Dokument ma'lumotlari

Narxi 10000UZS
Hajmi 3.6MB
Xaridlar 0
Yuklab olingan sana 24 Fevral 2025
Kengaytma docx
Bo'lim Dars ishlanmalar
Fan Tarix

Sotuvchi

G'ayrat Ziyayev

Ro'yxatga olish sanasi 14 Fevral 2025

80 Sotish

Yangi O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning strategik maqsadlari va taraqqiyotning yangi bosqichi

Sotib olish
Y a n g i O‘ z b e ki s t o n d a iqti s o d i y i s l oh o t l a r n i n g s t r a t e g i k m a qs a d l a r i v a t ar a q q i y ot ni n g y a n g i b os qi c h i 1. Kirish 2. Yangi O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning asosiy maqsadlari 3. Islohotlarning asosiy yo‘nalishlari 4. Taraqqiyotning yangi bosqichi 5. Yangi islohotlarning natijalari va istiqbollari 6. Xulosa Kirish Iqtisodiy islohotlar   - xo jalik  yuritish  tizimida,  iqtisodiyotni  boshqarishda,  iqtisodiy ʻ siyosatni  amalga  oshirish  yo llari  va  usullarida  yirik  qayta  qurishlar,  o zgartirishlar ʻ ʻ samaradorligi  past  muayyan  iqtisodiy  tizimni  takomillashtirish  yoki  eski  tizimdan yangisiga  o tish  maqsadlarida  amalga  oshiriladi.  Iqtisodiy  tizimning  samaradorligi ʻ qoniqarsiz  bo lgan,  iqtisodiy  tangliklar  yuz  bergan,  iqtisodiyot  kishilarning  ehtiyojlarini ʻ yetarli  qondirmagan  hollarda,  mamlakat  o z  taraqqiyotida  boshqa  mamlakatlardan ʻ orqada  qolgan  sharoitlarda  o tkaziladi.  I.i.  larzalarsiz,  aniq  maqsadlar  ko zlangan  holda, ʻ ʻ parlament  qabul  qilgan  qonunlarga  bi-noan  va  davlat  rahbarligida  o tkaziladi.  I.i. ʻ evolyusion  rivojlanishni  ta minlaydi.  20-asr  oxiri  va  21-asr  boshlaridagi  I.i. ʼ umumbashariy  bo lib,  de-yarli  hamma  mamlakatlarda  o tkazildi.  Bozor  iqtisodiyoti ʻ ʻ qaror  topgan  mamlakatlarda  I.i.  iqtisodiyotni  erkinlashtirishga  qaratilgan  bo lib, ʻ davlatning  iqtisodiyotga  aralashuvini  cheklash,  iqtisodiyot  sub yektlari  mustaqilligini ʼ kuchaytirish,  monopoliyalar  faoliyatini  nazorat  qilish,  erkin  narxlarga  yo l  berish,  xullas ʻ bozor  mexanizmining  to laroq  amal  qilishiga  sharoit  yaratib  berishga  qaratildi. ʻ Yangidan  mustaqil  bo lgan  yosh  mamlakatlarda  (sobiqsotsialistik  mamlakatlar  va  SSSR ʻ tarkibidagi  respublikalar)  I.i.  2 yo nalishda  bordi:  1)  milliy  mustaqillikni  iqtisodiy ʻ jihatdan  ta minlashni  ko zlagan  islohotlar;  2)  rejali  iqtisodiyotdan  bozor  tizimiga ʼ ʻ o tishga  qaratilgan,  ya ni  bozor  islohotlari  yo nalishlarida  amalga  oshirildi.  Birinchi ʻ ʼ ʻ yo nalish  bo yicha  milliy  pulni  muomalaga  kiritish,  mustaqil  bank,  byudjet  va  soliq  ti- ʻ ʻ zimlarini  joriy  etish,  bojxona  xizmatini  tashkil  qilish  va  milliy  iqtisodiy  chegaralarni o rnatish,  i.ch.  tuzilmasini  o zgartirish  kabilar  amalga  oshirildi.  Ikkinchi  yo nalish ʻ ʻ ʻ bo yicha  mulkni  xususiylashtirish  va  davlat  tasarrufidan  chiqarish,  bozor  in- ʻ fratuzilmasini  yaratish,  rejali  davlat  narxlaridan  erkin  bozor  narxlarga  o tish,  agrar ʻ sohadagi  o zgarishlar,  tashki  iqtisodiy  faoliyatni  bozor  talablariga  mos  ravishda  qayta ʻ qurish,  monopoliyalarni  cheklash,  chetdan  kapital  kiritishni  rag batlantirish  kabi ʻ choratadbirlar  joriy  etildi. Yangi O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlar zaruriyati va ahamiyati O‘zbekiston  mustaqillikka  erishganidan  so‘ng  mamlakatda  iqtisodiy  tizimni modernizatsiya qilish  zaruriyati  paydo  bo‘ldi.   Mamlakatning  o‘z  oldiga  qo‘ygan  asosiy maqsadi  —  raqobatbardosh  bozor  iqtisodiyotiga  asoslangan  barqaror  rivojlanish modelini  yaratish.   Ushbu  jarayon  global  iqtisodiy  tendensiyalar  va  milliy  resurslardan samarali  foydalanishni  ta'minlashni  talab  etadi.  Shu  boisdan,  iqtisodiy  islohotlar o‘zining  muhim  ahamiyatini  ko‘rsatmoqda:  ular  nafaqat  iqtisodiy  barqarorlikka,  balki ijtimoiy  adolat  va  aholining  turmush  darajasini  yaxshilashga  qaratilgan. 1. Taraqqiyotning yangi bosqichiga o‘tish omillari Bugungi  kunda  O‘zbekiston  taraqqiyotning  yangi  bosqichiga  o‘tmoqda,  bu jarayon  quyidagi  omillar  bilan  belgilangan: o Mamlakatning  strategik  rivojlanish  maqsadlarini  amalga  oshirish  uchun islohotlarning  izchil  davom  ettirilishi. o Innovatsion   texnologiyalarni   joriy   qilish   va   iqtisodiyotning diversifikatsiyasi. o Xalqaro  iqtisodiy  hamkorlikni  rivojlantirish,  xorijiy  investitsiyalarni  jalb qilish  va  global  bozorga  chiqish. o Iqtisodiyotni  "inson  qadri"  tamoyiliga  asoslangan  holda  boshqarish. Ushbu  omillar  yangi  iqtisodiy  modelni  shakllantirish  va  milliy  rivojlanishni yangi  sifat  bosqichiga  olib  chiqishga  xizmat  qilmoqda. Yangi O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning asosiy maqsadlari 1. Barqaror iqtisodiy o‘sishni ta'minlash O‘zbekistonning  asosiy  strategik  maqsadlaridan  biri  barqaror  iqtisodiy  o‘sishni ta'minlashdir.  Bu  milliy  iqtisodiyotning  turli  sohalarida  izchil  rivojlanishni qo‘llab-quvvatlash,  iqtisodiy  infratuzilmani  modernizatsiya  qilish  va  ichki  hamda tashqi  bozorlardagi  talablarga  javob  beruvchi  mahsulotlar  ishlab  chiqarishni kengaytirishni  nazarda  tutadi.  Makroiqtisodiy  barqarorlikni  ta'minlash, inflyatsiyani  nazorat  qilish  va  aholi  turmush  darajasini  oshirish  bu  yo‘nalishdagi muhim  omillardir. 2. Raqobatbardosh iqtisodiyotni shakllantirish Bozor iqtisodiyoti  sharoitida  raqobatbardoshlik  asosiy  omil  hisoblanadi. O‘zbekistonda  raqobatbardosh  iqtisodiyotni  shakllantirish  uchun  biznesni rivojlantirishga  qulay  shart-sharoit  yaratish,  byurokratik  to‘siqlarni  bartaraf  etish, soliq  yukini  kamaytirish  va  investitsion  muhitni  yaxshilash  choralari  amalga oshirilmoqda.   Bu  maqsad  milliy  iqtisodiyotning  jahon  bozorida  mustahkam mavqe  egallashiga  xizmat  qiladi. 3. Innovatsion texnologiyalarni rivojlantirish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirish Zamonaviy  iqtisodiyot  innovatsiyalarsiz  rivojlana  olmaydi.  Shuning  uchun O‘zbekistonda  ilm-fan  va  texnologiyalarni  iqtisodiy  jarayonlarga  keng  joriy  etish muhim  ahamiyat  kasb  etmoqda.  Innovatsion  rivojlanish  dasturlari  orqali texnologik  modernizatsiya,  ishlab  chiqarish  samaradorligini  oshirish  va  yuqori qo‘shimcha  qiymatga  ega  mahsulotlar  ishlab  chiqarish  yo‘nalishlari  ustuvorlik kasb  etmoqda.  Bu  esa  iqtisodiy  rivojlanishning  sifatli  va  barqaror  bo‘lishini ta'minlaydi. 4. Xususiy sektorning iqtisodiyotdagi rolini kuchaytirish Xususiy  sektorning  iqtisodiyotdagi  o‘rni  va  ahamiyatini  oshirish  iqtisodiy islohotlarning  markazida  turadi.  Davlat  mulkini  xususiylashtirish,  tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash  va  kichik  hamda  o‘rta  biznes  uchun  keng  imkoniyatlar yaratish  orqali  iqtisodiy  faollikni  oshirish  ko‘zda  tutilgan.  Bu  esa  ish  o‘rinlarini ko‘paytirish,   aholi   daromadlarini   oshirish   va   mahalliy   iqtisodiyotni mustahkamlashga   xizmat   qiladi.Bu   maqsadlar   O‘zbekistonni   global iqtisodiyotning  faol  ishtirokchisiga  aylantirish  va  mamlakatda  uzoq  muddatli barqaror  rivojlanishni  ta'minlash  yo‘lida  muhim  ahamiyatga  ega.  Agar  ushbu bo‘limni  batafsilroq  kengaytirish  kerak  bo‘lsa,  xabar  bering! Yangi O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning asosiy maqsadlari Barqaror iqtisodiy o‘sishni ta’minlash. Barqaror  iqtisodiy  o‘sish  —  har  bir  taraqqiyot  strategiyasining  negizidir.  O‘zbekistonda  ushbu  maqsadga  erishish  uchun  iqtisodiyotning  turli  tarmoqlariga  zarur investitsiyalar  yo‘naltirish,  xomashyo  eksportiga  qaramlikni  kamaytirish  va  ichki bozorni  kengaytirish  choralari  ko‘rilmoqda.  Bunda  iqtisodiy  siyosatda  makroiqtisodiy barqarorlikni  saqlash,  inflyatsiya  darajasini  maqbul  ko‘rsatkichlarda  ushlab  turish  va valyuta  bozorini  erkinlashtirish,  shu  bilan  birga,  iqtisodiyotga  xorijiy  sarmoyalarni  jalb qilish  muhim  ahamiyat  kasb  etadi.  Bundan  tashqari,  davlat  resurslaridan  unumli foydalanish,  davlat-xususiy  hamkorlikni  kengaytirish,  tadbirkorlar  va  iste’molchilar manfaatlarini  muvozanatlash  barqaror  o‘sish  uchun  negiz  yaratadi. Raqobatbardosh iqtisodiyotni shakllantirish. Raqobatbardoshlik  —  global  iqtisodiy  maydonda  muvaffaqiyatning  asosiy  kaliti.  Yangi O‘zbekiston  raqobatbardosh  iqtisodiyotni  yaratish  orqali  ichki  va  tashqi  bozorlar  uchun yuqori  sifatli,  qiymati  maqbul  hamda  texnologik  jihatdan  ilg‘or  mahsulotlar  ishlab chiqarishni  maqsad  qilgan.  Bunda  davlat  boshqaruvida  monopoliyalashuvni  cheklash, biznes  yuritish  uchun  soddalashtirilgan  tartib-taomillarni  joriy  qilish,  tadbirkorlik sub’yektlari  uchun  teng  huquq  va  imkoniyatlar  yaratish,  intellektual  mulk  huquqlarini himoya  qilish  va  korrupsiyani  bartaraf  etish  choralari  muhimdir.  Ana  shu  mezonlar pirovardida  mahalliy  ishlab  chiqaruvchilarning  tashqi  bozorga  chiqish  imkoniyatlarini kengaytiradi,  bu  esa  iqtisodiy  raqobatbardoshlikni  mustahkamlaydi. Innovatsion texnologiyalarni rivojlantirish va ishlab chiqarish samaradorligini oshirish. Innovatsion  texnologiyalar  joriy  etilishi  iqtisodiy  islohotlarning  yangi  bosqichida markaziy  o‘rin  tutadi.  Maqsad  —  ishlab  chiqarish  jarayonlarini  zamonaviylashtrib, qo‘shimcha  qiymatni  oshiruvchi,  energiya  va  resursni  tejovchi  usullarni  qo‘llashdir. Buning  uchun  ilm-fan,  ta’lim  va  ishlab  chiqarish  o‘rtasida  mustahkam  aloqalar yaratiladi,  startaplar  va  innovatsion  g‘oyalarni  qo‘llab-quvvatlovchi  maxsus  fondlar, inkubatorlar  va  texnoparklar  tashkil  etiladi.  