Dokument ma'lumotlari

Narxi 50000UZS
Hajmi 74.8KB
Xaridlar 0
Yuklab olingan sana 15 Iyun 2024
Kengaytma docx
Bo'lim Kurs ishlari
Fan Psixologiya

Sotuvchi

ISROILJONOVLAR

Ro'yxatga olish sanasi 31 May 2024

13 Sotish

Bolalar kasalliklarida bemorlar psixologiyasi masalalari

Sotib olish
BOLALAR KASALLIKLARIDA BEMORLAR PSIXOLOGIYASI MASALALARI Reja: KIRISH. I BOB. BOLALARNING SURUNKALI KASALLIKLARIDA PSIXOLOGIK MULOHAZALAR 1.1. Bolalar astmasining profilaktik vositachiligining ahamiyati bo'yicha psixota'lim 1.2. Bemorlarda uchraydigan noyob muammolar 1.3. Yosh bolalarda dori-darmonlarga rioya qilish I bob bo’yicha xulosa II BOB. BOLALARNING SURUNKALI KASALLIKLARI UCHUN PSIXOLOGIK ARALASHUVLAR: PROFILAKTIKA VA TERAPEVTIK TADBIRLARNING TA'SIRI. 2.1. Davolanishga rioya qilish va surunkali kasallik bilan kurashish 2.2. Davolashga rioya qilish uchun to'siqlar va yordam beruvchilar II bob bo’yicha xulosa Xulosa va tavsiyalar Foydalanilgan adabiyotlar KIRISH. Mustaqillik yillarida xalqimizning salomatligini saqlash davlatning asosiy ustuvor yo’nalishlaridan biri bo’lgan va yo’nalishda davlat dasturlari asosida ulkan ishlar amalga oshirilgan. Fikrimizning isboti uchun mustaqillik yillarida respublikamiz aholisining o’rtacha umri 68 yoshdan 76 yoshga uzayganligini aytib o’tish joiz. Jamiyatning rivojlanishi va aholining salomatligini saqlashda onalar va bolalarning to’g’ri ovqatlanishini ilmiy asosda tashkil etish ham dolzarb masala hisoblanadi. Farzandlarni o’qitishdan oldin uning miyasini oila va shifokorlar bilim qabul qilishga tayyorlashi kerak. Bolaning miyasi bilim olishga qobiliyatli bo’lib shakllanishi uchun homilador ona vitamin va mikroelementlarga boy oziq-ovqatlar bilan ovqatlanishi lozim. Farzandlarni to’g’ri va rasional ovqatlantirish ham ularni sog’lom va bilimli bo’ lib yetishishining muhim omillaridan biri bo’lib hisoblanadi. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.M. Mirziyoyev tomonidan qabul qilingan «2017-2021 yillarda O’zbekiston respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha harakatlar strategiyasi»da ayollar hamda qizlarning salomatligini mustahkamlash, ular orasida jismoniy tarbiya va sportni ommalashtirish maqsadida “Sog’lom ona – sog’lom bola” shiori ostida an’anaviy mintaqaviy tadbirlarni o’tkazish rejalashtirilgan. Respublikada oilalar farovonligini ta’minlash, oilalar va mahallalarda ijtimoiy-ma’naviy muhitning barqarorligini saqlash, sog’lom turmush tarzini yanada mustahkamlash, sog’lom va barkamol avlodni tarbiyalashda jamoat tashkilotlarining ijtimoiy hamkorligini keng yo’lga qo’yishni amalga oshirish ta’kidlangan. Surunkali kasalligi bo'lgan pediatrik bemorlar va o'smirlar/yosh kattalar (AYA) uchun omon qolish darajasi sezilarli darajada oshganiga qaramay, ushbu zaif yosh guruhidagi bemorlar o'zlarining kasalliklari, davolanishlari yoki sog'lig'ining noto'g'ri xatti-harakatlari bilan bog'liq bir yoki bir nechta salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfi yuqori. . Sog'likka mos kelmaydigan xatti-harakatlar oxir-oqibatda salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfini oshirishi mumkin, jumladan: kasallanish va o'lim darajasining oshishi, depressiya, o'z joniga qasd qilish va o'z joniga qasd qilish, tana hurmati bilan bog'liq muammolar, jismoniy faoliyatning buzilishi, charchoqning kuchayishi, semirib ketish, ruhiy tushkunlikning kuchayishi va sifatsizligi hayot Garchi ushbu maqolaning diqqat markazida bo'lmasa-da, jinsiy faollik