Akademik litseylar talabalariga “Bulutli texnologiyalar bilan ishlash ” laboratoriya ishi ko‘nikmalarini shakllantirish va interaktiv usullarini qo‘llash metodikasi.

Информация о документе

Цена	12000UZS
Размер	1.6MB
Покупки	0
Дата загрузки	14 Февраль 2024
Расширение	doc
Раздел	Курсовые работы
Предмет	Информатика и ИТ

Продавец

Kenjayev Kenja

Дата регистрации 27 Январь 2024

329 Продаж

Akademik litseylar talabalariga “Bulutli texnologiyalar bilan ishlash ” laboratoriya ishi ko‘nikmalarini shakllantirish va interaktiv usullarini qo‘llash metodikasi.

Купить

Kirish
Mavzuning dolzarbligi: Mustaqil O’zbekiston Respublikasida
shakllanayotgan milliy istiqlol g’oyasi Respublika Konstitusiyasida e’tirof
etilgan insonparvar, demokratik, huquqiy davlat va jamiyatni barpo etish,
shuningdek, ijtimoiy-iqtisodiy hamda madaniy rivojlanishning yu qori
bosqichlariga ko’tarish, jahon hamjamiyati safidan munosib o’rin egallashga
yo’naltirilgan ezgu maqsadlarni amalga oshirishga xizmat qiladi.
Raqamli texnologiyalarning rivojlanishida ta’lim uzluksiz, individual
yo’naltirilgan, moslashuvchan va dinamik jarayon shaklida bo’ladi.
YUNESKO XXI asr uchun yuqori texnologiyali ta lim kompetensiyalari vaʼ
ko nikmalarini rivojlantirishga alohida e tibor qaratmoqda. Hamma uchun
ʻ ʼ
ta’lim barqaror rivojlanishi, raqamli texnologiyalarning hamma joyga kirib
borishi sharoitida inklyuziv bilimlar jamiyat talablariga mos keladigan AKT
kompetensiyasi, media va axborot savodxonligi darajasini shakllantirish
muammolari va yechimlarini tavsiflashni amalga oshirmoqda, AKT va
pedagogika integratsiyasi muammolarni hal qilish yondashuvlari, shu
jumladan ochiq ta’lim resurslari va o’quv-uslubiy yordam, ommaviy ochiq
onlayn ta’limdan foydalanish, shakllantirish uchun ishlatiladigan innovatsion
texnika va texnologiyalar rivojlanishi bunga misol bo’la oladi. XXI asr —
yuqori texnologiyalar va ommaviy kommunikatsiyalar asri. Endi hayotimizni
elektron qurilmalarsiz tasavvur qilish qiyin. Kompyuter, noutbuk, planshet
yoki hatto uyali telefon. Ushbu qurilmalar ko’plab odamlarning hayotini
yaxshi tomonga o’zgartirib yubormoqda. Bugungi kunda «bulutli»
texnologiyalar barcha rivojlangan mamlakatlarda faol qo’llanilmoqda. Ular
biznes, menejment, ta’lim va tadqiqot uchun innovatsion, tejamkor
imkoniyatlarni taqdim etadi. Hozirgi vaqtda ma’lumotlarning juda tez o’sishi,
bilimning o’zi o’z-o’zidan maqsad bo’lib qolmoqda, ular shaxsning, kasbiy
faoliyatini muvaffaqiyatli amalga oshirishning shartlaridan biri hisoblanadi.
2

— bir kishining bir nechta kompyuterlarda ma’lumotlari bor masalan:
ishdagi kompyuterda, uydagi kompyuterda, noutbuklarida, planshetlarida,
ular orasida doimiy ravishda fayllarni uzatish, hujjatlarni ochish va tahrirlash
uchun, dasturiy ta’minotlarning muvofiqligi haqida bilimlarga ega bo’lishi
kerak;
— kompyuterning qattiq diski yoki flesh-kartalarining cheklangan
hajmini bilish; — dasturiy ta’minot litsenziyasiga ega bo’lish zarurati; Bulutli
texnologiyalarning o’ziga nazar tashlaydigan bo’lsak — bu ma’lumotlarni
qayta ishlash texnologiyalari bo’lib, unda kompyuter resurslari Internet
foydalanuvchisiga onlayn xizmat sifatida taqdim etiladi. Bu yerda «bulut»
so’zi barcha texnik tafsilotlarni yashiradigan murakkab infratuzilmaning
metaforasi sifatida ishlatiladi.
Kurs ishining maqsadi. On-line kurslar va ularga didaktik materiallar
tayyorlash metodikasini takomillashtirish xususiyatlarini ilmiy-nazariy tahlil
etib xulosalash va tavsiyalar ishlab chiqish.
Kurs ishining vazifalari: On-line kurslar va ularga didaktik materiallar
tayyorlash metodikasidan foydalanishda o’qitishni
takomillashtirishqo‘llaniladigan usul va vositalarini o’rganish hamda xulosa,
tavsiyalar ishlab chiqish.
Kurs ishining obyekti. On-line kurslar va ularga didaktik materiallar
tayyorlash metodikasidan foydalanish xususiyatlarini tahlil etish jarayoni.
Kurs ishining predmeti. On-line kurslar va ularga didaktik materiallar
tayyorlash metodikasidan foydalanish ning mazmuni, shakl, usul va vositalari.
Kurs ishining tarkibiy tuzulishi va hajmi: Kirish, 2 bob, 4 bo’lim,
xulosa foydalanilgan adabiyotlarlardan iborat.
3

