanlangan   rang   tasvir   fonini
o’zgartirishiga olib keladi.
Выборка   цветов : Ushbu asbob yordamida tasvirdagi ranglar haqidagi
axborot   olishga   xizmat   qiladi.   "Info"   darchasida   belgi   qo’yilgan
nuqtada   necha   foiz   qizil,   ko’k   va   qora   ranglar   mavjudligi   qakidagi
axborot qosil bo’ladi.
Рука :   Т asvirning   ko’zga   tashlanmay   turgan   qismlarini   ko’rsatadi.
Buning   uchun   ushbu   asbob   aktivlashtirilib   tasvir   ustida 1
8sichqonchaning   chap   tugmachasini   bosgan   qolda   kerakli   tomonga
qarakatlantiriladi.   Ayni   jarayonni   «Adobe   PhotoShop»   programmasi
darchasidagi "Navigator" yordamida qam amalga oshirish mumkin.
Ma сштаб :   Т asvirni   kattalashtirish   yoki   kichraytirish   uchun   xizmat
qiladi.   Agar   ushbu   asbob   bilan   birgalikda   "Alt   tugmasi   ishlatilsa,
tasvir   kichrayadi.  Kursor   ushbu  asbob   aktivlashtirilgandan  so’ng  o’z
shaklini   o’zgartiradi   va   lupa   ko’rinishini   oladi.   Kursor   tasvirning
qaysi  nuqtasida bosilsa  «Adobe PhotoShop» programmasi  avtomatik
tarzda   o’sha   nuqtani   ekranga   yaqinlashtiradi.   Masshtab   asbobini
aktivlashtirib,   Enter   klavishasi   bosilsa,   O псия   масштабирования
darchasi   ochiladi.   Bu   darchada   maxsus   to’rtburchak   ichiga   belgi
qo’yilsa   tasvir   o’lchamlari   o’zgartirilganda   tasvir   darchasi   ham   mos
tarzda   o’zgaradi.   Har   safar   tasvir   o’lchamlarini   kattalashtirish   yoki
kichraytirish   uchun   Masshtab   asbobini   aktivlashtirish   zarur   emas.
Boshqa   asbob   bilan   ishlash   paytida   Ctrl   +   Probel   bosilsa
ishlatilayotgan   asbob   vaqtinchalik   Masshtab   asbobi   vazifasini
bajaradi   va   tasvir   kattalashadi.   Ctrl   +   Probel   o’rnida   Alt+Probel
qo’llanilsa, tasvir o’lchami kichrayadi. Shuningdek, tasvir o’lchamini
ctrl   +   +(plyus)   klavishalari   yordamida   kattalashtirish   yoki   Ctrl   +   -
(minus)   yordamida   kichraytirish   mumkin.   «Adobe   PhotoShop»
programmasi   darchasi   ostida   Stroka   sostoyaniya   satrida   tasvir
o’lchamlari   haqida   axborot   beruvchi   maxsus   darcha   mavjud.   Bu
darchada   tasvir   o’lchamlari   sonlarda   ifodalangan.   Ushbu   sonlarni
o’zgartirish orqali tasvirning aniq o’lchamlari kiritiladi.
O сновной   цвет :   Ushbu   asbob   ustida   kursor   ikki   marta   ketma-ket
bosilganda   «Adobe   PhotoShop»   programmasining   yangi   darchasi
( Выбор   цвета ) hosil  bo’ladi. Bu   darchada kerakli  rang tanlanib, OK
yoki   "Enter"   tugmasi   bosiladi   va   tanlangan   rangni   "Karandash",
"Kist",   "Aerograf",   "Gradiyent"   kabi   asboblari   yordamida   qo’llash 1
9mumkin.
Цвет   фона : Ushbu   tugmacha   ustida   kursor   ikki   marta   ketma-ket
bosilganda   «Adobe   PhotoShop»   programmasining   yangi   darchasi
(Color   Picker)   hosil   bo’ladi.   Bu   darchada   tasvir   fonining   rangi
aniqlanadi.   Т avsvir   fonidagi   rang   "Lastochka"   va   "Gradiyent"
asboblari uchun qo’llaniladi.
Переключение   цветов : Ushbu   belgi   ustida   kursorni   bosish   bilan
asosiy rang bilan tasvir foni ranglari o’rni almashtiriladi.
Цвета   по   умолчанию : Bu   belgi   ustida   kursorni   bir   marta   bosish
bilan asosiy rang qoraga va tasvir foni ranglari oqqa aylanadi.
"Ma ршиующие   мурави ": Bu   tugmacha   yordamida   «Adobe
PhotoShop»   programmasida   tez   niqoblash   holati   bekor   qilinadi.
Ekranda   belgilash   chegaralari   chumolilar   harakatini   eslatuvchi
punktir   chiziq   yordamida   aks   ettiriladi.   Bu   «Adobe   PhotoShop»
programmasida odatda standart holat deb ataladi.
Быстрая маска:  Ushbu tugmacha ustida kursorni bir marta bosilishi
bilan «Adobe PhotoShop» programmasi tez niqoblash holatiga o’tadi
va   natijada   tasvirdagi   niqoblanmagan   hudud   qizil   rang   bilan
bo’yaladi.   Ushbu   asbob   tasvirdagi   turli   ob’ektlarni   aniq   niqoblashda
ishlatiladi.   "Kist"   asbobi   yordamida   niqobga   ishlov   berish   mumkin.
Bunda   qora   rang   bilan   tasvir   niqoblanadi,   oq   rang   bilan   tasvirdagi
niqob o’chiriladi.
Стандартное   окно : Asbob aktivlashtirilganda tasvir standart holatda
bo’ladi. 2
0Полний   экран   с   меню :   Bu   holat   tasvir   kompyuter   ekraniga
sig’magan holda ishlatiladi. Ushbu asbob aktivlashtirilganda ekranda
menyu satri hamda asboblar paneli qoladi.
Полный   экран :   Ekranda   faqat   tasvir   va   asboblar   paneli   hamda
menyu satri qora fonda qoladi.
ISH SOHASI
Ish sohasi asoslari
Hujjatlar   va   fayllarning   yaratilishi   va   ular   bilan   ishlashda   oyna,   panel,
uskunalar   kabi   elementlrdan   foydalaniladi.   Ushbu   elementlarning   ixtiyoriy
majmuasiga   ish   sohasi   deyiladi.   Foydalanuvchi   Photoshop   dasturini   o‘z
ehtiyojlarida   kelib   chiqqan   holda   oldindan   belgilangan   ish   soha   andozalaridan
foydalanib yoki yangi ish soha andozasini yaratib sozlab olishi mumkin.
Boshlang‘ich ish sohasi
Photoshop   dasturining   boshlang‘ich   ish   sohasi   foydalanuvchining   oxirgi
ishlatgan   fayllari,   bibliotekalari   va   o‘lcham   andozalariga   tezda   murojaat   qilish
imkonini   beradi.   Photoshop   dasturia   boshlang‘ich   ish   sohasi   dastur   ishga
tushirilganda   yoki   xech   qanday   hujjat   ochiq   bo‘lmaganda   aks   ettiriladi.
Boshlang‘ich   ish   sohasidan   chiqib   ketish   uchun   klaviaturaning   Esc   tugmasini
bosish kerak.
Boshlang‘ich ish sohasini aks ettirishni boshqarish dasturning  Edit 
menyusining  Preferences  bo‘limidan  General  qatori tanlanadi. Natijada ochilgan 
dialog oynasida  Disable the Home Screen  elementini belgilash kerak.
