Rekreatsiya geografiyasi - Geografiya - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	10000UZS
Hajmi	14.9MB
Xaridlar	1
Yuklab olingan sana	16 Mart 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Geografiya

Rekreatsiya geografiyasi

Sotib olish

MAVZU: Rekreatsiya geografiyasi SOTSIAL
GEOGRAFIYA

Рекреация географияси

1. Рекреация географиясининг предмети,
методлари ва вазифаси
2. Ҳудудий рекреацион тизимлар
3. Рекреацион фаолиятнинг моҳияти, тузилиши
ва функцияси

РЕКРЕАЦИЯ ТУРЛАРИ
Дам олиш Инсоннинг ишдан бўш вақти
Даволаниш Махсус рекреация
Туризм Аҳолининг ўзи яшайдиган
жойдан ҳар қандай
мақсадларда 24 соат ортиқ
вақтга чиқиши.Dam olish - (lotinchadan - tiklanish) - odamlarning bo'sh vaqtini tibbiy,
sog'lomlashtirish, sport, o'quv va ko'ngilochar faoliyati uchun ishlatish
jarayonida yuzaga keladigan hodisalar va munosabatlar to'plami.

Рекреация географияси –
tabiiy, ijtimoiy-iqtisodiy, madaniy, tarixiy, ekologik
va boshqa omillar ta'sirida dam olish faoliyatining
rivojlanish qonuniyatlarini o'rganadigan ijtimoiy
fan.

Tadqiqot ob'ekti - har xil turdagi va darajadagi
hududiy rekreatsion tizimlar
Tadqiqot predmeti - hududiy rekreatsion
tizimlarning geografik tuzilishi: - tarmoq
shakllari - dam olish va turizmni tashkil
etishning fazoviy-vaqt shakllari.

Рекреация географияси нимани
ўрганади:

ҲРТ ларнинг таркиби ва тузилиши

ҲРТ ички ва ташқи алоқаларини

Фаолият турларини

динамикасини (эволюцию и
даврийлиги)
ҲРТ фаолияти уч даражада амалга
оширилади- миллий, регионал ва
тармоқ

Рекреация географиясининг
вазифалари :

Рекреация и туризмнинг ривожланишидаги
географик фарқларни ўрганиш.

Рекреацион фаолиятни ҳудудий оқилона
ташкил этишни асослаш

Табиатдан рекреация мақсадларида
фойдаланишнинг қулай шакл ва тартибини
ишлаб чиқиш

Фанлар тизимида рекреация
географиясининг ўрни:
•
Рекреация географияси География, иқтисод
ва ижтимоий фанлар билан чамбарчас
боғлиқ
География фанлари блоки:
-
Табиий география
-
Ижтимоий география
-
Аҳоли географияси
-
Тиббиёт географияси
-
Курортология Ижтимоий фанлар блоки:
-
Минтақавий иқтисодиёт
-
Туризм иқтисодиёти
-
Социология
-
Маркетинг
-
Менеджмент
Ёрдамчи фанлар блоки:
-
Статистика
-
Картография
-
Ахборот технологиялари
-
Математик моделлаштириш

Рекреация географиясининг ривожланиш
босқичлари
•
1960-йй. – Р.г нинг шаклланиш даври.
•
1970-йй. – Р.г назария ва методологиясини рив-ш даври.
(1972 г. – ҲРТ ҳақидаги ғояларни вужудга келиши. В.С.
Преображенский, И.В. Зорин, Н.С. Мироненко, И.Т.
Твердохлебов ва бош.)
•
1980 йй. – янги ғоялар ва илмий мактабларнинг
шаклланиши (ҲРТ динамикаси назарияси – Ю.А.
Веденин ; рекреацион ресурсларни баҳолаш – Л.И.
Мухина ва б.; рекреацион районлаштириш – Н.С.
Мироненко, И.Т. Твердохлебов ); илмий мактаблар –
қирим, москва, шимолий-кавказ ва б.
•
1990-йй. – Р. Г ижтимоийлашуви ва экологиялашуви.
•
2000-йй. – рекреация и туризмнинг барқарор
ривожланиш концепцияси

Рекреация географиясининг
тадқиқот методлари:

Географик - таққослаш

қиёсий-тарихий

Адабиётлар таҳлили

картографик

статистик

мувозанат

социологик

Эксперт сўровномаси

стационар кузатув ва экспедиция

аэрокосмик

ГАТ-технология

математик-географик моделлаштириш

Географик-таққослаш методи
– икки ёки ундан ортиқ рекреацион объектларни ҳудуий
қонуниятларини ўрганиш мақсадида уларнинг ўхшаш ва
фарқли томонларини аниқлаш

Курорт январ
ойи ҳаво
ҳарорати
t º C июле
ойи ҳаво
ҳарорати

t º C Ҳаво
намлиги.
июл, %
Ҳавонинг
дим
бўлиш
индекси Июл
ойида
ёғинли
кунлар
миқдори Июл
ойида
сувнинг
ҳарорати
t º C Июл
ойида
тўлқинли
кунлар Июл
ойида
кунлик
ялпи
радиация
кал/см 2
Евпатория - 0.1 23.2 67 1 3.7 22.6 0.6 726.9
Ялта 4.0 23.7 61 0 5.2 23.1 0.7 729.7
Сочи 4.7 22.4 79 2 6.8 23.2 0.0 733.5
Варна 1.0 22.6 72 1 0.0 22.7 0.0 735.0
Анталья 9.9 28.1 62 3 0.0 25.8 0.0 755.3
Венеция 2.8 23.9 65 1 6.0 23.3 0.0 725.7
Марсель 6.1 22.2 54 0 3.0 21.3 2.0 734.6
Пальма 10.9 25 69 2 1.5 24.4 0.0 747.8Қора ва Ўртаер денгизи бўйидаги курортлар
иқлимининг қиёсий тавсифи

Тарихий - қиёсий метод
– рекреацион объектнинг динамикасини
(ривожланишини) ўрганиш

Адабиётларни-таҳлил қилиш
методи
– Ушбу муаммога тегишли илмий ва
методик асарларни таҳлил қилиш
Фойдаланилган адабиётлар рўйхати

1. Аналитическая информация о развитии
санаторно-курортного и туристского комплекса Р.
Крым за 2014 г. / Министерство курортов и
туризма Р. Крым, 2015 г.
2. Зорин, И.В. Энциклопедия туризма / И.В. Зорин,
В.А. Квартальнов. – М.: Финансы и статистика,
2004. – 368 с.
3. Gide to sustainable tourism in protected
areas[ Электронный ресурс ]. – Режим доступа :
http://www.parksandbenefits.net/images/stories/new
sletter/final_brochure_parksbenefits.pdf

Картографик метод
– Рекреацион объектлар ҳамда ҳодиса ва жараёнларни
жойлаштриш ва ривожлантириш мақсадида
географик карталар тузиш, улардан фойдаланиш

Статистик метод
Қрим ярим оролида рекреацион
хима-хилликни Лоренца-Джини
эгри чизиғи орқали баҳолаш
(диссертация Т.А. Таган, 2011) – туристско-рекреацион характердаги
маълумотларни йиғиш, қайта ишлаш ва амалиётга тадбиқ
қилиш
Qrimdagi ko'chmas mulk bozoriga
tabiiy omillarning ta'sirini o'rganish
uchun chiziqli regressiyadan
foydalanish (диссертация С.А.
Гуров, 2014)

Статистик метод
UNWTO Tourism Highlights 201 5 Edition
www . unwto . org

Мувозанат методи
– resurslarni va ulardan foydalanishni o'zaro bog'lash,
ob'ektlar va hodisalarning nisbati va munosabatlarini
aniqlash imkonini beradigan ma'lumotlarni qayta ishlash va
tahlil qilish usuli
2000 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Turistik xizmatlar eksporti,
shu jumladan. mintaqa
bo'yicha: 93,2 253,1 286,3 324,6 365,3 369,8 411,1
МДҲ далатлари 77,9 125,6 149,3 180,1 205,8 198,1 205,6
МДҲ га аъзо бўлмаган дав. 15,3 127,5 137,0 144,5 159,5 171,7 205,5
Turizm xizmatlari importi,
shu jumladan. mintaqa
bo'yicha: 216,2 447,6 586,4 606,0 672,4 587,8 571,7
МДҲ далатлари 98,1 194,8 268,9 267,8 311,9 252,8 243,2
МДҲ га аъзо бўлмаган дав. 118,1 252,8 317,5 338,2 360,5 335,0 328,5
туристик мувозанат
салдоси – 123,0 – 194,5 – 300,1 – 281,4 – 307,1 – 218,0 – 160,6Belarus Respublikasining turistik balansi, million AQSh
dollari .

