Soliq maslahati - Iqtisodiyot - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	9000UZS
Hajmi	2.1MB
Xaridlar	2
Yuklab olingan sana	17 Noyabr 2023
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Iqtisodiyot

Sotuvchi

Nozimbek

Ro'yxatga olish sanasi 14 Noyabr 2023

20 Sotish

Soliq maslahati

Sotib olish

Reja:
1. Soliqlarning iqtisodiy mohiyati.
2. Soliq maslahatiga oid qonun.
3. Soliq maslahati sohasini yanada rivojlantirish chora tadbirlari.

Soliq tushunchasi iqtisodiy kategoriya sifatida davlatning paydo bo’lishi va uning faoliyati
davomiyligi bilan bevosita bog’liqdir.
Shu o’rinda soliq kategoriyasi davlat iqtisodiy siyosati orqali iqtisodiy voqelik sifatida yuzaga
chiqishini ta’kidlash lozim. Soliq tushunchasi tor ma’noda davlat ixtiyoriga soliq to’lovchilardan
majburiy tartibda undiriladigan pul tushumlarini ifodalaydi.Soliqlarning amal qilishi bu
ob’ektivlikdir, chunki jamiyatni tashkil etuvchi individlarning hammasi ham real sektorda (ishlab
chiqarish sohasida) faoliyat ko’rsatmaydi. Jamiyatda boshqalar tomonidan rad etilgan yoki
shug’ullanish iqtisodiy samarasiz bo’lgan sohalar ham mavjudki , bular soliqlarni ob’ektiv amal
qilishini talab etadi. Aniqroq qilib aytganda jamiyatni norentabel (mudofaa, meditsina, fan,
maorif, madaniyat va boshq.) va rentabel sohaga ajralishi hamda norentabel sohani
moliyalashtirishning tabiiy zarurati soliqlarni ob’ektiv amal qilishini zarur qilib qo’yadi, norentabel
sohaning ijtimoiy xizmatlari asosan davlat tomonidan amalga oshiriladiki, ularni moliyalashtirish
usuli sifatida yuzaga chiquvchi soliqlar ham shu tufayli bevosita davlatga tegishli bo’ladi.

Soliqlarning ob’ektiv zarurligini bozor iqtisodiyotiga o’tish sharoitida ikki holatda: birinchidan,
davlatning qator vazifalarini mablag’ bilan ta’minlash zarurligi, ikkinchidan, bozor iqtisodiyoti
qonun-qoidalari bilan ifodalash mumkin.
Davlatning bajaradigan funktsiyalari va vazifalari ko’p bo’lib, bozor iqtisodiyoti rivojlana borishi
bilan ba’zi ijtimoiy himoyalangan bozor munosabatlariga mos kelmaydigan vazifalar yo’qola borsa,
yangi vazifalar paydo bo’la boshlaydi. Bozor iqtisodiyotiga o’tish davrida davlatning yangi vazifalari
paydo bo’ladi. Bularga respublikamizda kam ta’minlanganlarga ijtimoiy yordam ko’rsatish, bozor
iqtisodiyoti infratuzilmasini (sanoatda, qishloq xo’jaligida, moliya tizimida) tashkil qilish kiradi. Shu
erda davlat kuchli ijtimoiy - siyosiy tadbirlarni amalga oshirish uchun pensionerlar, nafaqaxo’rlar,
talabalar, ko’p bolali onalar va boshqalarni ko’proq mablag’ bilan ta’minlash zarurligini anglab
cheklangan tovarlar bahosidagi farqni byudjet hisobidan qoplaydi va ularga boshqa xarajatlarni
davlat hisobidan amalga oshiradi, mahallalarda kam ta’minlanganlarga moddiy yordamlar tashkil
etadi. Shu bilan birga, O’zbekiston davlati jamiyat a’zolari osoyishtaligini saqlash maqsadida
o’zining mudofaa qobiliyatini saqlab va mustahkamlab turishga, texnika va o’q-dorilarga ham
mablag’lar sarflaydi, qolaversa, davlat fuqarolar xavfsizligini saqlash, mamlakatda tartib intizom
o’rnatish, uni boshqarish funktsiyalarini bajarish uchun ham ko’plab mablag’ yo’naltirishga majbur.
Bunday xarajatlarni amalga oshirishning majburiyligi ular uchun manba bo’lgan soliqlarni ham
ob’ektiv zarur qilib qo’yadi.

«Soliq maslahatiga oid faoliyat to‘g‘risida»gi qonun qabul qilindi. Unga ko‘ra, soliq maslahatchisi mijozga
soliqlar va yig‘imlarni hisoblash, to‘lash, hisobot tayyorlashda ko‘maklashishi, qolaversa, sudlar va huquqni
muhofaza qiluvchi organlarda vakil sifatida qatnashishi mumkin. Yangi tartib oktabrdan kuchga kiradi.
Prezident 4 avgust kuni «Soliq maslahatiga oid faoliyat to‘g‘risida»gi qonunni imzolandi. Hujjat Qonunchilik
palatasi tomonidan 24 mayda, Senat tomonidan esa 8 iyulda ma’qullangan.
Hujjatga asosan soliq maslahatiga oid faoliyat deganda soliq maslahatchilari tashkilotining yuridik va jismoniy
shaxslarga shartnoma asosida soliq maslahati bo‘yicha xizmatlar ko‘rsatishga doir faoliyat tushiniladi.
Soliq maslahati bir qator xizmatlarni, jumladan mijozga soliqlar va yig‘imlarni hisoblash, to‘lash, hisobot
tayyorlash bo‘yicha maslahat berish, sudlarda, huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat qiluvchi organlarda
vakillik qilishni o‘z ichiga oladi.

