Dokument ma'lumotlari

Narxi 12000UZS
Hajmi 3.0MB
Xaridlar 1
Yuklab olingan sana 12 Fevral 2025
Kengaytma docx
Bo'lim Kurs ishlari
Fan Informatika va AT

Sotuvchi

Bohodir Jalolov

Adobe photoshop grafik muharriri yordamida web-sahifada grafik ma’lumotlarni aks ettirish

Sotib olish
MAVZU: A dobe p hotoshop grafik muharriri yordamida web-sahifada grafik ma’lumotlarni aks ettirish MUNDARIJA Kirish……………………………………………………………………….....…..3 Asosiy qism……………………………………………………………...……..….6 I Bob. ADOBE PHOTOSHOPNING GRAFIK MUHARRIRI 1.1. Adobe Photoshop rastrli grafik muharri imkoniyatlari ………………….……6 1.2. Adobe Photoshop grafik muharriri bilan ishlash….. …………………......…..11 II Bob. WEB-SAHIFADA GRAFIK MA’LUMOTLARNI AKS ETTIRISH 2.1. Web-sahifalarga rasmli ma’lumotlarni joylashtirish……. ……………...........22 2.2. HTML dizayn vositalaridan foydalangan holda Web-sahifalarni yaratish …................................................................................................................29 Xulosa…………………………………………………………………………….44 Foydalanilgan adabiyotlar……………………………………………………....47 2 KIRISH «Biz yoshlarga doir davlat siyosatini hech og‘ishmasdan, qat’iyat bilan davom ettiramiz. Nafaqat davom ettiramiz, balki bu siyosatni eng ustuvor vazifamiz sifatida bugun zamon talab qilayotgan yuksak darajaga ko‘taramiz» O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev Hozirgi kunda axborot texnologiyalarning yangilanishi, tarmoq texnologiyalarini rivojlanishi barcha sohalari singari o‘qitish sohasida ham katta o‘zgarishlarga olib kelmoqda. Ma’lumotlarni uzatish tizimi asosida o‘qitishni tashkil etishga turli yondashuvlar mavjud. Butun dunyo kompyuter tarmog‘i tizimiga asoslangan turli kompyuterli multimedia texnologiyalarini va ilg‘or o‘qitish texnologiyalarini umumlashtiruvchi yangicha o‘qitish virtual muassasalarni zamonaviy informatsion jamiyatda axborot va bilimlarning tez sur’atlarda o‘sishi masalasi yechimi sari olib boruvchi yo‘l sifatida qarash o‘rinli. Kurs ishi mavzusining dolzarbligi: O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoyev Konstitutsiyamiz qabul qilinganining 24 yilligiga bao‘ishlangan tantanali marosimdagi ma’ruzasida pedagoglarning saviyasini oshirish, ta’lim-tarbiya tizimini kompleks rivojlantirish zarurligiga alohida e’tibor qaratdi. Ayni paytda xalq ta’limi tizimida pedagoglarning kasbiy va ma’naviy saviyasini yanada yuksaltirish borasida keng ko‘lamli ishlar olib borilmoqda. Darhaqiqat, yosh avlodga zamon talablari asosida bilim berish uchun, tabiiyki, o‘qituvchi-pedagoglar malakasi va mahorati yuksak bo‘lmog‘i lozim. Ayniqsa, bugun yoshlar juda ilg‘or fikrlamoqda. Darslarni ularning talabiga mos, yuqori darajada tashkil etish uchun o‘qituvchi muntazam ravishda har bir mashg‘ulotga alohida tayyorgarlik ko‘rishi zarur. Shu nuqtai nazardan, xalq ta’limi tizimiga yangi va zamonaviy ta’lim texnologiyalarini, o‘quv dasturlarini joriy etish bilan birga, pedagoglarning kasbiy mahoratini izchil oshirib borish maqsadga muvofiqdir. 3 2017 yil 14 yanvarida bo‘lib o‘tgan Vazirlar Mahkamasining kengaytirilgan majlisida davlatimiz rahbari O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M.Mirziyoev ta’lim-tarbiya tizimida o‘quv reja va dasturlarni tubdan qayta ko‘rib chiqish zarurligini qayd etdi. 1 Bu boradagi vazifalar ijrosini ta’minlash bo‘yicha ta’lim muassasalarida darslarni samarali tashkil etishda, yuqorida ta’kidlab o‘tganimizdek, yetuk kadrlar bilan bir qatorda ta’limga doir me’yoriy hujjatlar, o‘quv-metodik ta’minotning o‘rni ham benihoyat ahamiyatlidir. Prezidentimiz tomonidan o‘qitishning zamonaviy metodologiyasini yaratish va amaliyotga joriy etish, o‘quvchilarning ongli ravishda kasb-hunar tanlash ishtiyoqini kuchaytirish, darsliklarni yaratishga butunlay yangicha yondashish kabi dolzarb vazifalar aynan shu maqsaddan kelib chiqilgan holda qo‘yilmoqda. Haqiqatan ham, globallashuv jarayonining jadallashuvi o‘quv dasturlarimizni tubdan qayta ko‘rib chiqishni, keng bilimga ega bo‘lgan, mantiqiy fikrlay oladigan yoshlarni voyaga yetkazishga xizmat qiladigan, takomillashgan me’yoriy hujjatlar, o‘quv-metodik majmualarni yaratishni taqozo etmoqda. 2017 yilning 20 aprel kuni O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Oliy ta’lim tizimini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘o‘risida”gi qarori qabul qilindi. Qarorda oliy ta’lim tizimini kelgusida yanada takomillashtirish va kompleks rivojlantirish bo‘yicha eng muhim vazifalar belgilab berildi. Har bir oliy ta’lim muassasasi jahonning y etakchi ilmiy-ta’lim muassasalari bilan yaqin hamkorlik aloqalari o‘rnatishi, o‘quv jarayoniga xalqaro ta’lim standartlariga asoslangan ilg‘or pedagogik texnologiyalar, o‘quv dasturlari va o‘quv-uslubiy materiallarini keng joriy qilishi ta’kidlandi. Buning uchun o‘quv pedagogik faoliyatga, master-klasslar o‘tkazishga, malaka oshirish kurslariga xorijiy hamkor ta’lim muassasalaridan yuqori malakali o‘qituvchilar va olimlarni faol jalb qilish, ularning bazasida tizimli asosda respublikamiz oliy ta’lim muassasalari magistrant, yosh o‘qituvchi va ilmiy xodimlarining stajirovka o‘tashlarini, professor - o‘qituvchilarini qayta tayyorlash va 1 O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida” gi qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”.2020-yil 29- avgust 4 malakasini oshirishni tashkil qilish, oliy ma’lumotli mutaxassislar tayyorlashning maqsadli parametrlarini shakllantirish bo‘yicha konkret tadbirlar sanab o‘tilgan. Umuman olganda, insoniyat turmush tarzining rivojlanishi yangi-yangi kashfiyotlarining yaratilishiga sabab bo‘lmoqda. Inson yangilik yaratish jarayonida har xil to‘siqlarga duch keladi va shu to‘siqlarni yengib o‘tish mobaynida yangi - yangi ixtirolar yuzaga kelaveradi. Lekin, hayot tajribalaridan ma’lumki, ko‘pincha yangi kashfiyot ma’lum bir muammoni bartaraf qilish jarayonida vujudga keladi. Kurs ishining maqsadi . Adobe Photoshop dasturida Web-sahifalar uchun grafik tasvirlar yaratish qanday bo‘lishini o‘rgatish. Kurs ishining ob’ekti. IT texnologiyasida metodlardan foydalanish jarayoni. Kurs ishining predmeti. Adobe photoshop grafik muharriri yordamida web- sahifada grafik ma’lumotlarni aks ettirish. Kurs ishining vazifalari:  Mavzuga doir materiallar yig‘ish va o‘rganish;  Adobe Photoshop grafik muharriri yordamida web-sahifada grafik ma’lumotlarni aks ettirish;  Adobe Photoshop dasturida Web-sahifalar uchun grafik tasvirlar yaratish qanday bo‘lishini o‘rgatish;  Adobe Photoshop asosida o‘qitish; Kurs ishi mundarija, kirish, 2 bob, 4 ta paragraf, xulosa va foydalanilgan adabiyotlardan tashkil topgan. 5 I BOB. ADOBE PHOTOSHOPNING GRAFIK MUHARRI. 1.1 Adobe Photoshop rastrli grafik muharri imkoniyatlari. «Adobe PhotoShop» t а svir t а hrirl а gichi yord а mid а f о t о sur а tl а rg а qo‘shimch а l а r kiritish, f о t о sur а td а gi d о g‘l а rni o‘chirish v а eski r а sml а rni q а yt а ishl а sh v а tikl а sh, r а sml а rg а m а tn kiritish, qo‘shimch а m а xsus eff е ktl а r bil а n b о yitish, bir f о t о sur а td а gi el е m е ntl а rni ikkinchi f о t о sur а tg а о lib o‘tish, sur а td а gi r а ngl а rni o‘zg а rtirish, а lm а shtirish mumkin. 