Божхона хизмати назоратини ташкил этиш - Iqtisodiyot - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	12000UZS
Hajmi	9.8MB
Xaridlar	2
Yuklab olingan sana	16 Mart 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Iqtisodiyot

Божхона хизмати назоратини ташкил этиш

Sotib olish

ТОШКЕНТ МОЛИЯ ИНСТИТУТИ
“ M ОЛИЯ” КАФЕДРАСИ

“МОЛИЯВИЙ НАЗОРАТ” ФАНИДАН

МАЪРУЗА

БОЖХОНА ХИЗМАТИ НАЗОРАТИНИ
ТАШКИЛ ЭТИШ

РЕЖА
1.Бож хона назорати нинг м азм у н
м оҳ ияти ва ҳ у қ у қ ий асослари
2.Бож хона назорати нинг ш ак л ва
услу блари
3.Бож хона органлари ни нг бож хона
назорати ни ам алга ош и ри ш да
аҳ ам ияти

БОЖХОНА ХИЗМАТИ –
божхона органларида амалга ошириладиган давлат
хизматининг таркибий қисми бўлиб, божхона хизмати
органлари Ўзбекистон Республикасининг ягона
божхона сиёсатини амалга ошириш ва иқтисодий
манфаатларини ҳимоя қилиш мақсадида тузилади.

БОЖ Х ОНА НАЗОРАТИ
қонун ҳужжатлари ва халқаро
шартномаларига риоя этилишини таъминлаш
учун божхона органлари томонидан амалга
ошириладиган, шу жумладан хавфни
бошқариш тизими қўлланилган ҳолда амалга
ошириладиган чора-тадбирлар мажмуи.

БОЖ Х ОНА НАЗОРАТИНИНГ МАҚ САДИ -
божхона чегарасидан ўтаётган маҳсулот ва
транспорт воситаларини назоратдан ва
кўрикдан ўтказишда, уларни
қонунийлигини аниқлаш ва тасдиқлаш
ҳисобланади.


Божхона органлари ҳуқуқни муҳофаза қилувчи
органлардир

Ўзбекистон Республикаси Давлат
божхона қўмитаси,
Давлат
божхона қўмитасининг Қорақалпоғистон
Республикаси, вилоятлар, Тошкент шаҳар бўйича
бошқармалари, «Тошкент-АЭРО»
ихтисослаштирилган
божхона комплекси, божхона по
стлари, Ўзбекистон Республикаси
Давлат
божхона қўмитасининг Божхона институти
шунингдек Миллий кинология
маркази
божхона органларидир.

БОЖ Х ОНА НА ЗОРАТИ ЎТК А ЗИЛА ДИ:
божхона чегараси орқали олиб ўтилаётган ва
декларацияланиши лозим бўлган товарларга ва транспорт
воситаларига нисбатан
Божхона Кодексида назарда тутилган божхона
декларациясига, товарлар тўғрисидаги ҳужжатларга ва
маълумотларга нисбатан
юридик ва жисмоний шахсларнинг товарларни божхона
чегараси орқали олиб ўтиш, божхона иши соҳасида
хизматлар кўрсатиш билан боғлиқ, шунингдек айрим
божхона режимлари доирасида амалга ошириладиган
фаолиятига нисбатан

БОЖХОНА НАЗОРАТИ ЗОНАСИ Божхона ҳудудининг божхона тўғрисидаги
қонун ҳужжатларига риоя этилишини
таъминлаш мақсадида ташкил қилинадиган,
махсус ажратиб ва белгилаб қўйилган қисми-