va giyohvand moddalarni suiiste'mol qilish kabi yuqori xavfli xatti-harakatlar o'smirlar va yoshlar orasida ham keng tarqalgan bo'lib, bu oxir-oqibat salomatlik xatti-harakatlari va natijalariga ta'sir qilishi mumkin. Shunday qilib, surunkali kasalligi bo'lgan bolalar va o'smirlar / yosh kattalar (AYA) bemorlar jinsiy faoliyat va giyohvand moddalarni suiiste'mol qilish kabi xavfli salomatlik xatti-harakatlarini baholashdan chetlashtirilmasligi kerak. Valensiya va boshqalar. surunkali kasallikka chalingan o'smirlar ko'pincha bilim va kontratseptiv vositalardan foydalanishning kamayishi haqida xabar berishlarini aniqladilar. Shu bilan birga, surunkali kasalligi bo'lgan o'smirlar sog'lom tengdoshlariga qaraganda moddalarni iste'mol qilish va boshqa huquqbuzarlik xatti-harakatlarining pastligi haqida xabar berishdi, spirtli ichimliklar eng ko'p ishlatiladigan modda sifatida qayd etilgan. Kasallik traektoriyasi bo'ylab, ayniqsa o'smirlar va yosh kattalardagi bemorlarning populyatsiyalarida salomatlik xatti-harakatlarida individual o'zgaruvchanlik mavjudligi yaxshi hujjatlashtirilgan. Salomatlikni mustahkamlash bo'yicha profilaktika va terapevtik tadbirlarda ishtirok etish bilan jiddiy e'tibor bilan, muammoli salomatlik xatti-harakatlarini vaqt o'tishi bilan yumshatish va oxir- oqibat oldini olish mumkin. Kurs ishining predmeti. Bolalar kasalliklarida bemorlar psixologiyasi masalalarining nazariy tahlili. Kurs ishining ob'ekti: Bolalar kasalliklarida bemorlar psixologiyasi masalalari . Kurs ishining maqsadi: Bolalar kasalliklarida bemorlar psixologiyasi masalalarining nazariy tahlili o rganish.ʼ K urs ishining vazifalari. Bolalar kasalliklarida bemorlar psixologiyasi masalalarining nazariy tahlil qilish va ular psixologik yordam berish . Kurs ishining metodlari : Kontent analiz metodidan foydalanildi va mavzu nazariy tahlil qilindi . Kurs ishining tuzilishi. 2 bob, 5 tа раrаgrаf, xulosаlаr tаvsiyаlаr vа foydalanilgan аdаbiyotlаr ro’yxаtidаn iborаt. I BOB. BOLALARNING SURUNKALI KASALLIKLARIDA PSIXOLOGIK MULOHAZALAR 1.1. Bolalar astmasining profilaktik vositachiligining ahamiyati bo'yicha psixota'lim Surunkali kasalligi bo'lgan pediatrik bemorlar va o'smirlar/yosh kattalar (AYA) uchun omon qolish darajasi sezilarli darajada oshganiga qaramay, ushbu zaif yosh guruhidagi bemorlarda ularning kasalliklari, davolanishi yoki sog'lig'iga mos kelmaydigan bir yoki bir nechta salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfi yuqori. xatti-harakatlar. Sog'likka mos kelmaydigan xatti-harakatlar oxir-oqibatda salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfini oshiradi, jumladan: kasallanish va o'lim ko'rsatkichlarining oshishi, jismoniy faoliyatning buzilishi, charchoqning kuchayishi, semirish, ruhiy tushkunlikning kuchayishi va hayot sifatining yomonlashishi. Salomatlikni mustahkamlash bo'yicha profilaktika va terapevtik tadbirlarda ishtirok etish bilan jiddiy e'tibor bilan, muammoli salomatlik xatti- harakatlarini vaqt o'tishi bilan yumshatish va oxir-oqibat oldini olish mumkin. Ma'lumki, yaxshilangan psixologik faoliyat va moslashuvchan kurash sog'liq holatini yaxshilashga olib kelishi mumkin. Ushbu maqolada bolalar surunkali kasalliklarida turli xil psixologik aralashuvlarni ko'rsatadigan to'rtta misol keltirilgan. To'rtta misolda ko'rinib turibdiki, pediatrik psixologlar o'tkir va surunkali kasalliklarga chalingan bemorlarga sog'lig'ini mustahkamlash, qat'iy rioya qilish va o'z-o'zini boshqarishni