Davlat  ilmiy-tadqiqot  institutlari  va  oliy ta’lim  muassasalari  bilan  hamkorlikda  xomashyo  ilmiy  qayta  ishlash,  yuqori texnologiyali  mahsulotlar  ishlab  chiqarish  va  xizmatlar  sohasini  rivojlantirish  orqali iqtisodiy unumdorlik  oshiriladi.  Natijada,  iqtisodiyotda  yuqori  qo‘shilgan  qiymatga  ega eksport  salohiyati  kuchayadi,  global  texnologik  zanjirga  integratsiya  chuqurlashadi. Xususiy sektorning iqtisodiyotdagi rolini kuchaytirish. Xususiy  sektor  iqtisodiyot  rivojining  harakatlantiruvchi  kuchi  hisoblanadi.  Yangi O‘zbekiston  islohotlarida  xususiy  sektor  faoliyati  uchun  qulay  muhit  yaratish,  ular oldidagi  byurokratik  to‘siqlarni  kamaytirish,  kredit  resurslaridan  foydalanishni yengillashtirish  va  adolatli  soliq  siyosatini  izchil  amalga  oshirish  maqsad  qilingan. Shuningdek,  tadbirkorlarni  himoya  qiluvchi  huquqiy  baza  takomillashtiriladi, xususiylashtirish  jarayonlarini  shaffoflashtirish  va  ularga  xorijiy  investorlarga  teng huquqlar  berish  orqali  iqtisodiyotga  xususiy  kapital  kirib  kelishi  rag‘batlantiriladi. Natijada,  xususiy  sektor  ko‘lamining  kengayishi  bilan  bandlik,  innovatsiya  va  ishlab chiqarish  samaradorligi  oshadi  va  iqtisodiyotning  tarkibiy  o‘zgarishi  jadallashadi. Umuman  olganda,  ushbu  maqsadlar  o‘zaro  bog‘liq  va  bir-birini  to‘ldirib  turuvchi  tizimli islohotlar  majmuasini  tashkil  etadi.  Ular  milliy  iqtisodiyotning  ichki  qudratini  oshirish, tashqi  bozordagi  mavqeini  mustahkamlash,  jamiyat  farovonligini  yuksaltirish  va  global iqtisodiy  hamkorlikdagi  rolini  kuchaytirishga  xizmat  qiladi.Bugungi  kunda  barcha rivojlangan  mamlakatlar  o’rtasida  raqamlashtirilgan  iqtisodiy  va  moliyaviy  tizimga mutloq  o’tishi,  aholining  iqtisodiy  va  ijtimoiy  hayotini  yaxshilash,  iqtisodiyotda  yuzaga kelayotgan  ko’plab  dolzarb  muammolarning  yechimini  topishga  hamda  shu  bilan birgalikda  to’liq  raqamlashtirish  esa  inson  omilini  kamaytirgan  holda  korrupsiyaga  chek qo’yish  va  yanada  iqtisodiy-ijtimoiy  rivojlanishi  uchun  poydevor  vazifasini  bajarmoqda. Buning  uchun  ko’plab  mamlakatlarda  axborot  resurslari  markazi  yoki  raqamli  davlat xizmatlari  tashkil  etilgan  va  zamonga  hamnafas  ravishda  so’nggi  texnologiyalar  bilan takomillashtirilmoqda.  Rivojlanayotgan  mamlakatlarda  esa  elektron  tijorat,  masofaviy ta’lim  hamda  onlayn  platformalarni  yaratish  kabi  sohalar  biznesni  raqamlashtirishda yuqori   darajada   qo’llab   quvvatlanmoqda.O’zbekiston   Respublikasida   ham raqamlashtirish,  raqamli  infratuzilmani  yaratish  masalasi  dolzarb  kun  tartibiga chiqganligi  sababli  mamlakatimiz  rivojlanayotgan  davlatlar  qatoriga  kirgan  holda barcha  sohalarni,  jumladan  tibbiyot,  ta’lim,  iqtisodiy  va  moliyaviy  tizimlar  va  boshqa soha sektorlarida  raqamlashtirishni  joriy  etish  va  takomillashtirish  uchun  bir  necha loyihalar  va  strategik  vazifalarni  rejalashtirmoqda.  Jumladan,  O’zbekiston  Respublikasi Prezidentining  2020-yil  5-noyabrdagi  ““Raqamli  O‘zbekiston  —  2030”  strategiyasi  va uni  samarali  amalga  oshirish  chora-tadbirlari  to’g’risida”gi  PF-6079  sonli  farmoni  ham aynan  shu  maqsadda  qabul  qilingan. Farmonda  bir  qator  ustuvor  vazifalar  belgilangan  bo‘lib,  ular  jumlasiga: • Aholi  punktlarini  Internet  tarmog‘iga  ulash  darajasi,  shu  jumladan  keng polosali  ulanish  portallarini  2,5  milliongacha  ko‘paytirish,  20  ming  kilometr  optik-tolali aloqa  liniyalarini  qurish  va  mobil  aloqa  tarmoqlarini  rivojlantirish  orqali  78  foizdan  95 foizga  yetkazish; • Hududlarni  ijtimoiy-iqtisodiy  rivojlantirishning  turli  sohalarida  400  dan  ortiq axborot  tizimlari,  elektron  xizmatlar  va  boshqa  dasturiy  mahsulotlar  joriy  etish; • 587  ming  nafar  kishini,  shu  jumladan  “Bir  million  dasturchi”  loyihasi doirasida  500  ming  nafar  yoshlarni  qamrab  olish  orqali  kompyuter  dasturlash  asoslariga o‘qitish  tashkillashtirish; • Hududlarda  hokimlar,  davlat  organlari  va  tashkilotlar  xodimlarining  raqamli savodxonligini  va  malakasini  oshirish,  ularni  axborot  texnologiyalari  va  axborot xavfsizligi  bo‘yicha  o‘qitish  uchun  tegishli  oliy  ta’lim  muassa  salari  biriktirish  hamda ularning  12  ming  nafar  xodimi  axborot  texnologiyalari  sohasida  o‘qitish. Mamlakatimizda  mazkur  farmon  asosida  rejalashtirilgan  startegik  vazifalar amalga  oshirilmoqda.  Shu  xususida  AKTga  katta  e’tibor  qaratilmoqda.  Ma’lumki, axborot  kommunikatsiya  texnologiyalaridan  foydalanish  iqtisodiyotni  raqamlashtirishda muhim  rol  o’ynaydi.  Jumladan  yuqoridagi  qarorlarning  amaldagi  natijasi  sifatida  to’lov tizimida  kommunal  xizmatlaridan  foydalanishda  hisob-kitobni  amalga  oshirishda  turli xil  smart  texnologiyalaridan  foydalanish  va  shu  bilan  birgalikda  bu  xizmatlarni  yanada takomillashtirish  va  boshqarish  uchun  “aqlli  uy”  kabi  tajribalarni  yo’lga  qo’yish,  jamoat transportlarida  esa  avtomatlashtirilgan  tizimni  joriy  etish  va  naqd  pulsiz  to’lovlar tizimni  amalga  oshirish,  sug‘urta  tizimini  raqamlashtirish  uchun  davlat-xususiy sheriklik  asosida  raqamli  sug‘urtani  amalga  oshirish  mexanizmlarini  joriy  etilishi  , iqtisodiyotning real  sektorlarida  robotlashtirilgan  texnikalalardan  foydalanish  va  yirik korxonalarda  robotexnika  va  kuchli  IT  muxandislarini  jalb  etilishi  kuzatilmoqda. 1-jadval O’zbekiston hududida korxona va atshkilotlarda internetga ulangan kompyuterlar soni Jadvalda  keltirilgan  ma’lumotlardan  ko’rishimiz  mumkinki,  O’zbekiston Respublikasi  hududidagi  korxona  va  tashkilotlarda  internetga  ulangan  kompyuterlar soni  barcha  Respublika  hududlarida  o’sish  tendensiyasini  namoyish  etgan.  Bunga  ko’ra Jizzax  viloyati  hududida  joylashgan  korxona  va  tashkilotlarda  internetga  ulangan kompyuterlar  soni  2020  yilda  9251  tani  tashkil  etib  o’tgan  yilga  nisbatan  bu  ko’rsatkich pasaygan  bo’lsada,  2021-yilda  19  924  tani  tashkil  etgan.  Bunga  sabab  “Jizzax”  erkin iqtisodiy  zonasida  Janubiy  koreyalik  hamkorlar  bilan  birgalikda  11  million  dollarga teng,  yillik  quvvati  50  ming  kilometr  optik  tolali  kabel  mahsulotlarini  ishlab  chiqarish zavodi  ishga  tushirilganidir. t/r Hududlar 2017  yil 2018  yil 2019  yil 2020  yil 2021  yil 1 Qoraqalpog'iston 12  594 15  431 17  788 21  882 28  666 2 Andijon  viloyati 11  972 14  699 17  830 20  173 19  924 3 Buxoro  viloyati 14  073 16  041 19  513 23  101 27  573 4 Jizzax  viloyati 12  822 14  200 14  822 9  251 21  025 5 Qashqadaryo  viloyati 13  179 14  857 18  006 18  631 22  960 6 Navoiy  viloyati 11  190 14  490 17  686 18  246 39  367 7 Namangan  viloyati 10  499 13  800 17  292 20  408 14  509 8 Samarqand  viloyati 23  569 26  955 32  001 33  970 12  753 9 Surxondaryo  viloyati 6  907 8  611 9  323 8  840 45  031 10 Sirdaryo  viloyati 5  488 6  327 7  849 10  245 32  638 11 Toshkent  viloyati 18  371 23  393 29  228 36  050 20  297 12 Farg'ona  viloyati 15  489 18  449 21  508 27  590 207  782 13 Xorazm  viloyati 9  410 11  962 14  811 17  600 538  933 14 Tosheknt  shahri 144  896 158  788 175  760 175  926 20  297 Respublika  bo‘yicha 310  459 358  003 413  417 441  913 538  933 Bundan tashqari  Toshkent  viloyati  va  Toshkent  shahrida  2021-yilda korxonalarda  internet  aloqalariga  ulangan  kompyuterlar  soni  45  031  va  206  782  taga yetgan  bo’lib,  bunga  sabab  2021-  yil  davomida  ikki  mingta  qo‘shimcha  mobil  aloqa baza  stansiyasini  o‘rnatish  orqali  ularning  umumiy  soni  33,7  mingtaga,  aholi maskanlarida  keng  polosali  mobil  internet  qamrovi  darajasi  95  foizgacha oshirilganligidir.  Shu  bilan  birgalikda  2021-yil  yakuniga  qadar  nafaqat  poytaxt hududida  balki  mamlakatimiz  hududining  Nukus,  Urganch,  Namangan,  Qarshi,  Termiz va  Toshkent  shaharlarida  ham  IT-park  filiallari  faoliyati  yo‘lga  qo‘yilganligi  tufayli,  bu viloyatlarda  turli  xil  tashkilotlarda  internet  aloqalariga  ulangan  texnikalarning  tez fursatda  ko’payishiga  sabab  bo’lgan. 2-jadval O’zbekiston Respublikasi hududida joylashgan korxona va tashkilotlarda shaxsiy Mamlakatimizda  raqamli  iqtisodiyot  va  ijtimoiy  jamiyatni  raqamlashtirish jarayoni  ko’pgina  sohalarda  ortda  qolayotgan  bo’lsada,  yuqorida  ta’kidlab  o’tilgan farmon  va  qonunlar  natijasida  bu  kamchilik  va  muammolarga  chek  qo’yilayotganligini kompyuterlarning (serverlardan tashqari) soni t/r Hududlar 2017  yil 2018  yil 2019  yil 2020  yil 2021  yil 1 Qoraqalpog'iston 41  125 45  483 50  945 53  251 55  510 2 Andijon  viloyati 46  409 48  895 54  530 56  344 53  842 3 Buxoro  viloyati 41  003 45  294 51  280 55  888 56  058 4 Jizzax  viloyati 25  854 26  976 28  867 18  887 34  016 5 Qashqadaryo  viloyati 59  141 64  395 67  670 62  434 74  842 6 Navoiy  viloyati 35  646 40  031 44  562 46  708 48  364 7 Namangan  viloyati 42  643 47  299 52  800 55  071 57  102 8 Samarqand  viloyati 69  606 79  084 87  599 86  409 91  490 9 Surxondaryo  viloyati 38  829 41  879 40  781 27  291 36  280 10 Sirdaryo  viloyati 20  254 21  660 23  669 24  435 24  286 11 Toshkent  viloyati 60  492 68  944 78  495 81  215 86  668 12 Farg'ona  viloyati 55  249 62  401 66  245 79  718 84  188 13 Xorazm  viloyati 36  675 40  212 45  094 47  518 50  746 14 Tosheknt  shahri 280  899 297  347 320  189 319  517 352  751 Respublika  bo‘yicha 853  825 929  900 1  012  726 1  014  686 1  106  143 ko’rishimiz mumkin.  