"Trastbank" bitiruv oldi amaliyot - Iqtisodiyot - Kurs ishlari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	20000UZS
Hajmi	323.6KB
Xaridlar	0
Yuklab olingan sana	24 May 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Iqtisodiyot

Sotuvchi

Aliberdiyev

Ro'yxatga olish sanasi 19 May 2025

2 Sotish

"Trastbank" bitiruv oldi amaliyot

Sotib olish

O ZBEKISTON RESPUBLIKASIʻ
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT FAKULTETI
60310100 – “Iqtisodiyot” bakalavriat ta’lim yo‘nalishi
4-kurs I-92/21 guruh talabasi
Shamsiddinov Shahboz Shahobiddin o’g’lining
MALAKAVIY AMALIYOT ( BITIRUV OLDI )
KUNDALIK HISOBOT
Toshkent - 2025
1

4-kurs I-92/21 guruhi talabasi Shamsiddinov Shahboz Shahobiddin o’g’li

Malakaviy amaliyot joyi: “Trastbank” xususiy aksiyadorlik banki “Toshkent” BXM
(Chilonzor “E” mavze, 11-A uy)
Amaliyot o‘tash muddati: 2025-yil «27» yanvardan 2025-yil «9» maygacha
Universitetdan tayilgan rahbar: Berdivaliyeva Madina Komiljon qizi
Kafedra mudiri: Mamaraximov Bekzod Erkinovich _________
(imzo)
Iqtisodiyot fakulteti dekani : Safarov G’iyos _________
(imzo)
Talaba Shamsiddinov Shahboz 2025 yil «27» yanvarda amaliyot joyiga keldi.

Amaliyot o‘tash joyidan tayinlangan rahbar: Baykarayev Bekzod Sarimsakovich
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari : J. Faxrutdinov ________
(imzo)

(muhr o‘rni)
2

AMALIYOT O‘TASH QOIDALARI:
1. Belgilangan muddatda amaliyot o‘tash joyiga borish;
2. Amaliyot o‘tash joyidan tayinlangan rahbar bilan amaliyot o‘tash rejasini kelishish;
3. Amaliyot o‘tash bo‘yicha universitet tomonidan berilgan dastur asosida amaliyot o‘tash va
amaliyot daftarini rasmiylashtirish;
4. Amaliyot mavzularining har biri bo‘yicha yozilgan xulosalarning ishonchligi va asosliligini
korxona (muassasa, tashkilot) rahbarining imsozi va mahri orqalai tasdiqlatish.
AMALIYOT DAVRIDA BAJARILADIGAN TOPSHIRIQLAR JADVALI№
Amaliyot davomida bajariladigan ishlar
Haftalar taqsimoti
Haftalar soni Haqiqiqatda
kun,sana,yil
1. Тashkiliy tuzilmasi bilan tanishish va xo‘jalik
subyektining iqtisodiyotda tutgan o‘rnini tahlil qilish . 1 hafta
27.01.2025-
3.02.2025
2. Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan tanishish,
o‘rganish 2 hafta
3.02.2.25-
10.02.2025
3. Korxona (tashkilot) boshqaruv tuzilmasi bilan tanishish 3 hafta
10.02.2025-
17.02.2025
4. Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni
o‘rganish 4-5- hafta
17.02.2025-
3.03.2025
5. Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish . Mehnatga
haq to`lashni va kadlar salohiyatini tahlil qilish 6-7- hafta
3.03.2025-
17.03.2025
6. Korxona (tashkilot)ning moliyaviy holati va rentabelligini
o`rganish va tahlil qilish 8-9-10- hafta
17.03.2025-
7.04.2025
7. Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy rivojlanish
ko`rsatkichlari ni tahlil qilish 11-12- hafta
7.04.2025-
21.04.2025
8. Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy baholash va prognoz
ko`rsatkichlarini o`rganish va tahlil qilish . 13-14- hafta
21.04.2025-
5.05.2025
9. Korxona (tashkilot) dagi mavjud muammolarni o‘rganish 15 hafta
5.05.2025-
* Eslatma: Talaba universitetdan biriktirilgan amaliyot rahbar i bilan masofaviy muloqot
qilgan holda, har shanba kuni o ‘ rgangan bilim, ko‘nikma, malaka va amaliy ma ’ lumotlarga
asoslanib, bitruv oldi amaliyoti hisobot i tayyorlashi kerak.
Universitetdan tayinlangan rahbar: Berdivaliyeva Madina Komiljon qizi ________
(imzo )
Amaliyot o‘tash joyidan tayinlagan rahbar: Baykarayev Bekzod Sarimsakovich ________
(imzo)
3

1-mavzu. Тashkiliy tuzilmasi bilan tanishish va xo‘jalik subyektining iqtisodiyotda
tutgan o‘rnini tahlil qilish .
1994-yilda tashkil etilgan «Trastbank» aksiyadorlik birja banki O‘zbekiston
Respublikasidagi eng etakchi banklaridan biri bo‘lib, u o‘z mijozlariga barcha turdagi
keng ko‘lamli bank mahsulotlari va xizmatlarini ko‘rsatib kelmoqda. 1994-yilning 19-
iyulidan "Trastbank" AXBning Amaliyot boshqarmasi o‘z ish faoliyatini boshladi. Men
amaliyot davrini “Trastbank” ATBda o‘tab, bank faoliyati, uning tashkiliy tuzilmasi,
moliyaviy xizmatlari va O‘zbekiston iqtisodiyotidagi o‘rnini yaqindan o‘rganish
imkoniyatiga ega bo‘ldim. “Trastbank” Aksiyadorlik Tijorat Banki mamlakatimizdagi
yetakchi tijorat banklaridan biri bo‘lib, u yillar davomida mijozlarga ishonchli va
barqaror moliyaviy xizmatlarni taklif etib kelmoqda.
Bankning bosh ofisi Toshkent shahrida joylashgan bo‘lib, u respublikaning
deyarli barcha hududlarida o‘z filiallari va mini-banklari orqali keng qamrovli xizmatlar
ko‘rsatadi. Amaliyot davomida men bankning tashkiliy tuzilmasi bilan tanishdim.
Tashkiliy jihatdan bank quyidagi asosiy bo‘limlardan iborat: boshqaruv apparati
(boshqaruv raisi va uning o‘rinbosarlari), kreditlash bo‘limi, chakana va korporativ
mijozlar bilan ishlash bo‘limlari, valyuta va xalqaro operatsiyalar bo‘limi, risklarni
boshqarish, ichki audit, IT, kadrlar va yuridik bo‘limlar. Har bir bo‘lim o‘ziga xos
vazifalarni bajaradi va ular o‘zaro uzviy hamkorlikda faoliyat yuritadi.
Masalan, kreditlash bo‘limi mijozlarga turli maqsadlarda kredit ajratish bilan
shug‘ullanadi. Bu bo‘lim orqali kichik va o‘rta biznes subyektlari, shuningdek jismoniy
shaxslar uchun imtiyozli va tijorat kreditlari ajratiladi. Korporativ mijozlar bo‘limi esa
yirik tashkilotlar va kompaniyalar bilan hamkorlik qiladi, ularga xizmatlar paketini
taklif qiladi va ularga zaruriy moliyaviy maslahatlar beradi. Valyuta operatsiyalari
bo‘limi xalqaro pul o‘tkazmalari, import-eksport hisob-kitoblari hamda boshqa xalqaro
moliyaviy xizmatlarni amalga oshiradi.
Trastbank O‘zbekiston iqtisodiyotida muhim o‘rin tutadi. Bank kichik biznesni
rivojlantirish, aholini moliyaviy qo‘llab-quvvatlash va investitsion loyihalarni
moliyalashtirish orqali mamlakat iqtisodiyotining barqaror o‘sishiga o‘z hissasini
4

