Документ

Всего документов: 5844
Число пользователей: 15251

Информация о документе

Цена	10000UZS
Размер	5.8MB
Покупки	0
Дата загрузки	26 Сентябрь 2024
Расширение	pptx
Категория	Физика

Jismning tekis aylanma harakati

F I Z I K A
M AVZU : JISMNING TEKIS
AYLANMA HARAKATI

YUQORIGA OTILGAN JISM
Har qanday jism yuqoriga otilganida, u
qandaydir balandlikka ko‘tarilib, yana qaytib
yerga tushadi.
Keling ushbu harakatni tahlil qilaylik.

Mustaqil bajarish uchun topshiriqlar:
1. Radiusi 10 cm bo‘lgan aylanadagi nuqta tekis
harakat qilib, aylananing yarmini 10 s davomida
o‘tdi. Uning chiziqli tezligini toping.
2. Yo‘lda kelayotgan velosiped yoki avtomobil
g‘ildiragi harakatini yerga nisbatan aylanma
harakat deyish mumkinmi? Nima uchun?

III bob. TEKIS AYLANMA HARAKAT

BURCHAK TEZLIK VEKTOR KATTALIK
Burchak tezlik vektor kattalik bo‘lib, uning
birligi rad/s da ifodalanadi.
Aylanayotgan jismning barcha nuqtalarida
burchak tezlik ) bir xil bo‘ladi.

BURCHAK TEZLIK
Aylanma harakatda chiziqli tezlik ?????? bilan bir
vaqtda burchak tezlik (omega) ham
qo‘llaniladi.
=
– burilish burchagi
– burchak tezlik – vaqtning farqi

BURILISH BURCHAGI
– bosib o‘tgan yoy
uzunligi =
R – aylana radiusi
– burilish burchagi

TEKIS AYLANMA HARAKAT
Agar moddiy nuqta aylana bo‘ylab ixtiyoriy
teng vaqtlar orasida teng uzunlikdagi yoylarni
bosib o‘tsa, bunday harakat tekis aylanma
harakat deb ataladi.

II bob. To‘g‘ri chiziqli harakat

To‘g‘ri chiziqli tekis harakat
To‘g‘ri chiziqli tekis harakat tezligi, grafigi
Notekis harakat va uning tezligi
Tekis o‘zgaruvchan harakat
O‘zgaruvchan harakatda tezlanish va yo‘l
Jismlarning erkin tushishi

TEKIS AYLANMA HARAKAT
1 radian shunday burchakki, bunday burchak
qarshisidagi yoyning uzunligi shu aylananing
radiusiga teng.

CHIZIQLI TEZLIK
Aylanma harakat qilayotgan moddiy
nuqtaning vaqt birligi ichida yoy bo‘ylab bosib
o‘tgan yo‘liga son jihatdan teng bo‘lgan
kattalikka chiziqli tezlik deb ataladi.

I bob. Mexanik harakat haqida
Mexanik
harakatSanoq jismSanoq sistemalari
Kinematikaning
asosiy tushunchalari Fazo va vaqtJismlarning
harakati
Vektor va skalyar
kattaliklar

TEKIS AYLANMA HARAKAT

MASALALAR YECHISH
1. Anhordan suv chiqarish uchun charxpalak
o‘rnatilgan. Uning o‘qidan 1,5 m uzoqlikda
chelakchalar mahkamlangan. Charxpalak bir
marta aylanishiga 24 s vaqt ketsa,
chelakchalarning burilish burchagi, chiziqli
tezligi va burchak tezligi qancha?

TEKIS AYLANMA HARAKAT
Turli nuqtalarning bosib o‘tgan yo‘li

MASALALAR YECHISH

TEKIS AYLANMA HARAKAT

BURILISH BURCHAGI∆ ?????? − h ?????????????????????????????????????????? h ???????????????????????? ??????????????????

Masalalar yechish
Berilgan: Formulasi:
R =1,5 m
= ? = 3 s
(2)
?????? = 2
=
= R
dan
=
= (1)
(3)
(4)

BURILISH BURCHAGI
= R
= 1 rad
=
=
=
= 3,14 rad =

Masalalar yechish
Berilgan: Yechilishi:
R =1,5 m
= ? = 24 s
?????? = 2
= 6,28 rad 1,5 m =
= =
= = 9,42 m6,28 rad
0,4 m/s
0,26 rad/s
Javob: = 6,28 rad, = 0,4 m/s,
= 0,26 rad/s

BURCHAK TEZLIK
Aylana bo‘ylab harakatda aylana radiusi
burilish burchagining shu burilish uchun
ketgan vaqtga nisbati burchak tezlik deb
ataladi.

Jismning tekis aylanma harakati

Купить