rag'batlantirish, kognitiv xulq-atvor terapiyasi, xulq-atvor terapiyasi, tibbiy yordam, ota-onalarni o'qitish va motivatsion intervyu. Bizning misollar seriyamiz shuni ko'rsatadiki, xatti- harakatlarning eng ta'sirli o'zgarishi uchun aralashuvlar kombinatsiyasi ko'pincha eng samarali hisoblanadi. Surunkali kasalligi bo'lgan pediatrik bemorlar va o'smirlar/yosh kattalar (AYA) uchun omon qolish darajasi sezilarli darajada oshganiga qaramay, ushbu zaif yosh guruhidagi bemorlar o'zlarining kasalliklari, davolanishlari yoki sog'lig'ining noto'g'ri xatti-harakatlari bilan bog'liq bir yoki bir nechta salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfi yuqori. . Sog'likka mos kelmaydigan xatti-harakatlar oxir-oqibatda salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfini oshirishi mumkin, jumladan: kasallanish va o'lim darajasining oshishi, depressiya, o'z joniga qasd qilish va o'z joniga qasd qilish, tana hurmati bilan bog'liq muammolar, jismoniy faoliyatning buzilishi, charchoqning kuchayishi, semirib ketish, ruhiy tushkunlikning kuchayishi va sifatsizligi hayot Garchi ushbu maqolaning diqqat markazida bo'lmasa-da, jinsiy faollik va giyohvand moddalarni suiiste'mol qilish kabi yuqori xavfli xatti-harakatlar o'smirlar va yoshlar orasida ham keng tarqalgan bo'lib, bu oxir-oqibat salomatlik xatti-harakatlari va natijalariga ta'sir qilishi mumkin. Shunday qilib, surunkali kasalligi bo'lgan bolalar va o'smirlar / yosh kattalar (AYA) bemorlar jinsiy faoliyat va giyohvand moddalarni suiiste'mol qilish kabi xavfli salomatlik xatti-harakatlarini baholashdan chetlashtirilmasligi kerak. Valensiya va boshqalar. surunkali kasallikka chalingan o'smirlar ko'pincha bilim va kontratseptiv vositalardan foydalanishning kamayishi haqida xabar berishlarini aniqladilar. Shu bilan birga, surunkali kasalligi bo'lgan o'smirlar sog'lom tengdoshlariga qaraganda moddalarni iste'mol qilish va boshqa huquqbuzarlik xatti-harakatlarining pastligi haqida xabar berishdi, spirtli ichimliklar eng ko'p ishlatiladigan modda sifatida qayd etilgan. Kasallik traektoriyasi bo'ylab, ayniqsa o'smirlar va yosh kattalardagi bemorlarning populyatsiyalarida salomatlik xatti-harakatlarida individual o'zgaruvchanlik mavjudligi yaxshi hujjatlashtirilgan. Salomatlikni mustahkamlash bo'yicha profilaktika va terapevtik tadbirlarda ishtirok etish bilan jiddiy e'tibor bilan, muammoli salomatlik xatti-harakatlarini vaqt o'tishi bilan yumshatish va oxir- oqibat oldini olish mumkin. Salomatlik xulq-atvoriga ta'sir ko'rsatishi mumkin bo'lgan maxsus xavf va himoya omillariga va natijada individual bemorlarning sog'lig'iga ta'sir qiluvchi omillarga qaratilgan moslashtirilgan va shaxsiylashtirilgan profilaktika va terapevtik tadbirlar salbiy ta'sirlar xavfini kamaytirish uchun juda zarurdir. Surunkali kasallik tashxisi qo'yilgan bemorlarda ko'pincha tashvish va depressiyaning yuqori darajalari, jismoniy faollikning pasayishi, charchoqning kuchayishi va hayot sifatining pasayishi kabi psixologik stressning kuchayishi haqida xabar berishning kuchli dalillari mavjud. O'smirlar va yoshlarda (AYA) keng tarqalgan surunkali kasalliklar, masalan, astma, psixologik stress bilan bog'liq bo'lgan biologik belgilar (masalan, neyropeptid Y) bilan bog'liq. AYA saratonidan omon qolganlarning psixologik ehtiyojlarini o'rganuvchi tadqiqotda omon qolganlarning 82% xatti-harakatlar, kognitiv va hissiy sohalar bilan bog'liq kamida bitta tashvish borligini bildirdi; ammo, bu