Investitsiya va uning iqtisodiyotdagi o'rni - Iqtisodiyot - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	9000UZS
Hajmi	2.4MB
Xaridlar	3
Yuklab olingan sana	25 Aprel 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Iqtisodiyot

Sotuvchi

Dilshod

Ro'yxatga olish sanasi 25 Aprel 2024

5 Sotish

Investitsiya va uning iqtisodiyotdagi o'rni

Sotib olish

Mavzu: Investitsiya va uning
iqtisodiyotdagi o‘rni

Reja:

Kirish

Investitsiya muhitining mazmuni va mohiyati

Investitsiya muhitining o’rni va ahamiyati

Investitsiya muhitining baholash ko’rsatkichlari

investitsiyalar — investor tomonidan foyda
olish
maqsadida ijtimoiy soha, tadbirkorlik,
ilmiy
va boshqa faoliyat turlari obyektlariga
tavakkalchiliklar
asosida kiritiladigan moddiy
va
nomoddiy boyliklar hamda ularga bo‘lgan
huquqlar,
shu jumladan intellektual mulk
obyektlariga
bo‘lgan huquqlar, shuningdek
reinvestitsiyalar
bo‘lib, ular quyidagilarni o‘z
ichiga
olishi mumkin:

mablag‘larni, shu jumladan pul mablag‘larini (shu
jumladan
chet el valyutasini), maqsadli bank
omonatlarini,
paylarni, ulushlarni, aksiyalarni,
obligatsiyalarni,
veksellar va boshqa qimmatli
qog‘ozlarni; ko‘char
va ko‘chmas mol-mulkni (binolar,
inshootlar,
uskunalar, mashinalar va boshqa moddiy
qimmatliklarni) ;

Intellektual mulkka doir mulkiy huquqlarni, shu
jumladan
u yoki bu ishlab chiqarish turini tashkil etish
uchun
zarur bo‘lgan, texnik hujjatlar, ko‘nikmalar va
ishlab
chiqarish tajribasi tarzida rasmiylashtirilgan,
patentlangan
yoki patentlanmagan (nou-xau) texnik,
texnologik,
tijoratga oid va boshqa bilimlarni,
shuningdek
O‘zbekiston Respublikasining
qonunchiligida
taqiqlanmagan boshqa qimmatliklarni

investor — foyda olish maqsadida investitsiya
faoliyati
obyektlariga o‘zining mablag‘larini va
(yoki)
qarz mablag‘larini yoxud jalb qilingan
boshqa
investitsiya resurslarini investitsiya
qilishni
amalga oshiruvchi investitsiya faoliyati
subyekti;

mahalliy investorlar — investitsiya faoliyatini
amalga
oshiruvchi O‘zbekiston Respublikasi
fuqarolari,
O‘zbekiston Respublikasi rezidenti
maqomiga
ega bo‘lgan chet ellik fuqarolar va
fuqaroligi
bo‘lmagan shaxslar, shu jumladan yakka
tartibdagi
tadbirkorlar, shuningdek O‘zbekiston
Respublikasining
yuridik shaxslari;

reinvestitsiyalar — investitsiyalardan olingan,
tadbirkorlik
faoliyati va boshqa faoliyat turlari
obyektlariga
kiritiladigan har qanday daromad,
shu
jumladan foyda, foizlar, dividendlar,
royalti,
litsenziya va vositachilik haqlari, texnik
yordam,
texnik xizmatlar uchun to‘lovlar va
haqlarning
boshqa turlari;

to‘g‘ridan-to‘g‘ri chet el investitsiyalari — chet
ellik
investorning hukumat kafolatlarisiz,
tavakkalchilik
sharoitlarida o‘z mablag‘lari yoki qarz
mablag‘lari
hisobidan investitsiyalari;
chet el investitsiyalari —
chet ellik investor
tomonidan
ijtimoiy soha, tadbirkorlik, ilmiy va
boshqa
faoliyat turlari obyektlariga kiritiladigan
moddiy
va nomoddiy boyliklar hamda ularga bo‘lgan
huquqlar,
shu jumladan intellektual mulk obyektlariga
bo‘lgan
huquqlar, shuningdek reinvestitsiyalar;