БОЖ Х ОНА НА ЗОРАТИ ЗОНА ЛАРИ БОЖ Х ОНА ЧЕГА РАСИ БЎЙЛА Б,
ШУНИНГДЕК Қ УЙИДАГ И Ж ОЙЛА РДА ТАШК ИЛ Қ ИЛИНАД И:
божхона
расмийлаштируви
амалга ошириладиган
жойларда божхона тартиб-
таомиллари ва
операциялари
бажариладиган
жойларда
товарлар божхона назорати
остида сақланадиган, бошқа
транспорт воситасига
ортиладиган, божхона
кўздан кечирувидан ва
божхона кўригидан
ўтказиладиган жойларда божхона назорати
остидаги товарларни
ташиётган транспорт
воситаларининг тўхтаб
туриш жойларида

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА БОЖХОНА
ХИЗМАТИ ФАОЛИЯТИНИНГ ҲУҚУҚИЙ АСОСЛАРИ
Божхона ишини
бевосита ёки
билвосита
тартибга
солувчи
конститутцион
нормалар Божхона со ҳ асига
тегишли қ онунлар
ҳ амда божхона
ишини тартибга
солувчи бош қ а
қ онунларда
кўрсатилган
нормалар Божхона иши
масалалари
бўйича амалда
қ ўлланилаётган
меъёрий-
ҳ у қ у қ ий
ҳ ужжатлар

У шбу Қонун давлат божхона хизмати
органлари фаолиятининг ҳуқуқий
асосларини белгилаб беради.
Божхона органлари Президент
томонидан таъсис этилади ва
тугатилади. Ўзбекистон Республикасининг «Давлат божхона
хизмати тўғрисидаги» Қонуни 2018 йил 18
октябрдаги ЎРҚ-502-сон Қонун билан янги
таҳрирда қабул қилинди. (1997 йил 29 августдаги
472-I-сон).

Б ОЖХОНА ХИЗМАТИ ОРГАНЛАРИГА
ҚЎШИМЧА ҲУҚУҚЛАР БЕРИЛДИ
Ташқи савдо операциялари
мониторингини амалга
ошириш. Божхона тўғрисидаги
норматив ҳужжатларга
риоя қилинишини
таъминлаш учун
экспертлар ёки
мутахассисларни жалб
қилиш.
Янги қонунда аввалги
“божхона органларининг
мансабдор шахслари”
атамасининг ў рнига “божхона
органлари ходимлари”
атамасидан фойдаланилди.


Янги «Давлат божхона хизмати тўғрисидаги»
Ўзбекистон Республикаси Қонунига кўра,
божхона органлари рўйхати тўлдирилди,
унга қонунчилик даражасида Олий ҳарбий
божхона институти ва Миллий кинология
маркази киритилди.

Мамлакатимизда Божхона Кодекси дастлаб 1997
йил 26 декабрда қабул қилинган ва 18 йил
мобайнида унга 16 марта қўшимча ва
ўзгартиришлар киритилган. Шуларни инобатга
олган ҳолда 2016 йил 20 январда «Ўзбекистон
Республикасининг Божхона Кодексини тасдиқлаш
тўғрисида»ги 400-сонли қонун билан янги таҳрирда
қабул қилинди ва шу йилнинг 21 апрелидан
амалиётга киритилди. 2019 йил сентябрь ойида янги
Божхона Кодекси муҳокамага қўйилган эди.

1997 йилдаги
Божхона
кодекси 2016 йилдаги
Божхона
кодекси 2020 йилдаги
Божхона
кодекси
11 та бўлим 12 та бўлим 9 та бўлим
19 та боб 59 та боб 35 та боб
165 та модда 412 та модда 296 та модда

Иқ тисодиёт ва м олия вазирлиги ҳ у зу ридаги Бож хона қ ў м итаси
том они дан ў тган 2022 й илда ам алга ош ирилган иш лар юзасидан
м аъ лу м от

БОЖ Х ОНА НА ЗОРАТИНИНГ
ШАК ЛЛА РИ
ҳужжатлар ва
маълумотларни
текшириш оғзаки сўров ахборот олиш
божхона кўздан
кечируви товарларнинг
тамғаланганлиги
ни текшириш божхона кўриги
шахсий кўрик божхона
идентификацияла
ши
божхона
кузатувибинолар ва
ҳудудларни
текшириш товарларни ва транспорт
воситаларини ҳисобга
олиш, текшириш ,
инвентаризация қилиш
товарлар чиқариб
юборилганидан
кейинги божхона
назорати

