Войти Регистрация

Docx

  • Рефераты
  • Дипломные работы
  • Прочее
    • Презентации
    • Рефераты
    • Курсовые работы
    • Дипломные работы
    • Диссертациии
    • Образовательные программы
    • Инфографика
    • Книги
    • Тесты

Информация о документе

Цена 20000UZS
Размер 1.2MB
Покупки 0
Дата загрузки 03 Июнь 2025
Расширение docx
Раздел Курсовые работы
Предмет Естествознание

Продавец

Nurali Axmedov

Дата регистрации 24 Октябрь 2024

5 Продаж

Speralsimon issiqlik almashinish qurilmasini hisoblash

Купить
Speralsimon issiqlik almashinish qurilmasini hisoblash
(G=1700 kg/soat)
Reja:
Kirish
1. Umumiy tushunchalar
2.  Asosiy va unga o'xshash qurilmalarning tavsifi va 
texnologik sxemalari
3.  Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasi
4. Qurilma uchun konstruksion material tanlash
5.  Asosiy qurilmani tanlash
6. Qurilmaning texnologik hisobi
X ulosa
Foydalanilgan adabiyot lar  roʻyx at i Kirish
Mamlakatimizda   yoqilg ʻ i-energetika   sohalarini   uyg ʻ un
rivojlantirish va energiya manbalarini diversifikatsiya qilish bo ʻ yicha
izchil   ishlar   amalga   oshirilmoqda.   Bu   iqtisodiyot   tarmoqlari   va
aholining   energiya   resurslariga   ortib   borayotgan   ehtiyojini
qondirishda muhim omil bo ʻ lmoqda. 
  O ʻ zbekiston   Respublikasi   Prezidenti   Shavkat   Mirziyoyev     2020-
yil   21-fevral   kuni   neft-gaz   va   kimyo   sanoatida   olib   borilayotgan
islohotlar   natijadorligini   tahlil   qilish,   ushbu   tarmoqlarni   tizimli
rivojlantirish masalalariga bag ʻ ishlangan yig ʻ ilish o ʻ tkazdi. 
Joriy yilgi  Investitsiya  dasturiga  mazkur soha  bo ʻ yicha umumiy
qiymati   27,8   milliard   dollarlik   26   ta   loyiha   kiritilgan.   Prezidentimiz
ushbu loyihalar bilan har kuni shug ʻ ullanish, ularning o ʻ z muddatida
va sifatli amalga oshirilishini ta ʼ minlash zarurligini ta ʼ kidladi. 
Yig ʻ ilishda   neft-gaz   sohasi   bilan   uzviy   bog ʻ liq   bo ʻ lgan   kimyo
tarmog ʻ idagi ishlar ham tahlil qilindi. 
Kimyo   sanoatini   rivojlantirish,   mahsulot   ishlab   chiqarishni
diversifikatsiya qilish maqsadida umumiy qiymati 8 milliard dollarlik
33 ta loyiha belgilangan bo ʻ lib, joriy yilda 4 ta loyiha ishga tushirilishi
rejalashtirilgan. 
Davlatimiz   o‘z   fuqarolarining   ozod,   erkin,   baxtiyor,   farovon
yashashini   ta’minlashni,   ularning   moddiy   va   ma’naviy   hayot
darajasini   oshirishni   o‘z   oldiga   oliy   maqsad   qilib   qo‘ygan.   Bu
maqsadni   amalga   oshirish   ijtimoiy-iqtisodiy   rivojlanishni   ilm-fan   va
texnika   taraqqiyotiga   suyangan   holda   yo'lga   qo‘yishni   va   ishlab
chiqarish samaradorligini oshirishni talab etadi. 
Sanoatda   metall   mahsulotlar   va   konstruksion   materiallarning
tejamkor   turlari,   shu   jumladan,   kompozitsion   materiallar   keng
miqyosda   ishlatilishi   ko‘zda   tutilmoqda.   Ushbu   materiallarning
mustahkamlik   va   korroziyaga   qarshi   ko‘rsatkichlari   yaxshilanishi lozim.   Korroziyaga   chidamliligi   nihoyatda   yuqori   bo'lgan   qurilmalar
ishlatilishini   talab   qiluvchi   toza   va   o‘ta   toza   reaktivlar   ishlab
chiqarish   va   ularning   assortimentini   kengaytirish   alohida
ahamiyatga   ega.   Texnologiya   va   ishlatiladigan   qurilmalar   o‘zaro
uzviy bog‘langan bo'lib, har bir jarayonga mashina va qurilmalarning
ma'lum aniq turlari termasi mos keladi. Ishonchli va tejamkor ishlab
chiqarish   jarayonini   yaratish   mutaxassisdan   ushbu   ishlab
chiqarishda   o'rnatilgan   mashina,   moslama   va   qurilmalar   to‘g‘risida
aniq   bilimlarga   ega   bo'lishini   talab   qiladi.   Undan   mashina   va
qurilmalarning tuzilishi va ishlash tamoyillarini, ularning afzalliklari
va   kamchiliklarini,   unumdorligini   hisoblash   usullarini,   qurilmaning
mexanik  mustahkamligini   taxminiy  baholash  mahoratiga   ega  bo'lish
hamda   ularni   korroziyadan   saqlashning   asosiy   usullarini   va   turli
materiallarning   o‘zini   korroziyaga   qarshi   chidashini   bilish   talab
etiladi. Yangi ishlab chiqarishni tashkil etish yoki amaldagisini qayta
qurishda   mutaxassis   laboratoriya   sharoitida   va   yarimsanoat
sharoitidagi   qurilmalarda   olib   borilgan   tadqiqot   natijalarini   qo‘llay
olish   va   qurilmalarni   keng   miqyosda   joriy   etishning   tamoyillarini
bilishi   zarur.   Buning   uchun   ko‘pgina   fanlardan:   kimyoviy
texnologiyaning   qurilmalari   va   jarayonlari,   jarayonlarning   fizik-
kimyoviy asoslari, ishlab chiqarishning maxsus texnologiyasi, amaliy
mexanika   va   kimyo   sanoati   iqtisodiyoti   bo‘yicha   olgan   bilimlaridan
foydalanadi. 
  Respublikada sanoat ishlab chiqarish o‘sish sur’atlarini oshirish
va   mahsulotlarning   dunyo   standartiga   mosligini   ta’minlash   uchun
yangi   korxonalarni   qurish   va   eskilarini   ta’mirlash   zarur   bo'ldi.
Ijtimoiy mehnat unumdorligini o‘stirishga sanoatni tez sur’atlar bilan
rivojlantirish uchun sarflanadigan mablag'ni ko‘paytirish bilan emas,