bemorlarning faqat 38% psixologik davolanishga yuborilgan va olingan. Bundan tashqari, leykemiya bilan og'rigan pediatrik bemorlar ham jismoniy, ijtimoiy va akademik faoliyatning pastligini ko'rsatdi. Ko'rinib turibdiki, barcha bemorlar populyatsiyalari psixologik xizmatlarni olishdan foyda ko'radilar. Ma'lumki, bemorning sog'lig'iga bo'lgan e'tiqodi (ya'ni, o'z kasalligi va unga bog'liq davolanishga qanday qarashi) salomatlik xatti-harakatlariga ta'sir qilishi mumkin. O'z kasalliklarini jiddiy deb biladigan, o'zini zaif deb biladigan va kasallik traektoriyasi bo'ylab sog'lom xulq-atvor bilan shug'ullanish muhimligini tan olgan bemorlar vaqt o'tishi bilan ijobiy salomatlik xatti-harakatlariga moyil bo'ladilar; bularga psixologik salomatlik va farovonlikka qaratilgan profilaktika va terapevtik tadbirlarda ishtirok etish, jismoniy faoliyat bilan shug'ullanish va optimal rioya qilish, yaxshi uyqu gigienasi va sog'lom ovqatlanish kabi sog'lom turmush tarzini saqlash kiradi Psixologik faoliyatni yaxshilash va moslashishga moslashish sog'liq holatini yaxshilashga olib kelishi mumkin. Garchi pediatrik va AYA bemorlari surunkali kasalliklar va davolanish bilan bog'liq yuk tufayli psixologik stressning kuchayishi, moslashish qiyinchiliklari va hayot sifatining pasayishi haqida xabar berishsa-da, AYA bemorlari ko'pincha ushbu qiyin rivojlanish davriga xos bo'lgan qo'shimcha qiyinchiliklar haqida xabar berishadi; Bularga xavf ostidagi xavfsizlik hissi va xavfsizlikning pasayishi, nazoratni yo'qotish hissi, tana qiyofasi bilan bog'liq tashvishlar, o'z-o'zini hurmat qilishning pasayishi va o'z-o'zini o'zgartirish hissi, shaxslararo munosabatlardagi qiyinchiliklar, kundalik hayotdagi buzilishlar (masalan, akademik, ish), ota-onaning kuchayishi kiradi. -o'smirlik mojarosi va tahdid ostidagi mustaqillik hissi. Ushbu maqolada tasvirlangan holatlar va tegishli ma'lumotlar Institutsional Tekshirish Kengashi (IRB) roziligini olishdan ozod qilingan. IRB roziligi faqat beshdan ortiq bemorni qamrab olgan amaliy tadqiqotlar/seriyalar uchun talab qilingan. Barcha bemorlar va ularning oilalari davolanishga rozi bo'lishdi va ularning aniqlanmagan ma'lumotlaridan foydalanish uchun og'zaki rozilik (<18 yosh) yoki og'zaki rozilik (>18 yosh) berdilar. Biz muhokama qiladigan birinchi bemor 14 yoshli afro-amerikalik erkak bo'lib, og'ir, doimiy astma tashxisi qo'yilgan. U pediatrik psixologga og'iz orqali yuboriladigan steroidlar va inhaler kortikosteroidlarga surunkali rioya qilmaslik, ota-ona va bola mojarosi va sog'lig'iga ta'sir qiladigan noto'g'ri sog'liq xatti- harakatlari tarixi uchun yuborilgan. Yo'naltirishdan oldin bemorga astmaning kuchayishi uchun bir marta shoshilinch tashrif buyurilgan, undan oldin uzoq vaqt kasalxonaga yotqizilgan, shu jumladan intubatsiya va reanimatsiya bo'limida (ICU) yordam olish zarurati. O'pka guruhi, uning tez tibbiy yordam bo'limiga yaqinda tashrif buyurishi va uzoq vaqt kasalxonaga yotqizilishi, ehtimol, ota-onalar va o'smirlar o'rtasidagi ziddiyatning kuchayishi sharoitida dori-darmonlarni qabul qilmaslik bilan bog'liq deb taxmin qilishdi. Bemor uning asosiy g'amxo'rligi va qonuniy vasiysi bo'lgan biologik onasi bilan yashagan. U besh farzandning eng kattasi edi, ularning hammasi bir xonadonda yashar edi. Oilada bir qator ruhiy- ijtimoiy stresslar mavjud edi, jumladan, surunkali kasalliklar, moliyaviy qiyinchiliklar va past ijtimoiy-iqtisodiy ahvol, doimiy uy-joy muammolari, jumladan, astma belgilari