Ma’lumotlarga  ko’ra  2019  va  2021  yillar  davomida  korxona  va tashkilotlarda  shaxsiy  komyuter  (serverlardan  tashqari)  mavjudligini  tahlil  qiladigan bo’lsak,  respublikamizning  viloyatlar  kesimidagi  yillar  bo’yicha  o’sish  sur’ati  yuqorilab borayotganligini  ko’rishimiz  mumkin.  Toshkent  shahrida  joylashgan  korxona  va tashkilotlarda  shaxsiy  kompyuterlar  mavjudligi  2020  yilda  319  517  donani  tashkil  etib, bu  ko’rsatkich  2019-yilga  nisbatan  pasaygan.  Biroq  2021-yilda  352  751  donani  tashkil etib  sezilarli  darajada  oshgan.  Bunga  sabab  iqtisodiyotni  raqamlashtirishda  AKT  lari bilan  ta’minlashga  katta  miqdordagi  investitsiyalar  jalb  qilinganligi  bo’lib,  2021  -yilda O’zbekiston  Respublikasi  Davlat  statistikasi  qo’mitasi  ma’lumotlariga  ko’ra  bu  sektorga qilgan  investitsiyalar  11,8  trillion  so’mga  (1milliard  AQSH  dollaridan  ortiq)  yetgan. Yuqoridagi  keltirilgan  ma’lumotlarga  ko’ra,  respublika  hududida  joylashgan korxona  va  tashkilotlarda  shaxsiy  kompyuterlarning  mavjudligi  va  bu  texnik qurilmalarning  internetga  ulanish  so’nngi  yillarda  oshib  borgan.  Bunga  sabab  hozirgi kunda  jahon  miqiyosida  yangi  zamonaviy  kasblarning  (frilanserlar,  dasturchilar, traderlar,  web-dizaynerlar  va  boshqalar)  rivojlanayotganligi  va  davlatimiz  tomonidan bunga  katta  e’tbor  berilayotganligi  O’zbekiston  hududida  IT-parklari  tashkil  etilishi  va buning  natijasida  300dan  ortiq  yangi  kompaniyalar  ochilishi  sababli  iqtisodiyotda raqamlashtirish   va   raqamli   texnologiyalar   bilan   barcha   soha   sektorlarini ta’minlanmoqda. Biroq  yuqorida  sanab  o’tilgan  turli  xil  loyihalarning  amalga  oshirilishi  va  ijobiy natijalarga  erishganligidan  tashqari,  respublika  hududlarining  barcha  qismida  ham  bu kabi  sharoitlar  yaratib  berilmagan.  Negaki,  qishloq  hududlarida  internet  aloqasi  mavjud emasligi  sababli  AKT  ga  ehtiyoj  kam  va  rivojlanish  jihatdan  ortda  qolmoqda.  Bu muammolarni  bartaraf  etish  uchun  nazarimizda  mamlakatimizning  chekka  va  olis qishloq  hududlarini  optik  tolali  internet  tarmoqlari  bilan  ta’minlash  lozim.  Bundan tashqari,  raqamli  texnologiyalarni  iqtisodiyotda  ommalashtirish  uchun  barcha  sohalarni yuqori  sifatli  va  zamonaviy  darajadagi  axborot  texnologiyalari  bilan  ta’minlash,  yetuk mutaxassislarni  sohaga  keng  jalb  etish  va  faoliyat  olib  borayotgan  shaxslarning ko’nikma  va  malakalarini  muntazam  oshirib  borish  lozim.  Bu  o‘z  navbatida mamlakatimizda   bandlik   muammosining   yechilishiga   hamda   iqtisodiy raqobatbardoshlikni ta’minlashiga  salmoqli  darajada  yordam  beradi. Islohotlarning e’tirof  etilgan  dastlabki  yutug‘i  – Markaziy  Osiyo  mamlakatlari  bilan  munosabatlarning shiddat  bilan  yuksalishi  bo‘ldi.  Mamlakatimizning  Markaziy  Osiyodagi  qo‘shnilari  bilan munosabatlarida  yangi  davr  boshlandi  va  bu  shunchalar  qisqa  muddatlarda  amalga oshdiki,  diplomatiya  san’ati  darsliklariga  kiritish  ham  mumkin. Dastavval  Tojikiston  bilan  munosabatlardagi  siljishni  ta’kidlash  kerak.  Rasmiy  darajada bu  “Strategik  sheriklik  to‘g‘risida”gi  shartnomani  imzolash  bilan  mustahkamlandi.  Eng muhimi,  siyosiy  siljish  oddiy  odamlarga  ijobiy  ta’sir  ko‘rsatdi,  chunki  fuqarolarning safari  va  insonparvarlik  aloqalarini  yengillashtiruvchi  vizasiz  tartib  kiritildi.     O‘zbek-tojik cheragalarini  aniq  belgilash  va  delimitatsiyalash,  shuningdek,  suvdan  foydalanish masalalari  bo‘yicha  konstruktiv  muloqotda  sezilarli  o‘zgarishlarga  erishildi. O‘z  navbatida,  Qirg‘iziston  bilan  Strategik  sheriklik,  do‘stlik,  ahil  qo‘shnichilik  va ishonchni  mustahkamlash  to‘g‘risidagi  Deklaratsiya  imzolandi.  Tomonlar  chegaralarni belgilash  va  Xitoy  – Qirg‘iziston  – O‘zbekiston  – Turkmaniston  yo‘nalishi  bo‘yicha tranzit  avtomobil  va  multimodal  yuk  tashishni  tashkil  etish  bo‘yicha  hamkorlikni faollashtirdilar.  O‘zbekiston  – Qirg‘iziston  – Xitoy  temir  yo‘llari  qurilishi  loyihasi bo‘yicha  samarali  ishlar  olib  borilmoqda.  Ularning  amalga  oshirilishi  tranzit  yuk tashishning  keskin  o‘sishiga  olib  keladi.  Suvdan  foydalanish  sohasida  ikki  tomonlama hamkorlik  rivojlanmoqda.  Bunga  Qirg‘iziston  Respublikasi  Jalolobod  tumanida O‘rtato‘qay  (Kosonsoy)  suv  omboridan  davlatlararo  foydalanish  to‘g‘risida  tuzilgan Bitim  misol  bo‘lib  xizmat  qiladi.   2016—2022  yillarda  Qozog‘iston  bilan  munosabatlarda qardoshlik  va  ahil  qo‘shnichilik  aloqalari  tubdan  yangi  bosqichga  ko‘tarilib,  yanada mustahkamlandi.  2021  yil  6  dekabrda  O‘zbekiston  Respublikasi  va  Qozog‘iston Respublikasi  o‘rtasida  ittifoqchilik  munosabatlari  to‘g‘risidagi  Deklaratsiya  imzolangan edi.  Mazkur  hujjatda  tomonlarning  Oliy  Davlatlararo  Kengash,  Parlamentlararo hamkorlik  kengashi  hamda  O‘zbekiston  Respublikasi  va  Qozog‘iston  Respublikasining Tashqi  ishlar  vazirlari  Kengashini  ta’sis  etish  niyati  ifodalangan.   Shavkat  Mirziyoyevning 2021  yil  aprel  oyida  Ashxobodga  va  Turkmanistonning  yangi  Prezidenti  Sardor Berdimuxamedovning  2022  yil  iyul  oyida  Toshkentga  tashrifi  davomida  erishilgan kelishuvlar do‘stlik,  ahil  qo‘shnichilik  va  strategik  sherikchilik  munosabatlarini  ham yanada  rivojlantirdi. O‘zbekiston  siyosatining  yangi  Markaziy  Osiyo  vektori  haqida  gapirganda  ularning  sifati jihatidan  yaxshilanishining  bir  qancha  indikatorlarini  ta’kidlash  mumkin.  Markaziy  Osiyo mamlakatlari  O‘zbekistonga  sayyohlik  maqsadi  bilan  tashrif  buyuruvchi  fuqarolar  orasida izchil  birinchilikni  egallaydilar.  Demak,  agar  shu  yilning  may  oyida  O‘zbekistonga  503,6 ming  xorijiy  sayyoh  tashrif  buyurgan  bo‘lsa,  shundan  qariyb  170  ming  nafari Qozog‘iston,  141,3  ming  nafari  –  Qirg‘iziston  va  16  ming  nafari  –  Tojikiston fuqarolaridir.  Bularning  barchasini  qo‘shganda  427  ming  nafardan  ortiqni  tashkil etadi.   O‘zaro  savdo-sotiqning  o‘sishi  asosiy  indikatorlardan  biri  bo‘lib  xizmat  qildi. Pandemiyaga  qadar  2017-2019  yillarda  O‘zbekistonning  Qozog‘iston  bilan  tashqi  savdo aylanmasi  2,05  dan  3,367  milliard  dollarga  qadar,  Qirg‘iziston  bilan     –    0,25  dan  0,829 milliard  dollarga  qadar,  Tojikiston  bilan     –     0,237  dan  0,497  milliard  dollargacha  va Turkmaniston  bilan  – 0,177  dan  0,541  milliard  dollarga  qadar  oshdi.   Jami  tovar ayirboshlash  hajmi  5,234  milliard  dollarni  tashkil  etdi.  Bu  Markaziy  Osiyoni  o‘sha  paytda O‘zbekistonning  yetakchi  tashqi  savdo  sheriklari  orasida  Xitoy  va  Rossiyadan  keyin uchinchi  o‘ringa  olib  chiqdi.  Oxirgi  yillarda  yaratilgan  ijobiy  asosni  e’tiborga  olgan  holda yaqin  kelajakda  Markaziy  Osiyo  o‘zbek  tashqi  iqtisodiy  siyosatining  eng  yirik  eksport- import  yo‘nalishiga  aylanishini  bashorat  qilish  mumkin.Mintaqaviy  xavfsizlik  sohasidagi hamkorlikning  mustahkamlanishini  mintaqa  davlatlari  o‘rtasida  ishonchning  ortib  borishi ko‘rsatkichi  deb  hisoblash  mumkin.  Buni  2021  yilda  Tojikiston  va  Qozog‘iston  bilan o‘tkazilgan  harbiy  mashg‘ulotlar,  shuningdek,  O‘zbekiston  va  Markaziy  Osiyoning  BMT, MDH  va  SHHT  kabi  xalqaro  tashkilotlar  doirasidagi  hamkorligi  tasdiqlab  turipti.   BMT Bosh  Assambleyasining  bir  ovozdan  ma’qullangan  Orolbo‘yi  mintaqasini  “ekologik innovatsiyalar  va  texnologiyalar  zonasi”  deb  e’lon  qilgan  rezolyutsiyasi  bunga  ibratli misol  bo‘la  oladi.  Rezolyutsiya  tashabbusi  O‘zbekistonga  tegishli  bo‘lib,  Qozog‘iston, Tojikiston  va  Turmanistonni  kiritgan  holda  50  ta  davlat  uning  hammuallifi  sifatida chiqdilar.Prezident  Shavkat  Mirziyoyevning  mintaqalarni  birlashtirish  darajasini  keskin oshirish  imkonini  bergan  Markaziy  Osiyo  davlatlari  rahbarlarining  Maslahat uchrashuvlari formatini  tashkil  etish  to‘g‘risidagi  tashabbusi  –   shubhasiz,  uning  bu yo‘ldagi  maqtovga  sazovor  xizmati  bo‘ldi.  Bunday  uchrashuvlarning  to‘rttasi  – 2018  yili Nur-Sultonda,  2019  yili  – Toshkentda,  2021  yili  – Turkmanboshida  va  2022  yili  – Qirg‘izistonning  Cho‘lpon-ota  shahrida  bo‘lib  o‘tdi.  Bu  uchrashuvlarning  barchasida Markaziy  Osiyo  uchun  dolzarb  bo‘lgan  suv  resurslari,  iqlim  o‘zgarishlari,  transport kommunikatsiyasi,  kambag‘allik  bilan  kurashish,  xavfsizlikni  ta’minlash  sohasidagi  ko‘p tomonlama  hamkorlikka  ustunlik     beruvchi  masalalar  va  muammolar  muhokama qilinadi.   Inson kapitaliga investitsiyalar – O‘zbekistonda Uchinchi Renessansni shakllantirish uchun asos sifatida. Islohotlarning  inson  tafakkurini  o‘zgartirishga  yo‘naltirilganligi  ularning  muhim  tarkibiy qismi  sifatida  yuzaga  chiqadi,  chunki  aynan  ular  yangi  O‘zbekistonni  yaratuvchilardir. Insoniy  kapital  sifati  – har  qanday  modernizaiya  va  iqtisodiy  muvaffaqiyatning  eng muhim  poydevoridir.  Biroq  buning  ortida  quruq  formulalar  va  mulohazalar  emas,  balki, avvalo,  asosida  harakatlar  strategiyasi  quriladigan  g‘oyalar  turadi.  O‘zbekiston Respublikasi  Prezidentining  “Uchinchi  Renessans”  g‘oyasi  shunday  g‘oya  bo‘ladi.   