Torondoshlar oilasining dorivor vakillari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	15000UZS
Hajmi	2.9MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	30 Avgust 2024
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Botanika

Torondoshlar oilasining dorivor vakillari

Sotib olish

$KURS ISHI Torondoshlar oilasining dorivor vakillari PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Reja: Kirish I. Adabiyotlar sharxi 1 . 1 Flavanoidlar haqida umumiy tushuncha 1.2 Torondoshlar oilasining dorivor vakillari II. Tajriba qismi . 2.1 Shaftoli bargli toron mahsuloti tarkibidagi flavanoidlarni sifat reaksiyalari orqali aniqlash 2.2 Achchiq toron mahsulotini mikroskopik o’rganish III. Xulosa. Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati. Mundarija . PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $KIRISH Mamlakatimizning tez suratda rivojlanayotganligi va uning bugungi kun iqtisodiyotda va ijtimoiy sohalarda,balki ilm-fan, tehnika va ko’plab sohalarda ko’pgina ishlar amalgam oshirilmoqda. Xususan, yurtimiz ijtimoiy-iqtisodiy taraqqiyotida qo’lga kiritilayotgan yuksak natijalar, eng avvalo, yangidan yangi tarmoq va ishlab chiqarish quvvatlarining yo’lga qo’yilishining, buning ta’sirida iqtisodiy salohiyatining sezilarli darajada ortib borayotganligini, yaratilayotgan mahsulot va ko’rsatilayotgan xizmat turlarining ko’payib sifatining tubdan yaxshilanib borishi, bir so’z bilan aytganda, iqtisodoyotimizning yangicha mazmun va mohiyat kasb etib borishida mustaqil taraqqiyot yo’lining to’g’ri tanlangani, amalga oshirilayotgan iqtisodiy siyosat strategiyasining har tomonlama puxta asoslangan hamda xalqimizning fidokorona mehnati eng muhim va asosiy omil bo’lib xizmat qilmoqda. Nafaqat ijtimoiy-iqtisodiy sohalarda,balki ta’lim sohasining ham tubdan yangilanishi o’zgacha mazmun va rivojlangan mamlakatlar tajribalari asosida yangicha o’zbek modelining shakllanishi ham bunga asos bo’ladi. Birinchi p rezidentimiz I.A.Karimov takidlashicha: Hammamizga teran bir haqiqat ayon bo’lishi kerak – biz yurtimizning ertangi rivoji yo’lida qanday chuqur o’ylangan dastur tuzmaylik, bu rejalarni bajarish uchun qanday moddiy baza va imkoniyatlarki yaratmaylik, buning uchun qancha sarmoya safarbar etmaylik, ularning barchasini amalgam oshiradigan, ro’yobga chiqaradigan qudratli biro mil borki, u ham bo’lsa, yuqori malakali ish kuchi va yurtimizningertangi kuni, taraqiyoti uchun ma’suliyati uchun ma ma’suliyatini o’z zimmasiga olishga qodir bo’lgan yetuk mutaxasis yoshlarimiz, desak, o’ylaymanki, hech qanday xato bo’lmaydi. Shunday ekan mamlakitimizda olib borilayorgan bu muhim o’zgarishlar, yangilanishlar va uyg’onish davrida talim sohasining yuksak cho’qqilarga ko’tarish, uning yangidan yangi ilg’or pedagogik tehnalogiyalarini ishlab chiqish va eng muhimi bu olingan bilimlarni amalda qo’llay olishligidir. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Yurtboshimizning yoshlarni, umuman, ilm-fan sohasi xodimlarini, olimlarni rivojlangan mamlakatlar ilmiy jamoatchiligining e’tibor markazida turgan, eng ilg’or, istiqbolli ilmiy izlanish va tadqiqot ishlarini mamlakatimizda rivojlantirib zamon talabiga mos holida oliy va o’rta maxsus ta’limning yangi yo’nalishlarini ochish va zamon talabiga mos bo’lmagan yo’nalishlarni qisqartirish asosiy maqsadlarimizdan biri ekanligi har bir pedagogning oldiga qo’yilayotgan talablarning eng muhimi ham mana shu hisoblanadi. H ozirgi kunda m ustaqil O’zbеkistonimizning xar tomonlma rivojlanishi va rivojlangan davlatlar qatoridan joy olishi uchun barcha soxalarda kеng suratlarda ilmiy-amaliy ishlar amalga oshirilmoqda. Ilmiy-tеkshirish institutlarida, oliy o’quv yurtlarida fanlarni va ilmiy ishlarni rivojlantirish maqsadida davlat grantlari ajratilishi xam ilmiy tadqiqot ishlarini rivojlanishiga katta xissa qo’shadi. Kimyo soxasini rivojlantirish bo’yicha Rеspublikamizda bir nеcha ilmiy tеkshirish institutlari ish olib bormoqda va Farmasevtika instituti talaba va olimlari ular bilan o’simlik moddalari kimyosi va polimеrlar kimyosi yo’nalishi bo’yicha xamkorlikda ishlar olib bormoqda. Umuman o’simliklardan olingan fiziologik faol moddalar odam organizmi uchun salbiy ta'siri kam bo’lib samarali ta'sir ko’rsatadi. Mavzuning dolzarbligi . Insoniyat qadim zamonlardayoq kasalliklarni davolashda shifobaxsh o`simliklardan, turli xil ko`kat, mevalardan foydalanib kelgan. Dorivor o`simliklar eng muxim muolaja vositasi xisoblangan. O`simlik moddalarining kimyoviy tuzilishi va biologik faolligini o`rganish zamonaviy samarali dorivor vositalarning yaratilishi va tibbiyot amaliyotiga tadbiq etishga asos bo`ladi. Birinchi prezidentimiz Islom Karimov rahnamoligida mamlakatimiz kimyo sanoatini izchil rivojlantirish, sohadagi korxonalar quvvatidan oqilona foydalanish, eksportbop raqobatbardosh mahsulotlar ishlab chiqarishni ko`paytirishga alohida e`tibor qaratilmoqda. Davlatimiz tomonidan yoshlarga ko`rsatilgan yuksak e`tiborni va qo`llab-quvvatlashlarni xis qilgan holda bizlar ham mamlakatimiz rivojiga o`z ulushimizni qo`shishimiz darkor. