Daraxt yelimlari - biologik faol moddalar - Botanika

Dokument ma'lumotlari

Narxi	15000UZS
Hajmi	17.7MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	03 Sentyabr 2024
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Botanika

Daraxt yelimlari - biologik faol moddalar

Sotib olish

$Reja: I.Kirish II. Adabiyotlar sharxi 2.1 Polisaxaridlar haqida umumiy tushuncha 2.2 Daraxt yelimlarining kimyoviy va fizik xossalariga ko’ra turlari 2.3 Tarkibida yelim saqlovchi dorivor o’simlik va mahsulotlar 2.4 Yelimlarning tibiyotda ishlatilishi III. Tajriba qismi . 3.1 Astragal o’simligidan olingan yelimga mikrokimyoviy reaksiya 3.2 O’rik o’simligining farmakognostik tahlili IV. Xulosa. V. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $I. Kirish Xozirgi kunda an'anaviy tibbiyot (xalq tabobati) xalq zakovati bilan sug’orilgan juda boy va ulkan tajriba bilimlar majmuasidir. U ilmiy (rasmiy) tibbiyotni yangi,samarali dorivor preparatlar bilan boyituvchi bitmas tuganmas manbadir. Xalq tabobatining bu soxadagi qimmati, tutgan o’rni bebahodir. Buning uchun misol tariqasida hozirgi zamon tibbiyotida qo’llaniladigan shifobaxsh o’simliklarni ko’pchiligi o’z vaqtida xalq tabobati dorivor vositalar xazinasidan olinganligini yoki xozirgi zamon ilmiy tibbiyotining o’zi xalq tabobati asosida taraqqiy etganini eslash kifoyadir.[1] O’zbekiston florasida manbalarga qaraganda 4200 dan ortiq gullaydigan o’simliklar borligi takidlanadi. Ushbu o’simliklardan 577 turi dorivor hisoblanadi. Bu juda yaxshi ko’rsatgich. Ammo bu ma’lumotlar eskirgan bo’lib, hozirgi vaqtga kelib ularni zahirasi juda kamayib ketgan. Sanoat miqyosida tayyorlashni iloji deyarli qolmagan. Chunki bu ma’lumotlar to’plangan vaqtdan 50-60 yillar o’tib ketdi. O’sha vaqtda O’zbekiston aholisi 10 mln ga etmas edi. O’zbekistonda er maydonini ko’p qismi xali o’zlashtirilmagan bo’lib, asosiy qishloq xo’jalik ekini hisoblangan paxta maydoni ko’p paxta egallagan. Hosil esa 1,5 mln tonna atrofida edi. Oradan 10-15 yillar o’tar-o’tmas joy egallagan edt. Keyinchalik paxta maydonlari haddan tashqari kengaytirildi, Toshkent, Jizzax, Sirdaryo (Mirzacho’l)larni o’zlashtirilmagan erlari o’zlashtirib, faqat paxta ekiladigan maydonlarga aylantirildi. Joylardagi barcha yovvoyi holda o’sadigan o’simliklar, hatto ekin maydonlari ham yo’q qilindi. Paxta etishtirish uchun hamma narsadan voz kechildi. Paxta hosili 5-6 mln tonnaga etkazildi. Aholi soni ham borgan sari ortib boraverdi va 20 mln dan ortib ketdi. Yangi shahar, qishloqlar, aholi yashaydigan joylar paydo bo’ldi. Juda katta maydonlarda texnika ishlari olib borildi, yuqori kuchlanishli elektr tarmoqlari o’tkazildi, kanallar qazildi, yo’llar qurildi. Bu olib borilgan barcha ishlar Ittifoq buyurtmasi asosida, ekologiyani buzilishini hisobga olinmagan holda olib borildi. Uning ustiga barcha paxta maydonlarida aviatsiya orqali sepiladigan gerbitsidlar, pestitsidlar, defoliantlar va boshqalarni qo’llash PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $oqibatida