Arab davlatlari ta'lim tizimi - Pedagogika - Dars ishlanmalar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	20000UZS
Hajmi	17.9MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	27 Mart 2025
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Dars ishlanmalar
Fan	Pedagogika

Sotuvchi

rescuer504 li

Ro'yxatga olish sanasi 27 Mart 2025

0 Sotish

Arab davlatlari ta'lim tizimi

Sotib olish

Q A TA R Q a t a r, Q a t a r Da v l a t i ( ر�ط �� ق ة �� ل�و �د ,
Da v l a t u Q a t a r ) – J a n u b i y Gʻ a r b i y
O s i y o d a g i d a v l a t . Q a t a r y a r i m o r o l d a
j oy l a s h g a n . M a y d o n i 11, 4 m i n g k m ² .
A h o l i s i 793, 3 m i n g k i s h i ( 2002) .
P oy t a x t i – D o h a s h a h r i
Da v l a t t u z u m i
Q a t a r – m u t l a q m o n a r x i y a . A m a l d a g i
k o n s t i t u t s i y a s i 2003-y i l a p r e l d a g i
r e f e r e n d u m d a m a ʼ q u l l a n g a n v a 2005-
y i l d a n k u c h g a k i r g a n . D a v l a t b o s h l i g ʻ i –
a m i r ( 1995-y i l d a n s h a y x H a m a d b i n
X a l i f a O l So n i y ) ; u q u r o l l i k u c h l a r b o s h
q o ʻ m o n d o n i h a m d i r. Q o n u n c h i q a r u v c h i
h o k i m i y a t n i h u k u m a t a m a l g a o s h i r a d i .

Q A TA R TA R I X I
Q ATA R YA R I M O R O L D A A H O L I M I L O D D A N AV VA L G I 3 — 2 - M I N G -
Y I L L I K D A N YA S H A B K E L G A N . Q ATA R N I B I R N E C H A M A RTA S O S O N I Y L A R
E G A L L A G A N . 7 — 1 0 - A S R L A R D A A R A B X A L I FA L I G I TA R K I B I D A B O L G A N . ʻ
1 0 - A S R D A N Q A R M AT L A R D AV L AT I G A K I R D I . 1 3 - 1 4 - A S R L A R D A B A H R AY N
A M I R L I G I H U K M R O N L I G I O S T I D A B O L D I . 1 6 - A S R B O S H L A R I D A
ʻ
P O RT U G A L L A R , K E Y I N R O Q U S M O N L I T U R K L A R B O S I B O L D I . 1 8 -
A S R N I N G 2 - YA R M I D A Q ATA R H U D U D I D A S O N I Y S U L O L A S I
B O S H C H I L I G I D A G I K I C H I K S U LT O N L I K TA S H K I L E T I L D I .
B U S U L O L A 1 9 - A S R N I N G O X I R I D A Q ATA R N I B I R L A S H T I R D I . 1 8 7 1 –
1 9 1 4 - Y I L L A R D A Q ATA R YA N A U S M O N L I T U R K I M P E R I YA S I
H U K M R O N L I G I O S T I D A B O L D I . 1 9 1 6 — 7 1 - Y I L L A R D A B U Y U K B R I TA N I YA
ʻ
P R O T E K T O R AT I . 1 9 7 1 - Y I L 1 - S E N T YA B R D A M U S TA Q I L D AV L AT D E B E L O N
ʼ
Q I L I N D I . Q ATA R – 1 9 7 1 - Y I L D A N B M T A Z O S I . M I L L I Y B AY R A M I – 3 -
ʼ
S E N T YA B R – M U S TA Q I L L I K K U N I ( 1 9 7 1 ) . O Z B E K I S T O N R E S P U B L I K A S I
ʻ
S U V E R E N I T E T I N I 1 9 9 1 - Y I L 3 0 - D E K A B R D A TA N O L G A N VA 1 9 9 7 - Y I L 2 7 -
N O YA B R D A N D I P L O M AT I YA M U N O S A B AT L A R I N I O R N AT G A N .
ʻ

Q ATA R D AV L AT I N I N G M A K TA B G A C H A TA ' L I M T I Z I M I Y U Q O R I S I FAT L I VA
Z A M O N AV I Y B O ' L I B , B O L A L A R N I N G 3 Y O S H D A N 5 Y O S H G A C H A B O ' L G A N
D AV R I D A TA ' L I M O L I S H L A R I N I TA ' M I N L A S H G A Q A R AT I L G A N . B U T I Z I M ,
A S O S A N , B O L A L A R G A A S O S I Y B I L I M VA K O ' N I K M A L A R N I , S H U J U M L A D A N T I L ,
M A N T I Q I Y F I K R L A S H , J I S M O N I Y FA O L I YAT VA I J T I M O I Y K O ' N I K M A L A R N I
R I V O J L A N T I R I S H G A Y O ' N A LT I R I L G A N .
Q ATA R H U K U M AT I N I N G M A K TA B G A C H A TA ' L I M T I Z I M I D A D AV L AT VA
X U S U S I Y M A K TA B L A R A R A L A S H B O ' L I B , U L A R N I N G K O ' P L A R I X A L Q A R O
S TA N D A RT L A R G A J AV O B B E R A D I . K O ' P L A B M A K TA B G A C H A TA ' L I M
M U A S S A S A L A R I D A O ' Q I T I S H I N G L I Z T I L I D A A M A L G A O S H I R I L A D I , A M M O A R A B
T I L I D A G I TA ' L I M H A M K E N G TA R Q A L G A N .
Q ATA R D A M A K TA B G A C H A TA ' L I M N I D AV L AT T O M O N I D A N Q O ' L L A B -
Q U V VAT L A S H , B O L A L A R G A S I FAT L I TA ' L I M B E R I S H VA K E L A J A K D A U L A R N I
M A K TA B TA ' L I M I G A TAY Y O R L A S H U C H U N T U R L I D A S T U R L A R M AV J U D .Q A TA R DAV L A T I N I N G M A K TA B GA C H A TA ’ L I M T I Z I M I
H A Q I D A