1 – rasm. (Dog‘lar o‘chirilishi) Adobe Photoshop CS6 grafik muharriri ishga tushgandan va hujjatni ochgandan so‘ng, ekranda sekundda ko‘rsatilgan oyna paydo bo‘ladi. 2- rasm (Ishchi oyna) Ushbu rasmda Adobe Photoshop CS6 Extended grafik muharririning yanada professional foydalanishga mo‘ljallangan kengaytirilgan versiyasi ko‘rsatilgan. Jismoniy muharrir Windows operatsion tizimida ishlaydigan dasturlarga o‘xshash va Windows, menyular, piktogramma, piktogramma, vosita ko‘rsatmalarini o‘z ichiga oladi. 6 Yuqoridan, muharrir oynasi menyu satridan boshlanadi. Tegishli menyuni tanlash uchun uning ustiga sichqonchaning chap tugmachasini bosing. Tegishli menyular ushbu nomlardan pastga tushadi. Uchburchak uchidagi buyruqlar sichqoncha ko‘rsatkichini ushlab tursangiz paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan pastki menyuga ega. Buyruqni bajarish uchun sichqoncha ko‘rsatkichini unga o‘tkazing va ustiga bosing. Adobe Photoshop tasvir tahrir kiluvchisi yordamida fotosuratlarga qo‘shimcha kiritish, fotosuratdagi dog‘larni uchirish va eski rasmlarni qayta ishlash va tiklash, rasmlarga matn kiritish, qo‘shimcha maxsus eff е ktlar bilan boyitish, bir fotosuratdagi el е m е ntlarni o‘zgartirish, almashtirish mumkin. Adobe Photoshop imkoniyatlari k е ng qamrovli bo‘lib, u gaz е ta va jurnallarni turli-tuman rasmlar bilan boyitishda katta qulayliklar yaratadi. Adobe Photoshop ayniqsa jurnalistlarning, rassomlarning ijodiy imkoniyatlarini to‘la amalga oshirishlarida yordam b е radi. Jurnalistika va b е vosita matbuot yoki nashriyot sohasiga alokodor bulgan shaxslarning mazkur dastur bilan ishlashni bilishi ular uchun qo‘shimcha imkoniyatlarni yaratib b е radi. Adobe Photoshop juda murakkab dasturdir. Foydalanuvchilar uning asosiy imkoniyatlaridangina foydalanadilar, xolos. Adobe Photoshop 6.0 dasturi quyidagicha ishga tushiriladi : 1. Пуск Все программы Adobe CS3 Adobe Photoshop CS3 b е lgisida «sichqoncha» ni ikki marta bosiladi. 3- rasm (Ishchi soha) 7 2. Ekrandagi mavjud Adobe Photoshop uchun maxsus bеlgida «sichqoncha» ning chap tugmasi ikki marta bosiladi. Adobe Photoshop dasturidan chiqish uchun quyidagi usullarni biridan foydalanish mumkin : 1. Alt + F4 tugmalarini bosish. 2. Fayl mеnyusi Выход buyrug‘ini tanlash. 3. Ekranning yuqori qismi o‘ng burchagida joylashgan X bеlgisini bosish yoki з акрыть buyrug‘ini bajarish. Savollarga quydagicha javob b е rish zarur : Да – so‘nggi kiritilgan o‘zgarishlarni saqlash va Adobe Photoshop dasturilan chiqish uchun. Нет – kirtilgan o‘zgartirishlar saqlanmagan xolda Adobe Photoshop dasturilan chiqish uchun. Отмена - Adobe Photoshop dasturida ishlashni davom ettirish uchun. 4- rasm ( Saqlash oynasi ) Adobe Photoshop dasturi ishga tushirilgandan so‘ng ekranda Adobe Photoshop tasvir tahrir kiluvchi oynasi hosil bo‘ladi. Adobe Photoshop dasturida tasvirlar quyidagicha saqlanadi: 8 5- rasm (Saqlash oynasi) Ikki o‘lchamli kompyuter grafikasi quyidagi turlarga ajratiladi: 1) rastrli grafika; 2) vektorli grafika; 3) fraktal grafika. Rastr so‘zi informatikaga televideniyedan kirib kelgan bo‘lib, lotin tilidagi rastrum - xaskash, omoch so‘zidan olingan. 6- rasm (Rastrli grafika) 7- rasm (Vektor grafika) Rastrli tasvirlar skanerlar, raqamli fotoapparatlar, shu jumladan, telefonning fotokameralarida yaratiladi. 9 8- rasm ( Skaner ) 9- rasm ( Raqamli fotoapparat ) Rastrli tasvirning o‘lchami deganda undagi ustunlar va satrlar soni tushuniladi. Masalan, 3200x2400 o‘lchamli tasvirda 7 million 680 mingta, 1920x1080 o‘lchamlisida 2 million 73 ming 600 ta piksel bor. Rastrlar zichligi deganda uzunlik birligiga mos keladigan piksellar soni tushuniladi va dpi (dot sper inch - bir dyuymdagi nuqtalar) da o‘lchanadi. Menyu satrining pastki qismida joriy asbobning boshqaruv paneli joylashgan . Ish maydonining chap tomonida asboblar paneli joylashgan . Ekranning o‘rtasida hujjat oynasi , oynaning o‘ng tomonida palitralar to‘plamlari joylashgan. Hujjat oynasining pastki qismida holat satri joylashgan . Odatiy bo‘lib, Adobe Photoshop CS6 tahrirlovchisining interfeysi qorong‘i ko‘rinishga ega. Ishlab chiquvchilarning fikriga ko‘ra, qorong‘i fon foydalanuvchilarga hujjatning yanada kontrastli tasviriga e’tibor berishga yordam beradi. Tahrirchi oynasining tashqi ko‘rinishini rangini Edit Preference Interface buyrug‘i yordamida o‘zgartirish mumkin. Ostida ko‘rinish (ko‘rinishi) sohasida to‘rt rang imkoniyatlari bor Rang Mavzuni (rang mavzusi). Menyu satri quyidagi tarkibga ega: 10 Fayl - fayllar bilan ishlash, hujjatlarni yaratish, ochish, ko‘rish va saqlash, sozlash va chop etish, import qilishni boshlash va hujjatlarni eksport qilish, avtomatik ishlov berish, muharrirdan chiqish; Edit Have (Edit) - Bekor qilish va ekstraditsiya harakat, tahrir, nusxa ko‘chirish, o‘chirish va tanlangan viloyatlari, imlo, insult joylashtirish va yangi modellarini va cho‘tkasi, bufer davolash, rang boshqarish tizimini o‘rnatish, to‘ldirish tanlangan viloyati astey deformatsiyalari va o‘zgartirish, sozlash menyu va klaviatura yorliqlari; asosiy muharrir sozlamalari; Tasvir - tasvir bilan bir butun bo‘lib ishlash, rang rejimlari, ohang va rangni to‘o‘rilash, avtomatik rang sozlash, o‘lcham, tuval va rasmning holati, tasvirni qirqish, qirqish va takrorlash, tasvirni qayta ishlash, tasvirni tahlil qilish; Layer - qatlamlar bilan ishlash, qatlamlarni yaratish, ko‘paytirish, yo‘q qilish va bir joyga yio‘ish, qatlam effektlari, qatlamlarni guruhlash, tegishli ob’ektlarga ob’ektlarni taqsimlash, qatlam niqobi va boshqalar. Type (Text) - yozish bilan ishlash, shriftlar bilan ishlash paneli, matn uchun yo‘l yaratish, uch o‘lchovli shtampga o‘tkazish, rastrlash, matnni deformatsiya qilish, til parametrlarini sozlash, shriftlarni almashtirish va yangilash; Select - tanlovlar bilan ishlash, tanlovlarni o‘zgartirish va o‘zgartirish, qatlamlarni qidirish va tanlash, siqish, kengaytirish, soyalarni silliqlash va tanlangan ranglar, alfa kanallarni tanlash, tanlovlarni yuklash va saqlash; Filtr (filtr) - filtrlar bilan ishlash, rasmlarni qayta ishlash, Photoshop filtrlari, mualliflik huquqini himoya qilish uchun rasmga raqamli kodni kiritish, yangi filtrlarni yuklash buyruqlari; 3D (3D) - 3D tasvirlar bilan ishlash, uch o‘lchamli tasvirlar yordamida qatlamlarni ochish, yaratish va tahrirlash, to‘qimalarni chizish va vizualizatsiya qilish uchun buyruqlar; Ko‘rish - ranglar gamuti, chop etishda ranglarni tasdiqlash sozlamalari, piksellarning nisbati, hujjatning o‘lchami va ko‘rish rejimini o‘zgartirish, qo‘llanmalar, panjaralar, koordinat o‘lchagichlar, surish rejimlari, qo‘llanmalar yaratish va ko‘chirish; 11 Oyna (Window) - muharrirning tashqi ko‘rinishini boshqarish, ish maydonini tanlash va tahrirlash, turli xil hujjatlar bilan ishlash, asboblar paneli va suzuvchi palitralar, ochiq hujjatlar ro‘yxati; Yordam - yordam tizimi. 