qo‘shmoqda. Shuningdek, bank tomonidan ko‘rsatilayotgan xizmatlar – plastik kartalar,
to‘lov tizimlari, internet-banking, mobil ilovalar kabi zamonaviy xizmatlar mijozlarga
qulaylik yaratmoqda va moliyaviy savodxonlikni oshirishga xizmat qilmoqda.
Trastbank nafaqat o‘zining barqaror moliyaviy ko‘rsatkichlari, balki keng xizmat
turlari, mijozlarga bo‘lgan e’tibori va innovatsion yondashuvlari bilan ajralib turadi.
Amaliyot davomida bu bankning ichki tizimi, mijozlarga xizmat ko‘rsatish sifati va
uning iqtisodiyotdagi ahamiyati haqida ko‘plab foydali bilim va tajribalarga ega
bo‘ldim. Ushbu tajriba kelgusidagi professional faoliyatimda muhim poydevor bo‘lib
xizmat qiladi.
Bank missiyasi:
Bank maqsadi – zamonaviy bank xizmatlarini taqdim etish borasida eng yaxshi
bo‘lish.
Bank vazifasi – miqdoriy o‘sishlardan sifat o‘zgarishlariga o‘tish.
Shuningdek, “ Trastbank” ATB respublikadagi 10 ta yirik banklari qatoriga kirib,
jumladan, aktivlar va rentabelligi sifati bo‘yicha ikkinchi o‘rinni egalladi. (banklararo
reyting kompaniyasi “Axbor-reyting” ma’lumotiga ko‘ra). 2007-yilda «Trastbank»
XAB depozit bazasi hajmiga ko‘ra respublikamizning birinchi o‘ntalik eng yirik
banklari safiga kiritildi. Bank to‘g‘risida Bankers Almanac xalqaro biznes-
ma’lumotnomasida ma’lumot nashr qilindi.
2007-yildan «Trastbank» XAB «Coinstar» tizimi doirasida pul o‘tkazmalarini
amalga oshira boshladi. Banklararo «Axbor-Reyting» reyting agentligi “Trastbank”
XABning milliy shkala bo‘yicha kredit reytingini "uzB ++" baholadi va “Trastbank”
XAB depozit bazasi hajmi bo‘yicha respublikaning eng yaxshi o‘nta yirik banklari
qatoriga kirganligini ma’lum qildi. 2008-yilda yuridik shaxslar uchun «Internet-
Banking» tizimi ishlab chiqildi va ishga tushirildi. 2008-yilda bank VISA International
to‘lovlar tizimiga a’zolikka qabul qilindi, shuningdek, «Zolotaya Korona» hamda
«Migom» pul o‘tkazmalari tizimlari bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘ydi.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari : J. Faxrutdinov _________
5

(imzo)
2-mavzu. Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan tanishish, o‘rganish

Amaliyot davomida Trastbank ATBda faoliyat yuritish jarayonida korxonaning
me’yoriy-huquqiy hujjatlari bilan yaqindan tanishdim. Har qanday bank muassasasining
ishi qat’iy tartib va qonunchilik asosida olib boriladi. Aynan shu huquqiy hujjatlar bank
faoliyatining qonuniyligini ta’minlaydi va xodimlar, mijozlar hamda davlat organlari
o‘rtasidagi munosabatlarni belgilaydi. Trastbank ham o‘z faoliyatini O‘zbekiston
Respublikasining amaldagi qonun hujjatlari, Markaziy bankning ko‘rsatmalari hamda
ichki normativ-huquqiy hujjatlar asosida tashkil etgan.
Eng avvalo, bankning ustavi bilan tanishdim. Ustav – bank faoliyatining asosiy
me’yoriy hujjati bo‘lib, unda bankning to‘liq nomi, yuridik manzili, asosiy faoliyat
yo‘nalishlari, boshqaruv tuzilmasi, ustav kapitali miqdori, bankning huquq va
majburiyatlari hamda foyda taqsimoti kabi masalalar belgilangan. Ustav asosida bank
o‘z faoliyatini amalga oshiradi va yuridik shaxs sifatida davlat ro‘yxatidan o‘tgan.
Shuningdek, bankning ichki tartib-qoidalari, xodimlarning lavozim
yo‘riqnomalari, ichki mehnat intizomi qoidalari bilan ham tanishdim. Bu hujjatlar
xodimlarning vazifalari, huquqlari, mas’uliyati va ish faoliyati tartibini belgilab beradi.
Ayniqsa, xavfsizlik, shaxsiy ma’lumotlarni muhofaza qilish, mijozlarga xizmat
ko‘rsatishda etik qoidalar kabi jihatlar alohida tartibga solingan.
Bankning asosiy me’yoriy-huquqiy hujjatlaridan yana biri bu – bank
operatsiyalarini tartibga soluvchi reglamentlar va siyosatlardir. Masalan, kredit siyosati
hujjati asosida mijozlarga kredit ajratish tartibi, foiz stavkalari, garovlar, risk baholash
mexanizmlari belgilanadi. Bundan tashqari, bankda "Pul mablag‘larining qonuniy kelib
chiqishini tasdiqlash", "Terrorizm va noqonuniy faoliyatga qarshi kurashish" kabi
muhim siyosatlar ham mavjud. Bu hujjatlar xalqaro bank standartlariga mos ravishda
ishlab chiqilgan bo‘lib, bankning ishonchli va xavfsiz ishlashiga xizmat qiladi.
Shuningdek, amaliyot davomida bank faoliyatiga taalluqli qonunchilik asoslarini,
xususan “O‘zbekiston Respublikasining Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida”gi
qonunini, “Markaziy bank to‘g‘risida”gi qonunni va boshqa tegishli normativ hujjatlarni
6

o‘rganishga alohida e’tibor qaratdim. Bu qonunlar orqali banklarning huquqiy maqomi,
funksiyalari, moliyaviy nazorat tizimi va davlat tomonidan tartibga solinishi haqida aniq
tasavvurga ega bo‘ldim.
Amaliyot davomida korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlarini o‘rganish orqali
bank faoliyatining har bir bosqichi qat’iy huquqiy asosda olib borilishini angladim. Bu
esa nafaqat bank ichki tizimini tushunish, balki kelgusida moliyaviy sohada ishlash
uchun zaruriy bilim va tajriba orttirishga yordam berdi.
Bank strukturasi
 Trastbank banki filiallari – 127 ta;
 Bankdan tashqari tashkil etilgan kassalar – 21 ta;
 24/7 shoxobchalari – 340 ta;
 Bank xizmatlari markazlari – 64 ta;
 Valyuta ayirboshlash shoxobchalari – 200 ta;
 Xalqaro pul o‘tkazmalari shoxobchalari – 217 ta;
 Bank kassalari (jamg‘arma kassa, maxsus kassa, universal kassa va boshqalar) –
490 ta;
 Ko‘chma (sayyor) kassalar – 1143 ta.
Bank kapitali
Bizning moliyaviy ko‘rsatkichlarimiz barqaror o‘sish dinamikasiga ega. Bugungi
kunda Trustbankining jami kapitali 7 647 073 mln. so‘mni tashkil qiladi. 2021-yil 1-
noyabriga nisbatan 9 % ga o‘sgan.
Jalb qilingan aholi omonatlari
2022-yilning 1-noyabr holatiga aholi omonatlari 8 978 295, 34 mln. so‘m bo‘lib,
2021-yil 1-noyabriga nisbatan 14,5 foizga o‘sgan.
Bank kredit qo‘yilmalari
2022 - yilning 1- noyabr holatiga bankning kredit qo‘yilmalari 22 184 082,0 mln.
so‘m bo‘lib, 2021-yilning 1- noyabriga nisbatan 2,5 % ga oshgan.
7

Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari : J. Faxrutdinov _________
(imzo)
3-mavzu. Korxona (tashkilot) boshqaruv tuzilmasi bilan tanishish
Har qanday tijorat bankining barqaror faoliyat yuritishi, avvalo, uning boshqaruv
tizimi qanday shakllanganiga bog‘liq bo‘lib, Trastbankda bu masala aniq va samarali
yo‘lga qo‘yilgan.
Bankning boshqaruv tuzilmasi an’anaviy vertikal shaklda tashkil etilgan bo‘lib, u
yuqori rahbariyatdan tortib quyi bo‘limlargacha bo‘lgan barcha boshqaruv pog‘onalarini
o‘z ichiga oladi. Bank faoliyatining strategik boshqaruvi Bank Kengashi tomonidan
amalga oshiriladi. Kengash bankning uzoq muddatli strategik yo‘nalishlarini belgilaydi,
ustav kapitali, moliyaviy natijalar va investitsiya faoliyatini nazorat qiladi.
Ijro etuvchi boshqaruv organi sifatida Bank Boshqaruvi faoliyat yuritadi.
Boshqaruv tarkibiga boshqaruv raisi va uning bir nechta o‘rinbosarlari kiradi.
Boshqaruv raisi bankning umumiy faoliyatini boshqaradi, muhim qarorlarni qabul qiladi
va bankning barcha bo‘limlarini muvofiqlashtiradi. Uning o‘rinbosarlari esa turli
yo‘nalishlar – kreditlash, axborot texnologiyalari, chakana xizmatlar, risklarni
boshqarish va boshqa funksional sohalar uchun mas’ul hisoblanadi.
Trastbankning ichki tuzilmasida bir nechta asosiy bo‘limlar faoliyat olib boradi.
Kreditlash bo‘limi yuridik va jismoniy shaxslarga kredit ajratish, ularning to‘lovga
layoqatliligini baholash va kredit risklarini boshqarish bilan shug‘ullanadi. Chakana
xizmatlar bo‘limi mijozlarga omonatlar, plastik kartalar, pul o‘tkazmalari kabi
xizmatlarni ko‘rsatadi. Valyuta operatsiyalari bo‘limi esa xalqaro hisob-kitoblar va
valyuta ayirboshlash operatsiyalarini amalga oshiradi.
Shuningdek, ichki audit va risklarni boshqarish bo‘limi bank faoliyatidagi
potensial xavflarni aniqlaydi va ularni kamaytirish bo‘yicha tavsiyalar ishlab chiqadi.
8

Axborot texnologiyalari bo‘limi bank tizimining texnik tarafini boshqaradi, ya’ni
elektron xizmatlar, mobil ilovalar, internet-banking va axborot xavfsizligini ta’minlaydi.
Yuridik bo‘lim esa bank faoliyatini me’yoriy-huquqiy jihatdan ta’minlash,
shartnomalarni rasmiylashtirish, da’vo ishlari bilan shug‘ullanish kabi vazifalarni
bajaradi.
Bankning hududiy filiallari ham mavjud bo‘lib, ular markaziy boshqaruv
organlariga bo‘ysunadi. Har bir filial o‘z hududida mijozlarga to‘liq bank xizmatlarini
ko‘rsatadi va markazdan yuborilgan topshiriqlar asosida ishlaydi.
Trastbankda boshqaruv tuzilmasi aniq, samarali va zamonaviy talablar asosida
tashkil etilgan. Har bir bo‘limning o‘z funksiyasi va mas’uliyati mavjud bo‘lib, ular
o‘zaro uyg‘unlikda ishlaydi. Bunday tizim bankning samarali faoliyat yuritishiga va
iqtisodiyotdagi o‘z o‘rnini mustahkamlashga xizmat qiladi.
“Trastbank” xususiy aksiyadorlik banki Boshqaruvi faoliyati bo‘yicha umumiy
nazoratni olib boradi hamda
- Xodimlar bilan ishlash departamenti,
- Yuridik xizmat departamenti,
- Komplayens nazorati departamenti,
- G‘aznachilik departamenti,
- Ijro Apparati,
- Bank tavakkalchiliklarini boshqarish departamenti,
- Bank xizmatlari iste’molchilarining huquqini himoya qilish departamenti,
- Axborot xizmati,
- Strategik rivojlanish departamenti,
- Ishlarni boshqarish departamenti,
- O‘quv markazi va Qimmatli qog‘ozlar boshqarmasi faoliyatiga rahbarlikni
amalga oshiradi.
«Trastbank» XAB banklararo bozorda quyidagi amaliyotlarni bajaradi:
• Belgilangan limitlar doirasida milliy va xorijiy valyutalarda banklararo
depozit joylashtirish;
9

• Milliy va xorijiy valyutalarda banklararo depozitlarga jalb qilish.
Banklararo depozitlar bo‘yicha foiz stavkalar amaldagi bozor stavkalari asosida
belgilanadi.
10

Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari : J. Faxrutdinov _________
(imzo)
4-mavzu. Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni o‘rganish
11

Har bir tashkilotning muvaffaqiyatli ishlashi uning xodimlarining samarali
faoliyatiga bog‘liq bo‘ladi. Bankda esa xodimlar faoliyatini to‘g‘ri tashkil etish,
ularning motivatsiyasi va professional rivojlanishi bankning umumiy ish unumdorligini
oshirishga xizmat qiladi. Trastbankda personali mehnatini tashkil etish tizimi yuqori
darajada tartibga solingan va aniq normativ-huquqiy hujjatlar asosida amalga oshiriladi.
Bankda mehnat faoliyatini tashkil etish quyidagi asosiy yo‘nalishlarni o‘z ichiga
oladi: ishga qabul qilish, mehnat shartnomalari, o‘quv va rivojlantirish dasturlari,
xodimlarni rag‘batlantirish va ularning mehnat sharoitlarini yaxshilash. Har bir xodim
ishga qabul qilishdan oldin, avvalo, bankning mehnat siyosatiga muvofiq ravishda
malaka oshirish va tayyorlash jarayonlaridan o‘tadi. Bu jarayonda bank xodimlariga
moliyaviy, huquqiy va boshqa sohalarda zaruriy bilimlar beriladi.
Xodimlar bilan ishlashda mehnat shartnomasi muhim rol o‘ynaydi. Har bir xodim
bilan shartnoma tuziladi, unda ish vaqti, ish haqi, ijro etiladigan vazifalar va
mas’uliyatlar, ta’tillar va boshqa shartlar belgilangan. Bu shartnoma mehnat huquqlarini
himoya qilish va tashkilotning ichki mehnat tartibini ta’minlashga xizmat qiladi.
Shuningdek, bankda xodimlar uchun mehnat intizomi va odoblarga rioya etish qat’iy
nazorat qilinadi.
Xodimlarni rag‘batlantirish tizimi ham juda muhim ahamiyatga ega. Trastbankda
xodimlarning mehnat faoliyati doimiy ravishda baholanadi. Muvaffaqiyatli ishlagan
xodimlar pul mukofotlari, bonuslar va ta’til bilan taqdirlanadi. Shuningdek, bankda
motivatsiya tizimi ishlab chiqilgan bo‘lib, unda xodimlarning ish faoliyati
samaradorligini oshirish maqsadida muntazam seminarlar, treninglar va motivatsion
kurslar tashkil etiladi. Bu esa xodimlarning malakasini oshirishga va bankning
maqsadlariga erishishiga yordam beradi.
Xodimlarning kasbiy rivojlanishiga katta e’tibor qaratiladi. Trastbankda kadrlar
tayyorlash va malaka oshirish dasturlari mavjud bo‘lib, ular muntazam ravishda amalga
oshiriladi. Xodimlar uchun o‘quv seminarlar, treninglar va ish joyida tajriba almashish
imkoniyatlari yaratiladi. Bank o‘z xodimlariga professional rivojlanish uchun barcha
12

