Dokument ma'lumotlari

Narxi 15000UZS
Hajmi 81.5KB
Xaridlar 0
Yuklab olingan sana 27 Iyun 2024
Kengaytma docx
Bo'lim Kurs ishlari
Fan Iqtisodiyot

Sotuvchi

Karimova T

Ro'yxatga olish sanasi 27 Iyun 2024

0 Sotish

Soliq monitoringi

Sotib olish
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI «TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO‘JALIGI MEXANIZATSIYALASHTIRISH MUHANDISLARI INSTITUTI» MILLIY TADQIQOTLAR UNIVERSITETI «BUXGALTERIYA HISOBI VA AUDIT» KAFEDRASI «SOLIQ VA SOLIQ HISOBI» FANIDAN KURS IS H I M avzu : Soliq monitoringgi Bajardi: __ -kurs _____ -guruh talabasi _________________________ Qabul qildi: ______________________ «TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO‘JALIGI MEXANIZATSIYALASHTIRISH MUHANDISLARI INSTITUTI» MILLIY TADQIQOTLAR UNIVERSITETI TAQRIZ Tartib raqami №_____ Yo`nalishi_________________________________ ________ kurs Talaba :______________________________________ ( nasabi , ismi , sharifi ,) sinov kitobchasi raqami ________ Fanning nomi ______________ Soliq va soliq hisobi _________ Kurs ishi ___________ ballga _________ bahoga himoya qildi. 20 2 4 __ yil «_____»__________ O‘qituvchilar : ________________________________ ( nasabi , ismi , sharifi ,) Himoyaga ruxsat berildi: O‘qituvchi : _______________________________ ( nasabi , ismi , sharifi ,) Kurs ishi ________________________ ______________________ ________________ ( qachon, qayerda ) imzo Himoyaga tavfsiya qilinsin: Reja: KIRISH. I. NAZARIY QISM. 1.1. Soliq monitoringi o’tkazishning asosiy maqsadi. 1.2. Soliq monitoringgini o’tkazish jarayoni. 1.3. Soliq monitoringini o’tkazishda soliq organlari hamda soliq to’lovchi yuridik shaxslarning huquq va majburiyatlari. II. AMALIY QISM. 2.1. “Olmos Stroy Market” MChJ korxonasida olib borilgan soliq monitoringgi. XULOSA. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR. KIRISH O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2020-yil 20-noyabrdagi “Soliq ma’muriyatchiligini yanada takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori qabul qilindi. Ushbu qaror bilan “Soliq monitoringini o‘tkazish tartibi to‘g‘risida”gi nizom tasdiqlandi. Shuningdek, soliq monitoringi jarayoniga oid Davlat soliq qo‘mitasining tegishli hujjati Adliya vazirligidan ro‘yhatdan o‘tkazildi. Ma’lumki, soliq monitoringi jarayonida yuridik shaxs tomonidan soliqqa oid qonun hujjatlariga rioya etilishi, soliqlar va yig‘imlar to‘g‘ri hisoblab chiqarilganligi, to‘liq hamda o‘z vaqtida to‘langanligi (o‘tkazilganligi) tekshiriladi, o‘z navbatida bular soliq monitoringining predmeti hisoblanadi. Demak, bu tadbirkor va soliq organlari o‘rtasidagi ochiqlikka asoslangan o‘zaro manfaatli hamkorlik evaziga soliq tekshiruvlari o‘tkazilishidan xalos bo‘lish deganidir. Soliq monitoringi davomida tadbirkor o‘z tashabbusi bilan soliqlar va yig‘imlar to‘g‘ri va o‘z vaqtida hisoblanganligini tekshirish uchun soliq idorasiga murojaat etadi. Bu soliq to‘lovchining tashabbusi bilan amalga oshirilishi mumkin bo‘lgan soliq nazoratining yagona shaklidir. Soliq monitoringini amalga oshirgan korxonalarning afzalliklari:  soliq organlari bilan onlayn rejimda muammolarni tartibga solish imkoniyati mavjudligi sababli qonunbuzilishlarning oldi olinadi;  soliqqa tortishning murakkab masalalari bo‘yicha noaniqliklar va nomuvofiqliklarni bartaraf etish imkoniyati yuzaga keladi;  jarima va penyalar qo‘llanilishidan saqlanadi;  soliq tekshiruvlari o‘tkazilishidan xalos bo‘lish imkoniyati paydo bo‘ladi;  soliq to‘lovchi uchun esa qonunga bo‘ysunishini va qonunlarga itoatkorligini isbotlash uchun imkoniyat paydo qiladi;  Qo‘shilgan qiymat solig‘i o‘rnini qoplashning tezlashtirilgan tartibi qo‘llanilish imkonini yuzaga keltiradi. Soliq monitoringi deganda loyihada soliq to lovchilarga joriy soliq solishʻ masalalarini hal qilishda har tomonlama ko maklashgan holda davlat soliq ʻ х izmati organlari (keyingi o rinlarda - DSXO) va halol soliq to lovchilar o rtasida kalendar ʻ ʻ ʻ yil mobaynida kengaytirilgan a х borot almashinuvini nazarda tutuvchi soliq nazoratining shakli tushuniladi. Soliq monitoringi mobaynida soliq va boshqa majburiy to lovlarning to g ri ʻ ʻ ʻ hisoblab yozilishi, to liq va o z vaqtida to lanishi nazorat qilinadi. ʻ ʻ ʻ Soliq monitoringi - soliq nazoratining insofli soliq to‘lovchilariga soliq solishning joriy masalalarini hal qilishda har tomonlama ko‘maklashgan holda, davlat soliq xizmati organlari va insofli soliq to‘lovchilar o‘rtasida kengaytirilgan axborot almashinuvini nazarda tutuvchi shakldir. Soliq monitoringgi o’zgaruvchanliklarni aniqlash va boshqa soliq sohalari uchun ma’lumotlar olishda yordam beradi. Soliq organlarining faoliyatini nazorat qilish, soliqlarning to’lash jarayonini