Photoshop dasturining ish maydoni
Photoshop dasturining ish maydoni quyidagi ko‘rinishga ega: 2
1Dasturning ish maydoni quyidagilardan tashkil topadi:
1. Dastur oynasining yuqori qismida dasturning menyusi joylashgan;
2. Dastur oynasining chap qismida rasm va hujjat elementlarini yaratish va 
tahrirlash uchun mo‘ljallangan uskunalar paneli joylashgan. Bog‘liq uskunalar 
guruhlangan;
3. Dastur   menyusining   ostida   joriy   tanlangan   uskunaning   xususiyatlarni
boshqarish paneli joylashgan;
4. Dastur   oynasining   markaziy   qismida   joriy   ishlanib   turilgan   faylni   aks
ettiruvchi hujjat oynasi joylashgan;
5. Dastur   oynasining   o‘ng   qismida   ish   bajarilishini   kuzatish   va   o‘zgartirish
imkonini beruvchi panellar joylashgan.
Photoshop   dasturida   barcha   panellarni   yashirish   yoki   aks   ettirish   uchun
klaviaturaning   Tab   tugmasini   bosish   kerak.   Uskunalar   paneli   va   uskuna
xususiyatlarini   boshqarish   panelidan   tashqari   barcha   panellarni   yashirish   yoki   aks 2
2ettirish uchun klaviaturadan  Shift+Tab  tugmalar kombinatsiyasini bosish kerak.
Panel   xususiyatlarini   aks   ettirish   uchun   panelning   yuqori-o‘ng   qismida
joylashgan tugmasini bosish kearak.
Oynalar   va   panellarni   boshqarish
Foydalanuvchi   hujjat   oynasi   va   panellar   joylashishini   o ‘ zgartirib   o ‘ zi   istagan
ko ‘ rinishdagi   ish   maydonini   hosil   qilib   olishi   mumkin .   Hosil   qilib   olingan   ish
maydonini saqlab olish va bir nechta ish maydonlar o‘rtasida o‘tish mumkin.
Ish sohalarni saqlash va almashtirish
Photoshop   dasturi   joriy   ochilgan   panellar,   ularning   o‘lchamlari   va
joylashishini saqlab olish imkoniyatini beradi. Saqlab olingan ish sohasini istalgan
vaqtda   qayta   tiklab   olish   mumkin.   Saqlangan   ish   sohalar   nomlari   dasturing
Windows  menyusi  Workspace  bo‘limida aks ettiriladi.
Foydalanuvchi ish sohasini saqlash uchun quyidagilarni bajarish kerak:
1. Dastur   Windows   menyusining   Workspace   bo‘limidan   New   Workspace
qatorini tanlash;
2. Ochilgan  New Workspace  dialog oynasida ish soha nomi kiritiladi: 2
33. Qo ‘ shimcha   sifatida   joriy   klavishlar   kombinatsiyalari ,   menyular   va
uskunalar   panellari   to ‘ plamlarini   dialog   oynasidagi   tegishli   Keyboard   Shortcuts ,
Menus ,  Toolbar   elementlarini   belgilab   saqlab   olish   mumkin .
Joriy ish sohasini almashtirish uchun dastur  Windows  menyusining  Workspace
bo‘limidan   kearkli   ish   soha   nomi   tanlanadi.   Biror   bir   saqlangan   ish   sohasini
o‘chirish   uchun   dastur   Windows   menusining   Workspace   bo‘limidan   Delete
Workspace   qatorini   tanlash   kerak.   Ochilgan   dialog   oynasidan   o‘chirish   kerak
bo‘lgan ish soha nomi tanlanadi:
Dastur   bilan   ishlash   vaqtida   foydalanish   uchun   turli   panellar   ochiladi.
Photoshop   dasturi   ish   sohasida   bajarilgan   oxirgi   o‘zgarishlarni   saqlab   qoladi   va
navbatdagi   ishga   tushirilganda   ish   sohasini   ushbu   o‘zgarishlar   bilan   aks   ettiradi.
Joriy ish sohasida panellar joylashishining dastlabki holatiga qaytarish uchun dastur
Windows   menyusining   Workspace   bo‘limidan   Reset   [ish   soha   nomi]   qatorini
tanlash kerak.
Uskuna yo‘riqnomasi
Photoshop dasturida muayyan bir uskuna qanday vazifa bajarishini bilib olish
uchun   uskunalar   panelida   joylashgan   uskuna   ustiga   sichqon   ko‘rsatkichi
joylashtirib   turilsa   dastur   ushbu   uskuna   bajaradigan   amallar   to‘g‘risidagi   qisqa
animatsion videoni namoyish etadi. 2
4Ushbu   yo‘riqnoma   animatsiyalarini   aks   ettirmaslik   uchun   dasturning   Edit
menyusi   Preferences   bo‘limidan   Tools   qatori   tanlanadi   va   ochilgan   xususiyatlar
dialog oynasidan   Enable Rich Tooltips   elementidan belgilashni olib tashlash kerak
bo‘ladi.
Photoshop   dasturida   izlash
Photoshop   dasturi   yagona   izlash   dialogi   orqali   foydalanuvchi   interfeysi
elementlari ,   hujjatlar ,   yordamchi   materiallar ,   Stock   elementlarini   izlash
imkoniyatini   beradi .  Izlashni dastur ishga tushirilganidan so‘ng yoki biror bir hujjat
ochilgandan so‘ng boshlash mumkin.
Izlashni boshlash uchun quyidagilardan birini bajarish kerak: 2
5- dasturning  Edit  menyusidan  Search  qatorini tanlash;
- klaviaturadan  Ctrl+F  tugmalar kombinatsiyasini bosish;
- dastur oynasining hususiyatlar panelining o‘ng qismida joylashgan 
tugmani bosish kerak bo‘ladi.
Photoshop   dasturining   izlash   funksiyasi   yordamida   quyidagilarni   topish
mumkin:
- Foydalanuvchi interfeysi elementlari:
- uskunalar;
- panellar;
- menyu elementlari;
- yangi hujjat andozalari;
- ochilgan hujjatlar;
- so‘nggi fayllar;
- qavatlar;
- smart obyektlar;
- Yordamchi materiallar;
- Stock elementlari.
Photoshop dasturining izlash funksiyasi faollashtirilganda quyidagi dialog
oynasi aks ettiriladi:
Dialog oynasida izlash natijalari quyidagicha tartiblanadi: 2
6Crop and straighten an image- All : izlash natijalarini barchasini Foydalanuvchi interfeysi elementlari, 
Yordamchi materiallar, Adobe Stock elementlari ketma-ketligida tartiblaydi:
- Photoshop : izlash natijalarida dasturning foydalanuvchi interfeysi 
elementlarini aks ettiradi:
- Learn : izlash natijalarida yordamchi materiallarni aks ettiradi; 2
7- Stock : kiritilgan so‘zga mos Adobe Stock tasvirlarini aks ettiradi;
- Lr(Lightroom)Photos : kiritilgan so‘zga mos keluvchi Lightroom tasvirlarini 
izlash, filtrlash, tartiblash va import qilish imkonini beradi;   2
8Izlash natijalari tanlanganda Photoshop dasturi tanlangan element turiga qarab
quyidagi amallarni bajaradi:
- Qavat : qavatni tanlaydi va qavatlar panelida uni aks ettiradi;
- Uskuna :   uskunani   faollashtiradi   va   foydalanuvchi   interfeysida   uning
elementini ajratadi;
- Panel : panelni aks ettiradi va faollashtiradi, uni ajratadi va ochadi;
- Menyu buyruqlari : buyruqni bajaradi;
- Yaqin orada ishlangan fayl : faylni ochadi;
- Ochiq hujjat : hujjatni joriy qiladi;
- Yordamchi materiallar : brauzerda yordamchi materialni ochadi;
- Stock   elementi :   tasvir   elementini   yuklab   oladi   va   faol   Creative   Cloud
bibliotekasiga qo‘shadi.
