Gretsiya turizmining rivojlanish xususiyatlari - Geografiya - Kurs ishlari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	30000UZS
Hajmi	1.2MB
Xaridlar	1
Yuklab olingan sana	20 Sentyabr 2024
Kengaytma	doc
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Geografiya

Sotuvchi

Sherzodjon Kamoldinov

Ro'yxatga olish sanasi 20 Sentyabr 2024

6 Sotish

Gretsiya turizmining rivojlanish xususiyatlari

Sotib olish

MUNDARIJA
KIRISH .............................................................................................................................................................. 2
I BOB. GRETSIYANING IQTISODIYOTI RIVOJLANISHIDA TURIZMNING AHAMIYATI .......................................... 5
1.1 Gretsiya iqtisodiyoti ................................................................................................................................... 5
1.2 Gretsiyada turizm .................................................................................................................................... 15
1.3 Gretsiyadagi turizm sanoati ..................................................................................................................... 24
II BOB. GRETSIYA TURIZMINING MADANIY XUSUSIYATLARI VA ISTIQBOLLARI .............................................. 27
2.1 Mamlakatning turizm salohiyati toʻgʻrisidagi statistik maʻlumotlar ......................................................... 27
2.2 Gretsiyaga sayohatlarning rivojlanishi va istiqbollari ............................................................................... 29
XULOSA ......................................................................................................................................................... 38
FOYDALANILGAN MANBALAR ROʻYXATI ........................................................................................................ 40

KIRISH
Turizm uchun barcha sharoitlarni bosqichma-bosqich yaratib, investorlar,
ishbilarmonlar uchun keng imkoniyatlar yaratmoqdamiz. Kelgusi davr turizmni
rivojlantirishda burilish davri bo ladi.ʻ
Sh.M.Mirziyoyev 1
Mavzuning dolzarbligi. Turizm - bu odamlarning doimiy yashash joyidan tashqari
boshqa davlat yoki aholi punktiga 24 soatdan 6 oygacha bo lgan muddatga yoki
ʻ
kamida bir kecha-kunduzda ko ngilochar, sport, mehmon, ma rifiy, diniy va boshqa
ʻ ʻ
maqsadlarda vaqtinchalik sayohatlardir.
Gretsiya (o z nomi - Hellas), rasmiy nomi - Gretsiya Respublikasi - janubiy
ʻ
Yevropadagi davlat, Bolqon yarim orolida va ko plab orollarda joylashgan.
ʻ Shimolda
Albaniya, Makedoniya Respublikasi va Bolgariya bilan, shimoli-sharqda Turkiya bilan
chegaradosh. Sharqda Egey, g arbda Ion, janubda O rta er dengizi va Krit dengizlari
ʻ ʻ
bilan yuviladi. Gretsiya Respublikasi tarkibiga Xalkidiki yarim orollaridan birida,
Aion-Orosda joylashgan Athos Avtonom Respublikasi kiradi.
Mavzuning o rganilganlik darajasi:
ʻ Zamonaviy Gretsiya Qadimgi Yunoniston
madaniyatining vorisi, G arb sivilizatsiyasining beshigi va demokratiya va G arb
ʻ ʻ
falsafasining vatani, fizika-matematika fanlari, teatr va zamonaviy Olimpiya
o yinlarining asosiy tamoyillari hisoblanadi. Yunon tili hind-evropa tillari ichida eng
ʻ
uzoq tarixga ega bo lib, faqat 34 asrlik yozma tarixni o z ichiga oladi. Lotin va kirill
ʻ ʻ
alifbosi yunon alifbosiga asoslangan edi. Uning boy madaniy merosi va geografik
joylashuvi Gretsiyani dunyodagi eng ko p tashrif buyuradigan mamlakatlardan biriga
ʻ
aylantiradi.
Kurs ishining maqsadi bo lib
ʻ Gretsiya turizm bozorining rivojlanish istiqbollarini
o rganish hisoblanadi.
ʻ
Kurs ishining vazifalari: Gretsiya sayyohlar uchun keng afzalliklarga ega bo lgan
ʻ
jannatdir, u plyajdagi zavqlarni sevuvchilar, antikvarlar va klassikalarni biluvchilar
1
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 5-yanvardagi DP-5611-son Farmoniga 1-ilova 2019 — 2025-yillarda
O’zbekiston Respublikasida turizm sohasini rivojlantirish konseptsiyasi.
2

uchun ideal, bu G arb sivilizatsiyasining tug ilgan joyiga qiziqqan har bir kishi uchunʻ ʻ
tashrif buyurishi kerak bo lgan mamlakatdir.
ʻ
Mavzuni o rganishning uslubiy asoslari
ʻ Gretsiyani topografiyasi tufayli barcha dam
olish maskanlari uchun "jannat" deb ta riflash mumkin: yunon landshafti qoyali
ʻ
tog lar, aholi zich joylashgan vodiylar, ko plab orollar, bo g ozlar va qo ltiqlarning
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
almashinishidir.
Tadqiqot obyekti Gretsiyada dam olish - bu go zal qoyalar, tekisliklar, plyajlar,
ʻ
ekzotik grottolar bo lib, ular dengizda ham, tog larda ham to liq jismoniy va ruhiy
ʻ ʻ ʻ
dam olish uchun ulkan imkoniyatlar yaratadi. Aynan yerning morfologiyasi tufayli bu
yerda turizmning barcha turlari, jumladan, plyaj, dengiz, tibbiy (shu jumladan,
ippoterapiya, sport turlari rivojlangan. va agro va ekoturizm uchun ijtimoiy (Milliy
bog lar, qo riqxonalar va botqoq erlar), shuningdek, muqobil, tog li, qishki, va hokazo,
ʻ ʻ ʻ
natijada mamlakat butun yil davomida mehmonlarni kutib olish imkoniyatiga ega.
Chet elliklar Gretsiyada dam olishni o zining noyob tabiiy go zalligi, foydali iqlimi,
ʻ ʻ
son-sanoqsiz tarixiy obidalari, arxeologik yodgorliklari va umuman olganda, ko plab
ʻ
diqqatga sazovor joylari, shuningdek narxlari va transport aloqalari nuqtai nazaridan
qulayligi tufayli tanlaydilar: unga osongina kirish mumkin. quruqlik, havo yoki dengiz.
Tadqiqot predmeti Dunyoning ko plab mamlakatlaridagi ko plab sayyohlar
ʻ ʻ
Yunonistonning kurortlari chinakam dam olishingiz, hayratlanarli darajada musaffo
dengizda suzishingiz, ko plab kurort markazlarida sog lig ingizni yaxshilash va jahon
ʻ ʻ ʻ
tarixiga tegishingiz mumkin bo lgan joylar ekanligini bilishadi.
ʻ
Kurs ishining amaliy ahamiyati: Gretsiyadagi kurortlar sayyohlarga maksimal
qulaylik bilan dam olishlari mumkin bo lgan hashamatli mehmonxonalar va
ʻ
kvartiralarni, shuningdek, kam daromadli odamlar keladigan arzon mini-
mehmonxonalar va mehmonxonalarni taklif qiladi. Gretsiyadagi eng yaxshi kurortlar
Chalkidki yarim orolida, Peleoponnesdagi Patras, Vouliagmeni va Glifada, Afina
yaqinida, shuningdek, Rodos, Krit, Kefaloniya orollaridagi kurortlar va boshqalarda
joylashgan.
Gretsiyada dam olishning yana bir afzalligi shundaki, mamlakatning har bir burchagi
o zining boy tarixiy merosi, tabiiy xususiyatlari va urf-odatlari tufayli xorijlik
ʻ
3

sayyohlar uchun haqiqiy qiziqish uyg otadi, zamonaviy tsivilizatsiyaning barchaʻ
afzalliklarini an analar bilan uyg unlashtiradi, xoh u shahar yoki hatto. mamlakatning
ʻ ʻ
materik yoki orolidagi eng chekka qishloq.
Bu mavzuni yoritishimdan asosiy maqsad Gretsiyanining oldingi va hozirgi
iqtisodiyotini tubdan o rganishdir. Qadimgi Gretsiyaning iqtisodiyotini asosiy
ʻ
vazifalari nimadan iborat ekanligini va uning o sib borishi haqida to xtalib
ʻ ʻ
o tmoqchiman. Shuningdek Gretsiya aholisi, kelib chiqishi haqida ham ozgina
ʻ
ma lumot berib o taman. Gretsiya iqtisodiyoti hozirgi kunda qay holatda ekanligi va
ʻ ʻ
bu holatgacha qay tarzda
yetib kelganligi haqida ham so z yuritiladi. Gretsiya deganda avvalo ko z oldimizga
ʻ ʻ
qadimiy shahar gavdalanadi. Bu mamlakatning turmush tarzi, ma daniyati, an analari
ʻ ʻ
haqida ham ushbu mustaqil ishimda so z yuritiladi. Shuningdek qadimgi Gretsiya
ʻ
iqtisodiyoti rivojlanishining asosiy xususiyatlari haqida ham to xtalib o taman. Bu
ʻ ʻ
mamlakatda davlat boshqaruvi qanday olib borilgan ekan degan savolga ham ushbu
mustaqil ishdan javob topasiz. Eramizdan avvalgi asrlarda Gretsiyada quldorlik tizimi
bo yicha uning qay yo sinda olib borilganligi bo yicha ham malumotga ega
ʻ ʻ ʻ
bo lishingiz mumkin.
ʻ
Kurs ishining tarkibi: Kurs ishi kirish, 2ta bob, oltita ta bo lim, xulosa va takliflar,
ʻ
foydalanilgan adabiyotlar ro yxatidan iborat.
ʻ
4

I BOB. GRETSIYA NING IQTISODIYOTI RIVOJLANISHIDA TURIZM NING
AHAMIYATI
1.1 Gretsiya iqtisodiyoti
Gretsiya iqtisodiyoti bo ladiʻ 51- nominal bilan dunyodagi eng katta yalpi ichki
mahsulot (YaIM) yiliga 209,853 mlrd. Xususida sotib olish qobiliyati pariteti,
Yunoniston dunyoda 53-o rinda
ʻ yiliga 336,486 milliard dollar bo lgan eng yirik ʻ
iqtisodiyot. 2019 yildan boshlab Gretsiya o n oltinchi yirik iqtisodiyot
ʻ 27 a zodan ʻ
iborat Yevropa Ittifoqi. Xalqaro valyuta jamg armasining 2019 yildagi
ʻ
ko rsatkichlariga ko ra, Gretsiyaning jon boshiga YaIM 19,570 dollarni tashkil
ʻ ʻ
etdi nominal qiymati va 31,572dollar sotib olish qobiliyati pariteti.
Gretsiya rivojlangan mamlakatga asoslangan iqtisodiyot bilan xizmat (80%)
va sanoat sektorlar (16%), bilan qishloq xo jaligi sohasi
ʻ 2017 yilda milliy iqtisodiy
mahsulotning taxminiy 4 foiziga hissa qo shdi.
ʻ Muhim yunon sanoatiga
kiradi turizm va yuk tashish; yetkazib berish. 2013 yilda 18 million xalqaro sayyoh
bilan Gretsiya Evropa Ittifoqida eng ko p tashrif buyurilgan 7-o rinda, dunyoda 16-
ʻ ʻ
o rinda edi.
ʻ The Yunoniston savdo floti dunyodagi eng yirik kemadir, yunonistonga
tegishli kemalar butun dunyoda 15% ni tashkil qiladi o lik vazn 2013 yildan
ʻ
boshlab. Gretsiya va Osiyo o rtasida xalqaro dengiz tashishlariga bo lgan talabning
ʻ ʻ
ortishi dengizchilik sohasida misli ko rilmagan investitsiyalarni keltirib chiqardi
ʻ 2
.
Mamlakat Evropa Ittifoqi tarkibida muhim qishloq xo jaligi ishlab chiqaruvchisi
ʻ
hisoblanadi. Gretsiya Bolqonda eng yirik iqtisodiyotga ega va muhim mintaqaviy
investor hisoblanadi. Yunoniston eng yirik xorijiy investor edi Albaniya 2013
yilda, uchinchisi Bolgariya kuchli uchlikda Ruminiya va Serbiya va eng muhim savdo
sherigi va yirik xorijiy investor Shimoliy Makedoniya. Yunoniston
telekommunikatsiya kompaniyasi OTE sobiq Yugoslaviya va boshqa Bolqon
mamlakatlarining kuchli investoriga aylandi.
Gretsiya ilg or deb tasniflanadi,
ʻ yuqori daromadli iqtisodiyot, va uning asoschisi
edi Iqtisodiy hamkorlik va taraqqiyot tashkiloti (OECD) va Qora dengiz iqtisodiy
2
Nureyeva, R.M. Milliy iqtisodiyot / tahrir. R.M. Nureyev.M.: INFRA-M, 2011. -B.210-213.
5

hamkorligini tashkil etish (BSEC). Mamlakat hozirgi Evropa Ittifoqiga 1981 yilda
qo shilgan.ʻ 2001 yilda Gretsiya yevro o rniga uning valyutasi sifatida ʻ Yunoncha
draxma evro uchun 340,75 draxma kursi bo yicha.
ʻ Gretsiya Xalqaro valyuta
fondi va Jahon savdo tashkiloti, va Ernst & Young s-da 34-o rinni
ʻ ʻ
egalladi Globalizatsiya indeksi 2011.Ikkinchi jahon urushi (1939-1945) mamlakat
iqtisodiyotini vayron qildi, ammo 1950 yildan 1980 yilgacha bo lgan iqtisodiy
ʻ
o sishning yuqori darajasi
ʻ Yunonistonning iqtisodiy mo jizasi. ʻʻ 2000 yildan boshlab
Gretsiya Evro hududi bo yicha o rtacha YaIM o sishining yuqori ko rsatkichlarini
ʻ ʻ ʻ ʻ
ko rdi, 2003 yilda 5,8% va 2006 yilda 5,7% ni tashkil etdi.
ʻ Keyingi Katta
tanazzul va Yunoniston hukumati qarz inqirozi, kengroq markaziy e tibor
ʻ Evropa qarz
inqirozi, bilan iqtisodiyotni keskin tanazzulga yuz tutdi haqiqiy Yalpi ichki
mahsulotning o sish sur atlari 2008 yilda −0,3%, 2009 yilda −4,3%, 2010 yilda −5,5%,
ʻ ʻ
2011 yilda −10,1%, 2012 yilda −7,1% va 2013 yilda −2,7%. 2011 yilda
mamlakat davlat qarzi 356 milliard yevroga yetdi (nominal YaIMning 172%). Eng
katta muzokaralardan so ng
ʻ qarzni qayta tuzish bilan tarixda xususiy sektor, uchun 100
milliard yo qotish
ʻ obligatsiyalar xususiy investorlar, Gretsiya 2012 yilning birinchi
choragida suveren qarz yukini 280 milliard evroga (YaIMning 137%)
kamaytirdi. Gretsiya 2014 yilda 6 yillik iqtisodiy pasayishdan so ng YaIMning real
ʻ
o sish sur atini 0,7% ga erishdi, ammo 2015 yilda 0,4% ga va 2016 yilda 0,5% ga
ʻ ʻ
qisqargan. Mamlakat 2017 yilda 1,3%, 2018 yilda 1,6% va 2019 yilda 1,9% bo lgan
ʻ
o rtacha o sish sur atlariga qaytdi,
ʻ ʻ ʻ ammo tufayli 2020 yilda YaIMning 9,5% gacha
bo lgan jiddiy tanazzulga uchrashi kutilmoqda
ʻ Covid-19 pandemiyasi .
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki Gretsiyaning o tmishdan hozirgi kungacha
ʻ
bo lgan vaqt davomida uning iqtisodiyoti tubdan o zgardi desam adashmagan
ʻ ʻ
bo laman. Har bir sanoat tarmoqlariga bugungi kunda ham ancha sezilarli o zgarishlar
ʻ ʻ
bo lmoqda bundan kurinib turibdiki gretsiya iqtisodiyoti kundan kunga o sib
ʻ ʻ
bormoqda. Bu mamlakatda ro y berayotgan barcha islohotlar bugungi kunda o z
ʻ ʻ
samarasini bermoqda deb uylayman.Shuni aytib o tishim kerakki Gretsiya yaqin
ʻ
kelajakda bundanda yuqori pog onaga kutariladi desam adashmagan bo laman.
ʻ ʻ
6

