Bulutli texnologiyalar - Iqtisodiyot - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	9000UZS
Hajmi	2.0MB
Xaridlar	3
Yuklab olingan sana	29 Fevral 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Iqtisodiyot

Sotuvchi

Diyorbek

Ro'yxatga olish sanasi 29 Fevral 2024

69 Sotish

Bulutli texnologiyalar

Sotib olish

F a n : R a q a m l i i q t i s o d i y o tToshk ent Davlat
I qti sodi yot uni versi teti
To’ rtk o’ l fak ulteti
•
Tayyorladi: Nurunov Botir
•
Tekshirdi: Yuldashev Shodiyor

“ Bulutli Texnologiyalar” tushunchasi
Bulutli texnologiyalar - bu Internet-foydalanuvchiga Internet-
xizmat sifatida kompyuter resurslari taqdim etiladigan
ma'lumotlarni qayta ishlash texnologiyalari. "Bulut" so'zi bu
erda barcha texnik tafsilotlarni yashiradigan murakkab
infratuzilmani ifodalovchi metafora sifatida mavjud.Bulutli
hisoblash (bulutli hisoblash), shuningdek, "bulutli hisoblash"
atamasi ham qo'llaniladi) ma'lumotlarni qayta ishlash
texnologiyasidir, unda foydalanuvchiga Internet xizmati sifatida
kompyuter resurslari va imkoniyatlari taqdim etiladi.
Foydalanuvchi o'z ma'lumotlariga kirish huquqiga ega, ammo
uni boshqarolmaydi va infratuzilma, operatsion tizim va o'zi
ishlayotgan dasturiy ta'minot haqida qayg'urmasligi kerak.

"Bulut" atamasi kompyuter tarmog'i diagrammasidagi
Internet tasviriga asoslangan metafora sifatida yoki barcha
texnik tafsilotlar yashiringan murakkab infratuzilma
tasviri sifatida ishlatiladi. 2008 yilda nashr qilingan IEEE
hujjatiga ko'ra, "Bulutli hisoblash bu paradigma bo'lib,
unda ma'lumot Internet serverlarida doimiy ravishda
saqlanadi va mijoz tomonidan vaqtincha saqlanadi,
masalan, shaxsiy kompyuterlarda, o'yin pristavkalari ,
noutbuklar, smartfonlarda va hokazo.

Bulutli Ma’lumotlar konseptsiyasi
Bulutli ma'lumotlarni kontseptsiya sifatida qayta
ishlash quyidagilarni o'z ichiga oladi:

1) xizmat sifatida infratuzilma;

2) xizmat sifatida platforma;

3) dastur sifatida xizmat sifatida;

4) ma'lumotlar xizmat sifatida;

5) xizmat sifatida ish joyi.

Bulutli ma’ lumotlarni saqlash
Onlayn saqlash modeli, unda ma'lumotlar tarmoqda tarqatilgan ko'plab
serverlarda saqlanadi va mijozlar, asosan uchinchi tomon tomonidan foydalanish
uchun taqdim etiladi. O'zining maxsus serverlarida ma'lumotlarni saqlash uchun
ushbu maqsadlar uchun maxsus sotib olingan yoki ijaraga olingan modeldan farqli
o'laroq, serverlar soni yoki har qanday ichki tuzilishi umuman mijozga ko'rinmaydi.
Ma'lumotlar mijoz nuqtai nazaridan bitta yirik virtual serverni ifoda etadigan bulut
deb nomlangan holda saqlanadi va qayta ishlanadi

Jismoniy jihatdan, bunday serverlar bir-biridan uzoqroq, turli
qit'alar joylashgan joyga qadar joylashgan bo'lishi mumkin. "Bulut"
nima ekanligini tushunish uchun ushbu sonning tarixidan boshlash
kerak. Siz tushunishingiz kerak: bu texnologiya haqiqatan ham
yangi g'oyalar toifasiga kiradimi yoki bu g'oya unchalik yangi
emasmi.

Bulutli Texnologiyalar o’zi nima?
Aniqlashdan boshlaylik, chunki bulutli texnologiyalar
foydalanuvchiga qurilmaga dasturlarni o'rnatmasdan ma'lumotlarga kirish
imkoniyatini anglatadi, chunki barcha qo'llab-quvvatlovchilar serverlar
tomonidan ta'minlanadi. Bunday xizmatlar bepul va pullik bo'lishi
mumkinligini bilish juda muhim va barchasi so'rovlarga bog'liq. Bulutli
texnologiyalardan foydalanish nimani anglatishini tushunish uchun
ularning oddiy sharoitlardan farqini tushunishingiz kerak
Masalan, elektron pochta mijozi kompyuterga o'rnatilganda va barcha ma'lumotlar qattiq diskda
saqlanganda elektron pochtani oling. Bunday holda, foydalanuvchi fayllar bilan nima qilishni hal qiladi.
Agar biz brauzer orqali foydalanadigan pochta haqida gapiradigan bo'lsak, unda bu allaqachon
texnologiya. Bu erda aniqki, agar serverda muammolar bo'lsa, u holda pochtaga kirish yo'qoladi.

Bulutli Texnologiyalar…

Bu "bulut" va siz bilishingiz va e'tiborga
olishingiz kerak bo'lgan bir qator kamchiliklarga
ega:

Internet mavjud bo'lmaganda kirish imkoni
bo'lmaydi va agar u bo'lmasa, unda faqat
kompyuterga yuklab olingan hujjatlar bilan
ishlash mumkin bo'ladi. Ta'kidlash joizki,
Internet tez va sifatli bo'lishi kerak.