balki   texnika   bilan   qurollanish   darajasini   oshirish,   loyihalanuvchi
korxonalarni oqilona joylashtirish bilan erishiladi. 1. Umumiy  t ushunchalar
Neft  va  gazni  qayta  ishlash,  neft  kimyosi  va  sanoatning   boshqa
sohalarida   issiqlik   almashinish   jarayonlaridan   keng   foydalaniladi.
Masalan,   neft   va   mazutni   haydash,   piroliz,   katalitik   kreking,
riforming, gidrotozalash va moylarni tozalash kabi jarayonlarda turli
issiqlik almashinish uskunalari ishlatiladi. 
Bir   qator   texnologik   jarayonlarining   yo‘nalishi   issiqlik
energiyasining   berilishi   yoki   uzatilishi   natijasida   ma'lum   bir
haroratga   ega   bo'lgan   holatdagina   yuz   beradi.   Tezligi   issiqlikning
berilishi   yoki   uzatilishi   bilan   bog'liq   bo'lgan   jarayonlar   (isitish,
sovitish, bug'latish, kondensatsiyalash va hokazo) issiqlik almashinish
jarayonlari deb yuritiladi.
  Har   xil   haroratga   ega   bo'lgan   jismlarda   issiqlik  energiyasining
biridan ikkinchisiga o ‘tishi issiqlik almashinish jarayoni deb ataladi.
«Issiq»   va   «sovuq»   jismlarning   haroratlari   o   ‘rtasidagi   farq   issiqlik
almashinishining   harakatlantiruvchi   kuchi   hisoblanadi.   Haroratlar
farqi   bo'lganda   termodinamikaning   ikkinchi   qonuniga   ko'ra   issiqlik
energiyasi harorati yuqori bo'lgan jismdan harorati past bo'lgan jism
ga   o   ‘z-o‘zidan   o   ‘tadi.   Jismlar   o   ‘rtasidagi   issiqlik   almashinishi   erkin
elektron,   atom   va   molekulalarning   o   'zaro   energiya   almashinishi
hisobiga   sodir   bo'ladi.   Issiqlik   almashinishida   qatnashadigan   jismlar
issiqlik   tashuvchi   deb   ataladi.   Issiqlik   tarqalishining   uchta   prinsipal
turi   bor:   issiqlik   o   ‘tkazuvchanlik,   konveksiya   va   issiqlikning
nurlanishi.
Bir-biriga tegib turgan kichik zarrachalarning tartibsiz harakati
natijasida   yuz   beradigan   issiqlikning   o‘tish   jarayoni   issiqlik
o‘tkazuvchanlik   (yoki   konduksiya)   deyiladi.   G   az   va   tomchi
suyuqliklarda   molekulalarning   harakati   natijasida   yoki   qattiq   jism
larda   kristall   panjaradagi   atomlarning   tebranishi   ta   ’sirida   yoxud
metallarda   erkin   elektronlarning   diffuziyasi   oqibatida   issiqlik
o‘tkazuvchanlik   jarayoni   sodir   bo'ladi.   Qattiq   jismlarda,   gaz   yoki suyuqliklarning   yupqa   qatlamlarida   issiqlik   asosan   issiqlik
o‘tkazuvchanlik orqali tarqaladi. 
Gaz   yoki   suyuqliklarda   makroskopik   hajmlarning   harakati   va
ularni   aralashtirish   natijasida   yuz   beradigan   issiqlikning   tarqalishi
konveksiya   deb   ataladi.   K   onveksiya   ikki   xil   (erkin   v   a   majburiy)
bo'ladi.   G   az   yoki   suyuqlik   ayrim   qismlaridagi   zichliklarning   farqi
natijasida hosil bo'ladigan issiqlikning almashinishi tabiiy yoki erkin
konveksiya deyiladi. Tashqi kuchlar ta ’sirida (masalan, suyuqliklarni
nasoslar   yordamida   uzatish   yoki   ularni   mexanik   aralashtirgichlar
bilan aralashtirish paytida) majburiy konveksiya paydo bo'ladi.
Issiqlik   energiyasining   elektromagnit   to'lqinlar   yordamida
tarqalishi   issiqlikning   nurlanishi   deb   yuritiladi.   Har   qanday   jism   o
‘zidan   energiyani   nurlatish   qobiliyatiga   ega.   Nurlangan   energiya
boshqa jismga  yutiladi  va  qaytadan  issiqlikka  aylanadi.  Natijada nur
bilan issiqlik almashinish sodir bo'lib, u o ‘z navbatida nur chiqarish
va nur yutish jarayonlaridan tashkil topadi. 
Haqiqiy   sharoitlarda   issiqlik   almashinish   alohida   olingan   biror
usul bilan emas, balki bir necha usullar yordamida yuzaga keladi, ya
’ni murakkab issiqlik o ‘tkazish jarayonlari amalga oshiriladi.
  Issiqlik   almashinish   jarayonlari   turli   rusumdagi   uskunalarda
amalga   oshiriladi.   Issiqlik   almashinish   uskunalarining   ishlash
rejimiga   ko'ra   jarayonlar   ikki   xil   (turg‘un   va   noturg‘un)   bo'ladi.
Uzluksiz   ishlaydigan   uskunalarning   turli   nuqtalaridagi   harorat   vaqt
davomida   o‘zgramaydi,   bunday   uskunalarda   ketayotgan   jarayon
turg‘un   bo'ladi.   Noturgʻun   jarayonlarda   (davriy   ishlaydigan   issiqlik
almashinish   uskunalarida)   harorat   vaqt   davomida   o   ‘zgarib   turadi
(masalan, isitish yoki sovitish paytida). 
Issiqlik   almashinish   uskunalaridagi   issiqlik   almashinish
jarayonlari   har   xil   holatlar   (issiqlik   o   ‘tkazuvchanlik,   konveksiya,
issiqlikning nurlanishi va hokazo) ning majmuasi asosida yuz beradi.
U larni bir-biridan ajratish mumkin emas. Shu sababdan muhandislik hisoblashlarda   issiqlikning   turli   xilda   tarqalishini   umumlashtirilib,
yaxlit issiqlik o ‘tkazish jarayoni deb qabul qilinadi.
2. Asosiy va unga o' x shash qurilmalarning t avsifi  va tex nologik
sx emalari
Issiqlik   almashinish   qurilmalari   ishlash   printsipiga   ko`ra
rekuperativ, regenerativ, aralashtiruvchi turlarga bo`linadi. 