zarur sharoitlarni taqdim etadi. Bu xodimlarning ishga bo‘lgan qiziqishini oshirishga va
ularning bank faoliyatida samarali ishtirok etishiga imkon yaratadi.
Trastbankda personali mehnatini tashkil etish tizimi yuqori darajada samarali va
mukammal. Bank xodimlarining malakasini oshirish, mehnat sharoitlarini yaxshilash va
rag‘batlantirish orqali bank o‘zining umumiy maqsadlariga erishishda muvaffaqiyat
qozonmoqda. Bu jarayonlar xodimlar va tashkilotning o‘zaro hamkorligini
mustahkamlashga xizmat qiladi va natijada bankning umumiy faoliyatiga ijobiy ta’sir
ko‘rsatadi.
“Trastbank” xususiy aksiyadorlik banki O‘zbekiston Respublikasining amaldagi
qonunchiligi asosida qimmatli qog‘ozlar bozorida quyidagi turdagi faoliyatlarni amalga
oshiradi:
Emissiyaviy faoliyat.
Bank emissiyaviy faoliyati davomida o‘z oldiga ustav kapitalini oshirish hamda
aholining va tadbirkorlik sub’ektlarining bo‘sh pul mablag‘larini jalb qilish maqsadida
qo‘yidagi qimmatli qog‘ozlarni muomalaga chiqaradi:
Aksiya, korporativ obligatsiyalar; depozit va omonat sertifikatlari.
Mazkur qimmatli qog‘ozlar O‘zbekiston Respublikasining jismoniy va yuridik
shaxslariga vaqtincha bo‘sh mablag‘larini ishonchli va likvid aktivlarga joylashtirish
imkoniyatini beradi.
Trastbank sof aktivlar bo‘yicha O'zbekiston Respublikasining 34 banki orasida 6-
o‘rinni egallaydi. Bank sektorining “Standard and Sensitive Ratings” reyting agentligi
tomonidan o‘tkazilgan tahliliy sharhiga ko‘ra, bank “iqtisodiyotning turli tarmoqlarini
rivojlantirishda muhim rol o‘ynaydigan” aktivlari bo‘yicha yetakchi banklar guruhiga
kiradi.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari: J. Faxrutdinov _________
(imzo)
13

5-mavzu. Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish. Mehnatga haq to`lashni
va kadlar salohiyatini tahlil qilish
Bankning marketing strategiyasi, mijozlarga xizmat ko‘rsatish,
raqobatbardoshlikni oshirish va brendni rivojlantirishga qaratilgan. Trastbankning
marketing bo‘limi bankning moliyaviy mahsulotlari va xizmatlarini keng jamoatchilikka
taqdim etishda muhim rol o‘ynaydi.
Bankning marketing strategiyasida mijozlarga qulaylik yaratish, turli xizmatlarni
taklif etish va mijozlar bilan uzoq muddatli aloqalar o‘rnatish asosiy o‘rin egallaydi.
Trastbank xizmatlarining asosi sifatida internet-banking, mobil ilovalar, kredit kartalari
va to‘lov tizimlari kabi zamonaviy va mijozlarga qulay xizmatlar mavjud. Bank
marketing faoliyatida ijtimoiy tarmoqlarni, reklama va targ‘ibot kampaniyalarini,
maxsus aksiyalarni va bonus tizimlarini qo‘llaydi. Bunda bankning asosiy maqsadi –
mijozlarga innovatsion xizmatlar orqali o‘z xizmatlarini tanitish va ularni jalb qilishdir.
Bankning marketing strategiyasining yana bir muhim jihati – mijozlar
ehtiyojlarini tahlil qilish va ular uchun individual yondashuvni ishlab chiqishdir. Har bir
mijozga taklif qilinadigan mahsulotlar va xizmatlar ularning talablariga mos ravishda
taklif etiladi. Bu bankning raqobatbardoshligini oshiradi va mijozlar bilan ishonchli
aloqalar o‘rnatilishiga olib keladi. Shuningdek, bank marketing faoliyatini tahlil qilishda
mijozlar fikr-mulohazalari va so‘rovnomalar orqali ular bilan munosabatlarni
yaxshilashga katta e’tibor qaratadi.Trastbankda mehnatga haq to‘lash tizimi va kadrlar
salohiyatini tahlil qilish o‘rganilgan muhim sohalardan biridir. Bankda xodimlarga
maosh belgilashda bir necha omillar inobatga olinadi: xodimning lavozimi, malakasi,
tajribasi, ko‘rsatkichlari va umumiy bank faoliyatiga qo‘shgan hissasi. Mehnatga haq
to‘lash tizimi bozor o‘rtacha maoshlariga mos ravishda belgilangan bo‘lib, xodimlarga
rag‘batlantiruvchi tizim orqali qo‘shimcha mukofotlar ham taqdim etiladi.
Trastbankda xodimlarning ish faoliyatini muntazam ravishda baholash tizimi
mavjud. Xodimlarning kadrlar salohiyatini tahlil qilishda bank ularning kasbiy
rivojlanishini qo‘llab-quvvatlaydi va malaka oshirish imkoniyatlarini yaratadi. Bankda
muntazam ravishda seminarlar, treninglar va master-klasslar tashkil etilib, xodimlarning
14

malakasini oshirishga katta e’tibor beriladi. Bu esa, o‘z navbatida, bankning
muvaffaqiyatli ishlashiga yordam beradi.
Kadrlar salohiyatini tahlil qilishda, shuningdek, xodimlar bilan ishlash tizimi,
ularning ishga bo‘lgan munosabati va motivatsiyasi hamda ichki ijtimoiy muhit
e’tiborga olinadi. Trastbank xodimlarni rag‘batlantirishda nafaqat moliyaviy jihatdan,
balki ijtimoiy jihatdan ham qo‘llab-quvvatlaydi. Bankda sog‘liqni saqlash va ijtimoiy
himoya dasturlari mavjud bo‘lib, bu xodimlar uchun qo‘shimcha imkoniyatlar yaratadi.
Xodimlarning kadrlar salohiyatini oshirish va rag‘batlantirish tizimi bankning
umumiy muvaffaqiyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi. Xodimlarning motivatsiyasini oshirish
uchun bankda bonus tizimi va boshqa rag‘batlantiruvchi mexanizmlar mavjud.
Xodimlarning yuksak motivatsiyasi esa bankning umumiy maqsadlariga erishishga
yordam beradi.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari: J. Faxrutdinov _________
(imzo)
15

6-mavzu. Korxona (tashkilot)ning moliyaviy holati va rentabelligini o`rganish va
tahlil qilish
Bankning moliyaviy holati, uning iqtisodiy barqarorligini va raqobatbardoshligini
baholashda muhim ahamiyatga ega. Trastbankning moliyaviy holatini o‘rganishda
asosiy e’tibor uning daromad va xarajatlariga, aktivlar va passivlariga, hamda kapital
tuzilmasiga qaratiladi. Rentabellik esa bankning foyda olish qobiliyatini ko‘rsatadi va
uning samarali ishlashini o‘lchaydi.
Moliyaviy holatni tahlil qilishda birinchi navbatda bankning balansini ko‘rib
chiqish lozim. Balans bankning moliyaviy holatini yoritadigan asosiy hujjat bo‘lib,
uning aktivlari va passivlarini, shuningdek, kapitalini aks ettiradi. Trastbankda aktivlar
turli yo‘nalishlarda taqsimlangan: kreditlar, investitsiyalar, naqd pul mablag‘lari va
boshqa moliyaviy resurslar. Passivlar esa bankning majburiyatlari, ya’ni depozitlar,
qarzlar va boshqa moliyaviy manbalarni o‘z ichiga oladi. Bankning moliyaviy
barqarorligini baholashda uning aktivlari va passivlarining mutanosibligi, shuningdek,
kapital to‘planishi va risklarga qarshi turg‘unlikni ta’minlash muhimdir.
Moliyaviy tahlilning asosiy ko‘rsatkichlari orasida likvidlik, rentabellik,
aktivlarning aylanish tezligi va kapitalning samaradorligi kabi ko‘rsatkichlar mavjud.
Likvidlik ko‘rsatkichi bankning qisqa muddatli majburiyatlarini bajarish qobiliyatini
ko‘rsatadi. Rentabellik ko‘rsatkichi esa bankning foyda olish qobiliyatini tahlil qilishda
qo‘llaniladi. Trastbankda rentabellikni o‘lchashda rentabellikning umumiy koeffitsienti
(ROA), aksiya kapitalining rentabelligi (ROE) va operatsion rentabellik (ROS) kabi
ko‘rsatkichlardan foydalaniladi. Ushbu ko‘rsatkichlar orqali bankning umumiy
faoliyatining samaradorligi va uning investitsion jozibadorligi o‘lchanadi.
Rentabellik tahlili bankning foyda olishni qanchalik samarali amalga
oshirayotganini ko‘rsatadi. Trastbankning rentabellik ko‘rsatkichlari, asosan, uning
daromadlarining yuqori bo‘lishi va xarajatlarni samarali boshqarishiga bog‘liq.
Bankning rentabellik ko‘rsatkichlari yuqori bo‘lishi uning samarali boshqaruvini
va resurslardan to‘g‘ri foydalanishini ko‘rsatadi. Trastbankda rentabellikni oshirish
16