1.2. Adobe Photoshop grafik muharriri bilan ishlash. Adobe Photoshop muharriri dizayner, rassomning kasbiy faoliyati uchun mo‘ljallangan. Shuning uchun asboblar panelida siz rasm chizishingiz, rang berishingiz, rasmning alohida joylarini ajratib ko‘rsatish, ularni siljitish va tahrirlash, matn kiritish va h.k mumkin bo‘lgan asbob mavjud bo‘lib, asbobni tanlash uchun uning tugmachasini bosishingiz kerak va keyin vosita faollashadi. Asboblar quyidagi to‘rt guruhga bo‘lingan:  rasmni tanlash, qirqish va bo‘laklarga bo‘lish, sharh yaratish va o‘lchovlarni o‘tkazish vositalari;  chizish, tahrirlash va qaytarish vositalari; 10- rasm . ( Asboblar) Oddiy shakldagi joylarni tanlash uchun asboblar paneli  vektor konturlarini yaratish va matn kiritish uchun vositalar; navigatsiya vositalari. Asboblar panelida hamma tugmalar mavjud emas, shuning uchun ba’zi guruhlar faqat bitta tugmachadan iborat. Agar tugmachaning pastki o‘ng burchagida qora uchburchak bo‘lsa, demak uning orqasida boshqa vositalar yashiringan. Ushbu tugmalarni ko‘rsatish va kerakli vositani tanlash uchun oldingi 12 tugmachani bosing va ko‘rsatgichni biroz o‘ngga o‘tkazing . Tugma ushbu guruhdagi barcha vositalarni ro‘yxatlaydi. Masalan, Rectangular Marquee tugmasidan elliptik va pikselni tanlash uchun asboblarni ko‘rsatishingiz mumkin (11-chizma). Shu bilan birga, tanlangan vosita ko‘rinadigan bo‘lib qoladi va ilgari ko‘rinadigan vosita yashiringan bo‘ladi. Biz Wind ow Tools (Oyna asboblari) buyrug‘i yordamida asboblar panelini olib tashlashimiz yoki ko‘rsatishimiz mumkin. Ushbu panel tarkibini ko‘rib chiqamiz. Asboblar paneli harakat vositasi Move (Move) Oddiy shakldagi joylarni ta’kidlash uchun vositalar: • To‘rtburchaklar yoriq (to‘rtburchaklar maydon); • Elliptical Marquee (Elliptik maydon); • Yagona qator marjoni ( bitta qator ); • bitta ustun ustun marquisi ( bitta ustun ) O‘zboshimchalik shaklini tanlash uchun vositalar: • Lasso (Lasso); • ko‘pburchak Lasso (ko‘pburchak Lasso); • Magnit Lasso (Magnit Lasso) Rang tanlash uchun vositalar: • Sehrli tayoqcha (Sehrli tayoqcha); • Tez Tanlash (tez bo‘shatish) Rasmni bo‘laklarga bo‘lish va kesish uchun asbob: • Hosil (kesish); • istiqbolli Crop (Perspektiva ramka); • tilim (parcha); • Slice tanlang (qism qalin) Tanlash, ranglarni o‘lchash, masofalar va burchaklarni o‘lchash, sharhlar yaratish vositalari: 13 • Ko‘zoynak (Pipetka); • 3D-materialli ko‘zoynak ( Pipette 3D- material ); • Rang namunalari (rang sinovlari); • Hukmdor (o‘lchash o‘lchagich); • Izoh (Izoh); • soni (soni) Qayta ishlash vositalari: • Spot Healing Brush (cho‘tkalarni lokal tozalash); • Shifolash cho‘tkasi (shifobaxsh cho‘tka); • yamoq ( yamoq ); • Kontent-xabardor ko‘chirish ; Qizil • bir Eye (Qizil ko‘z) Chizmachilik asboblari: • Bo‘yoq cho‘tkasi (cho‘tka); • qalam (qalam); • ranglarni almashtirish ; • Mixer Brush (Brush-mixer) Rasm qismlarini nusxalash vositalari: • klon shtampi (klon shtampi); • desang, bir Stamp (naqsh Stamp) Oldingi tasvir holatini tiklash uchun vositalar: • Tarix cho‘tkasi (Shifolash cho‘tkasi); • Art History Brush (San’at tiklanish cho‘tkasi) Olib tashlash vositalari: • Silgi (silgi); • Fon silgi (Fon silgi); • Magic Eraser (Magic Eraser) 14 Tanlangan joylarni bo‘yash uchun vositalar: • Gradient (Gradient); • Bo‘yoqli chelak (bo‘yoqli paqir); • 3D Drop Moddiy A (3D-material tanlash) Aniqlik vositalari : • xiralashish ( xiralashish ); • Keskinlik ( keskinlik ); • Isnod (Finger) Yorqinlikni boshqarish vositalari: • Dodge (Aniqlovchi); • Kuyish (Dimmer); • Sponge (Sponge) Vektorli yo‘llarni chizish va tahrirlash uchun vositalar: • Ren (tuklar); • Freeform PEN (bepul shakli); • Anchor Point qo‘shing ( Anchor Point qo‘shing ); • Anchor Point-ni o‘chirish ( Anchor nuqtasini o‘chirish); • Convert Point (Convert Point) Matn yaratish uchun vositalar: • Landshaft Toure (gorizontal matn); • Tik Tour (vertikal matn); • Horizontal Tour Mask (Matn niqobi gorizontal); • Tik Tour niqob (Matn murakkab vertikal) Vektorli yo‘llarni tanlash uchun vositalar: • Yo‘l komponentlarini tanlash ; • To‘g ‘ridan-to‘o‘ri saylov (to‘g‘ridan-to‘g‘ri izolyatsiya) Vektor shakllarini yaratish uchun vositalar: • to‘rtburchaklar (to‘rtburchaklar); • Dumaloq to‘rtburchak (yumaloq to‘rtburchak); 15 • Ellips (Ellips); • ko‘pburchak (ko‘pburchak); • Line (Direct); • Custom Shape (UserForm) Panel vositasi: • Qo‘l ; • versiyasi aylantirish oling (turi aylantirish) O‘lchash vositasi: • Kattalashtirish (kattalashtiruvchi) Tanlangan rangni ko‘rsatish uchun vositalar: • Old fon rangini belgilang ( asosiy rang ); • sozlash Fon rangi ( Fon rang ) Tartibga solish: Tez reja Have • murakkab-rejimida (a Quick murakkab holatiga reja) Muharrir oynasining tashqi ko‘rinishini boshqarish vositalari: • standart ekran rejimi ( standart oyna ); •Menyu Bar To‘liq ekran modem ( In butun ekranga bilan asosiy menyusida ); To‘liq ekran-tartibining ( davomida butun ekranga ) Holat paneli hujjatning ishchi oynasining pastki qismida joylashgan. Bu yerda siz hujjat haqida umumiy ma’lumot olishingiz mumkin. Chap tomonda, rasmni ko‘rish ko‘lami ko‘rsatiladi. Chapdagi ikkinchi maydonning tarkibi holat satri menyusida tanlangan narsaga boo‘liq. Odatiy bo‘lib, hujjatning o‘lchamlari haqidagi ma’lumotlar bu yerda ko‘rsatiladi. Holat paneli menyusini ochish uchun, rasmda ko‘rsatilganidek, ma’lumot maydonining o‘ng tomonidagi uchburchakni bosing. Siz quyidagi ma’lumotlarni ko‘rsatishingiz mumkin:  Adobe Drive (Version Cue CS6 serverlariga ulanish); 16  hujjatlar o‘lchamlari ; Slashning chap tomonida Photoshop formatidagi faylning taxminiy hajmi, uni bitta qatlamga birlashtirgandan so‘ng, o‘ng tomonda barcha qatlamlarni hisobga olgan holda fayl hajmi;  Hujjat anketasi - rasmning rang profillari;  Document Dimension ( Document Size and Resolution) - tasvir parametrlari to‘o‘risidagi ma’lumotlar;  O‘lchov shkalasi (o‘lchov shkalasi) - o‘lchovlar shkalasi;  Scratch Registri (xotira sig‘imi); Chiziqning chap tomonida barcha ochiq hujjatlar egallagan xotira hajmi, o‘ngda esa Photoshop foydalanishi mumkin bo‘lgan operativ xotiraning umumiy hajmi;  Samaradorligi (samaradorligi); agar bu qiymat 100% dan past bo‘lsa, demak, dastur qattiq diskka kirish huquqiga ega 11-rasm. (Holat paneli va uning menyusi) Operativ xotira etishmasligi tufayli tasvirni qayta ishlash sekinlashadi;  Vaqt (Vaqt) - oxirgi operatsiyaga sarflangan vaqt;  Current Tool - faol vositaning nomi;  32 bit Exposure- (Exposure 32-bit tasvirlar);  Saqlashni bajaring - rasmni foiz sifatida saqlash jarayonini ko‘rsatadi. Ma’lumotlar maydoniga bosing. Sichqoncha tugmachasi bosilganda siz tasvir haqida batafsil ma’lumot olishingiz mumkin, siz rasmning o‘lchamlari, piksellar sonini va rang profilini ko‘rsatadigan plitani ko‘rasiz. Grafik muharrirning interfeysini tavsiflaganimizdan so‘ng, biz oldingi versiyalarda mavjud bo‘lgan va tajribali foydalanuvchilarga tanish bo‘lgan klassik uslubdagi ish joyimizni yaratamiz. 