Gretsiyadagi eng yaxshi kurortlar Yevropa, Osiyo, Amerikadan sayyohlarni qabul
qilishga va ularga mukammal yashash sharoitlarini yaratishga tayyor. Gretsiya, orol,
dam olish - bu har qanday odam, hatto tajribali sayohatchi uchun ham qadrli so zlar.ʻ
Deyarli butun Gretsiya katta kurort, har jihatdan jozibali. Sayyohlar mamlakatning
materik qismiga ham, ko plab mehmonxonalar mehmonlarni kutib oladigan va keng
ʻ
ko lamli xizmatlarni taqdim etadigan ko plab orollarga kelishdan mamnun.
ʻ ʻ
Gretsiyadagi plyaj ta tillari uzoq vaqtdan beri munosib xizmat ko rsatishga odatlangan
ʻ ʻ
Evropadagi eng yaxshilaridan biri hisoblanadi.
Krit - O rta er dengizi, Ioniya va Egey dengizlari suvlari bilan yuvilgan Gretsiyaning
ʻ
eng katta kurort hududi va eng katta oroli. Asosiy kurortlar orolning shimoliy va
sharqiy qismlarida joylashgan bo lib, plyajlar janubiy shamollardan tog lar bilan
ʻ ʻ
himoyalangan. Krit 4 ta ma muriy birlikdan (nomlardan) iborat: Xaniya, Iraklion,
ʼ
Lasithi va Retimno.
Krit orolining iqtisodiyoti bugungi kunda turizm biznesining daromadiga bevosita
bog liq. Shu bois dam oluvchilar uchun mo ljallangan infratuzilma jadal rivojlanib,
ʻ ʻ
xizmat ko rsatish sifati yaxshilanmoqda. Zamonaviy balneologik davolash
ʻ
yo nalishlari paydo bo lmoqda.
ʻ ʻ Krit, Gretsiya - tarixan ajralmas tushunchalar.
Mamlakat tarixi Krit orolini mustamlakachilar va quldorlardan bosib olish va ozod
qilish bilan bog liq. Mahalliy gidlar bu haqda orol bo ylab sayohatlarda qiziqarli
ʻ ʻ
gapirib, dam oluvchilarga turli davrlardan qolgan me moriy inshootlarni batafsil ko rib
ʻ ʻ
chiqishga imkon beradi. Yunonlar o z tarixining merosini ehtiyotkorlik bilan
ʻ
saqlashadi, u bilan faxrlanadilar va har bir ekskursiya marshrutida Krit orolining
madaniyati va urf-odatlarining shakllanish tarixi haqida batafsil gapiradilar. Gretsiya
mehmondo st mamlakat, ammo aynan Kritda siz mahalliy aholining dunyoning turli
ʻ
burchaklaridan ta tilga kelgan fuqarolarga bo lgan alohida munosabatini his qilishingiz
ʻ ʻ
mumkin.
Kritda turizm infratuzilmasi juda yaxshi rivojlangan. Kritning mahalliy rahbariyati
uning asosiy daromad manbaiga hurmat ko rsatadi, shuning uchun orolda turizm
ʻ
infratuzilmasi materik Gretsiya kurortlariga qaraganda biroz yaxshi rivojlangan. Kritda
har yili 2,5 milliondan ortiq sayyoh dam oladi, ko pincha Evropa davlatlaridan. Issiq
ʻ
7

dengiz, tropik iqlim va g ayrioddiy tabiat Kritni Gretsiyadagi eng mashhur kurortgaʻ
aylantirdi. Bu yerda rivojlangan turistik markazlar tarmog i va zamonaviy qulay
ʻ
mehmonxona majmualari qurilishi muhim rol o ynaydi, bu esa davlatga katta mablag
ʻ ʻ
sarfladi, chunki deyarli barcha qurilish materiallari orolga import qilinishi kerak.
Gretsiyadagi Kritda dam olish butun yil davomida mavjud. Kritdagi odatiy qish
oylarimizdagi suv va havo harorati yozgi quyosh botishi va plyajda dam olish uchun
eng mos vaqtdir. Suv harorati hatto kichik bolalarga ham suzishga imkon beradi.
Ayniqsa, Rossiyani sovuq va qor bo ronlari qamrab olgan dekabrdan fevralgacha
ʻ
Kritga sayohatlarni sotib olishga qiziqish katta. Bundan tashqari, siz tiniq dengiz,
ekzotik o simliklar va turli davrlarga oid tarixiy obidalar mavjud bo lgan Krit
ʻ ʻ
plyajlarida dam olishni xohlaysiz. Krit mehmonlarni Evropa darajasida xizmat
ko rsatadigan eng nufuzli va zamonaviy mehmonxonalarga taklif qiladi.
ʻ
Kritga sayohatlar sayyohlar uchun tsivilizatsiya hali yetib kelmagan tabiatning go zal
ʻ
burchaklariga qoyil qolish uchun bebaho imkoniyat yaratadi. Orolning markazida
ulug vor tog lar bor, ularning yon bag irlari platolar va chuqur daralar bilan kesilgan,
ʻ ʻ ʻ
go zal qoyalari bo lgan qoyalar suvga cho zilib, tosh plyajlari bo lgan kichik koylarni
ʻ ʻ ʻ ʻ
hosil qiladi.
Egey dengizi Gretsiya tarixi bilan tanish bo lgan rus sayyohlarini o ziga jalb qiladi va
ʻ ʻ
ular yilning istalgan vaqtida Krit oroliga sayohatlarni sotib olishdan mamnun.
Ekskursiyalar dam olish dasturini o z ichiga oladi, shundan Krit jonli tungi hayotni
ʻ
afzal ko radigan yoshlar uchun joy ekanligi ayon bo ladi. Biroq, dengiz quyosh botishi
ʻ ʻ
va issiq kechki dam olishning romantik jozibasi keng xiyobonlar va tungi klublarning
shovqinli hayotiga organik tarzda mos keladi.
Krit - dam oluvchilar uchun suv sporti bilan shug ullanish uchun barcha
ʻ
imkoniyatlarga ega zamonaviy kurort. Kritdagi mehmonxonalarda zamonaviy jihozlar
bilan jihozlangan sport zallari mavjud. Ochiq maydonlarga tennis kortlari, voleybol va
basketbol maydonchalari kiradi. Ko pincha, ular mehmonxona xodimlari va yer egalari
ʻ
tomonidan vijdonan saqlanadigan professional yashil qoplamaga ega 3
.
3
Donichev, O.A. Mintaqaning turistik salohiyatini baholashda iqtisodiy va matematik ko’rsatkichlar / O.A. Donichev,
Z.V. Mashchenko, T.O. Donicheva // Mintaqaviy iqtisodiyot: nazariya va amaliyot, 2013. -№7.- P.35-41.
8

Piyoda sayr qilishni yaxshi ko radiganlar uchun alohida sharoitlar yaratilgan, ularʻ
uchun tog larda sog lomlashtirish yo llarining butun tarmog i - shifobaxsh yo llar
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
yaratilgan. Ularning har birining marshruti mushaklar va yurak uchun, qon tomirlari
uchun ma lum bir yuk uchun mo ljallangan. Bizning operatorlarimiz barcha
ʻ ʻ
mijozlarga Kritda dam olishni taklif qilishadi - tanho dam olishni afzal ko radiganlar,
ʻ
shovqinli plyaj va klub o yinlarini yaxshi ko radiganlar.
ʻ ʻ
Krit - Gretsiyaning eng katta oroli. Uning Yevropa, Misr va Kichik Osiyo o rtasidagi
ʻ
dengiz yo llari tutashgan joyida joylashganligi bu yerda Yevropaning eng qadimiy
ʻ
sivilizatsiyasi — Minoanning paydo bo lishi uchun qulay sharoit yaratib, yunon va
ʻ
Yevropa madaniyatiga asos solgan. Afsonaviy qirol Minos nomi bilan atalgan Mino
madaniyati eramizdan avvalgi 3—2-ming yilliklarda o zining yuksak cho qqisiga
ʻ ʻ
chiqdi. Keyinchalik Kritga joylashtirgan yunonlar uchun Mino madaniyati shunchalik
muhim ediki, ular Krit g orlaridan birini odamlar va xudolar hukmdori Zevsning
ʻ
tug ilgan joyi deb bilishgan. Bugungi kunga qadar dahshatli Minotavr yashagan
ʻ
Knossos labirintining xarobalari bizga Krit qiroli Minosning buyuk kuchini eslatib
turadi. Knossos, Phaistos, Zakrosdagi qadimiy Minos saroylarida olib borilgan qazish
ishlari ko p yillardan buyon ham arxeologlar, ham o n minglab sayyohlar e tiborini
ʻ ʻ ʻ
tortmoqda.
Turklar, arablar va venetsiyaliklar o tgan Krit orolining boy tarixi Kritda turli
ʻ
davrlarga oid yodgorliklarni qoldirgan. Turk masjidlari, Vizantiya monastirlari va
Venetsiya qal alari o zining ajoyib ko k-yashil dengizi va yorqin quyoshi, oltin
ʻ ʻ ʻ
plyajlari, tropik palma daraxtlari, ulug vor tog lari va chuqur daralari bilan Krit
ʻ ʻ
landshaftiga o zgacha ko rinish beradi. Afsonalar va haqiqat, tarix va zamonaviylik
ʻ ʻ
bugungi Krit hayotida chambarchas bog liq.
ʻ
Krit orolining aholisi qadim zamonlardan beri o zlarining urf-odatlarini muqaddas
ʻ
ravishda hurmat qilishadi. Qishloqlarda hali ham qo lda gilamlar, charm buyumlar,
ʻ
sopol buyumlar yasaladi. Kritliklarning mashhur mehmondo stligi har doim patriarxal
ʻ
turmush tarzini saqlab qolgan bu odamlarning ajralmas xususiyati bo lib kelgan.
ʻ
Krit milliy oshxonasining taomlarini tatib ko ring, mashhur Krit sharobini tatib
ʻ
ko ring, Krit tavernalaridan birida quvnoq raqsning dumaloq raqsiga qo shiling va siz
ʻ ʻ
9

bu xalqning g alaba qozonmagan, mag rur va qadr-qimmatga to la, samimiy vaʻ ʻ ʻ
samimiy ruhini his qilasiz. har doim mehmonlarni kutib olishadi.
Chalkidiki yarim oroli Egey dengizining shimoliy qismida joylashgan bo lib, uchta
ʻ
yupqa cho zilgan yarim orol - "barmoqlar" tomonidan tashkil etilgan juda qiziqarli
ʻ
"uch qirrali" shakli bilan ajralib turadi. Bu Kassandra tonkosti Xalkidiki materik
Gretsiyaning asosiy kurort joyidir. Janubiy orollardan farqli o laroq, ular baland yozda
ʻ
ham yorqin yashil o simliklar bilan o ralgan. Umuman olganda, kurort, jumladan,
ʻ ʻ
oilalar uchun qulay va qulay dam olishni taklif qiladi. Barcha toifadagi
mehmonxonalar mavjud: besh yulduzli mehmonxonalardan arzon kvartiralargacha.
Xalkidiki yarim orolining har birida o ziga xos narsa bor. Kassandrada siz Agios
ʻ
Pavlosdagi Vizantiya kuzatuv minorasini, Nea Fokidagi Athos tog i monastirini, eski
ʻ
an anaviy Afitos qishlog ini, Agia Paraskevidagi termal kurortlarni ko rishingiz
ʻ ʻ ʻ
mumkin. Sitoniyada - mamlakatdagi eng qadimiy mozaikaga ega qadimiy Olintos
qazishmalari (miloddan avvalgi 5-asr), Parthenon, Sykia va Nikiti eski qishloqlari,
Portu Karras uzumzorlari, Toroni qadimiy xarobalari va uning eski Porto Kufo
bandargohi. Kartaliyaning qoyali burnida joylashgan Athos tog i ajoyib manzarani
ʻ
taqdim etadi. Va, albatta, mashhur Athos o zining 20 ta pravoslav monastirlari va
ʻ
ko plab monastirlari, Gretsiyadagi eng katta va eng muhim monastir jamoasi.
ʻ
Chalkidiki yarim oroli Gretsiya shimolidagi eng jozibali sayyohlik hududlaridan
biridir. Yarim orol ko p asrlik qarag ayzorlar, zaytun daraxtlari va uzum plantatsiyalari
ʻ ʻ
bilan qoplangan. U uchta yarim oroldan iborat - Kassandra, ko katlar bilan o ralgan;
ʻ ʻ
O zining go zal qo ltiqlari va kichik qo ltiqlari bilan mashhur bo lgan Sithonia va
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
Athos, uning hududi dunyodagi yagona pravoslav monastir respublikasi Athos
tomonidan ko plab monastirlarga ega.
ʻ
Bugungi kunda Xalkidiki Gretsiyadagi eng yirik sayyohlik markazlaridan biri
hisoblanadi. Uning go zal mehmonxona majmualari, ajoyib plyajlari va Egey
ʻ
dengizining tiniq suvlari bu erda tinchlik, qulaylik va yaxshi dam olishni istagan butun
dunyodan odamlarni o ziga jalb qiladi.
ʻ
Kassandra kichik bolali oilalar uchun eng mos keladi. Ushbu hududda plyaj kurortlari
piyodalar ko chalari, yaxshi saqlangan parklar va bolalar maydonchalari, do konlar va
ʻ ʻ
10

