Tarbiya fanini oʻqitishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish - Pedagogika - Dars ishlanmalar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	15000UZS
Hajmi	1.1MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	14 Aprel 2025
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Dars ishlanmalar
Fan	Pedagogika

Sotuvchi

Quvonchbek Ummatqulov

Ro'yxatga olish sanasi 14 Aprel 2025

0 Sotish

Tarbiya fanini oʻqitishda pedagogik texnologiyalardan foydalanish

Sotib olish

11 - Amaliy mashg ʼulot
Tarbiya fanini oʻqitishda pedagogik
texnologiyalardan foydalanish

Pedagogik t exnologiy a at amasi t ari hi
v a mohi y at i .
Tarbiya f anini oʻqitishda pedagogik
texnologiyalar va ulardan foydalanish . REJA:
1
2

Pedagogik texnologiya atamasi va bu sohadagi ilk
ishlanmalar AQSH da XX asming 50-yillarida paydo
bo‘ldi. 15-20 yildan so‘ng pedagogik texnologiya
barcha rivojlangan mamlakatlar ta’lim sohasini
qamrab oldi.

PT -bu , oldindan loyihalashtirilgan o‘quv-tarbiya jarayonini, amaliyotga tizimli va ketma-ket
tadbiq etilishidir. (V.P.Bespa lk o).
PT -bu, mashinalar vositasida о ‘ qitish san’ati yoki pedagogik faoliyatni muhandislik san’atiga
o‘xshatishdir. (G.I lin).
PT - bu о ‘ zida turli manbalaming barcha ta’riflari mazmunini qamrab olgan mazmuniy
umumlashma hisoblanadi . (G. N . Sel ev k o).
PT - ta’limning belgilangan maqsadi va ta’lim oluvchining bilim darajasiga ko‘ra o‘quv faoliyatini
boshqarishning nazariy loyihasi hamda pedagogik tizimning amalda bo‘lishini ta’minlovchi
zarur vositalar tizimidir. (N . N . A zi zxo‘jaev a).
PT - bu ta’lim beruvchining o‘qitish vositalari yordamida ta’lim oluvchilarga muayyan sharoitda
ta’sir ko‘rsatish va bu faoliyat mahsuli sifatida ularda oldindan belgilangan shaxs sifatlarini
shakllantirish jarayonidir. (N . Say idaxmedov ).
PT - vaqt taqsimotiga muvofiq dasturlanib, ilmiy jihatdan asoslangan hamda kutilgan natijaga
erishishni ta’minlovchi pedagogik jarayonning barcha bosqich va qismlarining vazifalari aniq
belgilangan tizim. ( 0 ‘. Q. Tolipov ).
- Pedagogik texnologiyaning ko‘p ta’riflari mavjudligi, bu atamaning yakdillik bilan
izohlanmaganligini inobatga olib, unga nufuzli tashkilot YuN ESKO tomonidan berilgan ta’rifiga
murojaat qilish maqsadga muvofiqdir.

Pedagogik t ex nologiy a — bu o‘z oldiga ta’lim
shakllarni maqbullashtirish vazifasini qo‘yishni, texnika
va inson resurslarini va ulaming o‘zaro ta’siri aloqasini
hisobga olgan holda butun о‘ qitish va bilimla rn i
o‘zlashtirish jarayonini yaratish, qo`llash va
aniqlashning tizimli yond a shuvidir.

Pedagogik t exnologiy aning maqsadi - ommaviy ta’lim
sharoitida ta’lim jarayonining zaruriy samaradorligini
ta’minlash va talabalar tomonidan o‘qishning ko‘zlangan
natijalariga erishish kafolatidan iboratdir. Pedagogik
texnologiyaning bosh vazifasi - ommaviy ta’lim sharoitida
«oddiy» pedagoglarga o‘qitishning yetarli samarasiga
erishishni ta’minlovchi o‘quv jarayonini yaratish hisoblanadi.

“ Pedagogik t exnologiy alar ” modul ining v azifalari :

Pedagogik innovatsion ta’lim texnologiyalarining o’ziga xosliklari va
qo’llanilish sohalarini aniqlashtirish;
tinglovchilarda innovatsion ta’lim texnologiyalaridan samarali
foydalanish ko’nikma va malakalarini rivojlantirish;
Tinglovchilarda Pedagogik innovatsion ta’lim texnologiyalarini
loyihalash va rejalashtirishga doir pro y ektiv, prognostik va kreativ
kompetentlikni rivojlantirish.
O’quv-tarbiyaviy jarayon asosida yotgan qonuniyatlarni egallash,
pedagogik kompetentlik, kreativlik asoslari, pedagogik faoliyat,
pedagogik mahorat, takt va texnikasi bo’yicha ko’nikma va
malakalarini rivojlantirish.