chet ellik investorlar — chet davlatlar, chet
davlatlarning
ma’muriy yoki hududiy organlari,
davlatlar
o‘rtasidagi bitimlarga yoki boshqa
shartnomalarga
muvofiq tuzilgan yoki xalqaro
ommaviy
huquq subyekti bo‘lgan xalqaro
tashkilotlar,
chet davlatlarning qonunchilik
hujjatlariga
muvofiq tashkil etilgan va faoliyat
ko‘rsatadigan
yuridik shaxslar, har qanday boshqa
shirkatlar,
tashkilotlar yoki uyushmalar, chet davlat
fuqarolari
va O‘zbekiston Respublikasidan tashqarida
doimiy
yashaydigan fuqaroligi bo‘lmagan shaxslar;

O‘zbekiston Respublikasi hududidagi chet el
investitsiyalari ishtirokidagi korxonalar —
aksiyalarining
(ulushlarining, paylarining) yoki
ustav
fondining (ustav kapitalining) kamida o‘n
besh
foizini chet el investitsiyalari tashkil etadigan
korxonalar .

Investitsiyalar va investitsiya faoliyatining asosiy
prinsiplari

Investitsiyalar va investitsiya faoliyatining asosiy
prinsiplari
quyidagilardan iborat:

qonuniylik;

oshkoralik
va ochiqlik;

investitsiya
faoliyatini amalga oshirish erkinligi;

adolatlilik
va investitsiya faoliyati subyektlarining
tengligi;

investorlarga
nisbatan kamsitishga yo‘l qo‘ymaslik;

investorlarning
vijdonliligi prezumpsiyasi.

Sav ollar

1. Inv est it siy alarni amalga oshirish shak llari ?

2. Inv est it siy alar v a inv est it siy a faoliy at ining asosiy
prinsiplari?

3. Inv est it siy a faoliy at ini chek lash, t oʻxt at ib t urish
y ok i t ugat ish holat lari?

4. Konsessiy alar nima?


Mamlakatimizda tarkibiy о‘zgarishlarni izchil amalga
oshirishda qulay investitsiya muhitining yaratilgani
asosiy omil bо‘lib kelmoqda.

Investitsiya muhiti – bu mamlakatdagi investitsiya
jarayonlariga ta’sir kо‘rsatuvchi iqtisodiy,
siyosiy, meyoriy-huquqiy, ijtimoiy va boshqa shart-
sharoitlar majmui

inv est it siy a muhit i

Inflyatsiya darajasi;

Milliy valyutaning konvertatsiyasi;

Iqtisodiy islohotlarni amalga oshirishdagi faoliyat;

Yuqori samarali investitsiya ob'ektlarining mavjudligi;

Istiqbolli sherikning mavjudligi.

Investitsion muhitning bir nechta
xususiyatlari mavjud

investitsion potensial,

investitsion xavf,

investitsion jozibadorlik.

Inv est it siy alar jozibador -
Uchta shartga bog'liq :

qulay investitsiya holati,

soha va mintaqada investitsiya muhiti,

shuningdek investorga qo'shimcha daromad olish
yoki xavfni kamaytiradigan afzalliklarga ega.

Inv est it siy a salohiy at i

o'zida aks ettiradi sifat tavsifi

Bu investitsiya va inshootlarining mavjudligi, xilma-
xilligiga va mintaqaning iqtisodiy rivojlanishi

mintaqaviy rivojlanishiga bog'liq bo'lgan xolis shartlari
miqdorida asosiy makroiqtisodiy xususiyatlarni hisobga
oladi.

Tadqiqot lar shuni k o'rsat adik i
sarmoyaviy salohiyatni shakllantirishga katta
hissasi shundaki,

hududning infratuzilmasi,

innovatsion potentsial infratuzilmasi,

intellektual salohiyat - aholisi.

