Toshyorarnamolar qabilasi, oilasi va turlari - Botanika - Slaydlar

Dokument ma'lumotlari

Narxi	12000UZS
Hajmi	4.9MB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	02 Aprel 2024
Kengaytma	pptx
Bo'lim	Slaydlar
Fan	Botanika

Sotuvchi

Nodirbek Raximov

Ro'yxatga olish sanasi 02 Aprel 2024

0 Sotish

Toshyorarnamolar qabilasi, oilasi va turlari

Sotib olish

Mavzu ;
Toshyorarnam
olar qabilasi.
Qabilaga
mansub
oilalar va
ularning
tavfsifi
BAJARDI;

1. Qabilaga umumiy tavfsif.
Unga mansub oilalar va
uarning geografiyasi
3..Semizakdoshlar oilasi va
ularning morfologiyasi2. Toshyorardoshlar oilasi va
vakillarireja

•
RA`NOKABILAR KICHIK AJDODI – ROSIDAE
•
Ra`nokabilar magnoliyatoifa bo`limiga
kiruvchi eng yirik kichik ajdod bo`lib, u 40 ta
qabila, 160 ta oila, 2800 taga yaqin turkum va
55000 tadan ziyod turni o`z ichiga oladi. Bu
ajdodcha vakillari filogenetik jihatdan
dilleniyakabilar ajdodchasiga yaqin turadi. Bu
ajdodcha dilliniyakabilar ajdodchasi singari
magnoliyasimon ajdodining asosini tashkil
etadi. Bu ikkala ajdodcha qadimgi
magnoliyakabilardan kelib chiqqan degan
fikrlar mavjud

•
Toshyorarnamolar qabilasi – Saxifragales
•
Ko`p yillik va bir yillik o`t, qisman buta yoki butacha
o`simlik. Barglari qarama-qarshi yoki navbatlashib
joylashgan, ayrim hollarda halqa shaklida. Gullari turli
xildagi gul to`plamlarida yakka joylashgan, odatda
ikki jinsli, aktinomorf, qisman zigomorf, qo`sh
gulqo`rg`onli. Tojbarglari erkin. Changchilarining soni
kosachabarglari soniga teng yoki undan ikki barobar
ko`p, tutash emas erkin. Mevasi ko`sakcha, urug`i
endospermli. Bu qabila 9 ta oilani o`z ichiga oladi.
Ular asosan tropik va subtropik hududlarda
tarqalgan.

•
Semizakdoshlar oilasi - Crassulaceae Tarkibida yer
yuzining iliq va quruq mintaqalarida tarqalgan 30
turkumga mansub 1500 ga yaqin turi mavjud. O`rta
Osiyoda 7 turkumga mansub 42 turi tog` va yaylov
mintaqalarining nam, shag`al aralash mayin
tuproqlarida o`sadi. Ularning aksariyat qismi ko`p
yillik, tanasi etli kserofit o`t o`simlik. Barglari etli,
butun, navbatlashib yoki qarama qarshi joylashgan.
Gullari turli xildagi gul to`plamlarida, qo`sh jinsli,
aktinomorf, odatda 5 a`zoli, lekin a`zolarining soni
o`zgaruvchan. Tojbarglari tutash emas, erkin. Gul
formulasi: Ca5Co3A5+5G5. Mevasi to`pbarg yoki
qisman ko`sakcha, urug`i endospermsiz.

•
Oilaning asosiy turkumlari:
Semizak - Sedum,
Soxtasemizak - Psedosedum,
Tilovo`t - Rosularia. Semizak -
Sedum ko`p yillik yoki bir yillik
o`simlik, barglari etli, guli
qo`sh jinsli, gulqo`rg`oni besh
a`zoli. O`rta Osiyoda uning 8
turi tarqalgan bo`lib, ular
orasida tog` mintaqasining
shag`al, tosh aralash, nam
tuproqlarida o`sadigan ko`p
yillik Gibrid semizo`ti -
S.hybridum