uchun ko‘plab choralar ko‘riladi, masalan, yuqori sifatli kreditlar ajratish, samarali
investitsiya strategiyalarini ishlab chiqish va xarajatlarni optimallashtirish.
Moliyaviy holatni tahlil qilishda aktivlar va passivlar o‘rtasidagi munosabat ham
muhim rol o‘ynaydi. Bankning o‘z majburiyatlarini bajarish qobiliyati uning moliyaviy
barqarorligini ta’minlaydi. Trastbankda aktivlar va passivlar o‘rtasidagi mutanosiblik
ta’minlangan bo‘lib, bu bankning iqtisodiy xavflardan himoya qiladi. Aktivlarning
samarali boshqarilishi va passivlar bo‘yicha nazorat bankning moliyaviy holatini yanada
mustahkamlashga yordam beradi.
Trastbankning moliyaviy holati va rentabelligini tahlil qilish orqali uning
iqtisodiy barqarorligini va foyda olish qobiliyatini yaxshilash imkoniyatlari aniqlanadi.
Bankning moliyaviy ko‘rsatkichlari, xususan, rentabellikni oshirish uchun zarur chora-
tadbirlarni amalga oshirish orqali bank o‘zining moliyaviy barqarorligini ta’minlash va
bozor raqobatida muvaffaqiyatga erishish imkoniyatlarini yaratadi.
1-jadval
Bank kapitali
Bizning moliyaviy ko‘rsatkichlarimiz barqaror o‘sish dinamikasiga ega. Bugungi
kunda Trustbankining jami kapitali 7 647 073 mln. so‘mni tashkil qiladi. 2021-yil 1-
noyabriga nisbatan 9 % ga o‘sgan.
Jalb qilingan aholi omonatlari
2022-yilning 1-noyabr holatiga aholi omonatlari 8 978 295, 34 mln. so‘m bo‘lib,
2021-yil 1-noyabriga nisbatan 14,5 foizga o‘sgan.
Bank kredit qo‘yilmalari
17Bozordagi ulushi Bozordagi o‘rni
Jami aktivlar 5,9% 7
Kredit portfeli 5,2% 7
Depozit portfeli 7,5% 3
Jami kapital 6,0% 6

2022 - yilning 1- noyabr holatiga bankning kredit qo‘yilmalari 22 184 082,0 mln.
so‘m bo‘lib, 2021-yilning 1- noyabriga nisbatan 2,5 % ga oshgan.
2024-yil uchun daromadlar ko’rsatkichi 2-jadval
mlrd so‘mda, %
2023- moliyaviy
yil kutilma 2024- moliyaviy
yil byudjet O’sish/
kamayish
Foizli daromadlar
Banklardagi mablag‘lar 389 366 - 6%
Qimmatli qog‘ozlar 332 517 56%
Kreditlar 3 720 4 168 12%
Jami foizli daromadlar 4 441 5 051 14%
2023-yil 2024-yil O’sish
Sof foyda 244 507 108%
Jadval tahlili:
Ushbu jadval "Trastbank"ning 2023-moliyaviy yildagi natijalari va 2024-
moliyaviy yil byudjeti o'rtasidagi solishtirishni ko'rsatadi. Shuningdek, bankning
bozordagi ulushi va o'rni ham aks ettirilgan.
1. Bozor ulushi va o'rni:
"Trastbank"ning bozordagi ulushi va o'rni, umuman olganda, o'sish uchun
potentsial mavjudligini ko'rsatadi. Aktivlar va kredit portfeli bo'yicha 7-o'rin nisbatan
past ko'rsatkich hisoblanadi, bu bankning bozorda faolroq marketing siyosatini olib
borishi, yangi mijozlarni jalb qilishi va kredit mahsulotlarini takomillashtirishi
zarurligini anglatadi.
Depozit portfeli bo'yicha 3-o'rin ancha yaxshi natija, bu bank aholi va
korxonalarning mablag'larini jalb qilishda muvaffaqiyatga erishganini ko'rsatadi. Biroq,
bu ko'rsatkichni saqlab qolish va yanada oshirish uchun bank depozit mahsulotlarini
doimiy ravishda takomillashtirib borishi, mijozlarga qulay shartlar taklif etishi va
marketing kampaniyalarini faollashtirishi kerak.
18

Jami kapital bo'yicha 6-o'rin kapitalni boshqarish va uni samarali joylashtirish
masalalariga e'tibor qaratish zarurligini ko'rsatadi. Bank kapitaldan oqilona foydalanish,
investitsion loyihalarni baholash va risklarni boshqarish orqali o'z rentabelligini
oshirishi mumkin.
Sof foyda:
Sof foydaning 108% ga sezilarli darajada o'sishi bankning rentabelligi keskin
oshganligini ko'rsatadi. Bu bankning daromadlari xarajatlaridan yuqori ekanligini,
resurslardan samarali foydalanilayotganligini va risklar to'g'ri baholanayotganligini
anglatadi.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari: J. Faxrutdinov _________
(imzo)
19

7-mavzu. Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy rivojlanish ko`rsatkichlarini tahlil
qilish
Korxonaning iqtisodiy rivojlanishi, uning moliyaviy barqarorligi, rentabelligi va
bozor pozitsiyasining mustahkamlanishi kabi bir qator omillarga bog‘liq. Trastbankda
iqtisodiy rivojlanish ko‘rsatkichlari bankning moliyaviy holati, xizmatlarining
rivojlanishi, yangi mijozlar jalb qilinishi, operatsion samaradorlik va jahon bozoridagi
o‘rni orqali baholanadi. Iqtisodiy rivojlanish ko‘rsatkichlarini tahlil qilishda avvalo
bankning umumiy faoliyatiga e’tibor qaratiladi. Bu ko‘rsatkichlar daromadlar, foyda,
kapital tuzilmasi, aktivlarning samaradorligi va xarajatlar kabi omillarni o‘z ichiga
oladi. Trastbankda iqtisodiy rivojlanishning asosiy ko‘rsatkichlari quyidagilardir:
Daromadlar va foyda o‘sishi bankning iqtisodiy rivojlanishini baholashda muhim
rol o‘ynaydi. Trastbankning daromadlari asosiy manbalaridan biri sifatida kreditlar,
to‘lovlar, komissiyalar va boshqa bank xizmatlaridan kelgan mablag‘lar hisoblanadi.
Daromadlarning o‘sishi bankning mijozlarga ko‘rsatgan xizmatlari va mahsulotlarining
talabga javob berayotganini ko‘rsatadi.Kapital va aktivlar tuzilmasi bankning kapital
tuzilmasi va aktivlarining o‘zgarishi uning iqtisodiy rivojlanishida muhim o‘rin tutadi.
Trastbankda kapital va aktivlar boshqaruvining samaradorligi, shuningdek, aktivlar va
passivlar o‘rtasidagi mutanosiblik tahlil qilinadi. Kapitalning barqaror o‘sishi bankning
iqtisodiy mustahkamligini ko‘rsatadi, bu esa uning bozordagi pozitsiyasini
mustahkamlaydi.Rentabellik ko‘rsatkichlari bankning iqtisodiy rivojlanish
ko‘rsatkichlarini baholashda rentabellik juda muhim o‘lchovdir. Trastbankda rentabellik
ko‘rsatkichlari, masalan, aktivlarning rentabelligi, aksiya kapitalining rentabelligi va
operatsion rentabellik kabi ko‘rsatkichlar orqali hisoblanadi. Ushbu ko‘rsatkichlar
bankning o‘z kapitalidan qancha foyda ishlab chiqarayotganini ko‘rsatadi.
Likvidlik va moliyaviy barqarorlik bankning likvidligi va moliyaviy barqarorligi
uning iqtisodiy rivojlanishida asosiy omil hisoblanadi. Trastbankda likvidlikni
o‘lchashda qisqa muddatli majburiyatlarni bajarish qobiliyati va kapitalning to‘g‘ri
taqsimlanishi tahlil qilinadi. Xarajatlar va operatsion samaradorlik Trastbankning
iqtisodiy rivojlanishining yana bir muhim ko‘rsatkichi uning xarajatlarini boshqarish va
operatsion samaradorligini oshirishdir. Bankning xarajatlarining kamayishi va
20

