Plastik tasvirlar bilan ekranni ifodalash

Mavzu: Plastik tasvirlar bilan ekranni ifodalash
Reja:
I. Kirish
II. Plastik tasvirlarning vazifasi va turlari
2.1 Grafika va vizual tasvirlar roli
2.2 Statik va dinamik tasvirlar
      III . Ekran orqali ifodalashning usullari
3.1 Raster va vektor grafikasi
3.2 Interfeys elementlarining plastik ko‘rinishi
      IV . Xulosa
      V . Foydalanilgan adabiyotlar Kirish
Ekranni   ifodalash   –   bu   foydalanuvchi   bilan   kompyuter   o‘rtasidagi   muloqotni
ta'minlovchi   vizual   interfeys   elementlarini   yaratish   va   ko‘rsatish   jarayonidir.   Har
qanday   kompyuter,   planshet,   telefon   yoki   boshqa   qurilmada   ekran   orqali   aks
ettiriladigan   ma’lumotlar,   grafika   va   interaktiv   elementlar   foydalanuvchining
kompyuter tizimi bilan o‘zaro aloqasini tashkil qiladi.
Kompyuter   grafikasi,   foydalanuvchi   interfeysi   va   dizayn   texnologiyalarining
rivojlanishi   natijasida   ekran   orqali   ifodalanadigan   ma’lumotlar   yanada   murakkab,
estetik va interaktiv tus oldi. Bu elementlar foydalanuvchiga qulaylik, tushunarlilik va
jozibadorlikni taqdim etadi.
Ekranni ifodalashda ishtirok etadigan asosiy elementlar quyidagilardan iborat:
 Matnlar (text)
 Ikonkalar
 Grafik ob’ektlar
 Tugmalar va formalar
 Animatsiyalar
 Ranglar va kontrastlar
 Interaktiv elementlar
Ekranni   ifodalashda   asosiy   maqsad   –   foydalanuvchiga   qulay   interfeys   yaratish,
ma'lumotni oson va tez tushunarli tarzda yetkazish, estetik ko‘rinish berish, e’tiborni
jalb qilish va tizim bilan samarali muloqotni tashkil etishdir.
Plastik tasvir – bu tasvirning vizual jihatdan ifodalanuvchi, moslashuvchan, hissiy
ta’sir   ko‘rsatadigan   shakl,   rang,   hajm   va   harakat   orqali   foydalanuvchiga   estetik   va
ma’naviy axborot yetkazuvchi grafik ob’ektidir.
“Plastik”   so‘zi   san’at   sohasida   shakl   va   hajmni   ko‘rsatish,   ifoda   qilish   degan
ma’noni   anglatadi.   Kompyuter   grafikasi   sohasida   esa   plastik   tasvir   –   bu   realistik,
hissiyot uyg‘otuvchi va chiroyli vizual obrazdir.
Plastik tasvir quyidagi asosiy xususiyatlarga ega:
 Aniq shakl va konturga ega bo‘ladi.
 Ranglar va yorug‘lik orqali chuqurlik yoki kayfiyat ifodalanadi.
 Hajm yoki harakat orqali dinamiklik beriladi.  Emotsional ta’sir orqali foydalanuvchining e’tibori jalb qilinadi.
Plastik tasvirlar quyidagi yo‘nalishlarda keng qo‘llaniladi:
 Veb dizayn va foydalanuvchi interfeyslarida
 Mobil ilova interfeyslarida
 O‘yinlar grafikasi va 3D modellashtirishda
 Video montaj va animatsiyada
 Reklama va vizual materiallar dizaynida
Plastik tasvirlarning asosiy turlari:
 Statik plastik tasvir – harakatsiz, o‘zgarmaydigan tasvir (masalan: logotip)
 Dinamik plastik tasvir – harakatlanuvchi yoki foydalanuvchi bilan o‘zgaruvchi 
tasvir (masalan: animatsiyali tugma)
 2D plastik tasvir – ikki o‘lchamli oddiy tasvirlar (masalan: flat dizayn)
 3D plastik tasvir – uch o‘lchamli, chuqurlikka ega tasvirlar (masalan: 3D 
ob’ekt)
Plastik   tasvirlar   foydalanuvchi   bilan   tizim   o‘rtasidagi   hissiy   aloqani
mustahkamlab,   interfeysni   chiroyli   va   samarali   qiladi.   Bu   orqali   tizimga   bo‘lgan
qiziqish va ishonch ortadi, foydalanuvchining qulayligi oshadi.