barcha hududlardagi normal ekologik sharoit izdan chiqdi, o’simlik va hayvonot olamiga katta talofat etkazildi. Ammo sog’liqni saqlash tizimi uchun, aholi salomatligi uchun dorivor o’simliklar zaruriyati har doim ham dolzarb bo’lgan ayrim o’simlik dolzarb masala bo’li b qolaverdi. Dorivor o’simliklar mahsuloti bazasi apt е ka, farmzavod, gal е nika fabrikalarni va ch е t mamlakatlarga chiqarishni ta'minlashi k е rak. Bularga yovvoyi holda tabiatda tarqalgan, kolxoz - sovxozlarda o’stirilayotgan o’zimizning dorivor o’simliklarimiz, hamda ch е t mamlakatlardan k е ltirilib bizning iqlimizga moslashtirilib o’stirilayotgan (introduktsiya) dorivor o’simliklar kiradi.[12] Hozirgi vaqtda o’simlik olamida 300 ming atrofida gullaydigan o’simliklar, shularning 20 mingtachasi MXD da o’sadi. O’simliklar inso n hayoti va faoliyatida muhim ahamiyatga egadirlar. Inson tomonidan o’rganiladigan va foydalanadigan tabiiy birikmalarning asosiy manbai bo’lib o’simliklar hisoblanadi. O’simliklar tarkibidagi fiziologik faol birikmalarni tuzilishi va xususiyatlariga ko’ra bir necha sinfga bo’lib o’rganiladi. Fiziologik faol birikmalar orasida polisaxaridlar muhim o’rin tutadilar. Polisaxaridlarning o’ziga xos ahamiyatga ega ekanliklari ularni tuzilishidagi turli — tumanlilik va yuqori fiziologik faolligi bilan chambarchas bog’liqdir. Tibiyot va farmasevtikada polisaxaridlar turli maqsadla uchun qo’llaniladi. Kraxmal boshqa moddalar bilan barcha chaqaloqlarga s е piladigan poroshok va t е riga surtiladigan moylar tayyorlashda ishlatiladi. M asalan mе 'da va ichak kasalliklarida kraxmalni qaynatib tayyorlangan eritmasi - Decoctum (Mucilago) Amyli b е riladi, Kl е yst е r shimdirilgan bint travmatologiyada ishlatiladi. Farmatsеvtikada pеktin qimmatli emulgator, bog’lovchi modda sifatida qo’llaniladi. Pеktin moddalari dorivor o’simliklarda ko’p uchraganligi uchun, ular biologik ta'sir qiluvchi moddalar bilan bir qatorda ta'sir ko’rsatishini inobatga olmoq kеrak.[1,12] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $II. Adabiyotlar sharxi 2.1 Polisaxaridlar haqida umumiy tushuncha Polisaxaridlar d е b - monosaxaridlar qoldiqlaridan tashkil topgan yuqori mol е kulali ugl е vodlar polim е riga aytiladi. D е mak, polisaxaridlar to’liq gidrolizga uchrasa - monosaxaridlarga parchalanadi. Ma'lum o’simlik to’qimasida fotosint е z natijasida hosil bo’ladigan birlamchi modda monosaxariddir. Boshqa barcha moddalar shu hosil bo’lgan ugl е vodlarning o’zgarishi natijasida hosil bo’lgan ikkilamchi moddalar hisoblanadi.[1] Polisaxaridlar quyidagi guruhlarga bo’linadi: 1. Kristal holidagi polisaxaridlar (oligosaxaridlar yoki qandsimon polisaxaridlar). Ular asosan g е ksoza va p е ntozalardan tashkil topgan kristall holidagi shirin, suvda yaxshi eriydigan mol е kula og’irligi turg’un bo’lgan moddalardir. 2. Yuqori polisaxaridlar (qandsimon bo’lmagan polisaxardlar). Bular shirinmas, suvda erimaydigan yoki suvda erigan holda kolloid eritma hosil qiladigan yuqori mol е kulali birikmalar - polim е rlaridir.