supermarketlar bilan jihozlangan plyajlari bo lgan kichik yashil shaharchalar atrofidaʻ
to plangan.
ʻ
Kasandra - eng g arbiy yarim orol, Salonikiga eng yaqin va eng zich joylashgan.
ʻ
Uning oq plyajlari va qarag ay o rmonlari bilan qoplangan toshloq boshoqlari nafaqat
ʻ ʻ
chet ellik sayyohlar, balki yunonlar tomonidan ham qadrlanadi. Bu yerda har qanday
toifadagi mehmonxonalar, an anaviy yunon tavernalari, diskotekalar, barlar va boshqa
ʻ
o yin-kulgilarni topishingiz mumkin. Asosiy kurort shaharlari va tungi hayot
ʻ
markazlari - Nea Moudania, Kallithea, Halinioti, Pefkohori.
Kassandra o zining tarixiy o tmishiga boy bo lib, uzoq antik davrlarga borib taqaladi.
ʻ ʻ ʻ
Taxminan uch ming yil oldin paydo bo lgan qadimgi Potidea muhim strategik rol
ʻ
o ynagan va juda katta shahar edi. Bu qadimiy shahardan uncha uzoq bo lmagan joyda
ʻ ʻ
Stravo davrida (eramizning 1-asri) Toron va Salonika ko rfazlarini bog lovchi kanal
ʻ ʻ
qazilgan. Qadimgi Sani shahrining tarixi miloddan avvalgi 5-asrga borib taqaladi,
o sha paytda ayol xudolarga sig inadigan gullab-yashnagan shahar bo lib, asosiy
ʻ ʻ ʻ
figurasi Artemida bo lgan.
ʻ
Afitis va Kalliteya shaharlari mashhur Zevs Ammon va Dionis ziyoratgohlari bilan
mashhur bo lib, ularning xarobalari bugungi kungacha saqlanib qolgan. Qadimgi
ʻ
dunyoning minglab o yin-kulgilarga ega zamonaviy shaharchalar bilan uyg unligi,
ʻ ʻ
Kassandra yarim orolining ajoyib manzarasi, taniqli mehmonxonalar - bu hududni turli
mamlakatlardan kelgan yuz minglab sayyohlar uchun jozibador qiladi. Yarim orolda
tanho, chiroyli koylarda ko plab yovvoyi, bokira plyajlar qolgan.
ʻ
Xalkidiki sayohatini dunyodagi eng boy Vizantiya muzeyiga tashrif buyurmasdan
tasavvur qilib bo lmaydi. Mahalliy landshaftni hayratlanarli darajada go zal va noyob
ʻ ʻ
shakldagi stalaktitlar va stalagmitlar bilan Petralona g ori, Olintos arxeologik
ʻ
qo riqxonasi, kichik Amouliani oroli va Sankt-Afos monastirlari to ldiradi. Atigi 4
ʻ ʻ
soat narida ajoyib yodgorlik - Meteora ko pincha dunyoning sakkizinchi mo jizasi deb
ʻ ʻ
ataladi. Meteora - vaqt o tishi bilan eng g alati shakllarga ega bo lgan va rohiblar
ʻ ʻ ʻ
uchun boshpana bo lgan ulkan jinslar majmuasi.
ʻ
Sithonia kamroq jonli hudud. Bu erga faqat tinchlik va yolg izlik kerak bo lganda
ʻ ʻ
kelishingiz kerak. Sithonia o zining yam-yashil qarag ay o rmonlari, qumli plyajlari
ʻ ʻ ʻ
11

bo lgan jozibali qirg oq chizig i, go zal shinam bandargohlari, baliq ovlash koylari vaʻ ʻ ʻ ʻ
zaytun bog lari bilan ajralib turadi. Bu yerda dam oluvchilar uchun barcha toifadagi
ʻ
mehmonxonalar, shu jumladan golf maydoniga ega Porto Carras eng yirik
mehmonxona majmuasi, Xalkidikidagi yagona kazino va boshqa o yin-kulgilar
ʻ
mavjud. Biroq, Neos Marmaras qishlog ida tungi hayotning lazzatlarini ham tatib
ʻ
ko rishingiz mumkin. Yarim oroldagi eng ekzotik deb hisoblanadigan xuddi shu
ʻ
nomdagi plyaji bilan Vourvourou ko rfazi ham alohida e tiborga loyiqdir.
ʻ ʻ
Nisbatan yosh qirg oq shaharchasi Neos Marmaras 1922 yilda Kichik Osiyodan kelgan
ʻ
yunon qochqinlari tomonidan tashkil etilgan. Uning o rnida qadimgi va Vizantiya
ʻ
shaharchasi mavjud bo lgan, bu tegishli arxeologik topilmalar va qadimgi qal a
ʻ ʻ
devorlarining qoldiqlari bilan tasdiqlanadi. Shahar ko rfazi bir vaqtlar Balabani deb
ʻ
atalgan va vizantiyaliklar uchun katta ahamiyatga ega bo lgan, chunki ular uni
ʻ
devorlar bilan mustahkamlagan va minora qurgan. Qishloq yaqinida, zich qarag ay
ʻ
o rmoni bilan o ralgan miniatyura ko rfazida Porto Karrasning yirik mehmonxona
ʻ ʻ ʻ
majmuasi qurilgan. Ushbu mehmonxona majmuasi oltmishinchi yillarda Grigoriat
monastirining mulkini sotib olgan yunon kema egasi va sharob ishlab chiqaruvchisi
Ioannis Karras tomonidan yaratilgan. Bugungi kunda Porto Karras 18 ming gektar
maydonni egallaydi va uning qirg oqlari umumiy uzunligi 10 km ni tashkil qiladi.
ʻ
Savdo markazi, tavernalar, restoranlar, golf maydoni, uzumzorlar va vino ombori,
kazino, kichik port, dengizchilar uyushmasi, yelkanli va sho ng in maktabi bor. Porto
ʻ ʻ
Karras turli sport turlari uchun cheksiz imkoniyatlarni taqdim etadi.
Muqaddas Athos - ming yillik tarixga ega dunyodagi yagona pravoslav monastir
respublikasi, aholisi faqat erkaklardir. U dengizga 80 kilometrdan ko proq cho zilgan
ʻ ʻ
Xalkidiki uchinchi "barmog i" hududida joylashgan.
ʻ
Bugungi kunda Muqaddas Athosda 20 ta monastir mavjud, ulardan biri rus, bitta
bolgar va bitta serb. O zining shon-sharafi davrida Muqaddas Athos 180 ta pravoslav
ʻ
monastirini o z ichiga olgan. Bu yerda birinchi monastir ermitajlari milodiy 8-asrda
ʻ
paydo bo lgan va respublika 972 yilda Vizantiya imperiyasi homiyligida avtonomiya
ʻ
maqomini olgan. Bir necha asrlardan so ng Vizantiya bir tomondan salibchilar,
ʻ
ikkinchi tomondan turkiy qabilalarning tazyiqlari tufayli o zining avvalgi kuch-
ʻ
12

qudratini yo qotdi... Athos mustaqil ravishda yashashi, papalik ta qiblariga chidashi,ʻ ʻ
sulh bosqinchilariga soliq to lashi kerak edi. mintaqa. Natijada, faqat 25 ta monastir
ʻ
"omon qoldi". Faqat 19-asrning o rtalarida, Gretsiya mustaqilligi e lon qilingandan
ʻ ʻ
so ng, Muqaddas Tog uchun tinch davr boshlandi.
ʻ ʻ
Muqaddas Athosni odatiy toifalar bilan ta riflash mumkin emas ... Eng go zal tabiatni,
ʻ ʻ
ayni paytda tog li, tekis va dengiz qirg og ini tasavvur qiling. Tasavvur qiling-a,
ʻ ʻ ʻ
Vizantiya merosining eng boy xazinasi nafaqat mutaxassislarni hayratda qoldiradi.
Tasavvur qiling-a, shunday muqaddas va muqaddas joyki, barcha murakkab savollar
birdaniga oydinlashadi, hayot esa ravshan va oson bo ladi. Tasavvur qiling - va buni
ʻ
ko rishga harakat qiling.
ʻ
Avliyo Atosga tashrif buyurish uchun erkaklar maxsus ruxsat olishlari mumkin -
"diamonitirion" ayollar, qadimgi taqiqni hisobga olgan holda, Athos yarim oroli
bo ylab suzib yurib, Athos ziyoratgohiga faqat uzoqdan qo shilishlari mumkin.
ʻ ʻ
Ouranoupolis shahridan jo nab ketadigan motorli kemalar yarim orolning janubi-
ʻ
g arbiy qirg og idan suzib, monastirlarni, shu jumladan mashhur rus Panteleimon
ʻ ʻ ʻ
monastirini ko rish uchun etarli masofada.
ʻ
Aeroport Rodos shahridan atigi o n olti kilometr uzoqlikda joylashgan. Turli
ʻ
mamlakatlardan charter reyslarini qabul qiladi; Dam olish mavsumida Rossiyadan
muntazam reyslar tashkil etiladi. Bolalar bilan Rodosga borish juda qulay. Taxminan
uch soat davom etadigan parvoz paytida yigitlar charchashga vaqtlari yo q. Shu bilan
ʻ
birga, orolda butun yil davomida Afina, Saloniki va Krit, Kos va Lesbos orollaridan
ichki reyslar qabul qilinadi. Orolga parom qatnovi ham mavjud.
Albatta, odamlar sohilda dam olish va dengiz suvining hayot beruvchi kuchini his
qilish uchun ikki dengiz - Egey va O rta er dengizi suvlari bilan yuvilgan Rodosga
ʻ
boradilar. Shuni yodda tutish kerakki, eng yaxshi plyajlar orolning sharqida O rta er
ʻ
dengizi sohilida joylashgan. Bu erda siz oltin qum va yumshoq sokin dengizni topasiz.
Orolning g arbiy qismida joylashgan Egey dengizi qirg oqlari tosh plyajlar bilan to la.
ʻ ʻ ʻ
Biroq, bu shamol sörfçülarining sevimli joyi, chunki har doim baland to lqinlar
ʻ
mavjud. Suzish mavsumi ancha uzoq davom etadi - maydan oktyabrgacha.
13

Shaharda bir nechta tumanlar mavjud. Asosiy diqqatga sazovor joylar Eski shaharda
to plangan. Zamonaviy kvartallar yonida port mavjud. Dengiz bo yida eng hashamatliʻ ʻ
mehmonxonalar joylashgan moda Elli Beach maydoni joylashgan. Akropol Monte
Smit tog ida joylashgan.
ʻ
Shaharda turli davrlar va madaniyatlarga tegishli me moriy yodgorliklarni ziyorat
ʻ
qilish mumkin. Antik davr Akropol binolarida, Zevs, Afina va Apollon ibodatxonalari
xarobalari, stadion va teatrning mahobatli binolarida jonlanadi. Kuchli qal a devorlari,
ʻ
Admirallar va Buyuk Usta saroylari Hospitaller ritsarlari tomonidan qurilgan. Turk
madaniyatining an analarini Sulaymon va Sulton Mustafo masjidlarida, turk
ʻ
hamomlari majmuasida kuzatish mumkin.
Rodosda siz qiziqarli muzeylarga tashrif buyurishingiz mumkin - arxeologiya muzeyi
va akvarium, u yerda siz suv osti chuqurliklarining balzamlangan va tirik aholisini
ko rishingiz mumkin. O quv ekskursiyalaridan so ng, daraxtlar, daryolar va billur
ʻ ʻ ʻ
sharsharalar orasida eng xilma-xil turdagi kapalaklar va g alati ranglar uchib yuradigan
ʻ
Kapalaklar vodiysi bo ylab sayr qilish juda yoqimli.
ʻ
Rodosdan 56 kilometr uzoqlikda joylashgan Lindos kichik kurort shahri. Uning o ziga
ʻ
xosligi shundaki, tor ko chalarda mashina haydab bo lmaydi, shuning uchun bu erda
ʻ ʻ
hamma piyoda yoki kulrang bemor eshaklarini minadi. Va ko rish uchun juda ko p
ʻ ʻ
diqqatga sazovor joylar mavjud. Shunday qilib, Lindosda Afinanikidan kichikroq,
ammo juda qiziqarli Akropol mavjud. U joylashgan qoyada yunon qo shinlarining
ʻ
harbiy kemasining bo rtma tasviri o yilgan. Lindos akropolining markaziy
ʻ ʻ
ibodatxonasi ham Afinaga bag ishlangan. Shaharda qadimiy teatr ham bor, sahna va
ʻ
tomoshabinlar uchun o rindiqlar qoya massasiga o yilgan. Lindos yaqinida Yetti buloq
ʻ ʻ
vodiysi joylashgan bo lib, u erda tog lardan tushgan etti oqim g ordan oqib o tib,
ʻ ʻ ʻ ʻ
kichik ko lga quyiladi.
ʻ
Kolimbiya kurorti Lindos va Rodos o rtasida joylashgan. Bu xizmat ko rsatishning eng
ʻ ʻ
yuqori darajasiga ega elita mehmonxona majmualarida hurmatli dam olishni afzal
ko rganlarni o ziga jalb qiladi. Yo l bo ylab, mag rur evkalipt daraxtlari bilan
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
qoplangan, siz qumli plyajga borishingiz mumkin. Yaqin atrofdagi Archangelos
14

qishlog ida qadim zamonlardan beri qo lda ishlangan gilamlar va nafis sopol buyumlarʻ ʻ
ishlab chiqarilgan 4
.
Rodosga juda yaqin joylashgan Faliraki kurorti bolalar bilan dam olish uchun yaxshi
joy. Bu erda plyaj qumli, dengiz sokin va yumshoq, siz sayoz koylar va koylarni
topishingiz mumkin. Kichkina sayyohlarni ko ngil ochish uchun attraksionlar va suv
ʻ
slaydlari bo lgan bolalar shaharchalari qurilgan. Kecha hayotini sevuvchilar ham bu
ʻ
joydan zavqlanishadi. Kechasi qishloqni ochiq havoda joylashgan keng tungi klub deb
atash mumkin. Va faol dam olishni afzal ko rganlar bu erda nimadir topadilar. Siz
ʻ
zamonaviy akvaparkga borishingiz, tennis yoki golf o ynashingiz yoki shamolda
ʻ
suzish, snorkeling yoki sho ng in kursini o tash orqali sportni suzish bilan birlashtira
ʻ ʻ ʻ
olasiz.
Ialyssos va Ixia kurortlari faol dam olishni yaxshi ko radiganlar uchun javob beradi.
ʻ
Bu yerda turli sport turlari bilan shug ullanish uchun deyarli cheksiz imkoniyatlar
ʻ
mavjud. Eng mashhurlari orasida aravada sörfing, siklo-kross, vindserfing, piyoda va
ot minish bor. Ialyssosda shamol serfing musobaqalari tez-tez o tkaziladi.
ʻ
Rodosda siz ajoyib dam olish uchun kerak bo lgan hamma narsani topasiz. Bu yerda
ʻ
turli madaniyatlarning yodgorliklari va zamonaviy turizm industriyasi yutuqlari
yonma-yon yashaydi. Ko plab restoranlar, kafelar, tavernalar va barlar sizning
ʻ
bayramingizni oson va qiziqarli qiladi. Rodosdagi dam olishni ayniqsa maftunkor
qiladigan narsa bu mahalliy aholining do stona munosabati bo lib, ular sayyohlarni
ʻ ʻ
aziz mehmonlar sifatida kutib olishadi va har doim yordam berishga tayyor. Rodosga
qaysi turni tanlamasligingizdan qat iy nazar, siz ulkan kuch va energiya bilan qaytasiz!
ʻ
Va "Flagship Travel" hamma narsa muammosiz ketishiga ishonch hosil qiladi.
1.2 Gretsiyada turizm
Gretsiyada turizm mamlakatdagi iqtisodiy faoliyatning asosiy elementi bo lib,
ʻ
mamlakat iqtisodiyotining eng muhim tarmoqlaridan biri hisoblanadi. Gretsiya boy
madaniyati va tarixi bilan 1970-yillardan beri Yevropaning asosiy sayyohlik maskani
4
Avdeev, V. Turizm sektori: tartibga solish samaradorligi / V. Avdeev // Audit va soliq, 2009. - No 7. - B. 21-23.
15