  Rekuperativ   (yoki   sirtiy)   issiqlik   almashinish   qurilmalarida
issiqlik   tashuvchilar   devor   bilan   ajratilgan   bo`lib,   issiqlik   shu   devor
orqali o`tkaziladi.  
Regenerativ   issiqlik   almashinish   qurilmalarida   qattiq   jismdan
tashkil topgan birta yuza navbat bilan turli issiqlik tashuvchi agentlar
bilan   kontaktda   bo`ladi,   natijada   bu   jism   bir   issiqlik   tashuvchidan
olgan issiqligini ikkinchisiga beradi.  
Aralashtiruvchi   issiqlik   almashinish   qurilmalarida   ikki   issiqlik
tashuvchi agent bir-biri bilan o`zaro kontaktda bo`ladi.  
Sirtiy   issiqlik   almashinish   qurilmalari   o`z   navbatida   qobiq   -
trubali,   "truba   ichida   truba"   tipidagi,   zmeevikli,   plastinali,   g’ilofli,
spiralsimon, qovurgali va boshqa turlarga bo`linadi.  Kimyo sanoatida
asosan sanab o`tilgan birinchi besh turdagi sirtiy issiqlik almashinish
qurilmalari keng qo’llaniladi. 1-rasm. Sirtiy issiqlik almashinish qurilmalari:
Yuqoridagi     1   rasmda   a)-   olovli   issiqlik   berish   yordamida
ishlaydigan   qovurish   qozoni,  b)-   bug’  ko`ylakli   avtoklav,   v)-   devoriga
zmeevik   o`rnatilgan   qurilma,   g)   –   zmeevikli   isitkich,   d)-suzuvchi
kamerali   qobiq   trubali   issiqlik   almashinish   qurilmasi,   e)-―truba
ichida   truba‖   tipidagi   issiqlik   almashinish   qurilmasi,   j)-rebroli
(qovurg’ali)   isitkich,   z)   spiralsimon   isitkich,   i)   plastinali   issiqlik
almashinish qurilmasi keltirilgan.  
2-rasm. Qobiq trubali issiqlik almashinish qurilmalari
a)-   truba   to`rlari   qattiq   mahkamlanadigan   qurilma;   b)-   ko`ndalang
to`siqli qurilma;   v)-linza kompensatorli qurilma; g)- U simon issiqlik
almashinish   qurilmasi;   d)-W   simon   trubali   issiqlik   almashinish
qurilmasi;   e)   -   suzuvchi   kamerali   qurilma;   yo`naltiruvchi   trubaga
silfon   konpensatorli   qurilma;   z)-   shtutseriga   salnik   o`rnatilgan
qurilma;   i)-   qobig’iga   sal’nik   o`rnatilgan   qurilma;   k)-   ko`ndalang
trubali issiqlik almashinish qurilmasi.
3.  Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasi  
Bu   qurilmalarda   issiqlik   almashinish   yuzasi   ikkita   yupqa   metall   list   1   va   2
larni   spiral   bo`ylab   o`rash   natijasida   hosil   bo`ladi.   Spirallarning   ichki   uchlari
plastina– to`siq 3 yordamida birlashtirilgan.   Spiralsimon issiqlik almashinish qurilmasi.
1,2- mеtall listlar; 3- plastina-to`siq; 4- qopqoqlar;
5- flanеts; 6- qistirma; 7- oralikni bеlgilovchi bo`lakcha.
I va II- issiqlik eltkichlar.
Kanallar yon tomoni qistirma va tekis qopqoq yordamida zichlab yopilgan.
Natijada bir - biridan ajrab turuvchi kanallar hosil bo`ladi va ularda qarama - qarshi
yo`nalishda   suyuqliklar   harakatlantiriladi.   Kanallarning     eni   metall   list   eni   bilan
belgilanadi.   Balandligi   esa   oralikni   belgilovchi   bo`lakcha   7   ning   o`lchami   bilan
aniqlanadi. Tekis qopqoq 4 lar flanest 5 ga boltlar yordamida mahkamlanadi.
Issiqlik   eltkichlar   kirishi   va   chiqishi   uchun   tekis   qopqoqlarning   markazida
va spiralning tashqi uchlarida shtusterlar o`rnatiladi.
Bu qurilma suyuqlik va gazlar orasida issiqlik almashinish uchun ishlatiladi.
Agar,   issiqlik   eltkich   tarkibida   qattiq   zarrachalar   bo`lgan   taqdirda   ham   ushbu
qurilmalardan foydalanish mumkin, chunki  to`g`ri to`rtburchak shakldagi  kanalga
tiqilib qolmaydi.
Spiralsimon   issiqlik   almashinish   qurilmalarining   afzalliklari:   tuzilish
ixcham; gidravlik qarshiligi nisbatan kichik; suyuqliklar tezligi yuqori (1...2 m/s);
issiqlik o`tkazish koeffistienti katta; kam joy egallaydi.
Ushbu   qurilma   kamchiliklari:   yasash,   ta’mirlash   va   tozalash   qiyin;   yuqori Plastinali isitkich (a) va uning ishlash printsipi (b):
1-tеpa tutib turuvchi brus; 2-qo`zg`almas plita; 3-plastina;
4-harakatchan plita; 5-pastgi tutib turuvchi brus;
6-yo`naltiruvchi va tortib turuvchi shpilka; 7-tayanch.bosim  (  1,0 MPa)  da ishlatish mumkin emas, chunki  bu bosimlarda zichlanishni
ta’minlash qiyin.
Plastinali   issiqlik   almashinish   qurilmasi.   Yupqa   metall   listlardan
tayyorlangan   bir   necha   plastina   tepa   va   pastki   tutib   turuvchi   bruslardan   iborat
romda yig`iladi (4.31-rasm). 
Qo`zg`almas   va   harakatchan   plitalar   orasida   shtampovka   qilingan   po`lat,
gofrirlangan   plastina   dastasi   joylashgan   bo`lib,   ularda   issiqlik   eltkichlar   harakati
uchun kanallar bor.
Plastina dastasi qo`zg`almas 2 va harakatchan plitalar 4 orasida yig`iladi va
tortib turuvchi shpilka 6 yordamida siqiladi.
  Plastinalarni   zichlash   yuqori   bosimga   bardosh   bera   oladigan   qistirmalar
yordamida amalga oshiriladi. Plastinalar orasidagi kanallar eni 3...6 mm bo`ladi.
Plastinali   issiqlik   almashinish   qurilmalarining   ishlash   prinstipi   rasmda
ko`rsatilgan. Rasmdan ko`rinib turibdiki, suyuqliklarning harakati qarama - qarshi
yo`nalishda. Shuni qayd etish kerakki, har bir is