I . Bob. Akademik litseylarda b ulutli texnologiya tushunchasi haqida
umumiy ma’lumot
1.1. "Bulutli texnologiyalar" tushunchasi
Bulutli texnologiyalar - bu Internet-foydalanuvchiga Internet-xizmat
sifatida kompyuter resurslari taqdim etiladigan ma'lumotlarni qayta ishlash
texnologiyalari. "Bulut" so'zi bu erda barcha texnik tafsilotlarni yashiradigan
murakkab infratuzilmani ifodalovchi metafora sifatida mavjud.Bulutli
hisoblash (bulutli hisoblash), shuningdek, "bulutli hisoblash" atamasi ham
qo'llaniladi) ma'lumotlarni qayta ishlash texnologiyasidir, unda
foydalanuvchiga Internet xizmati sifatida kompyuter resurslari va
imkoniyatlari taqdim etiladi. Foydalanuvchi o'z ma'lumotlariga kirish
huquqiga ega, ammo uni boshqarolmaydi va infratuzilma, operatsion tizim va
o'zi ishlayotgan dasturiy ta'minot haqida qayg'urmasligi kerak. "Bulut"
atamasi kompyuter tarmog'i diagrammasidagi Internet tasviriga asoslangan
metafora sifatida yoki barcha texnik tafsilotlar yashiringan murakkab
infratuzilma tasviri sifatida ishlatiladi. 2008 yilda nashr qilingan IEEE
hujjatiga ko'ra, "Bulutli hisoblash bu paradigma bo'lib, unda ma'lumot
Internet serverlarida doimiy ravishda saqlanadi va mijoz tomonidan
vaqtincha saqlanadi, masalan, shaxsiy kompyuterlarda, o'yin pristavkalari,
noutbuklar, smartfonlarda va hokazo. Bulutli ma'lumotlarni kontseptsiya
sifatida qayta ishlash quyidagilarni o'z ichiga oladi:
 1) xizmat sifatida infratuzilma
 2) xizmat sifatida platforma
 3) dastur sifatida xizmat sifatida
 4) ma'lumotlar xizmat sifatida
 5) xizmat sifatida ish joyi
Internetning foydalanuvchilarga ma'lumotlarni qayta ishlashga bo'lgan
ehtiyojlarini qondira olishiga umumiy ishonch mavjud bo'lgan boshqa
4

texnologik tendentsiyalar. Bulutli texnologiyalar uchun eng muhim xususiyat
foydalanuvchilarning Internet-manbalarini notekis talab qilishidir. Ushbu
notekislikni bartaraf etish uchun yana bir oraliq qatlam qo'llaniladi - serverni
virtualizatsiya qilish . Shunday qilib, yuk virtual serverlar va kompyuterlar
o'rtasida taqsimlanadi.
Bulutli texnologiyalar - Bu xizmatlarni taqdim etuvchi turli xil
tushunchalarni o'z ichiga olgan bitta katta tushunchadir. Masalan, dasturiy
ta'minot, infratuzilma, platforma, ma'lumotlar, ish joyi va boshqalar.
Bularning barchasi nima uchun kerak? Bulutli hisoblash deb nimaga
aytilmaydi? Birinchisi - mahalliy kompyuterda oflayn hisoblash. Ikkinchidan,
xizmatga ayniqsa murakkab hisob-kitoblarni bajarish yoki ma'lumotlar
qatorini saqlash buyurilganida, "kommunal hisoblash" (kommunal
hisoblash). Uchinchidan, bu kollektiv (tarqatilgan) hisoblash
(gridcomputing). Amalda, ushbu barcha turdagi hisob-kitoblar orasidagi
chegaralar etarlicha loyqa. Biroq, bulutli hisoblashning kelajagi yordamchi va
tarqatilgan tizimlarga qaraganda ancha katta.
Bulutli ma'lumotlarni saqlash - Onlayn saqlash modeli, unda
ma'lumotlar tarmoqda tarqatilgan ko'plab serverlarda saqlanadi va mijozlar,
asosan uchinchi tomon tomonidan foydalanish uchun taqdim etiladi. O'zining
maxsus serverlarida ma'lumotlarni saqlash uchun ushbu maqsadlar uchun
maxsus sotib olingan yoki ijaraga olingan modeldan farqli o'laroq, serverlar
soni yoki har qanday ichki tuzilishi umuman mijozga ko'rinmaydi.
Ma'lumotlar mijoz nuqtai nazaridan bitta yirik virtual serverni ifoda etadigan
bulut deb nomlangan holda saqlanadi va qayta ishlanadi. Jismoniy jihatdan,
bunday serverlar bir-biridan uzoqroq, turli qit'alar joylashgan joyga qadar
joylashgan bo'lishi mumkin. "Bulut" nima ekanligini tushunish uchun ushbu
sonning tarixidan boshlash kerak. Siz tushunishingiz kerak: bu texnologiya
5

haqiqatan ham yangi g'oyalar toifasiga kiradimi yoki bu g'oya unchalik yangi
emasmi.
Bulutli texnologiyalar
Bulutli hisoblash (hisoblash) - tarqatilgan ma'lumotlarni qayta ishlash
texnologiyasi, unda foydalanuvchiga Internet xizmati sifatida kompyuter
resurslari va imkoniyatlari taqdim etiladi.
Bulutli texnologiyalarning asosiy turlari quyidagilardan iborat:
" Infratuzilmaqandayxizmat" ("Xizmat sifatida infratuzilma" yoki
"IaaS")
" Platformaqandayxizmat" ("Platforma xizmat sifatida", " PaaS ")
"Dastur xizmat sifatida" ("Dastur xizmat sifatida" yoki "SaaS").
Ushbu texnologiyalarning har birini batafsil ko'rib chiqing.
Xizmat sifatida infratuzilma (IaaS)
IaaS - bulutli hisoblash tushunchasiga asoslangan xizmat sifatida
kompyuter infratuzilmasini taqdim etish. IaaS uchta asosiy tarkibiy qismdan
iborat:
Uskuna (serverlar, saqlash tizimlari, mijoz tizimlari, tarmoq uskunalari)
Operatsion tizimlar va tizim dasturlari (virtualizatsiya, avtomatlashtirish,
asosiy resurslarni boshqarish vositalari)
O'rta dastur (masalan, tizimlarni boshqarish uchun)
IaaS virtualizatsiya texnologiyasiga asoslangan bo'lib, uskunadan
foydalanuvchiga uni biznesning hozirgi ehtiyojlariga javob beradigan
qismlarga ajratish va shu bilan mavjud hisoblash quvvatidan foydalanish
samaradorligini oshirishga imkon beradi. Foydalanuvchi (kompaniya yoki
dasturiy ta'minot ishlab chiqaruvchisi) faqat server vaqti, disk maydoni,
tarmoqning o'tkazish qobiliyati va ishlashi uchun zarur bo'lgan boshqa
manbalar uchun haq to'lashi kerak. Bundan tashqari, IaaS mijozga bitta
integratsiyalashgan platformada boshqarish funktsiyalarini to'liq taqdim
6