operatsion jarayonlarning optimallashtirilishi bankning rentabelligini oshirishga yordam
beradi. Bu esa uning iqtisodiy rivojlanishiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Mijozlar bazasining kengayishi bankning iqtisodiy rivojlanishi uchun yangi
mijozlar jalb qilinishi va mavjud mijozlar bilan uzoq muddatli aloqalarni
mustahkamlash juda muhimdir. Trastbank yangi xizmatlarni taqdim etish va
innovatsion mahsulotlarni ishlab chiqish orqali mijozlar bazasini kengaytiradi.
Mijozlarning ko‘payishi bankning iqtisodiy salohiyatini oshiradi va uning bozor
ulushini kengaytiradi.
Trastbankning iqtisodiy rivojlanish ko‘rsatkichlarini tahlil qilish orqali bankning
moliyaviy barqarorligi, rentabelligi va bozordagi o‘rni haqida aniq tasavvur hosil qilish
mumkin. Bankning daromadlari, foydasi, kapital tuzilmasi, rentabellik va xarajatlar
tahlili uning iqtisodiy rivojlanishini va bozor raqobatida qanday pozitsiyada ekanligini
ko‘rsatadi. 3-
jadval
2024-yil byudjetining asosiy ko'rsatkichlari, mlrd so‘mda:
Jadval tahlili:
Ushbu jadvalda 2024-yilgi byudjetning asosiy ko'rsatkichlari 2023-yil kutilgan
ko'rsatkichlari bilan taqqoslangan. Barcha summalar milliard so'mda ifodalangan.
212023,
kutilma 2024,
byudjet Byudjet /
kutilma
Operatsion daromad 3 280 3 652 11%
Sof foyda 244 507 108%
Aktivlar 35 648 39 630 10%
Majburiyatlar 29 770 32 975 11%
ROE 4,4% 8,4%
ROA 0,7% 1,4%
NIM 7,2% 7,2%
CIR - 53% - 59%
CAR (min 13%) 16,2% 15,1%
LCR (min 100%) 144% 134%

• Operatsion daromad: 2024-yilda operatsion daromad 3,652 mlrd so'mni tashkil
etdi, bu 2023-yilgi 3,280 mlrd so'mdan 11% ga yuqori bo'ldi. Operatsion daromadning
11% ga o'sishi kompaniyaning asosiy faoliyatidan keladigan daromadlari ortishini
ko'rsatadi. Bu, ehtimol, sotuv hajmining oshishi, mahsulotlar narxining ko'tarilishi yoki
xarajatlarning kamayishi bilan bog'liq bo'lishi mumkin. Ushbu o'sish kompaniyaning
moliyaviy barqarorligini mustahkamlaydi.
• Sof foyda: Sof foyda sezilarli darajada oshib, 2024-yilda 507 mlrd so'mga
yetdi, bu 2023-yildagi 244 mlrd so'mdan 108% ga yuqori natija edi. Sof foydaning
108% ga o'sishi, kompaniyaning operatsion samaradorligi sezilarli darajada
yaxshilanganligini ko'rsatadi. Bu xarajatlarni kamaytirish, daromadni oshirish yoki
ikkalasining kombinatsiyasi natijasida bo'lishi mumkin. Ushbu o'sishning sabablarini
aniqlash, kelajakdagi o'sishni rejalashtirish uchun muhimdir.
• Aktivlar: Aktivlar ham o'sishni ko'rsatdi va 2024-yilda 39,630 mlrd so'mga
yetdi, bu 2023-yildagi 35,648 mlrd so'mdan 10% ga ko'p. Aktivlarning 10% ga o'sishi
kompaniyaning mulkiy bazasi kengayganligini ko'rsatadi. Bu yangi investitsiyalar,
qo'shilishlar yoki aktivlarni qayta baholash natijasida yuzaga kelishi mumkin.
Aktivlarning o'sishi kompaniyaning kelajakdagi o'sish salohiyatini ta'minlaydi va
moliyaviy xavfsizligini mustahkamlaydi.
• Majburiyatlar: Majburiyatlar 2024-yilda 32,975 mlrd so'mga ko'tarildi, bu
2023-yildagi 29,770 mlrd so'mdan 11% ga yuqori bo'ldi. Majburiyatlarning 11% ga
o'sishi kompaniyaning qarzlar, kreditorlik qarzlari yoki boshqa moliyaviy majburiyatlari
ortganligini ko'rsatadi. Aktivlar ham majburiyatlar bilan birga o'sgani sababli, bu o'sish
normal holat bo'lishi mumkin va kompaniyaning o'sish strategiyasini qo'llab-quvvatlash
uchun qarz mablag'laridan foydalanayotganligini ko'rsatishi mumkin. Shunga qaramay,
majburiyatlar darajasini doimiy ravishda nazorat qilish muhimdir.
• ROE (O'z kapitalining rentabelligi): ROE 2023-yildagi 4.4% dan 2024-yilda
8.4% ga sezilarli darajada oshdi. ROA ham o'sishni ko'rsatib, 2023-yildagi 0.7% dan
2024-yilda 1.4% ga yetdi. ROE va ROA ning o'sishi, kompaniyaning o'z kapitali va
aktivlaridan foydalanishda samaradorlik oshganligini anglatadi. Bu investorlar uchun
22

ijobiy signaldir, chunki bu kompaniyaning investitsiya qilish uchun qulay ekanligini
ko'rsatadi.
• NIM (Sof foiz marjasi): NIM o'zgarmadi va 2023 hamda 2024-yillarda ham
7.2% ni tashkil etdi. NIM ning o'zgarmasligi kompaniyaning foiz daromadlari va foiz
xarajatlari o'rtasidagi farq barqarorligini ko'rsatadi. Bu banklar va boshqa moliyaviy
institutlar uchun muhim ko'rsatkich bo'lib, kredit portfelidan keladigan daromadning
barqarorligini aks ettiradi.
• CIR (Xarajatlar darajasi): CIR 2023-yildagi -53% dan 2024-yilda -59% ga
tushdi. Bu xarajatlarning daromadga nisbatan qisqarishini anglatadi. CIR
ko'rsatkichining salbiy qiymati kompaniyaning daromadlari xarajatlaridan yuqori
ekanligini ko'rsatadi, ammo bu nisbatning -53% dan -59% gacha kamayishi
daromadning xarajatlarga nisbatan o'sish sur'ati sekinlashganini anglatadi.
• CAR (Kapitalning yetarlilik koeffitsienti): CAR 2023-yildagi 16.2% dan 2024-
yilda 15.1% ga kamaydi, biroq minimal talab bo'lgan 13% dan yuqori bo'lib qoldi.
• LCR (Likvidlik qamrovi koeffitsienti): LCR 2023-yildagi 144% dan 2024-yilda
134% ga kamaydi, lekin minimal talab bo'lgan 100% dan yuqori bo'lib qoldi.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari: J. Faxrutdinov _________
(imzo)
23