Infrat uzilma omillari:

mintaqaning iqtisodiy va geografik holati;

hududiy turar joy mintaqa (tashqi chegaralar,

mintaqalar bo'yicha yetkazib beruvchilar

mintaqadagi xavfsizlik

Inv est it sion xav f

Bu sarmoya kiritilgan kapitalni yo'qotish va
kutilayotgan daromadlarni yo'qotish xavfi.

Har bir mintaqaning investitsiya muhitini baholashda,
odatda quyidagi xatarlarni hisobga oladi

Infrastructure projects in Uzbekistan, by sector

X at arlar

investitsiya xatarlarini aniqlaydigan va ko'p jihatdan
oldindan belgilab berish:

- iqt isodiy ;

- moliy av iy ;

- siy osiy ;

- ijt imoiy ;

- ek ologik ;

- jinoy at chi ;

- qonunchilik .

Innov at sion omillar:

Fanning rivojlanish darajasi;

Mintaqadagi ilmiy va texnologik taraqqiyot yutuqlarini
rivojlantirish va

amalga oshirilishning innovatsion darajasi;

Aholining intellektual va ta'lim darajasi.

Mehnat omillari:

Mehnat resurslarining mavjudligi;

Mehnat resurslarining professionalligi;

Malakali ishchi kuchining mavjudligi.

Investitsiya muhiti eng avvalo quyidagi iqtisodiy
omillar orqali belgilanadi:

tabiiy shart-sharoitlar, shu jumladan foydali qazilmalar
zaxiralari,

ishchi kuchi malakasi va о‘rtacha ish haqi darajasi, iqtisodiy
konyunktura holati,

ichki bozor sig‘imi hamda tovarlarni tashqi bozorda sotish
imkoniyatlari,

FDI in Uzbek ist an by economic
act iv it y


kredit tizimi holati, soliqqa tortish darajasi,

ishlab chiqarish va ijtimoiy infratuzilmaning rivojlanganligi,

xorijiy kapitalga nisbatan davlat siyosati,

unga nisbatan imtiyozli shart-sharoitlarning belgilanganligiInvestitsiya muhiti eng avvalo quyidagi iqtisodiy
omillar orqali belgilanadi:

The st ruct ure of Tashk ent st ock
exchange

Toshk ent xalqaro inv est it siy a
forumi

27-yanvar kuni Toshkent xalqaro investitsiya forumini
o tkazdi.ʻ

Forumning asosiy maqsadi iqtisodiyot drayverlari
hisoblangan

energetika, mashinasozlik, elektrotexnika, axborot
texnologiyalari, to qimachilik,
ʻ

qishloq Xo jaligi va oziq-ovqat sanoati,
ʻ

qurilish sohalari hamda hududlarga to g ridan-to g ri xorijiy
ʻ ʻ ʻ ʻ
investitsiyalarni jalb qilishni kengaytirishdir

Toshk ent xalqaro inv est it siy a
forumi

Toshk ent xalqaro inv est it siy a forumi

I nv est it sion muhit ni baholash
hisobni o'z ichiga oladi:

iqtisodiy sharoitlar:

(makroiqtisodiy muhit, YaIM dinamikasi,

milliy daromad,

sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmi,

inflyatsiyaning, yuqori texnologiyali sanoat,

mehnat bozori pozitsiyasi,

pul, moliyaviy, byudjet, valyuta tizimlari

va boshqalardagi vaziyatlar;

Inv est it sion muhit ni baholash
hisobni o'z ichiga oladi:

davlat investitsiya siyosati :

xorijiy investitsiyalarni davlat tomonidan qo'llab-
quvvatlash darajasi,

xorijiy mulkni milliylashtirish,

xalqaro shartnomalarda qatnashish,

siyosiy hokimiyat, davlat muassasalari

va faoliyatining samaradorligi .