va diqqatga sazovor joyi bo lib kelgan, bu ko p jihatdan UNESCOning 18 taʻ ʻ
Butunjahon merosi obyektlarida aks etgan, u Yevropa va dunyodagi eng ko p
ʻ uzun
qirg oq chizig iga, ko plab orollar va plyajlarga ega mamlakat hisoblanadi.
ʻ ʻ ʻ
Yunonistonning Lefkada orolidagi Egremnoy qum plyaji moviy kristalli suvlari bilan
tanilgan mashhur sayyohlik maskanidir
Gretsiya 2015-yilda 24 million sayyohni jalb qilib, bu ko rsatkichni 2019-yilda
ʻ
31,3 millionga yetkazdi. Bu esa Gretsiyani Yevropa va dunyodagi eng ko p tashrif
ʻ
buyuriladigan mamlakatlardan biriga aylantirdi va turizm mamlakat yalpi ichki
mahsulotiga taxminan 25 foiz hissa qo shdi.
ʻ
Gretsiyada diniy va ziyorat turizmi, ekoturizm, konferensiya turizmi, tibbiy turizm
kabi yo nalishlar muhim o rin tutib, mavsumiy turizmni ham rivojlantirishga
ʻ ʻ
qaratilgan tashabbuslar amalga oshirilmoqda. Mamlakatning asosiy sayyohlik
yo nalishlari qatoriga poytaxt
ʻ Afina , Santorini, Mikonos, Rodos , Kerkira va Krit
orollari , shuningdek, Xalkidise yarimoroli kiradi.
Tarixi: Gretsiyada turizm ildizlarining paydo bo lishi qadimgi davrlarga borib taqaladi.
ʻ
Rimning G arbiy O rta yer dengizi hukmronligiga ko tarilishidan oldin Magna Graeca
ʻ ʻ ʻ
yunon koloniyalari va yosh Rim Respublikasi o rtasida madaniy almashinuv sodir
ʻ
bo ldi. Asrlar o tib Gretsiya
ʻ ʻ Rim imperiyasi tomonidan qo shib olinganida, ikki ʻ
sivilizatsiya o rtasida boshlangan madaniy almashinuv natijasida ko plab qadimgi Rim
ʻ ʻ
sayyohlari yunon falsafasi va ilm-fanining Afina, Korinf va Fiba kabi mashhur
markazlariga tashrif buyurishdi, chunki Gretsiya Rim imperiyasining viloyatiga
aylangan va yunonlar Rim fuqaroligini olgan.
Zamonaviy Gretsiyada turizm 1960- va 1970-yillarda ommaviy turizm deb nomlana
boshlagan. O sha davrda mehmonxonalar va boshqa shunga o xshash obyektlar uchun
ʻ ʻ
keng ko lamli qurilish loyihalari amalga oshirildi va mamlakatda xalqaro sayyohlar
ʻ
soni yildan-yilga ortib bordi. Afinada bo lib o tgan
ʻ ʻ 2004-yilgi Yozgi Olimpiada
o yinlari
ʻ va 2006-yilgi Eurovision qo shiq tanlovi ʻ kabi xalqaro tadbirlar mamlakatda
turizmni rivojlantirishga katta yordam bergan bo lsa, New Acropolis muzeyi kabi
ʻ
milliy mablag bilan ta minlangan yirik madaniy infratuzilma ham mamlakatdagi
ʻ ʼ
16

sayyohlar oqimiga hissa qo shgan.ʻ Saloniki 2014-yilda Yevropa yoshlar poytaxti
bo lgan.
ʻ
Yer va iqlimi: Gretsiyaning sohillari va orollari bo ʻ ylab O ʻ rta yer dengizi iqlimi
mavjud . Ichkariga kirgach , ko ʻ plab hududlar va shaharlar kontinental iqlimga ega .
Mamlakatda yoz odatda issiq va quruq , qishi esa odatda yumshoq va nam . Shimoliy
Gretsiyada qish sovuq bo ʻ lishi mumkin , janubiy Gretsiya va orollarda esa qishning
ancha yumshoq o ʻ tishi kuzatiladi 5
.
Infratuzilmasi : Turizmga juda bog ʻ liq rivojlangan mamlakat sifatida Gretsiya turli xil
turistik obyektlarni taklif etadi . Gretsiyadagi turizm infratuzilmasi 2004- yilgi Afina
Olimpiada o ʻ yinlaridan buyon sezilarli darajada yaxshilandi va u bir qator muhim
loyihalar , xususan , kamroq ommaviy bo ʻ lgan turizm sohalarini kengaytirishda davom
etmoqda
Plyaj kurortlari : Ba ʼ zi mashhur plyaj kurortlari orasida Rhodes , Kos , Corfu , Kefalonia ,
Zante va Skiathos har yili millionlab xorijiy sayyohlarni jalb qiladi [
Gretsiyada 51 ta marina va 14 661 ta kema bog ʻ lanadigan joylar mavjud bo ʻ lib , ular
yotoq , yoqilg ʻ i , suv , elektr energiyasi , telefon aloqasi va ta ʼ mirlash kabi xizmatlarni
taqdim etadi .
Gretsiyadagi eng rivojlangan va eng gavjum marinalardan ba ʼ zilari Afina markazidan
bir necha kilometr uzoqlikda joylashgan . Afinaning janubiy qirg og ida joylashgan
ʻ ʻ
Alimos va Flisvos marinalari jami 1800 tadan ortiq kema sig imiga ega.
ʻ
Kurort va termal buloqlar: Gretsiyada 752 ta termo buloqlar mavjud. Ulardan
ko pchiligi Geografik va mineral tadqiqotlar milliy instituti tomonidan terapevtik deb
ʻ
tasniflangan. Ulardan ba zilari qadim zamonlardan beri ma lum va ekspluatatsiya
ʼ ʼ
qilingan. Termal yoki davolash turizmi qadimgi dunyoda turizmning eng qadimgi
shakllaridan biri edi. 1983-yilda termal buloqlarga ega Hellenic munitsipalitetlari
uyushmasi tashkil etildi ( Wayback Machine saytida 2019-09-29 sanasida arxivlangan ).
Bu qadimiy „kurortlar“ning ba zilari Aidipsosda joylashgan bo lib,
ʼ ʻ Arastu davridan
ma lum bo lgan, Loutraki,
ʼ ʻ Ksenofont tomonidan tilga olingan Traianoupoliga milodiy
5
Volkov, S.K. Rossiya Federatsiyasi turistik yo’nalish sifatida: targ’ib qilish muammolari va echimlari / S.K. Volkov //
Mintaqaviy iqtisodiyot: nazariya va amaliyot, 2013.- No 4.-P.57-62.
17

2-asrda imperator Trayan tomonidan asos solingan va ularning ba zilari esa Vizantiyaʼ
davrida tasdiqlangan, masalan, Langadas termal hammomlari [3] . 19-asr oxiri va 20-asr
boshlarida bu issiq buloqlar kosmopolit obyektlar, ya ni mehmonxonalar va restoranlar
ʼ
bilan o ralgan bo lsa, zamonaviy Yunoniston davlati va Usmonli davlati jamiyatining
ʻ ʻ
bir qancha taniqli a zolari (hali ham unga kiritilgan hududlar uchun) turistik
ʼ
infratuzilma va xususiy mulklarga sarmoya kiritadi. Termal turizm 1960—1970-
yillarda ayniqsa keng tarqaldi, 1980-yillarda esa ijtimoiy turizm dasturi tomonidan
keng qo llab-quvvatlandi va bu obyektlarning keksa foydalanuvchilari uchun
ʻ
xarajatlarning katta qismini subsidiyalanishiga olib keldi. Biroq, bugungi kunda ushbu
kurortlarni rekonstruksiya qilish, restavratsiya qilish va zamonaviy talablar darajasiga
ko tarish hamda xalqaro mijozlarni shakllantirish zarurati tug iladi. Sayyohlar Pozar,
ʻ ʻ
Aidipsos, Kamena Vurla, Korinf yaqinidagi Loutraki va Kaiafasda,
Peloponnesning g arbiy qirg oqlarida allaqachon yuqori standartli turistik obyektlarni
ʻ ʻ
topishlari mumkin. Gretsiyadagi kurort shaharlarining batafsil ro yxati
ʻ mamlakatdagi
termal buloqlarning cheksiz boyligi haqida tushuncha berishi mumkin.
Madaniy diqqatga sazovor joylari
Muzeylar: Yunoniston Respublikasida bir necha turdagi muzeylar joylashgan.
Umuman olganda, Gretsiyaning har bir yirik shahri va shaharchasi yaqin atrofdagi
topilmalarni saqlaydigan o z arxeologiya muzeyiga ega. Biroq, ularning ko pchiligini
ʻ ʻ
mashhur New Acropolis muzeyi va Milliy arxeologiya muzeyi joylashgan Afina kabi
yirik shaharlarda topish mumkin. Bundan tashqari, Milliy galereya (Afina) kabi
ko plab galereyalar mavjud.
ʻ Salonikida Byzantine muzeyi kabi ko plab muzeylar ʻ
mavjud. Umuman olganda, butun mamlakat bo ylab sayyohlar osongina kirishlari
ʻ
mumkin bo lgan 150 taga yaqin muzeylar faoliyat olib boradi.
ʻ
Arxeologik joylar va shaharlar
Gretsiya hududi bo ylab ko plab arxeologik joylar mavjud va ularning aksariyati
ʻ ʻ
sayyohlar orasida mashhur.
18

Yunoniston poytaxti Afinada ko plab arxeologik joylar mavjud, ulardan engʻ
mashhurlari Acropolis, Olympian Zeus ibodatxonasi, Kerameikosning qadimgi Afina
qabristoni, Philopappu tepaligi, Winds minorasi, Plato akademiyasi va Qadimgi
Agoradir.
Attikaning qo shni hududida Marafon qadimiy mozorlari joylashgan bo lib, ularda
ʻ ʻ
omonim jangda halok bo lgan
ʻ Afina hamda Plateya hoplitlarining (qadimgi
Yunonistonning og ir qurollangan piyoda askari) kullari joylashgan. Hududdan va
ʻ
Marafon jangidan olingan topilmalar yaqin atrofdagi Marafon arxeologiya muzeyida
saqlanadi. Attikaning g arbiy qismida Eleusis joylashgan bo lib, u yerda miloddan
ʻ ʻ
avvalgi 1700-yildan eramizning IV asrigacha Eleusinian Mysteries yoki Mysteries of
Demeter va Kore saytlari joylashgan. Attikaning sharqiy uchida Poseydon
ibodatxonasi xarobalarini o z ichiga olgan Sounion joylashgan.
ʻ
Markaziy Yunoniston — bir paytlar Afina bilan raqobatlashgan va yunon miflarida aks
ettirilgan qadimiy shahar bo lgan Thebes joylashgan joy.
ʻ Delfada taniqli qadimiy teatr,
Oracle joylashgan manzil bor. Thermopylae u yerda miloddan avvalgi 480-yilda bo lib
ʻ
o tgan dastlabki jang bilan mashhur bo lib, unda soni yetti ming kishidan ko p bo lgan
ʻ ʻ ʻ ʻ
yunon qo shinlari (shu jumladan mashhur 300 spartalik) Kserks qo l ostida 70 000
ʻ ʻ
nafardan 300 000 nafargacha bo lgan forslarning ancha katta kuchini ushlab turgan.
ʻ
19

Materikning janubiga hukmronlik qiluvchi Peloponnes yarim orolida turli xil
arxeologik joylar mavjud. Shimoliy tomonining oxirida, xuddi shu nomdagi
zamonaviy shahar yaqinida Qadimgi Korinf bor. Yarim orolning shimoli-sharqida
Epidaurus joylashgan bo lib, uning qadimiy teatri hozir tiklangan; yarim oroldagiʻ
Argos manzilgohi Heraion kabi bir qancha qadimiy xarobalarni o z ichiga oladi va bu
ʻ
yerda Nemea yunon mifologiyasida Gerakl Gera xonimning Nemean sherini yengib
chiqqan hamda antik davrda bu manzilda Nemean o yinlari o ynalgan. Ammo eng
ʻ ʻ
muhim manzili, miloddan avvalgi II ming yillikda yunon sivilizatsiyasining asosiy
markazlaridan biri bo lgan, janubiy Gretsiya va janubi-g arbiy Anatoliyaning bir
ʻ ʻ
qismida hukmronlik qilgan harbiy qo rg on bo lgan
ʻ ʻ ʻ Mikendir . Taxminan miloddan
avvalgi 1600-yildan miloddan avvalgi 1100-yilgacha bo lgan yunon tarixining davri
ʻ
Miken deb ataladi. Tirins mintaqadagi Miken arxeologik yodgorligi hisoblanadi 6
.
Peloponnes markazida Sparta joylashgan bo lib, u yerda zamonaviy shahar yaqinida
ʻ
qadimiy xarobalar mavjud, ulardan eng muhimi Leonid qabridir; Tegea qadimgi
Yunonistonning muhim diniy markazi hisoblanib, Afina Alea ibodatxonasini o z
ʻ
ichiga oladi; va Likosura, Pausanias tomonidan dunyodagi eng qadimgi shahar bo lishi
ʻ
aytilgan.
Yarim orolning g arbiy tomonida Bassae, shimoli-sharqiy qismida Messenia
ʻ
arxeologik manzillari joylashgan; Messenia miloddan avvalgi 369-
yilda Epaminond tomonidan qayta tiklangan yirik klassik shahar-davlat xarobalaridir.
Uning shimoli-g arbiy qismida ko plab qadimiy xarobalar, jumladan Zeus, Hera,
ʻ ʻ
Palestra va Leonidaion ibodatxonalarini o z ichiga olgan
ʻ Olimpiya joylashgan.
Gretsiyaning g arbiy qismi
ʻ Epirdagi arxeologik joylar (Ambracia ya ni Epirus Pyrrhus ʼ
qadimiy poytaxti xarobalari), Dodona (ziyoratgohi eng qadimgi Hellen orakuli sifatida
qabul qilingan, Gerodot fikriga ko ra, bu ehtimol miloddan avvalgi ikkinchi ming
ʻ
yillikka to g ri keladi), Elaea (Acheron yaqinida) va Gitanaeni o z ichiga oladi.
ʻ ʻ ʻ
Epirusdagi Nicopolis yoki Actia Nicopolisga miloddan avvalgi 31-yilda Oktavian
tomonidan oldingi yili Actiumda Antony va Cleopatra ustidan g alaba qozonganligi
ʻ
6
Pisarevskiy, E.L. "Turistik rasmiyatchiliklar" va turizm xavfsizligini ta’minlash / Pisarevskiy E.L. Turizm: huquq va
iqtisodiyot, 2009. - 4-son. - B.9-14.
20