etadi. IaaS kapital va operatsion xarajatlarni kamaytirgan holda, murakkab
ma'lumotlar markazi, mijozlar va tarmoq infratuzilmalarini qo'llab-
quvvatlash zaruriyatini yo'q qiladi. Bundan tashqari, siz umumiy infratuzilma
doirasida xizmat ko'rsatishda qo'shimcha tejashga erishishingiz mumkin.
Xizmat sifatida platforma (PaaS)
PaaS - bu veb-ilovalarni xizmat sifatida ishlab chiqish, sinovdan
o'tkazish, joylashtirish va qo'llab-quvvatlash uchun o'rnatilgan platformani
taqdim etish .
Veb-ilovalarni o'rnatish uchun ishlab chiqaruvchidan apparat va dasturiy
ta'minot sotib olishning hojati yo'q, ularni qo'llab-quvvatlashni tashkil
qilishning hojati yo'q. Mijoz uchun kirish ijara asosida tashkil qilinishi
mumkin.
Ushbu yondashuv quyidagi afzalliklarga ega:
kengayish qobiliyati
xatolarga bardoshlilik;
virtualizatsiya
xavfsizlik
Masshtabliligi PaaS ilova tomonidan xizmat ko'rsatiladigan
foydalanuvchilar soniga qarab, zarur resurslarni avtomatik ravishda
taqsimlashni va ozod qilishni o'z ichiga oladi.
PaaS Veb-ilovalarni ishlab chiqish, sinovdan o'tkazish, joylashtirish va
qo'llab-quvvatlash uchun o'rnatilgan platforma sifatida veb-ilovalarni ishlab
chiqish, sinovdan o'tkazish va joylashtirish bo'yicha operatsiyalarning butun
ro'yxati bitta integratsiyalashgan muhitda bajarilishi mumkin va shu bilan
individual bosqichlarni qo'llab-quvvatlash xarajatlarini yo'q qiladi.
Dastlabki kodni yaratish va uni ishlab chiquvchilar jamoasi ichida
baham ko'rish qobiliyati unga asoslangan dasturlarni yaratish samaradorligini
sezilarli darajada yaxshilaydi PaaS .
7

Dastur xizmat sifatida (SaaS).
Saas - dasturni oxirgi foydalanuvchilarga talab bo'yicha xizmat sifatida
taqdim etishni o'z ichiga oladigan dasturni tarqatish modeli. Bunday dasturga
kirish tarmoq orqali va ko'pincha Internet-brauzer orqali amalga oshiriladi.
Bunday holda, SaaS modelining mijoz uchun asosiy afzalligi - o'rnatish va
yangilash va unga ishlaydigan dasturiy ta'minotni o'rnatish, yangilash va
xizmat ko'rsatish bilan bog'liq xarajatlarning etishmasligi. Maqsadli
auditoriya - oxirgi foydalanuvchilar.
SaaS modelida:
ilova masofadan foydalanish uchun moslangan;
bir nechta mijoz bitta dasturdan foydalanishi mumkin;
xizmat uchun to'lov har oylik obuna sifatida yoki tranzaktsiyalarning
umumiy miqdoridan kelib chiqib olinadi;
dasturni qo'llab-quvvatlash allaqachon to'lovga kiritilgan;
dastur xodimlarga mijozlarga muammosiz va oshkora yangilanishi
mumkin.
Dasturiy ta'minotni ishlab chiquvchilar nuqtai nazaridan, SaaS modeli
mijozga dasturiy ta'minotni saqlash, nusxalash va o'rnatish imkoniyatiga ega
emasligi sababli dasturiy ta'minotdan litsenziyasiz foydalanish bilan samarali
kurashishga imkon beradi.
Aslida, SaaS dasturiy ta'minoti ichki axborot tizimlariga yanada qulay va
tejamkor alternativa sifatida qaralishi mumkin.
SaaSmantig'ini rivojlantirish - bu tushuncha Vaas ( Ish joyi xizmat
sifatida - xizmat sifatida ish joyi). Ya'ni, mijoz o'z ixtiyorida barcha kerakli
dasturiy ta'minot bilan to'liq jihozlangan virtual ish stantsiyasini oladi.
Ma'lumotni saqlash va zaxiralash
Bulut xizmatlarining har uch turi bir-biri bilan bog'langan va
birlashtirilgan tuzilmani anglatadi.
8

1.2 Bulutli tizimlarning turlari
Xizmatlarni taqdim etishning turli usullariga qo'shimcha ravishda,
bulutli tizimlarni joylashtirishning bir nechta variantlari mavjud:
Xususiy bulut - Mijoz va xizmat ko'rsatuvchi provayder bo'lgan bitta
kompaniya ichida xizmatlarni ko'rsatish uchun foydalaniladi. Bu kompaniya
tashkilot ichida o'zi uchun yaratganda "bulutli kontseptsiya" ni amalga
oshirish uchun imkoniyat. Birinchi amalga oshirish xususiy bulut mijozlar
ushbu kontseptsiya bilan tanishishda duch keladigan muhim masalalardan
birini - axborot xavfsizligi nuqtai nazaridan ma'lumotlarni himoya qilishni
bekor qiladi. Bulut kompaniyaning o'zi tomonidan cheklanganligi sababli, bu
muammo standart mavjud usullar bilan hal qilinadi. Uchun xususiy
bulut Ishlamayotgan yoki samarasiz ishlatilgan resurslardan foydalanish
sababli asbob-uskunalar narxining pasayishi xarakterlidir. Shuningdek,
logistika vositalarini qisqartirish orqali uskuna sotib olish narxini pasaytirish
(qaysi serverlarni, qanday konfiguratsiyada, qanday ishlab chiqarish hajmini,
har safar qancha joy ajratish kerakligini va hokazolarni o'ylamaymiz).
Aslida, kuch har bir paydo bo'layotgan vazifaga emas, balki, o'rtacha
aytganda, ortib borayotgan yuk bilan mutanosib ravishda ortib bormoqda. Va
rejalashtirish, sotib olish va amalga oshirish - ishlab chiqarishda yangi
vazifalarni boshlash osonlashadi.
Umumiy bulut - Tashqi mijozlarga xizmat ko'rsatish uchun bulutli
provayderlar tomonidan ishlatiladi.
Aralash (gibrid) bulut - yuqoridagi ikkita joylashtirish modelidan
birgalikda foydalaniladi.
9