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $I. ADABIYOTLAR SHARXI 1.1 Flavanoidlar haqida umumiy tushuncha Flavanoidlar deb bеnzo-γ-piron unumi asosida C 6 -C 3 -C 6 uglеrod atomlaridan tashkil topgan fеnil propan fenil skеlеti bo’lgan tabiiy birikmalarga aytiladi. O’simliklardan ajratib olingan birinchi flavanoid sariq rangli bo’lgani uchun ham bu birikmalarga flavanoidlar (lotincha "flavum" sariq dеgan so’zdan olingan) dеb nom bеrilgan. Flavanoidlar flavon molеkulasidagi В halqaning (C3) oksidlanish darajasiga qarab quyidagi gruppalarga bo’linadi: 1) Flavonlar – flavon unumlari bo’lib, ularning В halqasidagi (3- uglеrodli fragmеntdagi) 2-3 uglеrod atomlari o’rtasida qo’shbog’ bo’ladi. Flavo-noidlar rangsiz yoki sariq rangli birikmadir. 2) Flavanollar – 3-oksiflavon (flavonol molekulasidagi 3-uglеrod atomida gidroksil -OH guruhi bo’ladi) unumlari. Bu birikmalarning rangi sariq bo’ladi. 3) Flavanonlar – flavanon unumlari bo’lib В halqasidagi 2- va 3-uglеrod atomlari orasida qo’shbog’ bo’lmaydi. Flavononlar rangsiz birikmalardir. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $4) Flavanonollar – 3-oksi flavanon (flavonon molekulasidagi 3-uglеrod atomida gidroksil - OH guruhi bo’ladi, C 2 -C 3 atomlari o’rtasida qo’shbog’ bo’lmaydi) unumlari. Bu birikmalar ham rangsiz. 5) Antotsianidinlar – qaytarilgan bеnzo γ piron flavon (2-fenil flavon xroman) unumlari bo’lib, B halqadagi 3 va 4 uglerod atomlari o’rtasida qo’sh bog’ bor. Bu birikmalar gullar va mevalarning turli rangga bo’yalishining sababchisi hisoblanib, odatda o’simliklarda oksoniy yoki karboniy tuzlari holida bo’ladi. 6) Lеykoantotsianidlar (3-,4-flavandiollar) – kataxinlarga yaqin rangsiz birikma. Ular antosianidinlarning qaytarilgan formasi bo’lib, kislotalar bilan qizdirilsa, rangli antosianidinlarga aylanadi. Bu birikmalar o’simliklarda sof holda uchraydi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $7) Katexinlar – qaytarilgan benzo- γ piron-flavonning unumlari bo’lib, B halqada doimo gidroksil-OH guruhi saqlanadi. Katexinlar rangsiz birikmadir. 8) Xalkon – xalkon unumlari, sariq yoki zarg’aldoq rangli birikmalar. Xalkonlarda γ piron halqasi bo’lmasdan, ularni flavonoidlarning izomеri dеb qarash mumkin. 9) Аuronlar – auron unumlari, sariq yoki zarg’aldoq rangli birikmalar, Β halqasi 5 a’zoli bo’ladi . 10) Izoflavonlar - flavonoidlardan farqi C halqasi (fenil radikali) 2- uglerod atomiga emas, balki 3-uglerod atomiga birlashgan bo’ladi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $O’simliklar tarkibida flavonoidlar sof aglikon yoki glikozidlar holida uchraydi. Glikozidlar hosil qilishda D – glyukoza, D-ramnoza, D-galaktoza, L-arabinoza, L- ramnoza va boshqa qandlar hamda glukuron kislota, ba’zan rutinoza va soforoza kabi spetsifik disaxaridlar, trisaxaridlar ishtirok etadi. Barcha flavonoidlar molеkulasida bir yoki bir nеchta gidroksil guruhi bo’lib, ular asosan A halqasining 5 va 7- hamda C halqasining 3'- va 4'- uglеrod atomlarida joylashadi. Ayrim hollarda gidroksil gruppasi A halqasining 6 va 8- hamda C halqasining 2'- va 5'- uglеrod atomlarida ham joylashishi mumkin. Ba’zan flavanoidlarning gidroksil guruhlari metil efiri holida bo’ladi. O’simliklardan ajratib olingan sof holdagi flavonoidlar (glikozidlar va aglikonlar) kristall moddalar bo’lib, rangsiz yoki zarg’aldoq va sariq rangli bo’ladi. Flavonoidlarinng glikozidlari etil spirti va suvda eriydi etil efiri, xloroform va boshqa organik erituvchilarda erimaydi aglikonlari esa etil efir, atsеton, etil spirtida yaxshi eriydi. Suvda erimaydi. Antotsianlar – rangli eritma (yoki hujayra shirasi) ning pH sharoitiga bog`liq. Odatda bu gruppa birikmalar kislotali sharoitda qizil yoki pushti, ishqoriy sharoitda esa binafsha, ko’k va zangori rangda bo’ladi. Flavonoidlar achchiq mazali va hidsiz bo’lib, ular optik aktiv moddalar hisoblanadi. Flavonoidlarning o’ziga xos xaraktеrli bеlgilaridan biri kislotalar va fеrmеntlar ishtirokida gidrolizlanishidir. UB va ko’k - binafsha nurlar ta’sirida flavonoidlar turli rang bilan tovlanadi. Bu tovlanish ularning molekulasidagi B halqasining oksidlanish darajasiga va molekulaga joylashgan funksional guruhlarning soni hamda o’rnashgan joyiga bog’liqdir. Flavonoid saqlovchi o’simlik va ularning mahsulotlari vitamin P ta'siriga ega bo’lib, mеditsinada qon tomirlarining o’tkazuvchanligi buzilganda yurak-qon tomirlarining funksional buzilishida, gipеrtoniya kasalligining boshlanishida, tinchlantiruvchi, o’t (safro) va siydik haydovchi, ichak yarasiga qarshi, nur kasalligiga qarshi, qon to’xtatuvchi sifatida ishlatiladi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Vitamin P (tsitrin), sitrus o’simligining mеvasidan ajratib olingan bo’lib, u ikkita flavonoid: eridoktin va gеpеridin aralashmasidan iborat. 