Социологик метод
– Тадқиқотчини қизиқтирувчи масалалар бўйича
жамоатчилик фикрини ўрганиш (сўров-анкета,
интервью)
Turistlarning Qrim tog'lariga tashrif buyurish maqsadlari
tarkibidagi o'zgarishlar (so'rov ma'lumotlariga ko'ra), %
11 .9
67.41
2
.
8 2
.
3 5.6
отдых
спортивный
туризм, походы
экскурсионные
поездки
санаторное
лечение
рыбалка 22.6
4
8.3
3.2
4.4
3.5
5.121.82.3 3.2 0.8 8.2 4.1 7.5 1 пешеходный
спелеотуризм
скалолазание
велотуризм
автотуризм
охотничий
конный
культ урно-познавательный
сельский зеленый,
экологический
горнолыжный
паломнический
корпоративный отдых (в
т.ч. тимбилдинг)
посещение событий,
массовых мероприятий
посещение родственников
или друзей
транзит1983 г.
2012 г.

Қримга келадиган туристнинг паспорти
(социологик сўровлар асосида)

Ёши: 26 дан 40 ёшгача (47%)

Жинси: аёл (60%)

Доимий яшаш жойи: (Москва,Тошкент, Самарқанд ва ҳ.)

Келишдан мақсад: дам олиш ва даволаниш (88%)

Ўртача бўлиш муддати : 8-12 кун ( 50%)

Даромад даражаси: ўртача


Қримга келишнинг ахборот манбаи: қариндошлар, ўртоқлари ва
танишларининг тавсияси (48%)

Эксперт сўрови методи
– мазкур муаммо бўйича мутахассисларни фикрларини ўргани
ва таҳлил қилиш

C тационар кузатув и экспедиция
методи
2008 2009 2010 2011 2012 2013050100150200250300350400450500
количество
проб
количество
отклоненийSevastopol shahridagi ommaviy
dam olish joylarida dengiz suvi
sifatini monitoring qilish natijalarini
tahlil qilish . 2008-2013 гг. Moskva davlat universiteti geografiya
fakultetining Baykalga qishki
ekspeditsiyasi (2014 yil fevral) "Qishki
rekreatsiya salohiyati va atrof-muhit
xususiyatlarini o'rganish.
Baykal ko'li " .

Аэрокосмик метод
Sevastopoldagi restoran sanoati ob'ektlari

«Табиатдан рекреацион мақсадларда
фойдаланишда » ГАТ тузилишиГеоахборот технологияларидан
фойдаланиш методи

Метод математического
моделирования
Модель устойчивого развития предприятия туристского комплекса
(равенство совокупного спроса и совокупного предложения),
по Макаровой Н.А., 2012 г.

ҲРТ концепцияси
U 1972 yilda professor V.S. Preobrazhenskiy rahbarligida
Fanlar akademiyasi Geografiya instituti olimlari jamoasi
tomonidan yaratilgan
Hududiy rekreasiya tizimi (TRS)
- funktsional va hududiy yaxlitligi bilan ajralib
turadigan o'zaro bog'liq bo'lgan quyi tizimlar - dam
oluvchilar guruhlari, tabiiy va madaniy komplekslar,
texnik tizimlar, xizmat ko'rsatuvchi xodimlar va davlat
organlaridan iborat ijtimoiy geografik tizim.

Hududiy rekreatsion
tizimning grafik modeli
(V.S. Preobrazhenskiy
bo'yicha, 1975 yil)

ҲРТ хусусиятлари
•
Imkoniyat va rekreatsion yuklarga qarshilik
•
Ishonchlilik va qulaylik
•
Jozibadorlik, shu jumladan ekzotiklik va o'ziga xoslik
•
Turli xillik
•
Ogohlik darajasi
•
Dinamizm va evolyutsiya (qaytariladigan va qaytarib
bo'lmaydigan o'zgarishlar)
•
Barqarorlik
•
Moslashuvchanlik

