Xalq banki amaliyot xisoboti - Iqtisodiyot - Kurs ishlari

Dokument ma'lumotlari

Narxi	30000UZS
Hajmi	441.8KB
Xaridlar	1
Yuklab olingan sana	28 Aprel 2025
Kengaytma	docx
Bo'lim	Kurs ishlari
Fan	Iqtisodiyot

Sotuvchi

Amriddin Hamroqulov

Ro'yxatga olish sanasi 23 Fevral 2025

47 Sotish

Xalq banki amaliyot xisoboti

Sotib olish

1O ʻ ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI
IQTISODIYOT FAKULTETI
5230100 – “Iqtisodiyot” bakalavriat ta’lim yo‘nalishi
5 -kurs I- ___ _guruh talabasi
__________________________________________________________ning
MALAKAVIY AMALIYOT ( BITIRUV OLDI )
KUNDALIK HISOBOT
Toshkent - 2025

25-kurs I- _____guruh talabasi _______________________________________ning
(nasl nomasi va ismi)

Malakaviy amaliyot joyi ____________________________________________
(amaliyot obyektining to’liq nomi va manzili)

Amaliyot o‘tash muddati _____ yil «____» _______dan ________ yil «____» ________gacha
Unversitetdan tayinlangan rahbar _______________________________________
(nasl nomasi va ismi)
Kafedra mudiri prof. X.Asatullayev __________
(imzo)
Sirtqi ta’lim fakulteti dekani dots. K.O’razaliyev __________
(imzo)
Talaba _________________________ ____ yil «____»___________da amaliyot joyiga
keldi.

Amaliyot o’tash joyidan tayinlangan rahbar __________________________
(nasl nomasi va ismi)
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari _______________________ ________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)

(muhr o’rni)

3AMALIYOT DAVRIDA BAJARILADIGAN TOPSHIRIQLAR JADVALI№
Amaliyot davomida bajariladigan ishlar
Haftalar taqsimoti
Haftalar
soni
Haqiqiqatda
kun,sana,yil
1. Тashkiliy tuzilmasi bilan tanishish va xo‘jalik
subyektining iqtisodiyotda tutgan o‘rnini tahlil qilish . 1 hafta
2. Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan
tanishish, o’rganish . Korxona (tashkilot) boshqaruv
tuzilmasi bilan tanishish 2 hafta
3. Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni
o‘rganish 3 hafta
4. Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish .
Mehnatga haq to`lashni va kadlar salohiyatini tahlil
qilish 4- hafta
5. Korxona (tashkilot)ning moliyaviy holati va
rentabelligini o`rganish va tahlil qilish 5- hafta
6. Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy baholash va
prognoz ko`rsatkichlarini o`rganish va tahlil qilish . 6- hafta
7. Korxona (tashkilot) dagi mavjud muammolarni
o’rganish 6- hafta
Unversitetdan tayinlangan rahbar ______________________ _______
(nasl nomasi va ismi)
(imzo)

Amaliyot o’tash joyidan tayinlagan rahbar ___________________ __________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)

41. Тashkiliy tuzilmasi bilan tanishish va xo‘jalik subyektining iqtisodiyotda tutgan
o‘rnini tahlil qilish .
Amaliyotim davomida men O‘zbekiston Respublikasi Xalq bankida faoliyat
yuritadigan bo‘limlar, ularning funksiyalari va umumiy tashkiliy tuzilmasi bilan
tanishdim. Xalq banki mamlakatimizdagi yirik moliyaviy muassasalardan biri bo‘lib,
uzoq yillik tarixga, keng tarmoqqa va iqtisodiyotda muhim o‘ringa ega hisoblanadi.
Bankning tashkiliy tuzilmasi juda murakkab va o‘ziga xos tarzda shakllangan. Har bir
bo‘lim, sektor va departament aniq vazifalarga ega bo‘lib, o‘zaro muvofiqlashtirilgan
holda faoliyat yuritadi. Tashkiliy tuzilma odatda vertikal va gorizontal boshqaruv
tamoyillariga asoslangan.
Xalq bankining markaziy apparati Toshkent shahrida joylashgan bo‘lib, viloyat va
tumanlarda ko‘plab filiallari mavjud. Markaziy boshqaruvga quyidagilar kiradi:
Boshqaruv Kengashi
Moliyaviy nazorat departamenti
Kreditlash bo‘limi
Kadrlar bilan ishlash bo‘limi
Marketing va mijozlar bilan ishlash bo‘limi
Axborot texnologiyalari bo‘limi
Amaliyot jarayonida men, ayniqsa, bankning mijozlarga xizmat ko‘rsatish va
buxgalteriya bo‘limi faoliyatini yaqindan o‘rgandim. Ushbu bo‘limlar orqali jismoniy
va yuridik shaxslarga bank xizmatlari ko‘rsatiladi: omonatlar qabul qilinadi, kreditlar
ajratiladi, to‘lovlar amalga oshiriladi, shuningdek, ish haqi loyihalari yuritiladi.
Xalq bankining iqtisodiyotdagi o‘rni nihoyatda muhimdir. Bank aholining ijtimoiy
himoyaga muhtoj qatlamlariga kredit ajratishda, nafaqalarni to‘lashda, ipoteka
kreditlarini yuritishda bevosita ishtirok etadi. Shu bilan birga, kichik biznes va
tadbirkorlikni rivojlantirishda ham Xalq banki katta rol o‘ynaydi.
O‘zbekiston iqtisodiyotining barqaror o‘sishi uchun bank-moliya tizimi samarali
ishlashi lozim. Xalq banki aynan shu yo‘nalishda yetakchi rolni egallaydi. Uning tizimli