Q a t a r d a v l a t i n i n g b o s h l a n g ‘ i c h t a ' l i m t i z i m i y u q o r i s i f a t l i b o ‘ l i b ,
b o l a l a r g a 6 y os h d a n 12 y o s h g a c h a b o ‘ l g a n d a v r d a t a ' l i m b e r a d i .
M a k t a b g a c h a t a ' l i m d a n k ey i n , b o s h l a n g ‘ i c h t a ' l i m t i z i m i q a t o r d a
f a r z a n d l a r i n i n g b i l i m o l i s h v a r i v o j l a n i s h i n i t a 'm i n l a s h g a q a r a t i l g a n .
Q a t a r h u k u m a t i b o s h l a n g ‘ i c h t a ' l i m t i z i m i n i m o d e r n i z a t s i y a
q i l i s h g a k a t t a e ' t i b or b e r m o q d a , b u j a r a y o n d a t a ' l i m d a i n n ov a t s i o n
m e t od l a r d a n f oy d a l a n i s h g a u r g ‘ u b e r i l a d i . Da v l a t m a k t a b l a r i v a
x u s u s i y m a k t a b l a r a r a l a s h t a r z d a f a o l i y a t y u r i t a d i , a m m o d a v l a t
m a k t a b l a r i k o ‘p i n c h a b e p u l t a ' l i m t a q d i m e t a d i , x u s u s i y m a k t a b l a r e s a
t u r l i x a l q a r o t a ' l i m d a s t u r l a r i n i t a k l i f q i l a d i .
Q a t a r d a b os h l a n g ‘ i c h t a ' l i m n i a m a l g a o s h i r i s h d a a r a b t i l i a s o s i y
t i l b o ‘ l i b , s h u b i l a n b i r g a , i n g l i z t i l i h a m k e n g q o ‘ l l a n i l a d i . O ‘q u v
d a s t u r l a r i t i l , m a t e m a t i k a , t a b i i y f a n l a r, i j t i m o i y f a n l a r, s a n 'a t v a
j i s m o n i y t a r b i y a k a b i s o h a l a r n i o ‘ z i c h i g a ol a d i . B u t i z i m d a
o‘q u v c h i l a r g a k e n g q a m r ov l i b i l i m l a r v a i j t i m oi y k o ‘n i k m a l a r b e r i s h g a
a l o h i d a e ' t i b o r q a r a t i l a d i .
Q a t a r d a t a ' l i m t i z i m i n i n g m u h i m j i h a t l a r i d a n b i r i – b u t a ' l i m s i f a t i n i
d o i m i y r a v i s h d a m o n i t o r i n g q i l i s h v a n a t i j a l a r g a a s o s l a n g a n r a v i s h d a
t i z i m n i t a k om i l l a s h t i r i s h . Sh u n i n g d e k , b o s h l a n g ‘ i c h t a ' l i m t i z i m i d a
o‘q i t u v c h i l a r n i n g m a l a k a s i v a p r o f e s s i o n a l r i v o j l a n i s h i g a k a t t a
a h a m i y a t b e r i l a d i . QATAR davlat ining boshlang‘ich t a’lim t izimi
haqida

QATAR davlat ining Oliy t a’lim t izimi haqida
Qatar davlatining oliy ta'lim tizimi zamonaviy, yuqori sifatli va xalqaro darajada ta'lim
berishga qaratilgan. Bu tizimda davlat va xususiy oliy o'quv yurtlari mavjud bo'lib, ta'lim
sifatiga katta e'tibor qaratilgan. Oliy ta'limni rivojlantirishda hukumat katta sarmoya kiritib,
mamlakatning ta'lim tizimini global miqyosda raqobatbardosh qilishga intilmoqda.
Oliy ta'lim tizimining asosiy jihatlari:
1. Qatar universiteti (Qatar University) – Mamlakatning eng nufuzli davlat oliy o'quv yurti
bo'lib, ko'plab sohalarda, jumladan, ilm-fan, injiniring, huquq, biznes va tibbiyot
yo'nalishlarida ta'lim beradi. Qatar universiteti xalqaro miqyosda mashhur bo'lib, ta'limi
yuqori sifatli va zamonaviy texnologiyalarni o'z ichiga oladi.
2. Xalqaro hamkorliklar – Qatar oliy ta'lim tizimi dunyoning yetakchi universitetlari bilan
hamkorlik o'rnatgan. Masalan, Weill Cornell Medicine-Qatar, Carnegie Mellon University
in Qatar va Texas A&M University at Qatar kabi nufuzli xalqaro universitetlar Doha
shahrida filiallarini ochgan. Bu o'quv yurtlari o'z ta'lim dasturlarini Qatar sharoitiga
moslashtirib, talabalarga yuqori sifatli ta'lim beradi.
3. Ta'lim tillari – Qatarda oliy ta'lim asosan ingliz tilida olib boriladi, bu esa talabalarni
global ish bozorida raqobatbardosh qilishga yordam beradi.
4. Davlat tomonidan qo'llab-quvvatlash – Qatar hukumati oliy ta'limni rivojlantirish uchun
talabalarga stipendiyalar, grantlar va boshqa moliyaviy yordamlar taqdim etadi. Bundan
tashqari, Qatarning o'zida oliy ta'lim olishni xohlagan, ammo moliyaviy imkoniyatlari
cheklangan talabalarga hukumat yordam ko'rsatadi.
5. O'quv dasturlari – Qatar oliy ta'lim tizimida ta'lim dasturlari keng qamrovli bo'lib, ilmiy-
tadqiqot, innovatsiyalar, texnologiya va biznes yo'nalishlarini o'z ichiga oladi. Ta'lim
dasturlari talabalarni zamonaviy ish bozoriga tayyorlashga yo'naltirilgan.