Internet odamlar hayotining ajralmas qismiga aylandi va muntazam
ravishda turli xil vazifalarni bajarishga yordam beradigan yangi imkoniyatlar
paydo bo'ldi. Yangilik - bu turli sohalarda qo'llanilishi mumkin bo'lgan
bulutli texnologiyalar: ta'lim, tibbiyot, logistika va boshqalar.
Bulutli texnologiyalar nima?
Aniqlashdan boshlaylik, chunki bulutli texnologiyalar foydalanuvchiga
qurilmaga dasturlarni o'rnatmasdan ma'lumotlarga kirish imkoniyatini
anglatadi, chunki barcha qo'llab-quvvatlovchilar serverlar tomonidan
ta'minlanadi. Bunday xizmatlar bepul va pullik bo'lishi mumkinligini bilish
juda muhim va barchasi so'rovlarga bog'liq. Bulutli texnologiyalardan
foydalanish nimani anglatishini tushunish uchun ularning oddiy sharoitlardan
farqini tushunishingiz kerak.
1. Masalan, elektron pochta mijozi kompyuterga o'rnatilganda va
barcha ma'lumotlar qattiq diskda saqlanganda elektron pochtani oling.
Bunday holda, foydalanuvchi fayllar bilan nima qilishni hal qiladi.
2. Agar biz brauzer orqali foydalanadigan pochta haqida
gapiradigan bo'lsak, unda bu allaqachon texnologiya. Bu erda aniqki, agar
serverda muammolar bo'lsa, u holda pochtaga kirish yo'qoladi.
Bulutli xizmatlarning afzalliklari
Boshlash uchun, keling, mavjud plyuslarga to'xtalib o'tamiz, ular
quyidagilardan iborat:
1. Ma'lumotni saqlash uchun siz qimmatbaho kompyuter va
aksessuarlarni sotib olishingiz shart emas, chunki hamma narsa "bulutda"
saqlanadi.
2. Kompyuterning ishlashi yaxshilanadi, chunki ofis ishlarida va
boshqa sohalarda bulutli texnologiyalar masofadan turib dasturlarni
boshqaradi, shuning uchun kompyuterda juda ko'p bo'sh joy qoladi.
10

3. Har yili texnik xizmat ko'rsatish bilan bog'liq muammolar
kamayadi, chunki jismoniy serverlar soni doimiy ravishda kamayib boradi va
dasturiy ta'minot doimo yangilanib turadi.
4. Dasturni sotib olish narxi kamayadi, chunki dasturni "bulut"
uchun faqat bir marta sotib olish kerak va bu hammasi, va ba'zida siz uni
ijaraga buyurtma qilishingiz ham mumkin.
5. Bulutli texnologiyalar saqlanadigan ma'lumotlar miqdorida
cheklovlarga ega emas. Aksariyat hollarda bunday xizmatlar hajmi millionlab
gigabaytni tashkil qiladi.
6. Dasturlar avtomatik ravishda yangilanadi, shuning uchun yuklab
olingan dasturlarda bo'lgani kabi, bunga rioya qilishning hojati yo'q.
7. "Bulut" dan har qanday operatsion tizimda foydalanish mumkin,
chunki dasturlarga kirish veb-brauzerlar orqali amalga oshiriladi.
8. Yangi bulutli texnologiyalar sizga har doim hujjatlarga kirish
huquqini beradi, chunki asosiysi Internetning mavjudligi.
9. Yaxshi xavfsizlik va ma'lumotlarni yo'qotishdan himoya qilish,
chunki yuborilgan ma'lumotlar avtomatik ravishda saqlanadi va nusxalari
zaxira serverlarga tashlanadi.
11

Bulutdagi noqulayliklar
Bu "bulut" va siz bilishingiz va e'tiborga olishingiz kerak bo'lgan bir
qator kamchiliklarga ega:
1. Internet mavjud bo'lmaganda kirish imkoni bo'lmaydi va agar u
bo'lmasa, unda faqat kompyuterga yuklab olingan hujjatlar bilan ishlash
mumkin bo'ladi. Ta'kidlash joizki, Internet tez va sifatli bo'lishi kerak.
2. O'rnatilgan dasturga qaraganda katta hajmdagi ma'lumotlarni
uzatishda bulut xizmati asta-sekin ishlashi mumkin.
3. Xavfsizlik kamdan-kam hollarda, lekin ko'p holatlarda
Cloudzaxira nusxalarini yaratadi, shuning uchun tashvishlanishga hojat yo'q.
4. Ko'pchilik sizga bir qator xizmatlarni taqdim etish uchun pul
to'lashingiz kerakligidan xijolat tortadi, ammo bu odamlar pul ishlashlari
kerak bo'lgan biznes loyihadir.
Bulutli dastur
Bulut xizmatlarining ma'lum tasnifi mavjud, shuning uchun ushbu
"bulutlar" toifalari quyidagicha ajratiladi:
12

1. Umumiy . Bu ko'p sonli kompaniyalar va xizmatlar tomonidan
darhol foydalanilishi mumkin bo'lgan IT infratuzilmasi. Abonent istalgan
kompaniya va individual bo'lishi mumkin. Umumiy bulutli texnologiyalardan
foydalanuvchilar "bulut" ni boshqarish va boshqarish imkoniyatiga ega
emaslar, chunki faqat xizmat egasi buni amalga oshiradi.
2. Xususiy . Bulutli texnologiyalar turlarini tavsiflab, siz faqat bitta
tashkilot manfaati uchun boshqariladigan va ishlaydigan ushbu xavfsiz IT
infratuzilmasi to'g'risida to'xtashingiz kerak. U mijozning xonasida yoki
tashqi operatorda joylashtirilishi mumkin.
3. Gibrid . Ushbu tur oldingi variantlarning ikkalasining asosiy
afzalliklariga ega. Bunday "bulut" aksariyat hollarda mavsumiy faoliyat
davrlariga ega bo'lgan tashkilotlar tomonidan qo'llaniladi, ya'ni etarli IT-
infratuzilma mavjud bo'lmaganda, quvvatning bir qismi bulut
texnologiyalariga o'tadi.
II.Bob. Ak ademik lit sey larda bulut li t a’lim v a t a’limda bulut li
t exnologiy alardan foy dalanish
2.1 Bulut li t a'lim
Kompyuterlar va Internet ta'lim tizimiga bir qator vazifalarni bajarish
jarayonini takomillashtirish va osonlashtirish uchun kirishdi. O'quv
jarayonidagi bulutli texnologiyalardan quyidagi maqsadlarda foydalanish
mumkin:
13