5islohoti va raqamlashtirish jarayonlari bank xizmatlari sifatini oshirishga xizmat
qilmoqda.
Bankda amalga oshirilayotgan yangilanishlar, xususan, onlayn xizmatlar, mobil
ilovalar, plastik kartochkalar orqali to‘lov tizimlari aholiga yengillik yaratmoqda. Bu
esa bank xizmatlariga bo‘lgan ishonchni oshirmoqda.
Tahlil qiladigan bo‘lsak, Xalq bankining O‘zbekiston iqtisodiyotidagi o‘rni quyidagi
yo‘nalishlarda seziladi:
Aholini moliyaviy xizmatlar bilan keng qamrovda ta’minlash
Kreditlash orqali iqtisodiy faollikni rag‘batlantirish
Raqamli xizmatlarni joriy etish orqali innovatsion rivojlanishga hissa qo‘shish
Davlat dasturlarini amalga oshirishda vositachilik qilish
Xalq banki davlat ishonchini qozongan muassasa sifatida ishonchli moliyaviy
xizmatlarni taqdim etadi. Bu esa uni ko‘plab banklardan ajratib turadi.
Bankning ichki tuzilmasida samarali boshqaruv tizimi joriy etilgan. Har bir bo‘lim o‘z
funksiyalarini aniq bajaradi. Xususan, marketing bo‘limi bozor tahlilini olib boradi,
mijozlar bilan ishlash bo‘limi esa ularning ehtiyojlarini o‘rganib, tegishli xizmatlar
ko‘rsatadi.
Kadrlar siyosati ham yuqori darajada tashkil etilgan. Xodimlarning malakasini oshirish,
o‘quv kurslari, sertifikat dasturlari orqali doimiy bilimlarni yangilash tizimi yo‘lga
qo‘yilgan. Bu esa bank faoliyatining barqarorligiga xizmat qilmoqda.
Shuningdek, Xalq bankining investitsion salohiyati ham yuqori. Bank yirik moliyaviy
loyihalarda, infratuzilmaviy dasturlarda ham ishtirok etmoqda. Bu orqali bank
mamlakat iqtisodiyotiga strategik hissa qo‘shmoqda.
Tashkiliy tuzilmasi orqali bankda muvofiqlashtirilgan ish jarayoni yo‘lga qo‘yilgan. Bu
esa mijozlarga tezkor, aniq va sifatli xizmat ko‘rsatishni ta’minlaydi.
Amaliyot davomida men bankdagi ish jarayonlarini bevosita kuzatdim, hujjatlar
aylanishi, hisobotlar tayyorlash, mijozlarga xizmat ko‘rsatish bosqichlarini o‘rgandim.
Ayniqsa, buxgalteriya bo‘limida ishlash menga amaliy ko‘nikmalar berdi.
Xalq bankining tashkiliy tuzilmasi zamonaviy boshqaruv tamoyillariga moslashtirilgan.
Uning iqtisodiyotdagi o‘rni esa, ijtimoiy ahamiyatga ega bank sifatida nihoyatda muhim

6hisoblanadi. Mening amaliyotim aynan shu jarayonlarni chuqur tushunish va o‘z
bilimlarimni amaliyotga tadbiq etishimga zamin yaratdi.
2.Korxonaning me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan tanishish,
o’rganish . Korxona (tashkilot) boshqaruv tuzilmasi bilan tanishish
Amaliyotim davomida O‘zbekiston Respublikasi Xalq bankida bank faoliyatini
tartibga soluvchi asosiy me’yoriy-huquqiy hujjatlar bilan tanishdim. Xalq banki moliya
sohasidagi davlat muassasasi sifatida o‘z faoliyatini amaldagi qonunlar, prezident
farmonlari, Vazirlar Mahkamasi qarorlari, Markaziy bank nizomlari, hamda ichki
normativ-huquqiy hujjatlar asosida olib boradi.
Xususan, bankning asosiy faoliyatini belgilovchi hujjatlar quyidagilardan iborat:
“Banklar va bank faoliyati to‘g‘risida”gi Qonun
“Markaziy bank to‘g‘risida”gi Qonun
Xalq banki Nizomi
Ichki buxgalteriya siyosati
Kredit siyosati nizomi
Ichki audit va xavflarni boshqarish nizomi
Ish yuritish reglamenti
Xodimlar uchun mehnat tartibi qoidalari
Mijozlar bilan munosabatlar etikasi
Bu hujjatlar bankning barcha bo‘limlarida yuridik asosda faoliyat olib borishiga xizmat
qiladi. Har bir hujjat muayyan sohaga oid qoidalarni o‘z ichiga oladi. Misol uchun,
kredit siyosati bo‘yicha nizomda kredit olish tartibi, garov bilan ishlash, foiz stavkalari
va risk tahlillari batafsil bayon etilgan.
Boshqaruv tuzilmasi bilan yaqindan tanishar ekanman, bank ichida qat'iy ierarxik tizim
asosida faoliyat yuritilayotganini kuzatdim. Markaziy boshqaruv bankning yurak qismi
hisoblanadi. U yerda strategik qarorlar qabul qilinadi, ichki nazorat va rejalashtirish olib
boriladi.
Xalq banki quyidagi asosiy bo‘lim va departamentlardan iborat:

71. Boshqaruv Kengashi Bank faoliyatining umumiy yo‘nalishini belgilaydi, yillik
strategiyalarni tasdiqlaydi.
2. Ijroiya direksiyasi Kundalik faoliyatni muvofiqlashtiruvchi bo‘lim bo‘lib, barcha
departamentlar faoliyatini boshqaradi.
3. Moliyaviy bo‘lim Bu bo‘limda budjet, moliyaviy hisobotlar, xarajatlar nazorati
yuritiladi. Buxgalteriya ham shu tarkibda ishlaydi.
4. Kredit departamenti Yuridik va jismoniy shaxslarga kredit ajratish, foiz siyosatini
yuritish, kredit risklarini baholash bilan shug‘ullanadi.
5. Xodimlar bo‘limi (HR) Kadrlar tanlash, xizmat ko‘rsatish, mehnat shartnomalari va
motivatsiya tizimlarini yuritadi.
6. Marketing va xizmatlar bo‘limi Mijozlar ehtiyojlarini o‘rganadi, bozor tahlilini
yuritadi, yangi mahsulotlarni reklama qiladi.
7. Ichki audit bo‘limi Ichki tekshiruvlar, moliyaviy va amaliyotiy xavflarni aniqlash,
hisobotlarni tahlil qilish bilan shug‘ullanadi.
8. Axborot texnologiyalari bo‘limi (IT) Bank tizimlarining uzluksiz ishlashi, mobil
ilovalar, to‘lov tizimlari va ma’lumotlar xavfsizligini ta’minlaydi.
Bankdagi har bir bo‘lim o‘zaro muvofiqlashgan holda ishlaydi. Masalan, kredit berish
jarayonida bir vaqtning o‘zida kredit departamenti, risk menejmenti va yuridik xizmat
ishtirok etadi. Bu esa qarorlarning aniqligi va xavfsizligini oshiradi.
Amaliyot vaqtida men hujjatlar aylanishi, buyruq va farmoyishlarning qanday
tayyorlanishi, yuridik xizmatning ularni qanday tasdiqlashi jarayonlarini kuzatdim.
Ayniqsa, mehnat shartnomalari, xizmat guvohnomalari, to‘lov topshiriqnomalari bilan
bevosita tanishdim. Shuningdek, amaliyot davomida bankda barcha hujjatlar raqamli
tizim orqali yuritilishi menga juda katta taassurot qoldirdi. “Bank intranet” platformasi
orqali barcha xodimlar o‘zlariga tegishli yo‘riqnomalar va normativ bazadan
foydalanishlari mumkin. Xalq banki o‘z faoliyatini belgilangan qonunchilik va normativ
hujjatlar asosida olib boradi. Tashkiliy tuzilmasi esa zamonaviy bank boshqaruvi
tamoyillariga to‘liq mos keladi. Amaliyot davomida men ushbu tizimni amalda kuzatib,
kasbiy ko‘nikmalarimni mustahkamlashga erishdim.

83. Korxona (tashkilot) personali mehnatini tashkil etishni o‘rganish
Amaliyotim davomida O‘zbekiston Respublikasi Xalq banki faoliyatida xodimlar
mehnatini qanday tashkil etish, motivatsiya, nazorat va baholash tizimi haqida batafsil
ma’lumotlarga ega bo‘ldim.
Xalq banki respublikamizdagi yirik moliyaviy muassasalardan biri bo‘lib, unda minglab
xodimlar faoliyat yuritadi. Har bir xodimning o‘z lavozim vazifalari, ish tartibi, mehnat
shartnomasi, baholash mezonlari mavjud. Xodimlar faoliyatini samarali tashkil etish —
bank samaradorligining muhim omillaridan biridir.
1. Kadrlar bilan ishlash bo‘limi faoliyati Bankda xodimlar bilan ishlovchi asosiy
tarkibiy bo‘lim bu – Kadrlar bo‘limi (HR-departament) hisoblanadi. Ushbu
bo‘limning vazifalari quyidagilardan iborat:
Bo‘sh ish o‘rinlari bo‘yicha tanlov o‘tkazish;
Nomzodlarni suhbat asosida tanlash;
Mehnat shartnomalari tuzish va ro‘yxatdan o‘tkazish;
Xodimlarni xizmatda ko‘tarish yoki lavozimidan ozod qilish bo‘yicha hujjatlarni
rasmiylashtirish;
Ichki qoidalar va intizomiy tartibni nazorat qilish;
Malaka oshirish va treninglar tashkil qilish.
2. Xodimlarning lavozim taqsimoti Bankda mehnat taqsimoti qat’iy belgilangan. Har
bir lavozim bo‘yicha aniq vakolat va majburiyatlar mavjud. Masalan:

93. Mehnatga haq to‘lash tizimi Bankda mehnatga haq to‘lash tizimi bir nechta
darajaga bo‘lingan:
Asosiy oylik maosh — har bir lavozim bo‘yicha belgilangan;
Motivatsion qo‘shimchalar — ish natijasiga ko‘ra beriladi;
Bonuslar — chorak yoki yil yakunlariga ko‘ra;
Ijtimoiy paketlar — tibbiy sug‘urta, dam olish yo‘llanmalari.
Bu tizim orqali xodimlarning ishga bo‘lgan qiziqishi, sadoqati va samaradorligi
oshiriladi.
4. Ish vaqtini tashkil etish Bankda ish vaqti odatda soat 9:00 dan 18:00 gacha, tushlik
tanaffusi bilan belgilangan. Ammo ba'zi bo‘limlar, ayniqsa kassa va mijozlarga xizmat
ko‘rsatish ofislari ish vaqti uzaytirilgan holda ishlaydi.
Har bir xodim uchun ish davomatini hisoblash, ish vaqti davomida faoliyat monitoringi
avtomatlashtirilgan dasturlar orqali olib boriladi.
5. Xodimlarning malakasini oshirish Xalq banki o‘z xodimlarining kasbiy rivojiga
alohida e’tibor qaratadi. Har yili malaka oshirish kurslari, seminar va treninglar tashkil
etiladi. Xodimlar yangi texnologiyalar, bank tizimlari va mijozlar bilan ishlash bo‘yicha
bilimga ega bo‘ladilar.
6. Ish unumdorligini baholash tizimi Har chorakda xodimlar faoliyati KPI (asosiy
samaradorlik ko‘rsatkichlari) asosida baholanadi. Bunda:
Bajargan operatsiyalar soni;
Mijozlar bilan ishlash sifati;
Intizomiy muammolar mavjudligi;

