Turkiston mustaqilligi uchun kurash To‘rabek va Bobobek qo‘zg‘oloni 


 

MUNDARIJA

KIRISH…………………………………………………………………………….3

I.BOB.TO‘RABEK VA BOBOBEK QO‘ZG‘OLONLARINING TARIXIY AHAMIYATI.

1.1.To‘rabek qo‘zg‘olonining kelib chiqishi va asosiy sabablari…………………..5

1.2.Bobobek qo‘zg‘olonining kelib chiqishi va asosiy sabablari………………....11

1.3.Qo‘zg‘olonlar va ularning tarixiy o‘rni……………………………………….15

II.BOB.TO‘RABEK VA BOBOBEK QO‘ZG‘OLONLARINING MADANIY, SIYOSIY VA IJTIMOIY TA'SIRI.

2.1.To‘rabek va Bobobek qo‘zg‘olonlarining siyosiy ta'siri……………………...20

2.2.Madaniy ta'sir…………………………………………………………………23

2.3.Ijtimoiy ta'sir…………………………………………….…………………….25

XULOSA……………………………………………………………………..…..29

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………………….……………….30

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi:Turkiston mustaqilligi yo‘lidagi kurashlar tarixida To‘rabek va Bobobek qo‘zg‘oloni alohida o‘rin tutadi. XIX asr oxiri va XX asr boshlarida chor Rossiyasining bosqinchilik siyosati mahalliy aholini og‘ir ahvolga solib, xalqning noroziligini kuchaytirdi. Aynan shu sharoitda vatanparvar yetakchilar To‘rabek va Bobobek mustamlakachilarga qarshi bosh ko‘tarib, ozodlik uchun kurashga yetakladilar[1]. Ularning harakati Turkiston xalqlarining milliy o‘zligini saqlab qolish va mustaqillikka erishish yo‘lidagi fidokorona harakatlaridan biri bo‘lib, mustamlakachilik zulmiga qarshi jasoratning yorqin ifodasi edi. Bu qo‘zg‘olon xalqning ozodlikka bo‘lgan intilishi va tarixiy adolatni tiklash yo‘lidagi kurashining muhim bo‘lagi sifatida tarixda muhrlanib qolgan.

Turkiston mustaqilligi uchun kurash, o‘zbek xalqining tarixidagi muhim voqealardan biri bo‘lib, uning asosiy sahnalaridan biri To‘rabek va Bobobek qo‘zg‘olonlari orqali namoyon bo‘ladi. 20-asrning boshlarida Rossiya imperiyasi tomonidan amalga oshirilgan harbiy chaqiruvlar va iqtisodiy bosimlar mahalliy aholi o‘rtasida keng norozilikni keltirib chiqardi. Bu sharoitda To‘rabek va Bobobek kabi rahbarlarning paydo bo‘lishi, xalqni birlashtirish va mustaqil turmush tarzini qo‘lga kiritish yo‘lida kuchli harakatlarni boshlashga turtki bo‘ldi. Ushbu qo‘zg‘olonlar, nafaqat ijtimoiy, balki siyosiy va madaniy jihatdan ham muhim ta'sir ko‘rsatdi. Ular xalqning o‘z huquqlari va erkinliklari uchun kurashini yanada kuchaytirib, milliy g‘urur va birlashish hissini oshirdi. Shunday qilib, To‘rabek va Bobobek qo‘zg‘olonlari Turkiston mustaqilligi yo‘lida muhim tarixiy voqealar sifatida yodga olinadi.

Kurs ishining maqsadi:Turkiston mustaqilligi uchun kurash, To‘rabek va Bobobek qo‘zg‘olonlari orqali amalga oshirilgan harakatlar, o‘zbek xalqining tarixida erkinlik va adolat uchun kurashni ifodalaydi. Ushbu mavzuning maqsadi, birinchidan, bu qo‘zg‘olonlarning tarixiy ahamiyatini tahlil qilishdir. Ular nafaqat Rossiya imperiyasining zulmiga qarshi kurashni, balki xalqning o‘zligini saqlash va milliy g‘ururini oshirishni ham o‘z ichiga oladi.

Kurs ishining vazifasi:O‘zbekiston mustaqilligi va milliy identitetning shakllanishiga ta'sirini o‘rganish ham muhimdir. Umuman olganda, mavzu Turkiston mustaqilligi uchun kurashning tarixiy, siyosiy va ijtimoiy jihatlarini chuqurroq tushunishga, o‘zbek xalqining erkinlik va adolat uchun kurashdagi an'analarini yoritishga qaratilgan.

Kurs ishining tarkibiy tuzilmasi:Ushbu kurs ishi 2 ta bob, 6 ta reja,xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan iborat.

I.BOB.TO‘RABEK VA BOBOBEK QO‘ZG‘OLONLARINING TARIXIY AHAMIYATI.

1.1.To‘rabek qo‘zg‘olonining kelib chiqishi va asosiy sabablari.

To‘rabek qo‘zg‘oloni XIX asrning ikkinchi yarmida, Rossiya imperiyasining Turkistonni mustamlaka qilish jarayonida yuzaga kelgan ijtimoiy va iqtisodiy noxush sharoitlar natijasida boshlangan. O‘sha davrda Turkiston aholisining turmush darajasi, iqtisodiy va ijtimoiy hayoti juda og‘ir bo‘lib, imperiya boshqaruvi ostida ular bir qancha muammolar bilan duch kelganlar.[2] Rossiya imperiyasining yangi hududlarga qo‘shilish va mavjud resurslarni o‘zlashtirish siyosati, ayniqsa, qishloq va dehqonlarni o‘zgarishsiz qoldirishga harakat qilish, ko‘p sonli xalqni qaram holda tutishga olib keldi. Bu sharoitda To‘rabek singari liderlarning kurashi avj oldi.

[1] Abdullaeva, Z. (2016). O‘zbek tarixida qo‘zg‘olonlar: To‘rabek va Bobobek. Toshkent: O‘zbekiston Respublikasi Fanlar Akademiyasi. 

[2] Tursunov, R. (2019). O‘zbekiston tarixi: ijtimoiy va madaniy jihatlar. Toshkent: O‘zbekiston matbuoti.