Божхона назоратини амалга оширишда божхона
органлари тақдим этилган, божхона мақсадлари
учун аҳамиятга молик ҳужжатларни текширади.
--- Тақдим этилган ҳужжатларни ва маълумотларни
текшириш:
--- ҳужжатларнинг асосий реквизитлари тўлиқ ва
тўғри тўлдирилганлигини;
--- зарур имзолар ва муҳрларнинг (электрон
рақамли имзонинг) мавжудлигини;
--- тузатишларнинг тасдиқланганганлигини
аниқлашни ўз ичига олади.

Оғ зак и сў ров
Оғзаки сўров божхона органининг
мансабдор шахси томонидан ваколатли
шахслардан ва божхона назоратини амалга
ошириш учун аҳамиятга молик ҳолатлар
тўғрисида маълумотларга эга бошқа
шахслардан зарур ахборотни оғзаки
шаклда, бундай сўров натижаларини ёзма
шаклда расмийлаштирмаган ҳолда олишни
назарда тутади.

Ах борот оли ш
Ахборот олиш божхона
органининг мансабдор
шахси томонидан
ваколатли шахслардан ва
божхона назоратини
амалга ошириш учун
аҳамиятга молик
ҳолатлар тўғрисида
маълумотларга эга
бошқа шахслардан зарур
ахборот олишни назарда
тутади.

Божхона кўздан кечируви божхона органининг мансабдор
шахси томонидан транспорт воситаларининг бўлимларини,
товарларнинг ўров-идишини очмаган, кўздан кечирилаётган
объектларни ва уларнинг қисмларини бўлакларга
ажратмаган ва бошқа йўллар билан уларнинг бутлигини
бузмаган ҳолда товарларнинг ва (ёки) транспорт
воситаларининг, халқаро почта ва курьерлик
жўнатмаларининг ҳамда жисмоний шахслар багажининг,
шунингдек юк ортилган идишларни, контейнерларни,
божхона идентификациялаш воситаларининг ташқи
кўринишини кўздан кечириш орқали амалга оширилади.

Божхона кўздан кечируви натижаларига кўра:

тўғри декларацияланган тақдирда — тегишли
товарнинг кузатув ҳужжатлари
расмийлаштирилади;

товарнинг нотўғри декларацияланганлиги
факти аниқланган тақдирда — божхона кўриги
амалга оширилади.


Товарларнинг тамғаланишини текшириш
товарларда ёки уларнинг қадоқларида махсус
тамғалар, идентификациялаш белгилари ёки
товарни белгилашнинг бошқа воситалари
мавжудлигини текширишни назарда тутади.

Божхона кўриги қўйилган
пломбаларни, муҳрларни ёки
божхона идентификациялашининг
бошқа воситаларини бузган холда,
текширилаётган объектларни ва
уларнинг қисмларини бўлакларга
ажратиб, демонтаж қилиб ёки бошқа
йўллар билан уларнинг бутлигини
бузиб, товарларнинг ўрамини ёки
транспорт воситасининг юк
жойланадиган бўлимини ёхуд
идишларини, контейнерларни ва
товарлар бўлган ёки бўлиши
эҳтимоли бўлган бошқа жойларни
очишни назарда тутади.

БОЖХОНА ИДЕНТИФИКАЦИЯЛАШИ

Божхона идентификациялаши товарлар, транспорт
воситалари ва ҳужжатлар, шунингдек божхона
назорати остида бўлиши лозим бўлган товарлар
турган ёки туриши мумкин бўлган хоналар ва бошқа
жойларнинг божхона идентификациялаш
воситаларини қўллаш йўли билан амалга оширилади.