Uskunalar paneli
Photoshop   dasturi   ishga   tushirilganda   dastur   oynasining   chap   qismida
uskunalar   paneli   joylashadi.   Uskuna   tugmasining   ustida   sichqon   ko‘rsatkichi
joylashtirib turilsa ushbu uskuna to‘g‘risida ma’lumot aks ettiriladi:  2
9Uskuna   tugmasining   pastki   o ‘ ng   burchagida   uchburchak   bo ‘ lsa   ushbu
tugmasining   ostida   yashirilgan   uskunalar   tugmalari   joylashganligini   bildiradi .
Pastki   o ‘ ng   burchagida   uchburchak   mavjud   uskuna   tugmasi   sichqon   tugmasi   bilan
bosib   turilganda   uning   ostida   yashirilgan   uskunalar   tugmalarini   aks   ettiriladi :
Uskunalar   panelida   joylashgan   uskunalarni   shartli   ravishda   yettita   guruhga
bo‘lish mumkin:
1. Tanlash uskunalari;
2. Kesish uskunalari;
3. O‘lchash uskunalari;
4. Retush uskunalari;
5. Bo‘yash uskunalari;
6. Chizish va yozish uskunalari;
7. Navigatsiya uskunalari. Move Tool
- siljitish uskunasi;
belgilash uskunalari;
ixtiyoriy belgilash uskunalari;
3
01. Tanlash uskunalar guruhiga quyidagilar kiradi:
L Z J  Rectangular Marquee Tool
C’j  Elliptical Marquee Tool
J Single Column Marquee Tool
Single Row Marquee Tool
Jp  Lasso Tool
Polygonal Lasso Tool
>3  Magnetic Lasso Tool \' У Quick Selection Tool yp* 
Magic Wand Tool
- tez belgilash uskunalari;
2. Kesish uskunalar guruhiga quyidagilar kiradi:
"t|. Crop Tool
£3 Perspective Crop Tool
- kesish va qirqish uskunalari;
3. O‘lchash uskunalar guruhiga quyidagilar kiradi:
ft Eyedropper Tool
3D Material Eyedropper Tool
Color Sampler Tool
mull RulerTool
Note Tool
ij 3
 Count Tool
o‘lchash uskunalari;
4. Retush uskunalar guruhiga quyidagilar kiradi:
Spot Healing Brush Tool
Healing Brush Tool
Patch Tool
Content-Aware Move Tool
+
o Rjed Eye Tool
- tiklash uskunalari;
- klonlash uskunalari;
- o‘chirg‘ich uskunalari;
- bulash uskunalari;
3
1Eraser Tool
Background Eraser Tool
Magic Eraser Tool
4  Blur Tool
A Sharpen Tool
JS  Smudge
ToolDodge Tool
О   Bum Tool Clone Stamp Tool - kuydirish uskunalari;
3
2Sponge Tool
5. Bo‘yash uskunalar guruhiga quyidagilar kiradi:
/  Brush Tool
0 Pencil Tool
Color Replacement Tool Line ToolI I  Rectangle Tool
О   Rounded Rectangle Tool
О   Ellipse Tool
О   Polygon Tool
- geometrik figuralarni chizish uskunalari;
7. Navigatsiya uskunalar guruhiga quyidagilar kiradi:
Hand Tool Mixer
Brush
Tool - qalam uskunalari;
History Brush Tool
Art History Brush Tool
- tiklovchi mo‘yqalam uskunalari;
□ Gradient Tool
Paint Bucket Tool
3D Material Drop Tool
- bo‘yash uskunalari;
6. Chizish va yozish uskunalar guruhiga quyidagilar kiradi:
0  Pen Tool
/£?  Freeform Pen Tool
Add Anchor Point Tool
Delete Anchor Point Tool
|\ Convert Point Tool
- pero uskunalari;
T Horizontal Type Tool
IT Vertical Type Tool
‘IT Horizontal Type Mask Tool
|‘lf Vertical Type Mask Tool
- yozish uskunalari;
Path Selection Tool
Direct Selection Tool
- yo‘nalish tanlash uskunalari; boshqarish uskunalari;Rotate View Tool
- masshtabni o‘zgartirish uskunasi.
Photoshop dasturida uskuna qanday vazifa bajarishini ko‘rib olish mumkin.
Buning   uchun   uskunalar   panelidagi   uskuna   ustiga   sichqon   ko‘rsatkichini
joylashtiriladi. Natijada uskunaning qisqacha tarifi va uskuna bajaradigan amalni
ko‘rsatuvchi videoni o‘z ichiga oluvchi yordamchi oyna aks ettiriladi:
Uskunalar   panelidagi   uskuna   to‘g‘risida   ma’lumot   beruvchi   yordamchi
oynani   aks   ettirilishini   bekor   qilish   uchun   dasturning   Edit   menyusi   Preferences
bo‘limidan   Tools   qatori   tanlanadi.   Ochilgan   dialog   oynasidan   Use   Rich   Tooltips
elementidan belgilanishni olib tashlash kerak:
Options
Q Show Tooltips
Use Rich Tooltips
□ Enable Gestures
Photoshop dasturining uskunalar panelida joylashgan uskunalarni o‘zgartirish
imkoniyati mavjud. Buning uchun quyidagilarning birini bajarish kerak:
- Edit  menyusidan  Toolbar  qatorini tanlash;
- Uskunalar panelining pastki qismida joylashgan  I I  tugmani bosib turish va 
natijada ochilgan menyudan  Edit Toolbar  qatorini bosish kerak.
tool  -  obyektni x  o‘ qi atrofida aylantiradi
34 II bob. «Adobe PhotoShop» programmasida ranglar palitrasi
2.1. Holt   satridan foydalanish
                   «Adobe PhotoShop»   programmasi asboblar panelida ranglar bilan ishlash
uchun   to’rtta   asbob   ajratilgan. Основной   цвет .   Ushbu   asbobda   qanday   rang
ko’rsatilgan   bo’lsa   "Ko вш ",   " Линия ",   "Ka рандаш ",   "K ист ",   "Ae рограф "
va     shuningdek,   Alt   tugmasi   bilan   birgalikda   qo’llanganda   " Палетс "   asboblari
uchun o’sha rang asosiy hisoblanadi.   Основной   цвет   asbobidagi rang " Пипетка ”
ushbu   asbob   ustida   kursorni   ikki   marta   ketma-ket   bosish   orqali   o’zgartiriladi.
Цвет   фона   Ko’rsatilgan rang " Ластик " asbobi bilan ishlaganda qo’llaniladi.   Цвет
фона   asbobidagi rang   Основной   цвет   asbobida rangni o’zgartirish uchun qanday
amal   bajarilgan  bo’lsa   bunda  ham  quddi  o’sha  amalga   rioya  qilish   lozim.  Yoki   "
Пипетка  " asbobi bilan Alt tugmasi birgalikda bosish orqali almashtirish mumkin.
Переключение   цветов .   Kursorni   ushbu   tugmacha   ustida   bir   marta   bosish   orqali
asosiy   rang   va   fon   ranggi   o’rin   almashadi. Стандартный   цвет .   Kursorni   ushbu
tugmacha ustida bir marta bosish orqali asosiy rang va fon ranggi standart ranglar -
qora   va   oq   rangga   almashtiradi.Ranglarni   tanlashda   «Adobe   PhotoShop»
programmasida   Color   darchasidan   ham   foydalanish   mumkin. RGB   —   moduli
tasvirni ekranda taqrirlash nuqtai nazaridan kelib chiqqan holda juda qulay va u 24
razryadli  ranglar platasi  yordamida deyarli barcha 16 million ranglarni monitorda
aks   ettiradi.   RGV   ranglar   majmuasi   bilan   ishlangan   barcha   tasvirlarni   xohlagan
formatda   diskka   yozish   mumkin.   RGB   —   ranglar   majmuasidagi   ayrim   ranglar
umuman tabiatda uchramaydi. SMYK - Т abiatda mavjud bo’lgan ranglar majmuasi.
quyosh   nurlari   inson   ko’zlari   ajrata   oladigan   barcha   ranglarni   o’zida
mujassamlashtirgan.   Quyosh   nurlari   biror   —   bir   jismga   tushganda   uning   tasiri
ostida inson ko’zlari jism shakli va rangini idrok etadi. Misol uchun binolarning o’t
o’chirish  burchaklari   osib  qo’yilgan  o’t  o’chirgichlar  to’q  ko’k  va  zangor   ranglar
bilan bo’yalgan bo’lishiga qaramay bizning ko’zimizga to’q qizil rangda ko’rinadi.