« BA HSLA SHUV»
texnologiyasi
« KBI »
texnologiyasi
« Mubosabat »
texnologiyasi
« Tashv i qot
guruhi »
texnologiyasi
« A J IL »
texnologiyasi
« SA N »
texnologiyasi« REZY UME »
texnologiyasi
« FSMU »
t ex nologiy asi
« Sk arabey »
texnologiyasi
« Y ELPIG'ICH »
texnologiyasi
« MULOQOT »
texnologiyasi « Mev аli dаrаxt
» texnоlоgiyаsi
« Tani shuv »
texnologiyasi
« ZIN A MA-
ZINA »
texnologiyasi
« CHA RX PA LA K »
texnologiyasi
« BUMERA NG»
texnologiyasi
« 3х 4 »
texnologiyasi
Pedagogik t exnologiy alar:

« Mev аli dаrаxt » t exnоlоgiy аsi. Mevаli dаrаxt texnоlоgiyаsi murаkkаb
vа kо‘p tаrmоqli bо‘lib, muаmmоli mаvzulаrni о‘rgаnishgа qаrаtilgаn.
Bundа mаvzuning turli tаrmоqlаri bо‘yichа tо‘lа аxbоrоt berilаdi.
Dаrаxtning hаr bir shоxidа xususiyаtlаr yоritilib, mevаlаridа esа
xususiyаtgа xоs hаyоtiy misоl, hikоyа yоki rivоyаt аytib berilаdi. Ushbu
texnоlоgiyа о‘quvchilаrni tаnqidiy, tаhliliy vа аniq, mаntiqiy fikrlаshlаrini
rivоjlаntirishgа hаmdа о‘z fikrlаrini yоzmа vа оg‘zаki shаkldа ixchаm
bаyоn etishgа, shuningdek, uni himоyа qilishgа imkоniyаt yаrаtаdi.

Tоpshiriq 1
«Tаrbiyаning о‘zigа
xоs xususiyаtlаri»
mаvzusi bо‘yichа hаr
bir xususiyаtgа urg‘u
berоlgаn hоldа
quyidаgi keltirilgаn
tаrtibdа yechimini
tоping.
1 QАTOR -
Tushunchа
2 -
QАTOR Tushunchаni tаvsiflovchi 2 tа sifаt
3 -
QАTOR Qo‘llаb -
quvvаtlаydi, yordаm berаdi,
himoyа qilаdi
4 -
Q А TOR Do‘st bil а n obod uying
5 -
QАTOR O‘rtoq

« Tanishuv » texnologiyasi
O'qit uv chi t alabal arni k ichik guruhlarga aj rat gach, har bir guruhga « Keling,
t anishay lik !» mav zusi y ozi lgan quy idagi mazm undagi t axm iniy mat erial ni
t arqat adi:
Kel ing, t anishay l ik !
- Sizlar Kim va nima uchun bu yerga to'plangansizlar? –
-Sizlarni nima birlashtiradi? –
-Siz uchun eng qimmatli narsa nima?
- Ishlashingizga nima yordam beradi?
- Kimlarga g'amxo'rlik qilasizlar?
-Kimlar bilan hamkorlik qilasizlar?
- Nimalarni o'zingiz, nimalarni esa birgalikda hal etasizlar?
- Sizning eng kuchli va kuchsiz tomonlaringiz nima?
Guruh a'zol ari birgalik da t arqat ma mat eri aldagi sav ol larga j av ob berishga
t ay y orgarlik k o'radilar, t ay y orlanish j aray onida ular bir-bi rlari bilan t ani shi b
ol adi lar.

" Tanishuv "
t exnologi y asi
t opshi riq
1. Talabalar kichik
guruhlarga
bo‘linadi.
2. Har bir guruh
"Pedagogik
texnologiyalar"
mavzusida ishlaydi va
o‘zlarini quyidagicha
tanishtiradi: "Bizning guruhda
kimlar bor?""Bizning guruhda
kim qaysi
pedagogik
texnologiyani yaxshi
biladi?""Guruhimiz qanday
innovatsion dars
usulini ishlab
chiqishi mumkin?" 3. Guruh ichida
tanishuvdan so‘ng
o‘z xulosalarini
taqdim qilishadi. Topshiriq 2

« ZIN AMA -ZIN A» texnologiyasi
Texnologi y aning t av sifi . Ushbu mashg'ulot talabalarni o'tilgan yoki o'tilishi kerak
bo'lgan mavzu bo'yicha yakka va kichik jamoa bo'lib fikrlash hamda xotirlash,
o'zlashtirilgan bilimlarni yodga tushirib, to'plangan fikrlarni umumlashtira olish va
ularni yozma, rasm, chizma ko'rinishida ifodalay olishga o'rgatadi. Bu texnologiya
talabalar bilan bir guruh ichida yakka holda yoki guruhlarga ajratilgan holda yozma
ravishda o'tkaziladi va taqdimot qilinadi.
Texnologi y aning m aqsadi. Talabalarni erkin, mustaqil va mantiqiy fikrlashga,
jamoa bo'lib ishlashga, izlanishga, fikrlarni jamlab ulardan nazariy va amaliy
tushuncha hosil qilishga, jamoaga o'z fikri bilan ta'sir eta olishga, uni ma'qullashga,
shuningdek, mavzuning tayanch tushunchalariga izoh berishda egallagan
bilimlarini qo'llay olishga o'rgatish.

Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: - o'qituvchi talabalarni mavzular soniga qarab 3-5
kishidan iborat kichik guruhlarga ajratadi (guruhlar soni 4 yoki 5 ta bo'lgani ma‘qul);
- talabalar mashg'ulotning maqsadi va uning o'tkazilish tartibi bilan tanishtiriladi.
Har bir guruhga qog'ozning chap qismida kichik mavzu yozuvi bo'lgan varaqlar
tarqatiladi; - o'qituvchi guruh a'zolarini tarqatma materialda yozilgan kichik
mavzular bilan tanishishlarini va shu mavzu asosida bilganlarini flomaster
yordamida qog'ozdagi bo'sh joyiga jamoa bilan birgalikda fikrlashib yozib chiqish
vazifasini beradi va vaqt belgilaydi; - guruh a'zolari birgalikda tarqatma materialda
berilgan kichik mavzuni yozma (yoki rasm, yoki chizma) ko'rinishida ifoda etadilar.
Bunda guruh a'zolari kichik mavzu bo'yicha imkon boricha to'laroq ma'lumot
berishlari kerak bo'ladi. T arqatma materiallar to'ldirilgach, guruh azolaridan bir
kishi taqdimot qiladi. Taqdimot vaqtida guruhlar tomonidan tayyorlangan material,
albatta, auditoriya (sinf) doskasiga mantiqan tagma-tag (zina shaklida) ilinadi; -
o'qituvchi guruhlar tomonidan tayyorlangan materiallarga izoh berib, ularni
baholaydi va mashg'ulotni yakunlaydi.

Topshiriq 3
" Zinam a-zina"
t exnologi y asi
t opshiri q 1. Talabalar 4
kishilik guruhlarga
bo‘linadi. 2. Har bir guruhga
"Ta’lim
texnologiyalarining
turlari" haqida
kichik matn
beriladi.
3. Har bir talaba
matndan asosiy
fikrlarni ajratib,
qog‘ozga yozadi.4. Keyin bu qog‘oz
boshqa talabaga
uzatiladi va u fikrni
to‘ldiradi.5. Barcha zinama-
zina bosqichlari
tugagach, natijalar
taqdim qilinadi.

« CHA RX PA LA K » texnologiyasi
Tex nologiy aning t av sifi . Ushbu texnologiya talabalarni o'tilgan
mavzularni yodga olishga, mantiqan fikrlab, berilgan savollarga mustaqil
ravishda to'g'ri javob berishga va o'z-o'zini baholashga o'rgatishga hamda
qisqa vaqt ichida o'qituvchi tomonidan barcha talabalarning egallagan
bilimlarini baholashga qaratilgan.
Texnologiy aning maqsadi : talabalarni dars jarayonida mantiqiy fikrlash,
o'z fikrlarini mustaqil ravishda erkin bayon eta olish, o'zlarini baholash,
yakka va guruhlarda ishlashga, boshqalar fikriga hurmat bilan q arashga,
ko'p fikrlardan keraklisini tanlab olishga o'rgatish.

Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: - T alabalarni guruhlarga ajratish; - talaba (yoki o'quvchi)ni
mashg'ulotni o'tkazishga qo'yilgan talablar va qoidalar bilan tanishtirish; - tarqatma materiallarni
guruh a'zolariga tarqatish. - guruh a'zolari tomonidan yakka holda mustaqil ravishda tarqatma
materiallardagi vazifalar bajariladi; - har bir guruh a'zosi o'zi ishlagan tarqatma materialining o'ng
burchagiga guruh raqamini yozadi, chap burchagiga esa o'zining biron-bir belgisini chizib qo'yadi; -
vazifa bajarilgan tarqatma materiallar boshqa guruhlarga «charxpalak aylanmasi» yo'nalishida
almashtiriladi; - yangi guruh a'zolari tomonidan berilgan materiallar o'rganiladi va o'zgartirishlar
kiritiladi; - jamoalar tomonidan o'rganilgan va o'zgartirishlar kiritilgan materiallar yana yuqorida
eslatilgan yo'nalish bo'yicha guruhlararo almashtiriladi (ushbu jarayon guruhlar soniga qarab
davom ettiriladi); - materiallarni oxirgi almashishdan so'ng har bir guruh va har bir guruh a'zosi
o'zlari ilk bor to'ldirgan materiallarini (guruh raqami va o'zlari qo'ygan belgilari asosida) tanlab
oladilar; - har bir guruh a'zosining o'zlari belgilagan javoblariga boshqa guruh a'zolarining
tuzatishlarini taqqoslaydilar va tahlil qiladilar; - o‘ q ituvchining tarqatma materialda bergan
vazifalarini o'qiydi va jamoa bilan birgalikda to'g'ri javoblarni belgilaydi; - har bir talaba (yoki
o'quvchi) to'g'ri javob bilan belgilangan javoblar farqlarini aniqlaydilar, kerakli ballni to'playdilar va
o'z-o'zini baholaydilar. - talabalar o'z baholari yoki ballarini belgilab olishgach, o‘ q ituvchi vazifa
bajarilgan qog'ozlarni yig'ib oladi va baho (ballar)ni guruh jurnaliga ko'chirib qo'yadi

Topshiriq 4

" Charxpalak
"
t exnologiy as
i t opshiriq 1. Har bir talabaga
pedagogik
texnologiyalar
haqida 3 ta savol
yozilgan kartochka
beriladi. 2. Talaba javobni
yozib, kartochkani
keyingi talabaga
beradi.
3. Barcha
talabalarning
kartochkalari guruh
ichida aylana qiladi. 4. Oxirida javoblar
muhokama qilinadi
va eng to‘g‘ri
javoblar aniqlanadi.