Божхона идентификациялаш воситалари
қуйидагилардан иборат:

қўйилган пломбалар, муҳрлар;

ёзилган рақамли, ҳарфли тамғалар ва бошқа хилдаги
тамғалар, идентификациялаш белгилари;

босилган штамплар;

олинган намуналар ва нусхалар;

БОЖ Х ОНА К ЎРИГ ИДА Н
ЎТК А ЗИЛМА ЙДИ
ЎзР Республикаси
Президентининг ва
собиқ
Президентининг
шахсий багажи. ЎР Олий Мажлиси Сенати
аъзоларининг ва Қонунчилик палатаси
депутатларининг, Вазирлар
Маҳкамаси аъзоларининг, Олий
Мажлисининг Инсон ҳуқуқлари
бўйича вакилининг (омбудсманнинг)
ва Ўзбекистон Республикаси
дипломатик паспортлари эгаларининг
шахсий багажи, агар мазкур шахслар
хизмат вазифаларини бажариши билан
боғлиқ ҳолда божхона чегарасини
кесиб ўтганда.қонунга
мувофиқ бошқа
мансабдор
шахсларнинг
шахсий багажи.
Чет эл ҳарбий кемалари, жанговар ва ҳарбий-
транспорт ҳаво кемалари, шунингдек ўзи юриб
келаётган ҳарбий техникаси божхона кўригидан
озод қилинади


Божхона назоратини ўтказишда инсоннинг
ҳаёти ва соғлиғи, ҳайвонлар, ўсимликлар
учун хавфсиз бўлган ҳ амда маҳсулот ва
транспорт воситаларига зиён етказмайдиган
техник ва бошқа воситалар қўлланилади.

2018 йил июль ойида Тошкент шаҳар божхона
бошқармасининг “Чуқурсой техник идора” чегара
божхона постида темир йўл вагонларини сканер
қилувчи замонавий инспекцион-кўрик мажмуаси
фойдаланишга топширилди.

2019 йил январь ойида Сурхондарё вилояти божхона
бошқармаси “Сариосиё” темир йўл чегара божхона
постида Хитойнинг " NUCTECH COMPANY LIMITED"
компанияси билан ҳамкорликда қиймати 36,8 миллиард
сўмлик инспекцион-кўрик мажмуаси фойдаланишга
топширилди. Бу ХХР гранти доирасида тақдим этилиши
режалаштирилган 5 та катта ҳажмдаги сканер
қурилмаларининг иккинчиси.

БОЖХОНА ОРГАНЛАРИНИНГ БОЖХОНА НАЗОРАТИНИ
АМАЛГА ОШИРИШДАГИ АСОСИЙ ВАЗИФАЛАРИ
Жисмоний ва юридик шахсларнинг ҳуқуқлари, эркинликлари ҳамда қонун
билан муҳофаза этиладиган манфаатларини ҳимоя қилиш
Мамлакатнинг иқтисодий манфаатларини ҳимоя қилиш ва унинг иқтисодий
хавфсизлигини таъминлаш;
Божхона
назорати ва расмийлаштирувини амалга ошириш
Божхона
тўловларини ундириш
Божхона
тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилиши устидан назоратни
амалга ошириш
Ташқи савдо операцияларининг мониторингини амалга ошириш
Хавфни бошқариш тизими қўлланилиши самарадорлигининг мунтазам
мониторингини амалга ошириш
Божхона
органлари фаолиятида замонавий ахборот-коммуникация
технологияларини ва назоратнинг техник воситаларини қўллаш

2018 йил 1 январдан бошлаб - Ўзбекистон халқаро
аэропортларида жисмоний шахслар учун «Қизил» ва
«Яшил» йўлаклар ташкил этилди.
2021 йил 1 январдан бошлаб
- Ўзбекистон божхона
чегараси орқали автомобиль ва темир йўл ўтказиш
пунктларида фаолият кўрсатишни бошлайди.