1.2 Torondoshlar oilasining dorivor vakillari O’simlik nomi oilasi Maxsulot nomi Mahsulot tarkibidagi asosiy ta’sir etuvchi modda Ishlatilishi Dori preparatlari Tangut rovochi — Rheum palmatum L. Tarondoshl ar oilasi - Polygonaceae Radices rhei - otquloq ildizi 6,0—12% tanoglikozidlar (oshlovchi moddalar — tanidlar) xamda 3,4— 6% (Moskva viloyatida o’stirilgan maxsulot tarkibida 5% antratsen unumlari bo’ladi. Xrizofanein, glyukoreumem odin, glyuko — aloe — emodin, reoxrizin, aloe- emodin, Rovoch preparatlari surunkali me’da- ichak kasalliklarida ichni yumshatish uchun, ichak atoniyasida va gaz to’planib qolganda ishlatiladi. Bu preparatlar kam dozada (0,05—0,2 g) qabul qilinsa, ichni qotiradi (asosan ta noglikozidlar ta’siri), ko’p dozada (0,5— Rovoch ildizi poroshok va tablet ka xolida ishlatiladi. Rovoch ildizidan yana qaynatma va quruq ekstrakt (suvli-spirtli ajratma) tayyorlanadi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $frangula- emodin, rein, direin, xrizofanol va boshqalar 2,0 g) qabul qilinganda esa ichni yumshatadi (antratsen unumlarining ta’siri). Dorivor otquloq — Rumex confertus Willd.; torondoshlar — Polygonaceae Otquloq i ldizi — radices conferti Ildiz tarkibida 0,83 —3,16% (4% gacha) antratsen unumlari, 4,6 —17% gacha oshlovchi moddalar, flavonoidlar, organik va fenolkarbon kislotalar, vitamin C hamda K va boshqa birikmalar bor. Maxsulot antratsen unumlarining yig’idisi frangula- Otquloq preparatlari rovoch preparatlariga o’xshash kichik dozada ich qotirish, katta dozada esa ich yumshatish xususiyatiga ega. Otquloq o’simligining dorivor preparatlari me’da-ichak kasalliklarida (dizenteriya, kolit, enterokolit va boshqa kasalliklarda) Qaynatma, damlama va poroshok. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $emodin va uni glikozidlari, aloe-emodin, xrizofanol va boshqalardan tashkil topgan. qo’llaniladi. Tarondoshl ar oilasi - Polygonaceae Qushtaron - Polygonium aviculare l. Herba polygoni aviculare - qushtoron yer ustki qismi Qushtoron yer ustki qismi tarkibida 120- 887 mg % C va K 1 vitaminlari, flavonoidlar (avikulyarin, kversitrin va giperozid), karotin, oshlovchi va boshqa moddalar bo’ladi. Shungi asosan, o’simlik preparatlari (damlama) turli kasalliklarda (buyrak va siydik yo’li kasalliklari, oshqozon- ichak va boshqa kasalliklar), shu jumladan, bachadondan, ichakdan va bavosilda qon ketishida uni to’xtatish maqsadida qo’llanilishi Damlama (1:10) kuniga 2-3 marta ovqatdan oldin yarim yoki chorak stakandan ichiladi. Qushtoron yer ustki qismi qon to’xtatuvchi siydik haydovchi yig’ma- choylar tarkibiga kiradi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $tavsiya etilgan. Shaftolibarg toron (kelintili)— Polygonum persicaria L.; Torondoshlar oilasi - Polygonaceae Shaftolibar g toronning yer ustki qismi - herba polygoni persicariae Maxsulot tarkibida 1% askorbin kislota, vitamin K, 1,5% tanin, gallat kislota, 0,05% efir moyi, flavonoidlar (giperozid, persikarin, avikulyarin va kversitrin), organik kislotalar, polisaxaridlar hamda boshqa birikmalar bo’ladi. Maxsulotning dorivor preparatlari qabziyat (atonik va spastik qabziyat)da surgi dori sifatida xamda qon to’xtatuvchi vosita sifatida bachadondan va gemorroidal qon oqishini to’xtatish uchun ishlatiladi. Damlama. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $II. TAJRIBAVIY QISM 2.1 Shaftoli bargli toron mahsuloti tarkibidagi flavanoidni sifat reaksiyalari oraqali aniqlash SHAFTOLIBARG TORON YER USTKI QISMI — HERBA POLYGONI PERSICARIAE O’simlikning nomi. Shaftolibarg toron (kelintili)— Polygonum persicaria L.; torondoshlar — Polygonaceae oilasiga kiradi. Bir yillik, bo’yi 20—50 sm ga yetadigan o’t o’simlik. Poyasi tik o’suvchi, bo’g’inli, pastki qismi ko’tariluvchi va shoxlangan. Bargi oddiy, lansetsimon, tekis qirrali, qizil- qo’ng’ir rangli dog’li bo’lib, poyada kalta bandi bilan ketma- ket o’rnashgan. Gullari shingilga to’plangan. Mevasi — qora rangli, tuxumsimon yong’oqcha. Iyul oyidan boshlab kuzgacha gullaydi. Geografik tarqalishi. Nam yerlarda, ariq bo’ylarida, bog’larda va polizlarda o’sadi. Asosan Ukraina, Belarus, Moldova, Rossiyaning Ovrupo qismida, Kavkazda, Sibirning janubiy tumanlarida. Uzoq Sharq va O’rta Osiyoda uchraydi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Maxsulot tayyorlash. O’simlik gullaganida uning yer ustki qismi 40 sm gacha uzunlikda o’rib olinadi va soya yerda quritiladi. Maxsulotning tashqi ko’rinishi. Tayyor maxsulot o’simlikning yer ustki qismidan (poya, barg va gullaridan) iborat. Poyasi silindrsimon, bo’g’inli va shoxlangan. Poya bo’g’inining ustini yotiqtuklar bilan qoplangan yondosh bargchalardan tuzilgan yupqa pardacha o’rab turadi. Bargi bo’g’indan chiqqan, u lansetsimon, tekis qirrali, o’tkir uchli va qizil-qo’ng’ir dog’lar bo’ladi (ko’pincha quritilgan bargda dog’lar yo’qolib ketadi). Gullari mayda, pushti rangli, yuqoriga tik qaragan shingilga to’plangan. Gulqo’rg’oni oddiy, 5 ta tojbargdan iborat. Otaligi 6 ta, onalik tuguni bir xonali, yuqoriga joylashgan. Maxsulotni achchiq mazasi bor. Kimyoviy tarkibi. Maxsulot tarkibida 1% askorbin kislota, vitamin K, 1,5% tanin, gallat kislota, 0,05% efir moyi, flavonoidlar (giperozid, persikarin, avikulyarin va kversitrin), organik kislotalar, polisaxaridlar hamda boshqa birikmalar bo’ladi. Ishlatilishi. Maxsulotning dorivor preparatlari qabziyat (atonik va spastik qabziyat)da surgi dori sifatida xamda qon to’xtatuvchi vosita sifatida bachadondan va gemorroidal qon oqishini to’xtatish uchun ishlatiladi. Dorivor preparatlari . Damlama. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Flavonoidlarga xos sifat reaksiyalar. Flavonoidlarga quyidagi sifat reaksiyalar qilinadi. 