tekshirish, soliq to’lovlari va boshqa ma’lumotlarni monitoring qilishga yordam beradi. Bu faoliyat, soliq tizimini isloh qilish, yaxshilash va maslahat berishda muhim rol o’ynaydi. I. NAZARIY QISM 1.1. SOLIQ MONITORINGI O’TKAZISHNING ASOSIY MAQSADI O'zbekiston soliq monitoringi tizimi xavfsizlikni ta'minlash, soliq to'lash jarayonlarini nazorat qilish va qonuniy nazoratni ta'minlash maqsadida o'rnatilgan. Bu tizimda, Soliq va xarajat organlari ma'lumotlar bazasi va avtomatlashtirilgan hisob-kitob tizimlari orqali soliq to'lash va hisob-kitoblarni nazorat qilishadi. Soliq tashkilotlari va xarajat organlari katta hissa hisob-kitoblarni qabul qilish, tekshirish, ma'lumotlar bazasiga joylashtirish va soliq to'lovlari bo'yicha ma'lumotlarni tahlil qilish uchun monitoringni amalga oshiradi. O'zbekiston soliq monitoringi tizimi bir qancha asosiy vazifalarni o'z ichiga oladi, masalan: 1. Soliq to'lovlari nazorati: Soliq organlari va xarajat organlari soliq to'lovlari jarayonlarini nazorat qiladi, soliq qo'llab-quvvatlash tizimini isloh qiladi va soliq to'lovlari muomalasini o'rganib, soliq qo'llab-quvvatlashni yaxshilash maqsadida takliflar beradi. 2. Ma'lumotlar bazasining rivojlanishi: Soliq monitoringi tizimi ma'lumotlar bazasini rivojlanishini ta'minlaydi, bu esa soliq hisob-kitoblarni avtomatlashtirish va boshqarishda ishni osonlashtiradi. 3. Qonuniy nazoratni ta'minlash: Soliq monitoringi tizimi qonuniy tartibga rioya qilish va soliq ma'lumotlarini to'g'ri va samarali qo'llab-quvvatlashda katta ahamiyatga ega. Soliq monitoringini o’tkazishning asosiy maqsadi soliq tizimini effektiv va samarali qilishdir. Bu jarayon orqali quyidagi maqsadlarga erishish mumkin: 1. To’lov jarayonlarini nazorat qilish: Soliq monitoringi, soliq to’lovlarining to’g’ri va samarali o’tkazilishini ta’minlaydi. Bu jarayonlarni nazorat qilish orqali, soliq organlari noto’g’ri amallar, xato to’lovlar yoki boshqa muammolarni aniqlay oladi va ularni tez-tez yechishga yordam beradi. 2. Moliyaviy transparensiyani ta’minlash: Soliq monitoringi, davlat moliyalari va soliq tizimining faoliyatlarini ommaga ochiq va oshkor qiladi. Bu transparensiya orqali, hokimiyatning faoliyatini nazorat qilish va moliyaviy xavfsizlikni oshirish mumkin bo’ladi. 3. Korrupsiyaga qarshi kurash: Soliq monitoringi, korrupsiya va talonchilikni kamaytirishga yordam beradi. Shaffof va osonlik bilan soliq mablag’larining to’g’ri o’tkazilishi, korrupsiya oqibatlari va moliyaviy ziyonlarni kamaytirishda muhim rol o’ynaydi. 4. Qonunchilikning muhofazasi: Soliq monitoringi, qonunchilik va huquqiy tartibni muhofaza qilishda muhim vazifani bajaradi. Soliq organlari tomonidan qonun va qoidalar to’g’risida xavfsizlikni ta’minlash, fuqarolarning huquqlarini muhofaza qilish va moliyaviy maslahatlarni hal qilishda soliq monitoringi juda katta rol o’ynaydi. 5. Moliyaviy rivojlanishni ta’minlash: Soliq monitoringi orqali soliq tizimining samarali ishlab chiqarilishi va moliyaviy rivojlanishni ta’minlash mumkin. Moliyaviy xarajatlari va daromadlar o’rganilishi, moliyaviy strategiyalarni yaratish va boshqarish hamda moliyaviy tuzilmalarni isloh qilishda soliq monitoringgi katta rol o’ynaydi. 1.2. SOLIQ MONITORINGINI O’TKAZISH JARAYONI Soliq to lovchi soliq monitoringini o tkazish haqidagi ariza taqdimʻ ʻ etilayotgan yildan oldingi yil yakunlariga ko ra mikrofirma va kichik kor ʻ х ona toifasiga kirmagan yoki o tgan yildagi tovar aylanmasi 10 mlrd so mdan ortiqni ʻ ʻ tashkil etgan taqdirda davlat soliq х izmati organiga soliq monitoringini o tkazish ʻ haqidagi i х tiyoriy ariza bilan murojaat etishi mumkin. Soliq monitoringini o tkazish to g risidagi ariza ( ʻ ʻ ʻ DSQ tomonidan tasdiqlanadigan shakl bo yicha ʻ ) soliq to lovchi ro y ʻ ʻ х atdan o tgan joy bo yicha ʻ ʻ DSXOga soliq monitoringi o tkazilishidan avvalgi yilning 1 iyulidan ʻ kechiktirilamasdan ( ya’ni, kamida yarim yil oldin murojaat qilish talab etiladi – tahr. ) beriladi. Soliq monitoringini o tkazish to g risidagi ariza bilan birga o zaro a ʻ ʻ ʻ ʻ х borot almashish reglamenti ham taqdim etiladi (reglamentning shakli va talablari ham DSQ tomonidan tasdiqlanadi) . DSXO taqdim etilgan ariza va boshqa hujjatlarni ko rib chiqib, 1 oktyabrga ʻ qadar quyidagi qarorlardan birini qabul qiladi: 1) soliq montoringini o tkazish to g risidagi qaror; ʻ ʻ ʻ 2) soliq montoringini o tkazishni rad etish to g risidagi qaror. ʻ ʻ ʻ Rad etish to g risidagi qarorni qabul qilish uchun quyidagilarni tan olish ʻ ʻ taklif etilmoqda: 1) soliq to lovchi tomonidan soliq monitoringini o tkazish haqidagi hujjatlarning ʻ ʻ to liq hajmda taqdim etilmaganligi; ʻ 2) soliq to lovchining qo yilgan talablarga muvofiq kelmasligi (yuqoriga qarang); ʻ ʻ 3) o zaro a ʻ х borot almashinuv