siqlik eltkich plastinaning bir tomoni bo`ylab harakat qiladi.
Bu turdagi qurilmalar isitgich, sovutkich, hamda pasterizastiya, sterilizastiya
qilish uchun ham qo`llash mumkin.
Plastinalar   orasidagi   kanallarda   suyuqlik   tezliklari   yuqori   bo`lgani   uchun
issiqlik o`tkazish koeffistienti    K     3800 Vt/m 2
 K gacha erishish mumkin. Undan
tashqari, bunday yuqori issiqlik o`tkazish koeffistientlarni olishga sababchi bo`lgan
omillardan   biri,   gofrirlangan   plastina   yuzasining   suyuqlik   oqimini   turbo`lizastiya
qilishi va devorning kichik termik qarshiligidir.
Plastinali   issiqlik  almashinish  qurilmalarining  afzalliklari:   issiqlik  o`tkazish
koeffistienti   katta;   gidravlik   qarshiliga   nisbatan   kichik;   tuzilishi   ixcham;
suyuqliklar tezligi yuqori; issiqlik almashinish yuzasi katta.
Bu   turdagi   qurilmalar   kamchiliklari:   katta   bosimga   bardosh   berolmaydi;
tayyorlash   qiyin;   suyuqlik   tarkibidagi   qattiq   zarrachalar   kanallarni   yopib   qo`yish
ehtimoli bor.
Qirrali   issiqlik   almashinish   qurilmasi .   Bu   turdagi   qurilmalarda   issiqlik
berish koeffistienti past muhit tomonidagi, issiqlik o`tkazish yuzasini ko`paytirish
imkoniyati bor (4.32-rasm).    Plastinali kalorifеr.
1 - quti; 2 - qovurg`a.
Sanoatda   ishlatiladigan   issiqlik   almashinish   jarayonlarida   devorning   ikki
tomonidagi issiqlik berish koeffistientlar bir - biridan keskin farq qiladi. Masalan,
suv bug`i yordamida havo isitilganda, bug`ning devorga issiqlik berish koeffistienti
tahminan   10000...15000   Vt/(m 2
 K)   ni   tashkil   etadi.   Demak,   ushbu   holatda   havo
tomonidan yuza miqdorini oshirish kerak, ya’ni    past tomonidan.
Trubalar   yuzasini   oshirish   maqsadida   uning   tashqi   yuzasiga   dumaloq   yoki
to`rtburchak   shaklidagi   metall   shaybalar   payvandlanadi.   Trubali   issiqlik
almashinish   qurilmalarida   ko`ndalang   yoki   bo`ylama   qovurg`alar   qo`llanishi
mumkin.   Natijada,   bu   turdagi   trubalar   o`rnatilgan   qurilmaning   issiqlik   yuklamasi
ortadi. Ma’lumki, qirrali trubalar yasaladigan materialning issiqlik o`tkazuvchanlik
koeffistienti yuqori bo`lishi kerak.   Qirrali issiqlik almashinish yuzalari.
a - to`g`ri to`rtburchak qirrali; b - trapеtsiya shaklidagi qirrali; v - ko`n-
dalang qirra; g - bo`ylama, qirrali "yuzgich"; d - bo`ylama, qirrali; е –
gofrirlangan qirrali; j - uchburchak shaklidagi,   qirrali.
Bunday trubalarning gidravlik qarshiligi kichik bo`lishi uchun qirralar yuzasi
issiqlik eltkich oqimining yo`nalishiga parallel bo`lishi zarur. Hozirgi kunda to`g`ri
to`rtburchak   va   trapestiya   shaklidagi   ko`ndalang   kesimli   qirralar   eng   ko`p
qo`llaniladi.   (4.33-rasm)     Qirrali   issiqlik   almashinish   yuzali   elementlar   havo   va
turli gazlarni isitadigan issiqlik almashinish qurilmalarida o`rnatiladi.
4. Qurilma uchun konst ruksion mat erial tanlash
Bizning   loyihamizda   asosiy   konstruksion   material   bo'lib   po'lat
xizmat qiladi.
Noagressiv   yoki   kuchsiz   agressiv   muhit   bilan   to‘qnashuvchi
qurilmalarni   yasashda   oddiy   (GOST380-71)   va   sifatli   (GOST   1050-74)
uglerodli   po'latlar   keng   ishlatiladi.   Ularning   tarkibida   0,06   dan   0,6%
gacha   uglerod   bo‘ladi.   Achitilish   darajasiga   qarab   po‘lat   uch   turga
boʻlinadi:     «Yuvosh   po‘lat»   tarkibida   FeO   ning   miqdori   juda   kam
bo‘lganligi,   uning   maxsus   metall   qoliplarda   «xotirjam»   qotishini
ta'minlaydi.   Bunday   po‘lat   «cп»   belgisi   bilan   tamg‘alanadi.
«Qaynovchi   po‘lat»   batamom   achitilmagan   boʻlganligi   tufayli,   ular
maxsus   metall   qoliplarda   qotayotgan   FeO   ning   po‘lat   tarkibidagi
uglerod   bilan   reaksiyaga   kirishishi   natijasida   metalldan   CO pufakchalari ajralib chiqadi. Buning natijasida po'latning mexanik va
texnologik ko‘rsatkichlari yomonlashadi, sifati ham pasayadi, lekin u
po‘latning   boshqa   turlariga   qaraganda   arzonroq   bo‘ladi.   Bunday
po‘lat   «кп»   belgisi   bilan   tamg'alanadi.   «Yarim   yuvosh   po‘latlar»—bu
oraliq turdagi po'latlar bo‘lib, «пc» belgisi bilan tamg'alanadi. 
Kafolatlanayotgan   (garantiya   berilgan)   ko‘rsatkichlariga   qarab
oddiy sifatli po‘lat uch: A, E, B turda bo‘ladi. A guruhga kafolatlangan
mexanik   xossaga   ega   bo‘lgan,   B   guruhga   kafolatlangan   kimyoviy
tarkibga   ega   bo‘lgan,   B   guruhga   kafolatlangan   kimyoviy   tarkibga   va
mexanik xususiyatga ega bo‘lgan po‘latlar kiradi. 
Oddiy   sifatli   po'latlar   quyidagicha   markalanadi   (tamg‘alanadi):
A   guruhga   mansub   po‘lat   Cт   harfi   va   0,   1,   2,   3   ,...,   6   (uglerod
miqdorining   foizda   berilgan   ulushi)   raqamlari   bilan   belgilanadi.
Raqam   qancha   katta   bo'lsa,   uglerodning   miqdori   shuncha   yuqori
bo'ladi,   demak,   mustahkamligi   ham   shuncha   yuqori,   egiluvchanligi
esa   past   bo'ladi.   Masalan,   Cт1пc,   Cт3пк,   Cт3cп,   Cт6cп   va   h.k.   Бva   B