1. Xodimlarning muhim hujjatlar bo'yicha hamkorligini tashkil
etish, masalan, yillik reja yoki dastur. Ularning har biri hujjatning qismi
uchun javobgardir va agar kerak bo'lsa, barcha foydalanuvchilar sharhlar
qoldirishlari va ma'lumotlarni to'ldirishlari mumkin.
2. Umumiy loyihaviy ish, shuning uchun o'qituvchi topshiriqlarni
talabalarga topshirishi, majburiyatlarni baham ko'rishi va hisobotlarni
tekshirishi, sharh berishi mumkin.
3. Bulutli texnologiyalar elektron kundalikni yaratish va har qanday
yozma topshiriqlarni uzatish uchun ishlatilishi mumkin. Bu uy maktabiga
boradigan yoki biron bir sababga ko'ra darslarni o'tkazib yuboradigan bolalar
uchun juda yaxshi tanlovdir.
Logistikada bulutli texnologiyalar
Bulut transport va ombor logistika sohasida juda yaxshi imkoniyatlarga
ega. Bulutli texnologiyalar yordamida zanjirning barcha ishtirokchilari, ya'ni
jo'natuvchi, operatorlar, transport kompaniyasi va qabul qiluvchining to'liq
o'zaro ta'sirini ta'minlash mumkin. Ularning barchasi qayerda bo'lishidan qat'i
14

nazar, real vaqt rejimida muloqot qilishlari mumkin. Bulutli
texnologiyalardan foydalanish quyidagi afzalliklarni taklif etadi:
 pudratchilar uchun ochiq tenderlar o'tkazish;
 eng muvaffaqiyatli yo'nalishlarni aniqlash;
 etkazib berishni boshqarish;
 barcha transport ma'lumotlarini qayta ishlash va saqlash;
 buyurtmalarni bajarish sifatini yaxshilash.
Xususiy bulut - bu bitta tashkilot foydalanishi uchun mo'ljallangan
infratuzilma, shu jumladan bir nechta iste'molchilar (masalan, bitta tashkilot
bo'linmalari), ehtimol ushbu tashkilotning mijozlari va pudratchilari. Xususiy
bulutga tashkilotning o'zi, shuningdek, uchinchi tomon (yoki ularning har
qanday birikmasi) egalik qilishi, boshqarishi va boshqarilishi mumkin va u
jismonan ham, egasining yurisdiktsiyasidan tashqarida ham mavjud bo'lishi
mumkin.
Umumiy bulut - bu keng omma tomonidan bepul foydalanish uchun
mo'ljallangan infratuzilma. Umumiy bulut tijorat, ilmiy va hukumat
15

tashkilotlari (yoki ularning har qanday birikmasi) tomonidan boshqarilishi,
boshqarilishi va boshqarilishi mumkin.
Gibrid bulut - bu noyob ob'ekt bo'lib qoladigan, ammo
standartlashtirilgan yoki xususiy ma'lumotlar va amaliy ma'lumotlar uzatish
texnologiyalari bilan o'zaro bog'liq bo'lgan ikki yoki undan ko'p turli xil
bulutli infratuzilmalarning (xususiy, ommaviy yoki ommaviy) birikmasi
(masalan, davlat resurslaridan qisqa muddatli foydalanish). bulutlar orasidagi
yukni muvozanatlash uchun bulutlar).
Jamoa buluti - bu umumiy vazifalarni (masalan, vakolatxonalar,
xavfsizlik talablari, siyosat va turli talablarga muvofiqlik) ega bo'lgan
tashkilotlarning iste'molchilari ma'lum bir hamjamiyati (klani) foydalanishi
uchun mo'ljallangan infratuzilma turi. Umumiy bulut kooperativ (birgalikda)
egalik qilish, boshqarish va bir yoki bir nechta jamoat tashkilotlari yoki
uchinchi tomonning (yoki ularning har qanday kombinatsiyasining) tarkibida
bo'lishi mumkin va u egasining yurisdiktsiyasi ichida ham, tashqarisida ham
mavjud bo'lishi mumkin.
Bulutli texnologiyalar rivojlanishining asosiy yo'nalishlari
Bulutli hisoblash tizimini rivojlantirishning to'rtta asosiy yo'nalishlari:
Ba'zi mahsulotlar foydalanuvchilarga to'g'ridan-to'g'ri saqlash tizimlari,
o'rta dasturlar, hamkorlikni qo'llab-quvvatlash va ma'lumotlar bazalari kabi
Internet xizmatlarini taqdim etadi.
Xizmat sifatida infratuzilma ( Iaas InglizchaInfrastructure-as-a-service)
qayta ishlash, saqlash, tarmoq va boshqa fundamental hisoblash resurslarini
o'zini boshqarish uchun bulutli infratuzilmadan foydalanish imkoniyati
sifatida taqdim etiladi, masalan, iste'molchi operatsion tizimlar, platformalar
va boshqalarni o'z ichiga olishi mumkin bo'lgan o'zboshimchalik bilan
dasturiy ta'minotni o'rnatishi va boshqarishi mumkin. dasturiy ta'minot.
Iste'molchi operatsion tizimlarni, virtual saqlash tizimlarini va o'rnatilgan
16

ilovalarni boshqarishi, shuningdek, mavjud tarmoq xizmatlari (masalan,
xavfsizlik devori, DNS) ustidan cheklangan boshqaruvga ega bo'lishi
mumkin. Bulutli provayder tomonidan bulutning jismoniy va virtual
infratuzilmasi, jumladan tarmoq, serverlar, ishlatiladigan operatsion tizimlar
va saqlash tizimlarining monitoringi va boshqaruvi ta'minlanadi.
Foydalanuvchilarga misollar (tizimni ishlab chiquvchilar, ma'murlar, IT-
menejerlar).
Xizmat sifatida platforma ( PaaS InglizchaPlatform-as-a-Service) -
iste'molchiga bulutli infratuzilmadan yangi yoki mavjud ilovalarni (xususiy,
buyurtma asosida ishlab chiqilgan yoki sotib olingan takrorlanadigan
ilovalarni) keyinchalik joylashtirish uchun asosiy dasturiy ta'minotni
joylashtirish uchun foydalanish imkoniyati berilgan model. Ushbu
platformalar bulut provayderi tomonidan taqdim etiladigan amaliy dasturiy
ta'minot - ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari, o'rta dasturlar va
dasturlash tillarining ish vaqti vaqtlarini o'z ichiga oladi. Bulutning asosiy
jismoniy va virtual infratuzilmasi, shu jumladan tarmoq, serverlar, operatsion
tizimlar, saqlashni, monitoring va boshqarish bulut ta'minotchisi tomonidan,
ishlab chiqilgan yoki o'rnatilgan ilovalar, shuningdek, iloji bo'lsa, atrof-muhit
(platforma) konfiguratsion parametrlari bundan mustasno, amalga oshiriladi.
Foydalanuvchi misollari (dastur ishlab chiqaruvchilari, sinovchilar,
ma'murlar)
Dastur xizmat sifatida ( Saas InglizchaSoftware-as-a-service) -
iste'molchiga bulutli infratuzilmada ishlaydigan va turli xil mijoz
qurilmalarida yoki ingichka mijoz orqali, masalan brauzer orqali (masalan,
veb-pochta orqali) yoki internet orqali ishlaydigan provayderning amaliy
dasturidan foydalanish imkoniyati taqdim etiladigan model. dastur interfeysi.
Bulut provayderi tomonidan bulutning asosiy jismoniy va virtual
infratuzilmasi, shu jumladan tarmoq, serverlar, operatsion tizimlar, saqlash
17

