Jismning og‘irligi - Физика - Презентации

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	1.7MB
Покупки	0
Дата загрузки	27 Сентябрь 2024
Расширение	pptx
Раздел	Презентации
Предмет	Физика

Jismning og‘irligi

Купить

F I Z I K A
M AVZU : Jismning og‘irligi

OG‘IRLIK KUCHI VA JISM OG‘IRLIGI
Fizikada og‘irlik kuchidan tashqari og‘irlik
degan tushuncha ham mavjud.
Bular nimasi bilan bir-biridan farq
qiladi?

1 - T A J R I B A
Jismning tinch holatida
osmaga og‘irlik kuchiga teng
bo‘lgan kuch ta’sir etadi.
Bu kuch prujinaga osilgan
jismning og‘irligidir.

2 - T A J R I B A
Jismning tinch holatida
tayanchga og‘irlik kuchiga
teng bo‘lgan kuch ta’sir etadi.
Bu kuch prujinaga ustidagi
tayanchga qo‘yilgan jismning
og‘irligidir.

JISM OG‘IRLIGI
Yerga tortilishi tufayli jismning tayanchga yoki
osmaga ta’sir etadigan kuchi jismning og‘irligi deb
ataladi va P harfi bilan belgilanadi.
P = m g

JISM OG‘IRLIGI
Og‘irlik tushunchasini og‘irlik kuchi bilan
chalkashtirmaslik kerak!
Og‘irlik kuchi – bu jismning yerga
tortishish kuchi
Og‘irlik – bu jismning tayanchga yoki
osmaga ko‘rsatayotgan ta’sir kuchi

JISM OG‘IRLIGI
Og‘irlik tushunchasini og‘irlik kuchi bilan
chalkashtirmaslik kerak!
Og‘irlik kuchi – Jismning vertikal yo‘nalishdagi
tezlanishiga bog‘liq emas, ya’ni ma’lum bir joy uchun
o‘zgarmasdir.
Og‘irlik – jism faqat tinch holatda turganda yoki
vertikal tekis harakatdagina o‘zgarmasdir.

JISM OG‘IRLIGI
Jism vertikal yo‘nalishda o‘zgaruvchan harakat
qilganda og‘irlik o‘zgaradi.
Masalan, 1- tajribadagi prujinaga qaraylik.
m = 100 g = 0,1 kg
= m g = 0,1 kg 9,8 = 9,8 N 1 N
1 N

JISM OG‘IRLIGI
Bu kuch prujina osilganda ham, prujina
cho‘zilayotganda ham, tinch holatga kelganda
ham o‘zgarmaydi.
Lekin og‘irlik 0 qiymatdan 1 N ga qadar ortib boradi.

Masalalar yechish
1. Dinamometrda yuk osilganda, biroz vaqtdan
so‘ng u muvozanatga keldi. Shunda dinamometr 10 N
ni ko‘rsatdi. 1. Dinamometrga osilgan yukning massasi
qancha bo‘ladi? 2. Muvozanat holatda dinamometr
prujinasining elastiklik kuchi qancha bo‘ladi?
3. Yukning og‘irligi-chi? 4. Dinamometr yordamida
yukning massasini o‘lchash mumkinmi?

MASALALAR YECHISH
Berilgan:
m = ???????
???????????? ′
= ???????????? ?????? Formulasi:
g = 9,8 = m g
1 kg
Javob: 1) m 1 kg 2)
= 10 N 3) P = 10 N P
??????
????????????
= ? m =
m =
= 10 N

19- mashqning 1-masalasi
1. Tayanchga mahkamlangan prujinaga 50 g
massali jism osilgan. Jismga ta’sir etadigan og‘irlik
kuchi va jismning elastiklik kuchi o‘zaro
muvozanatlashganda jismning og‘irligi nimaga teng
bo‘ladi? g = 10 deb olinsin.

19- mashqning 1-masalasi
Berilgan:
m Formulasi:
g = 10 P = m g
= 0,5 N
Javob: P = 0,5 N P P 10 =XBS:

19- mashqning 2-masalasi
2. Prujina ustiga o‘rnatilgan tayanchga 80 g
massali jism qo‘yilgan. Muvozanat holatida
jismning og‘irligi nimaga teng bo‘ladi? g = 10
deb olinsin.

19- mashqning 2-masalasi
Berilgan:
m Formulasi:
g = 10 P = m g
= 0,8 N
Javob: P = 0,8 N P P 10 =XBS:

Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
1. Mavzu oxiridagi savollarga javob yozing.
2. Ko‘tarish kranining trosiga massasi 2 t bo‘lgan
yukli konteyner osilgan. Konteynerga ta’sir
etayotgan kuchni o‘zingiz grafik tarzida
tasvirlang.

Jismning og‘irligi

Купить