reglamenti DSQ tomonidan tasdiqlangan shakl va talablarga mos kelmasligi. Soliq montoringini o tkazish (o tkazishni rad etish) to g risidagi qaror ʻ ʻ ʻ ʻ qilinganidan keyin 5 kun ichida soliq to lovchiga yozma yoki soliq to lovchining ʻ ʻ sha х siy kabineti orqali elektron shaklda х abarnoma yuboriladi. Shu tariqa, soliq monitoringini o tkazish uchun 3 ta hujjat asos bo la oladi:ʻ ʻ  soliq to lovchining arizasi; ʻ  soliq to lovchi va davlat soliq ʻ х izmati organi tomonidan tuzilgan o zaro ʻ a х borot almashinuvi reglamenti;  davlat soliq х izmati organining soliq monitoringini o tkazish to g risidagi ʻ ʻ ʻ qarori. Soliq monitoringi uni o tkazish to g risida ariza berilgan yildan keyingi ʻ ʻ ʻ yilning 1 yanvaridan 31 dekabrgacha bo lgan davrni qamrab oladi. Ammo ushbu ʻ davr bo yicha ishlar 31 dekabrdan keyin - keyingi yilning 1 iyuniga qadar ham ʻ o tkaziladi. ʻ DSXO soliq monitoringini o tkazishda soliq to lovchidan soliqlar va boshqa ʻ ʻ majburiy to lovlarning to g ri hisoblanishi, to liq va o z vaqtida to lanishi bilan ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ bog liq zarur hujjatlar (a ʻ х borotlar), tushuntirishlarni talab qilib olish huquqiga ega bo ladi. Talab qilingan hujjatlar (a ʻ х borotlar), tushuntirishlar 10 kunlik muddatda taqdim etilishi kerak. Ularni taqdim etishning imkoniyati bo lmagan taqdirda soliq to lovchi ʻ ʻ talabnoma olingan paytdan e’tiboran 3 kunlik muddatda tegishli DSXOni sabablarini va qaysi muddat ichida taqdim etishini ko rsatgan holda ʻ х abardor qiladi. Hujjatlarni o rgangan va huquqbuzarliklarni aniqlagan DSXO soliq ʻ to lovchiga asoslangan fikrini yuboradi. Bundan tashqari, Soliq to lovchida ʻ ʻ soliqlar va boshqa majburiy to lovlarning to g ri hisoblanishi, to liq yoki o z ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ vaqtida to lanishi bo yicha shubhalar yoki noaniqliklar mavjud bo lganda soliq ʻ ʻ ʻ monitoringini o tkazayotgan DSXOga asoslangan fikrni taqdim etish haqidagi ʻ so rovnoma yuboradi ( ʻ so rovnomada o zining fikrini bayon etish ham talab ʻ ʻ etiladi). Fikrni tayyorlash muddati – bir oygacha uzaytirilishi huquqi bilan 10 kunni tashkil etadi. Fikr tuzilgan vaqtdan boshlab 3 kun mobaynida soliq to lovchigaʻ yuboriladi. Soliq to lovchi asoslangan fikr bilan rozi bo lmagan taqdirda DSXO unga ʻ ʻ o z e’tirozlarini asoslangan fikr olingan kundan boshlab bir oy ichida taqdim ʻ etishni so raydi. E’tirozlarni olgan DSXOni ularni olgan kundan boshlab 3 kun ʻ ichida o zaro kelishuv jarayonini o tkazishni boshlash uchun yuqori turuvchi ʻ ʻ DSXOga yuborishi shart. O zaro kelishuv jarayoni DSXOning yuqori turuvchi organi materiallarni ʻ olgan kundan boshlab bir oy ichida asoslangan fikrni tuzgan DSXO va e’tirozlarni taqdim etgan soliq to lovchi ishtirokida o tkaziladi. O zaro kelishuv jarayonining ʻ ʻ ʻ natijalariga ko ra tuzilgan ʻ х abarnoma 3 kun ichida soliq to lovchiga yuboriladi. ʻ Normativ-huquqiy hujjatlar loyihalari muhokamasi portalida “Soliq monitoringini amalga oshirish tartibi to‘g‘risidagi nizomni tasdiqlash haqida”gi hujjat loyihasi e’lon qilindi. Nizomga ko‘ra, soliq monitoringi soliq organlari tomonidan soliq to‘lovchining soliq, buxgalteriya, moliyaviy va statistika hisobotini hisob, bank va boshqa hujjatlari bilan real vaqt rejimida uzluksiz kuzatib borish, solishtirish va tahlil qilish yo‘li bilan soliq monitoringi o‘tkazilayotgan yuridik shaxs tomonidan soliq to‘g‘risidagi qonun hujjatlariga rioya etilayotganligi, soliq va yig‘imlarning hisoblashning to‘g‘riligi, to‘liq va o‘z vaqtida to‘langanligini tekshirish maqsadida amalga oshiriladi. Soliq monitoringi ixtiyoriy ravishda, oldingi yil uchun daromadlari yillik moliyaviy hisobot ma'lumotlariga ko‘ra so‘mni tashkil etgan yuridik shaxslarga nisbatan o‘tkaziladi. Soliq (hisobot) davri uchun soliq monitoringi o‘tkazilayotgan bo‘lsa, bunday davr uchun kameral soliq tekshiruvi, sayyor soliq tekshiruvi va soliq auditi o‘tkazilmaydi. Quyidagi holatlar bundan mustasno:  Soliq to‘lovchi tomonidan soliq organining asoslantirilgan fikrini bajarmaslik. Bunday holatlarda, hisob-kitoblarning to‘g‘riligi va soliqlarning o‘z vaqtida to‘lanishi soliq organining asoslantirilgan fikriga muvofiqligini o‘rganish uchun sayyor soliq tekshiruvi o‘tkazilishiga asos bo‘ladi;  Soliq monitoringini muddatidan oldin tugatish;  Soliq to‘lovchi tomonidan soliq monitoringi o‘tkazilgan davrga aniqlashtirilgan soliq hisobotini (hisob-kitobini), oldin taqdim etilgan soliq hisobotidagi soliq summasiga nisbatan kamaytirilgan holda taqdim etish. Soliq organining vakolatli mansabdor shaxslari va soliq to‘lovchi (soliq agenti) soliq monitoringi ishtirokchilari hisoblanadi. Soliq monitoringi o‘tkaziladigan davr bu yuridik shaxs soliq