SINGAPUR – JANUBI-SHARQIY OSIYODA JOYLASHGAN
SHAHAR-DAVLAT BO‘LIB, IQTISODIY RIVOJLANISHI, TOZALIGI
VA XAVFSIZLIGI BILAN MASHHUR.
RASMIY NOMI: SINGAPUR RESPUBLIKASI
Poytaxti: Singapur (butun
mamlakat bitta shahar-
davlat)
Maydoni: 728 km²
Aholisi: Taxminan 5,9 million
kishi
Tili: Ingliz, malay, xitoy va
tamil tillari rasmiy til
hisoblanadi
Dini: Buddizm, xristianlik,
islom, hinduizm va boshqa
dinlar
Pul birligi: Singapur dollari
(SGD)

•
TA RIX VA SIYOSATI
•
1965-YILDA MALAYZIYADAN AJRALIB, MUSTAQIL DAVLATGA AYLANDI.
PARLAMENTLI RESPUBLIKA BOSHQARUV SHAKLIGA EGA.
SINGAPURNING BIRINCHI VA ENG MASHHUR BOSH VAZIRI LI KUAN Y U BO‘LIB, U MAMLAKATNI
IQTISODIY JIHATDAN RIVOJLANTIRISHDA KATTA HISSA QO‘SHGAN.
•
IQTISODIYOTI
DUNYONING ENG RIVOJLANGAN IQTISODIYOTLARIDAN BIRI.
BANK-MOLIYA MARKAZI VA YIRIK SAVDO PORTIGA EGA.
TEXNOLOGIYA, FARMATSEVTIKA VA NEFTNI QAYTA ISHLASH SANOATI RIVOJLANGAN.
SAYYOHLIK HAM MUHIM DAROMAD MANBAI BO‘LIB, MARINA BAY SANDS, SENTOSA OROLI VA
UNIVERSAL STUDIOS SINGAPUR MASHHUR JOYLARDANDIR.

•
SIN GA PUR TA’LIM TIZIMI
•
SINGAPUR DUNYODAGI ENG
ILG‘OR VA SAMARALI TA’LIM
TIZIMLARIDAN BIRIGA EGA
BO‘LIB, PISA (XALQARO
TALABALAR BAHOLASH
DASTURI) REYTINGLARIDA
DOIM YUQORI O‘RINLARNI
EGALLAYDI. TA’LIM QAT’IY
TARTIBGA SOLINGAN,
INNOVATSION VA FANLARGA
ASOSLANGAN YONDASHUV
BILAN MASHHUR.

Singapur ta’lim tizimi bir necha bosqichdan iborat.
Maktabgacha ta’lim
Bolalar bog’chalari
Boshlang’ich ta’lim
6 yil
O’rta ta’lim
4-5 yil
Oliy ta’lim
Universitetlar, kollejlar, politexnika

O’quv Dasturlari va Baholash
O’quv dasturlari har bir o’quvchining qobiliyatini rivojlantirishga qaratilgan.
Asosiy fanlar
•
Matematika
•
Ingliz tili
•
Ona tili
•
Fan Baholash tizimi
•
Imtihonlar
•
Topshiriqlar
•
Loyihalar

I R O Q I r o q , I r o q R e s p u b l i k a s i ( A l -J u m h u r i y a h a l -
l r a q i y a h ) – J a n u b i -g ʻ a r b i y Os i y o d a , Da j l a v a
F u r o t d a r y o l a r i o r a l i g ʻ i d a j oy l a s h g a n d a v l a t .
M a y d o n i – 435, 052 k m 2. A h o l i s i —37, 056
m l n . k i s h i ( 2015) . P oy t a x t i – B a g ʻ d o d s h a h r i .
M a ʼ m u r i y j i h a t d a n 18 m u h o f a z a ( v i l oy a t ) g a
b o ʻ l i n a d i .
Da v l a t t u z u m i
I r o q – r e s p u b l i k a . 1970-y i l 16-i y u l d a k u c h g a
k i r g a n M u v a q q a t k o n s t i t u t s i y a a m a l q i l a d i .
Da v l a t b o s h l i g ʻ i – p r e z i d e n t ( 1979-y i l i y u l i d a n
Sa d d a m H u s a y n , a y n i v a q t d a u b o s h v a z i r,
I n q i l o b i y q o ʻ m o n d o n l i k k e n g a s h i r a i s i v a
q u r o l l i k u c h l a r o l i y b o s h q o ʻ m o n d o n i ) .
P r e z i d e n t n i n g v a k o l a t m u d d a t i – 7 y i l . 2002-
y i l 15-o k t y a b r d a g i r e f e r e n d u m d a S.
H u s a y n n i n g p r e z i d e n t l i k v a k o l a t i y a n a 7
y i l g a u z a y t i r i l d i . Qo n u n c h i q a r u v c h i
h o k i m i y a t – M i l l i y K e n g a s h ( p a r l a m e n t ) ; u 4
y i l m u d d a t g a s a y l a n a d i . I j r o i y a h o k i m i y a t n i
p r e z i d e n t v a h u k u m a t a m a l g a o s h i r a d i .

I R O Q TA R I X I
I R O Q H U D U D I ( M E S O P O TA M I YA ) – D U N Y O D A G I E N G Q A D I M G I M A D A N I Y
M A R K A Z L A R D A N B I R I . M I L . AV V. 7 - M I N G Y I L L I K D A I L K S U G O R M A ʻ
D E H Q O N C H I L I K , C H O RVA C H I L I K R I V O J L A N G A N . M I L . AV V. 3 M I N G Y I L L I K D A
S H A H A R L A R PAY D O B O L G A N , B I R N E C H A M AY D A Q U L D O R L I K D AV L AT L A R I
ʻ
V U J U D G A K E L G A N . M I L . AV V. 2 M I N G Y I L L I K D A U L A R B O B I L P O D S H O L I G I G A
B I R L A S H G A N . M I L . AV V. V I A S R D A I R O Q H U D U D I A H A M O N I Y L A R , K E Y I N C H A L I K
S A L AV K I Y L A R ( M I L . AV V. I V – I I A S R L A R ) VA PA R F I YA ( M I L . AV V. I I A S R – M I L . I I I
A S R ) D AV L AT L A R I N I N G X O J A L I K , S AV D O M A R K A Z I B O L G A N . S O S O N I Y L A R
ʻ ʻ
H U K M R O N L I G I D AV R I D A B U Y E R D A X R I S T I A N L I K , YA H U D I Y L I K VA B O S H Q A
D I N L A R B I L A N B I R G A Z A R D U S H T I Y L I K H A M TA R Q A L G A N .
V I I A S R N I N G 3 0 - Y I L L A R I D A M E S O P O TA M I YA N I A R A B L A R E G A L L A G A N . 6 6 1 - Y I L
U M AV I Y L A R X A L I FA L I G I G A Q O S H I B O L I N D I . A H O L I O R A S I D A I S L O M D I N I VA
ʻ
A R A B T I L I K E N G TA R Q A L A B O S H L A D I . 7 5 0 — 1 0 5 5 - Y I L L A R B U Y E R D A A B B O S I Y L A R
H U K M R O N L I K Q I L D I . K E Y I N C H A L I K S A L J U Q I Y L A R , X I I I A S R 2 - YA R M I D A
M O G U L L A R B O S T I R I B K I R D I . X I V A S R O X I R I – X V A S R B O S H I D A A M I R T E M U R
ʻ ʻ
S A LTA N AT I TA R K I B I G A K I R G A N . X V I A S R 3 0 - Y I L L A R I D A I R O Q N I T U R K L A R , X V I I
A S R B O S H I D A S A FAV I Y L A R E G A L L A D I . X V I I A S R 2 - C H O R A G I D A N B I R I N C H I J A H O N
U R U S H I O X I R I G A C H A U S M O N L I T U R K I M P E R I YA S I TA R K I B I D A B O L D I .
ʻ