Moliya vazirligi soliq maslahatiga oid faoliyat sohasidagi vakolatli davlat organidir.
O‘zbekiston Soliq maslahatchilari palatasi soliq maslahatchilarining, soliq maslahatchilari
tashkilotlarining ixtiyoriy a’zoligi asosida tashkil etiladigan kasbiy birlashmasi hisoblanadi.
Malaka sertifikatiga ega bo‘lgan jismoniy shaxs soliq maslahatchisi bo‘ladi. Malaka imtihonini
topshirish uchun ariza bilan Soliq maslahatchilari palatasiga murojaat qilinadi.
Malaka sertifikatini olishga doir malaka imtihonlarida ishtirok etish uchun BHMning 2 baravari (600
ming so‘m) miqdorida yig‘im to‘lanadi. Soliq solish masalalari bo‘yicha advokatlar tomonidan yuridik yordam ko‘rsatish, sudda va boshqa
davlat organlarida vakillik qilish soliq maslahati hisoblanmaydi .

Mamlakatda ilg or xorijiy tajriba asosida soliq siyosati va soliq ma muriyatchiligini ʻ ʼ
takomillashtirish hamda soliq to lovchilarning soliq organlari bilan o zaro munosabatlarida
ʻ ʻ
shaffoflikni ta minlash bo yicha kompleks chora-tadbirlar amalga oshirildi.
ʼ ʻ
Shu bilan birga soliq maslahati davlatning yangi soliq siyosatini samarali amalga oshirishning
professional instituti va soliqlarni hisoblash va to lash masalalarida soliq to lovchilarning ishonchli
ʻ ʻ
yordamchisi sifatida yetarlicha shakllanmagan.
Davlat tomonidan tartibga solish, soliq maslahatchilarini tayyorlash va malakasini oshirish tizimini
takomillashtirish, ular kasbining huquqiy maqomi va nufuzini mustahkamlash, soliq to lovchilar
ʻ
huquqlariga rioya qilinishini ta minlash maqsadida:
ʼ
1. O zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi Soliq kodeksi bilan
ʻ soliq maslahatchilari
tashkilotlariga :
davlat soliq va bojxona xizmati organlari bilan munosabatlarda soliq to lovchining manfaatlarini
ʻ
ifodalash;
soliq hisobotini soliq to lovchi nomidan soliq to lovchining shaxsiy kabineti orqali elektron hujjat
ʻ ʻ
tarzida taqdim etish;
davlat soliq xizmati organlarining talabnomalarida ko rsatilgan, aniqlangan tafovutlarning
ʻ
asosnomasi sifatida xulosalarni soliq to lovchi nomidan davlat soliq xizmati organiga taqdim etish
ʻ
bo yicha
ʻ qo shimcha huquqlar berilganligi ʻ ma lumot uchun qabul qilinsin. ʼ

2. Moliya vazirligi va O zbekiston Soliq maslahatchilari palatasining (keyingi o rinlarda – Palata) ʻ ʻ 2021-yil
1-yanvardan
Moliya vazirligining quyidagi funksiyalarini Palataga o tkazish to g risidagi takliflariga rozilik ʻ ʻ ʻ
berilsin:
•
soliq maslahatchisining malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihonlarini o tkazish;
ʻ
•
soliq maslahatchisining malaka sertifikatini berish, qayta rasmiylashtirish, uning amal qilishini to xtatib
ʻ
turish, tugatish va uni bekor qilish;
•
soliq maslahatchilarini o qitish va ularning malakasini oshirish dasturlarini tasdiqlash;
ʻ
•
soliq maslahatchilarining reyestrini yuritish.
3. Moliya vazirligi:
•
Palataga quyidagi masalalarda ko maklashsin:
ʻ
soliq maslahatchilarini tayyorlash kurslarini, shu jumladan, masofadan o qitish shaklida tashkil etish;
ʻ
soliq maslahatchilarining malaka imtihonlarini tayyorlash va o tkazish;
ʻ
•
o zining rasmiy saytida soliq maslahatchilari reyestrini joylashtirish va muntazam ravishda yangilab
ʻ
borishni ta minlasin.
ʼ
4. Belgilansinki, soliq maslahatchisi advokatlik tuzilmalari, auditorlik tashkilotlari, shuningdek, buxgalteriya
hisobini yuritish bo yicha xizmatlarni ko rsatuvchi boshqa yuridik shaxslarning shtatida mehnat faoliyatini
ʻ ʻ
olib borgan taqdirda, soliq maslahati bo yicha faoliyatda uch yil mobaynida ishtirok etmaganligi uchun
ʻ
uning
malaka sertifikati amal qilishini tugatishga yo l qo yilmaydi. ʻ ʻ

