Дата регистрации 05 Декабрь 2024
194 ПродажKoreya Ilk o‘rta asrlarda
![boshqargan]ar. Faqatgina hukmron tabaqa vakillarigina bronzadan yasalgan
buyumlaxdan foydalanganlar. Aholining asosiy qismi esa tosh, suyak va
yog'ochdan yasalgan buyumlarni ishlatishgan. Shuningdek, ijtimoiy tabaqalanish
dafn marosimida ham o'z ifodasini topgan. Bu mayitni chuqur o'ra qilib dafn
etishdan farqli tarzda tosh qutili (toshlar bilan qoplangan plita) qabrga ko'mishda,
keyinroq dolmenlar (hashamatli, o'n tonnalarcha keladigan ko'mish inshootlari)ga
dafn qilishda kuzatilgan. Odatda, dolmenlar qabilaning aslzodalari (hukmdor va
boshliqlari)ga atab qurilgan. Bunday inshootlar, asosan, tog' jinslaridan, ya'ni, katta
tosh bo'laklari va plitalaridan qurilgan bo'lib, ular stol (xontaxta) yoki qo'ziqorin
ko'rinishida yasalgan. Marhum bilan birga qurol-yarog'lar (pichoq, qilich, boltalar),
taqinchoqlar va bronzadan yasalgan oyna ko'milgan. Bunday katta inshootni barpo
etish ko'pchilikning mehnatini talab qilgan. Keyinchalik dolmenlar o'ziga xos
etnomadaniy an'anaga aylangan va nafaqat aslzodalar, balki oddiy xalq uchun ham
qurilgan bo'lib, Koreyadan 30 mingga yaqin dolmenlar topilgan.
Temir paydo bo'lishi bilan birga bronzadan yasalgan mehnat qurollari
ham ishlatilgan. Temirdan qurol-yarog'lar, aravalar, qishloq xo'jaligi va
hunarmandchilik asboblari yasalgan. Bronza va so'ngra temirdan foydalanish
(ayniqsa, omoch dehqonchiligi) mehnat unumdorligining oshishi, o'z navbatida,
ortiqcha mahsulotlarning ishlab chiqarilishi va xususiy mulkning paydo bo'lishiga
olib kelgan. Qolaversa, maxsus kasblar (ziroatchi dehqonlar, kulollar, temirchilar,
kon qazuvchilar) paydo bo'lgan. Tovar ayirboshlash munosabatlari paydo
bo'lganidan bu davrga xos tangalar ham dalolat beradi. Bronza va temirdan
yasalgan qurol-yarog'lar bilan qurollangan jamoalar metall va boshqa buyumlardan
foydalanishni bilmaydigan boshqa jamoalarni o'zlariga bo'ysundirishi natijasida
ancha katta uyushma, o'z navbatida, quldorlik jamiyati vujudga kelishiga sabab
bo'lgan. Bu uyushmalar davlatchilikning ilk ko'rinishi va keyinchalik koreys
davlatchiligi vujudga kelishiga asos bo'lgan. 4
4
Симбирцева Т. М. Владыки старой Кореи / Труды Института восточных культур и античности. Вып.
XXXV. - М.: ЙВКИ, РГГУ. 2012.
8](https://docx.uz/documents/800fdac8-faaa-48e7-a485-760870488a1c/page_8.png?v=1)
![Dehqonlar doimo oshib boruvchi qarzlarini to'lay olmasliklari sababli bir
qism yerlaridan ayrilib borganlar, ularning bolalariga (nobi) qul sifatida qaraganlar.
Koguryoda "Samguk sagi"dagi ma'lumotlarga ko'ra, xonavayron bo'lgan dehqonlar
batraklarga, qurg'oqchilik bo'lgan yillari daydilarga aylanganlar. Pekcheda
ocharchilik yillari jamoa dehqonlari qarzlari evaziga o'z bolalarini ham qullikka
sotganlar. Bu yillarda kannibalizm ham bo'lganligi qo'lyozmalarda yozilgan: "Shu
darajada odamlar yo'qchilikdan ochlikka mahkum bo'ldilarki, hattoki [odamlar]
bir-birlarini yeganlar, buning ustiga qaroqchilik ham avj olgan, van esa ularni
tinchitishi kerak edi"("Samguk sagi"). Silla haqida ham shunday ma'lumotlar
mavjud.
Barcha podsholiklarda davlat boshqaruvi tizimida ham bunday qiyinchiliklar
boTgan. Koguryoda 372 yili Xitoy ta'siri ostida amaldorlarni tayyorlaydigan
maxsus muassasa - Txexak tashkil etilgan. Lavozimlar tizimida bunday ranglar
birinchi vazir, chap va o'ng vazirlar, viloyat boshliqlari va barchasi 12 rangdan
iborat bo'lgan.
Pekcheda ham "chap" va "o'ng" vazirlar lavozimlari bo'lgan. Qo'lyozmalarda
Pekche vani Koi (234—286 yy.) davrida birinchi toifaga kiruvchi ranglarni tashkil
etuvchi 6 ta lavozim haqida ma'lumotlar uchraydi. Jumladan,: 1) "Van buyrug'iga
aloqador vazifalar"; 2) "omborlar va xazinalar"; 3) "urf-odatlar va marosimlar"; 4)
"sudlar va hukm chiqaruvchilar"; 5) "vanni qo'riqlovchi qo'shinlar"; 6) "tashqi
harbiy ishlar" bilan shug'ullanishgan. Bundan tashqari, 15 ta oliy amaldorlar
darajasi bo'lgan.
Darajalarga bog'liq holda ular turli xil kiyimlar kiygan (6 ta oliy amaldorlar
darajasi kumush rangdagi shlyapalar kiyganlar, quyiroq darajadagi amaldorlari esa
belbog'larining ranglariga qarab ajratilgan). Pekcheda "ichki" va "tashqi"
boshqaruv tarmoqlari mahkamalari soni belgilangan. Birinchisiga Davlat Kengashi
organlari, poytaxt va viloyat amaldorlari, don, qurol, marosimlar, buddaviylik,
dorixona, o'rmonchilik, yilqichilik va bog'dorchilik mahkamalari kirgan. Tashqi
boshqaruv mahkamalariga esa harbiy mahkama, adliya mahkamasi, ta'lim, jamoat
32](https://docx.uz/documents/800fdac8-faaa-48e7-a485-760870488a1c/page_32.png?v=1)
Koreya Ilk o‘rta asrlarda
Kirish. 2
I Bob. Qadimgi davrda koreya hududi 4
1.1.Zamonaviy Koreya hududida ilk inson ajdodlarining paydo bo'lishi 4
1.2. Ilk e'tiqodlar. Koreyslar etnogenezi 8
II Bob. Ilk o’rta asrlarda Koreya. 12
2.1. Qadimgi Chosonning tashkil topishi, qadimgi Chosonning asosiy xususiyatlari 12
2.2. Uch podsholik davri,Uch podsholikning iqtisodiy va ijtimoiy - siyosiy tavsifi 20