Kirish Roʻyxatdan oʻtish

Docx

  • Referatlar
  • Diplom ishlar
  • Boshqa
    • Slaydlar
    • Referatlar
    • Kurs ishlari
    • Diplom ishlar
    • Dissertatsiyalar
    • Dars ishlanmalar
    • Infografika
    • Kitoblar
    • Testlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi 10000UZS
Hajmi 1.1MB
Xaridlar 0
Yuklab olingan sana 28 Sentyabr 2024
Kengaytma pptx
Bo'lim Slaydlar
Fan Fizika

Sotuvchi

Bohodir Jalolov

Tokning magnit maydoni

Sotib olish
F I Z I K A
M AVZU: Tokning magnit 
maydoni   Mustahkamlash
Shimoliy magnit qutb (N)  esa Yerning 
janubiy  geografik  qutbi  yaqinida  bo‘lib, 
66,5°  janubiy  kenglik  va  140°  sharqiy 
uzunlikda joylashgan.Yerning  shimoliy 
magnit  qutbi  qayerda 
joylashgan?3         Yerning  janubiy 
magnit  qutbi  qayerda 
joylashgan?2       Yerning  shimoliy  va  janubiy  qutblari 
yaqinida yer yuzidan 80-1000 km gacha 
balandlikda ro‘y beradi.
Yerning  janubiy  magnit  qutbi  (S)  75° 
shimoliy  kenglik  va  99°  g‘arbiy  uzunlik 
yaqinida joylashgan.      Qutb  yog‘dusi 
qayerda ro‘y beradi?1            Ersted tajribasi
     Magnit maydonning elektr toki bilan bog‘liqligini tajribada birinchi 
bo‘lib 1820-yilda daniyalik fizik  Xans Kristian Ersted  (1777−1851) 
aniqladi.  Tajribaga  ko‘ra  smexa  yig‘ib  olinadi.  Simlardan  biri 
janubdan  shimolga  tomon  tarang  tortilari.  Magnit  strelkasi 
o‘tkazgich sim ostiga unga parallel qilib qo‘yiladi.    Ersted tajribasi
        Kalitni  ulab  o‘tkazgich  simdan  tok  o‘tkazsak  shu  zahoti  tok 
o‘tayotgan  sim  ostidagi  magnit  strelkasi  90°  burchakka  burilib, 
simga  perpendikular  bo‘lib  qoladi.  Demak  tokli  o‘tkazgich  atrofida 
magnit maydoni yuzaga keladi va magnit strelkasini buradi.     Ersted tajribasi
        Ersted  tajribasi  tok  o‘tayotgan  o‘tkazgich  atrofida 
magnit   maydon   bor ekanligini ko‘rsatdi. To‘g‘ri tokning magnit maydoni
        Qalin  karton  qog‘ozi  olib  o‘rtasidan 
teshamiz  va  ingichka  metall  sterjenni 
o‘tkazamiz.  Karton  ustiga  temir 
kukunlarini  sochib,  sterjendan  tok 
o‘tkazaylik.  Tokning  magnit  maydoni 
ta’sirida  temir  kukunlari  sterjen  atrofida 
aylanalar  bo‘ylab  joylashib  qoladi.  Bu 
aylanalar  magnit  kuch  chiziqlarini 
tavsiflaydi  To‘g‘ri tokning magnit maydoni
        Tokli  o‘tkazgich  atrofida  hosil  bo‘ladigan  magnit 
maydon  kuch  chiziqlari  doimiy  magnitning 
atrofidagi  maydon  kuch  chiziqlariga  o‘xshash 
bo‘ladi.  To‘g‘ri tokning magnit maydoni
        Sterjendagi  tok  yo‘nalishini 
o‘zgartiraylik.  Shu  zahoti  barcha 
magnit  strelkalari  180°ga  buriladi. 
Demak,  tokning  magnit  kuch  chiziqlari 
yo‘nalishi  o‘tkazgichdagi  tokning 
yo‘nalishiga  bog‘liq.  To‘g‘ri  tok  atrofida 
hosil  bo‘ladigan  magnit  maydon  kuch 
chiziqlari  yo‘nalishini  parma  qoidasi 
orqali topish mumkin:    Parma qoidasi
        Agar  parmaning  ilgarilanma 
harakati  yo‘nalishi  o‘tkazgichdagi 
tokning  yo‘nalishida  bo‘lsa,  parma 
dastasining  aylanish  yo‘nalishi  shu 
tok  magnit  kuch  chiziqlarining 
yo‘nalishini ko‘rsatadi  G‘altakning magnit maydoni
        Ersted  tomonidan  tokli  o‘tkazgichning 
magnit  maydoni  kashf  etilishi 
elektromagnetizm  sohasidagi 
tadqiqotlarga  turtki  bo‘ldi.  Shu  yiliyoq, 
ya’ni  1820-  yilda  fransuz  fiziklari  Andre 
Mari  Amper  (1775−  1836)  va  Dominik 
Fransua  Arago  (1786−1853)  o‘tkazgich 
simni  yog‘och  o‘zakka  o‘rab  g‘altak 
yasadilar.  Undan  tok  o‘tkazib,  to‘g‘ri  tok 
maydonidan  ancha  kuchli  bo‘lgan  magnit 
maydonni hosil qildilar.  G‘altakning magnit maydoni
    Metall  simdan  spiral  yasab,  undan  tok  o‘tkazaylik. 
Spiralning  ikki  tomoniga  ikkita  magnit  strelkachani 
yaqinlashtiraylik.  Ikkala  strelkacha  spiral  o‘qi  tomon 
buriladi.  Bunda  strelkalarning  qutblari  bir  xil  yo‘nalishda 
bo‘lib qoladi. G‘altakning magnit maydoni
        Metall  simni  spiral  shaklida  qilib  organik  shisha  orqali 
o‘tkazaylik.  Uning  ustiga  temir  kukunlarini  sochaylik  va 
magnit  strelkachalarni  qo‘yaylik.  Simdan  tok  o‘tkazilsa, 
spiral  shaklidagi  tokning  magnit  kuch  chiziqlari  yo‘nalishi 
qanday bo‘lishini kuzatish mumkin
        Spiral  shaklidagi  simlar 
o‘raminini  solenoid  deb 
yuritiladi.   G‘altakning magnit maydoni
        Tok  o‘tayotgan  g‘altak 
atrofida  magnit  maydon 
mavjud  bo‘lib,  uning  ichidagi 
magnit  kuch  chiziqlari  o‘zaro 
parallel  bo‘ladi .  Tokli  g‘altak 
magnit  strelkasi  kabi  ikkita 
magnit qutbiga ega.    Mustaqil bajarish uchun topshiriq:
      Darslikda  berilgan  “Tokning  magnit  maydoni” 
mavzusini o‘qib, o‘rganish.1
     Mavzu oxiridagi savollarga javob yozish.
2

Tokning magnit maydoni

Sotib olish
  • O'xshash dokumentlar

  • Chegaraviy masalalar
  • Mexanik sistema dinamikasining umumiy teoremasi
  • Jismning og`irlik markazi
  • Nazariy mexanika faniga kirish
  • Ikki korpusli bug’latish qurilmasini hisoblash va loyihalash

Xaridni tasdiqlang

Ha Yo'q

© Copyright 2019-2025. Created by Foreach.Soft

  • Balansdan chiqarish bo'yicha ko'rsatmalar
  • Biz bilan aloqa
  • Saytdan foydalanish yuriqnomasi
  • Fayl yuklash yuriqnomasi
  • Русский