guruhlarga   mansub   po'latlar   oldiga   tegishlicha   quyidagi   harflar
qo‘yiladi, masalan: БCт2кп,  BCт4cп.
Kavsharlash   usulida   tayyorlanadigan   qurilmalar   uchun
ishlatiladigan   po'lat   tarkibida   uglerodning   miqdori   0,4%   dan
oshmasligi   lozim,   chunki   uning   miqdori   yuqori   bo'lganda   po'lat
havoda   toblanishga   moyil   bo'ladi,   natijada   u   sovitilayotganda
kavsharlangan   joylarda   yuqori   kuchlanish   va   toblanish   yoriqlari
paydo bo'lishi mumkin. 
Qozonlar   tayyorlashda   va   yuqori   bosim   hamda   yuqori
haroratda   ishlashga   mo'ljallangan   apparatlar   yasash   uchun
ishlatiladigan po'lat kamida 17% nisbiy cho‘zilishga ega bo'lishi lozim.
Obechaykalarni   egish   va   ikki   jo‘va   oralig'idan   o'tkazish   paytida
material   kuchli   egilish   deformatsiyasiga   uchraganligi   tufayli
cho‘zilish talab etiladi. Shuni nazarda tutish lozimki, bunday po'latlar
30   -   200°C   harorat   oralig'ida   va   1,6   MPa   dan   yuqori   bo'lmagan bosimda   ishonchli   ishlaydi.
20   MPa   gacha   bosim   va   harorat   —   40   dan   450°C   gacha   bo‘lgan
oraliqda ishlovchi apparatlar markasi 10, 15, 20 bo‘lgan konstruksion
sifatli   po'latdan   tayyorlanadi.   Konstruksion   sifatli   po'latlarda   05,   08,
10, 15, 20, 25 va bundan keyin har 5 oraliq bilan 85 markalarda ishlab
chiqariladi.   Ularning   tarkibida   marganes   (0,25—0,8%),   xrom   va
kremniy   (0,2%)   aralashmasi   bo‘ladi.   Uglerodning   miqdori   po'latning
markasiga mutanosib bo‘ladi. Misol uchun 25 markali po‘lat tarkibida
0,25% uglerod bo‘ladi. 
Uglerodli   po‘latlar   60°C   gacha   haroratda   70—95%li   sulfat
kislotasiga, kuchsiz ishqorlar eritmasiga va ayrim tuzlar eritmalariga
yetarli darajada chidamlidir. Shu tufayli ular sulfat kislota, ishqor va
qator   mineral   tuzlar   ishlab   chiqarish   sanoatida   keng   qo‘llanadi.
Kislota   ishlab   chiqarish   sexlarida   uglerodli   po‘latlardan,   asosan,
apparatlarning   kislotaga   chidamli   materiallar   bilan   qoplanadigan
korpuslari yasaladi. 
Agressivroq   muhitlar   va   yuqoriroq   haroratli   sharoitlarda
ishlaydigan   jihozlarni   tayyorlash   uchun   tarkibida   nikel,   xrom,
vanadiy,   titan   va   boshqa   metallar   aralashmalari   bo‘lgan   legirlangan
po'latlardan   foydalaniladi.   Nikel   va   xrom   asosiy   legirlovchi
elementlardir.   Nikel   po‘latning   korroziyaga   chidamliligini   va
mexanik   mustahkamligini   oshiradi   hamda   ularga   ishlov   berishni
yaxshilaydi. Xrom esa po‘latning issiqlikka chidamliligini oshiradi va
uning   miqdori   11   —   14%   bo'lganda   po‘lat   atmosferada
korroziyalanishga   bardoshli   bo'ladi   (zanglamaydigan   po'lat).
Po'latning   korroziyaga   bardoshliligiga   marganes   kam   ta’sir
ko‘rsatadi. Po'lat tarkibida uning miqdori 10—15% ni tashkil qilganda
po'latning   zarbaga   va   eroziyaga   qarshilik   ko‘rsatish   xossasi
kuchayadi. 
Po'lat   tarkibiga   molibden   kiritish   orqali   uning   issiq   sulfat   va
fosfor   kislotalarga   hamda   xloridlarga   bo'lgan   chidamliligining
oshishiga erishish mumkin. Po'latning vodorod ta’siridan korroziyaga bardoshliligini   oshirish   uchun   uning   tarkibiga   molibden   kiritiladi.
Titan   va   niobiy   po'latning   kristallararo   korroziyaga   ta’sirchanligini
kamaytiradi. Po'lat markasida legirlovchi elementlar quyidagi harflar
bilan   belgilanadi:   nikel   —   H,   xrom   —   X,   marganes   —   Г,   titan   —   T,
molibden — M, volfram — B, vanadiy — Ф, niobiy — Б, kremniy — C,
mis   —   Д,   aluminiy   —   Ю).   Harflardan   o‘ngda   turgan   raqamlar
legirlovchi element miqdorini ko‘rsatadi. Agarda uning miqdori 1,5%
dan   kam   bo'lsa,   u   holda   raqam   qo‘yilmaydi.   Markaning   boshida
keltirilgan   ikki   xonali   raqamlar   uglerod   o‘rtacha   miqdori   foizining
yuzdan   bir   ulushini   ko‘rsatadi.   Misol   uchun:   12X18H10T   markali
po‘lat   tarkibida   0,12%Cr,   18%Ni   va   1,5%   gacha   Ti   bo‘lib,   bu   po‘lat
kimyo sanoatida keng qo'llaniladi. U azot kislotasi, ishqorlar, nitratlar
ta’siriga   va   gaz   ta’siridan   korroziyalanishga   o‘ta   chidamli.   Po'lat
tarkibida   xromning   miqdori   yuqori   bo'lganda   bu   po'lat   800°C   gacha
haroratda   ishlashi   mumkin.   Lekin   harorat   undan   oshishi   bilan
po'latning   mustahkamligi   kamayadi.   Qurilmalar   mustahkamligi
hisoblanayotganda   buni   e'tiborga   olish   zarur.   Fosfor   kislotasi   ishlab
chiqarish   sanoatida   tarkibida   molibden   va   mis   bo'lgan   po'lat
ishlatiladi,   ЭИ-943   yoki   OX23H28M3Д3T   shular   jumlasidandir.
15X25T,   15X28T   va   15X28   markali   xromli   po'latlar   oksidlanishga   va
kuchsiz   agressiv   muhitda   ochiq   alangada   qizdirishga   o‘ta   chidamli
bo'lib, 1000—1100°C haroratga dosh beradi. Kuchli agressiv muhitda,
100 MPa gacha bo'lgan bosim va 196 dan 700°C gacha bo'lgan harorat