xotirasiga asos solingan. Bundan tashqari, ba zilarning fikricha, xarobalarʼ
Acheron, Aid va Persefonga bag ishlangan qadimgi yunon ma badlari hisoblanadi.
ʻ ʼ
Yunonistonning markaziy qismidagi yana bir mintaqa bo lgan Thessaly, Larissada
ʻ
arxeologik joy bor, bu yerda qadimiy teatr va bazilika xristian cherkovi xarobalari
joylashgan.
Gretsiyaning ikkinchi shahri Saloniki „Co-capital“ laqabini olgan. Unda ko plab
ʻ
tarixiy binolar, ba zi
ʼ Jahon merosi obyektlari , jumladan Arch and Rotunda of Galerius,
Panagia Chalkeon cherkovi va White Tower joylashgan.
Makedoniyaning qo shni hududida qadimgi makedoniyaliklarning muqaddas joyi
ʻ
bo lgan Dion joylashgan. Dion
ʻ — Zevsga bag ishlangan katta ibodatxonadir. U yerda ʻ
Demeter va Isisga bag ishlangan bir qator ibodatxonalar ham mavjud. Pella
ʻ
mintaqadagi Qadimgi Makedoniyaning poytaxti va makedoniyalik Aleksandr
Makedonskiy hamda Filipp IIning tug ilgan joyidir.
ʻ
Eng yirik yunon oroli bo lgan
ʻ Krit janubidagi Phaistos, sharqdagi Zakros va eng
muhimi markazdagi Knos arxeologik joylariga ega bo lib, u yer vayron bo lgan
ʻ ʻ
Minoan saroyi bilan mashhur.
Alternativ turizm
Diniy turizm: Gretsiya boshqa mamlakatlar bilan hamkorlikda Meteora va Athos
tog idagi nasroniy monastirlari kabi tarixiy diniy manzilgohlari bilan boshqa
ʻ
mintaqalarda diniy turizm va ziyoratlarni targ ib qilmoqda.
ʻ
Tibbiy turizm: Gretsiyaning mo tadil iqlimi, yuqori malakali tibbiyot xodimlari va
ʻ
zamonaviy tibbiy innovatsiyalari ham mamlakatning tibbiy sayohat sanoatiga hissa
qo shmoqda.
ʻ
Ekoturizm: Gretsiya so nggi yillarda ekoturizm (ayniqsa, piyoda yurish, kanoeda
ʻ
eshkak eshish, g or va toqqa chiqish) uchun yaxshi joy bo ldi. Gretsiyada chang i
ʻ ʻ ʻ
sporti uchun asosiy yo nalishlar Arachova, Kalavryta, Karpenisi va Metsovodir.
ʻ
Gretsiya hukumati atrof-muhitga yordam berish va saqlash uchun tobora ko proq
ʻ
ekoturizmni olib borishga harakat qilmoqda. Shunday qilib, sayyohlar va mahalliy
aholi mamlakatda dam olish uchun toza muhitga ega bo lishadi.
ʻ
21

Konferensiya turizmi: Akademik, biznes yoki madaniy bozorlarga
qaratilgan konferensiya turizmi Gretsiya milliy turizm siyosatining asosini tashkil
etadi. Natijada, Gretsiya hukumati mahalliy hokimiyat organlarining kuchli qo llab-ʻ
quvvatlashi bilan yangi konferensiya inshootlarini tashkil etish va mavjudlarini
kengaytirish uchun foydali pul grantlari, lizing, bandlik subsidiyalari va soliq
imtiyozlarini taklif qilmoqda. Meeting and Incentive Travel jurnalining yaqinda e lon
ʼ
qilingan hisobotida Gretsiya konferensiyalar uchun sayohat qilish bo yicha dunyoda
ʻ
sakkizinchi o rinni egalladi. WTTC (Jahon Sayohat va Turizm Kengashi) tomonidan
ʻ
o tkazilgan Tourism Satellite Accounting tadqiqoti ma lumotlari butun dunyo bo ylab
ʻ ʼ ʻ
Gretsiyaning biznes sayohatlaridagi daromadlari 2001-yildagi 1,51 milliarddan 2011-
yilda 2,69 milliard AQSh dollariga oshishini prognoz qilgan edi. Bu ko rsatkich 1998-
ʻ
yilda 1,18 mlrdni tashkil etgan.
To rt fasl va qishki turizm
ʻ
Hukumat Gretsiyada to rt fasl va qishki turizmni rivojlantirish niyatida, bu esa xalqaro
ʻ
tashriflar sonini yanada oshirishi mumkin.
Iqtisodiy ta siri
ʼ
Gretsiyada sayyohlik iste moli ming yillik boshidan buyon sezilarli darajada o sib,
ʼ ʻ
2000-yilda 17,7 mlrd va 2004-yilda 29,6 mlrdni tashkil etgan. Turizm sektori bilan
bevosita yoki bilvosita bog liq bo lgan ish o rinlari soni 659 719 tani va o sha yildagi
ʻ ʻ ʻ ʻ
mamlakat umumiy bandligining 16,5 foizini tashkil etgan.
Mamlakatlar bo yicha daromadlar
ʻ
Gretsiya 2019-yilda turizm sanoati orqali 17 680 000 000 yevro (yalpi YaIMning
taxminan 11 %i) daromad oldi 7
.
Eng yuqori daromad keltirgan ( yevroda ) 5 ta davlat:
Mehmonlar
2009-yilda mamlakat 19,3 milliondan ortiq sayyohni qabul qildi, bu 2008-yilda qabul
qilingan 17,7 million sayyohdan katta o sishdir. Mamlakatdagi sayyohlarning katta
ʻ
qismi Yevropa ittifoqi (12,7 million), ikkinchi o rinda
ʻ Amerika (0,56 million),
7
Suslova, Yu.A. Mamlakat ichidagi turizm va rekreatsiya: umumiy masalalar / Yu.A. Suslova // Buxgalteriya hisobi,
2010. -№9. -B.51-55.
22

Osiyo (0,52 million), Okeaniya (0,1 million) va Afrikadan (0,06 million) kelganlarni
tashkil etadi. 2007-yilda mamlakatga boshqa millat vakillaridan ko raʻ
ko proq
ʻ britaniyaliklar tashrif buyurdi, ularning soni 2,61 millionni tashkil etdi, bu
faqat o sha yil uchun mamlakat sayyohlarining 15 foizini o z ichiga olar edi. Bundan
ʻ ʻ
tashqari, o sha yili mamlakatga 2,3
ʻ million nemis , 1,8 million alban va
1,1 million bolgar tashrif buyurgan. 2007-yilda Gretsiyaga tashrif buyurganlar umumiy
sonining 92,8 foizi Yevropa davlatlaridan sayohat qilganlardan iborat edi.
Gretsiyaning eng ko p tashrif buyuriladigan hududi bu shimolidagi Markaziy
ʻ
Makedoniya bo lib, mamlakatning Xalkidiki,
ʻ Olimp tog i ʻ , Pella, Makedoniyalik
Aleksandrning tug ilgan joyi va Gretsiyaning ikkinchi yirik shahri
ʻ Saloniki kabi eng
mashhur diqqatga sazovor joylar yaqinida joylashgan hududdir. 2009-yilda Markaziy
Makedoniya 3,6 million sayyohni yoki o sha yili Gretsiyaga tashrif buyurgan
ʻ
sayyohlar umumiy sonining 18 foizini, Attika 2,6 million va Peloponnes 1,8 million
tashrif buyuruvchini qabul qildi. Shimoliy Gretsiya 6,5 million sayyoh bilan
mamlakatning eng ko p tashrif buyuriladigan mintaqasi bo lsa, bu reytingda Markaziy
ʻ ʻ
Gretsiya 6,3 million bilan ikkinchi o rinda turadi.
ʻ
2015-yilda Xitoyda o tkazilgan so rov natijalariga ko ra, Gretsiya Xitoy xalqining
ʻ ʻ ʻ
sayyohlik yo nalishi sifatida birinchi raqamli tanlovi bo lgan. 2016-yil noyabr oyida
ʻ ʻ
Avstriya ham Xitoy kabi Gretsiya o z fuqarolari uchun sevimli sayyohlik yo nalishi
ʻ ʻ
ekanligini e lon qildi
ʼ [34]
. Ushbu kuzatishlarga muvofiq, Gretsiyaning sobiq turizm
vaziri Aris Spiliotopulos 2010-yil oxiriga qadar Shanxayda Yunoniston milliy turizm
tashkiloti vakolatxonasi ochilishini e lon qildi va GNTO hozirda
ʼ Xitoyda ikkita
sayyohlik vakolatxonasini boshqaradi: biri Shanxayda va biri Pekinda . Hisob-
kitoblarga ko ra, 2013-yil davomida Gretsiya 17,93
ʻ milliondan ortiq sayyohni qabul
qilgan, bu 2012-yilga nisbatan 10 foizga ko pdir. 2014-yilda Gretsiyaga 22
ʻ milliondan
ortiq sayyoh tashrif buyurgan bo lsa, 2015-yilda bu raqam 26
ʻ millionga yetdi va 2016-
yilda 28 million sayyohni jalb etishi kutilgan edi, bu uni Yevropa va dunyo bo yicha
ʻ
eng ko p tashrif buyuriladigan mamlakatlardan biriga aylantiradi. Gretsiyada sayyohlik
ʻ
odatda may-sentyabr oylarida eng yuqori cho qqisiga chiqadi, bu paytlarda barcha
ʻ
sayyohlik tashriflarining taxminan 75 foizi sodir bo ladi.
ʻ
23

Mamlakatlar bo yicha kelishlarʻ
2019-yilda Germaniya Gretsiya uchun 4,03 million turist tashrif buyurgan sayyohlik
bozorining yetakchisi bo ldi. Buyuk Britaniya va Italiya Gretsiyaga tashrif
ʻ
buyuruvchilar soni bo yicha mos ravishda 3,5
ʻ million va 1,5 million sayyoh bilan
reyting yuqorisidan joy oldi. An anaga ko ra, Germaniya, Buyuk Britaniya, Italiya,
ʼ ʻ
Fransiya va AQSh Gretsiya uchun asosiy turistik bozorlar bo lgan. 2019-yilda
ʻ
Gretsiyaga eng ko p aholisi kelgan 10 ta mamlakat:
ʻ
1.3 Gretsiyadagi turizm sanoati
Gretsiyada turizm ancha oldin rivojlana boshlagan. Miloddan avvalgi II asrda turli
mamlakatlardan sayohatchilar Yunonistonga tashrif buyurishgan va o zlarining
ʻ
taassurotlari haqida butun sayohat yozuvlarini yozishgan. Bular Gretsiyaning
sayyohlik mamlakati sifatida bizdan ancha oldin mashhur bo lganining yorqin
ʻ
dalilidir. Ko pincha savdogarlar va olimlar turli mamlakatlar haqida materiallar
ʻ
to plash uchun Gretsiyaga tashrif buyurishdi. O sha davr rassomlarining rasmlari
ʻ ʻ
orasida siz hali ham Yunoniston haqidagi eskizlarni topishingiz mumkin - rassomlar
Gretsiyani go zalligi uchun juda yaxshi ko rardilar. Bugungi kunda Gretsiyada turizm
ʻ ʻ
industriyasi jadal rivojlanmoqda – har yili mamlakatga 16 milliondan ortiq xorijiy
sayyohlar tashrif buyurishadi, turizmning o zi esa mamlakatga umumiy milliy
ʻ
daromadning 15 foizdan ortig ini olib keladi. Albatta, Afina Gretsiyaning eng mashhur
ʻ
shahri sifatida tan olingan - yozda bu erga 6 milliondan ortiq sayyoh tashrif buyuradi 8
.
Har yili Gretsiyada turizmdan olinadigan daromad ortib bormoqda va bu
mamlakatning dinamik to g ri siyosatiga misol bo la oladi. Bundan tashqari, u yoki bu
ʻ ʻ ʻ
tarzda Gretsiyaning turizm xizmati bilan bog liq bo lgan ish o rinlari soni ortib
ʻ ʻ ʻ
bormoqda.
Ikki yil oldin, 2007 yilda Gretsiya Turizm vazirligi turizm bilan bog liq sohalarni
ʻ
rivojlantirishga qariyb qirq million evro sarmoya kiritdi - yaqinda Gretsiyada turizmni
rivojlantirishda alohida rol faoliyat yuritayotgan qishki kurortlarga berildi. mamlakatda
8
O’zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 5-yanvardagi DP-5611-son Farmoniga 1-ILOVA 2019 — 2025-
yillarda O’zbekiston Respublikasida turizm sohasini rivojlantirish konseptasi.
24

ko p. Gretsiyada turizm milliy turizm tashkiloti deb ataladigan maxsus organʻ
tomonidan boshqariladi. Yaqinda Tashkilotning ishi qayta ko rib chiqildi va
ʻ
menejment jamoasi turizmning barcha turlarini rivojlantirishga qaror qildi -
Tashkilotning yangi emblemasi har bir sohadagi ishlarni ramziy qiladi va unda
tasvirlangan to qqizta doira turizmning to qqizta yangi turi haqida gapiradi. yaqin
ʻ ʻ
kelajakda Gretsiyada targ ib qilinadi. So nggi ma lumotlarga ko ra, Gretsiya
ʻ ʻ ʻ ʻ
xitoyliklar orasida dam olish va turizm uchun ideal mamlakat sifatida birinchi o rinda
ʻ
turadi. Biroq, shunga qaramay, Gretsiya o zining reklama kampaniyalarini nafaqat
ʻ
Xitoy aholisi, balki boshqa ko plab mamlakatlarda ham tarqatadi. Gretsiya sayyohlar
ʻ
orasida nafaqat mamlakatda ajoyib, beg araz dam olish uchun barcha shart-sharoitlar
ʻ
yaratilgani, balki may oyining boshidan o rtalarida ochiladigan uzoq sayyohlik
ʻ
mavsumi va oxirgi sayyohlar yilning oxirida jo nab ketishi tufayli katta shuhrat
ʻ
qozondi. oktyabr.
Rivojlangan turizm infratuzilmasiga ega bo lishiga qaramay, Gretsiya o zining
ʻ ʻ
sayyohlik bazasini kengaytirish va sayyohlar orasida eng mashhur 12-mamlakat
bo lishga intilmoqda.
ʻ O rta er dengizi iqlimi yil davomida golf o ynash va trekking ʻ ʻ
kabi mashg ulotlar uchun ideal. Bir million yevropalik Gretsiyadan ikkinchi uy sotib
ʻ
olishni xohlashi kutilmoqda.
Hozirgi vaqtda sayyohlarning 70 foizi, asosan, Kritga (barcha mehmonxona
yotoqlarining 21 foizi), Dodekan orollariga, jumladan, Rodosga (17 foiz), Ion orollari
– Korfuga (12 foiz), Attikaga – Afinaga (9 foiz) sayyohlar keladi. %), Xalkidiki yarim
oroli (6,5%) va Siklad orollari, jumladan Santorini va Mikonos (6%).
SPA , balneologiya va talassoterapiya markazlarini yanada kengaytirish va
rivojlantirish rejalashtirilgan. , turizm mamlakat oshxonasi bilan tanishish va
Gretsiyaning boy madaniy va tarixiy merosi bilan tanishish uchun ko plab tematik
ʻ
dasturlar.
Tarixan Gretsiyada kichik mehmonxonalar ustunlik qilgan. Mehmonxonalarda
o rtacha o rinlar soni 76 ta. Mavjud mehmonxona xonalari infratuzilmasidan tashqari,
ʻ ʻ
kengroq xizmat ko rsatishga ega yirik mehmonxonalar sonini ko paytirish maqsadga
ʻ ʻ
muvofiq bo lar edi.
ʻ
25