Кириб келиш ва чиқиб
кетиш жойларида махсус
белгиланган, жисмоний
шахсларнинг нотижорат
мақсадлардаги қўл юки
ва кузатиб борилаётган
багаждаги товарларни
божхона чегарасидан
олиб ўтиши учун
мўлжалланган жой. 
Кириб келиш ва чиқиб кетиш
жойларида махсус белгиланган,
жисмоний шахсларнинг ёзма
шаклда декларацияланиши
лозим бўлган қўл юки ва
кузатиб борилаётган багаждаги
товарларни, шунингдек
декларацияланиши жисмоний
шахснинг ихтиёрига кўра
амалга ошириладиган
товарларни божхона
чегарасидан олиб ўтиши учун
мўлжалланган жой.“ ЯШИЛ” ЙЎЛА К “ Қ ИЗИЛ” ЙЎЛА К

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ҲУДУДИДАН
ЧИҚИБ КЕТАЁТГАН ЖИСМОНИЙ ШАХСЛАР
УЧУН БОЖХОНА ҚОИДАЛАРИ

2019 йил 1 январдан бошлаб, жисмоний
шахслар 5 000 АҚШ долларигача
қийматдаги товарларни декларацияси
тақдим этмасдан олиб чиқишлари мумкин. Жисмоний шахслар
томонидан олиб
кетиладиган айрим
товарларнинг
турлари нормалари Жисмоний шахслар
томонидан олиб
кириладиган
товарларни айрим
турлари нормалари

Гуруч, умумий
оғирлиги 3 кг гача
Нон-булка
маҳсулотлари, 5 кг гвчв
Гўшт ва гўшт озиқ-овқат
маҳсулотлари, шакар,
ўсимлик мойи, 2 кг гача
Мева-сабзавот, узум,
полиз экинлари,
дуккакли ўсимликлари
қуритилган сабзавот ва
мевалар, 40 кг гача Божхона тўловларисиз жисмоний шахслар томонидан
олиб кетиладиган айрим товарларнинг турлари

БОЖ ХОНА ДА 2 МЛРД . СЎМЛИК НОЁБ МАДАНИЙ БОЙЛИК ЛАР
УШЛАБ Қ ОЛИНДИ
“ Сирдарё” чегара божхона постида фуқаро Х.Д.нинг
автомобилида Маданият вазирлигининг тегишли
рухсатномаси бўлмаган, 32 дона турли кўринишдаги
ҳайкаллар, 1 дона икона, 1 дона хоч, 12 дона кўза
ҳамда 1 дона вазалар борлиги аниқланди. Ўзбекистон
Республикаси Маданият вазирлиги Бадиий экспертиза
бошқармаси хулосасига кўра, ушбу маданий бойликлар
XVII аср охири – XVIII аср
бошларида Хитой давлати ҳамда
XIX аср охири ва XX аср
бошларида Ғарбий Европа
давлатларида ишлаб
чиқарилганлиги ва қиймати 2
миллиард сўмдан ортиқни ташкил
этиши маълум бўлди.

•
Халқаро аэропортлар орқали
кириб келаётган бўлса2000 АҚ Ш
доллари
эквивалентида
•
Темир йўл ва дарё ўтказиш
пунктлари орқали кириб
келаётган бўлса 1000 АҚ Ш
доллари
эквивалентида
•
Автомобилда ёки пиёда кириб
келаётган бўлса300 АҚ Ш
доллари
эквивалентида ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИГА КИРИБ КЕЛАЁТГАН
ЖИСМОНИЙ ШАХСЛАР УЧУН ДЕКЛАРАЦИЯСИЗ ОЛИБ
КИРИШИ БЕЛГИЛАНГАН ТОВАРЛАР СУММАСИ
МИҚДОРИ

