Barabanli vakuum-filtr qurilmasini loyihalash

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI 
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
__________________________________ UNIVERSITETI
KIMYO FAKULTETI
KIMYO YO‘NALISHI
_______________________________________ FANIDAN
KURS ISHI
MAVZU: BARABANLI VAKUUM-FILTR QURILMASINI
LOYIHALASH.
BAJARDI: ________________________
QABUL QILDI: ________________________
Toshkent 202 5 Mavzu: Barabanli vakuum-filtr qurilmasini loyihalash.
MUNDARIJA:
           KIRISH........................................................................................ 3
1 O’xshash uskunalar tahlili.................................................................... 5
2. Jarayon tavsifi..................................................................................... 11
3. Qurilmaning konstruksiyalari............................................................... 12
4. Hisoblash formulalari .......................................................................... 15
5. Asosiy va yordamchi qurilmalarning ishlash prinsipi.......................... 18
6. Hisobiy bo’lim.................................................................................. 21
XULOSA........................................................................................................ 27
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR........................................................ 28 KIRISH
Mutaxassislarning   ta’kidlashicha,   innovatsion   o’zgarishlar   har   qanday
faoliyat   sohasidagi   korxonalar   samaradorligini   oshirish   omili   hisoblanadi.
Ayniqsa,   va   oziq   ovqat   sanoati   korxonalari   uchun   investitsion
transformatsiyalarni   ta minlash   muhim   ahamiyatga   ega.   Oziq-ovqat   sanoatiniʼ
innovatsion   rivojlanishga   yo’naltirish   mamlakatimiz   uchun   dolzarb   va   ustuvor
vazifadir. Mamlakatimizning ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotida oziq-ovqat sanoati
faoliyatini rivojlantirish va uni boshqarish jarayonlari amaldagi qonun va qonun
osti xujjatlari doirasida takomillashib bormoqda. 
“Oziq-ovqat   mahsulotlarining   sifati   va   xavfsizligiga   doir   normalar   va
qoidalar   davlat   organlari   tomonidan   qonunchilikda   belgilangan   tartibda
tasdiqlanadi   va   ular   oziq-ovqat   mahsuloti   muomalasi   sohasida   ish   olib
borayotgan   yuridik   hamda   jismoniy   shaxslar   uchun   majburiydir”   etib
belgilangan.   Mamlakatimiz   iqtisodiyotining   hozirgi   rivojlanish   bosqichida   eng
muhim   muammolaridan   biri   oziq-ovqat   xavfsizligi   va   aholini   oziq-ovqat
mahsulotlari bilan to’laqonli ta’minlashdir. 
Statistik   ma lumotlarga   ko ra,   mamlakatimizda   yiliga   o rtacha   16   million	
ʼ ʻ ʻ
tonnadan   ortiq   meva-sabzavot,   poliz   va   dukkakli   mahsulotlar,   1,5   million
tonnaga yaqin go sht, 10 million tonnaga yaqin sut ishlab chiqarilmoqda. Biroq
ʻ
ularni   sanoat   usulida   qayta   ishlash   darajasi   o rtacha   15-20   foizni   tashkil	
ʻ
qilmoqda.  
Bu o z-o zidan respublikada agrologistika tizimi yaxshi rivojlanmaganligi va	
ʻ ʻ
mazkur yo nalishda tizimli ishlarning amalga oshirilishi lozimligini tasdiqlaydi.	
ʻ
Qolaversa,  qishloq   xo jaligi  mahsulotlarini  saqlash  va  saralash  xizmatlari  talab	
ʻ
darajasida   emasligi   yetishtirilgan   hosilning   kamida   30   foizga   yaqinining   isrof
bo lishiga   olib   kelmoqda.   Ba zan   yetishtirilgan   mahsulotlarni   xalqaro	
ʻ ʼ
standartlarga mos laboratoriya tekshiruvidan o tkazishda ham katta muammolar	
ʻ
chiqib   qolayotganligi   odamni   abgor   holga   soladi.   Bir   gap   bilan   aytadigan
bo lsak, respublikamiz oziq-ovqat sanoati sohasida muammolar yetarlicha.	
ʻ Mazkur kamchiliklarga o rinli yechim topib, bartaraf etishga ko maklashish,ʻ ʻ
yuqori sifatli oziq-ovqat mahsulotlariga bo lgan ehtiyojlarni qondirish, iste mol	
ʻ ʼ
tovarlarining   ommaviy   tarzda   ishlab   chiqarilish   samaradorligi   va   sohadagi
mehnat unumdorligini oshirish maqsadida 2020-yil 29-oktyabr kuni O zbekiston	
ʻ
oziq-ovqat sanoati uyushmasi tashkil etilgan.
Oziq-ovqat   sanoati   mamlakatimizda   ishlab   chiqarilgan   mahsulotlar   bilan
to’ldirishning   ob’ektiv   zarurati   oziq-ovqat   sanoati   korxonalarining   samarali
ishlashini nazarda tutadi, chunki oxir-oqibat nafaqat aholining turmush darajasi,
balki umuman iqtisodiyotning rivojlanishiga ham bog’liq. Shu bois, oziq ovqat
sanoati   korxonalarini   yetuk bozor   munosabatlari  sharoitida  va  ichki  oziq-ovqat
bozorida   raqobatning   kuchayishi   sharoitida,   nafaqat   an’anaviy   resurslardan,
balki,   birinchi   navbatda,   texnologik   va   tashkiliy   asosda   foydalanishga
asoslangan   yangi   boshqaruv   tizimi   zarur.   Bu   vazifa   nazariy   va   amaliy
xarakterdagi bir qator yangi muammolarni hal qilish uchun asos xisoblanadi. 
Respublikada   oziq-ovqat   sanoati   korxonalari   tomonidan   ishlab
chiqarilayotgan asosiy turdagi oziq-ovqat mahsulotlari ekologik tozaligi, sun’iy
emasligi,   narxini   arzonligi   hamda   sifat   jihatidan   iste’mol   didini   o’ziga   tortishi
bilan ajralib turadi. Ammo, respublika oziq-ovqat sanoati sohasida hal etilmagan
muammolar mavjud. 
Chunki,   mazkur   mahsulotlar   respublika   aholisiga   oziq   ovqat   bozorlarida
sotilishi   bilan   birga   chet   mamlakatlarga   ham   eksport   qilinmoqda.   Biroq,
ekologik   toza,   jahon   talablariga   mos   turdagi   oziq-ovqat   tovarlariga   barcha
xorijiy   davlatlarda   ehtiyoj   juda   katta.   Bu   esa,   oziqovqat   sanoatini   yanada
rivojlantirishni   talab   etadi.   Ushbu   soha   xodimlarining   vazifasi   mavjud
imkoniyatlardan samarali foydalanishni yo’lga qo’yishga erishishdan iboratdir. O’xshash uskunalar tahlili
Filtrlar
Ishlash prinsipiga qarab, filtrlar quyidagilarga bo‘linadi: o‘zgannas bosimlar
farqi   yoki   o‘zgarmas   filtrlash   tezligida   ishlaydigan   filtrlar;   filtr   to‘siqda   hosil
qiladigan   bosimlar   farqiga   qarab,   vakuum   yoki   ortiqcha   bosim   ostida
ishlaydigan   qurilmalar;   jarayonni   tashkil   etishga   qarab,   uzlukli   yoki   uzluksiz
ishlaydigan qurilmalar.