oralig‘ida   10X17H13M2T   markali   po'lat   ishlatiladi.   Kimyoviy
moddalar ta'siriga chidamliligi yuqoriligi tufayli legirlangan  po'latlar
kimyo   sanoatining   turli   tarmoqlarida:   murakkab   tarkibli   o‘g‘itlar,
fosfor   kislotasi,   soda   va   ishqorlar   ishlab   chiqarishda,   azot   sanoatida
tuzlar   ishlab   chiqarishda   keng   qo'llaniladi.   Legirlangan   po'latlardan
yasalgan   asbob-uskunalar,   xuddi   shu   sharoit   uchun   uglerodli
po'latlardan   yasalgan   asbob-uskunalarga   nisbatan   yengilroq   va
mustahkamroq   bo'ladi.   Lekin,   legirlangan   po'latlarning   narxi
uglerodli   po'latlarnikidan   yuqori.   Shuning   uchun   kimyo
qurilmalarini   yasash  uchun  sanoatda  ikki  qatlam:   asosiy  material  —
uglerodli   po'lat   va   muhofazada   qatlami   legirlangan   po'latdan   iborat list   po'lat   ishlab   chiqariladi.   Lekin   bunday   po'lat   cheklangan
miqdorda ishlatiladi.
5. Asosiy qurilmani t anlash
Bir   yo’lli   qobiq-trubali   issiqlik   almashinish   qurilmasi,   qobiq   1,
truba   turlari   2,   trubalar   3,   qopqoq   4,   issiqlik   tashuvchilar   kiradigan
va  chiqadigan  patrubkalar  5,  6,  bolt   7  va  zichlagich  8  dan  iborat  (9  -
rasm).
 Issiqlik tashuvchilarning tezligini oshirish maqsadida ko`p yo`lli
isitgichlar   ishlatiladi.   Bu   isitgichlarda   suyuqlikning   sarfi   kam
bo`lganda ularning trubalardagi   tezligi kichik bo`lib, natijada issiqlik
almashinish koeffitsienti ham kam bo`ladi. 
Ko`p   yo`lli   isitgichlarda   trubalarni   seksiyalarga   bo`lish   uchun
yoki muhit harakat yo`lining soniga qarab, isitgichning qopqog’i bilan
truba turining orasiga ko`ndalang to`siqlar o`rnatiladi. Bunda har bir
seksiyadagi   trubalarning   soni   bir   xil   bo`lishi   kerak.   Ko`p   yo`lli
isitgichlarda   bir   yo'lli   isitgichlarga   nisbatan   muhitlarning   tezligi
yo`llarning soniga qarab proportsional o`zgaradi.  
Kimyo   sanoatida   4-6   yo`lli   isitkichlar   ishlatiladi,   chunki
yo`llarning   soni   ortib   borishi   bilan   isitgichning   gidravlik   qarshiligi
ortib,   qurilmaning   konstruktsiyasi   murakkablashadi.   Qobiq-trubali
isitgichlarda   qobiq   bilan   trubalar   orasidagi   temperaturalarning
farqiga   qarab   truba   va   qobiqning   uzayishi   har   xil   bo`ladi.   Shuning
uchun qobiq trubali isitgichlar konstruktsiyasiga ko`ra ikki xil bo`ladi:
1) qo`zg’almas turli isitgichlar; 2) kompensatorli isitgichlar.  
Qo`zg’almas turli isitgichlarda issiqlik ta`sirida trubalar va qobiq
har   xil   uzayadi,   shu   sababli   bunday   isitgichlar   trubalar   va   qobiq
o`rtasidagi temperaturalar farqi katta bo`lmaganda ( 50 gradusgacha)
ishlatiladi.  Temperaturalar farqi 50 gradusdan katta bo`lganda trubalar va
qobiqning   har   xil   uzayishini   kompensatsiyalash   maqsadida   linzali
kompensatorli   va   U   -   simon   trubali   qobiq   trubali   isitgichlar
ishlatiladi.     Linzali   kompensator   isitish   trubalari   va   qurilma   devori
o`rtasidagi bosim  6•10 5 
н/м 2
gacha bo`lganda ishlatiladi. 
U   -   simon   qobiq   trubali   isitgichlarda   issiqlik   ta`sirida
trubalarning   uzayishidagi   kompensatsiyani   truba   qurilmalarining
o`zi bajaradi.
6. Qurilmaning tex nologik  hisobi
Ikki   suvli   organik   eritma   orasida   issiqlik   almashinishi   uchun
speralsimon IAQ ni hisoblash va normallashgan qurilma tanlash. 
Issiq eritmaning sarfi G
1  = 1700kg /soat; t
1b  = 112,5 °C; t
1o  = 40°C; sarfi G
2
= 21,8 kg/soat.
Ikkala   muhit   aktiv   va   fizik   kimyoviy   xossalari   suvnikiga   yaqin.   Issiq
muhit o'rtacha t
1 = 76,3°C da quyidagi fizik kimyoviy xossalarga ega 
ρ
1 = 986 kg/m 3
λ
1 =0,662 Vt/(m•K)
μ
1 =0,00054 Pa•s
c
1 =4190 J/(kg•K)
Qurilmani hisoblash quyidagi ketma-ketikda olib boriladi:
1. Issiqlik yuklamasini aniqlaymiz:
Q = G • c • (t
1 - t
2 ) = 8 • 4190 • (112,5 - 40) = 2430200 Vt
2.   Temperaturasi   past   muhitning   oxirgi   temperaturasini   issiqlik
balansi tenglamasidan topamiz: t
2o = t
2b  +Q/(G
2  • c
2 ) = 20 + 2430200 / (21,8 • 4180) = 46,7°C
aBu   yerda   c
2 =   4180   J/   (kg   •   K)   -   sovuq   eritma   o'rtacha   t
2 =   30°C   dagi
temperaturada sovuq agentning fizik kimyoviy xossalari
ρ
2  = 996 kg/m 3
λ
2  = 0,618 Vt /(m•K)
μ
2  =0,000804 Pa•s
3. IAQ ning o'rtacha logarifmik temperaturalar farqini topamiz
∆ t
oʻr  = ( ∆ t
ka -  ∆ t
ki ) / ln( ∆ t
ka / ∆ t
ki ) = [(112,5 - 40) - (46,7 - 20)] / ln (72,5/26,7) =
45,8°C
4.   Issiqlik   almashinish   qurilmasining   taxminiy   tanlovi.   Qaysi   bir
muhitni   truba   ichiga,   qaysi   birini   trubalararo   boʻshliqqa   yoʻnaltirish
ularning   temperaturasiga,   bosimiga,   korrozion   faolligi   kabilarga
bogʻliq.   Trubaning   ichida   issiq   muhit   turgʻun   turbulent   rejimda
harakat qilmoqda deb unga mos taxminiy Reynolds soni R
1tax = 15000
deb qabul qilamiz. Bunday rejimni tashkil qilish uchun trubalar soni
quyidagicha topiladi:
d = 20x2 mm boʻlsa