yoki hatto alohida amaliy xususiyatlar (foydalanuvchi ilovalari
konfiguratsionsozlamalarining cheklangan to'plami bundan mustasno)
monitoringi va boshqarilishi amalga oshiriladi. Foydalanuvchi misollari
(biznes foydalanuvchilari, dastur ma'murlari).
Boshqalar * aaS: masalan:
DaaS (Desktop-as-a-Service) har bir foydalanuvchiga boshqa dasturlarni
sozlash va o'rnatish qobiliyatiga ega bo'lgan standartlashtirilgan virtual ish
stantsiyasini taqdim etadi. Kirish oddiy mijoz orqali tarmoq orqali amalga
oshiriladi, bu odatiy kompyuterdan smartfongacha (GoogleChrome OS) har
qanday narsa bo'lishi mumkin. CaaS (Communications-as-a-Service) -
uchinchi tomon echimlari yordamida bitta korxona ishchilari o'rtasida barcha
turdagi aloqalarni (ovoz, pochta) tashkil qilish uchun dasturiy va apparat
vositalarining birikmasi. SaaS-ga alternativa S + S (Software + Services) deb
nomlangan Microsoft tomonidan targ'ib qilinadi va odatiySaaS va doimiy
arzon dasturning kuchli tomonlarini birlashtiradi. Bu keng tarqalgan dastur,
ammo masofaviy xizmatlarga e'tibor qaratish kerak. Bulutli hisoblash jiddiy
texnologik tendentsiyaga aylanmoqda - ko'pgina mutaxassislarning fikriga
ko'ra, keyingi besh yil ichida bulutli hisoblash nafaqat IT jarayonlarini, balki
axborot texnologiyalari bozorini ham o'zgartiradi. Ushbu texnologiya tufayli
har xil turdagi qurilmalar, shu jumladan kompyuterlar, noutbuklar,
smartfonlar va PDA-lar foydalanuvchilari bulutli kompyuterlar provayderlari
tomonidan taqdim etiladigan xizmatlar orqali dasturlarga, saqlash tizimlariga
va hatto Internet dasturlarini ishlab chiqish platformalariga kirish
imkoniyatiga ega bo'ladilar. provayderlar serverlarida joylashtirilgan holat.
Yuqorida aytilganlarning barchasidan kelib chiqib, xulosa qilish mumkinki,
bulutli hisob-kitoblardan foydalanganda, axborot texnologiyalari
iste'molchilari kapital xarajatlarini sezilarli darajada kamaytirishi mumkin -
ma'lumotlar uzatish markazlarini qurish, server va tarmoq uskunalarini sotib
18

olish, uzluksizlik va mavjudlikni ta'minlash uchun dasturiy ta'minot echimlari
- bu xarajatlar o'zlashtirilmaydi. bulutli xizmat ko'rsatuvchi provayder.
Bundan tashqari, axborot texnologiyalari infratuzilmasining yirik
ob'ektlarininguzoq vaqt qurilishi va foydalanishga topshirilishi va ularning
boshlang'ich narxining yuqoriligi iste'molchilarning bozor talablariga
moslashuvchan javob berish qobiliyatini cheklaydi, bulutli texnologiyalar esa
hisoblash quvvatiga bo'lgan talabga deyarli darhol javob berish imkoniyatini
beradi. Bulutli hisob-kitoblardan foydalanganda, iste'mol xarajatlari
operatsion xarajatlarga yo'naltiriladi - shu bilan bulutli provayderlarning
xizmatlari uchun to'lash xarajatlari tasniflanadi.
2.2 Ta’limda bulutli texnologiyalardan foydalanishning
samaradorligi
Bugungi kunda O’zbekiston ta’lim tizimini qayta ko’rib chiqish va isloh
qilish zaruratiga duch kelmoqda. Ya’ni, ta’lim jarayonida zamonaviy odam
bilim va ko’nikmalarni to’plashi kerak emas, balki mustaqil ravishda, boshqa
odamlar bilan birgalikda mazmunli maqsadlarni qo’yishi, o’z-o’zini
tarbiyalash vaziyatlarini yaratishi, vositalarni izlash va ishlab chiqarish
qobiliyatiga ega bo’lishi kerak, bu muammolarni hal qilish usullari
hisoblanadi. O’z-o’zidan ma’lumki, bulutli texnologiyalar bu yerda bolalar
birgalikda chizish va eslatma olishlari mumkin bo’lgan oddiy onlayn
vositalardan tortib, loyihalarda hamkorlik qilish uchun murakkab
texnologiyalargacha juda mos keladi. Bunda talabalar faol ishtirok etadilar,
talabalarning SaaS texnologiyalaridan foydalanishi evaziga bulutli
texnologiyalarning imkoniyatlaridan foydalanishi mumkin, bundan tashqari
IT ilovalari va bulutli veb-xizmatlarni ijaraga olishi, chunki ular orasida
mutlaqo bepuli ko’p. Ta’limda bulutli texnologiyalardan foydalanishga misol
sifatida quyidagilarni aytish mumkin: — elektron kundaliklar, jurnallar; —
19