Ranglarni   bir   —   biriga   qo’shilishi   natijasi   boshqa   ranglar   hosil   qilinadi:
35                     S   —   havo   rang; M   -   binafsha   rang; Y   -sariq   rang; K -   qora   rang.Bosma
mashinalari   va   bosmaxonalarda   tasvirlar   yuqorida   keltirilgan   ranglarning
kombinatsiyasidan   foydalangan   holda   to’la   tasvirni   ifodalaydi. RGB   —   ranglar
majmuasida   oq   rang   uchala   ranglarning   maksimal   aralashmasidan   hosil   qilinadi.
Qora   rang   esa   buning   aksi   o’laroq   olinadi. CMYK   —   ranglar   majmuasi   bilan
ishlaganda   qora   va   oq   ranglarni   hosil   qilish   uchun   buning   aksini   bajarish   lozim.
Ya’ni   to’rt   rangning   minimal   qo’shilishida   oq   rang   hosil   bo’ladi.   Qora   rang   esa
alohida kanalda mavjud. RGB   — ranglar majmui keng ko’lamdagi ranglarni taklif
etadi.   Lekin   ularning   ko’p   qismi   (ayniqsa   yorqinlari)   tasvirni   chop   etganda
monitordagi   bilan   keskin   farq   qiladi.   Shu   bois   ham   ko’plab   mutaxasislar   tasvirni
chop etishdan avval uni  CMYK — sitemasiga o’tkazadilar. Ayrim mutaxasislar esa
tasvir   bilan   CMYK   —   sistemasida   ishlashni   maslahat   beradilar.   Ammo   bu   tasvir
bilan   ishlash   turli   qiyinchiliklarni   tug’diradi.   Ana   shunday   qiyinchiliklardan   biri
kompyuter   juda   sekin   ishlaydi.   Bunga   asosiy   sabab   «Adobe   PhotoShop»
programmasi   RGB   -sistemasiga   sozlangan   bo’lib,   har   bir   komandani   bajarib,   uni
RGB   —   sistemasidan   CMYK   —   sistemasiga   almashtirguncha   kompyuter
qo’shimcha   vaqt   talab   qiladi.   Bundan   tashqari   skaner   va   monitor   RGB—
sistemasida   ishlashga   mo’ljallangan.   Ranglar   bilan   ishlovchi   barcha   uskunalar
(rangli   printerdan   tashqari)   RGB   -sistemasida   ishlaydi.   Shuning   uchun   yaxshisi
tasvirni   chop   etishdan   avval   CMYK   —   sistemasiga   o’tkazib   olish   maqsadga
muvofiq.   Т asvir   ustida   barcha   amallarni   poyoniga   yetkazib,   menyular   satrida
Изображуние   -   Настройка   tarkibidagi   SMUK   komandasini   tanlang.Adobe
Photoshop   dasturi   ishga   tushirilgandan   keyin   menyu   satrida   FAYL   menyusi
bandidan   Создать   buyrug’i   murojaat   qilinganda   sahifa   hisoblagichi   ekran   yuzida
paydo   bo’ladi.   Bu   quyidagicha   ko’rinishda   bo’ladi: Piksel   –   rastrli   (rangli
chizilgan)   ikki   o’lchovli   grafikada   tasvirni   o’lchash   birligi. Т asvir   tarkibidagi
nuqtalar   bo’lib,   nuqtalar   birin-ketin   o’rnatilib   butun   tasvirni   hosil   qiladi. Ruxsat
etilgan   qiymat–   bir   birlik   uzunlikda   nuqtalar   soni.   Т asvirning   asosiy
parametrlaridan   biri   bo’lib,   qanchalik   qiymat   ko’rsatgichi   yuqori   bo’lsa,
shunchalik   tasvir   sifati   va   fayl   hajmi   oshadi.   Odatda,   bir   santimetrga   72   piksel
36 qiymati   o’rtacha   hisoblanadi,   ammo   haqiqatda   sifatli   natijaga   erishish   uchun,
masalan   poligrafiyada,   qiymat   sezilarli   daraja   yuqori   bo’lishi   lozim.
Ranglar modellari. RGB modeli.  
                    Rang   modeli   piksel   rangi   bilan   aniqlanadi.Faqat   RGB   modelini   ko’rib
o’tamiz   –   chunki,   hozirgi   kunda   eng   ommabop   va   qulay   bo’lib,   asosan   rangni
monitorga   uzatish   uchun   mo’ljallangan.   Agar   uni   soddaroq   izohlasak,   har   bir
piksel   uch   xil   rangdan   tarkib   topgan:   Red,   Green,   Blue.   Barcha   qo’llaniladigan
ranglar   majmuasi   har   bir   kanal   yorqinlik   darajasiga   ega   bo’lganligi   sabab   hosil
qilinadi.   Ular   0   dan   255.0   gacha   mavjud   bo’lib–   eng   minimal   yorqinlik   Ushbu
rangning   pikselda   bo’lmasligi   bilan   izohlanadi,   eng   maksimali   -   255.   Ya’ni
R0G0B0 ko’rinishda izohlangan piksel  qora rangni, R255G255B255 – esa oppoq
rangni bildiradi.Xossalar paneli. Dasturdagi ochiluvchi panel, ya`ni xossalar paneli
foydalanuvchiga dastur bilan ishlash mobaynida qator qulayliklar yaratadi.
                    Panel   buyruqlari   tanlangan   uskunaga   bog`liq   ravishda   namoyon   bo’ladi.
Property   Bar   (xossalar   paneli)   Holt   satridan   foydalanish:
Windows   sistemasida   ishlaganimizda   Window   >   Show   Status   Bar   ( Окно   >
Показать   строку   состояния )   tanlang,   bu   yordamida   holat   satri   chiqariladi,   yoki
Hide   Status   Ваг   ( Спрятать   строку   состояния )   tanlang   ,   bu   esa   holat   astrini
ko’rinmas   holga   olib   keladi.Agarda   Document   profile   ( Профиль   документа )
aktivlashtirilgan   bo’lsa   ,   u   holda   holat   satrida   hujjatning   rang   profillari   berilgan
bo’ladi, agarda hujjat hech qanday profilga ega bo’lmasa u holda «Untagged» so’zi
chiqariladi. Scratch Sizes ( Объем   памяти )   punkitini tanlashda holat satrida chap
tomonda   ochiq   bo’lgan   hujjatlarning   hajmi,   o’ng   tomonda   esa   Photoshop   dasturi
uchun   operativ   hotiradan   egallagan   hajmi   beriladi.   Agarda   birinchi   son
ikkinchisidan   katta   bo’lsa   u   holda   dastur   vertual   xotiradan   foydalaniyadgan
bo’ladi.
                   Efficiency ( Эффективность )   optsiasini  tanlab, dasturni qancha vaqtdan
berli   operativ   xotirada   ishlaganini   ko’rsatadi.   Agarda   100%   dan   kam   bo’lsa,   u
holda diskdagi vaqtincha joydan foydalanilgan.