[3] 3. P е ktin moddalar. Bular ugl е vodlardan galakturon kislota qoldiqlarini o’zaro 1>4 glikozid tipida birikkishidan bo’lgan polim е rdir. PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $Ularning mol е kulyar massasi 200.000 ga yaqin. Suvda eriydi, eritma sovutilsa quruq massa - j е l е ga aylanadi. Yuqori polisaxaridlar o’z navbatida ikki guruhga bo’linadi: a) G om opolisaxaridlar - bir xil qand qoldiqlaridan tashkil topgan glikonlar (kraxmal, glikog е n, d е kstrin, s е llyuloza) fruktozadan tashkil topgan polifruktozalar (inulin) va boshqalar. b) G е t е ropolisaxaridlar - ikkita turli qand qoldiqlaridan tashkil topgan (glyukoza va mannozadan tashkil topgan - glyukomannon-er е murron; galaktoza va mannozadan - galaktamannonlar), bir n е chta monosaxaridlar qoldiqlaridan tashkil topgan (o’simlik shilliq moddalari, daraxt е limlari) moddalardir.[5] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $Polisaxaridlardan m е ditsinada hamda farmats е vtikada kraxmal, shilliq moddalar, daraxt е limlari va p е ktin moddalar ishlatiladi. 2.2 Daraxt yelimlarining kimyoviy va fizik xossalariga ko’ra turlari O’simlikda uchraydigan shilliq moddalar har xil birikmalar aralashmasidan tashkil topgan bo’lib, ular tarkibida asosan polisaxaridlar - pentozanlar (90% gacha) va qisman geksozanlar uchraydi. Shilliq moddalar hujayra ichi va xujayra po’sti hamda oraliq birikmalarning shilliqlanishidan hosil bo’ladi. Ayrim hujayra yoki to’qimalar shilliqlanishi mumkin. Shilliq moddalar odatda 2 guruxga bo’linadi. 1. Normal shilliq moddalar. Bular o’simlikning o’sishi davrida shu o’simlik hayoti uchun nihoyatda zarur birikmalar sifatida vujudga keladi. 2. Patologik shilliq moddalar. Tashqi ta’sirga reaksiya sifatida vujudga keladi. Normal shilliq moddalar o’simliklarning hamma organlarida bo’lishi mumkin. Normal shilliq moddalar o’simlik hayotida muhim rol o’ynaydi. Ular suv ta’sirida shishadi va uzoq vaqtgacha qzida namlik saqlaydi. SHuning uchun bu moddalar qur g’ oqchilikda uchadigan o’simliklarni tasodifan qur g’ oqchilik bo’lib qolganda ham qurib qolishdan, shuningdek, issiq kunlarda o’simlikni haddan tashqari qizib ketishidan saqlaydi.[6] O’simliklarada yelim hujayra oralig’i shilliq moddalarida hosil bo’ladi PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $O’simlik shilliq moddalari suvda yaxshi erib, yopishqoq kolloid eritma hosil qiladi. Bu eritmadagi shilliq moddalarni spirt yordamida cho’ktirish mumkin. Daraxt elimlari patologik shilliq moddalarning o’simlik to’qimalaridan oqib chiqib, po’stloqning yaralangan joyini qoplab, qotishidan hosil bo’ladi. Bu birikmalar daraxt po’stlo g’ idagi yaralangan joyni berkitib turadi va mikroorganizmlarning o’simlik tanasiga kirib, uni chiritishidan saqlaydi. Bundan tashqari, elim o’simlik uchun zaxira oziq modda bo’lib xam xizmat qiladi.