Plastik tasvirlarning vazifasi va turlari
Plastik   tasvirlar   —   bu   atrof-muhitdagi   predmetlar,   insonlar,   hodisalar   va
ularning   harakatlarini   san’at   orqali   vizual   shaklda   ifodalovchi   tasvirlardir.   “Plastik”
so‘zi   bu   yerda   shakl,   tuzilma,   obyektning   tashqi   ko‘rinishi   bilan   bog‘liq   bo‘lib,
rassomlik,   haykaltaroshlik,   grafik   san’at   va   dizayn   sohalarida   keng   qo‘llaniladi.
Plastik   tasvirlar   yordamida   inson   o‘z   fikrini,   hissiyotini   va   dunyoqarashini   badiiy
obrazlar orqali ifodalaydi.
Plastik tasvirlarning asosiy vazifalari:
1. Estetik   (go‘zallikni   ifodalash)   vazifasi:     Plastik   tasvirlar   orqali   inson
atrofidagi   go‘zallikni   sezadi,   tushunadi   va   undan   zavq   oladi.   San’at   asarlari
insonda estetik didni shakllantiradi, go‘zallikni qadrlashga o‘rgatadi.
2. Axborot   uzatish   vazifasi:     Plastik   tasvirlar   orqali   biror   g‘oya,   voqea   yoki
tarixiy   hodisa   haqida   ma’lumot   berish   mumkin.   Masalan,   tarixiy   lavhalar, portretlar, diniy sahnalarni tasvirlovchi rasmlar insoniyatning madaniy merosini
saqlashga xizmat qiladi.
3. Tarbiya vazifasi:   Plastik tasvirlar axloqiy, ma’naviy va madaniy qadriyatlarni
yosh avlodga yetkazishda muhim rol o‘ynaydi. Rassomlik asarlari orqali inson
qalbida mehr, vatanparvarlik, mehnatsevarlik kabi hislar shakllanadi.
4. Dekorativ   bezak   vazifasi:   Plastik   san’at   turli   joylarda   (uy,   ofis,   maktab,
muassasa)   interyer   va   eksteryerni   bezashda   keng   qo‘llaniladi.   Bu   asarlar
muhitni estetik jihatdan boyitadi.
5. Amaliy   vazifasi:   Bugungi   kunda   grafik   dizayn,   reklama,   interyer   dizayni,
sanoat dizayni kabi ko‘plab sohalarda plastik tasvirlar bevosita amaliy ahamiyat
kasb etmoqda.
Plastik tasvirlarning turlari:
1. Grafika:   Bu   san’at   turi   chiziqlar,   nuqtalar,   soyalar   orqali   tasvir   yaratadi.
Grafikaga   chizmalar,   eskizlar,   plakatlar,   logotiplar,   ilustratsiyalar   kiradi.   U
asosan qora-oq yoki bir necha ranglardan foydalanadi.
2. Rassomlik:   Bu   san’at   turi   ranglar   yordamida   predmetlarni   tasvirlaydi.
Moybo‘yoq,   akvarel,   tempera   texnikalarida   ishlangan   suratlar   rassomlikka
kiradi.
3. Haykaltaroshlik:   Bu   uch   o‘lchovli   (hajmli)   san’at   turi   bo‘lib,   inson   tanasi,
hayvonlar,   tarixiy   shaxslar   yoki   abstrakt   obrazlar   haykal   shaklida   yaratiladi.
Haykallar marmar, bronza, yog‘och, gips kabi materiallardan yasaladi.