« BUMERAN G» texnologiyasi
Tex nologiy aning t av sifi . Ushbu texnologiya talabalarni dars jarayonida,
darsdan tashqarida turli adabiyotlar, matnlar bilan ishlash, o'rganilgan
materialni yodida saqlab qolish, so'zlab berish, fikrini erkin holda bayon eta
olish, qisqa vaqt ichida ko'p ma'lumotga ega bo'lish hamda dars mobaynida
o'qituvchi tomonidan barcha talabalarni baholay olishga qaratilgan.
Tex nologiy aning maqsadi. O'quv jarayoni mobaynida tarqatilgan
materiallarni talabalar tomonidan yakka va guruh holatida o'zlashtirib
olishlari hamda suhbat-munozara va turli savollar orqali tarqatma
materiallardagi matnlar qay darajada o'zlashtirilganligini nazorat qilish va
baholash. O'quv jarayoni mobaynida har bir talaba (yoki o'quvchi) tomonidan
o'z baho (yoki ball)larini egallashga imkoniyat yaratish .

Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi . Ushbu texnologiya bir necha bosqichda o'tkaziladi: - talabalar
kichik guruhlarga ajratiladi; - talabalar dars (mashg'ulot)ning maqsadi va tartibi bilan tanishtiriladi; -
talabalarga mustaqil o'rganish uchun mavzu bo'yicha matnlar tarqatiladi; - berilgan matnlar
talabalar tomonidan yakka tartibda mustaqil o'rganiladi; - har bir guruh a'zolaridan yangi guruh
tashkil etiladi; - yangi guruh a'zolarining har biri guruh ichida navbati bilan mustaqil o'rgangan
matnlari bilan axborot almashadilar, ya'ni bir-birlariga so'zlab beradilar, matnni o'zlashtirib
olishlariga erishadilar; - berilgan ma'lumotlarni o'zlashtirilganlik darajasini aniqlash uchun guruh
ichida ichki nazorat o'tkaziladi, ya'ni guruh a'zolari bir-birlari bilan savol-javob qiladilar; - yangi guruh
a'zolari dastlabki holatdagi guruhlariga qaytadilar; - darsning qolgan jarayonida talabalar bilimlarini
baholash yoki to'plagan ballarini hisoblab borish uchun har bir guruhda «guruh hisobchisi»
tayinlanadi; - talabalar tomonidan barcha matnlar qay darajada o'zlashtirilganligini aniqlash
maqsadida o'qituvchi (yoki opponent guruh) talabalarga savollar bilan murojaat etadilar, og'zaki
so'rov o'tkazadilar; - savollarga berilgan javoblar asosida guruhlarni to'plagan umumiy ballari
aniqlanadi; - har bir guruh a'zosi tomonidan guruhdagi matnning mazmunini hayotga bog'lagan
holda bittadan savol tuziladi; - guruhlar tomonidan tayyorlangan savollar orqali savol-javob tashkil
etiladi («guruh hisobchilari» berilgan javoblar bo'yicha ballarni hisoblab boradilar); - guruh a'zolari
tomonidan to'plangan umumiy ballar yig'indisi aniqlanadi; - guruhlar to'plagan umumiy ballar
guruh a'zolari o'rtasida teng taqsimlanadi.

Topshiriq 5
" Bumerang"
t ex nologiy asi
t opshiriq 1. Guruhlar
pedagogik
texnologiyalar
haqida matn
o‘qiydi.
2 . Har bir guruh
o‘zi o‘qigan
materialni boshqa
guruhga
tushuntiradi.3. So‘ngra
guruhlar o‘zaro
savol-javob qiladi.

« 3x4» texnologiyasi
Tex nologiy aning t av sifi . Ushbu mashg'ulot talabalarni aniq bir muammoni
(yoki biror mavzuni) yakka holda (yoki kichik jamoa bo'lib) fikrlab hal etish,
yechimini topish, ko'p fikrlardan keragini tanlash, tanlab olingan fikrlarni
umumlashtirish va ular asosida qo'yilgan muammo (yoki mavzu) yuzasidan
aniq bir tushuncha hosil qilishga, shuningdek, o'z fikrlarini ma'qullay olishga
o'rgatadi. Bu texnologiya talabalar bilan avval yakka holda, so'ngra ularni
kichik guruhlarga ajratilgan holda yozma ravishda o'tkaziladi .
Texnologiy aning maqsadi : talabalarni erkin, mustaqil va mantiqiy
fikrlashga; jamoa bo'lib ishlashga, izlanishga; fikrlarni jamlab, ulardan nazariy
va amaliy tushuncha h osil qilishga; jamoaga o'z fikrini o'tkazishga, uni
ma'qullashga; qo'yilgan muammoni yechishda va mavzuga umumiy
tushuncha berishda o'tilgan mavzulardan egallagan bilimlarini qo'llay olishga
o'rgatish.

Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: - o'qituvchi talabalarning umumiy soniga qarab, 3-5 kishidan
iborat kichik guruhlarga ajratadi; - o'qituvchi talabalarni mashg'ulotning maqsadi va o'tkazilish
tartibi bilan tanishtiradi va har bir kichik guruhga qog'ozning yuqori qismida yozuvi bo'lgan
varaqlarni tarqatadi; - o'qituvchi kichik guruh a'zolarini tarqatma materialda yozilgan asosiy fikrni
faqat uchta fikr, ya'ni uchta so'z yoki so'zlar birikmasi, yoki uchta gap bilan davom ettirishlari
mumkinligini uqtiradi va buni amalga oshirish uchun aniq vaqt belgilaydi; - guruh a'zolari birgalikda
tarqatma materialda berilgan fikrni yozib davom ettiradilar; - vazifa bajarilgach, guruh a'zolari
o'rinlaridan turib soat mili yo'nalishi bo'yicha joylarini o'zgartiradilar; - yangi joyga kelgan guruh
a'zolari shu yerda qoldirilgan tarqatma materialdagi fikrlar bilan tanishib, unga yana yangi uchtadan
o'z fikrlarini yozib qo'yadilar; - guruh a'zolari yana yuqoridagi kabi joylarini o'zgartiradilar, shu tariqa
kichik guruhlar o'z joylariga qaytib kelgunlariga qadar joylarini almashtirib, tarqatma materiallarga
o'z fikrlarini qo'shib boradilar; - o'z joylariga qaytib kelgan kichik guruhlar tarqatma materialda
to'plangan barcha fikrlarni diqqat bilan o'qib, ularni umumlashtirgan holda bitta yaxlit ta'rif yoki
qoida holatiga keltiradilar; - har bir kichik guruhning mualliflik ta'riflari yoki qoidalarini guruh
a'zolaridan biri taqdimot qiladi; - o'qituvchi kichik guruhlar tomonidan berilgan ta'riflar yoki
qoidalarga izoh berib, ularni baholaydi, so'ngra mashg'ulotni yakunlaydi .

Topshiriq 6
" 3x 4"
t exnologi y a
si t opshiriq 1.
Talabalarga
pedagogik
texnologiyal
ar bo‘yicha 3
ta asosiy
tushuncha
beriladi. 2. Har bir
tushunchani
4 ta kalit so‘z
bilan
tavsiflash
kerak. 3. Har bir
talaba 4 ta
kalit so‘z
yozadi va bu
so‘zlarni
guruhda
muhokama
qiladi.

« REZY UME » texnologiyasi
Tex nologiy aning t av sifi . Bu texnologiya murakkab, ko'p tarmoqli, mumkin
qadar muammoli mavzularni o'rganishga qaratilgan. Texnologiyaning
mohiyati shundan iboratki, bunda bir yo'la mavzuning turli tarmoqlari
bo'yicha axborot beriladi. Ayni paytda ularning har biri alo h ida nuqtalardan
muhokama etiladi. Masalan, ijobiy va salbiy tomonlari, afzallik va
kamchiliklari, foyda va zararlari belgilanadi. Tex nologiy aning maqsadi:
talabalarni erkin, mustaqil, tanqidiy fikrlashga, jamoa bo'lib ishlashga,
izlanishga, fikrlarni jamlab ta qq oslash uslubi yordamida mavzudan kelib
chiqqan holda o'quv muammosini yechimini topishga hamda kerakli xulosa
yoki qaror qabul qilishga, jamoaga o'z fikri bilan ta'sir etishga, uni
ma‘ q ullashga, shuningdek, berilgan muammoni yechishda, mavzuga umumiy
tushuncha berishda o'tilgan mavzulardan egallagan bilimlarini qo'llay olishga
o'rgatish.

Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: o'qituvchi talabalarning soniga qarab 3-5 kishidan
iborat kichik guruhlarga ajratadi; o'qituvchi talabalarni mashg'ulotning maqsadi va
o'tkazilish tartibi bilan tanishtiradi va har bir kichik guruhga qog'ozning yuqori qismida
yozuvi bo'lgan, ya'ni asosiy muammo, undan ajratilgan o'quv muammolari va ularni
yechish yo'llari belgilangan, xulosa yozma bayon qilinadigan varaqlarini tarqatadi; har
bir guruh a'zolari ularga tushgan varaqlardagi muammolarning afzalligi va
kamchiliklarini aniqlab, o'z fikrlarini flomaster yordamida yozma bayon etadilar. Yozma
bayon etilgan fikrlar asosida ushbu muammoni yechimini topib, eng maqbul variant
sifatida umumiy xulosa chiqaradilar; kichik guruh a'zolaridan biri tayyorlangan
materialni jamoa nomidan taqdimot etadi. Guruhning yozma bayon etgan fikrlari o'qib
eshittiriladi, lekin xulosa qismi bilan tanishtirilmaydi; o'qituvchi boshqa kichik
guruhlardan taqdimot etgan guruhning xulosasini so'rab, ular fikrini aniqlaydi, guruhlar
fikridan so'ng taqdimot guruhi o'z xulosasi bilan tanishtiradi; o'qituvchi guruhlar
tomonidan berilgan fikrlarga yoki xulosalarga izoh berib, ularni baholaydi, so'ngra
mashg'ulotni yakunlaydi.

Topshiriq 7
" Rezy um e"
t exnologiy asi
t opshiriq 1. Har bir guruh
pedagogik
texnologiyalarning
ijobiy va salbiy
tomonlarini yozib
chiqadi.
2 .Guruh ichida har bir
argument muhokama
qilinadi .3. Oxirida barcha
argumentlarni
umumlashtirib,
yakuniy xulosa
tayyorlanadi.