37                    Current Tool  ( Текущий   инструмент )   punktini  tanlash natijasida joriy
vaqtda   ishlayatgan   asbob   haqida   ma’lumot   beriladi.Bularda   tasqari,   holat   satri
ustida   sichqonchani   ushlab   turib,   sahifani   berilgan   qog’oz   o’lchamlarga   mos
kelishini   tekshirib   ko’rasiz   (markerlarni   ham   hisobga   olgan   holda).Holat   satirida
quyidagi   paramertlarni   qiymatlari   ko’rsatiladi:   Document   Size   ( Размер
документа )   Hujjat   o’lchami,   Document   Profile   ( Профиль   документа )   Hujjat
profili, Scratch Sizes ( Объем   памяти ) – operativ xotira hajmi, bu holda Photoshop
dasturiga   tegishlisi,   Efficiency   ( Эффективность )   Samoradorlik-   foydalangan
operativ xotira, Timing ( Время ) Vaqt  va Current Tool ( Текущий   инструмент ) –
Joriy   asbob   nomi.   Holat   satrini   kursor   yordamida,   tasvirni   sahifada   qanday
ko’rinishga ega bol’shini  ko’rish uchun sichqoncha tugmasi  bosib ushlab turiladi.
Agarda bu amalni Alt tugmasi  bilan birgalikda bajarsak, u holda ekranda tasvirni
hajmi,   kanallar   soni,   rejimi   va   ajrataolishi(razreshenie)   haqida   ma’lumot   beriladi.
Vaqtni   noldan   boshlab   hisoblashi   uchun   Timing   ( Время )   dan   foydalaning.
Styles palitrasi.Styles ( Стили ) palitrasi  – avvalgi yaratilgan effektlar va ularning
birikmalarini xotirada saqlashdan foydalaniladi. 
          Bu amal avval faqat ImageReady dasturida mavjud edi, hozir esa, Photoshop
dasturida   ham   ishlatiladi. Стили   darchasi. «Adobe   PhotoShop»   programmasida
History   darchasi   bilan   ishlash.«Adobe   PhotoShop»   programmasi   ishga
tushirilganda ekranda History darchasi mavjud bo’lmasa O кно  menyusida  Показат
History   komandasini   tanlang   (9-rasm).   History   darchasida   tasvirga   kiritilgan
so’nggi   o’zgartirishlar   haqidagi   ma’lumotlar   joylashadi.   Т asvir   ustida   bajarilgan
har   bir   muhim   amallar   History   darchasida   ro’yxatga   olinadi.   Xohlagan   paytda
yoqmagan   amallarni   History   darchasi   orqali   rad   etish   mumkin.   Buning   uchun
kursor   bajarilgan   so’nggi   amaldan   oldingi   komanda   ustida   bosiladi   yoki   "Ctrl"   +
Alt"   +"7,"   klavishalari   bosiladi.   «Adobe   PhotoShop»   programmasi   bajarilgan
so’nggi   20   amalni   ro’yxatga   oladi.   yigirma   birinchi   amal   bajarilganda   «Adobe
PhotoShop»   programmasi   avvalgi   amallarni   o’chiradi.Tekst   uchun   maxsus
effektlar   ( Специальные   эффекты   для   текста )   Eng   avvalo   quyidagilarni   eslab
qoling.   Agar   siz   tekstni   rakasinimashtabini   xajmini   va   tuzilishini   o’zgartirish
38 uchun   uni   taxrirlanadigan   ko’rinishda   bajarishingiz   kerak   va   so’ngra   tekstga
maxsus   effektlar   qo’shish   uchun   rasm   sifatiga   keltirib   so’ngra   effektlarni
qo’lashingiz mumkin.
           Klaviaturada “V” tugmasi orqali ishga tushiriluvchi Move (Siljitish) asbobi
orqali   tekstni   trasformatsiya   qilish   mumkin.Show   Bounding   Box   ( Показать
габаритную   рамку )   asbobiga   bayroqchani   o'rnating   Layers   ( Слои )   asbobi   orqali
kerakli qatlamni belgilang. Ekranda tekst qatlami aks etadi.Yakka xolda kiritilgan
jumla   va   so’zlarni   quyidagicha   o’zgartirish   mumkin:Layers   (qatlam)   oynasiga
jumlani   kiriting   va   Edit   ( Правка )   menyusidan   Free   Transform   ( Произвольная
трансформация )   buyrug’ini   tanlang;Sichqoncha   bilan   tekst   oynasini   kerakli
shaklni olguncha surib boring bu vazifani boshqa asboblar yordamida ham bajarish
mumkin. Shaklli tagranglar. Kristallar .
                    Yangi   tasvirni   400x400   pikselli   hajmda   RGB   rangli   rejimda   yaratamiz.
So’ngra Paint Bucket (to’ldirish) uskunasi yordamida, qora rang bilan to’ldiramiz.
Lens   Flare:   Filter-Render-Lens   Flare   filtrini   rasmda   ko’rsatilgan   kabi   sozlab
qo’llaymiz. Shunga e’tibor beramizki, yaratilgan dog’ tasvir markazida joylashgan
bo’lishi   lozim.   Endi   Canvas   Size:   Image-Canvas   Size   buyrug’i   yordamida   tasvir
kattaligini   ikki   barobar   kattalashtiramiz.   Ushbu   amalni   sozlash   rasmda
ko’rsatilgan.Keyingi  amal   kichik dog’ni  yetarli  darajada  rangli  dog’ga aylantirish
lozim.   buning   uchun   Fresco:   Filter-Artistic-Fresco   filtri   lozim   bo’ladi.   Ushbu
bosqichdagi   amal   rasmda   ko’rsatilgan.Olingan   natijadan   ko’rishimiz   mumkinki
yaratilgan dog’  tasvir  markazida joylashtirilishi  shart  edi, chunki aks holda uning
kattaligi   oshganda   u   to’liq   ekranga   yetmagan   bo’lar   edi.Bajarilayotgan   amalning
eng   asosiy   bosqichi–kristallarni   hosil   qilishni   ko’rib   o’tamiz.   Buning   uchun
Extrude: Filter-Stylize-Extrude filtrini qo’llaymiz. Kerakli sozlash amallari rasmda
keltirilgan.Kristallar   tayyor.   Biroq  ular   barchasi   rang-barang   bo’lib,   umuman  bir-
biriga o’xshamaydi. Ularni bir tonda ranglash lozim. Havorangni tanladik – chunki
barcha   sirli   kristallar   faqat   havorangda   bo’ladi.   Rang   o’rnatish   uchun
39 Hue/Saturation   uskunasini   Colorize   rejimda   qo’llaymiz.   Qo’llanilgan   sozlashlar
rasmda ko’rsatilgan. 
           Kristallarni turli rangda va shaffoflikda yaratib ko’rishimiz mumkin. Misol
tayyor   holga   keltirildi. Т abiiy   xodisa   ko’rinishlarni   hosil   qilish.   Т uman.Bunday
ko’rinishni   yaratishdan   oldin,   unga   mos   keluvchi   tasvirni   tanlash   lozim.   Т abiat
rasmi   chizilgan   tasvirni;   unda   daryo   yoki   dengiz   rasmi   mavjud   bo’lsin.   Layer-
New-Layer   buyrug’i   bilan   Yangi   qavat   yaratamiz.   U   o’zgartiruvchi   bo’lib,   ya’ni
tasvirning   alohida   qismlarini   o’zgartirmaydi,   biroq   uning   umumiy   ko’rinishiga
ta’sir qiladi.Asosiy ranglarni belgilangan kabi D tugmasi orqali o’rnatamiz. Clouds
(Bulutlar)   filtirini   Render   (Yorug’lik)   to’plamidan   tanlaymiz.   Т o’liq   tasvir
bo’yicha tarqalgan shaklsiz oq bulut ko’rinishini. Ushbu amal bajarilgandan so’ng
tasvir   yangi   qavat   ostida   rasmda   ko’rsatilgan   kabi   ko’rishga   ega   bo’ladi.Olingan
natijani to’g’rilash uchun, joriy qavat uchun piksellarni o’rnatish rejimini Normal
dan Screen ko’rsatgichga o’zgartiramiz. 