4. Dekorativ   amaliy   san’at:     Bu   turga   naqshlar,   milliy   bezaklar,   gilamlar,
kashtachilik,   keramika,   yog‘och   o‘ymakorligi   va   boshqa   amaliy   san’at
yo‘nalishlari kiradi.
5. Dizayn tasvirlari:  Bu tur zamonaviy texnologiyalar bilan uzviy bog‘liq bo‘lib,
mahsulot dizayni, reklama, internet bannerlari, ilova interfeyslari, kiyim-kechak
dizayni, mebel dizayni va boshqalarni o‘z ichiga oladi.
2.1 Grafika va vizual tasvirlar roli
Zamonaviy dunyoda grafik san’at va vizual tasvirlar inson hayotining ajralmas
bir   qismiga   aylangan.   Ular   kundalik   hayotimizda,   ish   faoliyatimizda,   o‘qish   va   dam olish   jarayonlarida   keng   qo‘llaniladi.   Bu   tasvirlar   orqali   inson   axborot   oladi,   fikr
yuritadi va estetik zavq oladi.
Grafika va vizual tasvirlarning ijtimoiy va madaniy roli:
1. Axborot   berish   vositasi   sifatida:   Grafik   tasvirlar   murakkab   ma’lumotlarni
sodda   va   tushunarli   shaklda   ifodalashga   yordam   beradi.   Masalan,   infografika,
diagrammalar,   xaritalar,   piktogrammalar   orqali   ko‘plab   axborotlar   aniq   va   tez
yetkaziladi.
2. Reklama   va   marketingdagi   roli:   Mahsulot   yoki   xizmatni   targ‘ib   qilishda
grafik tasvirlar juda muhim. Logotiplar, brending dizaynlar, reklama bannerlari,
vizitkalar orqali kompaniya yoki mahsulotni ko‘pchilikka tanitish mumkin.
3. San’at   va   madaniyatda:   Grafik   asarlar   estetik   didni   shakllantiradi,   insonda
go‘zallikni  anglash va qadrlash  hissini  uyg‘otadi. Rassomlarning  grafik ishlari
madaniy meros sifatida qadrlanadi.
4. Texnologik   vosita   sifatida:   Kompyuter   grafikasi,   3D   model,   vektor   va   raster
grafiklar   bugungi   kunda   dasturiy   ta’minot,   mobil   ilovalar,   o‘yinlar   va   veb-
saytlar dizaynida faol qo‘llaniladi.
5. Talim-tarbiya   sohasida:   Vizual   ta’lim   vositalari   orqali   o‘quvchilar   mavzuni
tezroq   va   samaraliroq   o‘zlashtiradi.   Grafik   taqdimotlar,   interaktiv   darsliklar,
diagramma va chizmalar o‘quv jarayonini yengillashtiradi.
2.2 Statik va dinamik tasvirlar
Vizual   san’atda   tasvirlar   ikki   asosiy   toifaga   bo‘linadi:   statik   (harakatsiz)   va
dinamik (harakatli) tasvirlar. Ularning har biri o‘ziga xos xususiyat va maqsadga ega.
Statik   tasvirlar   —   bu   vaqt   davomida   o‘zgarmaydigan,   harakatni   ifodalamaydigan
tasvirlardir.   Ular   bir   lahzani   ifodalaydi   va   odatda   biron   bir   g‘oya,   voqeani   yoki
obrazni bitta statik kadrda ko‘rsatadi.  1-rasm. Statik tasvir
Statik   tasvir   —   bu   harakatsiz,   vaqt   davomida   o‘zgarmaydigan   tasvir   bo‘lib,
odatda   bitta   kadr   yoki   surat   ko‘rinishida   mavjud   bo‘ladi.   U   voqea,   predmet   yoki
obrazni   bir   lahza   ichida   to‘liq   yoki   qisqacha   ifodalaydi.   Statik   tasvirlar   inson
tafakkurini faollashtirish, estetik didni shakllantirish va ma’lumotni tez va tushunarli
yetkazish uchun xizmat qiladi. Statik tasvirlar hayotdagi holat yoki voqeani "muzlatib
qo‘yadi",   ya’ni   u   harakatda   emas,   balki   tasvirlangan   holatda   bir   xil   ko‘rinishda
saqlanadi. Shuning uchun bu turdagi tasvirlar  ijodiy ifoda, mazmun va estetik ta’sir
orqali tomoshabinga murojaat qiladi.