Bosim   ostida   ishlaydigan   qurilma   bir   necha   turga,   ya’ni   gidrostatik   bosim,
nasos yoki kompressor yordamida hosil qilingan, vakuum va markazdan qochma
kuch ta’sirida hosil bo’lgan bosimlardaishlaydigan filtrlarga bo’linadi.
Texnologik maqsadlarga qarab, qurilmalar ikki turga bo’linadi:
a) suyuqliklarni tozalash filtrlari;
b) gazlami tozalash filtrlari.
Filtr   to‘siqlaming   turiga   qarab,   donasimon   materiallar,   turli   gazlamalar   va
qattiq   materiallar   (keramika,   to‘r)   yordamida   turli   jinsli   sistemalami
tozalaydigan  filtrlarga  bo'linadi.
Qumli filtr.  Bu qurilma donasimon materialli filtrlar guruhiga oid (1rasm).
Bu   turdagi   filtrlar   suspenziya   tarkibida   qattiq   faza   miqdori   kam   bo’lgan
hollarda,   ya’ni   oziq-ovqat   sanoatida   suvni   filtrlash   va   liker-aroq   korxonalarida
keng ishlatiladi.
1-rasm. Qumli filtr.
1 - turli disklar; 2 - qum; 3 - qobiq; 4 - havo jo'mragi;
5 - suspenziya kirish trubasi; 6 - paxta; 7 - filtrlovchi to‘qima; 8 – filtratni
chiqarish trubasi. Filtming silindrik qobig’ida ikkita to‘rli disk bo’lib, ular qurilmani 3 qismga
ajratadi: yuqori - suspenziya oqib kiruvchi, o‘rta - filtrlovchi va quyi - yig‘uvchi.
Ikkala disk orasida filtrlovchi qum qatlami joylashgan bo’lib, u yirik va mayda
fraksiyalardan iborat bo’ladi.
Fraksiyalar   filtr   to‘qima   bilan   ajratilgan.   Yuqori   va   quyi   disklar   ham   filtr
to‘qima   bilan   qoplangan   bo'ladi.   Filtrlanuvchi   suyuqlik   0,02....0,03   MPa
bosimda   qurilma   tepasidan   yuboriladi,   filtrat   esa   pastki   qismdan   chiqariladi.
Filtrlash tezligi 250...750 kg/(m2- soat).
Ushbu   filtr   tuzilishi   sodda,   filtrlash   sifati   esa-yuqori.   Lekin   hajm   birligida
filtrlovchi   yuza   kam   va   jarayon   tezligi   past   bo’lgani   uchun,   filtrning   ish
unumdorligi juda kichik. Undan tashqari, filtr - qumni almashtirish qiyin va ko‘p
vaqt talab qiladi.
Nutch - filtr  vakuumyoki ortiqcha bosim ostida ishlashi mumkin (2-rasm).
Cho‘kmani   chiqarib   tashlash   uchun   filtrga   bir   parrakli   aralashtirgich
o‘matilgan.
2-rasm. Aralashtirgichli nutch - filtr.
1-uzatma; 2-filtr qobigi; 3-aralashtirgich; 4-to‘kish jo ‘mragi; 5-filtr to‘siq;
6-filtrlovchi to‘qima.
Suspenziya   va   siqilgan   havo   alohida   shtuserlar   orqali   uzatiladi.   Olingan
filtrat esa, to‘kish jumragi 4 orqali chiqariladi. Undan tashqari, filtrga saqlovchi
jo   ‘mrak   ham   o‘rnatilgan.   Filtrning   ish   sikli   quyidagi   bosqichlardan   iborat:
suspenziya   bilan   to’ldirish;   bosim   ostida   filtrlash;   filtr   to‘siqdan   cho‘kmani
tushirish;   filtr   to‘siqni   qayta   tiklash.   Bunday   filtrlarda   cho‘kmani   yuvish
jarayonini ham bir vaqtda o‘tkazsa bo’ladi.
Suspenziyalami filtrlash paytida filtr to‘siq sifatida karton, belting va sintetik
tolalarni   qo’llash   mumkin.   Sintetik   tolalaming   afzalligishundaki,   ular   yuqori
mexanik mustahkamlik, termik va kimyoviy chidamlilikka ega.
Sintetik   tolalardan,   zichligi   asta   –   sekin   o‘zgaradigan,   filtr   to‘siqlar
tayyorlash mumkin.
Bunday filtr qattiq faza miqdori kam bo’lgan suspenziyalami filtrlashda juda
qo’l keladi, chunki zarrachalar uning butun balandligi bo‘ylab cho‘kadi. Filtming tashqi qatlamida yirik,   ichki qatlamlarida esa mayda zarrachalar 
ushlanib qoladi. Bunday selektiv filtrlash jarayon tezligi yuqori bo’lishi, 
kovakchalar yuzasini to’lib qolish oldini oladi va filtming xizmat muddatini 
uzaytiradi.
Romli  filtr  -  press.   Bunday  filtrlar   suspenziyalar  (masalan:  vino,  pivo,  sut
mahsulotlar) ni tozalash uchun qo‘llaniladi (3-rasm).
Filtrlovchi   blok   orasida   filtr   to‘qima   yoki   karton   joylashgan   almashuvchi
rom va plitalardan tashkil  topgan. Rom va plitalar yo‘naltiruvchi 6 da siquvchi
vint 7 yordamida qisib qo‘yiladi. Odatda filtr metall stanina 8 da o‘matiladi.
3-rasm. Romli filtr-press.
1 -  tayanch plita, 2 - rom; 3 -plita; 4 - filtr to‘siq; 5 - harakatchan plita;
6 - gorizontal yo‘naltiruvchi; 7 - vint; 8 - stanina; 9 – tarnov.
Har bir rom va plitada suspenziyani kiritish va yuvish suyuqligini chiqarish
kanallari   bor   Plitalaming   ikkala   tomonida   yig‘uvchi   kanallar   4   bo’lib,   yuqori
qism drenaj va pastki qismi esa, aylanma kanallar bilan ulangan.
Suspenziya   bosim   ostida   kanal   orqali   romning   ichkarisiga   filtr   materialdan
o‘tadi, keyin esa yuzasidagi kanalchalar orqali pastga tushadi. 