I R O Q N I N G M A K TA B G A C H A TA’ L I M T I Z I M I H A Q I D A G A P I R G A N D A , M A M L A K AT D A B U S O H A
O ' Z G A R I S H L A R VA R I V O J L A N I S H L A R N I B O S H D A N K E C H I R M O Q D A . I R O Q D A M A K TA B G A C H A
TA’ L I M O D AT D A 3 Y O S H D A N 6 Y O S H G A C H A B O ' L G A N B O L A L A R N I Q A M R A B O L A D I VA B U
T I Z I M D A D AV L AT VA X U S U S I Y S E K T O R O ' RTA S I D A H A M K O R L I K M AV J U D .
M A K TA B G A C H A TA ’ L I M T I Z I M I N I N G A S O S I Y J I H A T L A R I :
T U Z I L M A V A D A R A J A L A R :
⚬
I R O Q N I N G M A K TA B G A C H A TA’ L I M T I Z I M I B O L A L A R U C H U N B O G ' C H A
( K I N D E R G A RT E N ) VA B O S H L A N G ' I C H TA ' L I M D A N I B O R AT.
⚬
M A K TA B G A C H A TA’ L I M 3 Y O S H D A N B O S H L A N A D I VA 6 Y O S H G A C H A D AV O M E TA D I . B U
D AV R D A B O L A L A R O ' Y I N L A R , S A N ’ AT, M U S I Q A , M AT E M AT I K A VA T I L N I O ' R G AT I S H
O R Q A L I R I V O J L A N A D I .
D A V L A T V A X U S U S I Y S E K T O R :
⚬
D AV L AT T O M O N I D A N M O L I YA L A S H T I R I L G A N M A K TA B G A C H A TA’ L I M M U A S S A S A L A R I
M AV J U D , L E K I N X U S U S I Y B O G ' C H A L A R H A M K E N G TA R Q A L G A N . X U S U S I Y S E K T O R
K O ' P I N C H A Y U Q O R I S I FAT L I X I Z M AT L A R TA Q D I M E TA D I , L E K I N B U Q I M M AT G A
T U S H I S H I M U M K I N .
⚬
I R O Q H U K U M AT I N I N G M A Q S A D I , M A K TA B G A C H A TA’ L I M N I B A R C H A B O L A L A R U C H U N
M U M K I N Q A D A R K E N G Q A M R O V L I VA A R Z O N Q I L I S H D I R .I R O Q DA V L A T I N I N G M A K TA B GA C H A TA ’ L I M T I Z I M I
H A Q I D A

I r oq n i n g b osh l a n g ‘ i c h t a ’ l i m t i z i m i m a m l a k a t n i n g u m u m i y t a ’ l i m t i z i m i n i n g m u h i m
q i s m i d i r v a b u t i z i m b ol a l a r n i n g 6 y os h d a n 12 y osh g a c h a b o' l g a n d a v r i n i q a m r a b
ol a d i . B osh l a n g ‘ i c h t a ’ l i m I r oq n i n g k o‘p q i sm i u c h u n m a j b u r i y v a b e p u l h i sob l a n a d i .
Qu y i d a I r oq n i n g b osh l a n g ‘ i c h t a ’ l i m t i z i m i h a q i d a b a t a f si l m a ' l u m ot :
1. B osh l a n g ‘ i c h t a ’ l i m n i n g st r u k t u r a v a d a v om i y l i g i :
•
B osh l a n g ‘ i c h t a ’ l i m od a t d a 6 y os h d a n b os h l a n a d i v a 12 y osh g a q a d a r d a v om
e t a d i .
•
B u t a ’ l i m b osq i c h i i k k i t a y i r i k q i sm g a b o' l i n a d i : 1-4 si n fl a r ( b osh l a n g ‘ i c h
t a ’ l i m n i n g b i r i n c h i d a r a j a s i ) v a 5-6 si n fl a r ( b osh l a n g ‘ i c h t a ’ l i m n i n g i k k i n c h i
d a r a j a si ) .
•
H a r b i r si n f o'q u v c h i l a r g a a s os i y f a n l a r, j u m l a d a n , on a t i l i , m a t e m a t i k a , t a b i i y
f a n l a r, i j t i m oi y f a n l a r, sa n ’a t v a j i sm on i y t a r b i y a k a b i f a n l a r b o' y i c h a t a ' l i m
b e r a d i .
2. O'q u v d a s t u r l a r i v a f a n l a r :
•
I r oq n i n g b osh l a n g ‘ i c h t a ’ l i m t i z i m i i l m i y v a a m a l i y f a n l a r g a a sos l a n a d i .
O'q u v c h i l a r g a m a t e m a t i k a , t a b i i y f a n l a r ( b i ol og i y a , fi z i k a , k i m y o) , on a t i l i ( a r a b
t i l i ) , i n g l i z t i l i , t a r b i y a , sa n ’a t v a m u s i q a k a b i f a n l a r o‘r g a t i l a d i .
•
M a m l a k a t d a o‘q u v d a st u r l a r i k o‘ p i n c h a d a v l a t t om on i d a n b e l g i l a n g a n v a b a r c h a
m a k t a b l a r d a b i r x i l o‘q i t i sh s t a n d a r t l a r i a m a l q i l a d i .
3. M a k t a b l a r v a o'q u v c h i l a r n i q a m r a b ol i sh :
•
Da v l a t m a k t a b l a r i b a r c h a b ol a l a r u c h u n oc h i q v a b e p u l , l e k i n x u su si y m a k t a b l a r
h a m m a v j u d , b u m a k t a b l a r y u q or i si f a t l i t a ’ l i m n i t a k l i f q i l a d i , l e k i n u l a r
q i m m a t r oq b o‘ l i sh i m u m k i n .
•
O‘q u v c h i l a r k o‘ p i n c h a b i r si n f d a 25-30 n a f a r b o‘ l a d i , l e k i n b a ’ z i j oy l a r d a b u r a q a m
k o‘ p r oq b o‘ l i s h i m u m k i n . IROQ davlat ining boshlang‘ich t a’lim t izimi
haqida