Statik tasvirlarning asosiy xususiyatlari
1. Harakatsiz bo‘lishi:   Statik tasvirda harakat elementi mavjud emas. Tasvir bir
holatda turadi va vaqt bilan o‘zgarishsiz qoladi.
2. Bir   lahzani   aks   ettiradi:   Voqea   yoki   holat   tasvirning   ichida   faqat   bir   lahza
sifatida   beriladi.   Bu   bir   qarashda   sodda   tuyulishi   mumkin,   lekin   ko‘pincha
chuqur ma’no va hissiyotni o‘z ichiga oladi.
3. Ko‘rish   orqali   idrok   etiladi:   Statik   tasvir   vizual   sezgi   orqali   qabul   qilinadi.
Inson ko‘zi orqali uni tahlil qiladi va ma’no anglaydi.
4. Tomoshabinning   tafakkurini   ishga   soladi:   Harakat   yo‘qligi   sababli,
ko‘ruvchi tasvir ortidagi voqeani tasavvur qilishga majbur bo‘ladi. Bu esa uning
obrazli tafakkurini rivojlantiradi. 5. Estetik zavq beradi:   Statik tasvirlar ko‘pincha san’at asari sifatida baholanadi
va insonning didini, go‘zallikni anglash qobiliyatini rivojlantiradi.
Statik tasvirlarning turlari
Statik tasvirlar turli san’at turlari va texnikalariga ko‘ra bir necha guruhga bo‘linadi:
1.  Rassomlik asarlari:
 Moybo‘yoq, akvarel, tempera texnikalarida yaratilgan suratlar.
 Portret, manzara, natyurmort (jimjimador obyektlar yig‘indisi), tarixiy voqealar 
tasviri.
 Har bir surat o‘zida muallifning hissiyotini, dunyoqarashini ifodalaydi.
2.  Grafik asarlar:
 Chizmalar, eskizlar, illyustratsiyalar, plakatlar va logotiplar.
 Ranglar kam bo‘lib, ko‘proq chiziqlar, shakllar va kontrastlar orqali 
ifodalanadi.
 Grafik asarlar ko‘pincha informatsion yoki ma’rifiy maqsadlarda yaratiladi.
3.  Fotosuratlar:
 Real voqelikni obyektiv orqali “muzlatib” qo‘yadi.
 Portret, reportaj, manzara, ijtimoiy, tarixiy fotosuratlar eng keng tarqalgan 
turlardir.
 Bugungi kunda fotosuratlar san’at bilan birga ommaviy axborot, hujjatli isbot, 
reklama va moda sohalarida keng qo‘llaniladi.
4.  Haykaltaroshlikning ikki o‘lchamli shakllari:
 Past relyef (barelyef) yoki yuqori relyef shaklidagi statik haykallar.
 Bu tasvirlar harakatsiz bo‘lsa-da, ularning hajmiyligi ularga o‘ziga xos estetik 
ta’sir kuchini beradi.
5.  Dekorativ va amaliy san’at namunalarida uchraydigan tasvirlar:
 Milliy naqshlar, kashtachilik, gilamchilik, o‘yma san’ati va boshqa qo‘l 
mehnatiga asoslangan tasvirlar.
 Bu tasvirlar nafaqat bezakli, balki madaniy-axloqiy mazmunga ega bo‘ladi. Statik tasvirlarning qo‘llanish sohalari
1. San’at va madaniyatda:  Statik tasvirlar muzey, galereya va ko‘rgazmalarda 
san’at asarlari sifatida qadrlanadi.
2. O‘quv jarayonida:  Darsliklar, plakatlar, xaritalar va illyustratsiyalar orqali 
mavzularni tushuntirishda keng qo‘llaniladi.