10O‘z ustida ishlash ko‘rsatkichi hisobga olinadi.
Baholash natijalari asosida rag‘batlantirish yoki ogohlantirishlar beriladi.
7. Ichki mehnat intizomi va etik qoidalar Bank xodimlaridan yuqori madaniyat,
halollik va sadoqat talab qilinadi. Har bir xodim etik kodeks bilan tanishtirilgan. Unga
rioya qilinmagan taqdirda jazo choralari qo‘llaniladi. Amaliyot davomida Xalq
bankining xodimlar bilan ishlash tizimi, ish taqsimoti, mehnatni baholash,
rag‘batlantirish, shuningdek, mehnatga haq to‘lash tizimi yuqori darajada yo‘lga
qo‘yilganini ko‘rdim.
4. Marketing faoliyatini o‘rganish va tahlil qilish . Mehnatga haq
to`lashni va kadlar salohiyatini tahlil qilish
Amaliyotim davomida O‘zbekiston Respublikasi Xalq bankida olib borilayotgan
marketing faoliyati va inson resurslari siyosatini o‘rganishga alohida e’tibor qaratdim.
Mazkur yo‘nalishlar korxonaning umumiy faoliyatida muhim o‘rin tutadi, chunki ular
orqali mijozlar bazasi kengayadi va samarali kadrlar boshqaruvi yo‘lga qo‘yiladi.
Marketing – bu faqat reklama emas, balki butun korxona strategiyasining yuragi
hisoblanadi. Xalq banki marketing faoliyatini zamonaviy texnologiyalar asosida olib
boradi. Bozor tahlili, mijozlar ehtiyojini o‘rganish, raqobatchilarni kuzatish, yangi
xizmatlar yaratish bank marketingining asosiy vazifalaridan hisoblanadi.
Bank marketing bo‘limi bozor segmentatsiyasi asosida ish olib boradi. Yirik mijozlar,
kichik biznes egalari va jismoniy shaxslar uchun alohida strategiyalar ishlab chiqilgan.
Har bir guruh uchun mos xizmatlar, kredit turlari va omonatlar taklif etiladi.
2024- yil davomida bank “Yoshlar uchun ipoteka”, “Onlayn mikroqarz”, “Naqd pulsiz
to‘lov” kabi mahsulotlarni joriy etdi. Ushbu xizmatlar ijtimoiy tarmoqlar orqali targ‘ib
qilinib, aholining keng qatlamiga yetkazildi. Ayniqsa, Telegram va Instagram
platformalarida reklama faol olib borildi.

11Reklama faoliyati tashqi ommaviy axborot vositalari bilan bir qatorda, bank ichidagi
elektron platformalar, mobil ilovalar va bankomat tarmoqlari orqali ham amalga
oshiriladi. Bu bankning o‘z mijozlariga tezkor va qulay tarzda xizmat ko‘rsatishini
ta’minlaydi.
Endi kadrlar siyosatiga to‘xtalsak. Bankda mehnatga haq to‘lash tizimi shaffof va
rag‘batlantiruvchi xususiyatga ega. Har bir lavozim uchun aniqlangan bazaviy ish haqi
mavjud. Bundan tashqari, xodimlarga bonuslar, qo‘shimcha mukofotlar va boshqa
moddiy rag‘batlantirish mexanizmlari qo‘llaniladi.
Xodimlarning mehnat faoliyati KPI (kalit samaradorlik ko‘rsatkichlari) asosida
baholanadi. Natijaga erishgan, tashabbuskor va mas’uliyatli xodimlar har chorakda
rag‘batlantiriladi. Bu esa xodimlar o‘rtasida sog‘lom raqobat muhitini yaratadi.
Bankda kadrlar salohiyati doimiy monitoring qilinadi. Har bir xodimning malakasi,
tajribasi, til bilimi va texnologik ko‘nikmalari hisobga olinadi. Bu salohiyat asosida
xodimlarning lavozim bo‘yicha o‘sishi rejalashtiriladi.
Yosh mutaxassislar uchun “Mentorlik dasturi” joriy etilgan bo‘lib, bu orqali ular
tajribali mutaxassislar yordamida o‘rganadi. Har yili xodimlar malaka oshirish
kurslarida qatnashib, o‘z bilimlarini yangilab boradilar.

12Bankning HR (inson resurslari) bo‘limi xodimlarni doimiy ravishda ichki va tashqi
treninglarga yuboradi. Xodimlarning kasbiy o‘sishi nafaqat ularning samaradorligiga,
balki butun bankning raqobatbardoshligiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi.
Shuningdek, bankda ijtimoiy paketlar ham mavjud. Xodimlarga sog‘liqni saqlash
sug‘urtasi, ta’til to‘lovlari, transport xarajatlari uchun kompensatsiyalar kabi
qo‘shimcha imtiyozlar taqdim etiladi. Bu mehnat unumdorligiga bevosita ijobiy ta’sir
qiladi.
Xalq bankida olib borilayotgan marketing siyosati va kadrlar boshqaruvi zamonaviy
talablar asosida tashkil etilgan. Bu bankning xizmatlar sifatini oshirish, mijozlar
ehtiyojini to‘liq qondirish va ichki boshqaruvni samarali yo‘lga qo‘yishga xizmat
qilmoqda. Amaliyot davomida ushbu yo‘nalishlar bo‘yicha olgan bilim va tajribalarim
menga katta foyda berdi.

135. Korxona (tashkilot)ning moliyaviy holati va rentabelligini o`rganish va
tahlil qilish
Moliyaviy holat va rentabellik korxonaning iqtisodiy faoliyatini baholashda muhim
o‘rin tutadi. Ushbu tahlil orqali korxona o‘zining moliyaviy barqarorligini, daromad
olish qobiliyatini, samaradorligini, resurslardan foydalanishdagi effektini va bozorga
bo‘lgan ta'sirini aniqlash mumkin. Korxonaning moliyaviy holati, shuningdek,
investorlar, kredit beruvchilar va boshqa manfaatdor tomonlar uchun zarur bo‘lgan
muhim ko‘rsatkichlarni o‘z ichiga oladi. Quyida Xalq Banki misolida korxonaning
moliyaviy holati va rentabelligini o‘rganish va tahlil qilish jarayoni batafsil keltirilgan.