organiga soliq monitoringini o‘tkazish to‘g‘risida ariza taqdim etgan yildan keyingi kalendar yil hisoblanadi. Soliq monitoringini o‘tkazish soliq monitoringi o‘tkaziladigan yilning 1 yanvaridan boshlanadi va soliq monitoringi o‘tkazilgan davrdan keyingi yilning 1 iyulida tugallanadi. Soliq monitoringini o‘tkazishga tayyorgarlik bosqichida soliq organi tushuntirish ishlarini olib boradi, uning doirasida soliq to‘lovchiga qonun bilan tasdiqlangan talablar va soliq monitoringini o‘tkazish tartibi tushuntiriladi. Soliq to‘lovchi o‘z xohishiga ko‘ra soliq nazoratining ushbu shakliga o‘tish uchun yo‘l xaritasini ishlab chiqadi va soliq organiga taqdim etadi. Yo‘l xaritasi, soliq organi bilan birgalikda, axborot munosabatlarini tartibga solish loyihasini tayyorlash va tasdiqlashni nazarda tutadi. Har bir soliq to‘lovchi faoliyatining ixtisosligi va o‘ziga xosligini inobatga olgan holda, soliq organlari birinchi navbatda yuridik shaxsning axborot tizimlari bilan tanishadilar, so‘ngra soliq monitoringini o‘tkazish rejasi va metodologiyasini ishlab chiqadilar. Soliq monitoringini o‘tkazish uchun ariza yuridik shaxs tomonidan ro‘yxatdan o‘tgan joydagi soliq organiga, soliq to‘lovchining shaxsiy kabineti orqali soliq hisoboti o‘tkaziladigan davrdan oldingi yilning 1 iyulidan kechiktirmay taqdim etiladi. Soliq monitoringini o‘tkazish uchun ariza bilan birgalikda quyidagilar taqdim etiladi:  soliq monitoringini amalga oshirish uchun jismoniy shaxslar to‘g‘risidagi ma'lumotlarni bevosita va (yoki) bilvosita taqdim etgan yuridik shaxslarning ulushi 25 foizdan oshiq;  muvofiq shaklda axborot munosabatlarini tartibga solish;  soliq maqsadlari uchun joriy hisob siyosati. Soliq monitoringi to‘g‘risidagi arizani taqdim etgan yuridik shaxs soliq organi uni o‘tkazishga qaror qilgan yoki uni o‘tkazishni rad etgunga qadar yozma ariza asosida o‘z arizasini chaqirib olishi mumkin. Agar ariza qaytarib olinadigan bo‘lsa, soliq monitoringini o‘tkazish uchun ariza berilmagan deb hisoblanadi. Soliq monitoringini o‘tkazish to‘g‘risidagi arizada va hujjatlarda (axborotlarda) yuridik shaxs tomonidan ko‘rsatilgan ma'lumotlarning to‘liqligini baholash Soliq kodeksining 171-moddasi uchinchi qismiga muvofiq, soliq organlari tomonidan O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasining ichki buyrug‘i bilan tasdiqlangan shakllarni to‘ldirish orqali amalga oshiriladi. Soliq monitoringini o‘tkazish to‘g‘risidagi arizani Soliq kodeksi 171- moddasi uchinchi qismiga muvofiq yuridik shaxs tomonidan taqdim etilgan hujjatlarni (axborotni) ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha soliq organining rahbari (rahbar o‘rinbosari) ariza berilgan yilning 1 noyabriga qadar quyidagi qarorlardan birini qabul qiladi:  soliq monitoringini o‘tkazish to‘g‘risidagi qaror;  soliq monitoringini o‘tkazishni rad etish haqidagi qaror. Soliq monitoringi o‘tkazish to‘g‘risidagi qaror quyidagilarni o‘z ichiga olishi kerak: nomi va soliq to‘lovchi identifikatsiya raqami; soliq monitoringini o‘tkazish davri; soliq monitoringini o‘tkazadigan soliq xizmati organining nomi. Soliq monitoringini rad etish to‘g‘risidagi qaror asoslantirilgan bo‘lishi kerak. Soliq monitoringini o‘tkazishni rad etish to‘g‘risida qaror qabul qilish uchun quyidagilar asos bo‘ladi:  Soliq kodeksining 171-moddasi uchinchi qismiga muvofiq taqdim etilmagan yoki to‘liq bo‘lmagan hujjatlar (axborotlar) taqdim etilganligi;  Soliq kodeksining 169-moddasi beshinchi qismida nazarda tutilgan shartlarga rioya qilmaslik;  Axborot bilan o‘zaro bog‘liqlik qoidalari belgilangan shakl va talablarga mos kelmasligi. Soliq monitoringini o’tkazish sxemasi B osq ichla r Subyektlar Tadbirlar Bajarish muddatlari 1-bosqich Soliq to’lovchi Xisobda turgan joydagi soliq organiga yozma shaklda (pochta orqali) yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali electron shaklda belgilangan tartibda ariza taqdim etadi. Zaruratga ko’ra (soliq monitoringi o’tkaziladigan davrdan oldingi yilning 1- iyulidan kechiktirmay) 2-bosqich Soliq organi Arizani va ungga biriktirilgan hujjatlarni tegishliligi bo’yicha yuqori turuvchi Qoraqalpog’iston Respublikasi, Toshkent shahar va viloyatlar davlat soliq boshqarmalariga, yirik soliq to’lovchilar bo’yicha esa – Yirik soliq to’lovchilar bo’yicha hududlararo davlat soliq inspeksiyasiga (YSTBHDSI) ko’rib chiqish uchun yuboradi. Ariza qabul qilingan kundan boshlab 3 kun mobaynida 3-bosqich Davlat soliq boshqarmasi 1 . Ariza va unga ilova qilingan hujjatlarni (axborotni) ko’rib chiqadi hamda soliq monitoringini o’tkazish yoki uni o’tkazishni rad etish to’g’risida qaror qabul qiladi. 2. Qabul qilingan qarorni ariza beruvchiga yozma ravishda yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali electron shaklda yuboradi. 