Uning mohiyati  shundan  iboratki,  u,  bir  tomondan,  qachonlardir  zamonaviy  O‘zbekiston  hududi o‘z  bilimlarini  boshqa  sivilizatsiya  va  xalqlarga  beradigan  jahon  ilmiy,  madaniy  va ma’naviy  taraqqiyot  markazi  bo‘lganligi  to‘g‘risidagi  xotira  yashaydigan  o‘tmishga, ma’naviy-tarixiy  ildizlarga,  milliy  o‘z-o‘zini  anglash  va  madaniyatning  chuqur qatlamlariga  murojaat  qiladi.  Bunday  intellektual  gullab-yashnash  davrlari  Birinchi “ma’rifat”     Renessansi  (IX-XII  asrlar)  va  Ikkinchi  “temuriylar”     Renessansi  (XIV-XV asrlar)  bo‘lgan.  Boshqa  tomondan,  Uchinchi  Renessans  g‘oyasi  hozir  va  kelajakka qaratilgan.  Dunyoda  xalqlar  iqtisodiyoti  va  farovonligini,  ularning  XXI  asrdagi raqobatbardoshliligini  belgilab  beradigan   axborot-kommunikatsiya  sohasidagi  ilg‘or bilimlari  asosida  yangi  ilmiy-texnik  inqilob  bormoqda.  O‘zbekiston  uchun  bu  chorlov  va ayni  vaqtda  global  taraqqiyot  avangardiga  kirishning  tarixiy  imkoniyatidir,  biroq  uning buni  qilishini  asoslaridan  biri  ta’lim  tizimi  bo‘lishi  zarur  bo‘lgan  tiklanishning  uchinchi davri  doirasidagina  mumkin  bo‘ladi.   Modomiki,  uzoq  muddatli  maqsad  aniq  bo‘larkan, unda  ta’lim  islohoti  unga  muvofiq  ravishda  tizimli  xarakter  kasb  etdi.  Birinchi  navbatda, maktabgacha ta’limga  yuqori  e’tibor  ajratila  boshlandi,  chunki  aynan  bolalik  davrida tafakkur,  bilimga  muhabbat,  ma’naviy  va  estetik  tasavvurlarga  muhim  asos  joylanadi.  Bu maqsadlarga  erishish  uchun  2017  yili  Maktabgacha  ta’lim  vazirligi  bunyod  etildi  va  2030 yilga  qadar  O‘zbekiston  Respublikasida  Maktabgacha  ta’lim  tizimini  rivojlantirish konsepsiyasi  qabul  qilindi.  Qabul  qilingan  qarorlar  natijasida  2020  yilga  kelib  bolalarni maktabgacha  ta’limga  qamrab  olish  2015  yil  ko‘rsatkichlariga  solishtirganda  bir  necha barobarga  ortdi.  Masalan,  Qashqadaryo  viloyatida  – 3,4  barobarga,  Jizzaxda  –     4 marotaba,  Namanganda–  3 marotaba,  Samarqandda  – 3,1  barobarga  va  Toshkent viloyatida     – 1,6  barobarga  o‘sdi.  Bu  beshta  viloyatda  respublikadagi  3 yoshdan  6 yoshgacha  bo‘lgan  umumiy  bolalar  sonidan     43,9foiz  bolalar  istiqomat  qiladilar.Prezident Shavkat  Mirziyoyev  o‘zining  2020  yil  dekabridagi  Oliy  Majlisga  murojaatida  2023  yil yakuniga  qadar  maktabgacha  ta’limga  qamrovni  75  foizgacha  oshirish  maqsadini qo‘ydi.Byudjetdan  ajratilgan     600  mlrd  so‘m  subsidiyaga  2 mingta  nodavlat  bolalar bog‘chalari  tashkil  etilishi  zarur.  Bu  sohada  xususiy  sektor  ulushi  ham  25  foizgacha o‘sishi  darkor.  Bunda  jismoniy  imkoniyati  cheklangan  bolalar  uchun  maktab  va maktabgacha  ta’limga  bepul  tayyorgarlik  tizimiga  alohida  e’tibor  qaratiladi.Parallel ravishda  maktab  ta’limi  sifatini  oshirish  bo‘yicha  keyingi  chora-tadbirlar  amalga oshirilmoqda.     2022  yildan  boshlab  metodologik,  institutsional,     infratuzilmaviy xarakterdagi  bir  necha  yo‘nalishlarini  o‘z  ichiga  oladigan  maktab  ta’limi  tizimini  isloh qilishning  yangi  bosqichiga  start  berildi.  Birinchidan,  bu  yangi  metodikalar  asosida o‘qituvchilarni  qayta  tayyorlash  va  ularni  mamlakat  mintaqalari  hamda  har  bir  tumandagi maktablarning  20  foiziga  tatbiq  etish  dasturidir.  Moliyalash  hajmi  100  mln  dollar  qilib belgilangan.  Shuningdek,  o‘qituvchilarning  jamiyatdagi  maqomini  oshirish  va  ularning daromadlarini  ko‘tarish  yuzasidan  chora-tadbirlar  ham  ko‘riladi.  Islohotlar  maktab direktorlariga  daxl  qiladi  – yangi  o‘quv  yilidan  boshlab  ularni  sertifikatlash  tizimi kiritiladi,  shu  asosdabu  lavozimga  nomzodlar  saralanadi.   Ikkinchidan,  to‘lib  ketgan maktablar,  shuningdek,  maktablarni  ta’minlash  va  ularni  zamonaviy  kompyuter  asbob- uskunalari  va  yuqori  tezlikdagi  Internet  bilan  jihozlash     muammolari  hal  qilinadi. Uchinchidan,  zamonaviy  davr  talablarini  inobatga  olgan  holda  193  ta  ta’lim  muassasalari negizida  tabiiy  va  aniq  fanlar  yo‘nalishi  bo‘lgan  maktablarni  tashkil  etish  rejalashtirilgan.    To‘rtinchidan,  maktablarda  ma’naviy  muhitni  tubdan  yaxshilashning  yangi  konsepsiyasi ishlab  chiqiladi.Mamlakatimiz  poytaxti  va  hududlarida  intellektual  qobiliyatlarni maksimal  darajada  ochib  berish  maqsadida  yosh  iste’dodlarni  aniqlash,  ularni  ko‘p tarmoqli  ilg‘or  ta’lim  muhitiga  integratsiyalashga  ixtisoslashgan  Prezident  maktablarining paydo  bo‘layotganligi  alohida  e’tiborga  molik.  Bundan  tashqari,  oxirgi  yillarda O‘zbekistonda  nodavlat  maktab  muassasalarining     rivojlangan  tarmog‘i  paydo bo‘ldi.Yosh  avlodning  oliy  maxsus  ta’lim  olishga  o‘sib  borayotgan  istagi  fonida  oliy ta’lim  tizimi  jiddiy  o‘zgarishlarni  boshidan  kechirmoqda.  2020  yilda  O‘zbekistonda  oliy o‘quv  yurtlariga  kirish  uchun  ariza  berishning  eng  yuqori  ko‘rsatkichi  – deyarli  1,5  mln. abituriyent  qayd  qilindi.   2022-2023   o‘quv  yiliga  davlat  buyurtmasi   bakalavriat  uchun –   110,707   nafar  talabani,  magistratura  uchun  –   10,688  ming  talabani  tashkil etdi.Hukumat  tegishli  ta’lim  infratuzilmasini  yaratadi  va  ta’lim  bozorini  iqtisodiy o‘sishning  haydovchisiga  aylantirishga  hamda  ilmiy  va  kadrlarga  oid  bazani mustahkamlashga  ko‘maklashadi.  2022  yil  holatiga  ko‘ra  O‘zbekistonda  162  ta  oliy o‘quv  yurti  faoliyat  yuritadi.  Bunda  25  ta  oliy  o‘quv  yurti  nodavlat  universiteti,  xorijiy universitetlar  va  filiallar  miqdori  esa  30  taga  yetdi.  Joriy  yilda  bir  necha  universitetlar yangidan  ochildi  yoki  qayta  tashkil  etildi.  Masofaviy  ta’lim  tizimining  joriy  etilganligini ta’kidlash  mumkin.  «IT-ParkUniversity»onlayn-universitetining  ochilishini  misol  qilib ko‘rsatish  mumkin.  Umuman  olganda,  oliy  ta’lim  bilan  qamrab  olish     28   foizdan 38foizgacha  o‘sdi.   Oliy  ta’lim  tizimida  barcha  uchun  teng  va  sifatli  ta’limni  taqdim  etish, shuningdek,  gender  tenglik  taomillari  faol  tatbiq  etilmoqda,  oliy  ta’lim  muassasalariga kirishda  kam  ta’minlangan  oilalardan  bo‘lgan  qizlar  uchun  grantlar  miqdori  ikki barobarga  oshirildi.     Bundan  tashqari,  davlat  universitetlariga  akademik  va  boshqaruvda mustaqillikni  taqdim  etish  sohasidagi  chora-tadbirlar  amalga  oshirilmoqda.  Hozircha  35 ta  universitet  akademik  va  moliyaviy  mustaqillikni  oldilar,  biroq  bu  ro‘yxatni kengaytirish  rejalashtirilgan.   Yangi O‘zbekiston – ijtimoiy davlat Islohotlarning  farqli  tomoni  ularning  yaqqol  ifodalangan  ijtimoiy  yo‘nalganligi,  insonga, uning  ehtiyojlariga  yaqinroq  bo‘lishga  intilishi,  islohotlar  natijasida  odamlarning  tez o‘zgarib  borayotgan  ijtimoiy-iqtisodiy  sharoitlarga  moslashishiga  ko‘maklashish, ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlar     va  samarali  ijtimoiy  himoya  tizimini  yaratishdan iborat.   Aynan  Prezident  Shavkat  Mirziyoyev  sharofati  bilan  o‘tgan  yillarda  tabu qo‘yilgan  (taqiqlangan)  kambag‘allik  muammosi  jamoatchilik  muhokamasiga  olib chiqildi  va  ko‘p  hollarda  mamlakatning  ijtimoiy  siyosati  strategiyasini  belgilay  boshladi.     U  ilk  bor  bu  mavzuga  o‘zining  2020  yil  24  yanvarida  Parlamentga  murojaatida  to‘xtalib, aholining  kam  ta’minlangan  qatlami  umumiy  aholi  miqdorining  12-15  foizini  yoki  4-5 mln  kishini  tashkil  etishini  ta’kidladi.Aynan  shu  lahzadan  boshlab  kambag‘allikni qisqartirish  muammosini  hal  qilishga  majmuaviy  yondashuvlarni  ishlab  chiqish boshlandi.  Dastavval,  O‘zbekiston  Respublikasi  Mahalla  va  nuroniylarni  oilani  qo‘llab- quvvatlash  vazirligi,  Iqtisodiy  taraqqiyot  va  kambag‘allikni  qisqartirish  vazirligi  tashkil etildi,  Vazirlar  Mahkamasi  tuzilmasida  moliyaviy-iqtisodiy  masalalar  va  kambag‘allikni qisqartirish  bo‘yicha  bosh  vazir  o‘rinbosari  lavozimi  paydo  bo‘ldi.   O‘z  navbatida, O‘zbekiston  Respublikasi  Davlat  statistika  qo‘mitasi  mamlakatda  kambag‘allik chegarasini  aniqlashda  ko‘rsatkich  va  tegishli  chora-tadbirlarni  amalga  oshirish  bo‘yicha mo‘ljal  olish  rolini  o‘ynaydigan  uy  xo‘jaliklarini  o‘rganish  natijalari  bo‘yicha  aholining eng  kam  iste’mol  xarajatlari  (IHEKM,  insonning  oziq-ovqat  va  nooziq-ovqat mahsulotlariga,  shuningdek,  xizmatlarga  kundalik  ehtiyoji)  ni  hisoblashni  boshladi. Bundan  tashqari,  Butunjahon  banki  va  BMT  Taraqqiyot  dasturi  ekspertlari  bilan hamkorlikda  o‘rta  va  uzoq  muddatli  istiqbolda  kambag‘allikni  qisqartirish  maqsadlarini aniqlash  uchun  “2021-2030  yillarda  O‘zbekiston  Respublikasida  kambag‘allikni qisqartirish  strategiyasi”ning  loyihasi  ishlab  chiqildi.   Shavkat  Mirziyoyevning  2020  yil 27  fevraldagi  videoselektor  yig‘ilishidagi  chiqishidan  quyidagi  jumla  kambag‘allik  bilan kurashishga  majmuaviy  yondashuv  mohiyatini  yaqqol  tasvirlaydi: “Kambag‘allikni qisqartirish     ish  haqi  yoki  nafaqalar  miqdorini  oshirish,  ommaviy  kreditlar  berishni anglatmaydi.  Avvalo,  aholini  kasb-hunarga  o‘rgatish,  moliyaviy  savodxonligini  oshirish, aholini  tadbirkorlik  bilan  shug‘ullanishga  undash,  infratuzilmani,  ta’lim  va  davolash sifatini  yaxshilash,  manzilli  ko‘mak  berish  tizimini  joriy  etish  zarur”. Kambag‘allikni qisqartirish  muammosini  aynan  shunday  tushunish  bugungi  kunda  yangi  ish  o‘rinlarini yaratish,  xodimlar  malakasini  oshirish,  o‘zining  kichik  yoki  oilaviy  tadbirkorligini boshlash  istagini  ma’lum  qilgan  odamlarni  kasbga  o‘rgatish  va  qo‘llab-quvvatlashga e’tibor qaratadiganMahalla  va  nuroniylarni  qo‘llab-quvvatlash  vazirligi,  Oila  va  xotin- qizlar     davlat  qo‘mitasi,  Kichik  biznes  va  tadbirkorlikni  rivojlantirish  agentligi, hokimiyatlar  yuritadigan  faoliyati  bo‘yicha  qabul  qilinadigan  chora-tadbirlar  mantig‘ini belgilaydi.   