17 12- rasm ( Y angi ish maydoni) Yo‘l quyilgan hatoliklarni tuzatish,mavjud fotosuratlardan yangisini montaj qilish, fotosuratlardagi Rastli grafikani, masalan, fotyosuratlarni, tahrirlash ko‘p uchraydigan amal. Fotosuratlarni olish paytida 3-ortiqcha narsalarni olib tashlash, fotosuratlarning muommoli joylarini boshqa qismi bilan alamashtirish mumkin. Fotograflarning ishini osonlashtirish uchun qator dasturlar ishlab chiqilgan. Ular orasida eng mashhuri Adobe kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan va qullab – quvvatlanadigan Photoshop dasturidir. Photoshop dasturi tasvirlarni piksellar to‘plami sifatida yaratadi. Photoshop dasturining mo‘yqalam, aerograf, pero va qalam kabi uskunalari yordamida tasvirni rassom kabi xolatda yaratib olish mumkin. Dasturdagi barcha uskunalarning xususiyatlarini foydalanuvchi talabiga mos ravishda o‘zgartirib olish mumkin. Photoshop dasturining ustunlik tomonlaridan biri bu qavatlarning qo‘llanilishi. Har bir qavatni tasvirning qolgan qismiga ta’sir qilmagan holda mustaqil ravishda o‘zgartirish va xususiyatlarini belgilab olish mumkin. Photoshop dasturining asosiy qo‘llanilish sohasiga tasvirlarni retushlash, matn bo‘laklarini o‘z ichiga oluvchi kompozitsiyalarni yaratish, boshqa grafik muharrirlarda yaratilgan tasvirlarni tahrirlash, dasturning uskunalari va vositalaridan foydalanib chizish texnikasini taqlid qilgan holda tasvir yaratish kiradi. Photoshop dasturining asosiy imkoniyatlariga raqamli tasvirlarni qayta ishlash, ranglarni sozlash, tasvir nuqsonlarini yo‘qotish, ko‘p qavatli tasvirlarni yaratish, fotomontaj, fotokollajlarni yaratish, retushlash va eski rasmlarni tiklash, eskizlar yaratish, matnlar bilan 18 ishlash, teksturalar yaratish, tasvirlarni chop etishga tayyorlash, tasvirlarning turli standartlari va formatlarini qo‘llash kiradi. Adobe Photoshop juda murakkab dasturdir. Foydalanuvchilar uning asosiy imkoniyatlaridangina foydalanadilar, xolos. Adobe Photoshop dasturi quyidagicha ishga tushiriladi: 1. Пуск — Программы —Photoshop buyrug‘i orqali. 2. Программы bo‘limida mavjud Adobe Photoshop uchun maxsus belgida «sichqoncha»ning chap tugmasi ikki marta bosiladi. Adobe Photoshop dasturidan chiqish uchun quyidagi usullarning biridan foydalanish mumkin: Alt+F4 tugmalarini bosish. « Файл menyusining Выход buyrug‘ini tanlash. Ekranning yuqori qismi o‘ng burchagida joylashgan x belgisini bosish yoki Закрыть buyrug‘ini bajarish. Adobe Photoshop dasturi ishga tushirilgandan so‘ng ekranda Adobe Photoshop tasvir tahrir qiluvchi barcha dasturi hosil bo‘ladi. Adobe Photoshop darchasining yuqori qismida sarlavha satri va Windowsga xos- lementlar joylashadi. Sarlavha satridan so‘ng menyu satri joylashadi. Menyudagi kerakli buyruqlarni tanlashingiz mumkin. FAYL (file) menyusi tarkibi Новый (Ctr+N) Открыть (Ctrl+O) Открыть как (Alt+Ctrl+O) Сохранить (Ctrl+S) Сохранить как (Shift+Ctrl+S) Adobe Photoshop dasturi menyusi 9 banddan iborat. Har bir menyu tarkibida ochiladigan menyu bandlari mavjud. Ularni ko‘rish yordamida amalga oshiriladi. Quyida asosiy menyu va eng ko‘p qo‘llaniladigan buyruqlarning qisqacha tavsifi keltiriladi. Yangi fayl yaratish. Fayllarni diskdan o‘qish. Bu buyruq yordamida diskda mavjud fayllar ochiladi. Faylni qanday ko‘rinishda ochishni tanlash. Faylni xotiraga mavjud formatda joylashtirish. Сохранить копию (Alt+Ctrl+S) Вернуть Поместить Импорт Faylni xotiraga boshqa nom bilan yozish. Ushbu buyruq fayl nomi, formati va direktoriyasi kabi atributlarini o‘zgartirishda foydalaniladi. Tasvir nusxasini xotiraga joylash. Tasvirning dastlabki holatiga qaytish. Boshqa mustaqil fayl bilan birlashtirish. Экспорт Файл информация Установка страницы (Shift+Ctrl+P) 19 Boshqa direktoriyada joylashgan faylni Adobe Photoshop dasturiga olib kirish. 1-amaliy ishi matnga «Shamol» effektini berish 1. « Файл » - « Открыть » - tasvir tanlanadi va yuklanadi: 2. « Горизонтальныйтекст » asbobi tanlanib quyidagicha o‘zgartirishlar kiritiladi: a) Times New Roman b) Shrift ko‘rinishi - Bold c) Shrift rangi - Qora rang d) Shrift o‘lchami – rasm xossasidan kelib chiqib tanlanadi 13- rasm (Ishchi oyna) 1. «Изображение» - «Вращение изображения» - «90 0 по часавой » 14- rasm (Tasvirni aylantirish) 1. «Фильтр» - «Стилизация» - «Ветер» buyruqlar ketma-ketligi tanlanadi: 20 15- rasm ( Фильтр oynasi) 1. Ushbu buyruqlar ketma - ketligini F 7 tugmasi yordamida yana takrorlash mumkin va tasvirni yana «Изображение» - «Вращение изображения» - «90 0 против часовой» buyruqlari yordamida burib olamiz : 16- rasm (Ishchi oynasi) 21 II Bob. WEB-SAHIFADA GRAFIK MA’LUMOTLARNI AKS ETTIRISH. 2.1. Web-sahifalarga rasmli ma’lumotlarni joylashtirish. Makromedia Flash 8 dasturining jihozlar panelida tasvirlarni chizish va ularga rang berish hamda matnli ma’lumotlarni yozish uchun mo‘ljallangan uskunalar joylashtirilgan bo‘lib, u to‘rt qismdan iborat. Tools – bu qismda to‘g‘ri chiziq, egri chiziq, aylana, ellips, to‘rtburchak chizish, matn yozish, belgi va shakllarni belgilash, chizilgan shakllarni o‘chirish ishlarini amalga oshirish mumkin. View – bu qismda ishchi sohadagi tasvirlarni ko‘rish va boshqarish mumkin. Colors – bu qismda chizilgan shakllar chegarasi va sohalariga rang berish mumkin. Options – bu qismda ba’zi bir tanlangan jihozlar uchun qo‘shimcha parametrlarni o‘rnatish elementlari joylashtirilgan. Hosting – bu web-sayt uchun joy ajratib beruvchi xizmat turidir. Odatda domen beruvchi kompaniyalarda ham hosting xizmati bo‘ladi. Hosting va domenni bir kompaniyadan yoki alohida kompaniyalardan ham olish mumkin. 22 Web-saytlar uchun hosting beruvchi kompaniyalarda katta hajmdagi maxsus servislar mavjud. Ular tinimsiz ishlab turish orqali web-saytlarning ishlashini ta’minlaydi. Axborotlar bir-biri bilan gippermatnli bog‘lanishlar yordamida web- sahifalarga tarqatiladi. Bunday sahifalar birgalikda web-saytni tashkil etadi. Web-saytlar Internetning yagona axborot oralig‘ida birlashadi. Bunda web- sayt va web-sahifalar o‘zaro har xil usullar bilan boo‘lanadi. Web-sahifalarga gipermurojaat www ning asosiy hususiyatlaridan biridir. Istalgan bir hujjatdan boshqa bir www hujjatga HTML ning maxsus teglari yordamida murojaat qilinadi. Internetda ishlagan vaqtingizda siz web-sahifalarda gipermatnli murojaatlarga duch kelasiz. Bu matn fragmentlari ko‘k shriftda va tagi chizilgan bo‘ladi. Agar siz ushbu yozuvlarni sichqoncha tugmasi yordamida bossangiz, u avtomatik ravishda boshqa web-sahifaga murojaat qiladi. Dastlab web-sayt yaratish uchun faqat HTML tilini yaxshi o‘zlashtirgan mutaxassislar tomonidan amalga oshirilgan. Ushbu muammoni hal etish maqsadida, turli xil axborot texnologiyalari sohasidagi kompaniyalar tomonidan zamonaviy dasturiy vositalar yaratilgan. Ushbu dasturiy vositalardan foydalanib web-sayt yaratishning barcha bosqichlari HTML tili kodiga tayangan holda amalga oshirilgan. File—>Import—>Import to stage... yoki Ctrl+R tugmalami bosish orqali rasm joylashtirilgan joy tanlanadi va kerakli rasm belgilanib, Открыть tug masi bosiladi. Rasmning o‘lchamlari Properties bo‘limining W: va H: qatoridan foydalanib o‘zgartiriladi. Web-sahifani “jonlantirish”ning eng samarali usuli – unga turli rasmlar joylashtirishdir. Faqat matndan iborat web-sahifa ma’lumotga boy bo‘lishi mumkin, lekin zerikarli bo‘ladi. Ammo web-sahifaga haddan ziyod rasm joylashtirish web-sahifani bachkana qilib yuboradi hamda web-sahifa