                   Uning yordamida barcha qora bo’shliqlar shaffof ko’rinishda, oq qismlari
esa o’zgarmas qoladi. Agar tasvir juda ham oppoq bo’lib qolsa, u holda qavatning
shaffofsizligini   30-40%   ga   kamaytiramiz.Layers   panelidagi   Т oza   qog’oz
ko’rinishli   tugma   yordamida   yangi   qavat   hosil   qilamiz.   Т umanni   aniq   tasvirda
ko’rsatish   uchun   ba’zi   xususiyatlarini   eslashga   harakat   qilish   lozim   bo’ladi.
Qanchalik   uzoqdan   ko’rinsa,   shunchalik   qalin   ko’rinadi,         Ushbu   xususiyatni
tasvir etishda gradiyent uskuna Anki yordam beradi. Bunda ranglar o’zgarishi qora
rangdan   oq   ranga   o’zgarishi   lozim.   Uskunalar   panelida   Gradient   tugmasini
tanlaymiz.   Gradiyentning   ochiq   qismini   tasvirga   qarab   joylashtirish   kerak.   Qavat
parametrlarini   rang   surtish   rejimini   Screen   da   belgilab,   qavatda   shaffofsizlikni
o’rnatamiz.Natijada   tumanga   o’xshash   ko’rinish   hosil   bo’ladi.   Т asvirni   yanada
aniqlantirish   uchun   bir   necha   amallarni   bajarish   lozim   bo’ladi.   Brush   uskunani
tanlab,   uni   Airbrush   Capabilities   ga   o’zgartiramiz,   asosiy   rang   sifatida   oq   rangni
tanlaymiz va bir necha nosimmetrik joylashgan chiziqlarni chizamiz.Chizma asosi
tuziladi.   Biroq   tuman   shunchalik   darajada   aniq   shaklarni   hosil   qilmaydi.   Unga
40 haqiqiy   ko’rinish   quyidagicha   bajariladi:   chiziqlarning   bir   qismini   tanlab,   ularga
Distort guruhidan Twirl filtrini tanlab o’rnatamiz.
           So’ngra umumiy oquvchanlik ko’rinishini o’rnatishga o’tamiz. Uni Motion
Blur filtr yordamida bajarishni tavsiya etamiz. Uning parametrini yuqoridan pastga
qarab,   chizish   bosim   kuchini   o’zingizga   mos   qilib   o’rnatamiz.   Agar   o’rnatmalar
yetarli   talab   darajada   bo’lmasa,   u   holda   oddiy   oquvchanlik   amalidan   foydalanish
mumkin.   natijada   oynadagi   tasir   rasmda   ko’rsatilgandek   o’zgarishi
lozim.Photoshop  dasturida instrumentlar  yordamida  maxsus  effektlarni  yaratishda
<< Параметры   наложения >>   ishchi   oynasining   12   ta   buyruqlaridan   tashkil
topgan.Maxsus   effekt   buyruqlari: Тиснение   –   tasvirga   bosma   naqshlar
tushirish; Контур   –   tasvir   konturini   sozlash; Текстура   –   tasvirga   bezak
berish; Обводка   –   tasvirni   burkib   chiqarish; Внутреняя   тень   – Внутреннее
свечение   –   tasvirlarga   ichki   va   tashqi   soyalarga   yorqinlik   berish; Глянец
–   tasvirni   sayqallash; Наложение   цвета   –   tasvirga   aniq   ko’rsatilgan
rang; Наложение   градиента   –   tasvir   chegarasini   sozlash; Наложение   узора   –
tasvir   bezagiga   nashq   joylashtirish; Внешнее   свечение   –   tasvir   ustki
yorug’ligi; Тень  – tasvirga soyalar berish.
Tasvir va rang asoslari : Tasvirlarning o‘lchamini o‘zgartirish
Photoshop dasturida tasvirning o‘lchamini o‘zgartirish uchun quyidagilarni 
bajarish kerak:
1. Dasturning  Image  menyusidan  Image Size  buyruq qatori tanlanadi. 
Natijada quyidagi dialog oynasi ochiladi:
41 । —  Widt h: 8
।—  Height:
Resolut ion:
Q Resample: 80,42
60,17
72
Aut omat ic Cent imet ers
Percent 
Pixels 
Inches
Cent imet ers
Miimet ers
Points 
Picas 
Columns2. Tasvirning   ko‘rinishi   ochilgan   dialog   oynasining   chap   qismida   aks
ettiriladi;
3. Dialog   oynasining   o‘ng   qismida   tasvirning   o‘lchamlari   va   o‘lchov
birliklari aks ettiriladi:
4. Tasvirning eni va bo‘yini mutanosib ravishda o‘zgartirish uchun dialog 
oynasida proporsiyani saqlash tugmasini bosib qo‘yish kerak:
5. Tasvirning   o‘lchami   yoki   nuqtalar   zichligi   umumiy   nuqtalar   soni   bilan
mutanosib ravishda o‘zgarishi uchun dialog oynasida  Resample  elementini belgilab
qo‘yish kerak:
Resample: Aut omat ic
Tasvirning   o‘lchami   yoki   nuqtalar   zichligini   umumiy   nuqtalar   soniga   ta’sir
qilmasdan o‘zgartirish uchun  Resample  elementidan belgilashni olib qo‘yish kerak.
42 6. Dialog   oynasining   Fit   To   menyusidan   tasvir   o‘lchamini   oldindan
belgilangan o‘lcham andozalari asosida o‘zgartirib olish mumkin;
7. Dialog   oynasining   Width   va   Height   elementlariga   qiymat   kiritib   tasvir
o‘lchamini o‘zgartirib olish mumkin.
Tasvirning   o‘lchami   o‘zgartirilganidan   keyingi   tasvir   faylining   hajmi   dialog
oynasining yuqori qismida aks ettiriladi.
8. Tasvirdagi nuqtalar zichligini   Resolution  elementiga qiymat kiritish orqali
o‘zgartiriladi.
9. Agar tasvirning qavatlariga biror-bir stil qo‘llanilgan bo‘lsa ushbu stillarni
tasvirning   o‘zgargan   o‘lchamiga   mos   ravishda   o‘zgarishini   ta’minlash   uchun
dialog   oynasining   yuqori-o‘ng   burchagida   joylashgan   menyudan   Q   Scale   Styles
buyruq qatorini tanlash kerak.
10. Kerakli o‘zgartirishlar kiritilganidan so‘ng dialog oynasining  OK  tugmasi
bosiladi.
Kompyuter grafikasi asoslari
Rastrli   tasvirlar   to‘rtburchak   tasvir   elementlari,   piksellardan   tashkil   topadi.
Har   bir   pikselga   uning   joylashuv   va   rang   qiymati   belgilanadi.   Rastrli   tasvirlar
piksellar zichligiga bog‘liq bo‘lib belgilangan miqdordagi piksellardan iborat. Shu
sababdan rastrli tasvirlar kattalashtirilganda o‘z sifatini yo‘qotadi.
Rastrli   tasvirlarning   fayllari   katta   hajmga   ega   bo ‘ ladi   va   fayl   hajmini
kichraytirish   uchun   maxsus   algoritmlar   qo ‘ llaniladi .
Vektorli   grafika   vektorlar   deb   nomlanuvchi   matematik   obyektlar   yordamida
ifodalanuvchi   chiziqlar   va   egrilardan   tashkil   topadi .   Vektorli   grafika   piksellar
zichligiga   bog ‘ liq   emasligi   sababli   kattalashtirilganda   o ‘ z   sifatini   yo ‘ qotmaydi .
Hujjatda   vektorli   grafika   va   rastrli   tasvirlarni   birga   qo ‘ llaganda   shuni   yodda
43 tutish   kerakki   hujjatni   ekranda   tasvirlanish   sifati   chop   etilganidan   farqlanishi
mumkin .  Quyidagi faktorlar hujjatning sifatiga ta’sir qiladi:
- Shaffoflik   -   aksariyat   effektlar   tasvirga   qisman   shaffof   piksellarni   qo ’ shadi
va   chop   etilganda   tasvir   sifatiga   ta ’ sir   qilishi   mumkin .