Majmuaviy  yondashuv  aholining  ijtimoiy  himoyaga  muhtoj  qatlamini  manzilli qo‘llab-quvvatlashni  ham  o‘z  ichiga  oladi.  “Temir”,  “Ayollar”  va  “Yoshlar”  daftarlarini yaratish,  yagona  ijtimoiy  reyestr  orqali  muhtojlarga  yordam  ko‘rsatish  kabi tashabbuslarni  alohida  ta’kidlash  kerak.  Ko‘rilgan  chora-tadbirlar  sharofati  bilan  ijtimoiy pensiya  va  nafaqa  oluvchi  oilalar  miqdori  ikki  barobarga  oshdi.   Ijtimoiy  davlatni  odamlar uchun  qulay  yashash  muhitini,  rivojlangan  mahalliy  infratuzilmalarni  yaratmay vafuqarolarni  arzon  uy-joy  bilan  ta’minlamay  turib,  tasavvur  qilib  bo‘lmaydi.  Oxirgi yillarda  O‘zbekistonda  bu  yo‘nalishlarda  juda  ko‘p  ishlar  qilindi.  “Obod  mahalla”  va “Obod  qishloq”  dasturlarini  alohida  ajratib  ko‘rsatish  mumkin.  O‘zbekiston  Prezidenti  bu dasturlarning   ijtimoiy   mezoni   to‘g‘risida   shunday   deydi:   “ Agar mahalla obod   qilinsa,   butun mamlakat obod bo‘ladi .   Agar mahalla o‘zgarsa ,   butun jamiyat o‘zgaradi ”.Shuningdek,  islohotlarni  amalga  oshirish  davomida  kam  ta’minlangan fuqarolarni  turar-joy  bilan  ta’minlash  chora-tadbirlari   ko‘rilmoqda,  bu  esa  ijtimoiy tengsizlik  muammolarini  hal  qilish  bilan  bog‘liq  vaziyatga  ijobiy  ta’sir  ko‘rsatadi.   Arzon uy-joy  dasturi  doirasida  nafaqat  shahar  va  qishloq  joylarida  faol  yangi  uylar  qurilmoqda, balki       Prezidentning  “Bozor  tamoyillariga  asoslangan  ipoteka  kreditlari  orqali  aholini  uy- joy  bilan  ta’minlashga  oid  qo‘shimcha  chora-tadbirlar  to‘g‘risida”gi  Farmoni  asosida imtiyozli  ipoteka  kreditlari  ham  taqdim  etilmoqda.  Shuningdek,  2021  yil  1 martidan boshlab  O‘zbekistonda  kam  ta’minlangan  va  turar-joy  sharoitini  yaxshilashga  muhtoj bo‘lgan  fuqarolar  uchun  subsidiya  berish  bo‘yicha  xizmatlar  ish  boshladi.   Inson huquqlari – davlat islohotlarining siyosiy vektori sifatida . Muvaffaqiyatli mamlakatlar   ko ‘ rsatganidek ,   zamonaviylashish ,   ijtimoiy - iqtisodiy   va   ilmiy   siljishni maqsad   qilgan   jamiyatni   isloh   qilish     uni   liberallashtirish   va   fuqarolik   qadriyatlari ,   inson huquqlari   va   liberal   erkinliklarning   haqiqiy   tashuvchisi   bo ‘ lgan   mas ’ uliyatli   fuqaroni shakllantirmay   turib ,   tasavvur   qilish   murakkab .   Shu  munosabat  bilan  O‘zbekiston islohotlarida  avval  boshidanoq  jamiyat  hayotining  barcha  jabhalarini  liberallashtirishga katta e’tibor  qaratilganligi  qonuniydir.   Birinchi  navbatda,  xalq  bilan  to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot  yo‘lga  qo‘yildi,  bu  “hokimiyat  masofasi”  deb  ataladigan  masofani  qisqartirish yo‘nalishini  anglatadi  va  bu  islohotlarni     umumxalq  tomonidan  qo‘llab-quvvatlash, fuqarolarni  muhokama  jarayonlari,  g‘oyalar  va  takliflarni  yuzaga  keltirish,  qaror  qabul qilishga  bevosita  ta’sir  ko‘rsatish  jarayonlarini  muhokama  qilishga  jalb  qilish  imkonini berdi.  Bu,  mohiyati  bo‘yicha,  zamonaviy  o‘zbek  jamiyati  uchun  unda  saqlanuvchi  ulkan ijodiy  imkoniyatni  yuzaga  chiqarish  imkonini  beradigan  yangi  tajribabo‘ldi.   Xalq  bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri  muloqot  odamlar  o‘z  fikrlarini  erkin  ayta  oladigan  hamda  davlat organlari  deputatlari  va  rahbarlari  bilan  bevosita  muloqot  o‘rnata  oladigan  OAV  va ijtimoiy  tarmoqlar  ko‘rinishidagi  erkin  axborot  maydonchalarini  yaratishni  anglatadi. Bularning  barchasi  zamonaviy  demokratiyaning  o‘ziga  xos  xususiyatlaridan biridir.   O‘zbekiston  Prezidentining  2022  yil  27  iyun  kuni  matbuot  va  ommaviy  axborot vositalari  xodimlariga  yo‘llagan  tabrigida  so‘z  va  ommaviy  axborot  vositalarining  qadr- qimmati  hamda  ahamiyati  alohida  e’tirof  etilib,  davlat  rahbari  biz  qurayotgan  huquqiy demokratik  davlatda   so‘z  va  matbuot  erkinligi  hamisha  Konstitutsiya,  davlat  qonunlari  va prezidenti  himoyasi  ostida  bo‘lishini  ta’kidladi.  Shuningdek,  u OAV  xodimlarining qonuniy  faoliyatni  erkin  amalga  oshirishiga  to‘sqinlik  qilinishi  demokratik  islohotlarga qarshi  chiqish  va  O‘zbekiston  nufuziga  zarar  yetkazish  sifatida  baholanishi  zarurligini ko‘rsatdi.     Prezident  deputatlarga  ijtimoiy  tarmoqlarda  o‘z  sahifalarini  yaratishlari  va o‘zlari  olib  borayotgan  ishlari  yuzasidan  ma’lumotni  joylashtirishlari  to‘g‘risidagi  iltimos bilan  murojaat  qildi  va  hokimlarga  ijtimoiy  tarmoqlardagi  savollarga  har  kuni     javob qilishlarini  topshirdi.   Islohotlarning  eng  muhim  yutuqlari  orasida  Inson  huquqlari bo‘yicha  milliy  strategiyaning  qabul  qilinishini,  Nogironligi  bo‘lgan  shaxslar  huquqlari to‘g‘risidagi  konvensiyaning  ratifikatsiya  qilinishini  va  ekstremizmda  shubha qilinayotganlarning  “qora  ro‘yxat”idan  voz  kechishni  hamda  propiska  institutining  isloh qilinishi  va  fuqarolik  berish     tartibining  soddalashtirilishini  keltirish  mumkin. O‘zbekistonning  tan  olingan  yutug‘i  Xalqaro  mehnat  tashkilotining  “O‘zbekiston  2021 yili  paxtachilikda  ishlab  chiqarish  siklidan  majburiy  va  bolalar  mehnatini  yo‘q  qilishga muvaffaq  bo‘ldi”,  deb  e’lon  qilgani,  natijada  Cotton  Campaignkoalitsiyasi  tomonidan o‘zbek  paxtasidan  o‘n  yillik  global  boykot  olib  tashlanganini  e’lon  qilishi,  shu  bilan O‘zbekiston to‘qimachilik  tarmog‘iga  kiyim-kechak  va  riteylerlarning  yetakchi  jahon brendlarini  kirib  kelishi  uchun  sharoit  yaratilgani  bo‘ldi.       Mamlakatda  2030  yilga  qadar  gender  tenglikka  erishish  strategiyasining  qabul  qilingani va  O‘zbekistonda  gender  tenglikni  ta’minlash  masalalari  bo‘yicha  komissiyaning  tashkil etilganligi  inson  huquqlarini  himoya  qilish  sohasidagi  yutuqdir.  Mamlakatimiz  siyosiy hayotida  ayollarning  faol  ishtiroki  ortib  bormoqda.  Parlament  saylovi  yakunlarining ko‘rsatishicha,  xotin-qizlar  barcha  saylangan  deputatlarning  32  foizini  tashkil  etdi. Soliq  va  moliya  tizimidagi  yangilanishlar Yangi  O‘zbekistonda  soliq  va  moliya  tizimidagi  islohotlar  iqtisodiyotni  modernizatsiya qilish  va  aholining  turmush  darajasini  yaxshilash  maqsadida  amalga  oshirilmoqda:  Soliq  tizimini  soddalashtirish:   Soliq  stavkalari  va  soliq  turlari  soni  kamaytirildi, bu  esa  tadbirkorlik  faoliyatini  rivojlantirishga  xizmat  qilmoqda.  Byudjet  shaffofligini  ta’minlash:   Davlat  moliyasi  samaradorligini  oshirish  va mablag‘lardan  oqilona  foydalanish  uchun  yangi  mexanizmlar  joriy  qilindi.  Kambag‘allikka  qarshi  kurash:   Soliq  imtiyozlari  va  qo‘shimcha  moliyaviy qo‘llab-quvvatlash  orqali  ijtimoiy  tengsizlikni  kamaytirish  choralari  ko‘rilmoqda. Bank-moliya  sektorini  rivojlantirish Bank-moliya  sektorini  rivojlantirish  iqtisodiy  barqarorlikni  mustahkamlash  va tadbirkorlikka  moliyaviy  ko‘makni  kengaytirishga  qaratilgan:  Kredit  tizimini  isloh  qilish:   Uzoq  muddatli  va  arzon  kreditlarni  taqdim  etish orqali  tadbirkorlikni  rivojlantirish  qo‘llab-quvvatlanmoqda.  Banklarning   xususiylashtirilishi:   Davlatning   bank   sektoridagi   roli kamaytirilmoqda  va  xususiy  banklarning  faoliyati  rag‘batlantirilmoqda.  Moliyaviy   texnologiyalarni   joriy   etish:   Raqamli   bank   xizmatlari kengaytirilmoqda  va  fintech  loyihalari  rivojlantirilmoqda. Investitsion  muhitni yaxshilash  va  xorijiy  sarmoyalarni  jalb  qilish   Investitsion  muhitni  yaxshilash bo‘yicha  qabul  qilingan  chora-tadbirlar  bevosita  xorijiy  sarmoyalarni  jalb  qilish va  milliy  iqtisodiyotni  rivojlantirishga  qaratilgan:  Huquqiy kafolatlar:  Xorijiy  investorlarning  huquqlarini  himoya  qiluvchi qonunlar  va  xalqaro  kelishuvlar  joriy  etildi.  Erkin iqtisodiy zonalar:   Erkin  va  maxsus  iqtisodiy  zonalar  tashkil  etilib,  ularda sarmoyadorlar  uchun  soliq  va  bojxona  imtiyozlari  taqdim  etilmoqda.  Investitsion infratuzilma:   Transport,  energetika  va  aloqa  sohalarida infratuzilmani  rivojlantirish  xorijiy  investorlarni  jalb  qilishda  muhim  rol o‘ynamoqda. Qishloq xo‘jaligi va sanoatni modernizatsiya qilish Qishloq  xo‘jaligi  va  sanoatni  modernizatsiya  qilish  Yangi  O‘zbekiston  iqtisodiyotini diversifikatsiya  qilish  va  yuqori  qo‘shilgan  qiymatli  mahsulotlar  ishlab  chiqarishni maqsad  qilgan:  Qishloq xo‘jaligida transformatsiya:   Sug‘orish  tizimlarini  modernizatsiya qilish,  yer  resurslaridan  samarali  foydalanish,  va  qishloq  xo‘jaligi  mahsulotlarini qayta  ishlashni  kengaytirish  choralari  ko‘rilmoqda.  Agrosanoatni rivojlantirish:   Zamonaviy  texnologiyalarni  joriy  qilish  va agrokosmik  uskunalar  importini  rag‘batlantirish.  Sanoatni modernizatsiya qilish:   Yangi  ishlab  chiqarish  quvvatlarini  tashkil etish,  texnologiyalarni  yangilash  va  eksportga  yo‘naltirilgan  sanoat  tarmoqlarini rivojlantirish.  