141. Moliyaviy Holatni O‘rganish Moliyaviy holatni o‘rganishda bir nechta asosiy
ko‘rsatkichlar va metodlar ishlatiladi. Ulardan ba'zilari quyidagilardir:
a) Balance Sheet (Boshqaruv balansi) :
Bankning aktiv va passivlari, kapitali va majburiyatlari tahlil qilinadi. Bunda quyidagi
ko‘rsatkichlar ko‘rib chiqiladi:
Aktivlar : Bankning mavjud aktivlari, shu jumladan, qisqa muddatli va uzoq
muddatli aktivlar.
Majburiyatlar : Bankning qarzlari va boshqa moliyaviy majburiyatlari.
Kapital : Bankning o‘z kapitali, shu jumladan, foyda va zaxira jamg‘armalari.
b) Profit and Loss Statement (Daromad va xarajatlar hisobi) :
Bu ko‘rsatkich orqali bankning foyda olish salohiyati va operatsion samaradorligi
baholanadi. Bu yerda ko‘riladigan asosiy ko‘rsatkichlar:
Daromadlar : Kreditlar bo‘yicha foiz daromadlari, xizmat ko‘rsatishdan olingan
daromadlar va boshqa daromad manbalari.
Xarajatlar : Bankning operatsion xarajatlari, jumladan, xodimlar mehnat haqi,
xizmat ko‘rsatish xarajatlari, moliyaviy majburiyatlar.
c) Likvidlik va Barqarorlik Tahlili :
Bankning qisqa muddatda o‘z majburiyatlarini bajarish imkoniyatini o‘rganish uchun
likvidlik ko‘rsatkichlari tahlil qilinadi:
Likvidlik koeffitsienti : Bankning likvid aktivlari va qisqa muddatli
majburiyatlari o‘rtasidagi nisbat.
Kapital adekvatligi koeffitsienti : Bankning kapitalining majburiyatlarga
nisbatan yetersizligini ko‘rsatadi.
2. Rentabellikni O‘rganish
Rentabellik — korxonaning o‘z resurslaridan qancha foyda olish imkoniyatini
ko‘rsatadi. Xalq Bankining rentabelligini o‘rganishda quyidagi ko‘rsatkichlar tahlil
qilinadi:
a) ROA (Return on Assets) – Aktivlar bo‘yicha rentabellik :
Bu ko‘rsatkich bankning umumiy aktivlaridan qancha foyda olish mumkinligini
ko‘rsatadi. U quyidagicha hisoblanadi :

15Bu ko‘rsatkich bankning resurslarni samarali ishlatish darajasini o‘lchaydi. Yuqori
ROA bankning yuqori rentabelligini anglatadi.
b) ROE (Return on Equity) – O‘z kapitali bo‘yicha rentabellik :
ROE bankning o‘z kapitalidan qancha foyda olish mumkinligini ko‘rsatadi. Ushbu
ko‘rsatkich quyidagicha hisoblanadi:
ROE bankning o‘z kapitali ustidan qancha daromad olib kelish imkoniyatini ko‘rsatadi.
Yuqori ROE ko‘p hollarda bankning samarali boshqarilishi va yuqori daromad olish
imkoniyatini bildiradi.
c) Net Interest Margin (NIM) – Sof foiz marjasi :
Bankning kreditlash faoliyatidan olingan sof daromad va foiz to‘lovlarining farqini
ko‘rsatadi. Ushbu ko‘rsatkich bankning kredit va depozit faoliyatidan qanchalik foyda
olish imkoniyatini ko‘rsatadi. U quyidagicha hisoblanadi:
d) Cost to Income Ratio (CIR) – Xarajatlar va daromadlar nisbati :
Bu ko‘rsatkich bankning xarajatlarini daromadlariga nisbatan o‘lchaydi. U quyidagicha
hisoblanadi:

16Agar CIR nisbati past bo‘lsa, bu bankning samarali faoliyat yuritayotganligini anglatadi.
3. Moliyaviy Holat va Rentabellikni Tahlil Qilish
Moliyaviy holatni va rentabellikni tahlil qilish orqali Xalq Bankining umumiy
moliyaviy salohiyati, o‘z resurslaridan foydalangan holda qanday daromadlar olish
imkoniyatiga ega ekanligini ko‘rish mumkin. Agar yuqori rentabellik va yaxshi
moliyaviy holat mavjud bo‘lsa, bu bankning o‘z maqsadlariga erishishga va iqtisodiy
o‘sishga katta ta'sir ko‘rsatadi. Shuningdek, bankning aktivlar va kapital tuzilmasi
yaxshi bo‘lsa, u holda mijozlar va investorlar uchun ishonchli va barqaror moliyaviy
xizmatlar ko‘rsatish imkoniyatiga ega. Xalq Bankining moliyaviy holati va
rentabelligini tahlil qilish jarayoni bankning samarali faoliyat yuritayotganligini,
resurslardan optimal foydalanayotganligini va moliyaviy barqarorligini ko‘rsatadi.
Yuqori rentabellik va yaxshi moliyaviy ko‘rsatkichlar bankning iqtisodiyotda o‘z
o‘rnini mustahkamlashiga va yirik moliyaviy institut sifatida rivojlanishiga yordam
beradi. Tahlilning natijalari bankning strategik qarorlarini qabul qilishda muhim
ahamiyatga ega bo‘ladi va uni yanada rivojlantirish uchun zarur choralarni ko‘rish
imkonini beradi.

176.Korxona (tashkilot)ning iqtisodiy baholash va prognoz
ko rsatkichlarini o rganish va tahlil qilish.
Korxona yoki tashkilotning iqtisodiy baholash va prognoz ko‘rsatkichlari, uning
moliyaviy holatini va kelajakdagi rivojlanish istiqbollarini tahlil qilishda muhim
ahamiyatga ega. Ushbu ko‘rsatkichlar, ayniqsa, bank kabi moliyaviy tashkilotlarda, o‘z
faoliyatini samarali boshqarish va foyda olishni ta’minlash uchun muhimdir. Xalq
Banki misolida iqtisodiy baholash va prognoz ko‘rsatkichlarini tahlil qilish jarayonini
ko‘rib chiqamiz.