Gretsiyadagi aksariyat mehmonxonalar 1 va 2 yulduzli deb tasniflanadi. Demak,
investorlarda 4 va 5 yulduzli mehmonxonalar yaratish uchun ko plab imkoniyatlarʻ
mavjud. Gretsiya markali mehmonxonalar haqidagi Gretsiya hisobotiga ko ra, bunday
ʻ
mehmonxonalar barcha mavjud mehmonxona yotoqlarining 4 foizi va 19 foizini
tashkil qiladi, boshqa Evropa mamlakatlarida esa bu raqam 25 dan 40 foizgacha.
Savdo belgisidan foydalanish huquqiga ega mehmonxonalar Gretsiyada ikki, uch yoki
to rt yulduzli mehmonxonalar tarmog ini ochish uchun qulay imkoniyatlarga ega
ʻ ʻ
bo lishi mumkin (2,3-rasmga qarang).
ʻ
26

II BOB. GRETSIYA TURIZMINING MADANIY XUSUSIYATLARI VA
ISTIQBOLLARI
2.1 Mamlakatning turizm salohiyati to g risidagi statistik ma lumotlarʻ ʻ ʻ
Gretsiya dunyodagi yetakchi sayyohlik davlatlaridan biridir. Lonely Planet Gretsiyani
2010 yilda eng mashhur sayyohlik yo nalishlari o ntaligiga kiritdi. Va English
ʻ ʻ
Telegraph Travel Awards mukofotiga ko ra, Gretsiya 2008 yilda Buyuk Britaniyadan
ʻ
kelgan sayyohlar uchun eng mashhur ikkinchi mamlakat edi.
So nggi o n yil ichida mamlakatga tashrif buyuradigan sayyohlar soni doimiy ravishda
ʻ ʻ
o sib bormoqda. 2004 yilda mamlakatga 14,2 million, 2008 yilda esa 17 milliondan
ʻ
ortiq xorijiy sayyoh tashrif buyurgan. Bir necha yil ichida ularning soni 20 millionga
yetib, mamlakat aholisidan deyarli ikki barobar ko p bo lishi kutilmoqda.
ʻ ʻ
Biroq, sayyohlar sonining ortib borayotgani va sayohatchilarning yuqori talablari
yangi loyihalarni amalga oshirish va infratuzilmani yaxshilash zaruratini keltirib
chiqarmoqda.
Gretsiyaning O rta er dengizi iqlimi yil bo yi turizm uchun idealdir va Gretsiyaning
ʻ ʻ
birinchi ustuvor vazifalaridan biri 21-asrning o sib borayotgan va xilma-xil
ʻ
ehtiyojlariga javob beradigan dinamik, barqaror, yil bo yi turizmni ta minlash uchun
ʻ ʻ
infratuzilmani yaratishdir.
Jahon Iqtisodiy Forumi tomonidan e lon qilingan 2009 yilgi Sayohat va turizm
ʻ
raqobatbardoshligi hisobotiga ko ra, Gretsiya 133 mamlakat orasida 24-o rinni,
ʻ ʻ
sayohatchilar va sayyohlar ustuvorliklari indeksi bo yicha 3-o rinni, jahon merosi
ʻ ʻ
bo lgan madaniy yodgorliklarning mavjudligi bo yicha 9-o rinni, 5-o rinni egallaydi.
ʻ ʻ ʻ ʻ
turizm infratuzilmasi holati bo yicha va aholi jon boshiga shifokorlar soni bo yicha 1-
ʻ ʻ
o rin.
ʻ
Turizm Gretsiya yalpi ichki mahsulotining 8% ni tashkil qiladi va 900 000 kishini
bevosita va bilvosita ishlaydi. Turizm mamlakatning asosiy daromad manbalaridan biri
(2007 yilda 36 foiz).
Hozirda Gretsiyada 9000 dan ortiq mehmonxonalar mavjud. Ko p (6000 dan ortiq)
ʻ
orollar va orollar mavjudligi tufayli turizmni geografik hududlarning keng doiralarida
27

rivojlantirish mumkin. Bundan tashqari, landshaftning rang-barangligi, ko plab tarixiyʻ
obidalar, qishloqlar, shuningdek, turli xil tadbirlar turizmni rivojlantirish uchun
cheksiz imkoniyatlar yaratadi.
Sayyohlarning taxminan 85% G arbiy Yevropadan keladi: 21,2% Buyuk Britaniyadan,
ʻ
17,5% Germaniyadan, 8,8% Italiyadan, 5,3% Frantsiyadan, 5,2% Gollandiyadan, 7,5%
Skandinaviyadan 9
.
Sharqiy Yevropa va Xitoydan Gretsiyaga borishni afzal ko rayotgan sayyohlar soni
ʻ
ortib bormoqda. Bu sayyohlar keladigan mamlakatlar doirasini kengaytiradi va
xizmatlar, ob ektlar va diqqatga sazovor joylarga yangi ehtiyojlarni yaratadi (1-rasmga
ʻ
qarang). Gretsiya turizmi ko plab madaniy xususiyatlar va istiqbollarga ega. Bundan
ʻ
biri, mamlakatning tarixiy bog liqliklari va antik qadim civilizatsiyalardan qolgan
ʻ
yodgorliklaridir. Yunoniston shaharlarida antik yodgorliklarni ko rish uchun ko plab
ʻ ʻ
turistlar bormoqda, masalan, Afinada Akropol va Parthenon. Boshqa xususiyatlar
orasida Gretsiyaning ta sirli ko plik bo lgan adabiy, fikriy, va san at tarixi bor.
ʻ ʻ ʻ ʻ
Misollar uchun, filosofiyada, demokratiyada, va teatrlarda qadim Yunonistonning katta
ro yxatlarini eslab qolish mumkin. Bu turizmga qiziqarli va ma qul keladi.
ʻ ʻ
Gretsiyaning turizm istiqbollari o rtacha ildizda sezonal bo lib, yoz va harorat sezoni
ʻ ʻ
yilning boshlang ich oylarida, ya ni aprel-oktabr davomida eng yorqin. Shuningdek,
ʻ ʻ
adriyatik va egerskiy ko plab sohil bo ylab oq yevropa qismlarida turistlarni jalb qilish
ʻ ʻ
uchun jonli dengiz va ko plik ormonlar bor. Buning bilan birga, Gretsiya yemakchilik
ʻ
madaniyati ham e tibor to playdi. Taomlarining zaxiralari, mazasi, va guruhlar haqida
ʻ ʻ
xabarlar yengi chaqaloqchilik madaniyatini tajriba qilish uchun yaxshi joy hisoblanadi.
O tgan yillarda, ekologik turizm ham Gretsiyada osonlik bilan rivojlanmoqda, ko p
ʻ ʻ
joylarda tabiat boyliklarini saqlab qolish uchun harakat qilingan. Bu, qishloq
xo jaligiga ta sir qilmasdan, tabiatga yaqinlashish imkoniyatini beradi.
ʻ ʻ
Yaxshi qulaylik va shifokor xizmatlar, turizm tashkilotlari va mehmonxonalarning
tarqalgan ko rsatkichlari ham Gretsiyani dunyodagi turizm markalari orasida o rnini
ʻ ʻ
saqlamoqda. Gretsiya turizmi bir necha xususiyatlarga ega:
9
O’zbekiston Respublikasi turizm haqidagi qonuni. Qonunchilik palatasi tomonidan 2019-yil 16-aprelda qabul qilingan.
Senat tomonidan 2019-yil 21 - iyunda ma’qullangan.
28

Tarixiy va madaniy bog liqlar: Gretsiya, antik yodgorliklar, tarixiy joylar va qadimiyʻ
obrazlarga ega bo lgan mamlakatdir. Yunonistonning dengiz bilan chegaralangan
ʻ
qismida joylashgan mamlakat, ko plab antik qadim shaharlar, komplekslar va
ʻ
architectura to plamlariga ega. Bu joylar o rtasida Akropol, Parthenon, Delphi mavjud.
ʻ ʻ
Tabiiy xususiyatlar: Gretsiya tabiatining o rni ham juda ahamiyatli. Bunday joylar
ʻ
orasida eski agrolar, ko plab ormonlar, oqdo zoqlar va sarg ish havzalar bor.
ʻ ʻ ʻ
Chiroqlar, epir xalq do stlari va kossovlarni o z ichiga olgan yovvoyi sohil joylar ham
ʻ ʻ
turistlarni jalb qiladi. Muzeylar va monumentlar: Gretsiya, ko plab muzeylar,
ʻ
monumentlar va arxeologik joylar bilan mashhurdir. Bu yerlarning ko pida, antik
ʻ
qadimiyatdan qolgan buyuk qadimiy obrazlar, san at asarlar va qadimiy qismatlar
ʻ
saqlanadi. Mutfak va gastronomiya: Gretsiya mutfagi dunyodagi eng mashhur
mutfaklardan biri hisoblanadi. Yerli taomlar, zaxira, zaytunlar, mezalarni ko p qismda
ʻ
tabiiy va organik mahsulotlardan tayyorlanadi. Maliksiy do stlar, gyros, moussaka va
ʻ
baklava kabi xilma-xil taomlar turistlar uchun o zlarining gastronomik tajriba his
ʻ
qilishga imkon beradi. Adriatik va Egerskiy ko plab sohillar: Gretsiyaning ko plab
ʻ ʻ
turistik shaharlari va sohillari, sarg ish dengizlari bilan mashhurdir. Ko plab sohillar
ʻ ʻ
suv bilan doimiy yaqinlashish imkoniyatiga ega bo lib, bu esa turistlar uchun suv
ʻ
sohibi faoliyat, suzish va qayish imkoniyatlarini o rnatadi. Ekologik turizm: Gretsiya,
ʻ
qishloq xo jaligi va tabiatni saqlashda muvaffaqiyatli bo lgan mamlakatlar orasida
ʻ ʻ
joylashadi. Ko plab tabiiy rezervatlar, qal alar va tabiat boyliklari turistlar uchun
ʻ ʻ
sayohatlar, ko ngilochar joylar va ekologik muhitlar taqdim etadi. Gretsiyaning
ʻ
turizmida bu xususiyatlar turistlar uchun unikal va mashhur joylar taqdim etadi va
mamlakatning turizm sanoati uzoq muddatli taraqqiy etmoqda.
2. 2 Gretsiyaga sayohatlarning rivojlanishi va istiqbollari
Shimoliy sohilda joylashgan Agios Georgios shahri qumli plyajlari bilan mashhur.
Bundan tashqari, bu erda dengizdan engil shabada doimo esib, vindserfing uchun
qulay sharoit yaratadi. Ammo xuddi shu nomdagi shaharda, lekin orolning janubi-
29

g arbiy qismida bolalar bilan dam olish yaxshi: bu erda suv toza, shaffof, mashinalarʻ
kamdan-kam o tadi va dengiz chuqurligi juda sayoz
ʻ 10
.
Agar siz sayoz suvda chayqalishni xohlamasangiz, orolning eng tanho ko rfaziga -
ʻ
Agniga boring. Bu erda hech qachon ko p odamlar bo lmaydi, plyaj toshli, ammo
ʻ ʻ
qirg oqdan bir necha metr masofada siz katta chuqurlikka sho ng ishingiz mumkin.
ʻ ʻ ʻ
Shovqinli kompaniyani yaxshi ko radiganlar g arbiy sohildagi Agios Gordisda
ʻ ʻ
yig iladigan kompaniyadan zavqlanadilar: hashamatli kvartiralar, villalar va
ʻ
mehmonxonalar kechayu kunduz to xtamaydigan barcha turdagi o yin-kulgilarni taklif
ʻ ʻ
qiladi.
Korfudagi eng yoshlar kurorti nomi Acharaviga tegishli: u eng uzun plyajlar qatoriga
ega va butun qirg oq bo ylab o zlarining barlari va diskotekalari bilan mashhur
ʻ ʻ ʻ
mehmonxonalar va mehmonxona majmualari mavjud. Bu yerda siz nafaqat dengiz
sohilida soyabon ostidagi qulay quyosh kreslosida dam olishingiz, balki kurort
muolajalaridan o tishingiz mumkin, suv sporti markazida esa o qituvchilar
ʻ ʻ
rahbarligida vindserfing, suv chang isi, kanoeda eshkak eshish, katamaran, yelkanli
ʻ
qayiqlar yoki faqat "banan" da. Acharavida Hydropolis akvaparki mavjud bo lib, u
ʻ
erda bolalar ham, kattalar ham suv slaydlaridan zavqlanishadi.
Benitses suv sporti uchun juda ko p turli xil variantlarni taklif qiladi: bu erda siz
ʻ
paraplan, suv chang isi va velosipedda uchishingiz va qayiqda qiziqarli
ʻ
ekskursiyalarga borishingiz mumkin.
10
Krutik, A.B. Ijtimoiy-madaniy xizmat va turizmda iqtisodiyot / A.B. Krutik, M.V. Reshetova. -2-nashr, 2010. B. 218.
30