Kichik va o‘rta ishlab chiqarish korxonalarini qo‘llab-quvvatlash:   Ular uchun  moliyaviy  yordam  va  texnologik  yechimlarni  taqdim  etish. Mazkur  islohotlar  iqtisodiyotning  barcha  sohalarini  qamrab  olgan  holda  Yangi O‘zbekistonning  barqaror  va  innovatsion  rivojlanishini  ta’minlashga  xizmat  qiladi. Targ‘ibot   tadbirlarida   ishtirokchilarga   Prezidentimizning   Oliy   Majlisga murojaatnomasida  ilgari  surilgan  fikrlar,  O‘zbekiston  ichki  va  tashqi  siyosatining  ustivor yo‘nalishlari,  shuningdek,  “Konstitutsiya  – xalq  farovonligi  va  yurt  tinchligi”,  “Yangi O‘zbekiston  – yangi  taraqqiyot  bosqichida”,  “Aholi,  ayniqsa,  yoshlarning  ijtimoiy faolligini oshirishga  innovatsion  yondashuv”  kabi  mavzular  yuzasidan  keng  tushunchalar berildi. –  Bugun  mamlakatimiz  barcha  sohalarda  taraqqiyotning  yangi  bosqichiga  qadam  qo‘ydi, –  deydi  O‘zbekiston  Milliy  universiteti  professori  Muzaffar  Ortiqov.  – Prezidentimiz rahbarligida  yurtimizda  amalga  oshirilayotgan  keng  ko‘lamli  islohotlar  ijobiy  samaralar berib,  aholining  turmush  farovonligi,  ma’naviyati  yuksalmoqda.  Xalqaro  miqyosda O‘zbekistonning  nufuzi  ortib  bormoqda.  Ana  shu  o‘zgarishlar,  erishilayotgan  yutuqlar, bunyodkorlik   ishlari,   umuman,   islohotlarning   mazmun-mohiyati   haqida yurtdoshlarimizga  yanada  kengroq  ma’lumotlar  berish  o‘tkazilayotgan  tadbirlarning  bosh maqsadidir.Andijon  shahridagi  29-,  11-  va  37-  umumta’lim  maktablarida  bo‘lib  o‘tgan tadbirlarda  aholi  vakillari,  ayniqsa  yoshlar  faol  ishtirok  etdi.  O‘tkazilgan  suhbat  va ma’ruzalar  yuzasidan  qiziqarli  savol-javoblar  bo‘ldi.     Tadbirlar  doirasida  umumta’lim maktablari  o‘quvchilari,  uyushmagan  yoshlar  hamda  “G‘ayrat”,  “Iqbol”,  Dukchi  Eshon mahallarida  yashovchi  aholi  vakillari  ishtirokida  maktablarning  sport  zallarida  sportning voleybol,  basketbol,  shashka,  stol  tennisi  turlari  bo‘yicha  musobaqalar  tashkil  etildi.– Pandemiya  sabab  anchadan  buyon  bu  kabi  sport  musobaqalari  o‘tkazilmagan  edi,  – deydi G‘ayrat  mahalla  fuqarolar  yig‘ini  raisi  Dilbarxon  Yo‘ldosheva.  –  Shu  bois, musobaqalarda  mahallamiz  yoshlari,  xatto  uy  bekalari  ham  faol  qatnashmoqda. Qolaversa,  tadbirlar  orqali  yurtimizdagi  o‘zgarishlar  haqida  keng  ma’lumotlar  oldik.  Bu albatta,  barchamizning  kayfiyatimizni  yanada  ko‘tardi.Tadbirlar  doirasida  namoyish etilgan  yosh  rassomlarning  ijod  namunalari,  hunarmandlar  tomonidan  tayyorlangan hunarmandchilik  mahsulotlari  ko‘rgazmalari  ko‘pchilikda  katta  qiziqish  uyg‘otdi. Ayniqsa,  sportchilarning  ko‘rgazmali  chiqishlari,  san’atkorlar  tomonidan  ijro  etilgan  kuy va  qo‘shiqlar  barchaga  xush  kayfiyat  ulashdi.Ko‘tarinki  kayfiyatda  o‘tkazilayotgan "Yangi  O‘zbekiston  – yangicha  dunyoqarash”  shiori  ostida  targ‘ibot  tadbirlari  tuman  va shaharlarda  davom  etadi. Taraqqiyotning yangi bosqichi Yangi  O‘zbekiston  taraqqiyotining  yangi  bosqichi  chuqur  iqtisodiy  va  ijtimoiy islohotlarni  amalga  oshirish  orqali  mamlakatni  barqaror  rivojlanish  yo‘liga  olib chiqishni maqsad  qilgan.  Bu  bosqichda  quyidagi  tamoyil  va  yo‘nalishlar  alohida ahamiyat  kasb  etadi: 1. "Inson qadri" tamoyilining iqtisodiy siyosatdagi o‘rni  Asosiy maqsad:   Inson  manfaatlarini  markazga  qo‘ygan  iqtisodiy  siyosatni yuritish.  Kambag‘allikni qisqartirish:   Ijtimoiy  yordam  tizimini  takomillashtirish, aholining  kambag‘allik  darajasini  kamaytirish  va  yangi  ish  o‘rinlarini  yaratish.  Sifatli ta'lim va sog‘liqni saqlash:   Investitsiyalarni  ijtimoiy  sohalarga yo‘naltirish  orqali  inson  kapitalini  rivojlantirish.  Soliq va ish haqi siyosati:   Aholining  turmush  darajasini  yaxshilash  uchun soliqlarni  soddalashtirish  va  minimal  ish  haqini  oshirish. "Inson  qadri"  tamoyili  orqali  barqaror  iqtisodiy  o‘sish  uchun  asosiy  omil  sifatida  inson kapitaliga  e’tibor  qaratiladi. 2. Hududiy iqtisodiyotni rivojlantirish va mahalliy tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash  Hududlarni rivojlantirish dasturlari:   Qashqadaryo,  Surxondaryo,  va  boshqa hududlarning  iqtisodiy  imkoniyatlarini  kengaytirish  uchun  maxsus  dasturlar ishlab  chiqilmoqda.  Mahalliy tadbirkorlikni rag‘batlantirish:   Mahalliy  biznes  subyektlariga imtiyozli  kreditlar,  subsidiyalar  va  soliq  yengilliklari  taqdim  etilmoqda.  Infratuzilmani rivojlantirish:   Qishloq  va  shahar  hududlarida  yo‘llar,  suv ta'minoti  va  energiya  infratuzilmasini  modernizatsiya  qilish.  Hududiy tengsizlikni kamaytirish:   Kam  rivojlangan  hududlarni  iqtisodiy jihatdan  qo‘llab-quvvatlash  va  ularni  rivojlangan  hududlarga  yaqinlashtirish. Hududiy  iqtisodiy  rivojlanish  mamlakatning  umumiy  iqtisodiy  barqarorligiga  hissa qo‘shadi  va  mahalliy  resurslardan  samarali  foydalanishni  ta’minlaydi. 3. Yashil iqtisodiyot va ekologik barqarorlikni ta’minlash  Qayta tiklanuvchi energiya manbalari:  Quyosh  va  shamol  energiyasidan foydalanish  uchun  yirik  loyihalar  amalga  oshirilmoqda.  Atrof-muhitni muhofaza qilish:   Iqlim  o‘zgarishiga  moslashish  va  chiqindilarni kamaytirish  uchun  yangi  ekologik  standartlar  joriy  etilmoqda.  Resurslarni samarali boshqarish:   Suv  va  yer  resurslarini   tejash, ekotexnologiyalarni  joriy  etish.  Ekologik madaniyatni oshirish:   Aholi  o‘rtasida  ekologik  savodxonlikni  targ‘ib qilish. Yashil  iqtisodiyot  tamoyillari  O‘zbekistonning  barqaror  rivojlanishini  ta’minlash  va xalqaro  ekologik  majburiyatlarini  bajarish  uchun  asosiy  omil  hisoblanadi. 4. O‘zbekistonning xalqaro iqtisodiy hamkorlikdagi yangi mavqei  Eksportni kengaytirish:   Xalqaro  bozorlarga  sifatli  va  raqobatbardosh mahsulotlar  yetkazib  berish,  eksport  hajmini  oshirish.  Yangi iqtisodiy hamkorlik:   MDH  davlatlari,  Yevropa,  Osiyo  va  boshqa mintaqalar  bilan  savdo  va  investitsiya  aloqalarini  kuchaytirish.  Jahon savdo tashkiloti (JST):   JSTga  a'zo  bo‘lishga  tayyorgarlik  ko‘rish  orqali xalqaro  iqtisodiy  integratsiyani  rivojlantirish.  Xorijiy investitsiyalarni jalb qilish:   Erkin  iqtisodiy  zonalar  va  maxsus  rejimlar orqali  xorijiy  sarmoyadorlar  uchun  qulay  sharoitlar  yaratish.  Geoiqtisodiy mavqeni mustahkamlash:   Transport  va  logistika  yo‘nalishlarini kengaytirish  orqali  Markaziy  Osiyo  mintaqasida  savdo  markaziga  aylanish. O‘zbekistonning  xalqaro  iqtisodiy  mavqei  yangi  bosqichda  mustahkamlanib,  mamlakat global  iqtisodiy  hamjamiyatning  faol  a’zosi  sifatida  rivojlanmoqda. Taraqqiyotning  yangi  bosqichi  O‘zbekiston  iqtisodiyoti  uchun  chuqur  strukturaviy o‘zgarishlar  davri  hisoblanadi.  "Inson  qadri"  tamoyili,  hududiy  rivojlanish,  yashil iqtisodiyot  va  xalqaro  iqtisodiy  hamkorlik  yo‘nalishlari  mamlakatni  ijtimoiy-iqtisodiy barqarorlik  va  xalqaro  miqyosdagi  muvaffaqiyat  sari  yetaklamoqda.  Bu  jarayonlar iqtisodiy siyosatning  strategik  maqsadlariga  muvofiq  amalga  oshirilib,  Yangi O‘zbekistonning  global  maydondagi  mavqeini  yanada  mustahkamlaydi. Yangi  O‘zbekistonda  iqtisodiy  islohotlar  mamlakatning  uzoq  muddatli  barqaror rivojlanishini  ta’minlash  va  xalq  farovonligini  oshirishga  qaratilgan.  Strategik maqsadlar  quyidagi  asosiy  yo‘nalishlarda  o‘z  aksini  topadi: 1. Barqaror iqtisodiy o‘sish   –  raqobatbardosh  va  innovatsion  iqtisodiyotni rivojlantirish  orqali  ichki  va  tashqi  bozorlarda  mamlakatning  o‘rnini mustahkamlash. 2. Ijtimoiy adolat va farovonlik   – aholining  kambag‘allik  darajasini  kamaytirish, yangi  ish  o‘rinlari  yaratish  va  sifatli  ijtimoiy  xizmatlar  ko‘lamini  kengaytirish. 3. Hududiy rivojlanish va tenglik   –  barcha  hududlarda  iqtisodiy  o‘sish imkoniyatlarini  ta’minlash  va  infratuzilmani  modernizatsiya  qilish. 4. Yashil iqtisodiyot va ekologik barqarorlik   – qayta  tiklanuvchi  energiya manbalarini  rivojlantirish  va  ekologik  xavfsizlikni  ta’minlash. Yangi  taraqqiyot  bosqichida  Yangi  O‘zbekistonning  iqtisodiy  strategiyasi  xalqaro maydonda  mamlakatning  iqtisodiy  mustaqilligi  va  ijtimoiy  barqarorligini  ta’minlashni o‘z  oldiga  maqsad  qilib  qo‘yadi.  Ushbu  islohotlar  xalqning  manfaatlariga  xizmat qiluvchi  barqaror  va  adolatli  jamiyatni  shakllantirish  yo‘lida  muhim  ahamiyatga  ega. Taraqqiyotning  yangi  bosqichi  bu  – davlatning  shaffof  va  samarali  boshqaruvi, tadbirkorlik  va  investitsiyalar  uchun  qulay  muhit,  xalqaro  integratsiya  va  innovatsiyalar asosida  barqaror  rivojlanish  sari  dadil  qadamdir. Bugun  mamlakatimizda  amalga  oshirilayotgan  islohotlar  jadallashgani  va  O‘zbekiston yangi  taraqqiyot  yo‘liga  qadam  qo‘ygani,  ijtimoiy-siyosiy,  iqtisodiy,  ta’limiy,  ilmiy muhitning  o‘zi  esa  ancha  murakkab  va  serqirra  bo‘lib  borayotgani,  bu  sodir  bo‘layotgan jarayonlarni  uzluksiz  tahlil  qilishning,  tezda  tuzatishlar  kiritishning,  boshqaruvni takomillashtirish  va  o‘sishning  yangi  manbalarini  kreativ  tarzda  topishning  dolzarbligini oshirishi  barchaga  ayon  bo‘ldi.  Shuning  uchun  2022-2026  yillarda  Yangi  O‘zbekistonni rivojlantirish  strategiyasining  qabul  qilinishi  va  O‘zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyaga tuzatishlar  kiritish  hamda  ularni  umumxalq  muhokamasiga  kiritish  jarayonining boshlanishi qonuniy  ko‘rinadi.  Shuningdek,  asosiy  konsepti  “inson  – jamiyat  – davlat” bo‘lgan  islohotlar  falsafasining  keyingi  evolyutsiyasi  tabiiy  ko‘rinadi.   Yangi  O‘zbekiston  strategiyasidagi  asosiy  maqsad  har  bir  fuqaroning  millati,  tili  va dinidan  qat’i  nazar  uning  qonuniy  manfaatlari  va  farovonligi  ta’minlanadigan,  kelgusida erkin  fuqarolik  jamiyatini  rivojlantirish  amalga  oshiriladigan     xalq  va  insonparvar davlatni  yaratish  hisoblanadi.     