Inv est it sion muhit ni baholash
hisobni o'z ichiga oladi:

investitsiya faoliyatining me'yoriy-huquqiy asoslari –

me'yoriy hujjatlar va ularni tuzatish tartibi,

mamlakatdan soliq, valyuta va bojxona rejimi,

ro'yxatdan o'tkazish, ro'yxatga olish,

hisobot berish tartibi,

firmalarning birlashish va tugatilishi,

tartibga solish choralari va ularning faoliyatini nazorat
qilish,

nizolarni hal qilish;

Inv est it sion muhit ni baholash
hisobni o'z ichiga oladi:

sarmoyaviy muhitni belgilaydigan turli omillar
holati to'g'risida –

ma'lumotlar,

haqiqat,

statistik materiallar.

Industry projects in Uzbekistan, by sub-sector

Transport projects in Uzbekistan by sub-
sector In USD million

At rof-muhit omillari:

Atrof-muhit ifloslanishi darajasi;

Mintaqadagi tabiiy-iqlim sharoiti;

Radiatsion ifloslanish darajasi.

J inoiy omillar:

Jinoyatlarning og'irligini hisobga olgan holda
mintaqadagi jinoiy xavf (jinoyatchilik darajasi;

Ro'yxatdan o'tgan qotilliklar;

Elektr inshootlarining korruptsiyasi;

Moliy av iy omillar:

Viloyat byudjeti va korxonalarining moliya byudjeti
qoldig'i darajasi;

Soliq tizimi (soliq solinadigan baza; nafaqat viloyat va
munitsipal);

To'lovlar balansi;

Mintaqadagi korxonalarning rentabelligi.

Ishlab chiqarish omillari:

Mintaqadagi aholining iqtisodiy faoliyatining umumiy
natijasi;

Sanoat ixtisosligi xususiyatlari;

Ishlab chiqarish natijalari;

Ishlab chiqarish uchun zarur bo'lgan qismlarning mavjudligi
va joylashishi (mahsuldor kuch): energetika, xom ashyo,
uskunalar, infratuzilma va boshqalar;

Eksport salohiyatining mavjudligi.

Inst it ut sional omillar:

Bozor iqtisodiyotining yetakchi institutlarining
rivojlanishi darajasi;

Bozor iqtisodiyot infratuzilmasini rivojlantirish darajasi;

Investitsiya infratuzilmasi mavjudligi.

Qonunchilik omillari:

Muayyan sohalar yoki sohalarga investitsiyalarning
huquqiy shartlari;

Qonunchilik bazasining rivojlanish darajasi (davlat)
darajasi;

Kafolatlar va investitsiyalarni himoya qilish mexanizmlari
va ularning qamrov darajasi mavjudligi

Individual ishlab chiqarish omillaridan foydalanish tartibi.

inv est it siy a muhit ini
shak llant irish maqsadida

iqtisodiyotni liberallashtirish,



davlat boshqaruvini isloh qilish,

tadbirkorlik subyektlari faoliyatiga aralashuvni cheklash,

litsenziyalash va ruxsat berish tartib-taomillarini qisqartirish
va soddalashtirish,

tovarlar (ishlar va xizmatlar)dan erkin foydalanishni
ta’minlash,

hududlarda zarur infratuzilmani yaratish borasida keng
ko‘lamli chora-tadbirlar amalga oshirildi.


Soliq yukini kamaytirish va investorlar uchun soliqqa
tortish tizimini soddalashtirish,


sog‘lom raqobat muhitini qo‘llab-quvvatlashga
qaratilgan soliq siyosati

va bojxona-tarif jihatdan tartibga solish islohotlari jadal
sur’atlar bilan amalga oshirilmoqda.

I nv est it siy a loy ihalarini amalga
oshirish
odatda uchta alohida bosqichni o‘z ichiga oladi:

Dastlabki bosqich loyiha bo‘yicha yakuniy qaror qabul
qilishgacha davom etadi;

Keyingi bosqich, loyiha natijalarini amalga oshirilgunga
qadar davom etadigan implementatsiya;

Yakuniy bosqich esa loyihaning foydalari amalga
oshiriladigan operatsion bosqichidir

Investitsiya va uning iqtisodiyotdagi o'rni

Sotib olish