IROQ davlat ining Oliy t a’lim t izimi haqida
Iroqning oliy ta’lim tizimi mamlakatning ta’lim sohasidagi eng muhim bo‘limlaridan biridir.
Mamlakatda oliy ta’limga kirish imkoniyatlari, ta’lim muassasalari va dasturlar ko‘p jihatdan
davlat tomonidan boshqariladi, ammo xususiy sektorda ham oliy ta’lim muassasalari mavjud.
Quyida Iroqning oliy ta’lim tizimi haqida batafsil ma'lumot keltirilgan:
1. Oliy ta’limning tuzilishi:
•
Universitetlar va institutlar: Iroqda oliy ta’limni taklif qiluvchi asosiy muassasalar
universitetlar va ilmiy tadqiqot institutlari hisoblanadi. Mamlakatda davlat va xususiy
universitetlar mavjud. Asosiy universitetlar Bag‘dod, Basra, Mosul, Najaf va Erbil kabi
yirik shaharlarda joylashgan.
•
Bakalavr dasturlari: Oliy ta’lim tizimi bakalavr, magistratura va doktorantura darajalarini
taklif qiladi. Bakalavr dasturi odatda 4 yil davom etadi.
•
Magistratura va doktorantura: Magistratura dasturi 2 yil, doktorantura esa 3-5 yil davom
etadi. Bu darajalarda talabalarga chuqur akademik va ilmiy bilimlar beriladi, shuningdek,
ilmiy tadqiqotlar olib borishga imkoniyat yaratiladi.
2. Kirish talablari:
•
Oliy ta’limga kirish uchun talabalar oliy ta’limga kirish imtihonini (ko‘pincha
Baccalaureate imtihoni deb ataladi) topshirishlari kerak. Ushbu imtihonlar o‘quvchilarning
umumiy akademik ko‘nikmalarini va muayyan fanlar bo‘yicha bilimlarini baholaydi.
•
Imtihon natijalariga qarab, talaba oliy ta’lim muassasasiga kirish huquqini qo‘lga kiritadi.
Kirish imtihoni natijalari asosida talabalarga o‘qish uchun o‘zgaruvchan kvotalar taqdim
etiladi.

Bahrayn ( نLيرحبل LL ا ) Davlati ( ن Lيرحبل LL ا ة Lكلمم , Davlat al-
Bahrayn) – Janubi-g arbiy Osiyoda, Fors
ʻ
qo ltig ining Bahrayn orollaridagi davlat (amirlik).
ʻ ʻ
Bahrayn tarkibiga 33 orol kiradi, ularning eng
kattalari: Bahrayn. Muharrak, Umm-Naasan, Havar.
Rasmiy tili – arab tili. Maydoni 695,2 km2, aholisi 1
493 231 kishi (2017). Asosiy aholisi arablar.
Shuningdek forslar, pokistonliklar, hindlar ham
yashaydi. Aholining 83% shaharlarda istiqomat
qiladi. Islom diniga e tiqod etadi. Poytaxti – Manama
ʼ
shahri.

DAVLAT TIZIMI
Bahrayn – konstitutsiyaviy monarxiya. Davlat boshlig i – amir. Qonun ʻ
chiqaruvchi hokimiyatni amir va bir palatali Milliy Kengash (parlament), ijrochi
hokimiyatni bosh vazir boshchiligidagi hukumat amalga oshiradi. 1973-yil mamlakat
konstitutsiyasi qabul qilingan. 1973 – 1975-yillarda konstitutsiyaga muvofiq Milliy
Assambleya (parlament) chaqirildi, biroq u 1975-yilda amirning farmoni bilan
tarqatib yuborildi. 1992-yilda 40 kishidan iborat Maslahat Kengashi tuzilganligi e lon
ʼ
qilindi. Uning vazifasi – qonun loyihalari va mamlakat ijtimoiy-iqtisodiy siyosatining
turli sohalari bo yicha tavsiyalar ishlab chiqishdan iborat. Kengash tarkibini amir
ʻ
belgilaydi.

BAHRAY N N IN G TABIATI VA TARIX I
Orollar hududi past tekislikdan iborat, uning balandligi 135 m ga yetadi. Neft, tabiiy gaz
konlari bor. Iqlimi tropik iqlimga yaqin. Yanvar oyining o rtacha harorati 16°C, iyul oyining o rtacha ʻ ʻ
harorati 37 °C. Yiliga 90 mm ga yaqin yog in yog adi. Tropik saxgyular ko p joyni egallagan.
ʻ ʻ ʻ
Tabiati nomi miloddan avvalgi 3-ming yilliklardagi manbalarda tilga olinadi. U o zining
ʻ
marvarid-durlari bilan mashhur bo lgan. 1521-yil Portugaliya mustamlakachilari tomonidan bosib
ʻ
olingunga qadar Tabiati 8 asr mobaynida mustaqil arab musulmon davlati bo lgan. Portugallar bu
ʻ
yerda uzoq tura olmadilar. 1602 – 1783-yillarda Bahrayn Eron hukmronligida bo ldi. 1820- yil va
ʻ
1861-yildagi Britaniya – Bahrayn bitimlaridan so ng, u Britianiya tizimi izmiga o tdi, ya ni uning
ʻ ʻ ʼ
mustamlakasiga aylandi. 1971-yilda mustaqillikka erishdi. 1971- yildan BMT a zosi. O’zbekiston
ʼ
bilan diplomatiya munosabatlarini 1922- yil may oyida o rnatgan. Milliy bayrami 16-dekabr Milliy
ʻ
kun (1971-yil).