Bu  maqsad  “Yangi  O‘zbekiston  – ma’rifatli  jamiyat” konsepsiyasi,  shuningdek,  davlat  organlari  ishining  asosiy  tamoyili  bo‘ladigan  qonun ustuvorligi  va  adolatli  ijtimoiy  siyosat  tamoyillari  asosida     jamiyatni  ma’naviy rivojlantirish  bilan  chambarchas  bog‘liq.  Yangi  yo‘nalishda  avvalgidekbirinchi  o‘rinda e’tibor     iqtisodiyot,  xususiy  tadbirkorlik,  insoniy  kapitalni  rivojlantirish  va  xorijiy investitsiyalarni  jalb  qilishga  qaratiladi. O‘zbekiston  Respublikasi  Konstitutsiyasiga  o‘zgartirishlar  va  qo‘shimchalar  kiritish to‘g‘risidagi  tashabbuslar  va  bu  yo‘nalishda  olib  borilayotgan  ishlar  Yangi  O‘zbekistonni bunyod  etishning  strategik  maqsadlariga  to‘la  mos  keladi.  Bir  tomondan,  tuzatishlar  sodir bo‘lgan  o‘zgarishlarni  qayd  qilishi,  boshqa  tomondan  esa  harakatlanish  dasturi  bo‘lishi, kelgusida  rivojlanish  uchun  ko‘rsatmalardan  iborat  bo‘lishi  zarur. “Yangi  O‘zbekistonni  rivojlantirish  strategiyasi”ni  qabul  qilish  va  Konstitutsiyaga qo‘shimchalar  kiritish  ustida  ishlash  yaqqol  ko‘rsatdiki,  islohotlar  o‘z  oldiga  yangi  keng ko‘lamli  maqsad  va  vazifalarni  qo‘ygancha  qaytarib  bo‘lmas  xarakter  kasb  etadi,  ularni amalga  oshirishning  ijobiy  natijalarini     yaqin  yillarda  O‘zbekistonning  har  bir  fuqarosi bo‘lganiday,  jamiyat  ham,  umuman  olganda,  davlat  ham  o‘zida  his  qilishi  zarur.   O‘zbekiston  o‘zining  umumiy  iqtisodiy  rejalashtirishiga  barqaror  amaliyotni  kiritish borasida  sezilarli  yutuqlarga  erishmoqda.   Mamlakat  2016-yilda  rejali  iqtisodiyotdan  bozor  iqtisodiyotiga  o‘tishni  boshladi.  U o‘zining  iqtisodiy  transformatsiyasini  yashil  yondashuv  bilan  kuchaytirish  zarurligini tan  oldi.  Hukumat  yanada  barqaror  iqtisodiy  modelni  yaratish  majburiyatini  oldi. Xususan,  2022-yil  dekabr  oyida  imzolangan  prezident  qarorida  bu  borada  hokimiyat organlari  tomonidan  amalga  oshirilishi  lozim  bo‘lgan  muayyan  islohotlar  belgilab berilgan.   U  2030-yilgacha  yashil  iqtisodiyotga  o‘tish  va  yashil  o‘sishni  ta’minlash bo‘yicha  Harakatlar  rejasini  qabul  qildi,  u yashil,  barqaror  va  inklyuziv  rivojlanishga erishish uchun  mavjud  ekologik  va  iqtisodiy  muammolarni  hal  qilishga  qaratilgan chora-tadbirlarni  o‘z  ichiga  oladi.O‘zbekistonning  Iqtisodiy  taraqqiyot  va  qashshoqlikni qisqartirish  vazirligi  hamda  boshqa  davlat  idoralari  bilan  hamkorlikda  Jahon  bankining yaqinda  tayyorlangan  hisobotida  mamlakatning  yashil  iqtisodiyotga  o‘tishdagi muammolari  va  imkoniyatlari  tahlil  qilingan.   U  eng  dolzarb  ekologik  va  boshqa xavflarni  aniqlaydi,  shuningdek,  siyosatga  o‘zgartirishlar  va  harakatlarni  tavsiya  qiladi. Ulardan  ba’zilari  energiya  samaradorligi  bo‘yicha  chora-tadbirlar  va  landshaftlarni tiklash  dasturlari  kabi  bir  vaqtning  o‘zida  iqtisodiyot  va  atrof-muhitga  foyda  keltiradi. Ushbu  maqola  hisobotning  ba’zi  xulosalarini  umumlashtiradi. O‘zbekiston  resurslarni  boshqarishni  yaxshilashiga  to‘g‘ri  keladi.  Mamlakatning  resurs samaradorligi  Yevropa  Ittifoqi  va  boshqa  yuqori  o‘rta  daromadli  mamlakatlarnikidan ancha  past.   O‘zbekistonda  suvdan  foydalanish,  ayniqsa,  samarasiz,  mamlakatning  yalpi ichki  mahsulot  birligiga  to‘g‘ri  keladigan  energiya  sarfi  Yevropa  va  Markaziy  Osiyo mintaqasidagi   o‘rtacha   ko‘rsatkichdan   qariyb   uch   baravar   va   qo‘shni Qozog‘istonnikidan  ikki  baravar  yuqori. Shu  bilan  birga,  shahar  va  sanoat  manbalaridan  havoning  zarrachalari  bilan  ifloslanishi shamol  tomonidan  urilgan  qum  va  buzilgan  yerlarning  changlari  bilan  kuchayadi.   Aholining  salmoqli  qismi  muntazam  ravishda  zararli  deb  hisoblangan  havo  sifatiga duchor  bo‘ladi.O‘zining  yashil  ambitsiyalarini  qondirish  uchun  O‘zbekiston  uchta  vaqt oralig‘ida:  shoshilinch,  yaqin  va  uzoq  muddatli  davrga  bo‘lingan  ushbu  va  boshqa muammolarni  hal  qilishi  kerak.   Mamlakatning  qishloq  xo‘jaligiga  yo‘naltirilgan iqtisodiyoti  va  aholi  zich  joylashgan  hududlarda  havoning  bosqichma-bosqich yomonlashishini  hisobga  olgan  holda,  uning  eng  dolzarb  yashil  ustuvorliklari  havo sifatini  yaxshilash,  yer  va  suvdan  barqaror  foydalanish  bo‘ladi.   Bunga  landshaftni tiklash,  suvni  samarali  boshqarish  va  havo  ifloslanishini  kamaytirish  choralari  orqali erishish  mumkin.Yerdan  barqaror  foydalanish  O‘zbekistonda  kengayishi  kerak  bo‘lgan muhim  amaliyotdir.  Iqlimga  asoslangan  qishloq  xo‘jaligi  amaliyotlari  erdan  foydalanish barqarorligini  yanada  oshiradi.   Uzoq  muddatda  mamlakat  qishloq  xo‘jaligidan  qimmatroq,  yaxshi  haq  to‘lanadigan tarmoqlarga  o‘tishni  ta‘minlasa  yaxshi  bo‘lardi.  Buning  uchun  qishloq  xo‘jaligi  ishchi kuchining bir  qismini,  xususan,  eng  zaif  ayollar  va  yoshlarning  qayta  malakasini oshirish  kerak.   Suv  narxlarini  belgilash  va  sug‘orish  uchun  investitsiyalar  orqali  suvdan foydalanish  samaradorligini  oshirish  eng  katta  ustuvor  vazifa  bo‘lishi  kerak,  suvdan foydalanishning  ma’lum  chegaralari  ushbu  yangi  ustuvorliklarning  bir  qismidir.   Kam  uglerodli  oqilona  siyosat  O‘zbekistonda  kam  uglerodli  energiya  va  energiya samaradorligiga  o‘tish  uchun  zarur  rag‘batlarni  beradi. Xalqaro  valyuta  jamg‘armasi  va  Jahon  bankining  uglerod  narxini  baholash  vositasi tahlili  shuni  ko‘rsatadiki,  O‘zbekistonda  uglerod  narxi  qo‘shimcha  fiskal  daromad sifatida  YIMning  5 foizigacha  bo‘lishi  mumkin,  bu  yashil  loyihalarni  moliyalashtirish yoki  uy  xo‘jaliklariga  iqtisodiy  ta’sirni  yumshatish  uchun  ishlatilishi  mumkin.   Bundan  tashqari,  ish  o‘rinlarini  yaratish  va  resurslarni  qayta  joylashtirish  strategiyalari yashil  o‘tishning  ba’zi  ijtimoiy  xarajatlarini  kamaytirishga  yordam  beradi.   Global  yashil  o‘tish  yangi  ish  o‘rinlari  yaratish  va  ekologik  barqarorlikni  ta’minlash uchun  katta  imkoniyatlar  yaratadi  va  O‘zbekiston  bu  imkoniyatlardan  foydalanish uchun  yaxshi  mavqega  ega.Ish  joylari  va  atrof-muhit  natijalarini  optimallashtiradigan sohalar  qatoriga  sog‘liqni  saqlash,  ta’lim,  moliya  va  iqlimga  mos  konchilik  kiradi.   Mamlakatdagi  eng  yirik  bandlik  sohasi  bo‘lgan  qishloq  xo‘jaligi  qimmatroq  sanoatga o‘tish  va  ekotizim  xizmatlari  yordamida  yerdan  foydalanishni  optimallashtirish  orqali yanada  ko‘proq  yashil  ish  o‘rinlarini  ta’minlash  va  turmush  darajasini  yaxshilash salohiyatiga  ega.   Bundan  tashqari,  qayta  tiklanadigan  energiya  manbalari  va  boshqa innovatsion  texnologiyalarga  asoslangan,  xuddi  shunday  yashil  salohiyatga  ega  bo‘lgan tarmoqlarning  kengroq  ro‘yxati  qo‘shimcha  tahlilga  loyiqdir.Yashil  iqtisodiyotga  o‘tish muvaffaqiyatini  ta’minlash  uchun  davlat  sektori  va  yashil  moliyani  jalb  qilish  juda muhimdir.   Siyosiy  chora-tadbirlar  yashil  sektorda  yangi  ish  o‘rinlarini  yaratish  orqali ijtimoiy  xarajatlarni  kamaytirish  bilan  birga  moliyalashtirishdagi  bo‘shliqni  bartaraf etishi  kerak.   Bundan  tashqari,  siyosat  eng  ko‘p  zarar  ko‘rganlarni  qayta  tayyorlash, qayta  joylashtirish  va  ijtimoiy  qo‘llab-quvvatlash  imkonini  berishi  kerak.   Ushbu  chora-tadbirlar  O'zbekiston  hukumati  tomonidan  Jahon  banki  ko‘magida  ishlab chiqilayotgan  Uzoq  muddatli  dekarbonizatsiya  strategiyasining  bir  qismi  bo‘lishi mumkin. Qiyinchiliklardan imkoniyatlargacha Dunyo yanada  barqaror  kelajak  sari  intilayotgan  bir  paytda  O‘zbekiston  global energetika  ko‘rsatkichlariga,  xususan,  yuqori  energiya  va  uglerod  intensivligi  nuqtai nazaridan  javob  berishda  jiddiy  muammolarga  duch  kelmoqda.   Ushbu  shartlar mamlakatni  tashqi  savdo  siyosat  oldida  zaif  holga  keltiradi.  Biroq  O‘zbekiston  global yashil  o‘tish  jarayonini  o‘zlashtirib,  atrof-muhit  va  iqlim  siyosatini  kuchaytirish  orqali bu  muammoni  imkoniyatga  aylantirishi  mumkin. Aksariyat  mamlakatlar  iqlim  o‘zgarishiga  qarshi  kurashish  uchun  past  uglerodli siyosatni  qo‘llayotgani  sababli,  uglerodni  ko‘p  iste’mol  qiladigan  mahsulotlarga  global talab  o‘rta  va  uzoq  muddatli  istiqbolda  kamayadi.   Bu  O‘zbekistonning  ko‘p  uglerodli  eksportiga  salbiy  ta’sir  ko‘rsatishi,  mamlakat  yalpi ichki  mahsuloti  va  farovonligiga  ta’sir  qilishi  mumkin.   Keyinchalik  ugleroddan  voz  kechish  ancha  qimmatga  tushadigan  texnologiya  va tizimlarga  yopishib  qolmaslik  uchun  O‘zbekiston  o‘z  iqtisodiyotini  yashillashtirish jarayonini  darhol  boshlashi  kerak.   Yashil  maqsadlarga  ustuvorlik  berish  bozor iqtisodiyotiga  kengroq  o‘tishda  davom  etayotgan  sa’y-harakatlarning  ajralmas  qismi bo‘lishi  kerak.   Resurs  samaradorligini  oshirish,  yashil  bandlik  va  moliyani  rivojlantirish kabi  boshqa  yashil  choralar  ham  O‘zbekistonga  yaqin  muddatli  foyda  keltirishi mumkin.Biroq  mamlakat  yashil  o‘tishning  jamiyatga  ta’sirini  ham  hisobga  olishi  kerak. Yashil  sektorlarni  qo‘llab-quvvatlash  hamda  uglerodni  ko‘p  talab  qiladigan  faoliyatdan voz  kechish  investitsiyalar  va  ish  o‘rinlari  yaratish  sxemasini  o‘zgartirib,  g‘oliblar  va yutqazuvchilarni  yaratadi.  Eng  ko‘p  zarar  ko‘rgan  kompaniyalarga  yordam  ko‘rsatish juda  muhimdir.   Jahon  banki  O‘zbekistonning  yashil  va  inklyuziv  o‘sishni  amalga oshirishga  qaratilgan  sa’y-harakatlarini  qo‘llab-quvvatlashga  sodiqdir.   Atrof-muhitni  muhofaza  qilish  siyosati  va  islohotlarning  to‘g‘ri  aralashmasini  qabul qilish  orqali  mamlakat  yashil,  bardoshli  va  inklyuziv  kelajakning  mukofotlarini  olishi mumkin.   