8-mavzu. Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy baholash va prognoz ko`rsatkichlarini
o`rganish va tahlil qilish.
Amaliyot davomida men Trastbank ATBning iqtisodiy baholash va prognoz
ko‘rsatkichlarini o‘rganish va tahlil qilish imkoniyatiga ega bo‘ldim. Korxonaning
iqtisodiy rivojlanishini prognoz qilish, uning kelgusi faoliyatini baholash va
muvaffaqiyatli ishlash uchun zarur bo‘lgan strategiyalarni ishlab chiqish juda muhimdir.
Trastbankda iqtisodiy baholash va prognoz ko‘rsatkichlari, bankning hozirgi holati va
bozor sharoitiga qarab turli yondashuvlar bilan amalga oshiriladi.
Iqtisodiy baholash – bu bankning moliyaviy va operatsion faoliyatini tahlil qilish
jarayoni bo‘lib, u bankning hozirgi holatini o‘lchashga yordam beradi. Baholash
ko‘rsatkichlari quyidagilarga asoslanadi:
Moliyaviy barqarorlik va rentabellik: Trastbankning iqtisodiy faoliyatini
baholashda asosiy e’tibor uning moliyaviy barqarorligiga qaratiladi. Bankning
rentabellik ko‘rsatkichlari, daromadlar, foyda, kapitalning to‘g‘ri taqsimlanishi va
boshqaruv samaradorligi orqali tahlil qilinadi. Bu ko‘rsatkichlar bankning o‘z
mablag‘laridan qanday foyda olishini va ulardan samarali foydalanishini ko‘rsatadi.
Prognoz ko‘rsatkichlari esa bankning kelgusi moliyaviy va operatsion holatini oldindan
baholash va uni shakllantirish uchun ishlatiladi. Bu ko‘rsatkichlar bankning strategik
rejalari va bozor sharoitlariga asoslanadi. Prognozlashda quyidagi elementlar inobatga
olinadi:
Bozor talabining prognozlari: Trastbankning xizmatlariga bo‘lgan talab va
iqtisodiy sharoitlar prognoz qilinadi. Bu, bankning mijozlarga taklif qiladigan
xizmatlari, yangi mahsulotlar, va bankning raqobatbardoshligini baholash uchun
zarurdir. Bank bozor sharoitlari va iqtisodiy o‘zgarishlarga moslashish uchun
prognozlar tuzadi.
24

Kreditlar va to‘lovlar prognozlari: Bankning kelgusi kredit portfeli, to‘lovlar va
mijozlar bazasi prognoz qilinadi. Trastbank kreditlar hajmi, to‘lovlar va xizmatlar
daromadini prognozlash orqali iqtisodiy barqarorligini ta’minlashga harakat qiladi.
Prognozlar, shuningdek, bankning risklarini boshqarish va muvaffaqiyatli qarorlar qabul
qilishda yordam beradi.
Kapital va aktivlar o‘sishi: Bankning kapitali va aktivlari prognoz qilinadi.
Trastbankning o‘z aktivlaridan qanday foyda olishi, ularning o‘sish sur’ati va tasnifi
ko‘rib chiqiladi. Kapitalning o‘sishi, bankning o‘z faoliyatini yanada mustahkamlash va
rivojlantirishga yordam beradi.
Xarajatlar va daromadlar prognozi: Bankning xarajatlar va daromadlar
prognozlarini ishlab chiqish orqali uning kelgusi moliyaviy holati tahlil qilinadi.
Trastbank xarajatlarini optimallashtirish va daromadlarini oshirish bo‘yicha prognozlar
tuzadi, bu esa uning uzoq muddatli muvaffaqiyatini ta’minlashga yordam beradi.
Trastbankning iqtisodiy baholash va prognoz ko‘rsatkichlarini o‘rganish
bankning kelgusi faoliyatini shakllantirishda va bozor o‘zgarishlariga moslashishda
muhim ahamiyatga ega. Baholash ko‘rsatkichlari bankning hozirgi moliyaviy holatini
va samaradorligini aks ettiradi, prognoz ko‘rsatkichlari esa bankning kelgusi
rivojlanishini oldindan aytib berishga yordam beradi.
Bank tomonidan aksiyalar sotib olinishi to‘g‘risidagi ma’lumotlar:
“Trastbank” xususiy aksiyadorlik banki “Toshkent” Respublika fond birjasining
a’zosi hisoblanadi. Bank aksiyalari fond birjasining eng yuqori “A” listingidan joy
olgan. Bundan tashqari “Toshkent” respublika fond birjasi savdo aylanmasi bo‘yicha
"Trastbank"ni 2017-yilning “Eng faol emitenti" nominatsiyasi g‘olibi deb topilgan.
Qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha ularning nominaliga nisbatan foiz hisobidan
hisoblangan va to‘langan daromadlar:
2021 - yil
davomid
a 2022 - yil
davomida 2023 - yil
davomida
1 2 3 4
25

Oddiy aksiyalar bo‘yicha: 25,0 foiz 120,5 foiz 160,5 foiz
- Hisoblangan va to‘lab berilgan dividendlar miqdori
(mln.so‘m): 90 056,75 458 673,5
4 899 164,3
3
Imtiyozli aksiyalar bo‘yicha: 15 foiz 15 foiz 15 foiz
- Hisoblangan va to‘lab berilgan dividendlar miqdori
(mln.so‘m): 3,45 3,45 3,45
Jadval tahlili: (Dividend ma'lumotlari):
Ushbu jadval, qimmatli qog'ozlarning bir turi bo'lgan aksiyalarga to'langan
dividendlar bo'yicha muhim ma'lumotlarni taqdim etadi. Dividend – bu kompaniyaning
foydasidan aktsiyadorlarga to'lanadigan ulush. Jadvalda ikki turdagi aksiyalar ko'rib
chiqilgan: oddiy aksiyalar va imtiyozli aksiyalar.
• Oddiy aksiyalar: Bu aksiyalar kompaniyaning oddiy aktsiyadorlariga tegishli
bo'lib, dividendlar miqdori kompaniyaning daromadiga bog'liq ravishda o'zgarishi
mumkin. Jadvaldan ko'rinib turibdiki, 2021-yildan 2023-yilgacha oddiy aksiyalarga
to'langan dividend foizi ham, miqdori ham sezilarli darajada oshgan.
• Dividend foizi: 2021-yilda 25% bo'lgan dividend foizi, 2022-yilda 120.5%
gacha, 2023-yilda esa 160.5% gacha ko'tarilgan. Bu kompaniyaning o'sha davr
mobaynida katta foyda olganligini va aktsiyadorlar bilan ko'proq ulushishga qaror
qilganligini ko'rsatadi.
• Dividend miqdori (million so'mda): Bu ko'rsatkich ham xuddi shunday
sezilarli o'sishni aks ettiradi. 2021-yilda 90,056.75 million so'm to'langan bo'lsa, 2022-
yilda bu summa 458,673.54 million so'mga, 2023-yilda esa 899,164.33 million so'mga
yetgan. Bu kompaniyaning moliyaviy holati yaxshilanib borayotganligini va
aktsiyadorlar uchun dividendlar sezilarli darajada oshganligini tasdiqlaydi.
• Imtiyozli aksiyalar: Bu aksiyalar, odatda, oddiy aksiyalarga nisbatan ustunlikka
ega bo'lib, dividendlar miqdori oldindan belgilab qo'yilgan bo'lishi mumkin. Jadvalga
ko'ra, imtiyozli aksiyalar bo'yicha dividend foizi ham, miqdori ham 2021-yildan 2023-
yilgacha o'zgarmagan. Bu shuni anglatadiki, imtiyozli aktsiyadorlar kompaniya
foydasidan qat'i nazar, har yili bir xil miqdorda dividend olishgan.
• Dividend foizi: Har uchala yilda ham 15% bo'lgan.
26