Turli toifadagi sayyohlar Paleokastritsada dam olishadi. Siz qumli plyajlari bo lganʻ
ajoyib ko rfazlardan, turli xil ranglar bilan porlayotgan dengizning go zalligidan
ʻ ʻ
bahramand bo lishingiz mumkin. Ziyoratchilar Bibi Maryam monastirini ziyorat qilish
ʻ
uchun bu erga kelishadi. Shuningdek, sho ng in va snorkeling uchun ajoyib sharoitlar
ʻ ʻ
mavjud. Ochiq havoda o tkazgan bir kundan so ng, faqat mahalliy restoranlarda taklif
ʻ ʻ
qilinadigan yangi omar taomlari ayniqsa mazali bo lib ko rinadi.
ʻ ʻ
Oroldagi eng mashhur odam - Sankt-Spiridon. U bir necha bor Korfuni turli
muammolardan qutqardi: ochlik, vabo, turk reydlari. Shu sababli, orol butun dunyodan
imonlilar Korfu shahridagi uning nomidagi cherkovda joylashgan Avliyo Spiridonning
yodgorliklarini ziyorat qilish uchun tashrif buyuradigan ziyoratgohlardan biriga
aylandi. Yodgorliklari bor yodgorlik minnatdor ziyoratchilar tomonidan olib kelingan
yoki yuborilgan har xil qurbonliklar bilan bezatilgan. Va bu ibodatxonaning qo ng iroq
ʻ ʻ
minorasi shahardagi eng baland bino.
Korfudagi eng muhim bayram - Pasxa. Birinchi bayram korteji Palm yakshanba kuni
boshlanadi va yurishda shaharning 18 ta filarmoniya orkestri ishtirok etadi. To rt
ʻ
ovozda ijro etilgan mashhur kuylar sadolari poytaxt ko chalarini to ldiradi. Muqaddas
ʻ ʻ
hafta davomida orkestrlar turli joylarda kontsertlar uyushtiradilar, bu Masihning
tirilishidan oldingi voqealarni eslatadi. Muborak Juma kuni ko plab diniy marosimlar,
ʻ
ular davomida imonlilar ulkan torts shamlari, Venetsiyalik chiroqlar va bannerlarni
31

olib yurishadi. Muqaddas shanba kuni, barcha cherkovlarning qo ng iroqlari sadolariʻ ʻ
ostida, bayram arafasida Eski shahar aholisi derazalaridan loy ko zalarni suvga
ʻ
tashlashadi. Pasxa kuni yarim tunda 12 ga kelib, barcha imonlilar qirmizi bannerlar
bilan bezatilgan va yonib turgan shamlar bilan bezatilgan balkonlarda saf tortadilar.
Aynan yarim tunda salomlar va otashinlar boshlanadi va aholi shamlar va
chiroqlarning son-sanoqsiz chiroqlari bilan yoritilgan kortejlarda saf tortadi,
ibodatxonalarga to planadi. Bayram tun bo yi davom etadi "Ta Carnavalia" bayrami
ʻ ʻ
ham o rta asrlardagi Venetsiyalik karnavallardan boshlanadi. Ushbu festival davomida
ʻ
aholi karnaval liboslarida kiyinadilar, musiqa va qahqaha bir necha kun davomida
ko chalarda susaymaydi, majburiy ion qo shiqlari va raqslari bilan yurishlar
ʻ ʻ
uyushtiriladi.
Ammo Korfuga qachon tashrif buyurishingizdan qat i nazar, dam olish tuyg usi
ʻ ʻ
qalbingizda saqlanib qoladi. Flagman Travel kompaniyasi esa ushbu ajoyib orolda siz
uchun eng mos dam olish variantini tanlaydi.
Kos haqli ravishda "Egey dengizining bog i" hisoblanadi. Agar siz dam olishni noyob
ʻ
ekologik sharoitda o tkazmoqchi bo lsangiz, Kos orolida dam olishni tanlang.
ʻ ʻ
Orolning katta qismini egallagan tekis qismi ko katlar bilan o ralgan. Kos orolida
ʻ ʻ
tog lar ham bor, shuning uchun tog yo llari bo ylab sayr qilishda toza tog havosidan
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
nafas olishingiz mumkin. Mahalliy diqqatga sazovor joylar bilan tanishish uchun esa
bir yoki ikki kundan ko proq vaqt sarflashingiz kerak. Shu bilan birga, ko ngilochar
ʻ ʻ
dasturlar va tungi diskotekalar taklif qiladigan sayyohlik markazlari jonli tungi hayotni
sevuvchilarni zeriktirmaydi. Faol dam olishga qiziquvchilar ham hafsalasi pir
bo lmaydi: ular turli suv sportlaridan bahramand bo lishlari mumkin.
ʻ ʻ
Orol bilan havo aloqasi mavjud. Bu erga Rossiyadan maydan oktyabrgacha charter
reys bilan borishingiz mumkin. May va oktyabr oylarida Kosga haftasiga bitta
samolyot uchadi, ammo suzishning eng yuqori mavsumida, iyundan sentyabrgacha
haftasiga to rttagacha reyslar amalga oshiriladi. Boshqa paytlarda Afinadan reyslar
ʻ
mavjud.
Kosda sizni har xil turdagi plyajlar kutmoqda. Ular uzunligi bo yicha farqlanadi: uzun
ʻ
va qisqa; oq, oltin va hatto qora bo lishi mumkin bo lgan qumning rangi, toshlarning
ʻ ʻ
32

kattaligi bilan. Kos plyajlarida siz nafaqat qulay koylarni, balki tubdan ko pʻ
pufakchalar paydo bo lganda, tabiiy kelib chiqadigan haqiqiy jakuzilarni ham
ʻ
topishingiz mumkin. Va Psalidi yaqinida joylashgan qirg oqda shifobaxsh suvlari
ʻ
oltingugurtga boy bo lgan bir nechta termal buloqlar mavjud. Kos orolida Gippokrat
ʻ
tomonidan birinchi tibbiyot maktabi ochilgani bejiz emas. Bu erda tabiiy sharoitlarning
o zi davolaydi: toza havo va mineral bilan boyitilgan suv.
ʻ
Kichik o lchamiga qaramay, orolda juda ko p turli xil hayvonlar yashaydi, bu
ʻ ʻ
hududning yaxshi ekologiyasidan dalolat beradi. Sohilda siz O rta dengiz muhrlari va
ʻ
dengiz toshbaqalarini uchratishingiz mumkin, agar omadingiz bo lsa, qish uchun
ʻ
orolga keladigan flamingolarni ko rishingiz mumkin.
ʻ
Siz mashhur Kos-Kefalos kurortida go zal tabiatni topasiz. Mahalliy qumli plyajda suv
ʻ
sporti uchun yaxshi sharoitlar mavjud: uskunalar tarqatish punkti, veykbording va suv
chang isi mavjud. Besh kilometrlik qumli plyaj sayyohlarni yaqin atrofdagi Kamari
ʻ
shahriga jalb qiladi.
Tungi ziyofatlarni sevuvchilar aeroportdan atigi besh kilometr uzoqlikda joylashgan
Kardamena shaharchasida to planishadi. Bundan tashqari, uch kilometrlik qumli plyaj
ʻ
mavjud. Faol vulqonni ko rishni istaganlar esa portdan qayiqda yaqin atrofdagi Nisiros
ʻ
oroliga borishlari mumkin.
Kosning asosiy diqqatga sazovor joylaridan biri bu qadimgi yunonlarning shifo xudosi
Asklepiy ibodatxonasining xarobalari. Yana bir unutilmas joy tibbiyot rivoji bilan
bog liq - afsonaga ko ra, Gippokratning o zi tomonidan ekilgan chinor. Ushbu
ʻ ʻ ʻ
qadimiy daraxtning tanasi aylanasi o n ikki metrni tashkil qiladi. Pyli xarobalariga
ʻ
tashrif buyurib, qadimiy shahar me morchiligi haqida tasavvurga ega bo lishingiz
ʻ ʻ
mumkin. XIV asrda qurilgan Vizantiya cherkovi ham bor. Kefalosda esa sayyohlarni
orolning qadimiy poytaxti Astypalaia xarobalari o ziga tortadi. Kosda siz musulmon
ʻ
madaniyatining yodgorliklarini - ajralmas atributlari bo lgan masjidlarni - minoralarni
ʻ
topishingiz mumkin. Timian shahri yaqinidagi tog ning tepasida mag rur ritsar qal asi
ʻ ʻ ʻ
joylashgan. Kos shahrining markazida joylashgan Arxeologiya muzeyiga tashrif
buyurib, Kosda yashagan odamlarning hayoti va madaniyati bilan tanishishingiz
mumkin.
33

Faol dam olishni sevuvchilar uchun. Kosda siz bemaqsad, vindserfing va yaxtada sayr
qilishingiz mumkin. Psalidi plyajida butun sörf stantsiyasi mavjud. Kardamena, Kos va
Psalidida sho ng in markazlari ham tashkil etilgan.ʻ ʻ
Kosdagi bayramlar. Orolning mahalliy aholisi nafaqat mehmondo st va do stona, balki
ʻ ʻ
ular qadimgi an analarni ham saqlab qolishgan. Shunday qilib, Aziz bayrami. Pili
ʻ
shahridagi Jorj an anaviy ravishda ot poygasi bilan nishonlanadi va avgust oyida
ʻ
o tkaziladigan asal, baliq va vino festivallari o zining o ziga xos xalq liboslari va
ʻ ʻ ʻ
olovli raqslari bilan esda qoladi.
Kosdagi dam olish nafaqat quyoshga botish va yaxshi suzish, balki Gretsiya
madaniyati va urf-odatlari bilan tanishish, me moriy va tarixiy yodgorliklarni
ʻ
o rganish, sog lig ingizga foyda keltirish va uzoq vaqt esda qolish imkonini beradi!
ʻ ʻ ʻ
Yunonistonning janubidagi yarim orol Peloponnes nafaqat toza dengizi va go zal
ʻ
manzarasi bilan sayyohlarni o ziga tortadi. Peloponnesdagi bayram qadimgi yunon
ʻ
tsivilizatsiyasining kelib chiqishiga sayohatga aylanadi. Axir, Afina bilan
raqobatlashadigan va o zining "Sparta ta limi" bilan mashhur bo lgan Sparta aynan shu
ʻ ʻ ʻ
erda joylashgan edi. Krit-Miken madaniyatining markazlaridan biri Peloponnesda -
shohlar qabrlari bilan mashhur bo lgan "oltin" Mikenada joylashgan. Yarim orolning
ʻ
markazi bo lgan Korinf hatto uchta yunon ordenlaridan biriga - Korinfga nom bergan;
ʻ
barglar shaklidagi bosh harfli ustunlar bugungi kungacha saqlanib qolgan
ibodatxonalarning asosiy bezaklari hisoblanadi.
Peloponnes ilgari eng mashhur kurortlar qatorida emas edi, birinchi navbatda, unga
borish qiyin edi: siz Afinada samolyotlarni almashtirishingiz kerak edi. Afinadan
yarim orolga samolyotda uchishingiz mumkin, ayniqsa Kalamata, Trioli yoki
Araxosda dam olmoqchi bo lsangiz - ularning o z aeroportlari bor. Ammo siz
ʻ ʻ
mashinada ham sayohat qilishingiz mumkin, chunki Afinadan Peloponnesgacha ikki
soatdan ortiq yo l yo l. Uchinchi yo l bor - dengiz orqali: Peloponnesdagi portlar
ʻ ʻ ʻ
nafaqat Gretsiyadan, balki boshqa mamlakatlardan ham kemalarni qabul qiladi; Bu
erga borishning eng oson yo li - Italiyadan. Ammo 2011 yildan beri hammasi yaxshi
ʻ
tomonga o zgardi. Yoz oylarida Aeroflot Moskvadan Araxosga (Patrai aeroporti)
ʻ
34

to g ridan-to g ri reysni amalga oshiradi va u yerdan mahalliy mehmonxonalarga toshʻ ʻ ʻ ʻ
otish masofasida joylashgan 11
.
Peloponnesga borganingizda, siz yo l muammolarini unutasiz. Ma rifiy ekskursiyalar,
ʻ ʻ
dengizning musaffo suvlarida suzish, qiziqarli ko ngilochar dastur va suv sporti barcha
ʻ
vaqtingizni oladi va uzoq vaqt esda qoladi.
Peloponnesda har qanday lazzat uchun plyajlar mavjud. Peloponnesda siz qumli
plyajlar yoki qum va mayda toshli plyajlarni topasiz. Agar siz butun oilangiz bilan
ta tilga chiqsangiz, unda Achaea va Korinfiya plyajlariga ustunlik berish yaxshidir. Bu
ʻ
yerda, ayniqsa, oilaviy dam olish uchun qulay sharoitlar yaratilgan. Peloponnes
janubida nafaqat o zining go zalligi, balki shaxsiy hayoti bilan ham o ziga tortadigan
ʻ ʻ ʻ
plyajlar mavjud.
Moviy bayroqli Archangelos plyaji Lakoniyada eng yaxshisi hisoblanadi va Elisda
osmon rangli bayroqli uchta qumli plyajlar mavjud - Kurouta, Chrysi Akti va
Zacharoda.
Achaea da siz tosh va qum o rtasida tanlovingiz ham bor va qaroringizga qarab siz
ʻ ʻ
Simpolitiyadagi toshli plyajga yoki Kalogriyadagi qumli plyajga borishingiz mumkin.
Messiniyada siz Mikri-Mantinia shahriga borishingiz mumkin, u erda ko ngilochar
ʻ
industriya yanada rivojlangan va mahalliy taomlarni taklif qiluvchi restoranlar suvning
eng chekkasida joylashgan.
Korinf yodgorliklari qadimgi va xristian tarixi bilan bog liq. Qadimgi davr Apollon
ʻ
ibodatxonasini (miloddan avvalgi 6-asr), Rim agorasi xarobalari, butun shaharni
ta minlovchi ichimlik suvi manbai bo lgan Pirena xarobalarini, hukmronlik davrida
ʼ ʻ
gladiatorlar janglari o tkazilgan amfiteatrni eslatadi. Avgust va davolovchi xudo
ʻ
Asklepiyga bag ishlangan ma bad majmuasi. Xristian tarixi esa havoriy Pavlusning
ʻ ʻ
shahardagi faoliyati bilan bog liq; Havoriyning mashhur maktublaridan biri
ʻ
"Korinfliklarga" shahar aholisiga bag ishlangan. Bema, ayniqsa, havoriy Rim
ʻ
prokonsuli Gallio oldida va z qilgan maydondagi minbarni hurmat qiladi. Akrokorinf
ʻ
tepaligida Vizantiya, Rim va Turk istilolarini eslab qolgan devor qoldiqlari topiladi.
11
Gradov, A.P. Milliy iqtisodiyot: darslik / A.P. Gradov. 2-nashr.-SPb.: Peter, 2018. - 240 p.
35