1 . Sianidin reaksiyasi (Sinod reaksiyasi). Flavonoidlarning spirtdagi eritmasidan yoki o`simlikdan tayyorlangan flavonoid ajratmasidan chinni idishchaga 2-3 ml solib, magniy kukuni va kontsentrlangan xlorid kislotadan 5-6 tomchi qo`shib, suv hammomida 1-2 minut qizdirilsa, qizil rang hosil bo`ladi. Bu reaksiya flavonlar, flavonollar va flovononollarga xosdir. Ushbu reaksiya yuqorida ko`rsatilgan birikmalarning vodorod bilan qaytarilishi natijasida antotsianidinlar xosil bo`lishiga asoslangan. Chinni idishchada kislotali sharoit bo`lgani uchun xosil bo`lgan antotsianidinlar tezda qizil rangga o`tadi. Kvyertsetin Sianidin Reaktsiya boshlangandan 10 minut keyin xosil bo`lgan rang 2 soat davomida saqlanib qoladi. Flav a nonollar reaksiya natijasida qizil- binafsha, flavonollar- qizil flavonlar esa sarg`ish (doimo yaxshi ko`rinmaydigan) rang xosil qiladi. Bu reaksiya xal k on va auronlarga qilinmaydi. Chunki ular eritmasiga xlorid kislota qo`shilishi bilan (magniy kukuni bo`lmasa xam) oksoniy tuzlar xosil bo`lishi xisobiga eritma qizil rangga o`tadi. Flovonoidlar glikozidlar xolida bo`lsa, sianidin reaksiyasi qiyinlik bilan boradi. Bunday xollarda reaksiyani tezlatish uchun oldin flavonoidlar eritmasiga xlorid kislotadan qo`shib, 1-2 minut qizdiriladi (glikozidlar gidrolizlanib, sof aglikonlar ajralib chiqadi ), so`ngra magniy kukuni qo`shiladi va reaksiya yuqorida ko`rsatilgandek davom ettiriladi. 2. Borat- limon reaksiyasi . Chinni idishchaga bir xil xajmda flavonoidlarning atsetondagi eritmasidan xamda borat va limon kislotalarining metil spirti (metanol) PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $dagi 1% li eritmasidan solib chayqatilsa , sariq- yashil tusda tovlanadigan tiniq sariq rang xosil bo`ladi . Bu reaksiyani 5-uglyerod atomidagi gidroksil guruxi bo`lgan flavon va flavonol unumlari byeradi. Borat –limon reaksiyasi 5-oksiflavon yoki 5- oksiflavonollarning borat kislota bilan limon ( yoki oksalat) kislota ishtirokida batoxrom kompleksi xosil qilishiga asoslangan. Limon kislota o`rnida oksalat kislota ishlatilgan xolda flavonoidlarning aglikonlari reaksiya natijasida turg`un sariq rang xosil qiladi, lekin glikozidlarning rangi tezda o`chib ketishi mumkin. 3. Surma ( stibium ) (III)- xlorid (yoki tsirkoniy, uran) tuzlari bilan reaksiya . Flavonoidlar spirtdagi eritmasini surma (III) – xlorid eritmasi bilan chinni idishchada aralashtirilsa, sariq yoki qizil rang xosil bo`ladi. Reaktsiya 5- oksiflavonlar xamda 5- oksiflavonollarning 3-yoki 5- uglyerodi atomiga joylashgan gidroksil guruxi bilan surma va flavonoidlarning karbonil guruxi ishtirokida kompleks birikma xosil bo`lishiga asoslanagan. Agar 5- oksiflavonollarning 3- uglerod atomidagi gidroksil guruxi bo`sh bo`lsa , oldin shu guruh reaksiyasiga kirishadi. Agar 5- oksiflavonollarning 3- uglyerod atomidagi gidroksil guruxi band ( kandlar bilan glikozid xosil qilgan ) bo`lsa, u xolda 5- uglyerod atomidagi gidroksil guruxi reaksiyaga kiradi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $4 . Ammiak bilan reaksiya . Chinni idishchada olingan flavonoidlarning spi r tdagi eritmasiga ammiak eritmasidan qo`shib, suv xammomchasida bir oz qizdiriladi. Reaktsiya natijasida flavonlar, flavonollar, flavononolar eritmasi zarg`aldoq yoki qizil rangga o`tadigan sariq rang xosil qiladi. Xalkonlar va auronlar eritmasiga ammiak eritmasi qo`shilishi bilan qizdirilmasdan qizil yoki to`q qizil rang xosil bo`ladi. Antotsianlar esa ammiak eritmasi ta`sirida (natriy bikarbonat eritmasi ta`sir ettirilsa xam) zangori yoki binafsha rangga bo`yaladi. Bu reaksiyani ishqor eritmalari bilan qilinsa xam yuqoridagiga o`xshash natija olish mumkin. 5 . Q o`rg`oshin atsetat bilan reaksiya . Flavonoidlarning chinni idishchada olingan spirtli eritmasiga qo`rg`oshin (II)- atsetat spirtli eritmasidan qo`shib aralashtiriladi. B xalqada bo`sh xolda ortogidroksil guruxi bo`lgan flavonlar, xalqonlar va auronlar qo`rg`oshin (II)-atsetat eritmasi tiniq sariq yoki qizil rangli cho`kma xosil qiladi. Agar qo`rg`oshin (II)-atsetat o`rnida qo`rg`oshin (II – gidroatsetat eritmasi qo`llanilsa, flavonoidlarning qariyb xammasi rangli cho`kma byeradi. Bu reaksiyada antotsianlar qizil yoki ko`k rangli cho`kma xosil qilishi mumkin. 6 . Mineral kislotalar bilan reaksiya . Chinni idishchadagi flavonlarning spirtli eritmasiga xlorid kislota ta`sir ettirilsa , flavonoidlarning xamma guruxlari (katexinlardan tashqari) rangli reaksiya beradi; flavonlar va flavonollar tiniq sariq ( oksoniy tuzlari xosil bo`ladi), flavononlar zarg`aldoq-pushti qizil, antotsianlar zarg`aldoq yoki qizil ranga bo`yaladi. Xalkonlar va auronlar kilotaning kontsentrlangan eritmasi bilan oksoniy tuzlar xosil bo`lishi xisobiga qizil rang xosil qiladi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Xlorid kislota o`rniga kontsentrlangan sulfat kislota oligan taqdirda katexinlar, antotsianlar va flavanonlar qizil, flavonlar va flavanollar tiniq sariqdan zarg`aldoq ranggacha bo`yaladi. 7. Alyumniy xlorid bilan reaksiya . Chinni idishchadagi flavonoidlarning spirtdagi 5 ml eritmasiga (yoki o`simlikdan tayyorlangan flavonoidlarning 5 ml spirtli ajratmasiga) alyumniy xloridning 5 % li eritmasidan bir necha tomchi tomizilsa, ko`pchilik flavonoidlar sariq rang xosil qiladi. 