- Piksellar zichligi  - rastrli tasvirladda har bir dyuymdagi piksellar soni bilan
o‘lchanadi.   Past   piksellar   zichlikdan   foydalanish   tasvirni   qo‘rslashishiga   olib
keladi.   Yuqori   piksellar   zichligidan   foydalanish   tasvirni   chop   etish   sifatini
oshirmagan holda tasvir fayl hajmini oshishiga olib keladi.
- Printerning   niqtalar   zichligi   -   tasvirning   chop   etish   sifatiga   chop   etuvchi
printerning nuqtralar zichligi ta’sir qiladi.
Rang kanallari
Photoshop   dasturida   har   bir   tasvir   undagi   rang   elementlari   to‘g‘risidagi
ma’lumotlarni   saqlovchi   bir   yoki   bir   nechta   kanallarga   ega.   Tasvirdagi   rang
kanallarining   soni   uning   rang   rejimiga   bog‘liq.   Odatda,   Bitmap ,   Grayscale ,
Duotone   va   Indexed   Color   rang   rejimlaridagi   tasvirlar   bitta   rang   kanaliga,   RGB ,
Lab Color   rang rejimlaridagi tasvirlar uchta rang kanaliga,   CMYK   rang rejimidagi
tasvirlar   to‘rtta   rang   kanaliga   ega.   Rangli   tasvirning   rang   kanallari   tasvirning
ma’lum   rangini   aks   ettiradi.   Masalan,   RGB   rang   rejimidagi   tasvir   uchta   ranglar
(qizil, yashil, ko‘k) uchun alohida rang kanallariga ega.
Ranglar miqdori
Ranglar   miqdori   tasvirning   har   bir   pikseli   uchun   mavjud   rang
ma’lumotlarining   miqdorini   belgilaydi.   Har   bir   piksel   uchun   mavjud   rang
ma’lumotlarining   soni   qanchalik   yuqori   bo‘lsa   shuncha   tasvirning   ranglar
uyg‘unligi   yuqori   bo‘ladi.   Masalan,   ranglar   miqdori   qiymati   1   ga   teng   tasvirda
piksellar faqat ikkita qiymatga ega bo‘lishi mumkin, oq va qora. Ranglar miqdori
qiymati  8  ga teng tasvirda piksellar  256  rang qiymatiga ega bo‘lishi mumkin.
RGB   rang rejimidagi tasvirlar uchta rang kanallariga ega. Har bir rang kanali
uchun ranglar  miqdori   8   bit  qiymatiga  ega   RGB   rang  rejimidagi   tasvirda jami   16
milliondan ortiq rang ma’lumotlari mavjud.
Tasvir o‘lchami va piksellar zichligi
44 Tasvirning   piksel   o‘lchami   undagi   jami   piksellar   soni   bilan   ifodalanadi.
Piksellar zichligi rastrli tasvirning sifatini belgilaydi va bir dyuymda piksellar soni
(ppi) bilan o‘lchanadi. Bir dyuymda piksellar soni qanchalik ko‘p bo‘lsa piksellar
zichligi shunchalar yuqori bo‘ladi. Yuqori piksellar zichligiga ega tasvirlar yuqori
sifatda   chop   etiladi.   Quyida   72   ppi   (chapda)   va   300   ppi   (o‘ngda)   piksellar
zichligiga ega tasvirlar keltirilgan:
Photoshop   dasturida   tasvirning   o ‘ lchamlari   va   piksellar   zichligi   bilan
bog ‘ liqligini   tasvirning   o ‘ lchami   dialog   oynasida   ko ‘ rib   olish   mumkin .   Buning
uchun dasturning  Image  menyusidan  Image Size  buyruq qatori tanlanadi. Ochilgan
dialog   oynasidan   Resample   elementidan   belgilanish   olib   tashlanadi.   Natijada
tasvirning   bo‘yi,   eni   yoki   piksellar   zichligining   qiymati   o‘zgartirilsa   qolgan   ikki
qiymatlar ham mutanosib ravishda o‘zgaradi.
2.2. «Adobe PhotoShop» programmasida matnlar bilan ishlash
                   «Adobe PhotoShop» programmasi tasvirlar ustiga matnlarni kiritish uchun
yana bir keng imkoniyatni ochib beradi.  Т asvir ustiga matn kiritish uchun asboblar
panelida maxsus " Текст " asbobi mavjud. Bu asbob asosan tasvirga turli matnlarni
kiritish   uchun   xizmat   qiladi.   " Текст "   asbobi   tarkibida   " Т e кст - маска ",
" Вертикалный   текст "   kabi   asboblar   yashiringan.   Bu   asboblar   aktivlashtirilib,
tasvir   ustida   bir   marta   bosilishi   bilan   yangi   " Текстовой   инсттрумент "   darchasi
hosil   bo’ladi.   Bu   asboblar   faqat   matnlarni   tuzish   uchun   xizmat   qiladi.   Uning
yordamida   mavjud   matnlarni   taqrirlashning   iloji   yo’q.
45                    Matnli  ko’rinishlar. Qor  ko’rinishni  harflarda qo’llash Avvalambor yangi
tasvir hosil qilamiz (Ctrl+N), taxminan 300x300 piksel hajmda bo’lsin. Hajmi juda
ham   katta   bo’lishi   shart   emas   –   aks   holda   qor   haqiqiy   ko’rinishda   bo’lmaydi
( bunga o’zingiz amin bo’lasiz). Т agrang ko’rinishi sifatida qish fasli rasmini, yoki
oddiy   havorangni   qo’llash   lozim.So’ngra,   Type   (Matn)   uskuna   yordamida   matn
yozing.   Harflar   rangi   turli   bo’lishi   mumkin,   biroq   ,   harflar   Ko’k   rangga   yaqin
bo’lganda   ta’sirchan   ko’rinish   bo’ladi.Endi   esa   qor   ko’rinishni   yaratishni
boshlaymiz,   uchi   ingichka   bo’lgan   Brush   (Mo’yqalam)   uskunasini   tanlaymiz.
So’ngra,   yozuvga   yuqoridan   qor   tushgan   o’rinlarni   oq   rang   bilan   ko’rsatamiz.
Buning   uchun   uy   tomiga   tushgan   qor   ko’rinishini   ko’z   oldimizga   keltirishimiz
lozim. Rasmda o’z e’tiborimizni jalb etib ham bajarishimiz mumkin, ammo chizish
qobiliyati har bir inson ijodiga bog’lik. 
                    Biroq,   qor   ko’p   bo’lmasligi   lozim.Qor   ko’rinishi   belgilangandan   so’ng,
haqiqiy   tasvir   bilan   ishlashni   boshlaymiz.Smudge   (Barmoq)   uskunasidan
foydalanamiz.   Uning   imkoniyati   juda   keng   va   xilma-xildir.   Ushbu   uskuna   bilan
ishlash   ko’rinishi   ko’k   rangni   qog’ozga   barmoq   bilan   surtilayotganga   o’xshaydi,
bu esa turli xil bo’shliqlarni birlashtirish, o’zaro oquvchanlikni hosil qilishda kerak
bo’ladi.Demak,   Smudge   uskunani   tanlab,   qor   ko’rinishi   chetlarini   harflar   ustida
og’iriligi   bilan   qotib   qolgan   holatini   hosil   qilamiz.   Agar   qotish   holatini   yarata
olmasak,   uskuna   parametrini   o’zgartiramiz,   ya’ni   bosimni   oshiramiz   (Pressure).