ҲРТ типлари
•
Mahalliy ahamiyatga ega HRT - tunni o'tkazmasdan
qisqa dam olish uchun shahar ichidagi va shahar atrofi
mavjud
•
Mintaqaviy ahamiyatga ega HRT - tunash bilan qisqa
muddatli va uzoq muddatli ta'tillarni tashkil qilish
uchun
•
Milliy ahamiyatga ega HRT
•
Xalqaro ahamiyatga ega HRT
•
Ular uzoq dam olish uchun ixtisoslashtirilgan HRT
sifatida eng qimmatli dam olish resurslari asosida
tashkil etilgan


Shaharlashish (dengiz bo'yidagi dam olish
zonalari, kurort zonalari, chang'i kurortlari,
sayyohlik va ekskursiya markazlari)

Aholi punktlari (shahar atrofidagi dam olish
maskanlari, milliy tabiat bog'lari)

Qishloqlashtirilgan (qishloq turizmi hududlari) ҲРТ типлари

Рекреацион агломерация –
ishlab chiqarish, moddiy-texnikaviy, tashkiliy va boshqaruv
aloqalari, rekreatorlar oqimlari bilan birlashtirilgan shaharni
tashkil etuvchi rekreatsiya funktsiyasiga ega bo'lgan shahar
posyolkalari tizimi
Майами
Агломерацияси

Де нгизбўй и дам олиш районлари типологияси
а) Чизиқли ўзлаштирилган райо
Франции – Ницца лазурли қирғоқ
- Ницца

б) чуқур ўзлаштирилган курортлар
Ла Гран-Мотт (Франция)

в) ўчоқли ўзлаштирилган
курортлар Межводное
қишлоғи, Қрим
г) воҳали
ўзлаштирилган
курортлар
Жерба ороли , Тунис

Санатория-курорт комплекслари
Табиий шифобахш ресурслар негизида
шаклланади
Залакарош
(Венгрия) –
бальнео-
терапевтик
курорт
(10 меҳмонхона,
7 минг кишига
мўлжалланган)

Тоғ-чанғи курортлари
Давос, Швейцария

Aholi manzilgohlariaro rekreatsiya hududlari - tabiiy
landshaftlar biroz o'zgargan sharoitda odamlarning zich
joylashuvi tizimidan tashqarida rivojlanadigan hududlar.
Дунёда МТБ –70 мингдан кўп.
(қуруқликнинг 10% )
Йеллоустон боғи АҚШ –
Дунёдаги биринчи ташкил этилган
миллий боғ (1 март 1872 й.),
майдони – 898,3 минг. га
USA National Park System –
умумий майдони 327 минг кв. км
380 қўриқхона, 54 боғни ўз ичига
олади а) миллий табиат боғлари

Дунёнинг энг хушманзара боғлари ( « Forbes » , 201 5)
Йосемити, США
Банф, КанадаСеренгети,
Танзания
Гранд-Каньон, США Торрес-дель-Пайне, Чили

Фьордленд, Я. ЗеландияФудзи-Хаконэ-Идзу, Япония
Гуйлинь ва Лицзян, Хитой
Швейцария мил. боғи Какаду,
Австралия

Milliy bog'lar to'g'risidagi Ikkinchi xalqaro
Konventsiyasi (BMT, YUNESKO, 1972 yil) -
МБ да инсон фаолитини чеклаш :

туризм

Табиий шароитни сақлаб қолиш

Ҳайвонот олами сонини тартибга солиш
МБ фаолият зоналари турлари:

қўриқхона

ташкилий туризм

оммавий дам олиш

Буфер зонаси

б) қисқа муддатли шаҳарёни рекреацияси
Москва ёни зонаси
Europa City / BIG Bjarke Ingels
Group , Val-d’Oise, France

Europa City ни
Функционал
зондлаш

Ўзлаштирилган рекреацион зоналар – keng
qamrovli turizm mahsulotini yaratish uchun
qishloq joylari resurslaridan foydalanishga
qaratilgan
Тайвань, Хитой Филиппин
Калифорния, АҚШ

ҲРТ ларнинг кичик турлари
•
Terapevtik - iqlimoterapevtik, balneologik,
balchiq, fitoterapevtik va boshqalar.
•
Sog'lomlashtirish - cho'milish, plyaj va yurish
•
Sport - baliq ovlash va ov qilish, raqobatbardosh,
turistik
•
Kognitiv (turistik) - kognitiv-madaniy va tabiiy-
kognitiv
•
boshqalar

Rekreatsion faoliyat - inson hayotining
murakkab turlaridan biri bo'lib, bo'sh
vaqtlarda ma'naviy ehtiyojlarni
yaxshilash va qondirishga qaratilgan.