8 . Temir (III) xlorid bilan reaksiya . Chinni idishchadagi flavonoidlarning spirtdagi 5 ml eritmasiga (yoki o`simlikdan tayyorlangan flavonoidlarning 5 ml spirtli ajratmasiga) temir III xloridning spirtdagi 5 % li eritmasidan bir necha tomchi qo`shilsa, to`q zangori, to`q binafsha, to`q yashil yoki yashil rang xosil bo`ladi. Temir (III) xlorid eritmasi bilan flavonoidlarning hamma guruhlari rangli reaksiya byeradi. 9. Vanelin bilan reaksiya . Chinni idishchadagi vanelinning kontsentrlangan xlorid kislotadagi 1 % li eritmasiga katexinlardan qo`shilsa qizil rang hosil bo`ladi. 10. Kaliy pyersulfat bilan reaksiya . Probirkaga katexinlarning atsetondagi eritmasidan 1 ml solib unga 20 mg kaliy persulfatning 2 ml kontsentrlangan sulfat kislotadagi eritmasidan probirka devoridan asta oqiziladi. Suyuqliklar uchrashgan yerda qizil-binafsha rangli aralashma hosil bo`ladi. Bu reaksiya katexinlarning kaliy persulfat ta`sirida oksidlanib antotsianidinlar hosil qilinishiga asoslangan.H2S2O3 O+ OH OH OH OH HO O H OH OH OH OH HO Bu uslublar orqali flavonoid sinfi, aglikon yoki glikozid tabiati aniqlanishi mumkin.Eng ko`p qo`llanadigan uslublarga: ishqorlar ta`siri, kontsentirlangan sul’fat kislota ta`siri, reduktsirlaydigan agentlar yordamida qaytarish va boshqa reaksiyalar kiradi. 11.Ishqorlar bilan reaksiya PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Bu umumiy uslub hisoblanadi. Ko`pchilik polioksiflavonoid birikmalar ishqor eritmalarda eritiladi darrov yoki ma`lum vaqtdan so`ng bo`yalgan moddalarga aylanadi. Flavonoidlar sovuq suyultirilgan ishqorda eritilganda rangsiz yoki kuchsiz sariq rangli eritmaga aylanadi. Izomyerizatsiya jarayoni qizdirilganda tezlanadi. Flavonoidlar, erkin 4’- OH bo`lganda 7- holat o`rinbosar almashilgan holatda ularga suyultirilgan ishqorlarning ta`siri ham juda yuqori bo`ladi. Agar 4-fenol guruh almashilgan bo`lsa, izomerezatsiyada xalkon o`zgarishi yorqin ranglar paydo bo`lmaydi. Xalkon suyuqlangan ishqorlarda eriganda qizil va qirmizi eritmalar hosil qiladi. Ranglarni intensivligi gidroksil guruhlarning soni va holatiga bog`liq bo`ladi. Flavonol va flavanollar ko`pincha ishqorlar bilan sariq eritmalar hosil qiladi. Auronlardan farqi, rezortsin tipidagi xalkonlar oson flavonoidlarga izomerlanadi. Qaytarilish reaksiyasi sharoitida floroglyutsin tipidagi xalkonlar ko`proq vaqt ichida qizdirilgan rangli modda eritmalar hosil qiladi va u flavonoidlarga o`xshashdir. Flavonon va xalkonlarda farqlaganda tsianid reaksiyasiga hosil bo`lgan reaktsion aralashmaga mo`lroq kislota quyiladi. Bunda xalkon qaytarilgandan qizil rang sarg`ayadi. Flavonon qaytarilganida rang yanayam kuchayadi. Sianid reaksiyasida aniq javob bo`lishiga qarab tekshirilayotgan moddaning aglikon yoki glikozid holatini aniqlanadi. Bunda reaktsion aralashma teng miqdordagi suv bilan suyultirilganda oktil spirti bilan aralashtiriladi. Aglikondan hosil bo`lgan pigmentlar organik fazaga o`tadi, glikozidlilar esa suvda qoladi. Agar qaytarish reaksiyasida magniy o`rniga rux ishlatilsa flavonoidlar musbat reaksiyali, flovononlar esa raektsiyaga kirishmaydi. Agar qaytarishda natriy amalgamasi ishlatilsa unda flavononlar, flavonlar va 3- almashgan flavononlarga ta`sir etadi. Natijada qizil rang paydo bo`ladi. Flavononlar va flavonollar esa sariq rangga bo`yaladi. Amalgamali natriy yordamida qaytarilish orqali birinchi marta xam qizil rangi orqali izoflavon va izoflavononlar aniqlangan. Bunda piriliy tuzlarining hosil bo`lishi sababdir. Geysman va Klinton qaytarilish reaksiyasi mexanizmini tekshirishni davom etdilar. Ular tekshirilishicha qaytarilish maxsulotlari murakkab aralashma bo`lib, PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $unda flavilliy tuzlari yo`q ekan. Asosiy komponent 4-oksiflavon hosilalari bo`lib, ular konsentsentrlangan xlorid kislota bilan tuzlar berar ekan. Olingan axborotlarga asosan Geysman va Klinton flavonoidlarni qaytarishning quyidagi sxemasini taklif etdilar. Kulkarn va xodimlari ko`rsatishicha flavon va izoflavonlarni qaytarganda korbonil guruh to`la qaytarilar edi va olingan flavon va izoflavon xosilalari kislotali muhitda bo`yalgan maxsulot hosil qilingan ekan. Flavononlarni qaytarganda 4- oksiflavonon paydo bo`lib ular kislotalar ta`sirida bo`lgan tuzlarga aylanadi. Xalkonlardagi reaksiya pinakol kondensatsiya xisobida boradi. Agar yuqoridagi reaksiyalar bir nechta keng xalqali flavonoid sinflariga xos bo`lsa, natriy borid bilan qaytarish faqat flavononlarni ko`proq analiz qilinadi. Flavononlar bu reaksiyada purkim qizildan binafsha ko’k ranggacha bo`ladi. Agar faqat A xalqa bo`yicha almashilgan bo`lsa qizil-aranjiviy maxsulotlar, faqat V xalqada almashilganda esa och ko`k rang paydo bo`ladi. Tabiiy flavonoidlar asosan polioksibirikmalardir. Shu sababli, tahlillanayotgan modda tuzilishini aniqlashda faqat o`rinbosar tabiati emas, balki molekuladagi o`rni katta ahamiyatga ega. Mana shu holatlarni aniqlashda funktsional guruhlar va grupirovkani aniqlash sifat reaksiyalari qo`llaniladi. 0-oksikarbonil gruxlari xalkonlarda, flavononlarda va karbonil guruhi tutgan polioksi flavononlarda uchraydi. 12. Temir xlorid bilan reaksiya . 