[5,6] Ye lim ko’pincha dukkakdoshlar va ra’noguldoshlar, jiydadoshlar va boshqa oilalarga kiruvchi buta va daraxtlarda xosil bo’ladi. Daraxt elimi ko’pincha erta baxorda xosil bo’ladi. C h unki bu orasida tez-tez yog’ingarchilik bo’lishi natijasida daraxt po’stlo g’ i iviydi, so’ngra shamoldan va kun issi g’ idan tez qurib yoriladi. Y o rilgan po’stlo g’ dan patologik shilliq modda oqib chiqadi.[5] Ye lim sun’iy yul bilan xam olinishi mumkin. Buning uchun o’simlik po’stlog’ini bigiz, pichoq yoki boshqa asbob bilan tilinadi natijada elim oqib chiqadi. PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $Ye lim kim yo viy tarkibiga ko’ra shilliq moddalarga yaqin turadi. Patologik shilliq moddalar o’simlik t o’ qimalaridan oqib chiqayotganida yulda uchragan birikmalar masalan: oshlovchi, b o’ yoq, mineral moddalar, fermentlar, va boshqalarni o’zi bilan birga olib chiqishi mumkin. Ye lim xar xil rang va shaklda xamda qattiq bo’lakchalar xamda bo’ladi. Y u qori sifatli y elim rangsiz yoki och sarg’ish rangli bo’lib, o’ziga xos shirin mazaga ega u organik erituvchilarda erimaydi. Ye lim spirt ta’sirida eritmada ch o’ kadi. Ye limning kim yo viy tarkibi yaxshi aniqlanmagan. S h u sababli u fizik xossasiga qarab 3 guruxga bo’linadi. 1. Arabin - suvda yaxshi eriydigan elim. 2. Bassorin - suvda kam eriydigan, lekin yaxshi shishadigan elim. 3. Serazin - suvda erimaydigan va kam shishadigan y elim. Bu issiq suvda qisman erishi mumkin.[6] 2.3 Tarkibida yelim saqlovchi dorivor o’simlik va mahsulotlar ASTRAGAL YELIMI (TRAGAKANT)- GUMMI TRAGACANTHAE O’simlikning nomi. Astragal turlari: pahmoq shoxli astragal- Astragalum piletoeladus Frein. Et Sint., mayda bosh astragal -Astragalus microcephalus Willd. va boshqalar; dukkakdoshlar - Fabaceae oilasiga kiradi. Yelim hosil qiluvchi astragal turlari bo'yi 1 m bo'lgan sershox buta. Barglari juft patli murakkab. Bargchalari juda mayda bo'lib, quriganda asosiy barg bandidan to’kiladi. Asosiy band o’tkir uchli bo'lganidan poyada tikan holida saqlanib qoladi. Gullari mayda, juft-juft bo’lib, barg qo'ltig'iga joylashgan. Gul qismlari kapalakguldoshlarga xos tuzilgan. Mevasi-bir urug'li, sertuk, pishganda ochilmaydigan dukkak. Iyun-iyul oylarida gullaydi. [4,5] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $Geografik tarqalishi: Yelim olinadigan astragallar Turkmaniston (Kopet-dog'), Tojikiston (Pomir), O'zbekiston, Armaniston va Ozarbayjonning tog'li tumanlarida, dengiz sathidan 1000-1400 m balandlikda o'sadi. Mahsulot tayyorlanishi: Yelim olish uchun o'simlik tanasini pichoq yoki boshqa asbob bilan shamol turmagan vaqtda tilib qo’yiladi. Bunda o'simlik tanasidan oqib chiqqan suyuqlik havoda qotib, yelim hosil qiladi. O'simik tanasi shamol turgan paytda tilim oqib chiqqan suyuqlik tuproq, qum va boshqalar bilan ifloslanishi mumkin. Po'stloqni tilib qo'yilganidan 5-6 kun o'tgach, hosil bo'lgan yelim yig'ib olinadi va navlarga ajratiladi. [5] Mahsulotning tashqi ko’rinishi. Astragal yelimi turli shakldagi bo'laklardan iborat. Yuqori navi oq rangli, mo’rt, past navi sariq yoki qo'ng'ir