Xalqaro sayyohlar sonining o'sishi
1950-2013 yillarda million kishiRekreatsion faoliyat - ommaviy hodisadir
Xalqaro sayyohlar sonining o'sishi
1950-2013 yillarda million kishi

Туризмни рив-
ш босқичлари
Туризм тарихи
Аристократик
Ижтимоий
Оммавий
Даврлар
XVIII аср
ўрталаригача . XVIII – XIX аср
ўрталаригача. XIX ўртасидан– XX
аср ўртасигача. XX аср ўртасидан кейинги
давр.

рекреация ва
туризмнинг
ривожланиш
хусусиятлари 
Xalqaro sayohat
tartibsiz

Ixtisoslashgan
turistik
korxonalar
shakllanmagan,
turistik va
rekreatsion
xizmatlar bozori
mavjud emas

Xalqaro
sayohatni davlat
tomonidan
tartibga
solishning zaif
darajasi 
Aholining elita
qatlami
turizmda
ishtirok etadi;

Xalqaro turist
almashinuvining
eng muhim
omili
transportdir.

Dam olish
maskanlari,
sayyohlik
markazlari va
xalqaro
ahamiyatga ega
hududlar (Nitsa,
Baden-Baden,
Karlovi Vari,
Monte-Karlo,
Brayton)
mavjud.

Dam olish va
turizm zaif
iqtisodiy va
ijtimoiy ta'sirga
ega 
Narx raqobati

Turizm
ishtirokchilarining
ijtimoiy tarkibini
sezilarli darajada
kengaytirish

Dam olish va
turizm shakllari va
turlarini
diversifikatsiya
qilish

Ixtisoslashgan
turizm
korxonalarining
paydo bo'lishi
(turoperatorlar va
turagentlar)

Turistlar oqimida
tashqi bozor
ulushini
kengaytirish

Korxonalar
quvvatini oshirish 
Xalqaro turizm
almashinuvining global
xarakteri

Turizmning iqtisodiyotga
qo'shayotgan hissasini
oshirish

Turizm biznesining
transmilliylashuvi

Innovatsiyalar va miqyos
iqtisodlari orqali raqobatni
oshirish

Turistik va rekreatsion
xizmatlar bozorida xalqaro
hamkorlik

Xalqaro turizm
tashkilotlari sonining
kengayishi va ularning
ta’sirining kuchayishi

Davlatlarning xalqaro
turizm siyosatini
muvofiqlashtirish

O'sishning notekisligi

Dam olishning ommaviy hodisaga aylanishi
omillari

Ilmiy-texnikaviy inqilob ta'sirida moddiy ishlab
chiqarish sohasida mehnat unumdorligining o'sishi
(bo'sh vaqt miqdorining ko'payishi; aholining real
daromadlarining o'sishi)

Transportdagi taraqqiyot (harakat tezligining
oshishi; transport vositalari sonining ko'payishi;
transport tariflarining pasayishi)

Urbanizatsiya jarayonlarini rivojlantirish (qisqa
muddatli dam olish zonalarini yaratish)

Odamlarning madaniy darajasining o'sishi

Dunyodagi siyosiy vaziyatni barqarorlashtirish

Dunyodagi integratsiya jarayonlari

Dam olishning ommaviy funktsiyalari :

tibbiy va biologik (jismoniy va ma'naviy
kuchni tiklash, tiklanish)

ijtimoiy-madaniy (bilim, ma'naviy
rivojlanish, muloqot va o'yin-kulgiga
bo'lgan ehtiyojni qondirish)

iqtisodiy (to'g'ridan-to'g'ri va yashirin
iqtisodiy samarani olish)

siyosiy (vatanparvarlik tuyg'usini
tarbiyalash, tinchlik va xalqlar
o'rtasidagi do'stlikni mustahkamlash)

Rekreasiyning iqtisodiy funktsiyasi:

To'g'ridan-to'g'ri iqtisodiy ta'sir
(valyuta tushumlarini, soliqlarni olish
foydadan
va boshqalar)

Yashirin iqtisodiy samara, jumladan:
ko'rinmas eksport, bandligining o'sishini
ta'minlash, mintaqaviy ta'siri, rivojlanish
(turizmda multiplikator)

turizm idustriyasiti
– turistik mahsulotni ishlab chiqarish,
taqsimlash, ayirboshlash va iste'mol qilishni,
turistik resurslarni rivojlantirish va ulardan
foydalanishni hamda turizmning moddiy-texnik
bazasini yaratishni ta'minlaydigan moddiy ishlab
chiqarish va noishlab chiqarish sohasi
korxonalari, muassasalar va tashkilotlari
majmuini o'z ichiga olgan tarmoqlararo majmua.