5-oksiflavononlar kompleks yashil rangli birikma xlorli temir bilan hosil qiladi. 5-oksiflavon va flavonoidlardan farqi flavononlarni qaytarish suvli yoki spirtli muhitda o`tkaziladi. Agar xalkonda oksigurux ikkinchi holatida bo`lsa karichnoviy rangli bo`lgan kompleks hosil bo`ladi. Bu reaksiya yetishmovchiligi uning kam o`ziga xosligidir. Lekin bu reaksiya kislota metilenga yoki atsetilenon flavonoidlarni aniqlashda katta ahamiyatga ega bo`ladi. 13 . Atsetat magniy bilan reaksiya. 5-oksiflavononlar atsetat magniy bilan xromatogrammada sariq rangli UB-nurida xavorang fluorestsentsiya beradigan dog`lar beradi. Boshqa flavononli birikmalarda bu reaksiya bo`lmaydi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $14. Temir xlorid bilan reaksiya . Flavonollar va flavononollar temir xlorid bilan qizg`ish ranglar hosil qiladi. Reaksiya ham o`ziga hosdir, lekin boshqa reaksiyalar bilan birgalikda flavonoidlar tuzilishi haqida yaxshi ma`lumot beradi. 15. Xlorli tsirkonil bilan reaksiya. Bu reaksiya flavonoidlarga hosdir. Xlorli tsirkonilning metanolli eritmasi va flavonoid bilan o`tkaziladi Keyinroq limon kislotasining metanolli eritma quyiladi. Flavononlar yorqin sariq kompleksidan hosil qiladi. Ular sariq-yashil fluorestsentsiyaga ega. Bu reaksiyaning tanlov xususiyati shundaki hosil bulgan 3- va 5-gidroksil guruhlarini 4-xolatidagi karbonil bilan limon kislotasining buzuvchi ta`siriga har xil munosabatda bo`ladi. Limon kislotasi xlorli tsirkoniy bilan raqobatda xelat hosil qilishi reaksiyasida qaytarsada va bo`yalmagan, 5-oksiflavonidlardan farqli barqaror holat hosil qaladi. 3,5-dioksiflavonlarda olti a`zoli kompleks parchalanadi, 3-oksixromon guruhli beshxalkalisi saqlanib qoladi. Shu sababli bu reaksiya orqali gidroksil guruhining flavonol va flavononoldagi holatini aniq ko`rsatish mumkin. 2-oksixalkonlar o`zlarini 5- oksiflavonoidlarga xos bildiradilar. 16. Vil’son-Taubek reaksiyasi. Flavonollar flavon va xalkonlardan farqli bu reaktiv bilan reaksiyada sariq rangli ko`k yoki yashil fluorestsentsiyali komplekslar hosil qiladi. Agar bu komplekslarga atsetat nikel eritmasi qo`shilsa intensiv qizil yoki binafsha ranglarga o`tishga erishiladi. Flavononlar getyerotsikl xalqasida tutashgan sistemaga ega bo`lmagani uchun bo`yalgan kompleksini hosil qilmaydi. Gidroxinon guruhi: P-Digidroksil guruhi flavonoidlarda 0-digidroksil guruhlarga xos xususiyatlariga ega. Lekin ayrim reaksiyalar faqat birinchi guruhlarga hosdir. Gossipetin sinovi: P-benzoxinonlik 5,8-dioksiflavonoidlarning spirtli muhitidagi ta`sirida qizil-qoramtir bo`yaladi yoki cho`kma ajraladi. 17. Boze reaksiyasi . Reaktsiya ishqorli muhitida orta-nitrobenzol bilan o`tkaziladi. Bunda p- yoki 0-holatda gidroksil tutgan guruhi flavonoidlar binafsha rangga bo’yaladi. 7-oksi guruhni aniqlash: PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $7-holatidagi oksi almashganlar (4-xalkonlarda, 6-auronlarda) ko`proq tabiiy flavonoid birikmalarda uchraydi. Bu moddalarning o`ziga xos xususiyati ularni boshqa molekuladan fenol guruhlarga nisbatan yuqori kislotaliligidir. 7-holatidagi yerkin gidroksil guruh flavonoidlarning karbonat va bikarbonat suvli eritmalarida yeruvchanligi yuqoridir. 18. Neytral atsetat qo`rg`oshin bilan reaksiya . B-xalqada 0-digidroksil guruh tutgan flavonoidlar bilan atsetat qurg`oshinli suvli eritmasi aralashtirilganda sariq yoki qizil rangli cho`kma hosil bo`ladi. 19. Uch valentli tartrat temir bilan reaksiya . Vitsinal fenol guruh l i flavonoidlar uch valentli tartrat temir b i lan qoramtir -qizil yoki korichneviy-yashil rangli komplekslar hosil qiladi. eng yorqin ranglar rN 5,7 holatda paydo bo`ladi. 20.Bor kislotasi bilan reaksiya . 3,4-dioksiflavo n oidlar bor kislotasi bilan ikki almashgan efirlar hosil qiladi. Ular kuchli kislota xususiyatiga ega. Shu sababli unga sulfanil kislotaning natri y li tuzi, nitrat natriy va naftalamin qo`shimchaga och -qizil bo`lmish azobo`yoq hosil bo`lganida paydo bo`ladi . Reaktsiyani aglikonlar bilan o`tkazish ma’qul. Vitsinal uch gidroksil grupirovka. Vitsinal uch gidroksil grupirovka flavonoid birikmalarda oz uchraydi. 21.Temir xlorid bilan reaksiya . 3,4,5-trioksi guruh (miritsetin) tutgan flavonoidlar temir xlorid bilan qo’ng’ir ko’k ranglar hosil qiladi. 22.Azobirikish reaksiyalari . Azobiriki sh fenol birikmalarga xos reaksiyadir. Gidro k sil elektronodono r guruh shaklida o - yoki p -holatlarga almashinishga yo`naltiradi. Agar p-holat egallangan bo`lsa, unda birikishning 2 ta yo`nalishi mavjud. Lekin azobirikish qaysi u gl yer o dda qo`sh bog` bo`lgan gidroksil hisobidan bo`ladi. Shu orqali flavonoiddagi azobirikish o`rnini oldindan aytish mumkin. Flavonoidlarda nazariyotda 5,7 va 4’- holatda o`rinbosarlar bo`lsa , azobirikish A- xalqadi 6- va 8-holatda, B-xalqada 3’-holatda bo`ladi. ekspyerimentda esa asosan A-xalqada 6- va 8-holatda isbotlangan. 7-gidroksil guruhi azobirikishni 8- holatga yo`naltiradi, rez o rtsin tipi (likviritegenin) da azobirikish diazotir l a n gan sul’fanil kislota, bisdiazotirlangan PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $benzidin yoki boshqa barqaro r diazobo`yoqlar hosil bo`lishi orqali sifat aniqlanishi mumkin. Agar 7-holat gidroksil shakar komponenti bilan almashsa hosil bo`lgan glikozidlar reaksiyaga kirmaydi, chunki 8- va 6- holatlar ekranlanadi, to`siladi. Tekshirishlar azobirikish reaksiyalar tezligi flavonoid birikmalar sinfiga ham bog`liq ekan. Flavonollar bilan bu reaksiya juda tez, flavononlar bilan o`rtacha, flavonlar bilan judda ham sekin boradi. 