181. Moliyaviy ko‘rsatkichlarni tahlil qilish Moliyaviy ko‘rsatkichlar, Xalq Bankining
bugungi holatini tahlil qilish va kelajakdagi muvaffaqiyatini prognozlash uchun
muhimdir. Ular orqali bankning moliyaviy barqarorligi, rentabelligi va operatsion
samaradorligini aniqlash mumkin.
Aktivlar va passivlar : Xalq Bankining jami aktivlari va passivlarini tahlil qilish
zarur. Aktivlar — bu bankning barcha resurslari, shu jumladan kreditlar,
investitsiyalar va boshqa aktivlar. Passivlar esa, bankning majburiyatlari,
masalan, depozitlar, qarzlar va boshqa moliyaviy majburiyatlarni o‘z ichiga oladi.
Aktiv va passivlar o‘rtasidagi nisbat bankning barqarorligini ko‘rsatadi.
Sof foyda : Sof foyda — Xalq Bankining to‘liq daromadidan barcha xarajatlar,
soliq va boshqa majburiyatlar chiqarilgandan so‘ng qolgan mablag‘dir. Sof foyda
o‘sishi bankning operatsion samaradorligini va rentabelligini ko‘rsatadi.
Bankning sof foydasi, uning o‘z kapitalini qanday samarali ishlatayotganini
ifodalaydi.
Rentabellik ko‘rsatkichlari : Bankning rentabelligini tahlil qilishda quyidagi
ko‘rsatkichlar muhimdir:
ROA (Return on Assets) — aktivlar bo‘yicha rentabellik. Bu ko‘rsatkich, Xalq
Bankining aktivlaridan qancha daromad olishini ko‘rsatadi. Agar ROA yuqori bo‘lsa,
bankning aktivlaridan samarali foydalanishi haqida so‘z boradi.
ROE (Return on Equity) — o‘z kapitali bo‘yicha rentabellik. Bu ko‘rsatkich bankning
aksiyadorlar kapitalidan qancha foyda keltirayotganini ko‘rsatadi. Xalq Bankining ROE
ko‘rsatkichi yuqori bo‘lsa, bu uning aksiyadorlariga yaxshi daromad berishini anglatadi.
Likvidlik ko‘rsatkichlari : Bankning qisqa muddatli qarzlarini to‘lashga
qodirligini ko‘rsatadigan ko‘rsatkichlar. Likvidlik ko‘rsatkichlari, ayniqsa,
bankning qisqa muddatli majburiyatlarini bajarishga qodirligini baholashda
muhimdir.
2. Iqtisodiy prognozlash Xalq Bankining kelajakdagi muvaffaqiyatini prognozlash
uchun quyidagi ko‘rsatkichlar tahlil qilinadi:
Daromadlar prognozi : Bankning kelgusi daromadlarini prognozlash uchun
bozor talabini, raqobatchilarni va iqtisodiy sharoitlarni inobatga olish zarur. Xalq

19Bankining kreditlar, depozitlar, va boshqa moliyaviy xizmatlar bo‘yicha
daromadlarini tahlil qilib, kelajakdagi daromadlar prognozini tuzish mumkin.
Xarajatlar prognozi : Xalq Bankining kelajakdagi xarajatlari, masalan, xodimlar
maoshi, texnologik xarajatlar, reklama va boshqalar haqida prognozlar ishlab
chiqiladi. Bankning xarajatlari daromadlariga ta’sir qiladi, shuning uchun ular
muhim prognoz ko‘rsatkichlari hisoblanadi.
Rivojlanish strategiyasi : Xalq Bankining uzoq muddatli rivojlanish strategiyasi
prognozlanadi. Bankning yangi mahsulotlar, xizmatlar, va bozorlar kiritish
rejalari prognozlash jarayonida hisobga olinadi. Shu orqali bankning o‘sish
istiqbollari va moliyaviy ko‘rsatkichlari tahlil qilinadi.
3. Tahlil qilish usullari
Analitik usullar : Xalq Bankining iqtisodiy faoliyatini chuqurroq tushunish uchun
matematik va statistik modellash metodlaridan foydalanish mumkin. Bu metodlar orqali
bankning kelgusi faoliyatini prognoz qilish va tahlil qilish amalga oshiriladi.
Strategik tahlil : Xalq Banki faoliyatini tahlil qilishda SWOT (Strengths, Weaknesses,
Opportunities, Threats) tahlili yordamida uning kuchli va zaif tomonlari, imkoniyatlar
va tahdidlar aniqlanadi. SWOT tahlili bankning istiqbollari va strategiyasini
shakllantirishda yordam beradi.
4. Kelajakdagi istiqbollar Xalq Bankining iqtisodiy prognozlarini tahlil qilish orqali
uning kelajakdagi muvaffaqiyatini aniqlash mumkin. Prognoz ko‘rsatkichlari, bankning
yangi mahsulotlar va xizmatlarni ishlab chiqish, yangi bozorlarni kashf qilish va
xarajatlarni optimallashtirish kabi strategiyalarni amalga oshirishda asos bo‘ladi.
Kelajakda Xalq Banki o‘zining raqobatbardoshligini oshirish, moliyaviy barqarorlikni
ta’minlash va yangi texnologiyalarni kiritish orqali o‘z o‘rnini mustahkamlashga
intiladi.
Xalq Bankining iqtisodiy baholash va prognoz ko‘rsatkichlari, uning moliyaviy holatini
va kelajakdagi muvaffaqiyatini prognozlashda muhim ahamiyatga ega. Bankning
rentabelligini, likvidligini va xarajatlar ko‘rsatkichlarini tahlil qilish orqali uning
samaradorligi va moliyaviy barqarorligini aniqlash mumkin. Kelgusi rivojlanish uchun

20strategik prognozlar va strategiyalar ishlab chiqish, Xalq Bankining
raqobatbardoshligini oshirishga yordam beradi.