Filtrat   plitaning   pastki   qismida   joylashgan   kanalcha   orqali   chiqib,   umumiy
tamovga   tushadi.   Romning   ikkala   tomoni   cho‘kma   bilan   to‘lganda,   filtrlash
jarayoni
Barabanli   vakuum   -   filtr.   Bu   turdagi   filtrlar   konsentratsiyasi   50   ...   500
kg/m3
bo‘lgan suspenziyalami uzluksiz ravishda ajratish uchun ishlatiladi (4-rasm). Qattiq   zarrachalar   kristall,   tolali   amorf   va   kolloid   tuzilishga   ega   bo‘lishi
mumkin. Filtr ish unumdorligi qattiq zarrachalar tuzilishiga bog’liq va yuqorida
keltirilgan ketma - ketlikda pasayib boradi.
Filtrning   asosiy   qismi   gorizontal   baraban   bo’lib,   u   elektr   yuritkich
yordamida   asta   -   sekin   aylantiriladi.   Odatda   uning   0,3...0,4   qismi   suspenziyali
tog‘oraga   tushib   turadi.   Tog‘ora   ichida   silkinib   turuvchi   aralashtirgich
suspenziya   tarkibini   bir   xil   bo’lishini   ta’minlaydi,   ya’ni   uning   tarkibidagi
zarrachalami cho‘kmaga
tushishiga   to‘sqinlik   qiladi.   Baraban   ikkita   silindrdan   tuzilgan   bo’ladi.
Tashqi silindr elaksimon bo’lib, uning ustiga sim to‘r tortilgan. Sim to‘ming usti
esa,   filtr   to‘qima   bilan   qoplangan.   Barabanning   filtrlovchi   to‘siqlaridan   filtrat
vacuum ostida so‘rib olinadi. 
Filtrning   ustida   suspenziyadagi   qattiq   zarrachalar   cho‘kma   qatlamini   hosil
qiladi.   Bu   cho‘kma   pichoq   yordamida   barabanning   ustki   qismidan   uzluksiz
ravishda   kesib   olinadi.   Barabanning   ichki   qismi   to‘siqlar   yordamida   alohida
sektorlarga   bo’lingan.   Kanallar   esa   filtrlash   jarayonining   hamma   sikllarini
bevosita filtr ishlashini boshqamvchi bosh taqsimlagich bilan biriktirilgan. Bosh
taqsimlagichda   ikkita   disk   bo’lib,   biri   aylanma   harakat   qilsa,   ikkinchisi   -
qo‘zg‘almasdir.   Qo‘zg‘almas   diskdagi   teshiklar   trubalar   orqali   vakuum-nasos
hamda filtratni ajratib oluvchi va yuvuvchi suyuqlik bilan cho‘kmani ajratish va
filtr to‘qimani tozalash uchun siqilgan havo beruvchi kompressor bilan ulangan
bo'ladi.
4-rasm Barabanli vakuum – filtr .
Aylanuvchi   diskning   har   bir   teshigi   birin-ketin   qo‘zg‘almas   diskning
teshiklari bilan ulanadi. Shuning uchun baraban bir marta aylanganida, filtrlash
jarayonining hamma bosqichlari bajariladi.
    Birinchi   bosqichda   baraban   seksiyalari   vakuum-nasos   bilan   ulanadi   va
filtrat idishga tushadi. Keyingi bosqichda baraban seksiyalari yuvuvchi suyuqlik
bilan   ulanadi   va   cho‘kma   yuviladi.   Oxirgi   bosqichda   baraban   seksiyalari
siqilgan   havo   trubalari   bilan   ulanib,   cho‘kma   quritiladi   va   filtrlashyuzasi
tozalanadi. Bu turdagi filtrlaming ishchi yuzasi 5...150 m3 bo’ladi Kamchiliklari:filtrlash   yuzasi   katta   bo’lgani   uchun   ko‘p   joy   egallaydi;
filtrning narxi
qimmat bo'ladi.
Lenta filtr .Quyidagi filtr quyidagi elementlardan iborat:(5-rasm)
1 - filtrlangan lenta;
2 - konveyer tasmasi;
3 - etakchi baraban;
4 - harakatlantiruvchi vosita;
5 - oziqlantiruvchi;
6 - vintli to'siq;
7 - mayatnik to'sig'i;
8 - birinchi yuvishning suv kirishi;
9 - ikkinchi yuvishning suv kirishi;
10 - vakuum qutisi;
11 - onalik suyuqlikni olib tashlash;
12 - birinchi yuvish suvini olib tashlash;
13 - ikkinchi yuvish suvini olib tashlash;
14 - suvsizlanish suvini olib tashlash
5- rasm  
Ishlash   printsipi   quyidagicha.   Teshilgan   kauchuk   tarmoqli   yopiq   halqada
qo'zg'aysan va kuchlanish tamburi yordamida harakatlanadi. Filtrlovchi   bo ' linma
bo ' lgan   mato ,  roliklar   yordamida   kamarga   bosiladi . S ü spansiyon   lagandadan   filtr
matosiga   beriladi .   Filtrat   bosim   farqi   ta'sirida   lenta   ostida   joylashgan   vakuum
kameralariga o'tadi va keyin apparatdan chiqariladi.   Filtr matosida hosil bo'lgan
cho'kma   nozullardan   ta'minlangan   suyuqlik   bilan   yuviladi.   Yuvish   suyuqligi
boshqa   vakuum   kameralariga   pompalanadi.   Shundan   so'ng,   u   qurilmadan
chiqariladi.
Cho'kma   vakuum   ostida   quritiladi.   Lenta   rulon   orqali   egilib,   bunkerga
tushirilganda   matodan   ajratiladi.   Filtrlangan   mato   roliklar   orasiga   qaytishda qayta tiklanadi.   Regeneratsiya mexanik cho'tkalar bilan tozalash, suyuqlik bilan
yuvish va bug'lashdan iborat.
Afzalliklari:
 tarqatish boshlig'ining yo'qligi;
 loyni suvsizlantirish imkoniyati;
 qulay yuvish sharoitlari.
Disk .   U   ichi   bo'sh   val,   sektorlar,   oluk,   taqsimlash   boshi   va
harakatlantiruvchi mexanizmdan iborat. Disklar sektorlardan tashkil topgan. Har
bir   sektor   filtrli   mato   bilan   qoplangan   va   ichi   bo'sh   shaftaga   o'rnatiladi.   Milya
tekis   rulmanlar   tomonidan   quvvatlanadi.   Tarqatish   boshlari   milning   uchlarida
o'rnatiladi,   ular   yordamida   ortiqcha   bosim   yoki   vakuum   hosil   bo'ladi.   Milning
maksimal aylanish tezligi daqiqada 2 aylanish.
Chuqur   payvandlangan.   Olukdagi   pulpa   olukdagi   pulpa   darajasida
oziqlanadi.   Qo'zg'atishni   kuchaytirish   uchun   tebranish   mayatnik   harakatini
amalga   oshiradigan   aralashtirgich   ishlatiladi.   Alohida   haydovchiga
ega.   Olukdagi pulpa darajasi doimiy ravishda saqlanadi.   Har bir diskka tushirish
tomondan   cho'ntaklar   o'rnatiladi,   ular   orqali   olib   tashlangan   tort   lenta
konveyeriga tushadi.