4-gidroksil guruhini aniqlash : 4-holatdagi erkin fenol guruhi ko`pincha sifat reaksiyalarda qiyin aniqlanadi. Lekin tsianidin reaksiyasidagi qaytarilgan bo`yalgan maxsulotlarini ishlatilib yaxshi javob olish mumkin. Buning uchun bo`yoq oktanol b ilan olinadi va quruq natriy atsetat yoki bikarbonat natriy bilan aralashtiriladi. Agar qizil bo`yoq bo`ladigan yoki ko`k rangga bo`yalsa bu reaksiya tasdiqidir. Bunda rangni o`zgarishi bo`yoqning karboniy shaklidan xinoid shakliga ishqoriy muhitda bo`lishiga sababdir. Metilindioksi-grupirovka : Metilindioksisi guruhni aniqlashning usullarini hammasi issiq sul’fat kislota ta`sirida formal’degidni ajralishi va uni sifatini aniqlashga asoslangan. [25]. 23. Labat reaksiyasi . Flavonoid birikmalar sulfat kislotada eritiladi va qizdirgan holatda aralashmaga ozroq gall kislotasi qo`shiladi. Rang paydo bo`lishi bu reaksiya tasdiqidir. 24. Vebyer va Tollens reaksiyasi . Reaktsiyani sul’fat kislota va floroglyutsin bilan o`tkaziladi. Metilendioksi guruhning flavonoidda eritmaning qizil ranggi va cho`kma tushishi bilan aniqlanadi. Metoksi guruhni sifatini aniqlash: Reaktsiya flavonoidli birikmani yodli vodorod bilan dezmetillashga asoslangan. Hosil bo`lgan yodli metil bug`i fil’tr orqali o`tib, simob nitrat bilan shimdirilgan fil’tr qog`oz bilan ta`sirlashtiriladi. Reaktsiya yaxshi o`tganda simob yodid hosil bo`ladi. U haraktyerli kinovar rangga ega va cho`kma hosil qiladi. 2.2 Achchiq toron mahsulotini mikroskopik o’rganish PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $ACHCHIQ, TORON YER USTKI QISMI — HERBA POLYGONI HYDROPIPERIS O’simlikning nomi. Achchiq toron (suv qalampiri, suvzamchi) — Polygonum hydropiper L.; torondoshlar — Polygonaceae oilasiga kiradi. Bir yillik, bo’yi 20—70 sm ga yetadigan o’t o’simlik. Poyasi bo’g’inli, tik o’suvchi, tuksiz,pastki qismi qizil rangli, asos qismidan boshlab shoxlangan. Bargi oddiy, pastki qismidagilari qisqa bandli, yuqori qismidagilari esa poyada bandsiz ketma-ket o’rnashgan. Gullari mayda, ko’rimsiz, egilgan boshoqsimon shingilga to’plangan. Mevasi — yong’oqcha. May oyidan boshlab sentyabrgacha gullaydi. Geografik tarqalishi. Botqoqlashgan joylarda, nam o’tloqlarda, ariq, kul, xovuz, zovur bo’ylarida va boshqa nam joylarda o’sadi. Asosan Ukraina, Belarusiya, Moldova, Rossiyaning Ovrupo qismida, Kavkaz, Sibir, o’rta Osiyo va Uzoq Sharqda uchraydi. Maxsulot asosan Shimoliy Kavkaz, Ukraina, Belarus, Rossiyaning markaziy viloyatlari va boshqa yerlarda tayyorlanadi. Maxsulotni tayyorlash. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $O’simlik gullaganida yer ustki qismining asos kismidan 5—10 sm balandlikda o’roq bilan o’rib olib, darxol soya yerga yupqa qilib yoyib quritiladi. Aks xolda maxsulot qorayib qoladi. Maxsulotning tashqi ko’rinishi Tayyor maxsulot poya, barg va gullar aralashmasidan iborat. Poyasi silindrsimon, bo’g’inli, uzunasiga qirrali bo’lib, uzunligi 35—40 sm. Bargi chuziq lansetsimon, tekis qirrali, tuksiz, uzunligi 3—10 sm. Barg bandi bilan poyani o’rab turuvchi yondosh bargchalardan tuzilgan yupqa pardachasi qizgish-qo’ngir rangga bo’yalgan. Gullari siyrak, egilgan boshoqsimon shingilga to’plangan. Guli mayda, och yashil, uchki qismi pushti ranggga bo’yalgan. Gulqo’rg’oni oddiy bo’lib, 4—5 bo’lakka chuqur ajralgan gultojbargdan iborat. Otaligi 6 ta (ba’zan 8 ta), onalik tuguni bir xonali, yuqoriga joylashgan. Gulqo’rgonida lupada ko’rinadigan smola turadigan joylar va bezlar bor. Xo’l maxsulot achchiq bo’ladi, quritilgandan so’ng achchiq mazasi yo’qolib ketadi. Maxsulotga toron avlodining boshqa turlarini yer ustki qismi aralashmasligi kerak. Ular achchiq toron o’simligidan barglari, gul to’plamlari va barg bandi bilan poyani o’rab turuvchi yondosh bargchalardan tuzilgan yupqa pardachalari xamda barg va gulqo’rgonlarining mikroskopik tuzilishi (smola turadigan joylari bo’yicha) bilan farq qiladi. Maxsulotning mikroskopik tuzilishi. Ishqor eritmasi bilan yoritilgan barg yoki gulqo’rgonining tashqi tuzilishi mikroskop ostida ko’riladi. Bargning epidermis xujayralari egri-bugri devorli bo’lib, ustida to’rt xujayrali mayda bezlar uchraydi. Epidermis xujayralari ostida esa sariq yoki sariq-qo’ngir rangli, yumaloq shaklli, ichida smolasi bor yirik joylarni ko’rish mumkin (achchiq toronnnng boshqa turlaridan farqi). Barg chetida ko’pgina bir xujayrali tuklardan tashkil topgan to’p- to’p yirik tuklar joylashgan. Bargning yumshoq qismida juda yirik, o’tkir uchli druzlar bo’ladi. Kimyoviy tarkibi Maxsulot tarkibida poligopiperin glikozidi, 2—2,5% flavonoidlar (rutin, kversitrin, giperozid, kversetin va kempferol), efir moyi, organik kislotalar, karotin, K C va E vitaminlari, 3,8% oshlovchi va boshqa moddalar bo’ladi. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Ishlatilishi. Achchiq toron o’simligining dorivor preparatlari xayz kurish sikli buzilganda qon ketishini to’xtatuvchi dori sifatida xamda bavosil kasalligini davolashda ishlatiladi. Dorivor preparatlari. Suyuq ekstrakt, damlama. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Achchiq toron bargining tashqi ko’rinishi: A- bargning pastki epidermisi; B- barg qirrasi; 1- to’p tuk; 2-druzlar; 3-bezlar; 4-smolali joylar PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $XULOSA Flavanoidlar deb bеnzo-γ-piron unumi asosida C 6 -C 3 -C 6 uglеrod atomlaridan tashkil topgan fеnil - propan - fenil skеlеti bo’lgan tabiiy birikmalarga aytiladi. O’simliklardan ajratib olingan birinchi flavanoid sariq rangli bo’lgani uchun ham bu birikmalarga flavanoidlar (lotincha "flavum" sariq dеgan so’zdan olingan) dеb nom bеrilgan. Menga berigan o’simliklar o’z tarkibida flavanoid saqlovchi o’simliklar hisoblanib ularning ko’pchiligi allaachon tibbiyotda asosiy o’rinlarni egallab bo’lgan. Hammamizga ma’lumki ularning asosiy xususiyati vitamin P ta'siriga ega bo’lib, tibbiyotda qon tomirlarining o’tkazuvchanligi buzilganda yurak-qon tomirlarining funksional buzilishida, gipеrtoniya kasalligining boshlanishida, tinchlantiruvchi, o’t (safro) va siydik haydovchi, ichak yarasiga qarshi, nur kasalligiga qarshi, qon to’xtatuvchi sifatida ishlatiladi. Masalan ilmiy tabobatga joriy etilgan achchiq torondan olinadigan “Anasteziol” preparati bavosil kasalligida ishlatiladi. Bundan tashqari gidropiperin (o’simlikning flavon glikozidlari yig’indisi) tibbiyotda keng ishlatiladi.tarkibida flavanoidlar saqlovchi o’simliklardan olinadigan ekstraktlar, damlama va qaynatmalar xalq tabobatida keng miqyosda qo’llaniladi. Men ham keyingi ilmiz izlanishlarimda bu moddalar va ushbu dorivor o’simliklar xossalarini to’la o’rganishga harakat qilaman. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $Adabiyotlar 1. Internet malumotlari: www.wikipedia.com/flavanoides www.google.com/drugs 2. Акопов И.Э. Важнейшие отечественные лекарственные растения и их при енение. – Т.: Медицина, 1990. - 440 с. 3. Бандикова В.А. Распостранение флавоноидов в некоторых семействах высших растений // Раст.ресурсы. Собщение 2.-1968.-Т.4.-Вып.3.-С.429. 4. Бандикова В.А.., Шинкаренко А.Л. Применение хроматографиина капроне к фотометрическому анrизу флавоноидов в растительном материrе // Журн. Анr.хим.-1966.-Т. XXI .-Вып.2.-С.232. 5. Бандикова В.А.., Шинкаренко А.Л. Тонкослойная хроматография флавоноидов // Химия природ.соедин.-1973.-№1.-С.20. 6. Государственная фармакопея – Изд. Х I . – Вып. 1. Общие методы анrиза. – М.: Медицина, 1987. – 336 с. 7. Государственная фармакопея – Изд. Х I . – Вып. 2. Общие методы анrиза. Лекарственное растительное сырье. - М.: Медицина, 1990. – 398 с. 8. Гринкевич Н.И., Сафронович Л.Н. и др. Химический анrиз лекарственных растений. - М.: Высшая школа, 1983. – 176 с. 9. Георгивский В.П., Комиссаренко Н.Ф., Дмитрук С.Е. Биологически активные вещества лекарственных растений .- Новосибирск: Нука, Сиб. Отделение, 1990.-333с. 10. Долгова А.А., Л a дыгина Е.Я. Руководство к практическим занятиям по фармакогнозии. М.: Медицина, 1977. – 256 с. 11. Ибрагимов А.Я. Доривор ва зиравор o ’симликлар. - Т.: ХФ “ Nisim ” босмахонаси, 2005. – 220 б. 12. Кемертелидзе З.И., Георгиевский В.Г. Физико-химические методы анrиза некоторых физиологические активных веществ растительного происхождения. Тбилиси: Маниеребе,1976.-226с. Комилов Х.М. Фармакогнозия фани б o ’йича маърузrар матни. – Т.: 1999. – 404 б. 13. Практикум по фармакогнозии: Учеб. пособ. для студ. вузов / В.Н.Ковrев, Н.В.Попова, В.С.Кисличенко и др. – Х.: Изд-во НФаУ «Золотые страницы», 2003. – 512 с. PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $14. Фармакогнозия: Учеб. пособ. для студ. высш. учеб. завед. / В.Н.Ковrев, В.С.Кисличенко, И.А.Журавель и др. – Х.: Изд-во НФаУ, 2007. – C .-115-126. 15. Ковrьов О.У., Павл i й Т.У. и др. Фармакогноз i я с основами б i ох i м ii рослин .- Харк i в, «Прапор», Видавництво НФАУ 2000. 16. Машковский М.Д. Лекарственные средства: М.: Новая волна, 2002. – Т. 1,2. 17. Муравьева Д.А. Фармакогнозия. - М.: Медицина, 1991. – 560 с. 18. П o ’латова Т.П., Холматов Х.Х. Фармакогнозия амrиёти. – Т.: Ибн Сино, 2002. – 360 б. 19. Х olmatov H . X ., Ahmedov O ’. A . Farmakognoziya . – 1, 2 qism . - Toshkent . Fan, 2007. 20. Trease and Evan’s Pharmacognosy (14th edition). – London^ WB Sanders Company Limited, 1996. – 612 р. 21. British Pharmacopoeia //CD, 1998.-Version 2.1, © Crown Copyright (1998). PAGE \* MERGEFORMAT 1$ $MUNDARIJA Kirish…………………………………………………………………………...3 I. Adabiyotlar sharxi……………………………………………………………5 1 . 1 Flavanoidlar haqida umumiy tushuncha……………………………………..5 1.2 Torondoshlar oilasining dorivor vakillari……………………………………9 II. Tajriba qismi ………………………………………………………………..16 2.1 Shaftoli bargli toron mahsuloti tarkibidagi flavanoidlarni sifat reaksiyalari orqali aniqlash…………………………………………………………………. 16 2.2 Achchiq toron mahsulotini mikroskopik o’rganish………………………...26 III. Xulosa………………………………………………………………………30 Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati………………………………………31 PAGE \* MERGEFORMAT 1$

Torondoshlar oilasining dorivor vakillari

Sotib olish

Dokument ma'lumotlari

Sotuvchi

Torondoshlar oilasining dorivor vakillari

O'xshash dokumentlar