Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	2.0MB
Покупки	0
Дата загрузки	27 Сентябрь 2024
Расширение	pptx
Категория	Физика

Bir jinsli magnit maydonda tokli ramkaning aylanma harakati

F I Z I K A
M AVZU: BIR JINSLI MAGNIT
MAYDONDA TOKLI RAMKANING
AYLANMA HARAKATI

Ampermetrning tuzilishi
Ramka chulg‘amlaridan tok
o‘tganda, magnit maydon ta’sirida
ramka magnit qutblariga perpendi-
kulyar holatga o‘tishga harakat qiladi.
Zanjirdagi tok qancha katta bo‘lsa,
o‘qqa mahkamlangan strelka (8)
shuncha katta burchakka buriladi.
Strelka darajalangan shkala (9) da tok
kuchining tegishli qiymatini ko‘rsatadi.

Tokli ramkaning aylanma harakati
Ramkadan qarama-qarshi
yo‘nalishda tok o‘tganligi
sababli, chap qo‘l qoidasiga
ko‘ra, magnit maydonda
joylashgan tokli ramkaga juft
kuchlar ta’sir qiladi.

Elektr o‘lchov asboblarining tuzilishi
Elektr zanjir ulansa, ramka
buriladi va magnit kuch chiziqlariga
perpendikular turib qoladi. Agar
tok yo‘nalishi o‘zgartirilsa, ramka
180 ° ga buriladi. Magnit maydonda
tokli ramkaning burilishi xossasidan
elektr o‘lchov asboblarida
foydalaniladi.

Magnit maydonidagi tokli ramka
Agar magnit maydoniga tokli
ramka kiritilsa, uning biror
burchakka burilganini ko‘rishi-
miz mumkin. Taqasimon magnit
orasida to‘g‘ri o‘tkazgich o‘rniga
egiluvchan simdan yasalgan
ramka kiritamiz.

Magnit maydonidagi tokli ramka
O‘tkazgich uchlarini tok
manbaiga ulangan metal “kosacha”
ga aylana oladigan qilib kiydirib
qo‘yamiz. Yasalgan ramkani
rasmda ko‘rsatilgandek, magnit
asosi tekisligida joylashtiramiz.

Elektr dvigatel modeli
Agar ramkaning “d” holatiga kelishi bilan tok uzilsa, ramka harakatini
davom ettiradi va yana “a” holatni egallaydi. Endi ramkaga tok manbai
ulasak, ramka oldingi kabi harakatlana boshlaydi. “b” holatdan o‘tib “d”
holatga kelganida yana ramkani uzsak, u “a” holatni egallaydi. Demak,
ramkaga kelayotgan tokni “a” ga kelganida qo‘shib, “b” ga kelganida
uzadigan qilib boshqarsak, ramkaning to‘xtovsiz aylanishini ko‘rish
mumkin.

Amaliy topshiriq
Rasmda tasvirlangan zanjir ulansa, yengil
aluminiy naycha qaysi tomonga qarab g‘ildiraydi?
Javobingizni izohlang.

Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
Chap qo‘l qoidasini izohlang.
1
Eng oddiy ampermetr qanday tuzilishga ega?
2
Eng oddiy ampermetrning ishlash prinsipini aytib bering
3

Ampermetrning tuzilishi
Bunda (1) magnitda (2) qutb uchliklari
mahkamlangan. Harakatlanuvchi qism –
ramka (3) aluminiy karkasdan iborat,
unga ingichka mis sim o‘ralgan. Ramka
qo‘zg‘almas o‘zak (4) atrofida erkin
hakaraklana oladi va o‘q (5) ga
mahkamlangan. Chulg‘am simlarining
uchlari (6) zanjirga ulanadi. Ramka o‘z
holicha aylanishiga prujina (7) qarshilik
qiladi va zanjirda tok yo‘qolganida
streklani muvozanat holatiga qaytaradi.

Elektr dvigatel modeli
Yuqoridagi rasmda “b” holatda
ramkaning chap tomonidagi tok
pastga oqadi, o‘ng qismidagi tok
esa yuqoriga qarab oqadi. Agar
magnitning qutbi o‘zgartirilsa,
tokning qismlardagi yo‘nalishi
o‘zgaradi va ramka teskari
yo‘nalishda aylana boshlaydi.

Magnit maydonidagi tokli ramka
Tok ulangan paytda
ramka b holatdagi kabi
aylana boshlaydi va
dastlabki holatiga nisbatan
90° burchakka burilib
rasmdagi ko‘rinishga keladi.

Mustahkamlash
Amper kuchining formulasi qanday?
2 Magnit maydon tomonidan shu
maydonda joylashgan tokli o‘tkazgich
qismiga ta’sir qiluvchi kuch , tok kuchi ,
o‘tkazgich uzunligi ga hamda magnit
induksiyasiga to‘g‘ri proporsional.?????? = ?????? ?????? ∆ ?????? Amper kuchi
deb nimaga
aytiladi??1

Bir jinsli magnit maydonda tokli ramkaning aylanma harakati

Купить