Messiniyadagi elita bayrami. Aynan shu erda hashamatli mehmonxonalar va yaxshi
jihozlangan ko ngilochar markazlar jamlangan Kosta-Navarino kurort zonasiʻ
yaratilmoqda. Bu yuqori darajadagi kurort o zining rivojlangan infratuzilmasi va
ʻ
yoqimli dam olish uchun barcha sharoitlar yaratilgan qumli plyajlari bilan o ziga jalb
ʻ
qiladi. Qadimiy Pilos shahri Kosta-Navarinoning yonida joylashgan va bu yaqinlik
dam oluvchilarga boy madaniy dasturni taqdim etadi. Pilosda siz qirol Nestorning
saroyini ko rishingiz mumkin - Gomerning "Iliadasi" qahramonlaridan biri, Navarino
ʻ
ko rfazining go zal qirg og i bo ylab sayr qilish, XVI asrdagi turk qal asiga tashrif
ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ ʻ
buyurish va original retseptlar bo yicha tayyorlangan yangi baliqlarni tatib ko rish
ʻ ʻ
mumkin.
Nafplio o zining qulay romantik muhiti, shuningdek, kafe, taverna va restoranlarda
ʻ
taqdim etiladigan turli xil mazali taomlari bilan sayyohlarni o ziga jalb qiladi. Aynan
ʻ
shu shaharda muzqaymoq ishlab chiqariladi, bu Gretsiyada eng mazali hisoblanadi.
Antica Gelateria di Roma kafesida turli xil ta mlarni tatib ko rishingiz mumkin
ʻ ʻ
Savouras va Arapakos tavernalarida qadimgi mahalliy retseptlar bo yicha tayyorlangan
ʻ
yangi baliqlardan bahramand bo lishingiz mumkin, Karamanlis go shtli taomlari bilan
ʻ ʻ
mashhur va Omorphi Poli menyusi nafaqat taomlarni o z ichiga oladi. mahalliy, balki
ʻ
italyan oshxonasi ham. Bu shahardan kombola olib kelishni unutmang. Turli
materiallardan tayyorlangan bu tasbeh boncuklar Gretsiyada erkaklik atributiga
aylandi.
Peloponnesdagi ekskursiyalar: asrlar davomida sayohat. Peloponnesdagi dam olish siz
uchun qadimgi dunyo tarixini o rganish uchun vosita bo lishi mumkin. Mikenada
ʻ ʻ
mashhur Arslon darvozasi bo lgan qirol saroyining xarobalari saqlanib qolgan. Sparta
ʻ
ham shu erda joylashgan bo lib, u uch yuzta spartaliklarning jasorati tufayli erkaklik
ʻ
va o z vataniga xizmat qilish ramziga aylangan. Olimpiyada siz o yinlar tug ilgan
ʻ ʻ ʻ
stadionni ko rasiz, uning an anasi bugungi kungacha saqlanib qolgan. Epidavrda siz
ʻ ʻ
akustik tizimining siri haligacha hal qilinmagan eng qadimiy teatrga tashrif
buyurishingiz mumkin. Zamonaviy muhandislar nima uchun sahnaga tushgan tanga
ovozi hatto eng orqa qatorlarda ham eshitilishini hech qachon tushuna olmadilar.
36

Peloponnesda siz har qanday bayramni tanlashingiz mumkin - arzondan
hashamatligacha, ammo bundan qat i nazar, siz iliq kutib olish, issiq quyosh, iliqʻ
dengiz va tarixga qiziqarli ekskursiyani topasiz 12
.
12
Savelyev, V. Rossiya turizm sohasida qanday raqobatlashmoqda / V. Savelyev // Turizm: amaliyot, muammolar,
istiqbollar, 2009. - 6-son. - B.15-17.
37

XULOSA
O zining qulay geografik joylashuvi, iqlimi va katta madaniy va tarixiy merosiʻ
tufayli Gretsiya turizmga moyil. Umuman olganda, mamlakat ochiq osmon ostidagi
qadimiy va qadimiy madaniyat yodgorliklarining noyob to plamidir. Har bir shaharda
ʻ
muzey yoki arxeologik joylar, sirk xarobalari, teatrlar, diniy va ma bad binolari
ʻ
mavjud.
Gretsiya bir nechta kurort zonalariga bo lingan, ularning har biri o z "profiliga"
ʻ ʻ
ega, shuning uchun bayramingizning tabiatiga qarab siz o zingiz uchun mos keladigan
ʻ
narsani tanlashingiz mumkin. Agar sizning ta tilingiz mashhur tarixiy joylarga tashrif
ʻ
buyurish va plyajda vaqt o tkazishni o z ichiga olsa, eng yaxshi variant - Xalkidiki. Bu
ʻ ʻ
go zal tabiati, yumshoq iqlimi, rivojlangan sayyohlik infratuzilmasi va qiziqarli
ʻ
ekskursiya turlari va sayyohlik marshrutlari bilan Gretsiyadagi eng mashhur
kurortlardan biridir.
Ommaviy rus sayyohlaridan uzoqda dam olishni va yangi turistik hududlarni
kashf qilishni afzal ko rgan sayohatchilar Peloponnesga qiziqishadi. Krit, Korfu,
ʻ
Mikonos, Rodos - bu Rossiya bozoridagi eng mashhur yunon orollari. Ular yoshlarni
va badavlat keksalarni jalb qiladi. Loutraki kurorti kunduzi plyajda, kechasi esa
diskotekalarda dam olishni afzal ko radigan sayyohlar uchun mashhur tanlovdir. Qulay
ʻ
iqlim, ko plab madaniy, tarixiy va tabiiy diqqatga sazovor joylar Gretsiyaga
ʻ
sayohatchilarni qayta-qayta jalb qiladi. Ko p sonli kurortlar, orollar va qiyin
ʻ
marshrutlar tufayli sayyohlar oqimi har yili ortib bormoqda.
Yunonistonning chiqish turizmi sifatidagi xususiyatlari orasida:
yumshoq O rta er dengizi iqlimi (boshqa Evropa kurortlariga nisbatan juda yumshoq)
ʻ
va uzun qirg oq chizig i (materik va orol), plyaj turizmi uchun maqbul imkoniyatlarni
ʻ ʻ
ta minlaydigan dam olish mavsumi Shimoliy Gretsiyaga qaraganda orollarda apreldan
ʻ
oktyabrgacha davom etadi; shimoliy - iyundan sentyabrgacha);
mamlakatning Shengen Ittifoqiga kirishi (Shengen zonasi 25 ta Evropa davlatini o z
ʻ
ichiga oladi va xalqaro turizm uchun yaratilgan ma lum bir davlatga o xshaydi, kirish
ʻ ʻ
va chiqishda chegara nazorati mavjud);
38

Xulosa qilib aytishimiz mumkinki, Gretsiyadagi har qanday kurortda siz ham o yin-ʻ
kulgi, ham shaxsiy hayot uchun joylarni topasiz, chunki bugungi kunda Gretsiyada
yaxshi dam olish uchun kerak bo lgan hamma narsa mavjud.
ʻ
39

FOYDALANILGAN MANBALAR RO YXATIʻ
I. O zbekiston Respublikasi Prezidentining asarlari:
ʻ
1) O zbekiston Respublikasi Prezidentining 2019-yil 5-yanvardagi DP-5611-son
ʻ
Farmoniga 1-ILOVA 2019 — 2025-yillarda O zbekiston Respublikasida turizm
ʻ
sohasini rivojlantirish konseptasi.
2) O zbekiston Respublikasi turizm haqidagi qonuni. Qonunchilik palatasi tomonidan
ʻ
2019-yil 16-aprelda qabul qilingan. Senat tomonidan 2019-yil 21 - iyunda
ma qullangan.
ʻ
II. Asosiy adabiyotlar:
1. Nureyeva, R.M. Milliy iqtisodiyot / tahrir. R.M. Nureyev. M.: INFRA-M, 2011.
-B.210-213.
2. Donichev, O.A. Mintaqaning turistik salohiyatini baholashda iqtisodiy va
matematik ko rsatkichlar / O.A. Donichev, Z.V. Mashchenko, T.O. Donicheva //
ʻ
Mintaqaviy iqtisodiyot: nazariya va amaliyot, 2013. -№7.- P.35-41.
3. Avdeev, V. Turizm sektori: tartibga solish samaradorligi / V. Avdeev // Audit
va soliq, 2009. - No 7. - B. 21-23.
4. Dauns, D. Sanoat rivojlanishining asosi sifatida turizm samaradorligi D.
Dauns//Turizm: huquq va iqtisodiyot, 2010.-No 2.- B. 15-18.
5. <http://www.orenair.ru/kompaniya/raskrytie-informatsii/> - "Orenburg havo
yo llari" ma lumotlarini oshkor qilish.
ʻ ʻ
6. Sharafutdinov, V.N. Aviakompaniyalarning semantik yuki haqida / V.N.
Sharafutdinov // Turizm: huquq va iqtisodiyot, 2011.-№ 2. - 18-23-betlar.
7. <http://www.orenair.ru/kompaniya/raskrytie-informatsii/godovye-otchety/> - "
ORENAIR " sayyohlik agentligi faoliyati to g risidagi yillik hisobot
ʻ ʻ
8. Rossiyada xalqaro turizm // Turizm: amaliyot, muammolar, istiqbollar, 2011.-
№ 9. - 60-61-betlar.
9. Ismayev, D.K. Sayohat kompaniyasining asosiy faoliyati (Rossiya sayyohlik
sanoati misolida). O quv-uslubiy qo llanma / Ismayev, D.K. 2010 yil 15-17-
ʻ ʻ
betlar.
40

10. Gorbatovskiy, V.V. Rossiyada tabiiy turizm / V. V. Gorbatovskiy, A.
Golosovskaya - M.: 2010. - 224 b.
11. Barzykin, Yu. Turizm hayot tarzi sifatida / Yu. - 17-19-betlar.
12. Moiseeva, E.G. Turizm - mamlakatning ijtimoiy-madaniy rivojlanishi uchun
manba Moiseeva E. G. // Turizm: huquq va iqtisodiyot, 2011. -№1. - 13-16-
betlar.
13. Vavilin, M.V. Turistik iqtisodiy zonalar / M.V. Vavilin // Legality, 2012. -No 1.
- B.53-55.
14. Mutalieva, A.A. Turizm faoliyati muammolari / A.A. Mutalieva // Rossiya
qonunlari: tajriba, tahlil, amaliyot, 2010. - № 2. - B.99-102.
15. Matyunin, V.M. Turizm xizmatlari bozorini rivojlantirish / V.M. Matyunin //
Ekspert, 2009. -22 p.
16. Volkov, S.K. Rossiya Federatsiyasi turistik yo nalish sifatida: targ ib qilishʻ ʻ
muammolari va echimlari / S.K. Volkov // Mintaqaviy iqtisodiyot: nazariya va
amaliyot, 2013.- No 4.-P.57-62.
17. Pisarevskiy, E.L. "Turistik rasmiyatchiliklar" va turizm xavfsizligini ta minlash
ʻ
Pisarevskiy E.L. Turizm: huquq va iqtisodiyot, 2009. - 4-son. - B.9-14.
18. Suslova, Yu.A. Mamlakat ichidagi turizm va rekreatsiya: umumiy masalalar /
Yu.A. Suslova // Buxgalteriya hisobi, 2010. -№9. -B.51-55.
19. Krutik, A.B. Ijtimoiy-madaniy xizmat va turizmda iqtisodiyot / A.B. Krutik,
M.V. Reshetova. -2-nashr, 2010. B. 218.
20. Gradov, A.P. Milliy iqtisodiyot: darslik / A.P. Gradov. 2-nashr. SPb.: Peter,
2018. - 240 p.
21. Savelyev, V. Rossiya turizm sohasida qanday raqobatlashmoqda / V. Savelyev //
Turizm: amaliyot, muammolar, istiqbollar, 2009. - 6-son. - B.15-17.
III. Qo shimcha adabiyotlar:
ʻ
1. O zbekiston Respublikasining “Turizm to g risida” gi Qonuni. T.: 1999.
ʻ ʻ ʻ
2. «O zbekiston Respublikasining turizm sohasini jadal rivojlantirishni ta minlash
ʻ ʻ
chora-tadbirlari to g risida» O zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni. 2016
ʻ ʻ ʻ
yil 2 dekabr, PF-4861-son.
41

3. «O zbekiston Respublikasi turizmni rivojlantirish davlat qo mitasi faoliyatini tashkilʻ ʻ
etish to g risida» O zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori. 2016 yil
ʻ ʻ ʻ III.
Qo shimcha adabiyotlar:
ʻ
1. O zbekiston Respublikasining “Turizm to g risida” gi Qonuni. T.: 1999.
ʻ ʻ ʻ
2. «O zbekiston Respublikasining turizm sohasini jadal rivojlantirishni ta minlash
ʻ ʻ
chora-tadbirlari to g risida» O zbekiston Respublikasi Prezidentining farmoni. 2016
ʻ ʻ ʻ
yil 2 dekabr, PF-4861-son.
3. «O zbekiston Respublikasi turizmni rivojlantirish davlat qo mitasi faoliyatini tashkil
ʻ ʻ
etish to g risida» O zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori. 2016 yil 2-dekabr,
ʻ ʻ ʻ
PQ-2666-son.
4. Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qatiy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har
bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo lishi kerak. O zbekiston Respublikasi
ʻ ʻ
Vazirlar Makamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga bag ishlangan
ʻ
majlisidagi O zbekiston Respublikasi Prezidentining nutqi. // Xalq so zi gazetasi. 2017
ʻ ʻ
yil 16 yanvar, №11 14
5. Mirziyoev Sh.M. Erkin va farovon demokratik O zbekiston davlatini birgalikda
ʻ
barpo etamiz. Toshkent, “O zbekiston” NMIU, 2017. – 29b.
ʻ
6. Mirziyoev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta minlash yurt
ʻ
taraqqiyoti va xalq farovonligining garovi. “O zbekiston” NMIU, 2017. – 47
ʻ
7. Mirziyoev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga
quramiz. “O zbekiston” NMIU, 2017. – 485b.
ʻ
8. O zbekiston Respublikasi Prezidentining 2017 yil 7 fevraldagi “O zbekiston
ʻ ʻ
Respublikasini yanada rivojlantirish bo yicha harakatlar strategiyasi to g risida” gi
ʻ ʻ ʻ
PF-4947-sonli Farmoni. O zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to plami, 2017
ʻ ʻ
y., 6-son, 70-modda
9. Lilly Martine Kunkef. International Tourism Policy and the Role of Governmens
in Tourism in the Context of Sustainability. GRIN Verlag Germane, 2013
10. Экономика и организация туризма: международный туризм. Под.ред. И.А.
Рябова, Ю.А. Забаева, Е.А. Драчевой. Учебное пособие. Издание второе. М.:
КНОРУС, 2006.
42

11. MamatqulovX . M . Xizmat ko ʻ rsatish sohasiga oid atamalar va iboralar izohli
lug ʻ ati . Toshkent , 2010 y .. 397bet.
12. Сенин В.С. Организация международного туризма. Учебник, Москва 2004.,
397 стр.
IV. Internet resurslari:
1. http://lex.uz
2. www.ziyonet.uz
3. http://www.tourism.uz/
4. http://www.tour.uz/
5. http://www.stat.uz

43

Xalqaro turizm fanidan Gretsiya turizmining rivojlanish xususiyatlari mavzusida kurs ishi

Sotib olish