faylining hajmini kattalashtirib yuboradi. Fayl qanchalik katta hajmga ega bo‘lsa, uni 23 Internet tarmog‘idan o‘qib olish shuncha ko‘p vaqt talab etadi. Demak, web- sahifaga fayl hajmi kichik bo‘lgan rasmlarni joylashtirish maqsadga muvofiqdir. Internet tarmog‘ida, asosan, jpeg va gif formatli rasm fayllari qo‘llaniladi. Chunki, birinchidan, web-sahifa hajmi kichik bo‘lishi uchun, ikkinchidan, web- brauzerlar bu fayllarni qo‘shimcha dasturlarsiz aks ettira oladi. Darhaqiqat, bmp formatli rasm faylini jpeg formatga o‘tkazilsa, fayl hajmi bir necha barobar kichrayadi. Rasm faylini bir formatdan boshqasiga o‘tkazish maxsus dasturlar (ACDSee, Photoshop,…) yordamida amalga oshiriladi. Web-sahifaga rasm joylashtirish uchun juftmas tegi (image ing. tasvir) qo‘llaniladi. Rasm faylini ko‘rsatish uchun mazkur tegga SRC (source - manbaa) parametri qo‘shilishi shart. Masalan, web-sahifaga joylashtirilayotgan rasm faylining nomi “mypic.jpg” bo‘lsa, HTML-hujjatga quyidagi satr qo‘shiladi: 17- rasm (mypic.jpg) bu yerda mypic.jpg SRC parametrining qiymati . Matnni web-sahifada ALIGN parametri yordamida joylashtirish bilan tanishdingiz. Mazkur parametrni web-sahifada rasmni chap yoki o‘ng tomonga joylashtirish uchun ham qo‘llash mumkin. Aslida bu parametr rasm yoniga matnni turli holatlarda joylashtirish uchun qo‘llaniladi, ammo rasm joylashgan satrda matn bo‘lmasa, u rasmning joylashishiga ta’sir etadi. Masalan, yoki yozuvi “mypic.jpg” rasmni web-sahifaning o‘ng tomoniga joylashtiradi. Web-sahifada matn va rasmni ALIGN parametrining quyidagi jadvaldagi qiymatlariga mos holatlardan birida joylashtirish mumkin: MIDDLE Rasmning o‘rtasi joriy (rasmdan keyingi) satrning tagiga tekislanadi ABSMIDDLE Rasmning o‘rtasi joriy satrning o‘rtasiga tekislanadi BOTTOM Rasmning quyi chegarasi joriy satrning 24 tagiga tekislanadi ABSBUTTOM Rasmning quyi chegarasi joriy satrning tag chizig‘iga tekislanadi TOP Rasmning yuqori chegarasi joriy satrning eng katta elementiga tekislanadi LEFT Rasm chap hoshiyaga tegib turadi , matn rasmni o‘ng tomoniga yoziladi RIGHT Rasm o‘ng hoshiyaga tegib turadi, matn rasmni chap tomoniga yoziladi Masalan: 1. yozuvi web-sahifaga “kub.bmp” rasmini matnning joriy satrini eng katta elementiga tekislaydi: 18- rasm ( Kub ) 2. yozuvi web-sahifaga “kub.bmp” rasmini o‘ng hoshiyaga tegizib, rasmning yuqori chegarasi joriy satrning eng katta elementiga tekislaydi va joriy satr rasmni chap tomoniga yoziladi: 19- rasm ( Kub ) Shuni ta’kidlash joizki, web-sahifada matn va rasmning joylashish holatlari matn formatiga xos teglarning ishlatilishiga ham bog‘liq, buni ko‘rish uchun yuqoridagi misollardan ikkinchisida tegini olib tashlashning o‘zi kifoya. Web-sahifaga rasm joylashtirishda uning o‘lchamlarini ham tanlash mumkin. Buning uchun WIDTH (eni, kengligi) va HEIGHT (bo‘yi, balandligi) parametrlaridan foydalaniladi. Mazkur buyruqlar yordamida web-sahifaga joylashtirilayotgan rasmning eni va bo‘yi piksellarda yoki rasmning asl o‘lchamiga nisbatan foiz hisobida beriladi. Rasmning o‘lchamlarini foiz hisobida berilishi noqulay (ba’zi brauzerlar foizni qabul qilmaydi). Masalan, yozuvi mypic.jpg fayldagi rasmning (yuqoridagi jadvaldagi 130x100 pikselli rasm) asl o‘lchamlari 25 qanday bo‘lishidan qatiy nazar uni web-sahifaga 50x100 piksel o‘lchamli qilib joylashtiradi: 20- rasm (Bo‘sh joy qoldirish) Rasm o‘lchamlarini kattalashtirish uning sifatini yomonlashishiga olib kelishini unutmang! Rasmni biror grafik muhharir yordamida kerakli o‘lchamga keltirib olib , so‘ngra web-sahifaga joylashtirish maqsadga muvofiqdir! Web-sahifaga rasm joylashtirilganda uning atrofida bo‘sh joy bo‘lmasligi, ya’ni, ekranda bu rasmga matn yoki boshqa rasm “tegib” chiqishi mumkin (yuqoridagi 1-misol). Web- sahifadagi rasm atrofida bo‘sh joy (bo‘shliq – space) qoldirish (rasmdan chekinish) uchun HSPACE (rasmning chap va o‘ng tomonidan bo‘sh joy qoldiradi) va VSPACE (rasmning tepasi va tagidan bo‘sh joy qoldiradi) buyruqlari qo‘llaniladi. Qoldiriladigan bo‘sh joy piksellarda beriladi. Masalan, yozuvi web-sahifadagi (lola.jpg) rasmning o‘ng, chap, tepa va pastki tomonlaridan kengligi 15 pikselga teng (ramkasimon) bo‘sh joy qoldiradi: 20- rasm (Bo‘sh joy qoldirish buyruqlari) 26 Rasm atrofida (qora) ramka hosil qilish uchun BORDER (chegara) parametridan foydalaniladi. Bunda parametr qiymati sifatida ramka qalinligi piksellarda olinadi, ya’ni masalan: 1. Macromedia Flash 8 dasturi yuklanadi. 2. Oynaning o‘lchamlari kompyuter ekraniga moslab olinadi. Buning uchun esa tahrirlash uskunasining Properties boiimini Size bandidan 1366><768pixels o‘lchami tanlanadi. 3. Oynaga rang berish uchun Properties bo‘limining Background bandi dan foydalaniladi. 4. Text tool (T) jihozidan foydalanib “11-sinf o‘quvchilarining web-sahifasi” yozuvi kiritiladi. 5. Kiritilgan yozuvlami rangi va o‘lchamlari Properties bo‘limidan o‘zgartiriladi. 6. Oynaga tugmalar o‘matish uchun menyular satridan Windows—►Common— ►Libraries—►Buttons ketma-ketlik tanlanadi. 7. Ro‘yxatdan kerakli tugma belgilanib , sichqoncha chap tugmasi bilan sudrab ishchi sohaga o‘tkaziladi. 8. Tugmalarga yozuv yozish uchun sichqonchaning chap tugmasi ikki marta ketma-ket bosish orqali amalga oshiriladi. Tugmaning o‘lchamlarini o‘zgartirish uchun Properties bo‘limining W: va H: qatoridan foydalaniladi. 9. F7 tugmani 3 marta ketma-ket bosib , 3 ta oyna hosil qilinadi va har bir oynaga mos ravishda 11 A, 11 В , 11 D-sinflar haqidagi ma’lumotlar kiritiladi. 10. “11 -A sinf ” nomli tugma belgilanadi va F9 tugma bosiladi (dasturlash maydoniga o‘tiladi). 11. “11-A sinf ” nomli tugmani bosganimizda navbatdagi oynaga o‘tish (11 " А sinf o‘quvchilari haqidagi oynaga) uchun tugmaning dasturlash may- doniga quyidagi dastur kodi kiritiladi: on (release) {gotoAndStop(2);} 12. “11-B sinf ” tugmasining dasturlash maydoniga quydagi dastur kodi kiritiladi: on (release) { gotoAndStop(3); } 27 13. “11-D sinf ” tugmasining dasturlash maydoniga quydagi dastur kodi kiritiladi: on (release) {gotoAndStop(4);} 14. Ishchi oynadan birinchi oynaga o‘tish uchun quyidagi dastur kodi kiritiladi: on (release) {gotoAndStop(l);} 15. Ishchi sohaning dasturlash maydoniga quyidagi dastur kodi kiritiladi (F9 tugmani bosish orqali):stopO; Agar ushbu kod kiritilmasa oyna faol holatga o‘tkazilganda yozuvlar va tugmalar harakat holatda bo‘ladi. 16. Natijani tekshirib ko‘rish uchun Ctrl+Enter yoki F12 tugmalari bosi- ladi (oyna faol holatga o‘tadi). 17. Yaratilgan web-sahifani kompyuter xotirasida saqlash uchun quyidagi ketmat- ketlik bajariladi: D diskdan (istalgan disk yoki papkada saqlash mum kin) “11-sinf ” nomli papka yaratiladi va birinchi marta File—>Sav As., tanlanib, Сохранить tugmasi bosiladi. Ikkinchi marta File—^Publish Settings... tanlanadi. Hosil bo‘lgan oynadan Flash (.swf) va HTML (.html) bo‘limlari belgilanib, Publish tugmasi bosiladi. Misol. Ushbu oynadagi “11-A sinf ” tugmasi bosilganda , 11-A sinf o‘quvchilarining ro‘yxati “11-B sinf ” tugmasi bosilganda, 11-B sinf o‘quvchilarining ro‘yxati, “11-D sinf ” tugmasi bosilganda , 11-D sinf o‘quvchilarining ro‘yxatini chiqarsin: Bajarish: 1. Macromedia Flash 8 dasturi yuklanadi. 