•
tog`ning xarsang toshlari yoriqlarida o`suvchi
ko`p yillik Albert semizo`ti - S.alberti, shag`al
va toshli tog` yonbag`irlarida uchraydigai bir
yillik S. pentapetalum - besh a`zoli semizo`t
singari turlari diqqatga sazovordir

•
Soxtasemizo`t - Pseudosedum turkuminiig 9
turi O`rta Osiyoda borligi aniqlangan. Ular
ko`p yillik, bo`yi 25-50 sm tik o`suvchi, barglari
bandsiz, qalam-qalam, to`pguli och pushti
yoki pushti rangli. Aksariyat qismi tog` va
yaylov zonalarining sernam shag`alli tosh
qoyalarining soyalarida o`sadi.

•
Bizning sharoitimizda
Liven soxtasemizo`t -
Pseudosedum lievenii,
Uzuntish soxtasemizo`t
- P. langidetatum,
Ko`kpoyali
soxtasemizo`t - R.
multicaule singari
turlari e`tiborga molik.

•
Tilovo`t - Rosularia
turkumining O`rta Osiyoda 12
turi tarqalgan bo`lib, ularning
ham aksariyat qismi tog` va
yaylov mintaqalarining shag`al
aralash, toshloqli namlikka
boy mayin tuproqlarida,
archazorlarda, tosh
yoriqlarida o`sadi. Bu
turkumning ro`vaksimon
tilovo`t - Rosularia paniculata
va Borisov tilovo`ti - R.
borissovae deb nomlangan
turlari keng tarqalgan
•
Oilada Kalonchoe, Rhodiola
turkumlariga mansub dorivor
hamda Crassula turkumiga
oid manzarali turlar bor . .

Toshyorardoshlar oilasi – Saxifragaceae
Oilaning 35 turkumga mansub 600 dan ortik
turi shimoliy yarim sharlarning sovuq va o`rta
iqlimli mintaqa va qisman baland tog`
cho`qqilarida tarqalgan. O`rta Osiyoda 6
turkumga mansub 33 turi va yaylov
mintaqalarining yonbag`irlari, namlikka boy
jarliklar, daraxtzor, butazor va archazorlarda
tarqalgan. Bu oilaning Toshyorar - Saxifraga,
Filadelfus (yovvoyi jasmin) - Philodelphus singari
turlari e`tiborga molik

•
Toshyorar - Saxifraga turkumiga mansub o`simliklarning
aksariyat qismi yillik o`t o`simlik bo`lib, Hamdo`stlik
mamlakatlarida 80, shu jumladan O`rta Osiyoda 10 turi tog` va
yaylov mintaqalarining toshloq va xarsang toshlari orasida,
sernam shag`al va tosh aralash tuproqlarida, daryo irmoqlari
bo`yida o`sadi. Turkumning sersuv, balchiqlashgan tog`
yonbag`irlarida o`sadigan ko`p yillik botqoq toshyorari – S.
hirsutus, nam toshli va shag`alli tog` yonbag`irlarida o`suvchi
ingichkabargli toshyorar - S. stenophylla, toshli va shag`alli tog`
yonbag`irlarida 154 o`suvchi yirikbargli toshyorar - S. macrocalyx
singari turlari keng tarqalgan.

Filadelfus (yovvoyi
jasmin) - Philodelphus
turkumining faqat bir
Kavkaz filadelfusi - Ph.
caucasicus ning buyi 3
metrgacha, novdalari
kizg`ish, barglari uzun
ellipsimon yoki
lansetsimon gullari
sarg`ish, aprel oyida
gullovchi turi
xushmanzara o`simlik
sifatida o`stiriladi.

•
Foydalanilgalgan adabiyotlar;
•
X.Q.HAYDAROV X.X.JALOV I.U.MUKUMOV
‘O`SIMLIKLAR SISTEMATIKASI”
•
MUSTAFOYEV.I ‘BOTANIKA’
•
RASMLAR UCHUN;HTTPS/.WIKIPEDYA.RU INTERNET
TARMOG`IDAN

14

Sotib olish