Tekis o‘zgaruvchan harakatda tezlanish - Fizika - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	10000UZS
Hajmi	1.5MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	28 Sentyabr 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Fizika

Tekis o‘zgaruvchan harakatda tezlanish

Sotib olish

F I Z I K A
Tekis o‘zgaruvchan harakatda
tezlanish

TEKIS O‘ZGARUVCHAN HARAKAT
Notekis harakatning eng oddiy
ko‘rinishi- bu tekis o‘zgaruvchan harakatdir.
Qiya novdagi sharcha yoki aravachaning
harakati tekis o‘zgaruvchan harakatga
misol bo‘la oladi.

TEKIS O‘ZGARUVCHAN HARAKAT
Tomizgich o‘rnatilgan aravachaning qiya tekislikdagi
harakatini ko‘rib chiqamiz. Tomizgichdan bir tekisda
har 0,5 sekundda bittadan tomchi tushsin.
5 cm
15 cm
25 cm
35 cm

TEKIS O‘ZGARUVCHAN HARAKAT
5 cm
15 cm
25 cm
35 cm
= = 20 cm/s

TEKIS O‘ZGARUVCHAN HARAKAT
Ixtiyoriy teng vaqtlar oralig‘ida
tezligining son qiymati bir xil kattalikka
o‘zgarib boradigan jismning harakatiga
tekis o‘zgaruvcha harakat deyiladi.

TEKIS O‘ZGARUVCHAN HARAKAT

TEKIS O‘ZGARUVCHAN HARAKAT

T E Z L A N I SH
Vaqt birligida jism tezligining o‘zgarishiga son
jihatdan teng keladigan kattalik tezlanish deb
ataladi.?????? =
?????? − ??????
??????
??????
tezlanish
– oxirgi tezlik (m/s) – boshlang‘ich tezlik ( m/s)
t – vaqt (s)

TEZLANISH BIRLIGI[ ?????? ] =
??????
??????
−
??????
??????
??????
Tezlanish birligi -
?????? =
?????? − ??????
??????
?????? = =

TEZLANISH VEKTOR KATTALIK⃗?????? =
⃗
?????? −
⃗
??????
??????
??????

TEZLANISH VEKTOR KATTALIK
Tezlik vektor kattalik bo‘lgani uchunvaqt o‘tishi bilan
tezlikning o‘zgarishi ikki holatda kuzatiladi:
1) To‘g‘ri chiziqli harakatda tezlikning absolyut qiymati,
ya’ni moduli o‘zgarganida:

2) Miqdor jihatdan bir xil bo‘lsa ham harakat yo‘nalishi
o‘zgarganida:

MASALALAR YECHISH
Tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan
“Spark” avtomobili 5 s davomida tezligini
36 km/h dan 90 km/h ga oshirdi. Uning
tezlanishini toping.

5 - MASHQ (1)
1. Tinch turgan jism tekis tezlanuvchan
harakatlanib, 8 s da 20 m/s tezlikka
erishdi. Jism qanday tezlanish bilan
harakat qilgan?

5 - MASHQ (2)
2. Joyidan qo‘zg‘algan jism 0,3 tezlanish
bilan harakat qilib, qancha vaqtda 9 m/s
tezlikka erishadi?

5 - MASHQ (3)
3. Joyidan qo‘zg‘algan velosiped 10 s da
18 km/h tezlikka erishdi. So‘ngra tormoz
berib, 5 s dan keyin to‘xtadi. Velosipedning
tekis tezlanuvcha harakatidagi va tekis
sekinlanuvcha harakatidagi tezlanishlarini
toping.

5 - MASHQ (4)
4. Tekis tezlanuvchan harakat qilayotgan
“Kaptiva” avtomobili 25 s davomida
tezligini 45 km/h dan 90 km/h ga oshirdi.
“Kaptiva” ning tezlanishini toping.

5 - MASHQ (5)
5. Samolyot qo‘nish paytida g‘ildiraklarining
yerga tekkandagi tezligi 360 km/h. Agar
uning tezlanishi 2 bo‘lsa, u qancha vaqtdan
keyin to‘xtaydi?

Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
1. 40 km/h tezlik bilan harakatlanayotgan
avtomobil tekis tezlanuvchan harakat qilishni
boshladi. 100 m masofada 60 km/h tezlikka
erishish uchun u qanday tezlanish bilan
harakat qilishi kerak?

Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
2. Siz yura boshladingiz va ma’lum
vaqtdan keyin to‘xtadingiz. Bunda qaysi
holatda tezlanuvchan, qaysi holatda
sekinlanuvchan harakat qilasiz?

Tekis o‘zgaruvchan harakatda tezlanish

Sotib olish