2. Oynaning o‘lchamlari kompyuter ekraniga moslab olinadi. Buning uchun esa tahrirlash uskunasining Properties boiimini Size bandidan 1366><768pixels o‘lchami tanlanadi. 3. Oynaga rang berish uchun Properties bo‘limining Background bandi dan foydalaniladi. 4. Text tool (T) jihozidan foydalanib “11-sinf o‘quvchilarining web-sahifasi” yozuvi kiritiladi. 5. Kiritilgan yozuvlami rangi va o‘lchamlari Properties bo‘limidan o‘zgartiriladi. 28 Web hujjatda matnlarni tahrirlash. Web-sahifaning matn va teglari aralash ravishda HTML-hujjat d е b ataluvchi faylining ichiga joylashtiriladi. Qanday tegni qo‘llaganingizga qarab brauz е r oynasida ma'lumotlar turlicha ko‘rinadi. HTML hujjatga ma'lumotlarni joylashtirish va tahrirlash uchun yuzlab teglar mavjud. Masalan, <p> va </p> teglari abzatsni tashkil etadi, <i> va </i> juft teglari esa, matnni yozma (kursiv) holda ko‘rsatish uchun qo‘llaniladi. Shu bilan birga gip е rmatnli ssilkalar teglari ham mavjud. Ushbu el е m е ntlar foydalanuvchiga gip е rmatn ustiga sichqoncha kursori bosilganda boshqa hujjatga bog‘lanish imkonini b е radi. Butunjaxon o‘rgimchak to‘rining asosiy va HTML ning tarkibiy qismini gipеrmatnlar va gipеrmurojaatlar tashkil etadi. Maxsus komandalar yordamida matnning ma'lum qismi shunday ajratiladiki, natijada o‘sha matn ustiga sichqon tugmasi bosilsa boshqa matn yoki saxifa ochiladi. Bundan tashqari multimеdiya vositalarining ishlab kеtishi yoki bo‘lmasa, ma'lumotni diskda saqlash taklifi ham bеrilishi mumkin. 2.2 HTML dizayn vositalaridan foydalangan holda WEB-sahifalarni yaratish. Web-sahifaga birinchi qadam <html> <head> <title> Mening birinchi veb sahifam </title> </head> <body> Assalomu alaykum, bu Mening birinchi veb sahifam. <br> Hush kelibsiz! :) 29 </body> </html> Sahifada matnga rang berish <html> <head> <title> Mening birinchi veb sahifam </title> </head> <body> <body text="#336699"> Assalomu alaykum, bu Mening birinchi veb sahifam. <br> <font color="#CC0000"> Hush kelibsiz ! :) </font> </body> </html> Web-sahifa fon rangini kiritish <html> <head> <title> Mening birinchi veb sahifam </title> </head> <body> <body text="#336699"> bgcolor="#000000"> Assalomu alaykum, bu Mening birinchi veb sahifam. <br> <font color="#CC0000"> Hush kelibsiz ! :) </font> </body> </html> Web-sahifada matnni joylashtirish <html> <head> <title> Mening birinchi veb sahifam </title> 30 </head> <body> <body text="#336699"> bgcolor="#000000"> <p align="center"> Assalomu alaykum, bu Mening birinchi veb sahifam. <br> <font color="#CC0000"> Hush kelibsiz ! :) </font> </body> </html> Web-sahifa ga sarlavha joylashtirish <html> <head> <title> Mening birinchi veb sahifam </title> </head> <body> <body text="#336699"> bgcolor="#000000"> <div align="center"> <H3>Assalomu alaykum, bu Mening birinchi veb sahifam. </H3> <br> <font color="#CC0000"> Hush kelibsiz ! :) </font> </div> <p align="justify"> Men yaqinda web-sahifa tuzish bilan shug‘ullana boshladim, lekin men avvaldan o‘z sahifam ega bo‘lis va mening virtual do‘stlarim bo‘lishini, ular mening rasmlarim, maktabim haqida ma’lumot olishlarini hoxlardim. :) </p> </body> </html> Web-sahifada shrift o‘lchamini o‘zgartirish 31 <html> <head> <title> Mening birinchi veb sahifam </title> </head> <body> <body text="#336699"> bgcolor="#000000"> <div align="center"> <H3>Assalomu alaykum, bu Mening birinchi veb sahifam.</H3> <br> <font color="#CC0000"> Hush kelibsiz ! :) </font> </div> <p align="justify"> Men yaqinda veb sahifa tuzish bilan shug‘ullana boshladim, lekin men avvaldan o‘z sahifam ega bo‘lish va mening virtual do‘stlarim bo‘lishini, <font size="+1"> ular mening rasmlarim, maktabim haqida ma’lumot olishlarini hoxlardim. : </font> </p> </body> </html> HTML - bu hujjatlarni mantiqiy, tizimli belgilash uchun til, shu jumladan gipermatnli havolalar, sarlavhalar, paragraflar, ro‘yxatlar, shuningdek, grafik tasvirlar va veb-shakllar kabi elementlarni aniqlash qobiliyati. Biz o‘rganishimiz kerak bo‘lgan birinchi narsa bu HTML - biz hozir o‘rganayotgan narsamiz. Biz tushunishimiz kerak bo‘lgan ikkinchi narsa: html bu dasturlash tili emas, u matnli hujjatlarni belgilash uchun mo‘ljallangan (ya'ni, uning yordamida sahifamizda matn, jadval, rasmlar va hokazolarni belgilaymiz). Sizning sahifangizdagi rasmlar, matn va boshqa elementlar qanday ko‘rinishi va ular bir-biriga nisbatan qanday joylashishi teglar bilan belgilanadi. 1-mashq. 32 Buyurtma birinchi o‘rinda turadi, shuning uchun boshlashdan oldin papkangizda kelajakdagi sahifa uchun alohida ПЕРВЫЕ ШАГИ jildini yarating. Endi bloknotni oching блокнот ( пуск – программы – стандартные – блокнот ) va u yerga quyidagi matnni kiriting: <html> <head> <title> Мой первый шаг </title> </ head > < body > Здравствуйте, это моя первая страница. < br > Добро пожаловать! :) </ body > </ html > Ushbu hujjatni index . html nomini berib saqlang ( Файл - Сохранить Как , keyin hujjat nomini kiriting ) Kerakli teglar - bu har bir sahifangiz uchun har doim qo‘shishingiz kerak bo‘lgan teglar. <html> Bu teg hujjatni ochishi kerak. </html> Ushbu teg hujjatni yopishi kerak <head> </head> - hujjat boshi <body> </body> - hujjat tanasi <head> </head> orasida joylashgan barcha teglar qandaydir xizmat ma'lumotlaridir. Masalan, <title> - bu sarlavha. <body> </body> orasida joylashgan barcha teglar hujjatning bevosita mazmuni hisoblanadi. Endi Internet Explorer brauzerini ochamiz (Bloknotni yopmang, keyinroq kerak bo‘ladi) va brauzerda hujjatimizni ochamiz: Файл - Открыть - кнопка Обзор - Hujjatimiz index.html. 33 Agar *.html hujjatimizdagi biror narsani (bloknotda) o‘zgartirsak, u bizning brauzerimizda qanday ko‘rinishini ko‘rish uchun brauzerda ОБНОВИТЬ tugmasini bosishni unutmasligimiz kerak. Agar o‘zgarishlar ko‘rinmasa, demak siz biror joyda noto‘g‘ri yozgansiz yoki hujjatni saqlashni unutgansiz. Vazifa 2. Keling, xush kelibsiz so‘zlarini qizil rangga bo‘yaylik. Quyida ko‘rsatilganidek, ushbu qatorga buyruqlar qo‘shing: < font color ="# CC 0000"> Добро пожаловать! :) </ font > Rang - bu shrift yorlig‘i uchun parametr (atribut), bu holda u konteynerga kiritilgan matnning rangi uchun javobgardir; Agar siz <tanada> matn rangini o‘rnatmasangiz, u holda barcha sahifa matni sukut bo‘yicha qora rangda bo‘ladi. Vazifa 3. Keling, matnni ko‘k rangga aylantiramiz, faqat biz <font></font> yozgan matndan tashqari. Fon rangi allaqachon tanish <body> tegida o‘rnatiladi. Aniqlik uchun rangni qora rangga o‘rnatamiz. Keyin dasturingiz quyidagicha ko‘rinadi: <html> <head> <title> Мой первый шаг </title> </ head > < body text ="#336699" bgcolor ="#000000"> Здравствуйте, это моя первая страница. < br > < font color ="# CC 0000"> Добро пожаловать! </ font > :) </body> </html> E’tibor bering: biz bir vaqtning o‘zida <body> tegida hujjatdagi matn rangini ham, fon rangini ham belgilashimiz mumkin. Vazifa 4. Paragraflar yordamida biz matnni markazlashtirishimiz mumkin: 34 <p align="center">matn</p> Paragraflar yordamida biz matnni chapga tekislashimiz mumkin: <p align="left">matn</p> Hujjatning o‘ng chetida: <p align="right">matn</p> Hujjatning ikkala chetida (kenglik): <p align="justify">matn</p> Endi hujjatimizga paragraflar kiritamiz va matn qo‘shamiz. Matningizga o‘zgartirishlar kiriting: <html> <head> <title> Мой первый шаг </title> </head> <body text="#336699" bgcolor="#000000"> <p align="center"> Здравствуйте, это моя первая страница. <br> <font color="#CC0000">Xush kelibsiz!