212.Korxona (tashkilot) dagi mavjud muammolarni o’rganish
Xalq Bankida amaliyot o‘tayotganimda, tashkilotdagi mavjud muammolarni o‘rganish
jarayonida bir qator ahamiyatli masalalarni aniqladim. Ushbu muammolar bankning
samarali faoliyatini ta'minlashga to‘siq bo‘layotgan omillar sifatida qabul qilindi.
Quyida Xalq Bankida kuzatilgan ba'zi muammolarni tahlil qilaman.
Moliyaviy muammolar Xalq Bankining moliyaviy holatida daromadlar va xarajatlar
o‘rtasida muvozanatsizlik yuzaga kelgan. Bankning tushumlarining oshishi kerak
bo‘lsa-da, kreditlar bo‘yicha foiz daromadlarining kamayishi va mijozlar sonining
qisqarishi bankning rentabelligiga salbiy ta'sir ko‘rsatmoqda. Ayniqsa, qarzlar va
depozitlar o‘rtasida katta farqning mavjudligi bankning likvidlik muammolarini keltirib
chiqarmoqda.
Kredit siyosati va mijozlar bilan ishlashdagi muammolar Bankning kredit siyosatida
risklarni tahlil qilishning yetarli darajada bo‘lmasligi hamda mijozlarga xizmat

22ko‘rsatishda ba'zi muammolar mavjud. Mijozlar ehtiyojlariga mos ravishda yangi
xizmatlar ishlab chiqilmagan va bu holat bankning raqobatbardoshligini kamaytirgan.
Kreditlar bo‘yicha yuqori risklar ham mavjud, bu esa bankning sof foydasiga salbiy
ta'sir ko‘rsatmoqda.
Axborot texnologiyalari va raqamli transformatsiya Xalq Bankining texnologik
infratuzilmasi ba'zi sohalarda eskirib qolgan va yangi texnologiyalarni joriy qilishda
sekinlik mavjud. Raqamli bank xizmatlarini rivojlantirishda muammolar yuzaga kelgan
va bu holat bankning kiberxavfsizlik choralarining zaifligi bilan bog‘liq. Mijozlar
ma'lumotlarini himoya qilishda sezilarli zaifliklar mavjud, bu esa bankning obro‘sini
zararli tarzda kamaytirishga olib kelmoqda.
Ichki boshqaruv muammolari Bankning boshqaruv strukturasi va ichki
kommunikatsiya jarayonlari muvofiqligi pastligi tufayli, qaror qabul qilishda
kechikishlar kuzatilgan. Xodimlar orasidagi ma'lumot almashish va samarali
hamkorlikning sustligi bankning operatsion faoliyatiga salbiy ta'sir ko‘rsatdi.
Kadrlar siyosati va mehnat muhofazasi Xodimlarning malaka darajasining pastligi va
kadrlar tayyorlash tizimining samarali ishlamasligi Xalq Bankining uzoq muddatli
o‘sishini to‘siq qilmoqda. Xodimlarni doimiy ravishda malakasini oshirish va ularning
motivatsiyasini yuqori darajada ushlab turish zarur. Shuningdek, ish sharoitlarini
yaxshilash va xodimlarning mehnat huquqlarini himoya qilish uchun muhim choralar
ko‘rilishi lozim.
Tashqi muhitga moslashishdagi muammolar Xalq Banki raqobatbardosh bo‘lishi
uchun tashqi bozorga tezda moslasha olish kerak. Mijozlar talablaridagi tezkor
o‘zgarishlarga javob bera olishda qiyinchiliklar yuzaga kelmoqda. Yangi
raqobatchilarning bozorga kirishi ham bankning bozor ulushini qisqartirgan.
Xalq Bankida mavjud bo‘lgan muammolarni aniqlash va ularni samarali bartaraf etish
bankning o‘sishi va barqarorligini ta'minlash uchun muhimdir. Bankning moliyaviy
holatini yaxshilash, kredit siyosatini optimallashtirish, kiberxavfsizlik choralarini
kuchaytirish va kadrlar salohiyatini oshirish orqali ushbu muammolarni hal qilish
mumkin. Tashkilot ichidagi samarali boshqaruvni o‘rnatish va texnologik

23yangilanishlarni joriy etish bankning raqobatbardoshligini oshiradi va uning bozor
ulushini mustahkamlaydi.
Xalq Bankidagi mavjud muammolarni yechish uchun takliflar va yechimlar
Xalq Bankining moliyaviy holatidagi muammolarni hal qilish uchun bir qator muhim
choralar ko‘rish zarur. Birinchi navbatda, bankning moliyaviy strategiyasini qayta
ko‘rib chiqish lozim. Bu, avvalo, qarzlar va depozitlar bo‘yicha foiz stavkalarini
optimallashtirishni va kredit portfelini diversifikatsiya qilishni o‘z ichiga oladi.
Bankning risklarni boshqarish siyosatini yaxshilash, kreditlarni taqdim etishda qat'iy va
puxta tahlil metodlarini joriy etish zarur.
Kredit siyosatini takomillashtirish uchun yangi, mijozlarga moslashtirilgan kredit
mahsulotlarini ishlab chiqish kerak. Mijozlarga xizmat ko‘rsatishdagi muammolarni
bartaraf etish uchun, bank raqobatbardosh bo‘lishi uchun, mijozlar ehtiyojlariga javob
bera olish uchun yangi xizmatlarni ishlab chiqishi zarur. Shu bilan birga, mijozlarga eng
yuqori darajada sifatli xizmat ko‘rsatishni ta'minlash maqsadida bankning xodimlari
malakasini oshirish kerak.
Texnologiyalarga e'tibor qaratish ham katta ahamiyatga ega. Xalq Banki raqamli
transformatsiyani tezlashtirishi lozim. Yangi texnologiyalarni joriy etish, mobil banking
va onlayn xizmatlarni kengaytirish orqali mijozlarga qulaylik yaratish mumkin.
Kiberxavfsizlikni mustahkamlash, mijozlar ma'lumotlarini himoya qilish uchun
xavfsizlik tizimlarini yangilash zarur. Bu nafaqat mijozlarning ishonchini oshiradi, balki
bankning raqobatbardoshligini ham kuchaytiradi. Bank ichidagi boshqaruv tizimini
optimallashtirish va samarali kommunikatsiyani ta'minlash ham muhimdir. Qarorlar
qabul qilish tizimini tezlashtirish va samarali boshqaruv strukturasini yaratish uchun
ichki boshqaruv tizimini takomillashtirish lozim. Xodimlar orasidagi kommunikatsiyani
yaxshilash va ular o‘rtasida samarali hamkorlikni o‘rnatish uchun tashkilotda boshqaruv
siyosatining yuqori darajada bo‘lishi kerak. Kadrlar siyosatini qayta ko‘rib chiqish ham
kerak. Bankning kadrlar salohiyatini oshirish, malakali va tajribali xodimlarni jalb
qilish, shuningdek, mavjud xodimlarning malakasini oshirish uchun doimiy ravishda
treninglar va ta'lim dasturlarini tashkil etish zarur. Bank xodimlarining motivatsiyasini
oshirish, ularga samarali ishlash uchun kerakli sharoitlarni yaratish ham muhimdir.