Ushbu   turdagi   vakuum   filtri   g'ovakli   to'siqdan   foydalanadi.   Filtrlash
jarayonida to'siqning bir tomonida qattiq zarrachalar qatlami to'planadi va filtrat
uning   boshqa   tomoniga   o'tadi.   Bu   to'xtatuvchining   turli   tomonlaridagi   bosim
farqi tufayli yuzaga keladi, bu nasoslar yordamida suspenziya massasini  isitish,
gaz bosimi va to'siqning orqa tomonidan vakuum bilan ta'minlanadi.
Quyidagi rasmda diskdagi vakuum filtri quyidagi elementlardan iborat:
1 - haydash;
2 - ichi bo'sh mil;
3 - filtrlovchi yon yuzalarga ega disklar;
4 - to'xtatib turish uchun oluk;
5 - tarqatish boshlig'i.
Afzalliklari:
 barabanga nisbatan eng past narx;
 sezilarli darajada kichikroq o'rnatish maydoni;  filtr matolarini oson va tez almashtirish;
 filtr matosining iqtisodiy iste'moli;
 katta filtrlash yuzasi;
 turli pulpalarni filtrlash imkoniyati.
Kamchiliklari:
 muhrlanish qiyinligi;
 mato yuzasida hosil bo'lgan cho'kmani yuvish qiyinligi
Barabanli vakuumli filtrlar - qurilmasi
Qurilma   murakkab   emas   va   quyidagi   birliklardan   iborat:   gorizontal
tekislikdagi   mil   ustida  aylanadigan  silindrsimon  baraban,  uning  strukturasining
bir qismi nozik taneli cho'kindi bilan vannaga botiriladi, u tsiklik doimiylik bilan
suvsizlanishi   kerak.   O'z   navbatida,   baraban   strukturasining   devorlari   ikki
qatlamdan   iborat:   tashqi   qismi   to'r   yoki   tez-tez   teshiklar   shaklida,   filtr   mato
bilan   qoplangan,   ichki   qismi   mustahkam.   O'rta   qismida   bo'shliq   bo'lib,   u
sektorlarga bo'lingan, filtratni olib tashlash uchun kollektorlar ulanadi.
Barabanning aylanishi shunday tezlikda amalga oshiriladiki, barcha sektorlar
ketma-ket   vannaning   pastki   qismidagi   eng   past   nuqtadan   o'tadi   va   suyuqlikda
to'xtatilgan   loyni   ushlaydi.   Tarqatish   boshi   strukturaning   harakatini   nazorat
qiladi.
Barabanli vakuumli filtrlar - qurilma
Bunday   qurilmalar   flokulyant   tuzilmalarni   suvsizlantirish   uchun
foydalanilganda,   matoni   yuvish   vositalarini   o'z   ichiga   olgan   suv   bilan   yuvish, keyin   esa   siqilgan   havo   bilan   puflash   kerak.   Pastga   tushadigan   to'rli   variant
mavjud,   bu   holda   u   alohida   kamerada   inhibe   qilingan   xlorid   kislota   eritmasi
bilan yuviladi.
Giperbarik vakuum filtrlari
Bunday   qurilmalar   uzluksiz   harakatlar   toifasiga   kiradi,   ular   yopiq   bo'shliq
ichida ishlaydi, bu erda sun'iy vakuum parametrlari yaratiladi.
Qurilma:
 Sog'lom, muhrlangan korpus;
 hujayra mili;
 Qattiq disklar;
 Disklarni aylantirish uchun haydovchi;
 Tarqatish boshlig'i;
 Cho'kmalarni olib tashlash moslamasi;
 Suvli suspenziyali vanna;
 O'rnatishdan cho'kindilarni olib tashlaydigan konveyer.
Giperbarik vakuum filtrlari Ishlash   printsipi   baraban   va   disk   tipidagi   qurilmalarga   o'xshaydi,   faqat
barcha   qismlar   muhrlangan   korpus   ichida   joylashgan   bo'lib,   u   erda   6   bar
parametrlari bilan vakuum yaratiladi.
  Konveyer   va   shlyuzlar   namlik   miqdori   15-18%   bo'lgan   yig'ilgan   loyni
doimiy ravishda olib tashlashni ta'minlaydi.
Giperbarik filtr qattiq konlarni diskdagi hamkasbiga qaraganda uch barobar
ko'proq olib tashlashga qodir. Jarayon tavsifi
Har qanday texnologik jarayon, usullarning farqiga qaramay, ma'lum bir sinf
uskunalarida   sodir   bo'ladigan   o'zaro   bog'liq   bo'lgan   bir   qator   tipik   texnologik
bosqichlardir.   Shu   bilan   birga,   mahsulot   sifatiga,   ishlab   chiqarish
samaradorligiga, uning energiya va material sarfini kamaytirishga, atrof-muhitni
muhofaza qilishga qo'yiladigan yuqori talablar oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab
chiqarishning   ushbu   texnologik   bosqichlarini   va   boshqa   tarmoqlardagi   shunga
o'xshash   jarayonlardan   texnik   va   texnologik   loyihalashning   o'ziga   xos
xususiyatlarini belgilab berdi.
Oziq-ovqat   texnologiyasidagi   jarayonlar   asosan   murakkab   bo'lib,   ko'pincha
gidrodinamik,   termal,   massa   almashinuvi,   biokimyoviy   va   mexanik
jarayonlarning   kombinatsiyasini   ifodalaydi.   Muhim   jarayonlardan   biri
filtrlashdir.   Filtrlash   loy   bo'lishi   mumkin,   u   ko'p   miqdorda   to'xtatilgan
zarrachalarni   o'z   ichiga   olgan   past   viskoziteli   suyuqliklar   uchun   amalga
oshiriladi;   tiqin   -   kichik   zarracha   hajmi   va   ularning   kichik   soni   bilan;   va
birlashtirilgan.
Hozirgi vaqtda barabanli  vakuumli filtrlar keng tarqalgan bo'lib, tashqi  filtr
yuzasi yuqori filtrlash tezligi, turli suspenziyalarni qayta ishlashga yaroqliligi va
texnik xizmat ko'rsatish qulayligi bilan ajralib turadi.   Dizayndagi asosiy vazifa -
kerakli   filtrlash   yuzasini   hisoblash,   kataloglardan   standart   filtrni   tanlash   va
berilgan   ishlashni   ta'minlaydigan   filtrlar   sonini   aniqlash.   Shunday   qilib,
hisoblash ikki bosqichda amalga oshiriladi.
Qurilmaning konstruksiyalari
Filtrlash   -   qattiq   zarrachalarni   g'ovak   bo'laklar   bilan   ushlab   turishga
asoslangan qattiq dispers fazali bir jinsli bo'lmagan tizimni ajratish.