BAHRAY N N I N G MAKTABGACHA TA’LIM TIZIMI
Bahraynda maktabgacha ta’lim majburiy emas, biroq bolalarning ilk rivojlanishi uchun muhim bosqich
sifatida qaraladi. Maktabgacha ta’lim tizimi 3 yoshdan 6 yoshgacha bo‘lgan bolalar uchun mo‘ljallangan bo‘lib, u
ikki bosqichga bo‘linadi: bolalar bog‘chalari (0-3 yosh) va maktabgacha ta’lim muassasalari (3-6 yosh).
Bahraynda maktabgacha ta’lim muassasalari asosan xususiy sektor tomonidan boshqariladi, chunki
hukumatning to‘liq moliyalashtiriladigan davlat bog‘chalari soni juda kam. Shuningdek, xalqaro maktabgacha
ta’lim muassasalari ham mavjud bo‘lib, ular turli xalqaro o‘quv dasturlariga asoslangan holda faoliyat yuritadi.
Ta’lim dasturlari bolalarning jismoniy, ijtimoiy, aqliy va hissiy rivojlanishini qo‘llab-quvvatlashga qaratilgan.
O‘yin orqali o‘qitish usullari keng qo‘llanilib, bolalarning kreativligi, muloqot qobiliyati va asosiy akademik
bilimlari shakllantiriladi. Ayrim xususiy va xalqaro bog‘chalarda ingliz tili, arab tili va boshqa xorijiy tillar
o‘rgatiladi.
Bahrayn hukumati maktabgacha ta’lim tizimini rivojlantirishga e’tibor qaratib, ta’lim sifatini oshirish va
barcha bolalar uchun ta’limga keng imkoniyat yaratish bo‘yicha turli dasturlarni amalga oshirmoqda.

BAHRAY N N IN G BOSHLAN G‘ICH TA’LIM TIZIMI
•
Bahraynda boshlang‘ich ta’lim majburiy va bepul bo‘lib, barcha fuqarolar uchun ochiq.
•
Ta’lim 6 yoshdan boshlanadi va 6 yil davom etadi (1–6-sinflar).
•
O‘quv yili odatda sentyabr oyida boshlanib, iyun oyida tugaydi.
•
O‘quv dasturi Bahrayn Ta’lim Vazirligi tomonidan belgilangan.
•
Asosiy fanlar: arab tili, matematika, tabiiy fanlar, jamiyatshunoslik, ingliz tili, diniy ta’lim va jismoniy tarbiya.
•
Ba’zi xususiy maktablarda fransuz yoki boshqa xorijiy tillar ham o‘qitiladi.
•
Davlat maktablari: Bepul ta’lim beradi va hukumat tomonidan moliyalashtiriladi.
•
Xususiy maktablar: To‘lov asosida ishlaydi va xalqaro ta’lim dasturlarini taklif qiladi.
•
Xalqaro maktablar: Britaniya, Amerika, Fransiya va boshqa tizimlarga asoslangan dasturlar bilan ta’lim beradi.
•
O‘quvchilarning bilimlari yil davomida oraliq baholash va yakuniy imtihonlar orqali nazorat qilinadi.
•
Boshlang‘ich ta’limni tugatgan o‘quvchilar o‘rta ta’lim bosqichiga o‘tadi.
•
Hukumat ta’lim sifatini oshirish va zamonaviy metodlarni joriy etish bo‘yicha turli islohotlarni amalga oshirmoqda.
•
Axborot texnologiyalarini ta’lim jarayoniga keng joriy qilish, STEAM (fan, texnologiya, muhandislik, san’at va
matematika) yondashuvi va interfaol o‘qitish metodlari qo‘llanmoqda.

Bahraynda oliy ta’lim tizimi hukumat va xususiy sektor tomonidan
boshqariladi. Oliy ta’lim muassasalari Bahrayn Ta’lim Vazirligi va Bahrayn Oliy
Ta’lim Kengashi tomonidan nazorat qilinadi. Ta’lim arab va ingliz tillarida olib
boriladi.
Davlat universitetlari: Asosiy davlat oliy ta’lim muassasasi Bahrayn
Universiteti bo‘lib, turli bakalavriat va magistratura dasturlarini taklif etadi.
Xususiy universitetlar: Bahraynda ko‘plab xususiy universitetlar va institutlar
mavjud bo‘lib, xalqaro darajadagi ta’lim dasturlarini taklif qiladi.
Xalqaro universitetlar filiallari: Ayrim xorijiy universitetlar Bahraynda
filiallarini ochgan bo‘lib, xalqaro ta’lim standartlariga asoslangan kurslar taqdim
etadi.
Bakalavriat: Odatda 4 yil davom etadi.
Magistratura: 1,5 – 2 yil davom etadi.
Doktorantura: 3 – 5 yil davom etadi. Bahray nning oliy t a’lim
t izimi

Asosiy Yo‘nalishlar
•
Muhandislik
•
Biznes va boshqaruv
•
Tibbiyot va farmatsiya
•
Axborot texnologiyalari
•
Gumanitar fanlar
•
Huquq va siyosatshunoslik
Baholash va Diplomlar
O‘quvchilar semestr davomida imtihonlar, loyihalar va amaliy mashg‘ulotlar orqali baholanadi.
Bitiruvchilar xalqaro miqyosda tan olingan diplomlarga ega bo‘ladilar.
Ta’lim islohotlari va rivojlanish.
Oliy ta’lim muassasalarida innovatsion texnologiyalar va xalqaro hamkorlik handa talabalar almashinuvi
dasturlari rivojlantirilmoqda.
Bahrayn hukumati oliy ta’lim sifatini oshirish va global standartlarga moslashtirish bo‘yicha islohotlarni
keng joriy qilmoqda.

•
Suriy aning t a’lim t izimi arab davlatlari
orasida ilgari yaxshi rivojlangan tizimlardan biri
hisoblangan. Biroq, 2011-yilda boshlangan
fuqarolar urushi natijasida bu soha jiddiy zarar
ko‘rdi

•
Ta’lim t izimi t uzilishi
•
Suriyada ta’lim tizimi quyidagi bosqichlarga bo‘linadi:
•
Mak t abgacha t a’lim – 3-5 yosh oralig‘idagi bolalar
uchun ixtiyoriy.
•
Boshlang‘ich t a’lim – 6 yil davom etadi va bepul
hamda majburiy hisoblanadi.
•
O‘rt a t a’lim – 6 yil davom etadi (ikkiga bo‘linadi: 3 yillik
umumiy o‘rta va 3 yillik akademik yoki kasbiy ta’lim).
•
Oliy t a’lim – Universitet va kollejlar orqali amalga
oshiriladi.