3. Reklama va marketingda:  Banner, logotip, afisha kabi grafik vositalar orqali 
mahsulot yoki xizmat targ‘ib qilinadi.
4. Arxitektura va dizayn sohasida:  Binolarning loyihalari, interyer va eksteryer 
rejalari grafik chizmalar orqali beriladi.
5. Ommaviy   axborot   vositalarida:   Fotosuratlar   va   infografikalar   orqali
yangiliklar vizual tarzda yetkaziladi.
Statik   tasvir   —   bu   inson   tafakkurining   ifodasi   bo‘lib,   voqea   yoki   obrazni
harakatsiz holda jonli va ta’sirli tarzda ko‘rsatishga xizmat qiladi. Har qanday grafika
yoki   surat   ortida   chuqur   fikr,   his-tuyg‘u   va   muallifning   dunyoqarashi   mujassam
bo‘ladi.   Bugungi   raqamli   asrda   ham   statik   tasvirlar   o‘z   dolzarbligini   yo‘qotmagan,
balki   yangi   ko‘rinishlarda   (vektor   grafikasi,   digital   painting,   web   bannerlar)
rivojlanmoqda. 
Dinamik   tasvirlar   —   bu   vaqt   o‘tishi   bilan   o‘zgarib   boradigan,   harakatni
ko‘rsatuvchi   tasvirlar   bo‘lib,   ular   ko‘pincha   syujet,   voqea   yoki   harakatlar   zanjirini
ifodalaydi. 2-rasm. Dinamik tasvir
Dinamik tasvirlarga quyidagilar kiradi:
 Animatsiyalar
 Video roliklar
 Filmlar
 Multfilmlar
 3D harakatli grafikalar
Xususiyatlari:
 Harakat mavjud, vaqt bilan bog‘liq
 Tomoshabinga ko‘proq hissiy ta’sir ko‘rsatadi
 Real hayotni yoki voqeani jonli ifodalashi mumkin
Plastik   tasvirlar,   grafik   san’at   va   tasvirlarning   turli   shakllari   insoniyat   tafakkuri,
madaniyati   va   hayoti   bilan   bevosita   bog‘liqdir.   Ular   orqali   inson   o‘zini   anglaydi,
dunyoni idrok etadi va boshqalar bilan muloqotda bo‘ladi. Har bir tasvir — bu badiiy
til, u orqali fikr, hissiyot va g‘oyalar ifodalanadi.
Ekran orqali ifodalashning usullari Zamonaviy axborot texnologiyalari taraqqiyoti natijasida insonlar ko‘p hollarda
vizual   axborotni   ekran   orqali   qabul   qiladilar.   Kompyuter   monitorlari,   planshetlar,
smartfonlar, televizorlar kabi qurilmalar orqali axborotni vizual ko‘rinishda ifodalash
keng   tarqalgan.   Ekran   orqali   ifodalash   —   bu   tasvir,   matn,   grafik   va   boshqa   vizual
elementlarni raqamli qurilma orqali ko‘rsatish usulidir.
Bu   usullar   foydalanuvchi   bilan   qurilma   o‘rtasidagi   interfeys   orqali   amalga
oshadi. Axborot yoki tasvir foydalanuvchiga  ko‘rish  orqali tez va samarali yetkaziladi.
Vizual ifoda foydalanuvchining e’tiborini jalb qilish, ma’lumotni tushunarli yetkazish
va   estetik   taassurot   qoldirishda   muhim   rol   o‘ynaydi.   Ekranda   tasvirlarni   ifodalash
asosan   grafik   axborot   ko‘rinishida   amalga   oshadi.   Grafik   axborotlar   esa   ikki   asosiy
turga bo‘linadi:  raster  va  vektor grafikasi .
3.1 Raster va vektor grafikasi
Kompyuter   grafikasi   bugungi   raqamli   dunyoda   juda   muhim   ahamiyatga   ega.