n/z = 4G
1 /(π•d•R
1tax •μ
1 ) = (4•8)/(3,14•0,016•15000•0,00054)=79
d= 25x2mm boʻlsa
n/z = (4•8)/(3,14•0,021•15000•0,00054) = 45
Ushbu misolda muhitlarning fizik kimyoviy xossalari bir-biridan kam
farq   qilgani   uchun   turbulent   rejimga   mos   minimal   issiqlik   o'tkazish
koeffitsiyenti quyidagiga teng boʻladi:
K
min = 800 Vt/(m 2
•K)
Bunda taxminiy issiqlik almashinish yuzasi quyidagiga teng boʻladi F
max = Q/( ∆ t
oʻr.log. •K) = 2430200/(45,8•800)= 66,3m 2
Shunga   alohida   e'tibor   berish   kerakki,   faqat   koʻp   yoʻlli   z=4   yoki   6
boʻlgan   IAQ   lardagina   n/z   50   ga   yaqindir.   O'rtacha   temperaturalar
farqi uchun uzatma qiymatini topamiz:
P = (t
2o  - t
2b ) / (t
1b  -t
2b ) = (46,7 - 20)/(112,5 - 20) = 0,288
R = (t
1b  -t
2o ) / (t
2o  - t
2b ) =  (112,5 - 46,7) / (46,7 - 20)  = 2,464
η =  √ (R 2
 + 1) =  √ (2,464 2
  + 1) = 2,45
δ   =   (R   -   1)   /   ln   [   (1-P)/(1-R•p)   ]   =   (2,46   -   1)   /   ln   [(1-0,288)   /   (1-   2,464   •
0,288)] = 
1,63
ε  
∆ t =   (η/δ)   /   ln   [2-P•(1   +   R   -   η)]   /   [2-P•(1   +   R   +η]   =   (2,45/1,63)   /   ln   [2-
P0,288•(1 + 2,464 - 2,45)] / [2-0,288•(1 + 2,464 +2,45] = 0,857
∆ t
oʻr  =  ∆ t
oʻr.log.  • ε 
∆ t  = 45,8 • 0,857 = 39,2°C
Taxminiy   issiqlik   almashinish   yuzasi   hisoblab   topilgan   tuzatma
qiymati bilan quyidagiga teng boʻladi:
F
max = Q/( ∆ t
oʻr.log.  • K) = 2430200/ (39,2• 800)= 77,5 m 2
Endi quyidagi variant boʻyicha hisoblashlarni amalga oshiramiz:
D = 600mm; d=25x2mm; z = 4; n/z = 206/4 = 51,5
5. Issiqlik oʻtkazish yuzasini aniqlash hisobi 
Re
1  = 4•G
1 / (π•d•n/z•μ
1 ) =4•8 / (3,14•0,021•51,5•0,00054) = 17450
Pr
1  = c
1 • μ
1  / λ
1  = 4190 •  0,0054 / 0,662 = 3,42
Trubalar   ichida   turbulent   harakat   qilayotgan   oqim   uchun   issiqlik
berish koeffitsiyenti quyidagicha topiladi:  α
1  = λ
1 /d • 0,023 • Re 0,8 
•Pr 0,4 
= 0,662/0.021 • 0,023 • (17450) 0,8 
• ( 3.42) 0,4
 = 
2933Vt/ (m 2
•K)
t
1   va   t
2   temperaturalarning   farqi   kichik   ∆ t
o'r   =   39,2°C   boʻlgani   uchun
(Pr/Pr
d ) tuzatishni hisobga olmasa ham boʻladi.
Trubalararo   boʻshliqdagi   toʻsiqlar   orasidagi   oqimning   koʻndalang
kesim yuzasi S
trab = 0,045 m 2
Unda
Re
2  = (21,8•0,025)/(0,045•0,000804) = 15604
Pr
2  = (4180•0,000804)/ 0,618 = 5,44
α 
2 = 0,618/0,021 • 0,24 • (15064) 0,8
•(5,44) 0,36 
= 3t05 Vt/(m 2
•K)
Ma'lumki,   ikkals   issiqlik   tashuvchi   agentlar   ham   kichik
konsentratsiyali.   Shuning   uchun   trubaning   ikkala   tomonini
ifloslanishini   bir   xil,   ya'ni   r
ifl1   =   r
ifl2   1/2900m 2
•K/Vt.   Issiqlik   tashuvchi
agentlar   korrozion   aktiv   boʻlishi   trubalar   zanglamaydigan   poʻlatdan
yasalishini   taqozo   etadi.   Zanglamaydigan   poʻlat   trubaning   issiqlik
oʻtkazish koeffitsiyenti λ = 17,5Vt/(m•K) ga teng.
Bunda sumδ/λ = 0,002/17,5 + 1/2900 +1/2900 = 0,000804 m 2
•K/Vt
Issiqlik oʻtkazish koeffitsiyenti:
K = 1/(1/2330 + 1/3505 + 0,000804) = 659 Vt/m 2
•K
Zarur boʻlgan issiqlik almashinish yuzasi:
F = 2430200/39,2•659 = 94m 2
Truba   uzunligi   6   m   lisiga   va   nominal   yuzasi   F=97   m 2  
li   IAQ   toʻgʻri
keladi. Issiqlik almashinish yuzasi boʻyicha zaxira
∆  = (97-94)•100%/94 = 3,2%
Kojux-trubali IAQ trubadagi suyuqlik tezligi w
tr  = 4•G
tr •z/π•d 2
•n•ρ
tr  = 4•8•4/ 3,14•(0,021) 2
•206•986 = 0,455m/soat
Truba   ichida   harakat   qilayotgan   oqimga   koʻrsatilayotgan   mahalliy
qarshilik koeffitsiyentlari:
ξ
tr1  = 1,5 - kameraga kirish va chiqish
ξ
tr2  = 2,5 - yoʻllar orasidagi burilish
ξ
tr3  = 1 - trubaga kirish va chiqish
Trubalararo boʻshliqdagi gidravlik qarshilikni topamiz:
∆ P
trab  sum ξ
trab •(ρ•w
trab /2) = (1,5+2,5+1) • (996•1,227/2) = 3055Pa
w
trab   =   4•G
trab •z/π•d 2
•n•ρ
trab =   4•21,8•4/   3,14•(0,021) 2
•206•996   =   1,227
m/soat
Qurilmani konstruktiv oʻlchamlar hisobi
Trubalar soni n
n = F/π • d
oʻr  • l = 94/3,14 • 0,0185 • 6 = 270
Truba qatorlarining soni m
m =  √ (n/3) =  √ (270/3) = 9
truba oʻqlari orasidagi masofa yoki qadami
t = (1,2+1,4)•d
tash  = (1,2 + 1,4) • 0,021 = 0,0546 m
Qurilma korpusining ichki diametrini topamiz
D
ich  = 1,1• t √ (n/η) = 1,1 • 0,0546 •  √ (270/0,6 ) = 1,27 m
Trubalarning ishchi uzunligi
l = F/ π•d
oʻr •n•z = 94 / 3,14 •0,0185• 270 • 4= 1,5m
Kojux-trubali   IAQ   ning   umumiy   balandligi   truba   uzunligi   l   va   2   ta
taqsimlovchi kameralar balandligi yigʻindisiga teng: H= l + 2h = 1,5 + 2•0,2 = 1,9m
bu yerda h = 200-400mm
Trubalararo boʻshliqdagi gidravlik qarshilik 
∆  P
trab  = λ • L • z/ d • w
tr  •ρ
tr /2 + [2,5 •(z-1) + 2z]• w
tr 2 
•ρ
tr /2 + 3 • w
trab  • ρ
tr /2
= 0,618 • 1,5 • 4/ 0,021 • 0,455 •986/2 + [2,5 •(4-1) + 2 •4]• (0,455) 2 
•986 / 2
+ 3 • 1,227• 986 / 2 = 43000Pa
Trubalararo   boʻshliqdagi   suyuqlik   bilan   yuvilib   turgan   truba
qatorlarining soni :
m =  √ (270/3) = 9
Segment   toʻsiqlar  soni  x=18.   Kojuxdagi  shtutserlar   diametri    d=0,2   m
va undagi suyuqlik tezligi :
w