Алкогол маҳсулоти, шу
жумладан пиво, 2 литрдан
кўп бўлмаган
Атир ва ифор таратувчи сувлар
умумий миқдори 3 тадан кўп бўлмаганБожхона тўловларисиз жисмоний шахслар томонидан
олиб томонидан олиб кириладиган товарларни айрим
турлари
Қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо
тошлардан заргарлик буюмлари
умумий оғирлиги 65 граммдан кўп бўлмаган
Тамаки маҳсулотларининг барча
турлари, 10 қутидан кўп бўлмаган

Рўйхатдан ўрин олган 20 турдаги
маиший техника буюмлари, офис
техникалари ва бошқа жиҳозларни
эндиликда ҳар 6 ойда чегарани биринчи
маротаба кесиб ўтаётганда фақат 1
донадан олиб кириш мумкин
Бошқа турдаги товарларни эса 1
календарь ойда 1 маротаба ҳар бир
номдаги товардан 2 кг.гача
(бўлинмайдиган товарлар бундан
мустасно) олиб киришга рухсат этилади.
Аммо, мазкур товарларнинг умумий
оғирлиги 10 кг.дан ошмаслиги керак. 
2018 йил 16 октябрдан мамлакатимиз Давлат чегарасининг автойўл
(йўловчи), темир йўл ва дарё ўтказиш пунктлари орқали божхона
тўловлари ундирилмайдиган айрим товарларни олиб ўтишнинг янги
миқдорий нормалари белгиланди.

Жисмоний шахслар Ўзбекистон Республикаси ҳудудига
олиб киришлари мумкин бўлган пул миқдори
•
нақд валютасини ва чет эл нақд
валютаси чекланмаган миқдорда
Жисмоний шахслар Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан
олиб чиқишлари мумкин бўлган пул миқдори
•
нақд валютасини ва чет эл нақд
валютаси 100 миллион сўм
эквивалентдан ортиқ бўлмаган
суммада 
Ў збекистон Р еспубликасининг 2019 йил 22 октябрдаги
«Валютани тартибга солиш тўғрисида»ги Ўзбекистон
Республикаси қонунига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш
ҳақида” ЎРҚ-573-сон Қонунига асосан қуйидаги белгиланди


темир йўл ва
автомобиль
транспорти орқали
етказишда — махсус
белгиланган
божхона постларида 
ҳаво транспорти орқали
етказишда — халқаро
аэропортлар ёки унга яқин
ҳудудларда жойлашган
божхона постларида2018 йил 19 июлдан кириб келаётган халқаро
курьерлик жўнатмаларини божхона назорати ва
расмийлаштируви жойи белгиланди:

Халқаро курьерлик жўнатмалари орқали жисмоний
шахслар номига келаётган товарларнинг бож
ундирилмайдгиан миқдори:

жисмоний шахслар номига келаётган товарлар учун — бир
календарь чорак мобайнида 1 000 (бир минг) АҚШ доллари;

халқаро почта жўнатмалари орқали жисмоний шахслар номига
келаётган товарлар учун — 100 (юз) АҚШ доллари.

халқаро почта ва курьерлик жўнатмалари орқали юридик шахслар
номига келаётган товарлар учун — 100 (юз) АҚШ доллари.

ФОЙДАЛАНИШ УЧУН ТАВСИЯ ЭТИЛГАН АДАБИЁТЛАР
Ўзбекистон Республикаси Божхона кодекси.. Ўзбекистон
Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2016 й., 3(I)-сон
Нуритдинова В.Ш., Шарапова М.А. Молиявий назорат: Дарслик . –
Тошкент, 2019 – 492 бет
Азизов Ш.У. Божхона аудитини амалиётда қўллашнинг
афзалликлари ҳамда унинг ташқи иқтисодий фаолият аудитидан
фарқи. “ Халқаро молия ва ҳисоб” илмий электрон журнали. №1,
февраль
www. customs. uz – Ўзбекистон Республикаси Давлат Божхона
Қўмитасининг расмий сайти

Эъти бори нги з у чу н
раҳ м ат !

Божхона хизмати назоратини ташкил этиш

Sotib olish