</font> :) </p> <p align ="justify"> Men yaqinda virtual hayot bilan tanisha boshladim, lekin ko‘p yillik an’anaga ko‘ra, yangi virtual do‘stlarim va tanishlarim uchun fotosuratlarimga qarashlari, men haqimda o‘qishlari, yozishlari uchun o‘z sahifamni yaratmoqchi edim. Mehmonlar sahifam kitobiga bir necha satr. Yoki tasodifiy mehmon to‘satdan men bilan tanishishni xohlaydi va mening boshqa virtual do‘stim bo‘ladimi? :) </p> </body> </html> Vazifa 5. Oltita sarlavha darajasi mavjud: 35 <H1> matn </H1> <H2> matn </H2> <H3> matn </H3> <H4> matn </H4> <H5> matn </H5> <H6> matn </H6> Shunday qilib, h1 eng muhim, h6 eng muhim emas. Matnga sarlavhalarni kiritish orqali siz tashrif buyuruvchingizga sahifada osonroq harakat qilishiga imkon yaratasiz. Ammo, agar siz matnning katta qismini ajratib ko‘rsatishni istasangiz, buning uchun sarlavhalardan foydalanib bo‘lmaydi. Buning uchun <font></font> tegining size atributi mo‘ljallangan bo‘lib, u kerakli shrift hajmini o‘rnatadi: <font size="+4"> matn </font> <font size="+3"> matn </font> <font size="+2"> matn </font> <font size="+1"> matn </font> <font size="+0"> matn </font> <font size="-1"> matn </font> <font size="-2"> matn </font> face bilan biz shrift turini o‘rnatishimiz mumkin. Qanday turdagi shriftlar standart bo‘lib, nazariy jihatdan har bir foydalanuvchi kompyuterida bo‘lishi kerak - bular: Vaqtlar; Times New Roman; Arial; Helvetica; kuryer; Verdana; Tahoma; Komikslar; Garamond. Keling, hujjatimizni o‘zgartiraylik. <html> <head> 36 <title> Мой первый шаг </title> </head> <body text="#336699" bgcolor="#000000"> <H3> <p align="center"> Здравствуйте, это моя первая страница. <br> <font color="#CC0000">Xush kelibsiz!</font> :) </p></H3> <p align="oqlash"> Men yaqinda virtual hayot bilan tanisha boshladim, lekin ko‘p yillik an’anaga ko‘ra, yangi virtual do‘stlarim va tanishlarim uchun fotosuratlarimga qarashlari, men haqimda o‘qishlari, mehmonlar kitobimga bir-ikki satr yozing. Yoki tasodifiy mehmon to‘satdan men bilan tanishishni xohlaydi va men buni bilaman <font size="+3">yana virtual do‘stmi? :)</font> </p> <font face="arial">Arial shrift namunasi</font> </body> </html> Vazifa 6. Hujjatga rasm qo‘shish uchun quyidagilarni qo‘shishingiz kerak: <img src="*.*"> Sizga qulay bo‘lishi uchun rasmlarni (o‘qituvchi tomonidan ko‘rsatilgan papkadan) hujjat bilan bir xil papkaga ko‘chiring. Vazifa 7. Dasturimiz matnini o‘zgartiring va 2 ta rasm qo‘shing. <html> <head> <title> Мой первый шаг </title> </head> 37 <body text="#336699" bgcolor="#000000"> <H3> < p align =" center "> Здравствуйте, это моя первая страница. <br> <img src="turtle.gif"> <br> <font color="#CC0000">Xush kelibsiz!</font> :) </p></H3> <p align ="justify"> Men yaqinda virtual hayot bilan tanisha boshladim, lekin ko‘p yillik a’anaga ko‘ra, yangi virtual do‘stlarim va tanishlarim uchun fotosuratlarimga qarashlari, men haqimda o‘qishlari, mehmonlar kitobimga bir-ikki satr yozing. Yoki tasodifiy mehmon to‘satdan men bilan tanishishni xohlaydi va men buni bilaman <font size="+3">yana virtual do‘stmi? :)</font> </p> <img src="machine.jpg"> <br> <font face="arial">Arial shrift namunasi</font> </body> </html> Vazifa 8. Hujjatni saqlang (endi faqat Файл – Сохранить ). Uni brauzeringizda ko‘ring (agar u ochiq bo‘lsa, ОБНОВИТЬ tugmasini bosing). Bizning sahifamiz bir nechta hujjatlardan iborat bo‘lishi mumkin. Ulardan biri asosiy (index.html) - u birinchi bo‘lib ochiladi va Internetdagi veb-saytingizda bo‘lishi kerak. Biz ushbu hujjatlarni havolalar yordamida bog‘laymiz. Shunday qilib, asosiy sahifadan, havolalardan foydalanib, biz fotosuratlar bilan sahifaga o‘tishimiz mumkin, bu sahifadan biz bosh sahifaga qaytishimiz mumkin, yoki, aytaylik, she’rlarimiz bilan sahifaga va hokazo. 38 Ushbu boshqa hujjatlarga havola (bizning sahifamizning qismlari) matn (ibora, so‘z) yoki rasm bo‘lishi mumkin. 9-topshiriq. Birinchidan, hali mavjud bo‘lmagan hujjatga havola yarataylik: …………… <br> <font face="arial">Arial shrift namunasi</font> <br> <a href="primer.html"> посмотреть далее </a> </body> </html> Hujjatni saqlang (endi faqat Файл – Сохранить ). 10-topshiriq. Keling, yangi hujjat yaratamiz ( Файл - Создать ). Keling, uni asosiy hujjatimiz index.html joylashgan papkaga primer.html ( Файл – Сохранить как …) ni saqlaymiz. Ushbu hujjatda biz jadval tuzamiz. Jadval quyidagi teg bilan belgilanadi: <table></table> Jadval qatorlar va ustunlardan (yacheykalardan) iborat, shuning uchun biz ularni ham ko‘rsatishimiz kerak. <tr></tr> - jadval qatori <td></td> - jadval ustuni (hujayra) Shunday qilib, endi biz jadvalimizni aniqlashimiz kerak: <html> <head> <title> Мой второй шаг </title> 39 </head> <tana> <jadval> <tr> <td>1x1</td> <td>1x2</td> <td>1x3</td> </tr> <tr> <td>2x1</td> <td>2x2</td> <td>2x3</td> </tr> </jadval> </body> </html> 11-topshiriq. Fon bgcolor= " цвет _ фона " atributi bilan belgilanadi. Fonni butun jadval uchun, qator uchun, katakcha uchun (bir qator ichida) o‘rnatish mumkin. Bizning holatda, biz har bir hujayra uchun fonni o‘rnatamiz. Tegishli qatorlarni o‘zgartiring: <jadval> <tr> <td bgcolor="#FFCC33">1x1</td> <td bgcolor="#336699">1x2</td> <td bgcolor="#FFCC33">1x3</td> </tr> <tr> <td bgcolor="#336699">2x1</td> <td bgcolor="#FFCC33">2x2</td> 40 <td bgcolor="#336699">2x3</td> </tr> </jadval> Hujjatni saqlang (endi faqat Файл – Сохранить ). Uni brauzeringizda ko‘ring. Vazifa 12. Hujayra ranglarini o‘zingiz o‘zgartiring. Kodlar Таблица цветов .htm faylida 13-topshiriq. Siz b height va width atributlaridan foydalanib, butun jadval uchun balandlik va kenglikni o‘rnatishingiz mumkin. Bizning misolimizda, keling, nafaqat balandlik va kenglikni o‘rnatamiz, balki hujayralar tarkibini darhol markazga to‘g‘rilaymiz. ………………. <jadval> <tr> <td height="35" width="50" bgcolor="#FFCC33"> <center> 1x1 </center> </td> <td width="50" bgcolor="#336699"> <center> 1x2 </center> </td> <td width="50" bgcolor="#FFCC33"> <center>1x3 </center> </td> </tr> <tr> <td height="35" width="50" bgcolor="#336699"> <center> 2x1 </center> </td> <td width="50" bgcolor="#FFCC33"> <center> 2x2 </center> </td> <td width="50" bgcolor="#336699"> <center> 2x3 </center> </td> </tr> </jadval> ………………….. 14-topshiriq. 41 Satr <Hr> tegi bilan belgilanadi va yopish tegini talab qilmaydi: (1) <Hr align ="right"> ( center или left ) (2) < Hr width ="30%"> ( ширина линии в процентах/пикселях ) (3) < Hr size ="6"> ( толщина линии ) (4) < Hr NoShade > ( отмена объемности ) (5) < Hr color =" cc 0000"> ( цвет линии ) Jadvaldan keyin qator qo‘shing: ………… </jadval> <Hr align="left" width="30%" size="6" color="cc0000"> </body> …………. 