rangli bo'lib, qiyin sinadi. Tragakant qiyinlik bilan kukunga (poroshokka) aylanadi. Uni kukunga (poroshokka) aylantirish uchun 40 ℃ da qizdirib (yuqori haroratda sarg’ayib ketadi), temir hovonchada yanchiladi. Tragakant kukuni (poroshogi) 50-80 qismgacha suvni shimib oladi. [6] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $Kimyoviy tarkibi. Tragakant tarkibida 60-70 foiz bassorin, 8-10 foiz arabin, kraxmal, kletchatka, organik kislotalar hamda bo’yoq, shilliq va azotli moddalar bo’ladi. Ishlatilishi. Yuqori navli (oq rangli) tragakant farmatsevtikada hab dori tayyorlashda (biriktiruvchi modda sifatida) va emulsiya tayyodashda emulgator sifatida, past navlari (sariq yoki qo'ng'ir rangli) esa texnikada ishlatiladi. [5] 2.4 Yelimlarning tibiyotda ishlatilishi Ye lim tibbiyotda me’da kasalliklarida o’rab oluvchi vosita sifatida ishlatiladi. Farmatsevtikada esa xab dorilar xamda emulsiyalar tayyorlashda qo’llaniladi. Texnikada elimni chit bo’yash, tush, siyox, akvarel bo’yoqlar, qalam, gugurt va plastmasslar tayyorlashda xamda boshqa soxalarda ishlatiladi. Tibbiyotda xamda farmatsevtika amaliyotida yuqorida ko’rsatilgan maqsadlar uchun astragal y elimi - tragakant va o’rik y elimidan foydalanadi. o’rik elimi - Gummi armeniacal. o’rik y elimi daraxt po’stlog’ining darz ketgan joyidan oqib chiqadi. Ana shu y elim yig’ib olinadi. O’rik elimi rangsiz, yoki och sariq rangli, qattiq, mo’rt, yaltiroq va katta-kichik bo’laklardan iborat. Ye lim poroshogi oq yoki sarg’ish rangli bo’lib, xidsiz, chuchmal mazaga ega. Ye lim suvda eriydi. O’rik elimi chet eldan keltiriladigan gummi arabika o’rnida emulsiya tayerlash uchun emulgator sifatida ishlatiladi.[6] Sh illiq moddali mahsulotlar va ulardan olingan dori turlari tibbiyotda-meditsinada me’da-ichak kasalliklarida o’rab oluvchi dori, nafas yo’llari shamollaganda yo’talni PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $engillashtiradigan, to’xtatadigan va ko’krakdagi o g’ riqni qoldiradigan hamda bal g’ am ko’chiradigan vosita sifatida ishlatiladi.[5] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $III. Tajriba qismi. 3.1 Astragal o’simligidan olingan yelimga mikrokimyoviy reaksiya Mahsulot tarkibidagi shilliq moddalarni quyidagi sifat reaksiyalari bilan aniqlash mumkin: 1) tarkibida shilliq moddalar bo’lgan mahsulotlar ishqor eritmasi ta’sirida sariq rangga bo’yaldi. 2) mikroskopda ko’rish uchun kesilgan mahsulot bo’lakchasiga metil ko’k bo’yoq eritmasidan yoki 10% li H 2 SO 4 ning mis tuzi eritmasi va 10% li NaOH eritmasidan bir tomchidan tomizilsa, shilliq modda saqlovchi xujayralar to’q ko’k rangda kuzatildi.[5] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $3) mikroskobda ko’rish uchun kesilgan mahsulotga qora tush eritmasi ta’sir ettirilsa, shilliq modda saqlovchi xujayralar bo’yalmadi, boshqa xujayralar esa qorayadi. O’simliklardagi shilliq moddalar miqdori quyidagi usullar bilan aniqlanadi. 