Iqtisodiy  o‘sish  va  rivojlanish  uchun  ko‘plab  imkoniyatlarni  taqdim  etayotgan global  yashil  o‘tish  davrida  O‘zbekiston  o‘z  kelajagini  ta’minlash  uchun  barqaror siyosatni  qabul  qilishi  kerak. Yashil iqtisodiyot   – ekologik  xavflarni  va  ekologik  tanqislikni  kamaytirishga  qaratilgan va  atrof-muhitni  buzmasdan  barqaror  rivojlanishni  maqsad  qilgan  iqtisodiyot.  U ekologik  iqtisodiyot  bilan  chambarchas  bog liq,  lekin  asosan  siyosiy  termin  sifatida ʻ foydalaniladi [ 1 ] [ 2 ] .   UNEP   2011-yilgi  Yashil  Iqtisodiyot  hisobotida  ta kidlanishicha, ʼ „iqtisodiyot  yashil  bo lishi  uchun  nafaqat  samarali,  balki  adolatli  bo lishi  ham  kerak. ʻ ʻ Adolatlilik  global  va  mamlakat  darajasidagi  tenglik  o lchovlarini  tan  olishni,  xususan, ʻ past  uglerodli,  resurslarni  tejaydigan  va  ijtimoiy  jihatdan  qamrab  oluvchi  iqtisodiyotga adolatli  o tishni  ta minlashni  nazarda  tutadi“.Uni  oldingi  iqtisodiy  rejimlardan  ajratib ʻ ʼ turadigan  xususiyat   –  bu  tabiiy  kapital  va  ekologik  xizmatlarni   iqtisodiy  ahamiyatga   ega sifatida  bevosita  baholash  ( qarang: „Ekotizimlar va bioxilma-xillik iqtisodiyoti“ va „Tabiiy kapital banki“ )  va  xarajatlar  ekotizimlar  orqali  jamiyatga  tashqariga chiqariladigan  to liq  xarajatlarni  hisobga  olish  rejimi.  aktivga  zarar  yetkazgan  yoki ʻ e tiborsiz  qoldiradigan  tashkilotga  ishonchli  tarzda  qaytariladi  va  uning  majburiyatlari ʼ sifatida  hisobga  olinadi.  Yashil  stiker  va  ekologik  belgi  amaliyoti  iste molchilar  oldida ʼ atrof-muhitga  do stona  munosabat  va  barqaror  rivojlanish  ko rsatkichlari  sifatida  paydo ʻ ʻ bo ldi.  Ko pgina  sanoat  tarmoqlari ʻ ʻ   globallashayotgan   iqtisodiyotda  yashillashtirish amaliyotini  targ ib  qilish  usuli  sifatida  ushbu  standartlarni  qabul  qila  boshlaydi. ʻ Barqarorlik  standartlari  sifatida  ham  tanilgan  bu  standartlar  sotib  olingan  mahsulotlar atrof-muhitga  va  ularni  ishlab  chiqaruvchi  odamlarga  zarar  yetkazmasligini kafolatlaydigan  maxsus  qoidalardir.  Ushbu  standartlar  soni  yaqinda  o sib  bordi  va  endi ʻ ular  yangi,  yanada  yashil  iqtisodiyotni  qurishda  yordam  berishi  mumkin.  Ular  o rmonʻ xo jaligi,  qishloq  xo jaligi,  tog -kon  sanoati  yoki  baliqchilik  kabi  iqtisodiy  sohalarga ʻ ʻ ʻ e tibor  qaratadi;  suv  manbalari  va  biologik  xilma-xillikni  muhofaza  qilish  yoki ʼ issiqxona  gazlari  emissiyasini  kamaytirish  kabi  ekologik  omillarga  e tibor  qaratish; ʼ xodimlarning  ijtimoiy  himoyasi  va  huquqlarini  qo llab-quvvatlash;  va  ishlab  chiqarish ʻ jarayonlarining  muayyan  qismlariga  uy.     Yashil iqtisodchilar va iqtisodiyot Yashil  iqtisodiyot  har  qanday   iqtisod   nazariyasi  sifatida  aniq  ta riflanadi,  unga  ko ra ʼ ʻ iqtisodiyot  o zi  yashaydigan  ekotizimning  tarkibiy  qismi  hisoblanadi  (Lin  Margulisdan ʻ keyin).  Mavzuga  yaxlit  yondashuv  tipik  bo lib,  iqtisodiy  g oyalar  ma lum  bir ʻ ʻ ʼ nazariyotchiga  qarab   har   qanday   boshqa   mavzular   bilan   aralashib ketadi.   Feminizm ,   postmodernizm ,  atrof-muhit  harakati,  tinchlik  harakati,  Yashil siyosat,  yashil  anarxizm  va  globallashuvga  qarshi  harakat  tarafdorlari  bu  atamani  asosiy iqtisodiyotdan  tashqarida  bo lgan  juda  boshqacha  g oyalarni  tasvirlash  uchun ʻ ʻ ishlatishgan.   Ushbu  atamaning  qo llanishi  rasmiy  ravishda  tashkil  etilgan  va  bosh ʻ harflar  bilan  yozilgan   Yashil   atamani  noyob  va  ajralib  turuvchi  belgi  sifatida  da vo   ʼ Xulosa Yangi  O‘zbekiston  davrida  amalga  oshirilayotgan  iqtisodiy  islohotlar  mamlakatni modernizatsiya  qilish  va  xalqaro  miqyosda  raqobatbardosh  qilish  yo‘lida  asosiy poydevor  hisoblanadi.  Bu  islohotlar  O‘zbekistonning  uzoq  muddatli  rivojlanish strategiyasining  ajralmas  qismi  bo‘lib,  quyidagi  strategik  maqsadlarni  o‘z  ichiga  oladi: Strategik maqsadlar 1. Bozor iqtisodiyotini chuqurlashtirish : o Xususiy  sektorning  iqtisodiyotdagi  ulushini  oshirish  va  davlatning iqtisodiy  jarayonlardagi  bevosita  ishtirokini  kamaytirish. o Monopoliyalarning  cheklanishi  va  sog‘lom  raqobat  muhitini  yaratish. 2. Sanoat diversifikatsiyasi va innovatsiyalar : o Qishloq  xo‘jaligidan  yuqori  qo‘shilgan  qiymatga  ega  sanoat  tarmoqlariga o‘tish. o Zamonaviy  texnologiyalarni  joriy  etish  va  milliy  innovatsion  tizimni rivojlantirish. 3. Xalqaro integratsiya va eksport hajmini oshirish : o O‘zbekistonni  mintaqaviy  transport  va  logistika  markaziga  aylantirish. o Eksport  geografiyasini  kengaytirish  va  eksport  mahsulotlari  tarkibini boyitish. 4. Barqaror rivojlanish va yashil iqtisodiyot : o Energetika  sohasida  qayta  tiklanadigan  manbalardan  foydalanishni kengaytirish. o Ekologik  muvozanatni  ta’minlash  orqali  barqaror  rivojlanishga  erishish. 5. Ijtimoiy farovonlikni oshirish : o Ishsizlikni kamaytirish  va  kambag‘allikni  qisqartirish  uchun  kompleks chora-tadbirlarni  amalga  oshirish. o Aholining  daromadlari  va  turmush  darajasini  izchil  oshirish. Taraqqiyotning yangi bosqichi Islohotlarning  yangi  bosqichi  o‘z  oldiga  quyidagi  vazifalarni  qo‘ymoqda:  Institutsional o‘zgarishlar :  Hukumat  boshqaruvi  tizimini  optimallashtirish  va ochiqlikni  ta’minlash.  Digital transformatsiya :  Davlat  xizmatlarini  raqamlashtirish  va  iqtisodiy faoliyatni  avtomatlashtirish  orqali  samaradorlikni  oshirish.  Infratuzilmani rivojlantirish :  Yangi  transport  koridorlari,  sanoat  zonalari  va urbanizatsiya  jarayonlarini  jadallashtirish.  Xorijiy investitsiyalarni jalb qilish :  Investitsion  muhitni  yaxshilash  orqali iqtisodiyotga  yangi  moliyaviy  resurslarni  kiritish.Yangi  O‘zbekiston  iqtisodiy islohotlar  orqali  milliy  iqtisodiyotni  har  tomonlama  modernizatsiya  qilish, xalqaro  maydonda  integratsiya  jarayonlarini  kuchaytirish  va  aholining farovonligini  oshirishni  maqsad  qilgan.   Ushbu  strategik  maqsadlar  va taraqqiyotning  yangi  bosqichi  nafaqat  iqtisodiy  barqarorlikni,  balki  ijtimoiy taraqqiyotni  ham  ta’minlaydi.  Raqamlashtirish,  innovatsiyalar,  va  barqaror rivojlanish  tamoyillari  asosida  O‘zbekistonni  dunyoda  ilg‘or  davlatlar  qatoriga olib  chiqish  asosiy  vazifalardan  biri  bo‘lib  qolmoqda. Foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxati 1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning Murojaatnomalari (2017–2023)  – O‘zbekistonning  rivojlanish  strategiyasi  va iqtisodiy  islohotlar  yo‘nalishlari. 2. O‘zbekiston  Respublikasi  “2022–2026  yillarga  mo‘ljallangan  Taraqqiyot strategiyasi”  hujjati. 3. O‘zbekiston  Respublikasi  Markaziy  banki  hisobotlari  va  statistik  ma’lumotlari (2020–2023  yillar). 4. O‘zbekiston  Respublikasi  Davlat  soliq  qo‘mitasi  statistik  hisobotlari. 5. O‘zbekiston  Respublikasi  Investitsiyalar,  sanoat  va  savdo  vazirligi  materiallari. 6. Jahon  banki  (World  Bank)  hisobotlari  – O‘zbekistonda  iqtisodiy  islohotlarning tahlili  va  bahosi. 7. Xalqaro  Valyuta  Jamg‘armasi  (IMF)  hisobotlari  – O‘zbekistonning  moliyaviy tizimi  va  islohotlari. 8. O‘zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasining  iqtisodiy  rivojlanish  bo‘yicha qarorlari. 9. “O‘zbekiston  iqtisodiyoti  va  ijtimoiy  rivojlanishi”  – O‘zbekiston  Respublikasi Iqtisodiy  tadqiqotlar  va  islohotlar  markazi  materiallari. 10. Toshkent  Davlat  Iqtisodiyot  Universiteti  (TDIU)  ilmiy  jurnali  –  “Milliy iqtisodiyot:  rivojlanish  yo‘llari  va  istiqbollari”. 11. “O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlar va ularning natijalari”   –  Prof. G‘.Abdullayev,  Toshkent,  2021. 12. “Investitsion muhitni yaxshilash va xorijiy sarmoyalarni jalb qilish”   – Jahon iqtisodiyoti  va  diplomatiya  universiteti  materiallari,  Toshkent,  2022. 13. “O‘zbekistonning iqtisodiy rivojlanishi: davr talablari va istiqbollari”   – Abdullaev  O.,  Toshkent,  2023. 14. BMT  Taraqqiyot  Dasturi  (UNDP)  ma’ruzalari  –  O‘zbekistonda  barqaror rivojlanish  maqsadlari  va  iqtisodiy  islohotlar. 15. “Bank-moliya tizimini rivojlantirish va uning iqtisodiyotga ta’siri”  – Karimov  S.,  Toshkent,  2022. 16. “O‘zbekistonda agrar soha transformatsiyasi”   – Qodirov  R.,  Toshkent,  2020. 17. Jahon  savdo  tashkiloti  (WTO)  hisobotlari  – O‘zbekistonga  oid  ma’lumotlar. 18. O‘zbekiston  Respublikasi  Statistika  qo‘mitasi  – Rasmiy  statistika  to‘plamlari. 19. “Soliq tizimining modernizatsiyasi va uning ijtimoiy-iqtisodiy ta’siri”   – Bekmurodov  J.,  Toshkent,  2021. 20. O‘zbekiston  Respublikasi  Moliya  vazirligi  ma’lumotlari  – Byudjet  sohasidagi yangiliklar  va  hisobotlar. 21. “Raqamli iqtisodiyot va uning O‘zbekistondagi rivojlanish istiqbollari”   – Islomov  M.,  Toshkent,  2023. 22. Xalqaro  moliyaviy  tashkilotlar  (Asian  Development  Bank,  European  Bank  for Reconstruction  and  Development)  hisobotlari. 23. “Qishloq xo‘jaligida islohotlar va resurslardan samarali foydalanish”   – Xaydarov  A.,  Toshkent,  2022. 24. O‘zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisi  Qonunchilik  palatasi  materiallari. 25. Milliy  iqtisodiy  rivojlanish  dasturlari  (investitsiya  va  innovatsiya  sohalari bo‘yicha  hujjatlar). Ushbu  adabiyotlar  Yangi  O‘zbekistonning  iqtisodiy  islohotlari  va  strategik  rivojlanishi haqidagi  ilmiy,  amaliy  va  statistik  ma’lumotlarni  qamrab  oladi.

Yangi O‘zbekistonda iqtisodiy islohotlarning strategik maqsadlari va taraqqiyotning yangi bosqichi

Sotib olish