1. Ariza berilgan yilning 1- noyabriga qadar. 2. Qaror qabul qilingan kundan boshlab 5 kun mobaynida. 4-bosqich Davlat soliq boshqarmasi, YSTBHDSI Soliq monitoringini o’tkazish jarayonida: Real vaqt rejimida soliq to’lovchining operatsiyalari va hujjatlarini masofadan turib kuzatib boradi; Soliq monitoringini o’tkazish davrida (soliq monitoringi o’tkaziladigan yilning 1- yanvaridan Soliqlar va yig’imlar bo’yicha hisob-kitoblarning sintetik va analitik hisobini yuritish tartibini tahlil qiladi; Har bir operatsiyaning hujjatli tasdig’ini tekshiradi; Soliq bazasi soliq to’g’risidagi qonunchilik hujjatlari normalariga muvofiq to’g’ri shakllantirilishini nazorat qiladi; Soliq majburiyatlarining buxgalteriya hisobi va soliq hisobotida o’z vaqtida, to’liq va to’g’ri aks ettirilganligini, shuningdek, ularning bajarilishini nazorat qiladi; Soliq imtiyozlaridan foydalanishning asoslanganligini nazorat qiladi. keyingi yilning 1-iyuliga qadar) 5-bosqich Davlat soliq boshqarmasi, YSTBHDSI Soliq monitoringini o’tkazish davrida yoki monitoring natijasi bo’yicha taqdim etilgan hujjatlardagi ma’lumotlar o’rtasida tafovutlar yoxud soliq to’lovchi tomonidan taqdim etilgan va soliq organida mavjud bo’lgan ma’lumotlar o’rtasida nomuvofiqliklar aniqlangan taqdirda, soliq to’lovchiga ushbu holatlarga tushuntirishlar berish yoki tegishli tuzatishlar kiritish talabi bilan yozma shaklda yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali electron shaklda talabnoma yuboradi. Zaruratga ko’ra 6-bosqich Soliq to’lovchi Soliq organing talabnomasiga binoan: 1. Talabnoma olingan kundan boshlab besh 1 . Yozma yoki shaxsiy kabineti orqali electron shaklda tushuntirishlar taqdim etadi. 2. Hujjatlarga tegishli tuzatishlar kiritadi. kun mobaynida. 2. Talabnoma olingan kundan boshlab o’n kun mobaynida. 7-bosqich 1 . Soliq to’lovchi 2. Davlat soliq boshqarmasi, YSTBHDSI Davlat soliq boshqarmasi yoki YSTBHDSIga soliq monitoringi davrida yoki monitoring natijasi bo’yicha soliq va yig’imlarning to’g’ri hisoblab chiqilganligiga oid masalalar yuzasidan asoslantirilgan fikrini olish uchun so’rovnoma yuboradi. Soliq to’lovchining so’roviga binoan soliq organining asoslantirilgan fikrini tuzadi va yozma ravishda yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali electron shaklda yuboradi. 1. Zaruratga ko’ra 2. So’rov olingan kundan boshlab o’n besh kun mobaynida. (qo’shimcha hujjatlar talab qilinsa bir oy muddatda) 8-bosqich Soliq to’lovchi 1 . Davlat boshqarmasi, YSTBHDSIning asoslantirilgan fikriga roziligi to’g’risida hamda ushbu asoslantirilgan fikr bajarilganligini tasdiqlovchi hujjatlarni ilova qilgan holda yozma yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali electron shaklda xabardor qiladi. 2. Soliq organining asoslantirilgan fikriga rozi bo’lmagan taqdirda, soliq organiga o’z e’tirozlarini yozma yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali electron shaklda taqdim etadi. Asoslantirilgan fikr olingan kundan boshlab bir oy mobaynida 9-bosqich Davlat soliq boshqarmasi, YSTBHDSI Soliq to’lovchining e’tirozlarini o’zida mavjud bo’lgan barcha materiallar bilan birga E’tirozlar olingan kundan boshlab uch kun O’zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo’mitasiga o’zaro kelishuv tartib-taomili tashabbusi bilan chiqish uchun yuboradi. mobaynida 10-bosqich Davlat soliq qo’mitasi 1 . Soliq monitoringini o’tkazgan Davlat soliq boshqarmasi yoki YSTBHDSI tomonidan taqdim etilgan e’tirozlar va boshqa materiallar asosida o’zaro kelishuv tartib- taomilini o’tkazadi. 2. Asoslantirilgan fikr o’zgartirilganligi yoki o’zgarishsiz qoldirilganligi to’g’risidagi bildirishnomani ariza beruvchiga yuboradi. 1. Materiallar olingan kundan boshlab bir oy mobaynida 2. Bildirishnoma tuzilgan kundan boshlab uch kun mobaynida 11-bosqich Soliq to’lovchi Asoslantirilgan fikrni o’zgartirish yoki uni o’zgarishsiz qoldirish to’g’risidagi bildirishnomaga rozi ekanligi (rozi emasligi) haqida mazkur asoslantirilgan fikr bajarilganligini tasdiqlovchi hujjatlarni (mavjud bo’lgan taqdirda) ilova qilgan holda Davlat soliq boshqarmasi yoki YSTBHDSIni xabardor qiladi. Bildirishnoma olingan kundan boshlab bir oy mobaynida 1.3. SOLIQ MONITORINGINI O’TKAZISHDA SOLIQ ORGANLARI HAMDA SOLIQ TO’LOVCHI YURIDIK SHAXSLARNING HUQUQ VA MAJBURIYATLARI. Soliq monitoringini o‘tkazishda soliq organlari quyidagi huquqlarga ega:  tashkilotning soliq bazasini aniqlash, soliq va yig‘imlarni hisoblash va to‘lash (ushlab qolish va o‘tkazish) bilan bog‘liq bo‘lgan hujjatlar (ma'lumotlar) axborot tizimlariga kirish huquqini olish;  yuridik shaxsdan zarur hujjatlar (ma'lumotlar), soliqlarni va yig‘imlarni to‘g‘ri hisoblanganligi (ushlab qolinganligi), to‘liq