Filtrlash filtrlash bo'limidan oldin va keyin bosim farqi ta'siri ostida amalga
oshiriladi.   Filtrlashning   intensivligi   texnologik   jarayonning   oldingi
bosqichlarida   olingan   suspenziyalar   miqdoriga   bog'liq:   cho'kindilarga
chidamliligi pasaygan, qatronlar, shilliq va kolloid moddalarsiz dispers tizim.
Bir hil bo'lmagan filtrlash tizimlarini ajratishda filtr dizayni, filtr bo'limi va
filtrlash rejimini tanlash kerak bo'ladi.
Filtrlash materiallari sifatida donador materiallar - qum, suv filtrlash uchun
shag'al,   turli   matolar,   karton,   to'r,   g'ovakli   polimer   materiallar,   keramika   va
boshqalar ishlatiladi.
Filtrlash jarayonining tasnifi
1) harakatlantiruvchi kuch bo'yicha: filtrlash jarayonining harakatlantiruvchi
kuchi   filtr   qog'ozining   har   ikki   tomonidagi   bosim   farqidir.   Siz   farqni   ikki   yo'l
bilan olishingiz mumkin:
- filtr ustidagi ortiqcha bosimni yaratish (1-rasm, a)
- vakuum yaratish (1-rasm, b)
2) Filtrlash mexanizmiga ko'ra:
-   filtr   bo'limi   yuzasida   cho'kindi   hosil   bo'lishi   bilan.   Bunday   holda,   qattiq
zarralar bo'linishga kirmaydi.
- filtr bo'limining teshiklari tiqilib qolishi bilan qattiq zarralar bo'limga kirib
boradi. 3) Jarayonning maqsadga muvofiqligi bo'yicha:
- toza cho'kindi olish;
- filtrat olish;
- bir vaqtning o'zida depozit va filtrat olish;
4) Maqsadga muvofiq:
-   tozalash   filtratsiyasi,   u   eritmalarni   inkluzyonlardan   tozalash   uchun
ishlatiladi va maqsadli mahsulot filtratdir.
-   mahsulotni   filtrlash,   uning   maqsadi   cho'kma   olishdir   (NUTSCH   filtrlari,
barabanli vakuum filtrlari).
Guruch.  1 Filtrlash sxemasi : a - ortiqcha bosim ostida;   b - vakuum ostida
Filtrlarda suspenziyalarni ajratish jarayoni bir nechta operatsiyalardan iborat:
filtrda   cho'kmani   yuvish,   filtrdan   foydalanish   paytida   filtrat   cho'kmaning
teshiklaridan   ajratiladi;   qolgan   yuvish   suyuqligini   teshiklardan   siqib   chiqarish
uchun cho'kmani havo bilan puflash;cho'kmani isitiladigan havo bilan quritish.
Filtrlash   odatda   laminar   rejimda   davom   etadi.Filtrlash   tezligi   -   filtrlash
yuzasidan 1 m  dan 1 soniyada olingan filtrat hajmi : ?=, [m 3
/m 2
?s].
Jarayonning tezligi bosim farqiga to'g'ridan-to'g'ri proportsional va cho'kindi
qarshiligiga   teskari   proportsionaldir.Jarayon   quyidagi   kinetik   tenglama   bilan
tavsiflanadi:
(*)
bu   erda   V   -   filtratning   hajmi,   m 3
;   F   -   filtrlovchi   sirt   maydoni,   m 2
;t   -
filtrlashning   davomiyligi,   s;-   bosimning   pasayishi,   N/m 2
;   -   suyuqlik   fazasining
viskozitesi,   N?s   /   m 2
;R
OS -   cho'kindi   qarshilik,   m -1
;-   filtrlash   bo'limining
qarshiligi, m -1
.
Agar   qattiq   zarrachalar   filtr   devoriga   kirmaydi   deb   faraz   qilsak,   u   holda
qarshilikni   doimiy  deb   hisoblash   mumkin  va   cho'kindining  qarshiligi   cho'kindi
qatlamining ortishi bilan o'zgaradi.
1 m 3
filtratdan o'tganda x
0  m 3
cho'kma hosil bo'ladi deb faraz qilamiz, keyin:
x
0 V \u003d h
0 F, h
0 \u003d x
0 V / F,
bu erda h
0 - cho'kindining balandligi, m.
Cho'kindi   qatlamining   qarshiligi   uning   balandligiga   mutanosib   deb   faraz
qilaylik. R
o∙ c r
0	∙ h
0 =r
0	∙ x
0	∙ V/F,
bu erda r
0 - cho'kindining qarshiligi, m 2.
Olingan ifodani tenglamaga (*) almashtirish:
Filtrlash bo'limining qarshiligini e'tiborsiz qoldirib, biz quyidagilarni olamiz:
Filtrlashning dastlabki momenti uchun (V=0): =
Filtrlash holati uchun bizda:
Olingan   tenglama   siqiladigan   va   siqilmaydigan   cho'kindilarga   ham   tegishli
bo'lib, filtrat hajmining ortishi bilan filtrlash tezligi pasayishini ko'rsatadi.
Ushbu tenglamadan siz filtrlash davomiyligini topishingiz mumkin:
Shunday   qilib,   filtratsiya   davomiyligi   olingan   filtrat   hajmining   kvadratiga
to'g'ridan-to'g'ri proportsionaldir.
Filtrning o'ziga xos ishlashi (m 3
/ m 2
):
Asosiy va yordamchi qurilmalarning ishlash prinsipi
Barabanli vakuum filtrining ishlash printsipi.filtrlash apparati to'siq dispers
Guruch. 3.1.Baraban vakuum filtri: 1 - teshikli tambur, 2 - to'lqinli mash;Z - filtrlash bo'limi;4 - cho'kma;5 - 
cho'kindilarni olib tashlash uchun pichoq, b - suspenziya uchun oluk;7 - teginish
aralashtirgich;8 - kir yuvish suyuqligi bilan ta'minlash uchun qurilma;
9 - barabanning kameralari (hujayralari);10 - ulash quvurlari;11 - tarqatish 
boshining aylanadigan qismi;12 - tarqatish boshining sobit qismi;
I - filtratning filtrlash va so'rish zonasi;
II - cho'kindilarni yuvish va yuvish suvini so'rish zonasi;
III - cho'kindilarni olib tashlash zonasi;
IV - filtr matoni tozalash zonasi.
Filtrda aylanuvchi silindrsimon teshikli baraban 1 bo'lib, metall to'r 2 va filtr
mato bilan qoplangan 3. Baraban sirtining bir qismi (30-40%) olukdagi 6. Radial
bo'linmalar   yordamida   suspenziyaga   botiriladi.   ,   baraban   bir-biridan   ajratilgan
bir qancha hujayralarga (kameralarga) bo'linadi ) 9.
Tarqalgan   boshning   11   aylanadigan   qismining   asosini   tashkil   etuvchi
quvurlar  10  yordamida  hujayralar  vakuum  va   siqilgan  havo  manbalari   ulangan
taqsimlash   boshining   12   sobit   qismining   turli   bo'shliqlariga   ulanadi.   Baraban
aylanganda, har bir hujayra bir nechta zonalardan o'tadi (I-IV).