Natija   rasmda   ko’rsatilgan.Keyigi   bosqich   hozirgi   uskuna   bilan   amalga   oshirilib
bunda   –   qor   oqimini   hosil   qilamiz.   Ushbu   ko’rinishni   qor   erishni   boshlaganda,
ya’ni   eriyotgan   qorning   atrofida   shakllar   paydo   bo’lish   holatidir.   Ular   juda   oson
yaratiladi:   «barmoq»   uskuna   bilan   qorni   vertikal   yo’nalishda   surtish   lozim.
E’tiborli   bo’ling:   chunki   uskuna     qo’llanilayotganda   dag’al   ko’rinish   berishi
mumkin.   Rasmdagi   qor   tushgan   o’rinlar   aniq   ko’rinishda   bo’lmasa,   muyqalam
yordamida to’g’rilab chiqamiz.Hozircha rasm ko’rinishi qish fasliga unchalik ham
o’xshamaydi.   Sabab   shundaki   qor   –   silliq   emas,   balki   ko’p   mikdordagi   qor
parchalaridan   iborat.   Ushbu   holatni   ko’rsatib   berish   lozim   bo’ladi.   Masalani   hal
46 etishda–   Add   Noise   (Notekislik   qo’shish)   standart   filtr:   Filter-Noise-Add   Noise
qo’llaniladi.Filtrni sozlash oynada ko’rsatilgan.
          So’nggi amallar quyidagicha bajariladi. Blur (Oquvchanlik) filtr: Filter-Blur-
Blurni   bir   necha   marta   takror   qo’llang   va   natija   kutilgandek   bo’ladi.   Filtrni
qo’llayotganda   konturlarning   qo’shilishi,   ya’ni   tasvirda   konturlar   oqib
ketayotganga   o’xshaydi.Mo’yqalam   uskuna   yordamida   va   Brushes   ranglar
majmuasidan   Airbrush   va   Noise   parametrlarini   o’rnatilib,   harflar   tagida   qor
ko’rinish   hosil   qilindi.Bajarilayotgan   amalni   tugadi   deb   hisoblasak   ham   bo’ladi,
biroq   Yana   bir   kichik   elementni   –   yog’ayotgan   qorni   qo’shamiz.   Buning   uchun
Brush   uskunani   tanlang   va   parametrlar   oynasida   Load   Brushes   buyrug’i   orqali
Assorted   mo’yqalam   to’plamini   yuklaymiz.   Unda   barcha   standart   mo’yqalam
ko’rinishlar   mavjud   bo’lib,   ular   orasida   qor   parchasi   ham   bor.   Uni   belgilab   olib,
qor parchalarini kerakli o’rinlarda o’rnatib chiqamiz.  
47                                                                                                               Xulosa
          Xulosa qilib aytganda,  Photoshop dasturi uskunalar satri va ranglar palitrasi
bilan ishlash, grafika va dizayn sohasida muhimdir. Ushbu mavzu bilan bog'liq bir
qancha xulosalarni keltirib o’taman:
- Uskunalar satri: Photoshop dasturi uskunalar satri bilan ishlash, obrazlarni tashqi
ko'rinishida tashkil etishga yordam beradi. Bu, tasvirni kesish, ko'chirish, o'chirish,
o'lchash,   joylashtirish   va   boshqa   tahrirlash   va   sanash   imkonini   beradi.   Uskunalar
satri, obrazlarni moslashtirish va o'zgartirishga imkon beradi.
-   Ranglar   palitrasi:   Photoshop   dasturi   ranglar   palitrasi   bilan   ishlash,   obrazlarga
ranglarni   qo'shish,   o'zgartirish   va   to'g'rilashga   yordam   beradi.   Bu,   obrazlarga
yoqimli va tasviriy ko'rinish beruvchi ranglar qo'shishni o'rganish imkonini beradi.
Ranglar palitrasi, obrazlar uchun mos ranglarni tanlash va ularga zarur tahrirlashni
o'rganishga imkon beradi.
- Kreativ fikrlash va dizayn: Photoshop dasturi uskunalar satri va ranglar palitrasi
bilan ishlash, kreativ fikrlash va dizaynning asosiy qo'llanishlari bo'lib keladi. Bu,
tasviriy san'at, reklama, logotiplar, veb-dizayn va boshqa sohalarda kreativ fikrlash
va dizaynning asosiy vositalarini o'rganishga yordam beradi.
- Grafik dizayn: Photoshop dasturi uskunalar satri va ranglar palitrasi bilan ishlash,
grafik dizayn sohasida muhimdir. Bu, logotiplar, bannerlar, plakatlar, kartochkalar
va   boshqa   grafik   dizayn   vazifalarini   o'rganishga   yordam   beradi.   Photoshop,
obrazlarni   va   matn   elementlarini   birlashtiruvchi,   moslashtiruvchi   va   tasviriy
ko'rinish beruvchi dizaynlar yaratishning asosiy vositalarini taqdim etadi.
-   San'at   va   fotografiya   ustaligi:   Photoshop   dasturi   uskunalar   satri   va   ranglar
palitrasi   bilan   ishlash,   san'at   va   fotografiya   ustaligi   uchun   muhimdir.   Bu,
obrazlarni tahrirlash, mozaikalar yaratish, efektlar qo'shish, retush qilish va boshqa
texnik   muammolarni   hal   qilish   imkonini   beradi.   Photoshop,   san'atkarlar   va
fotograflar uchun keng imkoniyatlarni taqdim etadi.
48                Photoshop dasturi uskunalar satri va ranglar palitrasi bilan ishlash, tasviriy
san'at,   grafik   dizayn,   kreativ   fikrlash,   san'at   va   fotografiya   ustaligi   uchun
muhimdir.   Bu,   obrazlarni   tahrirlash,   mozaikalar   yaratish,   efektlar   qo'shish   va
boshqa texnik tahrirlashlarni o'rganishga yordam beradi.
                                
49                                      Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati
1. Nazirov Sh.A., Nuraliyev F.M., Aytmuratov B.Sh. Rastr va vektor grafikasi. — 
T.: G ‘afiir G ‘ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi, 2007. 
2. Назиров Ш.А., Нуралиев Ф.М., Айтмуратов Б.Ш. Векторная и растровая 
графика. — Т.: ИПТД им. Чулпана, 2007. 
3. Рейнбоу В. Компьютерная графика. Энциклопедия. - С.Пб.: Питер, 2003. 
4. Бурлаков М. CorelDRAW 12. — С.Пб.: БХВ-Петербург, 2004. 
5. Хант Ш. Эффекты в CorelDRAW. — С.Пб.: БХВ-Петербург, 2004. 
6. Гурский Ю., Гурский И., Жвалевский A. CorelDRAW. Трюки и эффекты. 
— С.Пб.: Питер, 2005.
Internet- sayt manzillari:
http: // www.edu.uz. - O‘zbekiston Respublikasi oily va o‘rta ta’lim vazirligi 
portali. 
http: // www.edu.uz. - O‘zbekiston Respublikasi oily va o‘rta ta’lim vazirligi 
portali. 
http: // www.ziyonet.uz.- Axborot ta’lim tarmog‘i. 
http: // www.ref.uz.- referatlar, kurs ishlar banki 
50

Photoshop dasturi uskunalar satri, ranglar palitrasi bilan ishlash

MUNDARIJA:

 

Kirish.........................................................................................................................3

I bob . Photoshop dasturi uskunalar satri, ranglar palitrasi bilan ishlash…………………………………………………………………………...….5

1.1 Adobe Photoshop dasturida ishlash………………………………………..…5

1.2 «Adobe Photoshop» asboblar paneli…………………………………...……11

II bob. «Adobe PhotoShop» programmasida ranglar palitrasi………………………………………………………………………..…..35

2.1. Holt satridan foydalanish……………………………………………….…. 35
2.2. «Adobe PhotoShop» programmasida matnlar bilan ishlash……………………………………………………………………………..45

Xulosa......................................................................................................................48 
Foydalanilgan  adabiyotlar ro’yxati…………….................................................50