Bulutli hisoblashning mohiyati
texnologiyalar
Bulutli hisoblash platformalari ( Cloud Computing ) – yangi axborot texnologiya konsepsiyasi
bo‘lib, u eng kam espluatatsionharajatlar talab qiladi yoki u orqali provayderga murojaatlar tezkor
taqdim etiladi va kerak bo’lgan hisoblash resurslari talablarga binoan hamma joyda va qulay tarmoq
ulanishi bilan ta’minlanishni ko‘zda tutadi. Ma’lumot uzatish tarmoqlari, serverlar, ma’lumot saqlash
qurilmalari, servis dasturlari – birgalikda ham, alohida ham bulutli texnologiyalarning tarmoq
resurslariga misol bo‘lishi mumkin. Boshqacha qilib aytganda, bulutli texnologiyalar ( Cloud
technologies ) – bu kompyuter resurslarini Internetdan foydalanuvchiga so‘rov bo‘yicha ( on demand )
onlayn-servis sifatida taqdim eta oladigan ma’lumotlarni qayta ishlash texnologiyalaridir. Shuni ham
aytish zarurki, bulutlitexnologiyalar vujudga kelayotgan raqamli iqtisodiyot poydevoriga ulkan hissa
qo‘shgan va qo’shayapti .

Bulutli texnologiyalar ham kelajak korporativ va moliyaviy boshqaruv uchun alohida
ahamiyatga molik bo’lib, virtual iqtisodiyot uchun yangidan-yangi va kutilmagan
imkoniyatlar yaratmoqda. Ma’lumotlarni bulutli uslubiyatda saqlash va on-line
texnologiyalardan foydalanish ma’lumotlar havfsizligini ta’minlash hamda operatsion
harajatlarni keskin qisqartirishga shart-sharoitlar yaratmoqda. Masalan, hozirgi kunda
Amazon bulutida 10 mingta serverni ijaraga olish soatiga tahminan 90 dollarga
tushmoqda. Bu esa ushbu turdagi xizmatlarning narxini yanada pasayishini bashorat
qilishga va respublikamizda ham bunday texnologiyalarda keng miqyosda imkon beradi
hamda keyinchalik bu texnologiyalardan kichik va o’rta biznes ham bemalol foydalana
oladi.
Jamiyatning rivojlanishi elektronbiznesning rivojlanishi va boshqarilishi uchun
yangidan-yangi imkoniyatlar yaratib bermoqda. Masalan, ma’lumotlarni bulutli usulda
saqlash va ularni boshqarish xizmatlari biznes uchun misli ko’rilmagan imkoniyatalar
yaratib bermoqda. Endi firma va tashkilotlar ish yuritish uchun ofis maydonlari, data-
markazlar talab qilmaydilar, information tizimlar yaratishga esa katta miqdordagi
investitsiyalar jalb qilishning hojati qolmaydi.

Bulutlar…
Gibrid bulut ( hybrid cloud ) – bu infratuzilma yuqoridagi barcha ko’rsatilgan bulutli
modellarini o‘z tarkibiga oladi ( xususiy bulut va ommaviy bulut ). Odatda, gibrid bulut
platformasi undan foydalanadigan kompaniyada yaratiladi, ularni boshqarish bo‘yicha
mas’uliyat esa korxona bilan ommaviy bulutni yetkazib beruvchi o‘rtasida taqsimlanadi. Gibrid
bulutning bir qismi ommaviy bulutga, bir qismi xususiy bulutga tegishli bo‘lgan xizmatlarni
taqdim etadi. Misol sifatida xususiy bulutli texnologiya to‘g‘risida yanada aniq tasavvurga ega
bo‘lishga yordam beradigan quyidagi asosiy mezonlarni ajratib ko‘rsatishimiz mumkin:
Bulut – bu nafaqat virtuallashtirish , negaki, server va infratuzilishni virtuallashtirish uni
informatsion bulut deb hisoblashning asosi hisoblansada, virtuallashtirish va virtuallashgan
muhitni boshqarishni amalga oshirish natijasida tizim o‘z-o‘zidan qandaydir turdagi bulut
bo‘lib qolmaydi. Texnik muhit bulut texnologiyasi deb hisoblanishi uchun, informatsion tizim
virtual mashina, operatsion tizim yoki bog‘lovchi dasturiy ta’minot konteyneri, yuqori bardoshli
operatsion tizim, grid-hisoblash dasturiy ta’minoti, saqlash resurslarini tahlil qilib boruvchi
dasturiy ta’minot, ko‘lamlashtiruvchi va klasterlovchi vositalardan iborat tashkil etuvchilarga
ham ega bo‘lishi zarur. Bulut – tejamkorlik manbai bo‘lishi shart emas. Bulutga pul
mablag‘larini tejovchi vosita sifatida qarash xam xato tushunchalardan biri hisoblanadi. Bulutda
ishlash tejamkor bo‘lishi mumkin, ammo bu juda xam majburiy bo’lgan atribut hisoblanmaydi.

E ’ T I B O R I N G I Z U C H U N R A X M AT

Bakalavr va magistrlar uchun. Iqtisod fakulteti talabalari uchun “Raqamli iqtisodiyot” fanidan “Bulutli texnologiyalar” mavzusida taqdimot

Sotib olish