• Dividend miqdori (million so'mda): Har uchala yilda ham 3.45 million so'mni
tashkil qilgan.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari: J. Faxrutdinov _________
(imzo)
9-mavzu. Korxona (tashkilot)dagi mavjud muammolarni o‘rganish
Amaliyot davomida Trastbank faoliyatini ichki va tashqi jihatdan tahlil qilib,
bank faoliyatida yuzaga kelayotgan ayrim muhim muammolarni aniqlash imkoniga ega
bo‘ldim. Har qanday tashkilotda bo‘lgani kabi, Trastbankda ham muammolar mavjud va
ularning bartaraf etilishi bankning uzoq muddatli barqaror rivojlanishi uchun zarur
hisoblanadi.
Bankning ichki boshqaruv tizimi klassik tarzda tashkil etilgan bo‘lib, barcha
bo‘limlar aniq vazifalar asosida ishlaydi. Biroq, kuzatishlar shuni ko‘rsatdiki,
bo‘limlararo hamkorlik yetarli darajada yo‘lga qo‘yilmagan. Ma’lumotlar oqimi sekin
yuradi, qaror qabul qilishda vaqt yo‘qotilishi kuzatiladi, ayrim hollarda esa bo‘limlar
bir-birining vazifasini takrorlaydi. Bu holat ish samaradorligini pasaytiradi, shuningdek,
mijozlar ehtiyojiga tezkor javob bera olishda kechikishlarga olib keladi.
Amaliyot davomida ayrim xodimlarning texnik yangiliklarga moslasha
olmayotgani, xizmat ko‘rsatish jarayonida sustlikka yo‘l qo‘yayotgani, shuningdek,
mijoz bilan muomala qilish madaniyatining bir xil darajada emasligi sezildi. Bu holatlar
bank xizmatining sifati va mijozlar ishonchiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Malaka oshirish
kurslari yetarli darajada tashkil etilmagan, mavjud o‘quv dasturlari esa barcha
xodimlarni qamrab olmaydi. Bundan tashqari, ish faoliyati natijalariga asoslangan
baholash va rag‘batlantirish tizimi yetarli darajada shaffof emasligi bois, xodimlar
orasida norozilik holatlari uchraydi.
Bank faoliyatining markazida mijoz turadi. Shunga qaramay, mijozlarga xizmat
ko‘rsatish jarayonida ko‘plab kamchiliklar mavjud. Ayrim filiallarda mijozlar navbat
kutishga majbur bo‘ladi, xizmat ko‘rsatish tezligi yetarli emas, xodimlarning savollarga
27

javob berishdagi sustligi yoki noaniqligi mijozlarda ishonchsizlik uyg‘otadi. Xizmatlar
haqida aniq ma’lumotlar yetkazilmasligi, ayrim hujjatlar bo‘yicha tushuntirishlarning
yetarli darajada bo‘lmasligi ham muhim muammo sanaladi.
Trastbank raqamli texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha harakat qilayotgan bo‘lsa-
da, mavjud avtomatlashtirilgan tizimlar va platformalarda turli kamchiliklar mavjud.
Ayrim onlayn xizmatlar foydalanuvchilar uchun murakkab interfeysga ega, mobil
ilovalarda ba’zida nosozliklar kuzatiladi. Xodimlar tomonidan ishlatiladigan dasturiy
ta’minotlar ham zamonaviy ehtiyojlarga to‘liq javob bermaydi, bu esa ish
samaradorligini pasaytiradi. Shuningdek, texnik xizmat ko‘rsatish tizimi to‘liq
avtomatlashtirilmaganligi sababli, muammolarga tezkor javob berish imkoniyati
cheklangan.
Bank faoliyatiga tashqi muhit omillari kuchli ta’sir ko‘rsatadi. Mijozlarning
to‘lovga layoqatliligi pasayishi, iqtisodiy barqarorlikning susayishi, qonunchilikdagi
tez-tez bo‘layotgan o‘zgarishlar va banklar o‘rtasidagi kuchli raqobat Trastbank uchun
jiddiy tashqi muammolardir. Yangi qoidalar va tartibotlar tez-tez o‘zgarayotganligi
sababli, bank ularga moslashishga vaqt topa olmaydi. Bu esa moliyaviy rejalarni amalga
oshirishda turli cheklovlar keltirib chiqaradi.
Trastbank faoliyatida kuzatilayotgan mavjud muammolar turli darajadagi omillar
bilan bog‘liq bo‘lib, ularni bartaraf etish bankning samaradorligi, raqobatbardoshligi va
mijozlar ishonchini oshirishda hal qiluvchi ahamiyatga ega. Ichki boshqaruvni
takomillashtirish, kadrlar malakasini muntazam oshirib borish, mijozlarga xizmat
ko‘rsatish sifatini yaxshilash va zamonaviy texnologiyalarga to‘liq moslashish orqali
ushbu muammolarni bosqichma-bosqich hal qilish mumkin. Bank rahbariyati
tomonidan bu borada strategik yondashuv ishlab chiqilishi lozim, aks holda mavjud
muammolar yanada chuqurlashib, tashkilot faoliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishda davom
etadi.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari: J. Faxrutdinov _________
(imzo)
28

4-kurs I-92/21 guruh talabasi Shamsiddinov Shahboz Shahobiddin o’g’li 2025-yil
«27» yanvardan 2025-yil «9» maygacha “Trastbank” xususiy aksiyadorlik banki
“Toshkent” BXM da malakaviy amaliyotni o‘tadi.

Talabanining amaliyot o‘tashi bo‘yicha amaliyot obyekti tomonidan bildirilgan
YAKUNIY XULOSA
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti talabasi Shamsiddinov Shahboz
“TRASTBANK” XAB Toshkent BXO da 2025-yil 27-yanvardan 2025-yil 9-maygacha
amaliyot o’tash uchun tashkilotimizda o’z faoliyatini olib bordi. Amaliyot davomida u
bo‘limning kundalik faoliyati bilan tanishib, kartalar chiqarish, ro‘yxatdan o‘tkazish,
mijozlarga texnik ko‘mak ko‘rsatish kabi jarayonlarda bevosita ishtirok etdi.
Shahboz o‘ziga biriktirilgan topshiriqlarga mas’uliyat bilan yondashib, bo‘lim
xodimlari ko‘magida bank ichki jarayonlarini o‘rganishga harakat qildi. Kompyuter
tizimlari, hujjatlar bilan ishlash va mijozlarga xizmat ko‘rsatish bo‘yicha asosiy
ko‘nikmalarni egalladi. Bo‘lim ishining texnik va huquqiy jihatlariga doir savollarga
faol qiziqish bildirdi.
Amaliyot davomida u ayrim ish jarayonlarida mavjud bo‘lgan kamchiliklarni
tahlil qilishga urinib ko‘rdi. Xususan, plastik kartalar bo‘yicha xizmat ko‘rsatishdagi
ayrim murakkabliklarni aniqlash va ularni bartaraf etish yuzasidan takliflar bildirgan.
Umuman olganda, Shamsiddinov Shahbozning amaliyotdagi ishtiroki qoniqarli
baholanadi. U o‘z bilim va ko‘nikmalarini real ish muhiti sharoitida mustahkamladi.
29

Kelgusida kasbiy yo‘nalishda rivojlanishi uchun amaliyot muhim tajriba bo‘lib xizmat
qiladi.
Amaliyot o‘tash joyidan tayinlangan rahbar: Baykarayev Bekzod Sarimsakovich
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari : J. Faxrutdinov
(imzo)
(muhr o‘rni)
4-kurs I-92/21 guruh talabasi Shamsiddinov Shahboz Shahobiddin o’g’li 2025-yil
«27» yanvardan 2025-yil «9» maygacha “Trastbank” xususiy aksiyadorlik banki
“Toshkent” BXM da malakaviy amaliyotni o’tadi.
O‘tagan amaliyoti yuzasidan universitetdan tayinlangan rahbarning
YAKUNIY XULOSASI
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
__________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
30

______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Universitetdan tayilgan rahbar: Berdivaliyeva Madina Komiljon qizi _______
(imzo)
Tayyorladi 4-__ __ kurs _I-92/21__ guruh
talabasi __ _Shahboz Shamsiddinov_
Amaliyot rahbari: : Berdivaliyeva Madina Kafedra tomonidan ro‘yxatga olingan
tartib raqami № ______
“ ___ ” ____________ 202 5 - y. ________
( imzo)

Hisobot himoyaga tavsiya
qilindi (qilinmadi)
“ ___ ” _____________ 202 5 - y.
Rahbar imzosi: ___________ Hisobot bahosi ____________________
Komissiya a‘zolari:
______________________________ ___________
______________________________ ___________
______________________________ ___________
31

Sotib olish