1. S h illiq moddalar suvda erib, yopishqoq kolloid eritma hosil qiladi. Bu eritmaning yopishqoqligi erigan birikma konsentratsiyasiga bo g’ liq. S h uning uchun o’simlikdan sovuq suvda eritib olingan shilliq moddalar eritma yopishqoqligiga qarab aniqlanadi. 2. S h illiq moddalar ma’lum miqdordagi o’simlik mahsulotidan sovuq suvda eritib ajratib olinadi. Eritmadagi shilliq moddalar spirt bilan cho’ktiriladi. So’ngra cho’kma yuvib, 60-80 O da doimiy o g’ irlikka kelguncha quritilib tortilib, o’simlikdagi shilliq modda miqdori % bilan ifodalanadi.[6] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $3.2 O’rik o’simligining farmakognostik tahlili O’RIK YELIMI-GUMMI ARMENIACAE O’simlikning nomi. O'rik-Meniaea vulgaris Lam.; ra'noguldoshlar-Rosaceae oilasiga kiradi. Bo’yi 5-8, ba'zan 17 m ga yetadigan daraxt. Bargi tuxumsimon, arraga o’xshash qirralari bo’lib, bandi yordamida poyada ketma-ket joylashgan. Gullari olxo'ridoshlar kenja oilasiga xos. Mevasi-danakli ho’1 meva. Mart-aprel oylarida (barg chiqarmasdan oldin) gullaydi. Mevasi iyun-avgustda pishadi. Geografik tarqalishi. Yovvoyi holda O'rta Osiyoning tog’li tumanlarida dengiz sathidan 500-1200 m balandlikda o'sadi. O'rikning juda ko'p navlari qadimdan Moldova, Ukraina, Rossiyaning Ovrupo qismining janubida, O'rta Osiyo, Kavkaz va boshqa tumanlarida o’stiriladi.[5] Mahsulot tayyorlash. O’rik yelimi daraxt po'stlog’ining darz ketgan joyidan oqib chiqadi. Ana shu yelim yig'ib olinadi. PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $Mahsulotning tashqi ko'rinishi. O'rik yelimi rangsiz, yoki och sariq rangli, qattiq, mo’rt, yaltiroq va katta-kichik bo’laklardan iborat. Yelim kukuni (poroshogi) esa oq yoki sarg'ish rangli bo'lib hidsiz, chuchmal mazaga ega. O'rik yelimi suvda (1:3) tamoman eriydi. Suv qizdirilsa, erish jarayoni tezlashadi. [6] Kimyoviy tarkibi. Yelim asosan arabindan iborat bo'lib, tarkibida 44 foiz galaktoza, 41,5 foiz arabinoza, 16,4 foiz glukuron kislota hamda 2,4 foiz mineral, O, 6 foiz oqsil moddalar bo'ladi. [5] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $Ishlatilishi. O'rik yelimi chet eldan keltiriladigan gumi arabika o’rnida emulsiya tayyorlash uchun emulgator sifatida ishlatiladi. O'rik yelimi o’rnida olxo 'ri va gilos yelimini ham ishlatish mumkin.[5] PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $IV. Xulosa. Men daraxt yelimlarini taxlil qilishda shunday xulosalarga keldimki, ushbu moddalarga ega o’simliklar dorivorlik xususiyati bilan boshqa o’simliklardan ajralib turadi. U qadimdanoqnoq turli dori shakli sifatida tibbiyotda qo’llanilib kelinadi. Shu tufayli bir necha xil terapevik xususiyatlarni namoyon qiladi. Xususan y e lim tibbiyotda me’da kasalliklarida o’rab oluvchi vosita sifatida ishlatiladi. Farmatsevtikada esa xab dorilar xamda emulsiyalar tayyorlashda qo’llaniladi. Ular orasida o’rik yelimi va astragal yelimi dorivorlik xususiyati bilan alaohida diqqatga sazovor hisoblandi. Tajribam davomida men astragal yelimida mikrokimyoviy reaksiya o’tkazdim. Bunda undagi biofaol moddalar