trli  = 21,8 • 4 /3,14 • (0,2) 2 
• 996 =0,679 m/ soat
Boʻshliqning eng tor koʻndalang kesimi S
trab  = 0,040 m 2 
dagi tezlik
w
tr  = 21,8/ 0,04 • 996 = 0,547 m/ soat
Yana   bir   variantda   xuddi   shunday   hisoblar   quyidagi   natijalarni
beradi :
w
tr = 0,277 m/s                                  λ  = 0,0431
w
trli  = 0,344 m/s                                      ∆ P
tr  = 2965 Pa
w
trab  0,337 m/s                                       m = 12       x= 8
∆ P 
trab  = 3857 Pa
  Yuqoridagi   variant   hisobi   gidravlik   qarshilik   boʻyicha   eng
yaxshisidir.
Ichki   bosim   ostida   ishlaydigan   qurilmalar   obechaykasining
mustahkamligini topamiz: S = P
his •  D
ich  /( 2• φ  • σ
re    - P
his  ) + C = 1 •  1,127 / (2 • 0,8• 120 - 1) + 0,001 =
0,0076m
Ruxsat etilgan bosim
 P
re  = 2 • φ •  σ 
re  • (S - C) / (D + S - C) = 2 • 0,8 •120 •(0,0076 -0,001) / (1,27
+ 0,0076 - 1) = 0,846 MPa
Elliptik shakldagi qopqoq uchun ruxsat etilgan bosim:
P
re  = [2• (S-C) •  φ • σ
re ] /[ R + 0,5  • (S-C)] = (2• 0,0066 • 0,8 •120) / (0,212 +
0,5 • 0,0066) = 1,763 MPa
R = D 2
/4H = (1,27) 2
 / 4• 1,9 = 0,212
Silindrik qismning 
l
μ   = 0,5 •  √ [D
ich  • (S - C)] = 0,5 •  √ (1,27 • 0,0066) = 0,045 m
Flanesdagi bolt uchun teshiklar aylanasining diametri
D
b  = (1,1 + 1,2) • D
ichf 0,933
 = 2,3 • 0,021 0,933
 = 0,06m
D
ichf  = D = 0,021m
Boltlarning diametri
d
b  = (D
b  - D
t ) / 2 = (0,06 - 0,021) / 2 = 0,0195 m = 19,5 mm
Flanes tashqi diametri 
D
f  = D
b  + (1,8 • d
b ) = 0,06 • 2,5 • 0,0195 = 0,003m  X ulosa
Kurs   loyiham   « Speralsimon   issiqlik   almashinish   qurilmasini
hisoblash   (G=1700   kg/soat) »   mavzusida   bajarildi.   Kurs   loyihamni
bajarishda   quyidagi   ishlarni   amalga   oshirdim:
1.   Yuqorida   keltirilgan   mavzu   bo`yicha   berilgan   jarayon   to`liq
o`rganildi;
2.   Jarayonni   amaga   oshiruvchi   qurilmalar   adabiyotlardan   tahlil
qilindi;
3.   Topshiriqda   keltirilgan   shartlar   bo`yicha   qurilmaning   hisob   qismi
bajarildi;
4. Bajarilgan hisob kitoblar natijasida olingan konstruktiv o`lchamlar
bo`yicha   qurilmaning   umumiy   ko`rinishi   xamda   umumiy   kurinish
asosida   qurilma   detallari   loyihalari   chizildi.
Ushbu   kursni   yakunlashda   kurs   loyihasi   bizga   “Kimyoviy   injiniring
jarayonlari   va   qurilmalari   ”   fanini   o`zlashtirishda   hamda   o`tilgan
mavzularni   yanada   mukammal   o`rganishga   ko`maklashdi.  
Ushbu   fan   bizga   ishlab   chiqarish   korxonalarida   qo`llanilayotgan
jarayonlarniborishi   hamda   ularni   amalga   oshiruvchi   qurilmalarni
ishlash   printsiplari,   qurilmalarda   jarayon   davomida   kelib   chiqqan
nosozliklarini   olidini   olish,   bartaraf   etish,   uskuna   va   qurilmalarni
hisoblash usullari kabi bilimlarni berdi. Foydalanilgan adabiyot lar ro` yx at i
1   Salimov   Z.   Neft   va   gazni   qayta   ishlash   jarayonlari   va   uskunalari.
Toshkent. Aloqachi, 2010. – 507 b.
2.   Z.   Salimov,   I.   To`ychiev.   Ximiyaviy   texnologiya   protsesslari   va
qurilmalari.   T.:   O`qituvchi,   1987.   -   480   b.
3.   Z.Salimov.   Intensifikatsiya   texnologicheskix   protsessov
proizvodstva   rastitel’nix   masel.   T.:   «Uzbekiston»,   1981.   -   266   s.
4.   Z.   Salimov,   O.   B.   Erofeeva.   Intensifikatsiya   texnologicheskix
protsessov ximicheskix i pishevix proizvodstv. T.: «Uzbekiston»,1984.
5.   Z.   Salimov.   Kimyoviy   texnologiyaning   asosiy   jarayonlari   va
qurilmalari.:   Oliy   o`quv   yurtlari   uchun   darslik.   T.   1.   T.:   O`zbekiston,
1994.-   366   b.
6.   Z.   Salimov.   Kimyoviy   texnologiyaning   asosiy   jarayonlari   va
qurilmalari.   T.2.   Modda   almashinish   jarayonlari:   Oliy   o`quv   yurtlari
uchun   darslik.   T.   :   O`zbekiston,   1995.-   238   b.
7.   Kavetskiy   G.D.,   Vasil’ev   B.V.   Protsessii   pishevoy   texnologii.   2-   izd.,
pererab.i dop. M.: Kolos, 1999. - 551 s.
8. A. S. Ginzburg. Osnovi teoriii texniki sushki pishevix produktov. M.:
Pishevaya promishlennost’, 1973. - 528 s.
9.   N.R.   Yusupbekov,   X.S.   Nurmuxamedov,   S.G.   Zokirov   Kimyoviy
texnologiya   asosiy   jarayon   va   qurilmalari.-Toshkent.;   «SHarq»,2003.-
644 b. 
10. N.R. Yusupbekov, X.S. Nurmuxamedov, Ismatullaev P.R. Kimyo va
ozik   –   ovqat   sanoatlarning   jarayonlari   va   qurilmalari   fanidan
hisoblar   va   misollar.   Toshkent.;   «Kimyo   texnologiya   instituti»   1999.-
352   b.

Speralsimon issiqlik almashinish qurilmasini hisoblash

Купить
  • Похожие документы

  • Zaxira tushunchasi va uning mohiyati
  • Qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishini intestitsiyalar va ularning iqtisodiy samaradorligi
  • Tabiatni muhofaza qilish printsiplari
  • Ekologiya va uning tushunchalari

Подтвердить покупку

Да Нет

© Copyright 2019-2025. Created by Foreach.Soft

  • Инструкция по снятию с баланса
  • Контакты
  • Инструкция использования сайта
  • Инструкция загрузки документов
  • O'zbekcha