Т уризма индустрияси

Rekreatsion ehtiyojlarni shakllantirish va
rivojlantirish omillari:

tabiiy (geografik joylashuvi, tabiiy zonasi, landshaftlar
turi)

biomedikal (jamoat salomatligi holati)

demografik (aholi ko'payish turi, oila tarkibi,
urbanizatsiya, ko'chirish)

ijtimoiy-iqtisodiy (ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish darajasi,
xizmat ko'rsatish sifati, infratuzilma, axborot ta'minoti,
valyuta kursi va boshqalar)

ijtimoiy-psixologik (stereotiplar, moda)

Rekreatsion xizmatlar iste'molchilarining
turlari
Типлари ёши Рекреация
мезонлари Дам олишга бўлган
талаблар
ўтроқ 60 ёш табиат, денгиз,
даволаниш,
қишлоқ туризми o'rta darajadagi
mehmonxonalar, xizmat
ko'rsatish, qulaylik,
esdalik sovg'alari,
ekskursiyalar,
sayohatning qisqa
muddati va masofalarning
yaqinligi
ўтроқ-
мобил 30-50
ёш Маданий
салоҳият, спорта
ва соғломлашти
риш имконияти Sport, tibbiy, ko'ngilochar
tadbirlar, unutilmas
joylarga tashriflar

Rekreatsion xizmatlar iste'molchilarining
turlari
Типлари ёши Рекреация
мезонлари Дам олишга бўлган
талаблар
Мобил 40
ёшгача Yangi ta’surotlar,
yangi muhit Tez transport, turar joy va
oziq-ovqat uchun xalqaro
sifat standartlari, ekzotik
suvenirlar
кўчманчи все Sarguzasht, ijodiy,
diniy maqsadlar Individual sayohat,
mustaqillik, tajribalar,
mahalliy urf-odatlarda
ishtirok etish va h.k. .

G.Gan tomonidan turistlarning tasnifi
S - turi (odatiy "dam oluvchi": dengiz, plyaj, passiv
dam olish, osoyishtalik va qulaylik)
F tipi (jamiyatni sevuvchi, zavqlanish,
taassurotlarni o'zgartirish)
W1 - turi (tashqi mashg'ulotlarni, piyoda yurishni
yaxshi ko'radigan)
W2 turi (sportchi, ekstremal sport ixlosmandlari)
A turi (sarguzashtni, xavfni, xavfli vaziyatlarda
yangi hissiyotlarni sevuvchi)
B - turi (qiziquvchan sayyohlar, shu jumladan:
a) "ekspert" (attraksionlar to'plami)
b) "madaniyat va tabiatni hissiy sevuvchi"
c) "mutaxassis" (yangi maxsus bilimlarni izlovchi)

Rekreatsion faoliyatning tasnifi
1. Asosan - tibbiy, sog'lomlashtirish va sport,
ta'lim, ko'ngilochar va boshqa turlari
2. Huquqiy maqomi bo'yicha - ichki va xalqaro
(kirish va chiqish)
3. Davomiyligi bo'yicha - qisqa muddatli va uzoq
muddatli
4. Hududiy asosda - mahalliy mintaqaviy, milliy
va xalqaro
5. 5. Mavsumiyligi bo'yicha - yil bo'yi va
mavsumiy (yoz va qish)

Rekreatsion faoliyatning tasnifi
6. Tashkilotning tabiati bo'yicha - tartibga
solinadigan va havaskor (uyushgan va uyushmagan)
7. Yoshi bo'yicha - bolalar, yoshlar, kattalar,
"uchinchi yosh" dam olish, aralash
8. Ishtirokchilar soni bo'yicha - individual va guruh
9. Transport turlari bo'yicha - avto, avtobus, havo,
temir yo'l, avtokema (kruiz)

Rekreatsiya geografiyasi

Sotib olish