talabalar va o’qituvchilar uchun shaxsiy hisoblar; — interaktiv qabul qilish:
— talabalar ma’lumot almashishlari mumkin bo’lgan tematik forumlar; —
o’qituvchi yo’qligida yoki uning rahbarligida talabalar muayyan ta’lim
muammolarini hal qilishlari mumkin bo’lgan ma’lumotlarni qidirish; —
bulutli ma’lumotlarni saqlash. Ta’lim faoliyatida bulutli texnologiyalardan
foydalanish yo’nalishlari quyidagilardan iborat: 1. Hujjatlar bo’yicha
xodimlarning hamkorligi. Masalan, ta’lim dasturi yoki yillik reja. Ushbu
hujjat ma’muriyat xodimlari va har qanday sohaga mas’ul bo’lgan
o’qituvchilar tomonidan tuziladi, masalan, ta’lim psixologi, ijtimoiy
o’qituvchi yoki sog’liqni saqlash uchun mas’ul. Har kim hujjatning o’z qismi
uchun javobgardir va boshqa bloklarga o’zgartirish kirita olmaydi. Bulutli
texnologiyalarda hamkorlik qilish uchun siz bulutli xotiraga hujjat
yaratishingiz yoki qo’yishingiz va unga havola yoki elektron pochta manzili
bo’lganlarga kirishni ta’minlashingiz kerak bo’ladi. 2. Talabalarning
birgalikdagi loyiha ishi. Talabalar loyihalar uchun mavzularni olishadi. Keyin
ular 2 guruhga bo’linadi. Har bir guruhning o’z vazifalari bo’ladi, bunda
menejer hujjat yaratadi va kirish huquqini beradi. Bular havolalar yoki
elektron pochta manzillari bo’lishi mumkin. Talabalar uyda yoki maktabda
loyiha ustida ishlashadi, hujjatlarni mazmun bilan to’ldiradilar, ish tugagach,
o’qituvchiga kirish huquqi beriladi. Agar kerak bo’lsa, o’qituvchi o’quvchilar
tuzatishlar kiritishi uchun sharhlar qoldirishi mumkin bo’ladi. Masalan,
Google Docs-dan foydalanish, uning asosiy afzalligi hujjatlarni (matnlar,
rasmlar, taqdimotlar, jadvallar) birgalikda tahrirlash imkoniyatidir. 3.
Masofaviy ta’lim. O’qituvchi elektron kundalik yordamida talabalarga
topshiriq taklif qiladi. Masalan, yozma topshiriqlar, talaba hujjat yaratadi
yoki hujjat ustida ishlaydi. O’qituvchi o’zgartirilgan hujjatni ko’rishi
mumkin, chunki u unga kirish huquqiga ega. Bulutli hisoblashning qabul
qilinishi odatdagidek davom etuvchi qaytarilmas jarayondir. Yaqin kelajakda
20

«bulutlar» G’arbdagi kabi O’zbekistonda ham keng tarqalgan texnologiyaga
aylanadi. Bugungi kunda bulutli hisoblash har bir shaxs deyarli har kuni
foydalanadigan narsadir. Bulutli texnologiyalarning tez tarqalishi biz uchun
bulutli xizmatlarni ta’lim muassasasi tizimiga integratsiya qilishda
qiyinchilik tug’dirmoqda. Bulutli hisoblash ta’lim, tadqiqot va amaliy
ishlanmalar va masofaviy ta’limda keng qo’llanilishi istiqbollariga ega.
Ta’lim tizimida bulutli texnologiyalardan foydalanish ta’lim maydonini ochiq
qilish imkonini beradi. Ta’lim jarayonida bulutli yechimlardan foydalanish
imkoniyatini hisobga olgan holda, amalga oshirishning mumkin bo’lgan
qiyinchiliklari va mavjud kamchiliklarni ta’kidlash kerak. Talabalarga
o’qiladigan fan o’qituvchisi har doim ham ta’lim jarayonini ta’minlash
vazifasining bir qismi sifatida bulutli resurslarni boshqarishga qodir emas.
Tarmoq ulanishiga bog’liqlik mavjud va muhim ma’lumotlar bilan ishlashda
mahalliy kompyuterlarda va portativ ommaviy axborot vositalarida zaxira
nusxalarini yaratish kerak. Innovatsion IT-ilovalarga e’tibor qaratish lozim,
masalan, hozirda ta’lim jarayonida foydalanish mumkin bo’lgan ko’plab
bulutli xizmatlar mavjud. Google korporatsiyasi Internetga ulangan istalgan
brauzer (Mozilla Firefox, Google Chrome, Opera, Internet Explorer va
boshqalar) oynasida foydalanish mumkin bo’lgan ko’plab ilovalar va
xizmatlarni ishlab chiqadi va taqdim etadi. Keling, Google tomonidan ta’lim
muassasalari uchun taqdim etiladigan asosiy onlayn bulutli hisoblash
xizmatlarini ko’rib chiqaylik. Gmail — bu tezkor xabar almashish, ovozli va
video chat, mobil aloqa, spam va viruslardan himoya qiluvchi to’liq
xususiyatli elektron pochta mijozidir. Google Groups simulyatsiya qilingan
forumlar va pochta ro yxatlariga asoslangan boshqaruv va jamoaviy ishʻ
vositasidir. Oxirgi o n yillikda turli mamlakatlar o qituvchilarining xalqaro
ʻ ʻ
pedagog olimlar hamjamiyatida tahlil qilingan innovatsion tajribasi ta lim
ʼ
tizimiga AKTni integratsiyalashuv jarayonlarining umumiy muammolari,
21

mexanizmlari va rivojlanish qonuniyatlarini aniqlash imkonini berdi, bu esa
alohida e tiborni talab qiladi va an’anaviy pedagogikadan XXI asrningʼ
raqamli pedagogikasiga raqamli ko’prik qurish, barcha uchun ochiq
ta’limning yangi davrini boshlab berish bo’yicha butun pedagogik
hamjamiyatning ishini hisobga olish zarur.
22