Grafik tasvirlar yordamida turli vizual ma’lumotlar, dizaynlar, interfeys elementlari va
ko‘rgazmali axborotlar yaratiladi. Grafik tasvirlar odatda ikkita asosiy turga bo‘linadi:
raster   grafika   va   vektor   grafika .   Har   birining   o‘ziga   xos   xususiyatlari,   afzallik   va
kamchiliklari mavjud.
3-rasm. Raster va Vector farqi
Raster   grafika   –   bu   tasvirni   piksel   (inglizcha:   pixel)   deb   ataladigan   mayda
nuqtalardan iborat  qilib ifodalovchi  grafik turidir. Har  bir  piksel  ma’lum  rangga ega
bo‘lib, ularning yig‘indisi bir butun tasvirni tashkil qiladi. Masalan, oddiy surat yoki
fotosuratlar – bu raster grafikaga misol bo‘la oladi.
Raster   grafikadagi   har   bir   pikselning   aniq   koordinatalari   va   rang   qiymati
bo‘ladi.   Tasvirning   sifati   uning   o‘lchami   (rezolyutsiyasi)   ga   bog‘liq   bo‘ladi.   Agar raster   tasvirni   kattalashtirsak,   u   "piksellashadi",   ya’ni   nuqtalar   ko‘rinib   qoladi   va
tasvir sifati pasayadi.
Raster grafikaga misollar:
 JPG (JPEG)
 PNG
 BMP
 GIF
 TIFF
Raster grafikasi qayerda qo‘llaniladi?
 Raqamli fotosuratlar
 Web dizayn va internetdagi rasmlar
 Video o‘yinlar va animatsiyalar
 Grafik muharrirlar (masalan: Adobe Photoshop) bilan ishlaganda
Vektor grafika – bu tasvirni matematik formulalar yordamida (chiziqlar, shakllar,
egri   chiziqlar)   ifodalovchi   grafik   turidir.   Vektor   grafikada   tasvirlar   pikselga   emas,
balki   formulalarga   asoslangan   bo‘ladi,   ya’ni   har   bir   chiziq   yoki   shakl   o‘zining
koordinatalari, uzunligi, rangi va boshqa parametrlariga ega.
Vektor grafikani istalgan darajada kattalashtirish yoki kichraytirish mumkin – sifat
o‘zgarmaydi.   Shuning   uchun   vektor   grafikasi   ko‘pincha   logotip,   belgilar,
diagrammalar, bannerlar yaratishda ishlatiladi.
Vektor grafikaga misollar:
 SVG
 AI (Adobe Illustrator)
 CDR (CorelDRAW)
 EPS
 PDF (agar vektor ko‘rinishida bo‘lsa)
Vektor grafikasi qayerda qo‘llaniladi?
 Logotip va brend belgilar yaratishda
 Illyustratsiyalar va chizmalar tayyorlashda
 Matbaa va reklama ishlarida
 Grafik dizayn va animatsiyada 4-rasm. CorelDraw oynasi
Raster va vektor grafikasi o‘rtasidagi farqlar
1. Tuzilishi:
o Raster grafika piksellardan tashkil topgan.
o Vektor grafika esa formulalardan (matematik elementlardan) iborat.
2. Sifat:
o Raster grafikani kattalashtirsak sifat yo‘qoladi.
o Vektor grafikani kattalashtirishda sifat o‘zgarmaydi.
3. Fayl hajmi:
o Raster fayllar odatda yirikroq bo‘ladi.
o Vektor fayllar engilroq, kichik hajmga ega bo‘ladi.
4. Tahrirlash qulayligi:
o Raster grafikani tahrirlash murakkabroq bo‘lishi mumkin.
o Vektor grafikada esa har bir element alohida tahrir qilinadi.
5. Qo‘llanilish sohasi:
o Raster grafika realistik tasvirlar uchun ishlatiladi (foto va rasm).
o Vektor grafika esa texnik va grafikli ko‘rinishlar uchun mos (logotip, 
belgi, banner).