5. Moliya vazirligi, Davlat soliq qoʻmitasi va Palataning quyidagi takliflari maʼqullansin:
Davlat soliq qoʻmitasi tomonidan Soliq t oʻl ov chilar ix t iy oriy t uga t ilganda sol iqlar boʻy i cha x ulosa berish huquqiga
ega boʻlgan sol iq m asl ahat chil ari t ashk i lot l ari roʻy xat ini (keyingi oʻrinlarda – Roʻyxat) yuritish;
“ t av a k k alchilik ni t ahli l qilish” av t omat lasht iri lgan ax borot t izimi vositasida aniqlanadigan, yillik aylanmasi ox irgi
uch y il mobay ni da 1 mi lliard soʻmgacha boʻlgan soliq toʻlovchilar (tavakkalchilik darajasi yuqori boʻlgan soliq
toʻlovchilar bundan mustasno) ixtiyoriy tugatilganda Roʻyxatga kiritilgan soliq maslahatchilari tashkilotlarining soliqlar
boʻyicha xulosalari soliq organlari tomonidan tan olinishi.
6. Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi Moliya vazirligi va Davlat soliq qoʻmitasi bilan birgalikda 2021-yil 1-yanvardan
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti va Toshkent moliya institutida “soliqlar va soliqqa tortish” hamda “buxgalteriya
hisobi va audit” yoʻnalishlari boʻyicha 4-kurs bakalavriatining oʻquv dasturlariga “soliq maslahati” fani kiritilishini
taʼminlasin.
7. Palata Moliya vazirligi bilan birgalikda:
a) bir oy muddatda soliq maslahatchilarini oʻqitish va ularning malakasini oshirish oʻquv dast urini tasdiqlasin.
Bunda da v lat soliq xi zmat i organlarida ish st aji ga va (yoki) auditor sertifikatiga ega boʻlgan talabgorlar uchun oʻquv
dast urini optimallashtirish nazarda tutilsin;
b) ikki oy muddatda:
oʻquv jarayoniga qoʻyiladigan talablarni ishlab chiqsin va soliq maslahatiga oʻqishni amalga oshiruvchi tashkilotlar
tomonidan ularga rioya qilinishi ustidan monitoring olib borsin;
masofadan oʻqitish shaklidagi soliq maslahatchilarini tayyorlash kurslari tashkil etilishini taʼminlasin.

8. Soliq maslahatchilariga sudlar, huquqni muhofaza qiluvchi va nazorat organlarida soliq solish, soliq organlarining
hujjatlari, mansabdor shaxslarning harakatlari va (yoki) harakatsizligi ustidan shikoyat qilish bilan bogʻliq ishlarni
koʻrib chiqishda hisoblash t ex nik asi v a a loqa v osit al ari, audio v a v ideo y ozish quri lmalaridan foy dalanish
huquqi berilsin.
9. Moliya vazirligi Davlat soliq qoʻmitasi va Tadbirkorlik subyektlarining huquqlari va qonuniy manfaatlarini himoya
qilish boʻyicha vakil bilan birgalikda Vazirlar Mahkamasiga quyidagilarni kiritsin:
•
ik k i oy muddat da :
Soliq kodeksi va boshqa qonun hujjatlariga mazkur qarorning 5-bandiga muvofiq oʻzgartirish va qoʻshimchalar
kiritish toʻgʻrisidagi qonun loyihasini;
qonun hujjatlariga mazkur qarordan kelib chiqadigan oʻzgartirish va qoʻshimchalar toʻgʻrisida takliflarni;
•
uch oy muddat da quyidagilarni nazarda tutuvchi Roʻyxatni yuritish va soliq toʻlovchilar ixtiyoriy tugatilganda
soliqlarga doir xulosalarni berish tartibini:
oʻz faoliyatini bir yildan ortiq muddat davomida amalga oshirayotgan va shtatida kamida bir yillik soliq maslahatchisi
stajiga ega soliq maslahatchilari boʻlgan soliq maslahatchilari tashkilotlarini Roʻyxatga kiritish;
soliqlarga doir berilgan xulosa doirasida ixtiyoriy tugatilayotgan soliq toʻlovchining soliq majburiyatlari soliq
maslahatchilari tashkilotlari tomonidan yashirilganligi yoki qasddan buzib koʻrsatilganligi holatlari soliq organlari
tomonidan aniqlanganda ularni Roʻyxatdan chiqarish;
Roʻyxatni Davlat soliq qoʻmitasining rasmiy saytida joylashtirish va muntazam ravishda yangilab borish;
•
2021-y il ning 1-a prel iga qadar soliq maslahati sohasida oʻzini oʻzi boshqarishning asosiy qoidalarini belgilovchi
hamda samarali faoliyat koʻrsatadigan soliq maslahatchilari institutini shakllantirishga imkon beruvchi yangi
tahrirdagi “Soliq maslahati toʻgʻrisida”gi qonun loyihasini.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT

Sotib olish