I   zona   -   filtrlash   va   quritish   zonasi;hujayralar   vakuum   liniyasiga   ulangan
joyda.   Natijada paydo bo'lgan bosim farqi  tufayli filtrat filtr matosi  3, to'r 2 va
barabanning teshigi 1 orqali hujayra ichiga o'tadi va quvur 10 orqali apparatdan
chiqariladi.   Filtr   matoning   tashqi   yuzasida   cho'kma   4   hosil   bo'ladi.Hujayralar
suspenziyani tark etganda cho'kma qisman quritiladi.
II   zona   -   cho'kmani   yuvish   va   quritish   zonasi,   bu   erda   hujayralar   vakuum
liniyasiga   ulanadi.   8-qurilma   yordamida   kir   yuvish   suyuqligi   beriladi,   u
cho'kindidan   o'tadi   va   quvurlar   10   orqali   apparatdan   chiqariladi.   Ushbu
zonaning kir yuvish suyuqligi kirmaydigan qismida cho'kma quritiladi.
III zona - loyni olib tashlash zonasi, bu erda hujayralar loyni purkash uchun
siqilgan havo liniyasiga ulanadi, bu esa uni olib tashlashni osonlashtiradi.   Keyin
pichoq 5 yordamida cho'kma mato yuzasidan ajratiladi.
IV   zona   -   filtr   bo'limining   regeneratsiya   zonasi,   unda   qolgan   qattiq
zarrachalardan siqilgan havo bilan puflanadi.
Atlama 6-nayida qattiq zarrachalarning cho'kishi tortishish kuchi ta'sirida va
filtratning   harakatiga   teskari   yo'nalishda   sodir   bo'ladi.   Shu   munosabat   bilan
suspenziyalarni   aralashtirish   zarurati   tug'iladi,   buning   uchun   aralashtirgich   7
ishlatiladi.Barabanning   aylanishi   paytida   hujayralar   "o'lik"   deb   ataladigan
zonalardan o'tib, ular manbalardan, ham vakuumdan, ham uziladi. siqilgan gaz.
Operatsiyalarning   butun   tsikli   takrorlanadi.   Shunday   qilib,   filtr   yuzasining
har bir qismida barcha operatsiyalar ketma-ket amalga oshiriladi, lekin bo'limlar
mustaqil   ravishda   ishlaydi,   shuning   uchun   umuman   olganda,   barcha
operatsiyalar bir vaqtning o'zida sodir bo'ladi va jarayon uzluksiz davom etadi. Hisoblash formulalari  
Suspenziyalami filtrlash jarayoniga ko‘pgina omillar ta’sir etganligi sababli
filtrlarni hisoblash juda murakkab masaladir. Shuning uchun, quyida keltirilgan
hisoblash   sxemalari   bir   qator   taxminlar   va   suspenziyalami   ajratish
qonuniyatlarini
soddalashtirishlar   asosida   ishlab   chiqilgan.   Shunday   taxminlardan   biri,
og‘irlik   kuchi   ta’sirida   qattiq   zarrachalar   cho‘kmaydi   deb,   faraz   qilinadi.
Amaliyotda zarrachalar cho‘kmasligi uchun suspenziya aralashtirilib turiladi.
Hisoblashlarda   esa   tajriba   yo‘li   bilan   topilgan   filtr   to‘siq   va   cho‘kma
gidravlik   qarshiliklarining   o‘rtacha   qiymati   ishlatiladi.   Uzluksiz   ishlaydigan
filtrlar   hisobi.   Boshlang‘ich   ma’lumotlarda   filtr   ish   unumdorligi   berilgan
bo‘ladi.   Undan   tashqari,   filtrlash   yuzasi   berilishi   mumkin   yoki   qabul   qilinadi.
Demak,   yuqorida   ko‘rsatilgan   parametrlar   ma’lum   bo‘Isa,   ya’ni   filtrning
berilgan yuzasi bo‘yicha filtrlar 
soni, filtrat miqdori va filtrlash jarayoni davomiyligi aniqlanadi.
Barabanli   vakuum   -   filtr (filtr   to‘siq   gidravlik   qarshiligini   hisobga
olmaymiz)
hisoblashning umumiy ketma - ketligini ko‘rib chiqamiz.
Filtr qurilmaga eng yuqori ish unumdorlik ta’minlash uchun cho‘kma qatlam
qalinligining   ruxsat   etilgan   eng   kichik   qiymati   qabul   qilinadi.   Masalan,
barabanli
vakuum - filtr uchun taxminan 5 mm (cho‘kma xossalariga qarab) deb qabul
qilinsa bo‘ladi.
    Xch  =  hch × F/V tenglamadan  V  ni topamiz:
V = h
ch ∙ F
x
0
R/m — 0   deb qabul qilib,   V   ning qiymatini (3.45) formulaga qo‘yib va uni
т   ga nisbatan yechib, zarur qalinlikdagi cho‘kma hosil qilish vaqtini aniqlaymiz	
τ=	μ∙rch∙hch2	
2∆ρ∙xch
Hisoblash   tenglamalaridan   foydalanib   yoki   tajriba   yo‘li   bilan   yuvish
bosqichining
davomiyligi 	
ryu   ni topamiz.
Baraban seksiyalari umumiy soni  n  dan: a - suvsizlantirish zonasida  n\  ta
seksiya;   b   -   suvsizlantirish   zonasida   nc 2   ta     seksiya,   cho‘kmani   to‘kish   va
filtr to‘qimani tiklash zonasida   seksiya band deb qabul qilamiz.
Har bir bosqichning davomiyligi ushbu tenglamalardan aniqlanadi:
a – suvsizlantirish
τ
c1
=	
( τ + τ
yu	) n
c1
n
fyu Bu   yirda   n
fyu = n −( n
c1
+ n
c2
+ n
TT	) -   filtrlash   va   yuvish   zonalaridagi   baraban
seksiyalarini soni:
b – suvsizlantirish:	
τc2=(τ+τyu)nc2
nfyu
cho‘kmani to‘kish va filtr to‘qimani tiklash:
n
TT =	
( τ + τ
yu	) n
TT
n
fyu
Ushbu tenglikdan siklning umumiy davomiyligi  rl( (s)  hisoblanadi:	
τc=τ+nc1+nc2+τyu+nTT
Barabanning aylanish tezligi  w  (ayl/min) esa, quyidagi nisbatdan topiladi:	
ω=	60
τc
 
Filtrlash zonasining markaziy burchagi quyidagiga teng bo‘ladi:
θ = 360 ∙ τ
τ
c
Filtrning ish unumdorligi  Q  (
m 3
/  sutka):
Q ¿ 3600 ∙ 24 ∙ V
τ
c
Agar filtrat bo‘yicha umumiy ish unumdorlik  	
Qum  ma’lum bo‘lsa, zarur
barabanli vakuum - filtrlar soni ushbu nisbatdan aniqlanadi:
N
f = Q
um
Q   Asosiy va yordamchi qurilmalarning ishlash prinsipi
Barabanli   vakuum   filtrining   ishlash   printsipi. filtrlash   apparati   to'siq
dispers
Guruch.     3.1.   Baraban vakuum filtri:
1 - teshikli  tambur, 2 -  to'lqinli  mash;   Z -  filtrlash bo'limi;   4 - cho'kma;   5 -
cho'kindilarni   olib   tashlash   uchun   pichoq,   b   -   suspenziya   uchun   oluk;   7   -
teginish aralashtirgich;   8 - kir yuvish suyuqligi bilan ta'minlash uchun qurilma;   9
-   barabanning   kameralari   (hujayralari);   10   -   ulash   quvurlari;   11   -   tarqatish
boshining aylanadigan qismi;   12 - tarqatish boshining sobit qismi;
  I - filtratning filtrlash va so'rish zonasi;
  II - cho'kindilarni yuvish va yuvish suvini so'rish zonasi;
  III - cho'kindilarni olib tashlash zonasi;
  IV - filtr matoni tozalash zonasi.
