Дата регистрации 14 Ноябрь 2023
19 ПродажO’rta asrlarda O’rta osiyo hududida amalda bo’lgan o’lchov birliklari
![
Tarixdan ko'plab massa o'lchovlari turli o'simliklar -
don ( urug'i ) massasi: bug'doy , arpa ( qarang. gran ),
ba'zi dukkaklilar , guruch , tariq , xantal , ba'zi kaktuslar
ning standart og'irligining ko'paytmalari edi [1]
.
Mashhur massa o'lchovi tangalar edi. Ular ma'lum
belgilangan og'irlikka ega va odamlarning yonida olib
yurish qulay edi. Shuning uchun "oltin / kumushdan
qimmatroq" degan narh qiymatiga baho berish
tushsunchasi yuzaga kelgan.](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_2.png?v=1)
![
Metrik tizim [ tahrir | manbasini tahrirlash ]
Dastlab, metrik birliklar tizimidagi o'lchov birligi 4 ° C harorat va 1
atmosfera bosimida 1 sm³ distillangan suvning massasi sifatida
belgilangan gramm edi.
Hozirgi vaqtda Xalqaro birliklar tizimida (SI) ettita asosiy SI
birliklaridan biri bo'lgan kilogramm o'lchov birligi sifatida qabul
qilingan va gramm uning sub ko'p birligi bo'lib, kilogrammning 1/1000
qismiga teng. 2019 yilgacha amal qiladigan ta'rifga ko'ra, " kilogramm
- bu kilogrammning xalqaro prototipi massasiga teng massa birligi " [2]
. O'z navbatida, kilogrammning xalqaro prototipi diametri va
balandligi 39,17 mm bo'lgan platina-iridiy qotishmasidan (90% platina ,
10% iridiy ) yasalgan va Xalqaro vazn va o'lchovlar byurosida
saqlanadigan silindrdir.](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_3.png?v=1)
![
Kilogramm o'lchov birligi , ISS, MKSA,
MKSK, MKSG, MKSL, MKGSS tizimlarida
asosiy birliklardan biri [3]
sifatida hizmat
qiladi.
tonna - 10 6
(1 000 000) g yoki 1000 kg;
sentner - 10 5
(100 000) g yoki 100 kg;
karat - 0,2 g.](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_4.png?v=1)
![
Qadimgi o'lchov birliklari [ tahrir | manbasini tahrirlash ]
Darik = 1
/
3000 Fors iste'dodi = 8,64 g
Draxma = 1/100
mina = 6
obol = 3,9 g
Mina = 390 g
Obol = 650 mg
Talant = 25,92 kg
Hulk = 81,25 mg
Shekel = 14 g](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_5.png?v=1)
![
Misr o'lchov birliklari [ tahrir | manbasini tahrirlash ]
Bakila (bob) - misrlik massa o'lchovir. 1 bakila = 4 shamuna
= 12 qirot . Misr kirati 0,195 grammga teng ekanligiga
asoslanib, bitta bakila 2,34 grammga teng.
Shamuna - Misrning massa o'lchovi. 1 shamun = 1/4 bakila =
3 Misr qirot . Misr qirotining 0,195 grammga teng ekanligiga
asoslanib, bitta shamuna 0,585 grammga teng. Bundan
tashqari, 1,5 garamga (taxminan 1,7 gramm ) teng bo'lgan
kattaroq shamun ham bor edi.](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_6.png?v=1)
![
Janubi-Sharqiy O
siyo mamlakatlar
ida
[ tahrir |
manbasini tahrirla
sh
]
Adolia = 1,2701
kg
Keti = 500 g](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_7.png?v=1)
![№ Birlik Karrali yoki, ulishli qiymatlari
SI dagi ekvivalent qiymati.
(SI ga o‘tkazish koefitsienti )
Uzunlik va masofa birliklari
1 Isba' [1] – 1.925 sm (–2 sm)
2 Qabza [2] =4 isba
– 7.7 sm
3 Qarich (Shibr) =3 qabza=12 isba
– 23.1 sm
4 Ziro' [3] =2 qarich=6 qabza= 24 isba
– 46.2 sm
5 Gaz, Arshin =8 qabza = 32 isba
– 61.6 sm
6 Sarjin =3 gaz = 8 qarich = 24 qabza
– 184.8 sm
7 Qasaba =6 gaz
– 369.6 sm – 3.7 m
8 Ashiyr =6 qasaba
– 22.176 m
9 g‘alva [4] =50 qasaba
– 184.8 m
10 Qafiyz =1.2 g‘alva
– 221.76 m
11 Musulmon mili =10 g‘alva
– 1848 m
12 Jariyb =1.2 mil
– 2217.6
13 Farsax =2.5 jariyb
– 5544 m
14 Bariyd [5] =4 farsax
– 22.176 km
15 Marhala =2 bariyd
– 44.352 km
16 Qasr masofasi =2 marhala
– 88.704 km](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_8.png?v=1)
![Hajm va sig‘im birliklari
1 Qadoq – 0.516 L
2 Mudd [6] – 0.688 L
3 Botmon =2 qadoq – 1.04 L
4 Qist = qadah [7] =2 mudd – 1.375 L
5 So‘= maxtum =2 qist – 2.75 L
6 Makkuk =1.5 so‘ – 4.125 L
7 Faraq =2 makkuk – 8.25 L
8 Pud (kayla) =2 faraq – 16.5 L
9 Qafiyz =4 faraq – 33 L](https://docx.uz/documents/b9dd1a70-e596-42db-9d20-5748b6dc5ca3/page_9.png?v=1)
-
Похожие документы
- O'zbekistonda mahalliy o'zini-o’zi boshqaruv organlari faoliyatini yo'lga qo'yilishi
- Mustaqil O’zbekiston davlatining rivojlanishi
- Qadimgi davlatlarning Xitoy bilan munosabatlari. Davan davlati
- O'rta Osiyo xalqlari Chig'atoy ulusi tarkibida
- O‘zbek davlatchiligining shakllanishi va dastlabki taraqqiyot bosqichlari