« FSMU » t exnologi y asi
Tex nologiy aning t av sifi . Ushbu texnologiya munozarali masalalarni hal
etishda, bahs-munozaralar o'tkazishda yoki o'quv-seminari yakunida
(talabalarning o'quv mashg'ulotlari hamda o'tilgan mavzu va bo'limlardagi
ba'zi mavzular, muammolarga nisbatan fikrlarini bilish maqsadida) yoki o'quv
rejasi asosida biror bir bo'lim o'rganilgach qo'llanilishi mumkin. Chunki bu
texnologiya talabalarni o'z fikrini himoya qilishga, erkin fikrlash va o'z fikrini
boshqalarga o'tkazishga, ochiq holda bahslashishga, shu bilan qatorda
o'quvchi-talabalar tomonidan o'quv jarayonida egallangan bilimlarini tahlil
etishga va egallaganlik darajasini aniqlashga, baholashga hamda
tinglovchilarni bahslashish madaniyatiga o'rgatadi. Texnologiy aning
maqsadi. Ushbu texnologiya talabalarni tarqatilgan oddiy qog'ozga o'z
fikrlarini aniq va qisqa h olatda ifoda etib, tasdiqlovchi dalillar yoki inkor
etuvchi fikrlarni bayon etishga yordam beradi.

Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: - o'qituvchi har bir talaba (yoki
o'quvchi)ga FSMU texnologiyasining to'rt bosqichi yozilgan qogoz
varaqlarini tarqatadi va yakka tartibda ularni to'ldirishni iltimos qiladi.
Bu yerda:
F - fi k ringizni bay on et ing;
S - fi k ringiz bay oniga sabab k o'rsat i ng;
M - k o'rsat gan sababingizni asoslov chi misol k elt iring;
U - fi k ri ngizni umumlasht iri ng

Topshiriq 8
“ FSMU "
t exnologiy asi
t opshiriq
1. Talabalar
"Innovatsion ta’lim"
mavzusida fikrlarini
bayon qilishadi (F –
Fikr).
2 . Bu fikrni nima
sababdan shunday
deb o‘ylashlarini
yozishadi (S –
Sabab). 3 . Berilgan fikrni
asoslovchi misol
keltirishadi (M –
Misol).4. Oxirida umumiy
xulosa chiqarishadi
(U –
Umumlashtirish).

« Sk arabey » texnologiyasi
«Skarabey» interfaol texnologiya bo'lib, u talabalarda fikriy bog'liqlik,
mantiqiy fikrlash, xotiralarining rivojlanishiga imkoniyat yaratadi,
qandaydir muammoni hal qilishda o'z fikrini ochiq va erkin ifodalash
mahoratini shakllantiradi. Mazkur texnologiya o'quvchilarga mustaqil
ravishda o'z bilimlarining sifati va saviyasini xolisona baholashga,
o'rganilayotgan mavzu ha q idagi tushuncha va tasavvurlarni
aniqlashga zamin yaratadi. U ayni paytda turli g'oyalarni ifodalash va
ular orasidagi bog'liqliklarni aniqlashga ham xizmat qiladi.

Topshiriq 10
" Sk arabey "
t exnologiyasi
t opshiriq
1. Pedagogik
texnologiyalar
haqida qisqa matn
beriladi.
2 . Talabalar
matndagi asosiy
tushunchalarni
ajratib yozadi.3. Guruh ichida
muhokama qilib,
eng muhim
tushunchalarni
belgilashadi.

« Y ELPIG'ICH » texnologiyasi
Bu texnologiya murakkab va ko'ptarmoqli bo'lib, muammoli mavzularni
o'rganishga qaratilgan. Texnologiyaning mohiyati shundan iboratki, bunda
mavzuning turli tarmoqlari bo'yicha bir yo'la axborot beriladi. Ayni paytda,
ularning har biri alohida nuqtalardan muhokama etiladi. Masalan, ijobiy va
salbiy tomonlari, afzallik va kamchiliklari, foyda va zararlari belgilanadi. Bu
interfaol texnologiya talabalarga tanqidiy, tahliliy va aniq mantiqiy
fikrlashlarini muvaffaqiyatli rivojlantirishga hamda o'z g'oyalari, fikrlarini
yozma va og'zaki shaklda ixcham bayon etish, shuningdek uni himoya
qilishga imkoniyat yaratadi. "Yelpig'ich» texnologiyasi umumiy mavzuning
ayrim tarmoqlarini muhokama qiluvchi kichik guruhlarning, har bir
qantashchining va umuman guruhning faol ishlashiga qaratilgan.

Topshiriq 11
" Yel pi g‘i ch"
t ex nologiy asi
t opshiriq Har bir guruhga
pedagogik
texnologiyalarga oid
umumiy mavzu
beriladi. Guruh ichida mavzu
kichik bo‘laklarga
bo‘linadi va har bir
ishtirokchi alohida
bo‘lak ustida ishlaydi.
Har bir ishtirokchi o‘z
bo‘lagi bo‘yicha
asosiy fikrlarni yozib
chiqadi va guruh
ichida baham ko‘radi. Barcha fikrlar
birlashtirilib, yakuniy
"yelpig‘ich" hosil
qilinadi. Oxirida har bir guruh
o‘z "yelpig‘ich"ini
himoya qiladi va
umumiy xulosa
chiqaradi.