X ulosa
Axborot va kommunikatsion texnologiyalariga asoslangan innovatsion
ta’lim texnologiyalari va didaktik modellarni ommaviy va samarali qo’llash
orqali ta’lim tizimini raqamli avlodga moslashtirish zarur. Shu bilan birga,
ta’lim jarayonida tadqiqotga asoslangan yondashuvdan faol foydalanish
lozim va bu bilan ilmiy tadqiqotga talabalarning ko’nikmalarini rivojlantirish
va IT-kompetensiyga asoslangan ijodiy qobiliyatlarini va ijodiy fikrlashlarini
shaklantirish mumkin.
Ushbu kurs ishini xulosalaydigan bo’lsak, intеrnеt birinchi navbatda
tarmoq mijozlariga o’zaro ma’lumotlar almashish, virtual muloqot qilish
imkonini yaratib bеruvchi "informatsion magistral" vazifasini o’taydi,
ikkinchidan esa unda mavjud bo’lgan ma’lumotlar bazasi majmuasi dunyo
bilimlar omborini tashkil etadi. Bundan tashqari intеrnеt bugungi kunda
dunyo bozorini o’rganishda, markеting ishlarini tashkil etishda zamonaviy
biznеsning eng muhim vositalaridan biriga aylanib bormoqda. Bugungi
kunda O’zbekiston ta’lim tizimini qayta ko’rib chiqish va isloh qilish
zaruratiga duch kelmoqda. Ya’ni, ta’lim jarayonida zamonaviy odam bilim
va ko’nikmalarni to’plashi kerak emas, balki mustaqil ravishda, boshqa
odamlar bilan birgalikda mazmunli maqsadlarni qo’yishi, o’z-o’zini
tarbiyalash vaziyatlarini yaratishi, vositalarni izlash va ishlab chiqarish
qobiliyatiga ega bo’lishi kerak, bu muammolarni hal qilish usullari
hisoblanadi. O’z-o’zidan ma’lumki, bulutli texnologiyalar bu yerda bolalar
birgalikda chizish va eslatma olishlari mumkin bo’lgan oddiy onlayn
vositalardan tortib, loyihalarda hamkorlik qilish uchun murakkab
texnologiyalargacha juda mos keladi. Bunda talabalar faol ishtirok etadilar,
talabalarning SaaS texnologiyalaridan foydalanishi evaziga bulutli
texnologiyalarning imkoniyatlaridan foydalanishi mumkin, bundan tashqari
23

IT ilovalari va bulutli veb-xizmatlarni ijaraga olishi, chunki ular orasida
mutlaqo bepuli ko’p.
Foy dalanilgan adabiy ot lar
1. Mirziyoev Shavkat Miromonovich. Erkin va farovon, demokratik
O'zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. O'zbekiston Respublikasi
Prezidenti lavozimiga kirishish tantanali marosimiga bag'ishlangan Oliy
Majlis palatalarining qo'shma majlisidagi nutq / SH.M. Mirziyoev. –
Toshkent : O'zbekiston, 2016. - 56 b.
2. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining Farmoni. O'zbekiston
respublikasini yanada rivojlantirish bo'yicha harakatlar strategiyasi to'g'risida.
(O'zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to'plami, 2017 y., 6-son, 70-
modda) etishning yo’llari va choralari. – T.:O’zbekiston, 2009. – 56 b.
3. Ishmuhamedov R., Abduqodirov A., Pardayev A. Ta’limda
innovatsion texnologiyalar(ta’lim muassasalari pedagog-o‘qituvchilari uchun
amaliy tavsiyalar). –T.:Iste’dod, 2008.-180 b.
4. Yuldashev U. Yu., Boqiyev R. R., Zokirova F. M. Informatika
o‘qitish metodikasi. (o‘qituvchilar uchun qo‘llanma) .T:-2004.-121 b
5. G‘ ulomov S.S, Alimov R.X . va boshqalar. Axborot tizimlari va
texnologiyalari. – T.: Sharq, 2000. – 212 b.
6. G‘ ulomov S.S. Shermuhammedov A.T, Begalov B. A. Iqtisodiy
informatika. – T.: O ‘ zbekiston, 1999. – 321 b.
7. Xayitmatov O‘.T., Fayzullayev S.X. va boshqalar. Informatika
va axborot texnologiyalari. – T.: TKTI, 2005. – 212 b.
8. G‘ ulomovning S.S. umumiy tahriri ostida. Iqtisodiy masalalarni
shaxsiy kompyuterlarda yechish texnologiyalari. – T.: TDIU, 2005. – 321 b.
9. Alimov R, Xodiyev B va boshqalar. Axborot texnologiyasi. – T.:
TDIU, 2004. – 320 b.
24

10. Azizxojayeva N.N. “Pedagogika va pedagogik mahorat”- T.:
TDPI, Nizomiy 2003 yil.
11. Avliyoqulov N . “Zamonaviy o‘qitish texnalogiyalari”- T.:,
2001 yil .
12. Yo‘ldoshev J., Usmonov S. “Pedagogik texnalogiya asoslari”- T.:
O‘qituvchi 2004 yil.
13. Ochilov M. “Yangi pedagogik texnalogiyalar”- Qarshi, 2000 yil .
14. Saidaxmedov N.S. “Pedagogik amaliyotda yangi pedagogik
texnalogiyalarni qo‘llash namunalari”- T.: PTM , 2000 yil .
15. Tolipov O‘., Usmonboyeva M. “Pedagogik texnologiya nazariya
va amaliyot”- T.: Fan, 2005 yil.
16. Axunova G.N., Golish L.V., Fayzullayeva D.M. Pedagogik
texnalogiyalarni loyihalashtirish va rejalashtirish: O‘quv-uslubiy qo‘llanma.
Zamonaviy ta’lim texnologiya seriyasi. – T.: “Iqsodiyot” nashr., 2009. 206
b.
Elektron resurslar
1. http: // www.edu.uz . - O‘zbekiston Respublikasi oily va o‘rta ta’lim
vazirligi portali.
2. http: // www.pedagogika.uz.- pedagogik ta’lim muassasalari portali
3. http: // www.ziyonet.uz.- Axborot ta’lim tarmog‘i.
4. http: // www.ref.uz.- referatlar, kurs ishlar banki
25

Akademik litseylar talabalariga “Bulutli texnologiyalar bilan ishlash ” laboratoriya ishi ko‘nikmalarini shakllantirish va interaktiv usullarini qo‘llash metodikasi.

Купить

Похожие документы
Mikrokontrollerlar
Buxgalteriya hisobini avtomatlashtirish tizimini loyihalash
Brauzer dasturlari va ular bilan ishlash
Bichiziqli va kvadratik formalar
Santexnika do’konini ma’lumotlar bazasini yaratish

Информация о документе

Продавец

Akademik litseylar talabalariga “Bulutli texnologiyalar bilan ishlash ” laboratoriya ishi ko‘nikmalarini shakllantirish va interaktiv usullarini qo‘llash metodikasi.

Похожие документы