Raster  va vektor  grafikasi  – bu kompyuter grafikasi  dunyosining ikkita asosiy
bo‘lagi. Raster grafika ko‘proq fotosuratlar va real tasvirlar uchun mos bo‘lsa, vektor grafika   esa   aniqlik,   sifatlilik   va   ko‘p   marta   ishlatiladigan   grafikalar   (masalan:
logotiplar)   uchun   juda   foydalidir.   Har   ikki   grafik   turi   o‘z   vazifasiga   qarab,   turli
sohalarda qo‘llaniladi. Grafik dizaynerlar va foydalanuvchilar uchun bu ikki grafikani
yaxshi tushunish va to‘g‘ri qo‘llash muhim ahamiyatga ega.
3.2 Interfeys elementlarining plastik ko‘rinishi
Interfeys   elementlari   —   bu   foydalanuvchi   bilan   dastur   yoki   tizim   o‘rtasidagi
muloqotni ta’minlaydigan vizual vositalardir. Masalan: tugmalar, ikonalar, menyular,
forma   maydonchalari,   skroll   panellari,   oyna   (modal)   oynalari   va   boshqalar.   Bu
elementlarning tashqi ko‘rinishi foydalanuvchi tajribasiga bevosita ta’sir qiladi.
"Plastik"   termini   san’atshunoslikda   shakl,   tuzilish   va   estetika   bilan   bog‘liq.
Interfeys   dizaynida   esa   interfeys   elementlarining   tashqi   ko‘rinishi,   hajmiyligi,
yumshoqligi,   yoritilishi,   soyasi   va   shakli   orqali   vizual   ifodani   anglatadi.   Bu
ko‘rinishlar interfeysni  yanada intuitiv, chiroyli va qulay  qiladi.
Plastik ko‘rinishning muhim jihatlari:
1. Formaning ifodali bo‘lishi:
o Tugma yoki ikonka foydalanuvchiga darhol nima vazifani bajarishini 
anglatishi kerak.
o Masalan, "qarangandayoq bosiladigan" tugmalar.
2. Rang va yorqinlik:
o Yorqinlik, gradientlar, rang kontrasti orqali elementlar ajratib 
ko‘rsatiladi.
o Qizil — ogohlantirish, yashil — tasdiqlash, kulrang — faolsiz holat.
3. Soyalar va yoritish (light/shadow effects):
o Tugmalar chuqurroq ko‘rinadi, bloklar ustma-ust joylashgan ko‘rinadi.
4. Material dizayn yoki skeuomorfizm uslublari:
o Material dizayn:  minimalizm, silliq shakllar, yassi elementlar.
o Skeuomorfizm:  real hayotdagi elementlarga o‘xshash (masalan, qog‘ozga
o‘xshash notes ilovasi).
5. Hajm va joylashuv: o Har bir interfeys elementi o‘z o‘rnida, foydalanuvchi uchun qulay holda 
joylashtirilgan bo‘lishi kerak.
6. Vizual ierarxiya:
o Muhim elementlar yirikroq yoki yorqinroq bo‘ladi.
o Kamroq muhimlar fon bilan uyg‘unlashadi.
Plastik ko‘rinish foydalari:
 Foydalanuvchi elementni tez anglaydi.
 Dizayn estetik va zamonaviy ko‘rinadi.
 Foydalanuvchi interfeysda chalkashmaydi, muloqot qilish osonlashadi.
Zamonaviy   vizual   kommunikatsiyada   ekran   orqali   ifodalash ,   ayniqsa   grafika   va
interfeys   dizayni ,   katta   ahamiyatga   ega.   Raster   va   vektor   grafikasi   turli   ehtiyojlarga
mos   xizmat   qiladi   —   biri   realizm,   ikkinchisi   aniqlik   va   o‘lchamdagi
moslashuvchanlikni   ta’minlaydi.   Interfeys   elementlarining   plastik   ko‘rinishi   esa
foydalanuvchi   tajribasini   samaraliroq   va   yoqimli   qiladi.   Dizayn   nafaqat   ko‘rkam
bo‘lishi, balki  qulay va tushunarli  ham bo‘lishi kerak.