« MULOQOT » texnologiyasi
Texnologiy aning t av sifi . Ushbu texnologiya talabalarning dars jarayonida mustaqil
fikrlashiga, o'z fikrlarini erkin bayon etishiga hamda ularda ba h slashish madaniyatini
tarbiyalashga q aratilgan bo'lib, odatda, bunday mashg'ulot talabalarni kichik
guruhlarga ajratgan holda o'tkaziladi.
Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: - o'qituvchi mashg'ulotni boshlashdan avval talabalarni
muloqot, ba h s-munozarani o'tkazishga qo'yilgan talablar, qoidalar bilan tanishtiradi,
so'ngra ushbu darsning bosqichma-bosqich o'tkazilishini tushuntiradi; - o'qituvchi
talabalarni mavzu yo'nalishlari bo'yicha guruhlarga ajratadi; - har bir kichik guruh
jamoasi o'z yo'nalishi bo'yicha tayyorgarlik boshlaydi: boshqa kichik guruhlar bilan
muloqotga kirisha olishi uchun o'z yo'nalishi bo'yicha turli materiallar, ko'rgazmali
qurollar, turli rivoyat, olim va mutafakkirlarning fikrlari va sh.k. kabilarni tayyorlaydi; -
kichik guruhlar o'rtasida asosiy mavzu va uning yo'nalishlari bo'yicha muloqot
boshlanadi; - o'qituvchi guruhlarning fikrlarini maqsadli yo'naltirib boradi va asosiy
mavzu kichik guruhlar tomonidan yoritilgach, u aytilgan fikrlarga o'zining munosabatini
bildirgan holda muloqotni yakunlaydi.

Topshiriq 12
" Muloqot "
t exnologi y asi
t opshi riq 1. Talabalar
pedagogik
texnologiyalarning
afzalliklari va
kamchiliklari haqida
bahs olib borishadi. 2. Har bir guruh o‘z
texnologiyasini
himoya qilish uchun
dalillar keltiradi.

« BA HSLASHUV » texnologiyasi
Talabalarning o'quv guruhlarida ularning o'zaro munosabatlarini yanada
yaxshilash, bir-birlariga tezlik bilan ko'nikishlari yoki o'zaro bir-birlari bilan
yaxshi munosabatda bo'lishlari uchun ba'zida ular o'rtasida bahslar tashkil
etib turish maqsadga muvofiqdir. Chunki bunday baxslar talabalarni o'z
fikrlarini charxlab olishga, hayotga va turli muammolarga bo'lgan
munosabatlarini aniqlab olishga katta yordam beradi. Bahs qatnashchilari
bahsni o'tkazish va unda o'zlarini tuta bilish, boshqara olish to'g'risidagi
qoidalar bilan oldindan yoki bahs mobaynida tanishib olishlari kerak.

Topshiriq 13
" BA HSLA SHUV"
t exnologiy asi
t opshiriq Guruhlar
pedagogik
texnologiyalar
bo‘yicha 2 ta
qarama-qarshi
fikrni tanlaydi. Har bir guruh o‘z
fikrini himoya
qilish uchun dalillar
tayyorlaydi.
Guruhlar o‘z
pozitsiyalarini
bahs-munozara
shaklida himoya
qiladi.Yakunda eng
yaxshi dalillar
keltirgan guruh
g‘olib deb topiladi.

« KBI » ( kuzatish, bahslashish, ishontirish) texnologiyasi
Tex nologiy aning maqsadi : talabalarni hayotda faol o'rnini topishlarini,
peshqadamlik va sardorlik sifatlarini, jamoada ishlash ko'nikmalarini,
iguningdek, o'zgalar fikrini hurmat qilgan holda dalil keltira olish, o'z fikrini
isbotlay olish, asoslash, ishontirish, munozara olib borish mahoratlarini
hamda murosaga kelish, izlanish qobiliyatlarini shakllantirish va rivojlantirish.
Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi : Ushbu mashg'ulot bahs-munozara uslubiga
asoslangan bo'lib, o'zining aniq o'tkazilish vaqti va tartibiga egadir. O'qituvchi
dastlab talabalarni mashg'ulot o'tkazish tartib-qoidalari bilan tanishtiradi va
ularni kichik guruhlarga ajratadi.

Topshiriq 14
" KBI " (Kuzat ish,
Bahslashish,
I shont irish)
t exnologiy asi
t opshi riq Har bir guruh
pedagogik
texnologiyalardan
birini tanlaydi. Guruh a’zolari
texnologiyaning
qanday qo‘llanilishini
kuzatishadi.
Kuzatish natijalarini
bahslarga tayyorlab,
o‘z fikrlarini himoya
qilishadi. Oxirida guruhlar bir-
birini baholab, eng
asosli dalillarni tahlil
qilishadi.

« MUN OSA BAT » texnologiyasi O'quv jarayonida «Munosabat»
texnologiyasidan foydalanib, o'rganilayotgan fanda turli
muammolarni hal etishga, ularning kelib chiqish sabablari va bartaraf
etish yo'llarini topishga, o'quvchilarni esa mustaqil izlanishga,
fikrlashga, o'z fikrlarini isbotlash hamda turli vaziyatlardan chiqishga
o'rgatishda quyidagi shaklni qo'llash mumkin.