15-topshiriq. HTML hujjatlarda ikki turdagi ro‘yxatlarni ko‘rsatishga imkon beradi: Belgilangan ro yxatʻ Brauzer ushbu ro‘yxatning har bir elementidan oldin satr boshida yorliq bilan joylashadi va satrlarning o‘zini o‘ngga siljitadi. Raqamlangan ro‘yxat Raqamlangan ro‘yxatlarda har bir element turi va boshlang‘ich qiymati maxsus atribut bilan tuzilgan raqam bilan ta’minlangan. Raqamlangan ro‘yxat <OL> buyrug‘i yordamida belgilanadi. Chiziqdan keyin quyidagi qatorlarni qo‘shing: <UL> <LI>U qanday odam, bu Heffalump?</LI> <LI>Bu haqiqatan ham juda yomonmi?</LI> <LI>U ularni qanday sevadi?</LI> </UL> <OL> <LI>Qo‘pol bo‘ling.</LI> <LI>Ho-ho!</LI> 42 <LI>Qo‘rqinchli.</LI> </OL> 16-topshiriq. Bunday hujjatlarda siz nafaqat statik matnni, balki sudraluvchi chiziq yoki rasmni ham belgilashingiz mumkin. Ro‘yxatlar ostiga quyidagi qatorlarni qo‘shing: ………… <br> <br> <marquee height="10" width="270" bgcolor="#99CCFF"> yuguraylik </marquee> …………….. 17-topshiriq. Hujjatni saqlang (endi faqat Файл – Сохранить ). Barcha Notepad hujjatlarini yoping va brauzerda birinchi index.html faylimizni ishga tushiring. Bizning havolani tekshiring (u bizning ikkinchi hujjatimizga o‘tishi kerak). XULOSA. Bugungi kunda taqdimotlar yaratish va undan foydalanish ham muhim ahamiyat kasb etadi. Ta’limda taqdimotlardan nafaqat tijorat yoki namoyish vositasi sifatida, balki bilim berish maqsadlarida ham foydalanish mumkin. Albatta bunda ta’limda yangicha metodlardan qo‘llangan holda amalga oshiriladi. Bunday ta’lim berish jarayoni o‘qituvchi va o‘quvchi to‘g‘ridan-to‘g‘ri muloqot jarayoni ta’limni interaktiv metodlari yordamida olib boriladi. Buning uchun ta’lim 43 beruvchi (oliy o‘quv yurti, maktab va boshqalar) o‘qitiladigan predmetga tegishli ma’lumotlarni taqdimotlar har xil ko‘rinishlarda (matn, rasm, jadval, animasiya, tovushli ma’lumot va hatto video tasma ko‘rinishida) joylashi kerak. Ta’limning bunday ko‘rinishi noananaviy ta’lim deb yuritiladi. Noananaviy ta’lim bugungi kunga kelib dunyoning ko‘plab rivojlangan davlatlarida qo‘llanilib kelinmoqda. Noananaviy ta’limdan foydalanish natijasida inson anglashu eng oson bo‘lgan visual ma’lumotlarni kiritib talabalarga tushunarli tarzda taqdim etish imkoniyatlariga ega bo‘linadi. Bu kurs ishi davomida qiziqarli va insonlarda qiziqish uyg‘otadigan taqdimotlar yaratish ko‘nikmasini egalladim. Adobe Photoshop - bu foydalanuvchilarga turli maqsadlar uchun grafik tasvirlarni yaratish va tahrirlash imkonini beruvchi kuchli vositadir. Photoshopdan foydalanishning mashhur usullaridan biri bu veb-sahifalar uchun grafik yaratishdir. Photoshopda grafikalar yaratish orqali foydalanuvchilar o‘zlarining veb-sahifalari tashrif buyuruvchilar uchun vizual va jozibador bo‘lishini ta’minlashlari mumkin. Veb-grafika uchun Photoshop dasturidan foydalanishning asosiy afzalliklaridan biri bu veb-sahifa dizayniga mos ravishda osongina moslashtiriladigan yuqori sifatli tasvirlarni yaratish qobiliyatidir. Photoshop foydalanuvchilarga ranglarni sozlash, matn qo‘shish, filtrlar va effektlarni qo‘llash kabi turli xil usullarda tasvirlarni boshqarish imkonini beruvchi keng ko‘lamli vositalar va xususiyatlarni taklif etadi. Bunday nazorat darajasi foydalanuvchilarga o‘ziga xos va ko‘zni qamashtiruvchi grafiklarni yaratish imkonini beradi, bu ularning web sahifalarini raqobatchilardan ajralib turishiga yordam beradi. Veb-grafika uchun Photoshopdan foydalanishning yana bir afzalligi bu Internet uchun tasvirlarni optimallashtirish qobiliyatidir. Photoshop foydalanuvchilarga rasmlarni JPEG va PNG kabi turli formatlarda saqlash va tasvir sifatini yo‘qotmasdan fayl hajmi imkon qadar kichik bo‘lishini ta’minlash uchun tasvir sifatini sozlash imkonini beradi. Bu veb-grafika uchun juda muhim, chunki katta hajmdagi fayllar veb-sahifani yuklash vaqtini sekinlashtirishi mumkin, natijada foydalanuvchi tajribasi yomon bo‘ladi. 44 Statik tasvirlarni yaratishdan tashqari, Photoshop veb-sahifalar uchun tugmalar va navigatsiya paneli kabi interaktiv grafikalarni yaratish vositalarini ham taklif etadi. Ushbu interfaol elementlar veb-sahifadan foydalanish qulayligini yaxshilashga yordam beradi va tashrif buyuruvchilar uchun navigatsiya va kontent bilan o‘zaro munosabatda bo‘lishni osonlashtiradi. Umuman olganda, Adobe Photoshop veb-sahifalar uchun grafik ma’lumotlarni yaratish uchun qimmatli vositadir. Uning keng assortimenti va funktsiyalari veb-sahifaning umumiy dizayni va foydalanuvchi tajribasini yaxshilaydigan yuqori sifatli, vizual jozibali grafiklarni yaratishni osonlashtiradi. Statik tasvirlar yoki interfaol elementlar yaratishdan qat’i nazar, Photoshop foydalanuvchilarga Internet uchun qiziqarli va professional ko‘rinishdagi grafikalarni yaratish uchun zarur bo‘lgan vositalarni taqdim etadi . FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 1.O‘zbekiston Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida” gi qonuni va “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”. 2020-yil 29-avgust 2.O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limining davlat ta’lim standartlarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi 187-sonli qarori.2017-yil,6-aprel. 45 3.O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Umumiy o‘rta talim to‘g‘risida ”gi 140-son qarori,2017-yil,15-mart. 4. Sh.Mirziyoyev “Erkin va farovon ,demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz”. “O‘zbekiston” nashriyoti,2016-yil. 5.Sh.Mirziyoyev “Buyuk kelajagimizni mard va olijanob xalqimiz bilan birga quramiz”, ”O‘zbekiston”nashriyoti, 2017-yil. ASOSIY ADABIYOTLAR. 1. Mamarajabov М . Е ., Tursunov S.Q., Nabiulina L. “Kompyuter grafikasi va web- dizayn”. Darslik. – Toshkent: Cho lpon nomidagi NMIU, 2013. – 376 b.ʻ 2. Yo‘ldoshev U., Mamarajabov M., Tursunov S.Q. Pedagogik Web-dizayn. Oliy ta’lim muassasalari uchun qo‘llanma. – T.: “Voris” nashriyoti, 2013. 3. Rixsiboyev T., Rixsiboyeva X., Tursunov S. Kompyuter grafikasi. Darslik. – Toshkent: “Tafakkur qanoti”, 2018. – 304 b. 4. Mamarajabov М . Е ., Nabiulina L., Tursunov S.Q., Nabiulina L. Kompyuter grafikasi va web-dizayn. Darslik. – Toshkent: “Cho lpon”, 2013. – 376 b. ʻ 5. Yo‘ldoshev U., Mamarajabov M., Tursunov S.Q. Pedagogik Web-dizayn. Oliy ta’lim muassasalari uchun qo‘llanma. – Toshkent: “Voris”, 2013. – 232 b 6. F.Alimov, Sh. Razzoqov, Sh. Yo‘ldoshyev, U. Ibragimov. Kompyuter grafikasi asoslari. O‘quv qo‘llanma. Noshir nashriyoti. Toshkent - 2014 yil 9 . Razzoqov Sh.I. , Yo‘ldoshev Sh.S., Ibragimov U.M. “Kompyuter grafikasi” Kasb- hunar kollejlari uchun “NOSHIR”- TOSHKENT-2023 yil. 10. J.F.Yo‘ldoshev, S.Usmonov “Ilg‘or pedagogik texnologiyalar”.Toshkent sh. “O‘qituvchi” 2021 y Elektron ta’lim resurslari: 1. http://www.edu.uz – O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi portal. 2. http://www.uzedu.uz – O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi veb sayti. 3. http://www.eduportal.uz - O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi axborot ta’lim portal. 46 4. http://www.bimm.uz - O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi 47

Adobe photoshop grafik muharriri yordamida web-sahifada grafik ma’lumotlarni aks ettirish

Sotib olish