24Tashqi muhitga moslashish borasida bank o‘z xizmatlarini kengaytirib, yangi bozorlarni
o‘zlashtirishni maqsad qilishi kerak. Raqobatbardosh bo‘lish uchun bank yangi
mahsulotlar va xizmatlar taqdim etishi, shuningdek, yangi strategiyalar ishlab chiqishi
lozim. Bankning marketing strategiyasini takomillashtirib, mijozlar bilan yanada
samarali aloqalar o‘rnatish zarur.
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari ___________________ ________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)
5-kurs I- _____guruh talabasi ___________________________________________
(nasl nomasi va ismi)

2025 yil «27» yanvardan 2025 yil «8» martgacha
____________________________________________________________________ da
(amaliyot obyektining to’liq nomi)
malakaviy amaliyotni o’tadi.

Talabanining amaliyot o’tashi bo’yicha amaliyot obyekti tomonidan bildirilgan
YAKUNIY XULOSA
Sarvarbek Eshmuratovning Xalq Banki da o‘tgan amaliyotini yakunlash bo‘yicha
xulosa beraman. Sarvarbek o‘zining amaliyoti davomida bank faoliyatining turli
sohalarida faol ishtirok etdi, nazariy bilimlarini amaliy faoliyat bilan uyg‘unlashtirib,
o‘zining ko‘nikmalarini yanada mustahkamladi.
Sarvarbek amaliyot davomida quyidagi sohalarda muvaffaqiyatli ishladi:
Buxgalteriya va moliyaviy hisobotlar tayyorlash: Sarvarbek bankning moliyaviy
hujjatlarini tayyorlash jarayonida ishtirok etdi va balanslar, foyda va zarar hisobotlari va
naqd pul oqimlari bo‘yicha amaliy ko‘nikmalarni egalladi. U bu jarayonda bankning
moliyaviy holatini tahlil qilish, hisobotlarning to‘g‘riligini tekshirish kabi ishlarni
bajarishdan muvaffaqiyatli o‘tdi.
Kredit siyosati va mijozlar bilan ishlash: Sarvarbek kredit operatsiyalarini tahlil
qilish, mijozlarga xizmat ko‘rsatish va bank xizmatlari haqida mijozlarni xabardor

25qilishda ham ishtirok etdi. Mijozlar bilan ishlashda uning professional yondashuvi va
muloqot qilish qobiliyati yuqori baholandi.
Marketing va mijozlarga xizmat ko‘rsatish: Sarvarbek bankning marketing
strategiyasini o‘rganish, yangi mahsulotlar va xizmatlarni mijozlarga tanishtirish
bo‘yicha amaliy ishlar bilan tanishdi. U bankning yangi xizmatlarini ilgari surish va
mijozlarga qulay xizmat ko‘rsatish jarayonlarini o‘rgandi.
Ichki boshqaruv va tashkilot tizimi: Sarvarbek bankning ichki boshqaruv tizimini
o‘rganib chiqdi va xodimlar bilan samarali ishlashda, shuningdek, bankning ish
faoliyatini yaxshilash uchun takliflar kiritishda faol qatnashdi.
Sarvarbek Eshmuratov o‘zining amaliyoti davomida yuqori darajada mas'uliyat va
ijobiy tashabbus ko‘rsatdi. U ish jarayonlariga tezda moslashib, bankning turli
bo‘limlari bilan ishlashda muvaffaqiyatga erishdi. Uning amaliyoti davomida ko‘rsatgan
faoliyati va ko‘nikmalari Xalq Bankining ehtiyojlariga to‘liq mos keladi.

26Amaliyot o’tash joyidan tayinlangan rahbar __________________________
(nasl nomasi va ismi)
Korxona (muassasa, tashkilot) rahbari _______________________ ________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)
(muhr o’rni)
5-kurs I- _____guruh talabasi ___________________________________________
(nasl nomasi va ismi)

_____ yil «____» ___________dan ________ yil «____» ______________gacha
____________________________________________________________________ da
(amaliyot obyektining to’liq nomi)
O’tagan amaliyoti yuzasidan Unversitetdan tayinlangan rahbarning
YAKUNIY XULOSASI
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________

27______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
Unversitetdan tayilgan rahbar _________________________ _______________
(nasl nomasi va ismi) (imzo)
Tayyorladi ____ __ kurs _____ guruh
talabasi __ _____________________________ _
Amaliyot rahbari: _______________________ Kafedra tomonidan ro‘yxatga olingan
tartib raqami № ______
“ ___ ” ____________ 202 5 - y. ________
( imzo)
Hisobot himoyaga tavsiya
qilindi (qilinmadi)
“ ___ ” _____________ 202 5 - y.
Rahbar imzosi: ___________ Hisobot bahosi ____________________
Komissiya a‘zolari:
______________________________ ___________
______________________________ ___________
______________________________ ___________

Xalq banki amaliyot xisoboti bititruv malakaviy amaliyoti hisoboti

Sotib olish