•
Ta’lim t izimi muammolari
•
Suriyaning ta’lim tizimi quyidagi asosiy muammolarga duch
kelmoqda:
-urush natijasida maktablarning vayron bo‘lishi – Minglab
maktablar yo‘q qilingan yoki harbiy maqsadlarda foydalanilgan.
-qochqinlar muammosi – Millionlab bolalar ta’limdan chetda
qolgan.
-moliyaviy inqiroz – Davlatning ta’limga ajratadigan mablag‘i
kamaygan.
-kadrlar yetishmovchiligi – Ko‘plab o‘qituvchilar mamlakatni
tark etgan yoki o‘z ishini davom ettirish imkoniyatiga ega emas.

•
Suriy adagi urush v a t a’lim t izimiga t a’siri
•
Fuqarolar urushi tufayli ta’lim tizimi katta yo‘qotishlarga
uchradi:
•
Maktablar vayron bo‘ldi yoki harbiy maqsadlarda
foydalanildi.
•
Millionlab bolalar ta’lim olish imkoniyatidan mahrum
bo‘ldi.
•
Ko‘plab o‘qituvchilar mamlakatni tark etdi yoki o‘z
kasbini tashlashga majbur bo‘ldi.
•
Ba’zi hududlarda ekstremistik guruhlar o‘z ta’lim
dasturlarini joriy qilishga harakat qildi.

•
Univ ersit et lar v a oliy t a’lim
•
Suriyada bir nechta nufuzli universitetlar mavjud,
jumladan:
•
Damashq universiteti
•
Halab universiteti
•
Latakiya shahridagi Tishrin universiteti
•
Homs universiteti
•
Oliy ta’lim bepul, lekin talabalar ba’zi xarajatlarni
o‘z zimmasiga olishlari kerak.

•
Hozirgi holat v a k elajak ist iqbollari
•
Hukumat tomonidan ta’lim tizimini tiklash
bo‘yicha chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda,
lekin urush natijasida yuzaga kelgan zararlarni
to‘liq bartaraf etish uzoq vaqt talab qilishi
mumkin. Ta’lim sifatini yaxshilash uchun xalqaro
tashkilotlar ham yordam berishga harakat
qilmoqda.
•
Suriyaning ta’lim tizimi o‘zining oldingi darajasiga
qaytishi uchun tinchlik va barqarorlik muhim
ahamiyat kasb etadi.

•
Huk umat v a xalqaro t ashk ilot larning
harak at lari
•
BMT va UNICEF kabi tashkilotlar maktablarni
qayta tiklashga va yangi o‘quv dasturlarini ishlab
chiqishga yordam bermoqda.
•
Suriya hukumati ta’lim tizimini tiklash uchun
mablag‘ ajratmoqda, ammo iqtisodiy
qiyinchiliklar jarayonni sekinlashtirmoqda.
•
Ba’zi hududlarda yangi maktablar qurilib,
o‘quvchilarni qamrab olish darajasi oshirilmoqda.

Saudiya Arabistoni
•
Saudiy a Arabist oni – Osiy oning
janubi-g‘arbiy qismida
joy lashgan, Arabist on y arim
orolini dey arli t o‘liq egallagan
mamlak at . Poy t axt i - A r-Riy od.
May doni 2,15 mln k m². N eft
zaxiralari v a muqaddas
shaharlar - Mak k a v a Madina
bilan mashhur.

Geografik joylashuvi va
tabiati
Saudiy a A rabist oni Iordaniy a,
Iroq, Quv ay t , Fors k o‘rfazi, BA A ,
Ummon v a Yaman bilan
chegaradosh. Hududi asosan
cho‘l v a sahrolardan iborat . Rub’
al-X oli eng y irik cho‘li. I qlimi
quruq, y ozda issiq, qishda salqin.

Tarixi
1932-y il Qirol Abdulaziz
t omonidan Saudiy a
Arabist oni Qirolligi e'lon
qilindi. Islom diniy mark azi
hisoblanib, t arix dav omida
muhim v oqealar, masalan,
neft k ashfi y ot i v a
zamonav iy iqt isodiy
islohot lar amalga
oshirilgan.

Mamlakat konstitutsion
qirollik hisoblanadi.
Qirol davlat boshlig‘i va
hukumat rahbari. Qirol
oilasi siyosiy hayotda
katta rol o‘ynaydi.
Siyosiy partiyalar yo‘q,
shariat qonunlari
asosida boshqariladi. Siyosiy tizimi

Iqtisodiyoti
Saudiya Arabistoni
dunyodagi eng yirik neft
ishlab chiqaruvchilardan biri.
Neft sanoati YaIMning asosiy
qismini tashkil qiladi. "Vision
2030" dasturi asosida
iqtisodiy diversifikatsiya
amalga oshirilmoqda.

Madaniyati
Madaniy at i Islom dini
asosida shak llangan.
A n’anav iy liboslar,
adabiy ot , musiqa v a
me’morchilik
riv ojlangan. Qadimiy
madaniy meros obidalari
mav jud bo‘lib, UN ESCO
ro‘y xat iga k irit ilgan.

Only
$59.99
•
Makka va Madina shaharlarida
joylashgan muqaddas
maskanlar sababli Saudiya
Arabistoni musulmonlar uchun
muhim davlat hisoblanadi. Har
yili millionlab musulmonlar Haj
va Umra ziyoratini amalga
oshiradi.Diniy ahamiyati

Aholisi va jamiyati
Aholisi 36 milliondan oshadi.
Aholining asosiy qismini
saudiyaliklar va muhojirlar
tashkil etadi. Ta’lim va
sog‘liqni saqlash tizimi so‘nggi
yillarda jadal rivojlanmoqda.

Turizm
So‘nggi yillarda turizmga
katta e’tibor qaratilmoqda.
Madaniy, tarixiy va tabiatga
boy joylari, Qizil dengiz
sohillari sayyohlarni jalb
qilmoqda. Haj va Umra
turizmi asosiy yo‘nalish.

•
Qirol Fahd xalqaro aeroporti
eng yirik aeroportlardan biri.
Temir yo‘llar, avtomobil
yo‘llari va zamonaviy
infratuzilma tarmoqlari
rivojlanmoqda. NEOM
loyihasi global e’tiborda. Transport va
infratuzilma

A C o m p r e h e n s i v e O v e r v i e wO‘zbekiston
bilan aloqalari
O‘zbek ist on v a
Saudiy a A rabist oni
t arix iy, madaniy v a
diniy risht alar bilan
bog‘langan. Sav do-
iqt isodiy aloqalar
k engay ib bormoqda.
Haj ziy orat i bo‘y icha
hamk orlik y o‘lga
qo‘y ilgan.