polisaxaridlarga nisbatan ijobiy natija berdi. Bundan shunday xulosa kelish mumkinki o’rik yelimi tarkibida bir necha xil polisaxaridlar aralashmasi mavjud. Tajribamning ikkinchi qismida esa ushbu guruhga mansub o’simlik o’rik o’simligining yelimini o’rgandim. Bunda uning barcha jihatlarini inobatga olgan holda o’rgandim. Xulosa so’nggida shuni ifodalash mumkinki daraxt yelimi saqlovchi o’simliklar dorivorlik xususiyati sifatida bebaho ahamiyatga ega. Ularni yetishtirishni yo’lga qo’yish, polisaxaridlar arashmasini ajratib olishning yanada samarali yo’llarini izlab topish, ular asosida sintezlanuvchi dori preparatlarini yaratish muhim masala bo’lib hisoblanadi. PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $V. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. 1. Mustafoev S. M. Botanika. Toshkent . « O ` zbekiston » 2002 2. Государственная фармакопея – Изд. Х I . – Вып. 2. Общие методы анализа. Лекарственное растительное сырье. - М.: Медицина, 1990. – 398 с. 3. Ковальов О.У., Павл i й Т.У. и др. Фармакогноз i я с основами б i ох i м ii рослин .- Харк i в, «Прапор», Видавництво НФАУ 2000. 4. Машковский М.Д. Лекарственные средства: М.: Новая волна, 2002. – Т. 1,2. 5. П y латова Т.П., Холматов Х.Х. Фармакогнозия амалиёти. – Т.: Ибн Сино, 2002. – 360 б. 6. Х olmatov H . X ., Ahmedov O ’. A . Farmakognoziya . – 1, 2 qism . - Toshkent . Fan , 2007. 7. Ибрагимов А.Я. Доривор ва зиравор y симликлар. - Т.: ХФ “ Nisim ” босмахонаси, 2005. 8. . Trease and Evan’s Pharmacognosy (14th edition). – London WB Sanders Company Limited, 1996. 9. Maxmedov A. M. Botanika fanidan ma`ruzalar. F. 2003 10. Tog`aev I. U. va boshqalar. Botanikadan amaliy mashg`ulotlar. T. «ToshDAU» 2002 11. Elektron darslik, ilmiy monografiya, maqolalar, doktorlik, nomzodlik va magistrlik dissertatsiyalari, ilmiy - amaliy anjumanlar, ma’ruzalar to’plamlari, gazeta va jurnallar, statistik ma’lumotlar to’plamlari, ma’ruza matnlarining elektron versiyasi. PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $12. Internet materiallari: www.ziyouz.com www.wikipedia.com PAGE \* MERGEFORMAT 21$ $MUNDARIJA I.Kirish ………………………………………………………………… ... …… 3 II. Adabiyotlar sharxi…………………………………………………… .. … ..5 2.1 Polisaxaridlar haqida umumiy tushuncha………………………… ... … 5 2.2 Daraxt yelimlarining kimyoviy va fizik xossalariga ko’ra turlari… ......7 2.3 Tarkibida yelim saqlovchi dorivor o’simlik va mahsulotlar……… .. .. ...9 2.4 Yelimlarning tibiyotda ishlatilishi…………………………………. .. . ..11 III. Tajriba qismi ………………………………………………………… . … ..12 3.1 Astragal o’simligidan olingan yelimga mikrokimyoviy reaksiya… . … ...12 3.2 O’rik o’simligining farmakognostik tahlili…………………………. .....14 IV. Xulosa…………………………………………………………………… ....18 V. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati……………………………………. .....19 PAGE \* MERGEFORMAT 21$

Daraxt yelimlari - biologik faol moddalar

Sotib olish

Dokument ma'lumotlari

Sotuvchi

Daraxt yelimlari - biologik faol moddalar

O'xshash dokumentlar