Elektrolizdan turmushda va texnikada foydalanish - Физика - Презентации

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	9.1MB
Покупки	3
Дата загрузки	26 Сентябрь 2024
Расширение	pptx
Раздел	Презентации
Предмет	Физика

Elektrolizdan turmushda va texnikada foydalanish

Купить

FIZIKA
ELEKTROLIZDAN TURMUSHDA
VA TEXNIKADA FOYDALANISH FIZIKA

MUSTAHKAMLASH
Elektroliz vaqtida ajralib chiqqan
moddaning massasini aniqlash formulasi
qanday?
Modda miqdorini topish formulasi
qanday??????? =
1
??????
??????
??????
• q Moddaning elektrokimyoviy
ekvivalentini topish formulasi qanday?
?????? =
1
??????
??????
??????
?????? =
??????
??????

MIS HAQIDA
Mis Mendeleyev davriy sistemasining 1 - guruhiga mansub kimyoviy
element. Tartib raqami 29, atom massasi 63,546 . Mis — qadimdan ma lum
ʼ
metallardan. Qadimda Mis rudasini Kipr o roli dan q azib olingan, shuning
uchun uni o rol ning nomi bilan Cuprum deb atalgan. Mis tabiatda nisbatan
kam tarqalgan . Shuning bilan bir qatorda elektrotexnikada ko‘p ishlatiladi.
Mis birikmalari — mis 1 va 2 valentli barqaror birikmalar , ba zan
ʼ
3 valentli beqaror birikmalar ham hosil qiladi. Mis, asosan, sulfidli
mis rudalaridan olinadi. Mis elektr simlari, elektr asboblar va
uskunalar ishlab chiqarishda, badiiy buyumlar tayyorlashda, tuzlari
esa pigmentlar va sun iy ipak olishda
ʼ keng qo‘llaniladi.

MIS AJRATIB OLISH
Katta elektrolit vannasi mis kuporosi
bilan to‘ldiriladi. Uning ichiga sof misdan
tayyorlangan yupqa plastinkalar parallel
ravishda tushiriladi. Elektr manbaining
manfiy qutbiga ulangan bunday sof mis
plastinkalari katod vazifasini bajaradi.
Katodlar orasiga parallel ravishda qalin
anod plastinkalar tushiriladi. Anod vazifasini
bajaradigan plastinkalar tozalanmagan
misdan tayyorlangan bo‘ladi.

MIS AJRATIB OLISH
Elektroliz jarayonida mis kuporosi eritmasidan ajralib
chiqqan mis katodga o‘tiradi. Bundan tashqari anod
plastinkasi elektrolitda erib mis ionlarini hosil qiladi, begona
aralashmalar esa ionlarga ajralmaganligi sababli ular vanna
tubiga cho‘kadi. Vaqt o‘tishi bilan katod plastinkalar
qalinlashib boradi, anod plastinka esa yupqalashadi.

GALVANOSTEGIYA
Temirdan yasalgan buyumlar sirti tez oksidlanadi. Zang esa
asta-sekin metalni yemiradi va buyum teshiladi. Odatda
oksidlanadigan metall buyumlar sirti qiyin oksidlanadigan boshqa
metallar – nikel, rux, kumush, oltin kabilar bilan qoplanadi.
Nikellangan qoshiq, pichoq, choynak kabi turli idish-tovoqlardan
turmushda keng foydalanamiz.

GALVANOSTEGIYA
Elektrolizdan foydalanib, buyumlarning sirtini qiyin
oksidlanadigan metallar bilan qoplash galvanostegiya deb
ataladi.
Kumush nitrat eritmali vanna
orqali ma’lum vaqt davomida
tok o‘tkazilib turilsa, buyum
sirti kumush bilan qoplanadi.

GALVANOSTEGIYA
Buyum sirtiga kumush
yugurtirish uchun elektrolit
sifatida kumush tuzlari eritmasi,
anod sifatida kumush plastinka
olinadi. Oltin yugurtirishda esa
elektrolit sifatida oltin tuzlari
eritmasi, anod sifatida esa oltin
plastinka olinadi.

GALVANOPLASTIKA
Elektroliz yordamida murakkab sirtli
naqsh buyumlarning ham metall nusxalarini
olish mumkin. Masalan, taxtaga o‘yib
ishlangan naqshning nusxasini olish kerak
bo‘lsin. Buning uchun taxtaning naqsh
solingan qismiga yupqa qilib grafit
surkaladi, natijada u o‘zidan elektr tokini
o‘tkazadigan bo‘lib qoladi. Tayyorlangan
taxta mis kuporosi eritmasiga solinadi.

GALVANOPLASTIKA
Bu taxta sirtidagi grafit sim orqali
manbaga ulanadi, ya’ni grafit qatlam
katod vazifasini bajaradi. Anod sifatida
esa elektrolitga mis plastinka tushiriladi.
Elektrolitdan tok o‘tkazilganda elektroliz
natijasida ajralib chiqqan mis taxta
sirtidagi grafit ustiga o‘tiradi va u yetarli
darajada mis bilan qoplansa jarayon
to‘xtatiladi. So‘ngra mis qatlam taxtadan
ajratib olinadi.

GALVANOPLASTIKA
Taxtadagi chuqur joylar mis negativda qavariq bo‘lib, qavariq
joylar esa negativda botiq bo‘lib chiqadi. Bunday tarzda olingan
netativ tasvir matritsa deb ataladi. “Matritsa” so‘zi lotincha
so‘zdan olingan bo‘lib, “ona” degan ma’noni anglatadi.
U bosmaxonalardagi harflarni nusxasini quyish, medal, tanga,
shtamp kabilarni tayyorlash uchun ishlatiladigan qolipdir.
Shakl hosil qilish uchun buyumlarning sirtiga
elektrolitik usulda metall yugurtirish
galvanoplastika deb ataladi.

MUSTAQIL BAJARISH UCHUN TOPSHIRIQLAR:
I. Elektroliz yordamida mis qanday ajratib olinadi?
II. Yana qanday metallarni elektroliz yordamida
ajratib olish mumkin?
III. Idish-buyumlar sirti qiyin oksidlanadigan metallar
bilan qay tarzda qoplanadi?
IV. Galvanostegiya deb qanday jarayonga aytiladi?
V. Galvanoplastika nima? U qanday maqsadlarda
foydalaniladi?

Elektrolizdan turmushda va texnikada foydalanish

Купить

Похожие документы
Harakat qonuni berilgan nuqtaning tezlanishi EHM dasturida hisoblash
Chegaraviy masalalar
Mexanik sistema dinamikasining umumiy teoremasi
Jismning og`irlik markazi
Nazariy mexanika faniga kirish