Xalqaro munosabatlari
Saudiya Arabistoni
BRICSga qo‘shilgan.
Yaponiya va boshqa
davlatlar bilan yirik
shartnomalar imzolagan.
AQSh, Xitoy va Yevropa
Ittifoqi bilan ham yaqin
hamkorlikda.

•
"Vision 2030" dasturi
asosida neftga bog‘liqlikni
kamaytirish, turizm,
sog‘liqni saqlash va
texnologiyalar sohasini
rivojlantirish maqsad
qilingan. NEOM
megaloiyasi global loyiha
sifatida e’lon qilingan.Kelajakdagi rejalar

Indonezi y a haqi da um um i y
m a’l um ot
Indonezi y a Janubi-Sharqiy Osiyoda
joylashgan dunyoning eng yirik orol
davlati bo‘lib, taxminan 280 million
aholi istiqomat qiladi.
Rasm i y t i l i – indonez tili
A sosi y di ni – islom.
Mam l ak at ni ng poy t ax t i - Jakarta,
i qt i sodi y ot i esa asosan qishloq
xo‘jaligi, savdo va xizmat ko‘rsatish
sohalariga asoslangan.

Ta’l i m t i zi m i ni ng um um i y t uzi l i shi
I ndonezi y ada t a’l i m Majburiy 12 yillik tizim asosida olib
boriladi:
Mak t abgacha t a’l i m (3–6 yosh) – bog‘chalar va tayyorgarlik
kurslari
Boshl ang‘i ch t a’l i m (6–12 yosh) – SD (Sekolah Dasar)
O‘rt a t a’l i m (13–18 yosh) – SMP (o‘rta maktab) va SMA (yuqori
o‘rta maktab)
Ol i y t a’l i m – universitetlar va kasbiy institutlar

Mak t abgacha t a’l i m
Indoneziyada bolalar 3 y oshdan 6
y oshgacha maktabgacha ta’lim
oladi. Bu bosqich majburiy emas,
ammo bolalarni maktabga
tayyorlash uchun tavsiya etiladi.
Maktabgacha ta’lim muassasalari
davlat, xususiy va diniy
bog‘chalarga bo‘linadi.

Boshl ang‘i ch t a’l i m
Boshlang‘ich maktab (Sekolah Dasar – SD) 6 y i l dav om et adi va barcha
bolalar uchun majburiy hisoblanadi. Asosiy fanlar quyidagilar:
Indonez tili
Matematika
Tabiiy fanlar
Ijtimoiy fanlar
Diniy ta’lim
Jismoniy tarbiya
San’at va musiqa
Boshl ang‘i ch t a’l i m bepul t aqdi m et i l adi , ammo xususiy maktablarda
kontrakt asosida o‘qitiladi.

O‘rt a t a’l i m
O‘rta ta’lim ikki bosqichdan iborat:
SMP (Sek ol ah Menengah Pert am a ) – 3 yil davom
etadi, 12 yoshdan 15 yoshgacha bo‘lgan o‘quvchilar
uchun.
SMA (Sek ol ah Menengah A t as) – 3 yil davom etadi, 15
yoshdan 18 yoshgacha bo‘lgan o‘quvchilar uchun.
O‘rta maktabda o‘quvchilar ilmiy, ijtimoiy yoki kasb-
hunar yo‘nalishlarini tanlashi mumkin. Ayrim maktablar
texnik va kasbiy yo‘nalishlarda o‘qitishadi.

Ol i y t a’l i m
Indoneziyada oliy ta’lim davlat va xususiy universitetlarda beriladi. Eng
mashhur universitetlardan ba’zilari:
Indonezi y a Uni v ersi t et i (UI) – eng qadimgi va nufuzli universitet
Bandung Texnologiya Instituti (ITB) – muhandislik va texnologiya bo‘yicha
yetakchi oliygoh
Gadjah Mada Universiteti (UGM) – milliy universitetlardan biri
Bakalavr (S1) darajasi 4 yil, magistratura (S2) 2 yil, doktorantura (S3) esa 3–5
yil davom etadi. Davlat stipendiyalari va xalqaro grantlar mavjud.

I ndonezi y ada m ak t ab form al ari
Indoneziyada davlat maktablarida forma majburiy, xususiy
maktablarda esa talab o‘zgarishi mumkin.
Boshl ang‘i ch m ak t ab (SD): Oq ko‘ylak + qizil yubka/shim
O‘rt a m ak t ab (SMP): Oq ko‘ylak + ko‘k yubka/shim
Y uqori o‘rt a m ak t ab (SMA): Oq ko‘ylak + kulrang yubka/shim
Isl om m ak t abl ari : Qizlar uchun hijob va uzun ko‘ylak, o‘g‘il bolalar
uchun an’anaviy kiyim
Kasbiy maktablar (SMK): Yo‘nalishga mos maxsus forma

I ndonezi y a t a'l i m t i zi m i haqi da 5 qi zi qarl i fak t
1. Mi l l i y bay roq m arosi m i – Har dushanba kuni maktablarda o'quvchilar milliy
bayroqni ko'tarish marosimida qatnashib, davlat madhiyasini kuylashadi.
2 . Pesant ren m ak t abl ari – Islom diniy ta'limini beruvchi bu maktablarda
o'quvchilar yotoqxonalarda yashab, diniy va dunyoviy fanlarni birgalikda
o'rganishadi.
3 . Sal om l ashi sh odobi – Indoneziya maktablarida o'quvchilar ertalab
o'qituvchilar bilan qo'l berib salomlashishadi, bu esa o'qituvchilarga hurmat
ifodasi hisoblanadi.
4. Mak t abga y et i b bori sh qi y i nchi l i k l ari – Ko'plab orollardan iborat bo'lgan
Indoneziyada ba'zi o'quvchilar maktabga borish uchun har kuni qayiqda
suzishlari kerak

Indonezi y ada di ni y t a’l i m m adrasal ar, i sl om i y
m ak t abl ar v a um um i y m ak t abl arda m ax sus f anl ar
orqal i beri l adi . Har bi r di n v ak i l i o‘z e’t i qodi ga m os
t a’l i m ol i sh i m k oni y at i ga ega.

E’tiboringiz
uchun
rahmat!

taqdimot

Sotib olish