Xulosa
Hozirgi raqamli davrda tasvirlar orqali axborot yetkazish, estetik ifoda berish va
foydalanuvchiga qulay interfeys yaratish texnologiyalar va san’atning uzviy birlashuvi
sifatida   qaralmoqda.   Vizual   tasvirlar,   xususan   statik   va   dinamik   tasvirlar ,   har   bir
grafik   tizimda   o‘ziga   xos   ahamiyatga   ega   bo‘lib,   ular   orqali   inson   tafakkuri,
hissiyotlari va g‘oyalari ifodalanadi.
Statik   tasvirlar   —   bu   harakatsiz   holatda   mavjud   bo‘lib,   voqelikni   bir   lahzada
aks   ettiruvchi   shakldagi   ifodalardir.   Ular   rassomlik,   grafika,   fotosuratlar   va   boshqa
ko‘plab   san’at   turlarida   keng   qo‘llaniladi.   Dinamik   tasvirlar   esa   vaqt   omilini   o‘z
ichiga   olgan,   harakat   va   rivojlanishni   ko‘rsatadigan   tasvirlardir.   Masalan,
animatsiyalar, videolar va interaktiv dizaynlar.
Ekran   orqali   ifodalash   esa   ushbu   tasvirlarni   foydalanuvchiga   yetkazishda
asosiy   vositadir.   Bu   jarayonda   raster   va   vektor   grafikasi   asosiy   texnologik   echim
sifatida   ishlatiladi.   Raster   grafikasi   realistik   va   nozik   tafsilotlarni   berishda   ustun bo‘lsa,   vektor   grafikasi   esa   o‘lchamga   bog‘liq   bo‘lmagan   aniqlik   va   optimallikni
ta’minlaydi.   Shuningdek,   interfeys   elementlarining   plastik   ko‘rinishi   —   ya’ni
ularning   shakli,   rangi,   joylashuvi   va   estetik   qiyofasi   —   foydalanuvchi   tajribasiga
bevosita   ta’sir   ko‘rsatadi.   Zamonaviy   interfeys   dizayni   nafaqat   chiroyli   ko‘rinishi,
balki qulay va intuitiv bo‘lishi bilan ajralib turadi.
Umuman olganda, grafik va vizual ifoda vositalari nafaqat axborotni yetkazish,
balki   uni   anglash,   tushunish   va   hissiy   jihatdan   qabul   qilishda   muhim   o‘rin   tutadi.
Zamonaviy   grafik   dizayn,   tasviriy   san’at   va   raqamli   interfeyslar   zamonaviy   inson
hayotining ajralmas bir qismiga aylangan.
Foydalanilgan adabiyotlar
1. Axmedova G.S. —  Kompyuter grafikasi asoslari , Toshkent: “O‘qituvchi”, 
2019.
2. Nurmatov A., To‘xtayev A. —  Raqamli tasvirlar va multimedia 
texnologiyalari , Toshkent: “Fan”, 2020.
3. Adobe Systems Inc. —  Adobe Photoshop va Illustrator bo‘yicha rasmiy 
qo‘llanma , 2021-yil nashri.
4. Karpenko N.A. —  Grafik interfeyslar va dizayn asoslari , Moskva: “BINOM”, 
2018.
5. Jenkins C. —  Visual Communication: Understanding Graphic Design , London:
Bloomsbury Publishing, 2021.
6. O‘zbekiston Respublikasi Oliy ta’lim muassasalari uchun darsliklar va o‘quv 
qo‘llanmalar.
7. https://www.adobe.com   
8. https://uxdesign.cc   
9. https://www.canva.com
  1. Kirish
  2. Plastik tasvirlarning vazifasi va turlari

2.1 Grafika va vizual tasvirlar roli

2.2 Statik va dinamik tasvirlar

     III. Ekran orqali ifodalashning usullari

3.1 Raster va vektor grafikasi

3.2 Interfeys elementlarining plastik ko‘rinishi

     IV. Xulosa

     V. Foydalanilgan adabiyotlar