Filtrda aylanuvchi silindrsimon teshikli baraban 1 bo'lib, metall to'r 2 va filtr
mato bilan qoplangan 3. Baraban sirtining bir qismi (30-40%) olukdagi 6. Radial
bo'linmalar   yordamida   suspenziyaga   botiriladi.   ,   baraban   bir-biridan   ajratilgan
bir qancha hujayralarga (kameralarga) bo'linadi ) 9.
Tarqalgan   boshning   11   aylanadigan   qismining   asosini   tashkil   etuvchi
quvurlar  10  yordamida  hujayralar  vakuum  va   siqilgan  havo  manbalari   ulangan
taqsimlash   boshining   12   sobit   qismining   turli   bo'shliqlariga   ulanadi.   Baraban
aylanganda, har bir hujayra bir nechta zonalardan o'tadi (I-IV). I   zona   -   filtrlash   va   quritish   zonasi;   hujayralar   vakuum   liniyasiga   ulangan
joyda.   Natijada paydo bo'lgan bosim farqi  tufayli filtrat filtr matosi  3, to'r 2 va
barabanning teshigi 1 orqali hujayra ichiga o'tadi va quvur 10 orqali apparatdan
chiqariladi.   Filtr   matoning   tashqi   yuzasida   cho'kma   4   hosil   bo'ladi.Hujayralar
suspenziyani tark etganda cho'kma qisman quritiladi.
II   zona   -   cho'kmani   yuvish   va   quritish   zonasi,   bu   erda   hujayralar   vakuum
liniyasiga   ulanadi.   8-qurilma   yordamida   kir   yuvish   suyuqligi   beriladi,   u
cho'kindidan   o'tadi   va   quvurlar   10   orqali   apparatdan   chiqariladi.   Ushbu
zonaning kir yuvish suyuqligi kirmaydigan qismida cho'kma quritiladi.
III zona - loyni olib tashlash zonasi, bu erda hujayralar loyni purkash uchun
siqilgan havo liniyasiga ulanadi, bu esa uni olib tashlashni osonlashtiradi.   Keyin
pichoq 5 yordamida cho'kma mato yuzasidan ajratiladi.
IV   zona   -   filtr   bo'limining   regeneratsiya   zonasi,   unda   qolgan   qattiq
zarrachalardan siqilgan havo bilan puflanadi.
Atlama 6-nayida qattiq zarrachalarning cho'kishi tortishish kuchi ta'sirida va
filtratning   harakatiga   teskari   yo'nalishda   sodir   bo'ladi.   Shu   munosabat   bilan
suspenziyalarni   aralashtirish   zarurati   tug'iladi,   buning   uchun   aralashtirgich   7
ishlatiladi.Barabanning   aylanishi   paytida   hujayralar   "o'lik"   deb   ataladigan
zonalardan o'tib, ular manbalardan, ham vakuumdan, ham uziladi. siqilgan gaz.
Operatsiyalarning   butun   tsikli   takrorlanadi.   Shunday   qilib,   filtr   yuzasining
har bir qismida barcha operatsiyalar ketma-ket amalga oshiriladi, lekin bo'limlar
mustaqil   ravishda   ishlaydi,   shuning   uchun   umuman   olganda,   barcha
operatsiyalar bir vaqtning o'zida sodir bo'ladi va jarayon uzluksiz davom etadi. Hisobiy bo’lim
Barabanli-vakuum   filtr .   Oldingi   misolda   berilgan   suspenziya   vac1 ,  	c2 ,ρf,
pc,  Ц , Q, po, r’,m, s  kattaliklar qiymatlarida hisoblashni bajaramiz. Qo‘shimcha
kattaliklar:	
ρ=	ρyuv	=3000
kg	∙ k/
sm 2
; h=0,008 m, 	μyuv =0,685 •
10 − 6
kg	∙ k	∙ min/
m 2
;  v=l,05;
 	
α0=0,0005  
m 3
/ kg ; 
Seksiyalarning   umumiy   soni   we=20,   quritish,   chiqarish,
cho‘ktirishseksiyalarining   va     ’’foydasiz’’   zonalaming   soni: n
c,
= 5 ;
  φ
1 ,
=   45°;	
φm=3°.
Cho‘kmaning o‘rtacha nisbiy qarshiligi:	
rm=	rm,ρs=8,44	∙10	7∙3000	0,887	=1,76	∙10	11
m  /  kg.
Nam cho‘kma zichligi:
ρ
0 = 1
c
2
p
s + 1 − c
2
p
f = 1
0,65
2,8 ∙ 10 3 + 1 − 0,65
1,3 ∙ 10 3 = 2 ∙ 10 3
kg/
m 3
 
Filtrlash tenglamasining konstantalari:
b
1 = μ ∙ r
m ∙ C
2 ρ = 0,915 ∙ 10 − 6
∙ 1,76 ∙ 10 11
∙ 0,726 ∙ 10 − 3
2 ∙ 3000 = 1,060 ∙ 10 4
 min/
m 2
V
0'
= R
m
r
m ∙ C = 1,065 ∙ 10 10
1,76 ∙ 10 11
∙ 0,726 ∙ 10 − 3 = 0,834 ∙ 10 − 4
m
V '
= h
2
V = 0,008
0,557 = 0,0144 m
Filtrlash vaqti	
τ=	b1h2(h2+2U	V0')	
U	2	=	¿
¿ 1,06 ∙ 10 4
∙ 0 , 008	
( 0,008 + 2 ∙ 0 , 5 5 7 ∙ 0 , 834 ∙ 10 − 4	)
0,557 2 = 2,2 min .