va o‘z vaqtida to‘langanligi (topshirilganligi) bilan bog‘liq hujjatlarni talab qilish;  zarur hollarda soliq va yig‘imlarni hisoblanganligi va to‘langanligi (ushlab qolinganligi va o‘tkazilganligi) bilan bog‘liq hujjatlarning asl nusxalarini talab qilish;  soliq to‘lovchilar tomonidan buxgalteriya yozuvlari yo‘qolgan yoki yo‘q qilingan taqdirda ulardagi mavjud ma'lumotlar, shuningdek boshqa shu kabi soliq to‘lovchilar to‘g‘risidagi ma'lumotlar asosida soliqlarning miqdorini mustaqil ravishda aniqlash;  Soliq kodeksining 150 va 151-moddalarida belgilangan tartibda ekspert va mutaxassislarni jalb qilish;  Yuridik shaxs tomonidan soliq va yig‘imlar noto‘g‘ri hisoblanganligi (ushlab qolinganligi), to‘liq bo‘lmagan yoki o‘z vaqtida to‘lanmaganligi (o‘tkazib yuborilganligi) to‘g‘risida dalil aniqlangan taqdirda soliq organining asoslantirilgan xulosasini tuzish;  Zarur bo‘lgan holatda, hujjatlarni davlat tiliga tarjima qilishni talab qilish. Soliq monitoringini o‘tkazadigan soliq organlari soliq nazorati doirasida soliq qonunchiligiga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishlari mumkin. Soliq monitoringini o‘tkazishda soliq organlari quyidagi majburiyatlarga ega:  Soliq qonunchiligiga rioya qilish;  Soliq monitoringini o‘tkazishda soliq to‘lovchilarga ularning huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risida xabardor qilish;  Soliq monitoringini har qanday bosqichida soliq organlarining xatti- harakatlariga (harakatsizligiga) ustidan soliq organining boshlig‘iga, o‘z xavfsizligi bo‘limiga bo‘limining manzilini, ish telefonlari, shu jumladan ishonch telefonlari orqali shikoyat qilish huquqini soliq to‘lovchiga tushuntirish;  Soliq to‘lovchining shubhasi bo‘lsa yoki soliqlarni va yig‘imlarni to‘g‘ri hisoblash (ushlab turish), to‘lash (topshirish) to‘liqligi va o‘z vaqtida to‘lanishi to‘g‘risida shubha tug‘ilsa, soliq to‘lovchining so‘roviga binoan soliq organining asoslantirilgan fikrini taqdim etish;  O‘z vakolatlari doirasida valuta va eksport-import operatsiyalarining belgilangan tartibiga rioya etilishini, shuningdek O‘zbekiston Respublikasining qonun hujjatlarida soliq organlariga yuklatilgan boshqa masalalarni nazorat qilish;  Soliq siriga rioya qilish va uning saqlanishini ta'minlash;  Yuridik shaxsdan soliq va yig‘imlarni hisoblash va to‘lash (ushlab qolish va o‘tkazish) bilan bog‘liq hujjatlar aslini talab qilganda, ularning saqlanishini ta'minlash. Soliq monitoringini o‘tkazayotgan soliq xizmati organlarining mansabdor shaxslari soliq nazorati doirasida qonun hujjatlariga muvofiq boshqa majburiyatlarni ham olishlari mumkin. Soliq monitoringini o‘tkazishda ishtirok etayotgan soliq to‘lovchi quyidagi huquqlarga ega:  Soliq monitoringini o‘tkazishga tayyorgarlik zarur tushuntirishlar uchun soliq organiga murojaat qilish;  Soliq monitoringini o‘tkazish davrida axborotga doir hamkorlik reglamentining tartibini mustaqil ravishda tanlash;  Soliqlar va yig‘imlar to‘g‘ri hisoblab chiqarilganligiga (ushlab qolinganligiga), to‘liq va o‘z vaqtida to‘langanligiga (o‘tkazilganligiga) nisbatan shubhalar mavjud bo‘lganda yoki ushbu masalalar yuzasidan noaniqliklar bo‘lgan taqdirda soliq organiga asoslantirilgan fikrni taqdim etish to‘g‘risida so‘rov yuborish;  Soliq organlari va boshqa vakolatli organlarning hamda ular mansabdor shaxslarining Soliq kodeksiga va (yoki) soliq to‘g‘risidagi boshqa qonun hujjatlariga muvofiq bo‘lmagan talablarini bajarmaslik;  Soliq organlari va boshqa vakolatli organlarning normativ tusga ega bo‘lmagan hujjatlari hamda qarorlari, ular mansabdor shaxslarining harakatlari (harakatsizligi) ustidan belgilangan tartibda shikoyat qilish;  Soliq siriga rioya etish va uni saqlash. Soliq to‘lovchilar Soliq kodeksda va soliq to‘g‘risidagi boshqa qonun hujjatlarida belgilangan o‘zga huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin. Soliq monitoringini o‘tkazilishida soliq to‘lovchi (soliq agenti) quyidagilarga majbur:  Soliq monitoringini amalga oshiradigan mansabdor shaxslarga soliq bazasini aniqlash, soliqlarni va to‘lovlarni hisoblash va to‘lash (ushlab turish va o‘tkazish) bilan bog‘liq hujjatlar (ma'lumotlar) mavjud bo‘lgan axborot tizimlariga kirishini ta'minlash;  Soliq organlariga hujjatlar (axborotlar), soliqlarni va yig‘imlarni to‘g‘ri hisoblanganligi (ushlab qolinganligi), to‘liq va o‘z vaqtida to‘langanligi (topshirilganligi) bilan bog‘liq tushuntirishlarni taqdim etish;  Soliq organlarining qonuniy talablarini bajarish, ularning mansabdor shaxslarining soliq monitoringi doirasidagi qonuniy faoliyatiga to‘sqinlik qilmaslik;  Soliq organining asoslantirilgan fikrini bajarish;  Soliq hisobotini va soliqlarni hisoblash va to‘lash uchun zarur bo‘lgan boshqa hujjatlarning