Topshiriq 15
" Mubosabat "
t ex nologi y asi
t opshiriq Guruhlar
pedagogik
muammolarni
tahlil qiladi va
ularga yechim
topadi.
Har bir guruh o‘z
yechimini
boshqalar bilan
baham ko‘radi. Yechimlar
muhokama qilinib,
eng maqbul
variant tanlanadi.

« TA SHV IQOT GURUHI» texnologiyasi
Texnologiy aning maqsadi : talabalarda muammoning mohiyatini aniqlash,
o'z fikrlarini aniq va qisqa dalillar asosida bayon qilish orqali ularda
ishontirish, shuningdek, targ'ibot-tashviqot qilish va uni amalga oshirish
ko'nikmalarini shakllantirish.
Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: Mashg'ulotning boshlanishida o'kituvchi
talabalar auditoriyasi oldiga bir necha muammoli mavzularni tashlaydi.
Talabalar bu muammoli mavzular orasidan ixtiyoriy bittasini tanlaydilar.
O'rtaga tashlanayotgan muammoli mavzu o'quv predmeti yoki tarbiya
yo'nalishida bo'lgani maqsadga muvofiq.

Topshiriq 16
" Tashv iqot guruhi"
t exnologiy asi
t opshiriq Har bir guruh
pedagogik
texnologiyalardan
birini tanlaydi.
2. Tanlangan
texnologiya asosida
"Reklama roligi" yoki
"Plakat" tayyorlaydi. 3. Guruh o‘z
texnologiyasining eng
yaxshi ekanligini
auditoriyaga
isbotlaydi.

« A J IL» (amaliy ot da jamoav iy ijodiy loy ihalar) t ex nol ogi y asi
Texnologiy aning maqsadi : talabalarda ijodiy faoliyat malakalarini va
jamoaviy ijodiy ishni tashkil etish ko'nikmalarini shakllantirish, jamoaviy ijodiy
ishning turli shakllarini bilishga ko'maklashish.
Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi: Bu texnologiya «Jamoaviy ijodiy ishni tashkil
qilish» mavzusidagi nazariy material o'zlashtirilgandan so'ng yoki shu
mavzudagi suhbat yoki «Men - jamoaviy ish tashkilotchisi» nomli blits - o'yin
o'tkazilgandan so'ng o'quv jarayonida ishlatilsa, maqsadga muvofiq bo'ladi.

Topshiriq 17
"A J IL" (A maliy ot da
jamoav iy ijodiy
loy ihalar)
t exnologiy asi
t opshiriq Guruhlar pedagogik
texnologiyalar
asosida yangi
innovatsion dars
modeli ishlab
chiqadi. Har bir guruh o‘z
loyiha rejalarini
taqdim qiladi.
Loyihalar muhokama
qilinadi va eng
samarali model
tanlanadi.

« SAN » t ex nologiy asi (uchl ik - samarali, ahl oqiy, nazok at li)
Texnologiy aning maqsadi : talabalarda yakka, jamoaviy, guruh bilan ishlash,
ijodiy va tashkilotchilik faoliyati ko'nikmalarini, ishga mas'uliyat bilan
yondashuvni shakllantirish, bezash ishlari ko'nikmalarini rivojlantirish.
Mashg'ulot ni o't k azish t art ibi : o'qituvchi talabalar auditoriyasini
o'tkaziladigan mashg'ulotning tartib-qoidalari bilan tanishtiradi va talabalarni
3 kishidan iborat kichik guruhlarga ajralishlarini iltimos qiladi; Kichik
guruhlarda talabalar quyidagi rollarga bo'linadi: rassom, adabiy va badiiy
muharrir, dizayner (bezakchi). Keyin har bir guruh vakili o'qituvchi stolidan
topshiriqlar yozilgan kartochkalar ichidan bittasini tanlab oladi

Topshiriq 18
" SA N "
t exnologi y asi
(Sa marali ,
A h loqiy,
N azok at li)
t opshi riq Talabalar 3
kishidan iborat
kichik guruhlarga
bo‘linadi. Har bir guruh
a’zolari quyidagi
rollarni bajaradi:
1. Rassom – vizual
taqdimotni
tayyorlaydi. 2. Adabiy muharrir
– taqdimot
matnini yozadi. 3. Dizayner –
loyihani jozibali
qilish ustida
ishlaydi.
Har bir guruh o‘z
loyihasini taqdim
qiladi.

1. Testga kirish uchun
QR kodni skaner qiling
va START tugmasini
bosing.
2 Test boshlangandan
soʼng variantlarni
tanlashingiz bilanoq
javobingiz toʼgʼri yoki
notoʼgʼri ekanligini bilib
olasiz .
3. Test
yakunlangandan soʼng
natijangiz bilan
tanishasiz. Nat ija 1
0-3
Nat ija 2
4-7
Nat ija 3
8-10 Topshiriq 19


Krossw ordni
onlay n
rejimda
y echish uchun
QR k odni
sk aner qi ling . Topshiriq 20

E`tiboringiz uchun
rahmat!

Презентация

Sotib olish