Yuvish tenglamasining konstantasi ;	
b2'=	α0ρ0μyuv	C	rm	
Pyuv	
=¿ ¿0,005∙2∙10	3∙0,685	∙10	6∙0,726∙10	3∙1,76	∙10	11	
3000	=1,59	∙10	4min/	m2
Yuvish vaqti
τ
yuv = b
2'
h
2	
( h
2 + 2 U V
0'	)
U = ¿
¿ 1,59 ∙ 10 4
∙ 0 , 008	
( 0,008 + 2 ∙ 0 , 5 5 7 ∙ 0 , 834 ∙ 10 − 4	)
0,557 1,84 min
Haqiqiy yuvilish maydonining nazariyga nisbatini e’tiborga olib,
τ
yuv'
= v ∙ τ
yuv = 1,05 ∙ 1,84 = 1,93 min
Quritish, cho‘kmani chiqarish va  ≪ foydasiz ≫  zonada bo‘lish vaqti;	
τ'=	(τ+τyuv'	)nc'	
nc−	nc'	=	(2,2	+1,93	)5	
20	−5	=1,37
   min
Ish siklining umumiy davomiyligi ;
 	
τum=τ+τyuv'	+τ'=2,2	+1,93	+1,37	=5,5	min
Purkash va cho‘kmani chiqarish sektorlarining burchagini φ
1'
, hamda
≪ foydasiz ≫  zona sektorining burchagini  ( φ
m   qabul qilib:
φ '
= φ
1'
+ φ
m + 360
2 n
c = 45 + 3 + 360
2 ∙ 20 = 57 °
Cho‘kmani quritish vaqti
                              τ
k = τ '
− φ '
360 τ
um = 1,37 − 57
360 5,5 = 0,5
min
Filtrlashning umumiy yuzasi ;	
Fum=	τum	∙Q'∙U	
h2	
=	5,5	∙0,147	∙0,557	
0,008	=56,2	m2
Filtr barabanining aylanish chastotasi ;
n = 1
τ
um = 1
5,5 = 0,182 ayl / min
Filtr barabanining burchak tezligi ; ω=360	n=360	∙0,182	=65,5	°/minFiltrlash sektorining burchagi ;	
φ=ω∙τ=65,5	∙2,2	=144	°
Yuvish sektorining burchagi;
                                   	
φyuv'	=ω∙τyuv'	=65,5	∙1,93	=126,5	°  
Quritish zonasi sektorining burchagi ;
φ
k = ω ∙ τ
k = 65,5 • 0,5 = 33 °
≪ Foydasiz ≫  zonalar sektorining burchagi ;
φ
2'
= φ
m + 360
2 n
c = 3 + 360
2 ∙ 20 = 12 °
Barabanni suyuqlikka botish sektorining burchagi;	
φ=φ2'+φ=	12	+144	=156	°
Qurilmadagi   filtrlar   sonini   aniqlash   uchun   baraban   diametrini   D =3   m   va
uzunligini  l=4,4 m  deb  qabul  qilamiz.  Bu baraban yuzasining  maydoni  	
F1 =   40
m 2
  bo‘lgan   standart   filtrdir;   berilgan   unumdorlik   uchun   bunday   filtrdan   2   ta
o‘rnatish
zarur.
Barabanni suspenziyaga botish chuqurligi;
H = D
6
2 =	
[ 1 − cos	( φ
2'
+ φ	)] = 3
2	( 1 − cos 156
2	) = 1,19 m
Suspenziya zichligi	
ρsus=	1	
c1
ρs
+1−c1	
ρf	
=	1	
0,3	
2,8	∙10	3+	1−0,3	
1,3	∙10	3
=1,55	∙10	3
 kg/
m 3
Filtrga berilayotgan suspenziya miqdori;	
G=	Qc
c1
=	0,147	∙0,726	∙10	3	
0,3	=0,356	∙10	3
 m3/min
Vannaga kirayotgan suspenziya miqdori; Q
sus = G
ρ
sus = 0,356 ∙ 10 3
1,55 ∙ 10 3 = 0,230
 m3/min
Filtr vannasining foydali hajmi;	
Vb=Qsus	∙τ0
= 0,23 • 5,5=1,26 
m 3
Filtr birlik yuzasiga to‘g‘ri keluvchi havo sarfi;
Q
x = k '
μ V '
2 b
1	
( V '
+ V
0'	)
μ
x = ¿
¿ 5 ∙ 0,915 ∙ 10 − 6
2 ∙ 1 , 06 ∙ 10 4
( 0 , 0144 + 0 , 834 ∙ 10 − 4
) 3 , 05 − 10 − 8 = 0,5
 	
m3/(m2∙min	) XULOSA
Ushbu   kurs   ishida   ishlab   chiqarishdagi   filtrlarning   asosiy   turlari   ko’rib
chiqildi,   ularning   qurilmasi   va   ishlash   pirintsipi     haqida   qisqacha   ma’lumotlar
berildi.   Barabanli   vakuum   filtrni   hisoblak   chiqilgan.   Biz   kerakli   filtr   yuzasini
hisoblab   chiqdik,sitandart   filtrni   tanladik   va   kerakli   miqdordagi   filtrlarni
aniqladik. Hisob-kitoblarga ko’ra,men barabanlivakuum filtr turini topdim B0U-
40
Hozirgi   kunda   sano’atda   turli   xil   filtrlar   qo’llaniladi   tanlov   esa   uning
maqsadiga   bog’liq,   tanlashda   texnik   xususiyatlarga,shuningdek   o’lchamlariga
e’tibor berish kerak. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1.   Yusupbekov   N.R.,   Nurmuhamedov   X.S.,   Zakirov   S.G.   Kimyoviy
texnologiya asosiy jarayoni va qurilmalari. Toshkent.: 2015y. .-848 b.
2.   Eshquvvatov   B .   Texnologik   jixozlar   va   ularni   loyixalash   asoslari .
Toshkent.: 2006y.-375 b.
3.   Yusupbekov   N.R.,   Nurmuhamedov   X.S.,   Ismatullayev   P.R.,   Kimyo   va
oziq- ovqat  sanoatlarining jarayon va qurilmalari fanidan hisoblar va misollar.-
T.: 1999.-351 b.
4.   A.J.   Choriyev,   Q.O.Dodayev   Konserva   korxonalari   jixozlari.   Toshkent.:
2010.-196 b.
5 .   J.E.Safarov,   Sh.A.Sultanova.   Asosiy   texnologik   jarayon   va   qurilmalar.
O’quv qo’llanma. T.: «Adabiyot uchqunlari», 2018. – 186 b.
6.   Dodayev   K.O.   Konservalangan   oziq-ovqat   mahsulotlari   texnologiyasi.
Toshkent.: 2009y.-380 b.

Barabanli vakuum-filtr qurilmasini loyihalash

           KIRISH........................................................................................3
1O’xshash uskunalar tahlili....................................................................5
2.Jarayon tavsifi.....................................................................................11
3.Qurilmaning konstruksiyalari...............................................................12
4.Hisoblash formulalari ..........................................................................15
5.Asosiy va yordamchi qurilmalarning ishlash prinsipi..........................18
6.Hisobiy bo’lim..................................................................................21
XULOSA........................................................................................................27
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR........................................................28