qonun hujjatlarida belgilangan muddatlarda saqlanishini ta'minlash. II. AMALIY QISM. Biz ushbu mavzu ya’ni “Soliq monitoringgi” mavzusidagi amaliy qismimizni “Olmos Stroy Market” MChJ da o’tkazilgan soliq monitoringgi misolida ko’rib chiqamiz. “Olmos Stroy Market” MChJ 2023-yil 15-aprel oyida soliq monitoringgi o’tkazish uchun tuman Soliq organiga ariza bilan murojaat qilgan. Xisobda turgan joydagi soliq organiga yozma shaklda (pochta orqali) yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali elektron shaklda quyidagi ariza taqdim etilgan: Toshkent sh. Sergeli tuman Soliq qo’mitasi 2023-yil “15” aprel 07-son Soliq monitoringini o’tkazish to’g’risida ARIZA “Olmos Story Market” MChJ (STIR: 305384405) (soliq to’lovchining nomi) O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining (keying o’rinlarda – Soliq kodeksi) 19-bobi 169 – 175 – moddalariga binoan 2023 yil uchun soliqlar va yig’imlarning to’g’ri hisoblab chiqarilishi (ushlanib qolinishi), to’liq va o’z vaqtida to’lanishi (o’tkazib berilishi) bo’yicha soliq monitoringini o’tkazishni so’raydi. Joylashgan joyi manzili (pochta manzili): Toshkent Shahar, Sergeli tumani, Daryo bo’yi mahallasi, Nilufar ko’chasi 19-A uy. Pochta indeksi: 700154. Soliq kodeksining 169-moddasi beshinchi qismi bilan belgilangan shartlarga muvofiqligini tasdiqlaymiz: yillik moliyaviy hisobot ma’lumotlari bo’yicha o’tgan yildagi daromadlar 112 132 700 (bir yuz o’n ikki million bir yuz o’ttiz ikki ming yetti yuz) so’mni tashkil etdi. Ilovalar: 1) Yuridik shaxsda bevosita va (yoki) bilvositda ishtirok etadigan hamda bunday ishtirok ulushi 25 foizdan ortiqni tashkil etadigan jismoniy va yuridik shaxslar to’g;risidagi axborot; 2) Axborotga doir hamkorlik reglamenti 3 varaqda; 3) Soliq solish maqsadi uchun amaldagi hisob siyosati 4 varaqda. Soliq to’lovchining rahbari ________________ _____________________ (imzo) (F.I.O.) Yuqoridagi arizani hamda unga biriktirilgan hujjatlarni tegishliligi bo’yicha soliq organi yuqori turuvchi Toshkent shahar soliq boshqarmasi ko’rib chiqishi uchun Toshkent Shahar soliq boshqarmasiga yuborilgan. Ushbu operatsiya ariza qabul qilingan kundan boshlab 3 kun mobaynida amalga oshirildi. Soliq boshqarmasi ariza va unga ilova qilingan hujjatlarni ko’rib chiqib, soliq monitoring o’tkazish to’g’risida qaror qabul qildi. Qabul qilingan qarorni ariza beruvchiga yozma ravishda (yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali elektron shaklda) yubordi. Quyida soliq monitoringgi o’tkazish to’g’risidagi qaror hujjatini ko’rib chiqamiz: Soliq monitoringini o’tkazish to’g’risida 217-son QAROR 30.04.2023 Toshkent shahri (sana) Sergeli tumani Soliq Inspeksiyasi rahbari (soliq organining nomi) Kosimov Xusan Berdikobulovich, O’zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining (F.I.O) 171-moddasiga asosan “Olmos Story Market” MChJ (STIR: 305384405) (soliq to’lovchining nomi) tomonidan Sergeli tumani Soliq Inspeksiyasiga 2023 yil 19-aprelda taqdim etilgan 2023 yil 15-apreldagi 07-sonli soliq monitoringini o’tkazish to’g’risidagi ariza va unga ilova qilingan hujjatlarni ko’rib chiqib QAROR QILDIM: “Olmos Story Market” MChJ da, (STIR: 305384405) 2023 yil uchun soliqlar va yig’imlarning (soliq to’lovchining nomi) to’g’ri hisoblab chiqarilishi (ushlab qolinishi), to’liq va o’z vaqtida to’lanishi (o’tkazib berilishi) bo’yicha soliq monitoringini o’tkazish tayinlansin. Soliq organining rahbari ________________ _____________________ (imzo) (F.I.O.) M.O’. Qaror chiqqandan so’ng, Soliq boshqarmasi soliq monitoringini o’tkazish jarayonida:  Real vaqt rejimida soliq to’lovchining operatsiyalari va hujjatlarini masofadan turib kuzatib bordi;  Soliqlar va yig’imlar bo’yicha hisob-kitoblarning sintetik va analitik hisobini yuritish tartibini tahlil qildi;  Har bir operatsiyaning hujjatli tasdig’ini tekshirdi;  Soliq bazasi soliq to’g’risidagi qonunchilik hujjatlari normalariga muvofiq to’g’ri shakllantirilishini nazorat qildi;  Soliq majburiyatlarining buxgalteriya hisobi va soliq hisobotida o’z vaqtida, to’liq va to’g’ri aks ettirilganligini, shuningdek, ularning bajarilishini nazorat qildi;  Soliq imtiyozlaridan foydalanishning asoslanganligini nazorat qildi. Yuqoridagi operatsiyalar soliq monitoringi davrida ya’ni soliq monitoringi o’tkaziladigan 2023 yilning 1-yanvaridan keying 2024 yilning 1-iyuliga qadar bajariladi. Soliq monitoringini o’tkazish davrida yoki monitoring natijasi bo’yicha taqdim etilgan hujjatlardagi ma’lumotlar o’rtasida tafovutlar yoxud soliq to’lovchi tomonidan taqdim etilgan va soliq organida mavjud bo’lgan ma’lumotlar o’rtasida nomuvofiqliklar aniqlangan taqdirda, soliq to’lovchiga ushbu holatlarga tushuntirishlar berish yoki tegishli tuzatishlar kiritish talabi bilan yozma shaklda yoki soliq to’lovchining shaxsiy kabineti orqali elektron shaklda talabnoma yuboradi. Ushbu operatsiyalar faqat zarurat tug’ilgandagina bajariladi. Bizning “Olmos Stroy” MChJ korxonamizda esa soliq monitoringgi o’tkazish davrida hech qanday nomuvofiqliklar aniqlanmadi. Soliq to’lovchi korxona zarurat bo’lsa, Davlat soliq boshqarmasi yoki YSTBHDSIga soliq monitoringi davrida yoki monitoring natijasi bo’yicha soliq va yig’imlarning to’g’ri hisoblab chiqilganligiga oid masalalar yuzasidan asoslantirilgan fikrini olish uchun so’rovnoma yuborishi mumkin. “Olmos Stroy” MChJ korxonasida bunday zarurat bo’lmagani uchun Davlat soliq boshqarmasi yoki YSTBHDSIga soliq monitoringi davrida yoki monitoring natijasi bo’yicha soliq va yig’imlarning to’g’ri hisoblab chiqilganligiga oid masalalar yuzasidan asoslantirilgan fikrini olish uchun talabnoma yuborilmadi. XULOSA Xulosa qilib aytadigan bo’lsak yuqorida aytib o’tkanimizdek, Soliq monitoringgi o’zgaruvchanliklarni aniqlash va boshqa soliq sohalari uchun ma’lumotlar olishda yordam beradi. Soliq organlarining faoliyatini nazorat qilish, soliqlarning to’lash jarayonini tekshirish, soliq to’lovlari va boshqa ma’lumotlarni monitoring qilishga yordam beradi. Bu faoliyat, soliq tizimini isloh qilish, yaxshilash va maslahat berishda muhim rol o’ynaydi. Shunday qilib, agar tadbirkor soliqlar va yig‘imlarning to‘g‘ri hisoblanishi, to‘liq va o‘z vaqtida to‘lanishi, soliq imtiyozlari va preferensiyalarining real vaqt rejimida qo‘llanilishiga ishonch hosil qilishni istasa, soliq monitoringi ushbu muammolarning barchasini hal qilishga imkon beradi. Ya’ni soliq monitoringi natijasida tadbirkorlik subyekti soliq idorasi tavsiyalariga ko‘ra, yo‘l qo‘yilgan xatolarni o‘z vaqtida tuzatib oladi. Yana shuni alohida ta’kidlashimiz mumkinki, mamlakatimizda o‘tgan yillar davomida yaratilgan IT-infratuzilmasi hamda davlat soliq xizmati organlarining yagona ma’lumotlar bazasi soliq ma’muriyatchiligining yuqori texnologiyali modeliga o‘tish imkonini bermoqda. Soxaga oid kiritilayotgan o‘zgartirishlardan asosiy maqsad esa soliq nazoratini raqamlashtirish natijasida qarorlar qabul qilishda inson omilining ta’sirini kamaytirish va soliq organlarining soliq to‘lovchilar faoliyatiga asossiz aralashuvi xavfini bartaraf etishdan iboratdir. Soliq monitoringi hayotimizda ahamiyatli o’rin tutadi. Bu tizim soliq mablag’larini to’g’ri va samarali tarzda to’lashni ta’minlaydi. Bu esa davlatning moliyaviy rivojlanishini ta’minlash, jamoat tashqi rivojlanishini ko’rib chiqish va mamlakatning ma’lumotlarini o’rganishda yordam beradi. Soliq monitoringi soliq tizimining effektivligini oshirish, soliq mablag’larining to’g’ri sarflanishini ta’minlash va korrupsiyaga qarshi kurashda o’z o’rnini topgan. Bundan tashqari soliq monitoringi transparensiyani oshirish va huquqiy tartibni mustahkamlashga qaratilgan tizimlarni yaratishda ham muhim rol o’ynaydi. Soliq monitoringi soliq darajasini nazorat qilish va uni samarali boshqarishning muhim qismlaridan biridir. Bu jarayon orqali soliq organlari ma’lumotlar to’plash, soliqlar to’lash va soliqlar hisob-kitoblari jarayonlarini samarali boshqarishlari mumkin bo’ladi. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI I . O‘zbekiston Respublikasi qonunlari 1. 1. O’zbekiston Respublikasining Soliq kodeksi.– T.: ―Adolat , 2019‖ 1. 2. O’zbekiston Respublikasining Davlat soliq xizmati to’ g’ risidagi qonuni. 1997 yil 29 avgust 1.3. O‘zbekiston Respublikasining ―Soliq va byudjet siyosatining 2016 yilga mo‘ljallangan asosiy yo‘nalishlari qabul qilinganligi munosabati bilan O‘zbekiston Respublikasining Soliq kodeksiga o’zgartish va qo’shimchalar kiritish to’g’risidagi O‘RQ-398-sonli Qonun II. Darsliklar 2. 1. Vahobov A., Jo’rayev A. Soliqlar va soliqqa tortish. Darslik. –T: “IQTISOD- MOLIYa”, 2019. 2.2. Jo’rayev A., Shirinov S. Soliq statistikasi va prognozi. O’quv qo’llanma. – T.: “IQTISOD-MOLIYa”, 2015. 2.3. Jo’rayev A., Safarov G’., Meyliyev O. Soliq nazariyasi. O’quv qo’llanma. –T.: “Iqtisod-moliya”, 2019. III. Internet saytlari 3.1. http://www.gov.uz - O‘zbekiston Respublikasi hukumat portali 3.2. http://www.soliq.uz - O‘zbekiston Respublikasi Davlat soliq qo‘mitasi 3.2. http://www.lex.uz - O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi 3.3. http://www.mf.uz - O‘zbekiston Respublikasi moliya vazirligi 3.4. http://www. ziyonet.uz - Jamoat axborot ta‘lim tarmog‘i 3.5. https://chat.openai.com

Ushbu kurs ishini shaxsan o'zim yozganman va eng yuqori baho olganman. Mana shu mavzuda kurs ishi yoki referat qidirib yurganlarga tavsiya qilaman. Taqrizlar bilan 28 varoq, murakkab reja asosida, foydalanilgan adabiyotlar qismi hamda amaliy qismlar mavjud.

Sotib olish