paydo bo'lishi mumkin bo'lgan mog'or va qo'ziqorinlar bo'lgan bir nechta oila a'zolariga g'amxo'rlik qilish. Psixologik davolash ko'p qirrali yondashuvni o'z ichiga olgan bo'lib, unga rioya qilish va salomatlikni mustahkamlash tadbirlari, muammolarni hal qilish, motivatsion suhbatlar va oilaga qaratilgan tadbirlar kiradi. Ushbu bemor, shuningdek, dori-darmonlarni og'iz steroidlariga rioya qilishning ob'ektiv modellarini baholash uchun elektron monitor oldi. Ushbu bemor bilan asosiy e'tibor davolash muvaffaqiyati uchun to'siqlarni aniqlash orqali uning dori- darmonlarga rioya qilishini yaxshilash edi. Bu bemor va uning buvisi ham uning dori-darmonlarga rioya qilishiga oid izchil fikr-mulohazalarni olishdi va oilaga qaratilgan aralashuvlar. Har bir sessiya davomida elektron monitoring qurilmasi yuklab olindi va muvaffaqiyatga erishish uchun to'siqlarni aniqlash uchun dori- darmonlarga rioya qilish natijalari ko'rib chiqildi. Kambag'al rioya qilishga hissa qo'shuvchi omillardan biri dori-darmonlarni qabul qilishni unutish edi, shuning uchun qaysi strategiyalar to'plami uning dori-darmonlarga rioya qilishini yaxshilaganligini aniqlash uchun bir nechta strategiyalar qo'llanildi (masalan, o'z- o'zini nazorat qilish taqvimi, uyg'otuvchi soat, ota-ona nazorati, dori-darmonlarni belgilangan tartiblar bilan bog'lash kabi yashirin eslatmalar, post-it qaydlari va boshqalar). Bu bemor, shuningdek, astma uchun profilaktika uchun kunlik og'iz orqali qabul qilinadigan dori-darmonlarni qabul qilish mantiqiyligini bilmasligini aytdi. Shunday qilib, bizning mashg'ulotlarimizning bir qismi astma va dori- darmonlar haqida ma'lumot berishga qaratilgan edi. Motivatsion intervyu salomatlik xulq-atvorini o'zgartirishga turtki bo'lgan bemorga asoslangan omillarni aniqlash uchun ishlatilgan. Nihoyat, bemor va buvisi ota-ona va bola mojarosini kamaytirish va o'smir avtonomiyasi uchun ota-onalarni qo'llab-quvvatlashni rag'batlantirish uchun oilaviy aralashuvlar bilan shug'ullanishdi. Bemorning dori- darmonlarga rioya qilish darajasi har haftada bir haftada bir marta psixologik aralashuvlarni olgandan keyin bir oy davomida yaxshilandi. 1.2. Bemorlari uchun noyob muammolar Yuqorida ko'rib chiqilgan va oldingi holatda ko'rsatilgandek, surunkali kasalligi bo'lgan AYA bemorlari ko'pincha rivojlanishning muhim davri sharoitida surunkali kasalliklarini boshqarishda noyob qiyinchiliklar haqida xabar berishadi. SS tipidagi o'roqsimon hujayrali kasallik tashxisi qo'yilgan 19 yoshli afro-amerikalik ayol dori-darmonlarni qabul qilmaslikning surunkali tarixi uchun pediatrik psixologga yuborilgan. Bemorning aytishicha, u besh yildan ortiq dori- darmonlarni buyurganidek qabul qilmagan. Yo'naltirish vaqtida u o'roqsimon hujayrali og'riqli inqirozlarning ko'payishi va kasalligi yoki og'riq uchun dori- darmonlarni qabul qilishni istamasligi haqida xabar berdi. Shunisi e'tiborga loyiqki, uning o'roqsimon hujayrali kasalligi bilan bog'liq jim va subklinik insult tarixi bo'lgan. Oldingi neyropsixologik testlarga asoslanib, natijalar pastki o'lchovlar bo'yicha sezilarli o'zgaruvchanlik bilan chegaradan pastgacha o'rtacha IQni ko'rsatdi. Unga, shuningdek, o'qishda o'ziga xos o'rganish nogironligi, diqqat va ijro etuvchi funktsiyalarda nuqsonlar tashxisi qo'yilgan. Bu kamchiliklarga qaramay, bu yosh ayol o'zining tibbiy yordamini boshqarish uchun to'liq javobgar edi, bu esa kuchdir; ammo, u ko'pincha onasidan yoki hayotidagi boshqa yordam sheriklaridan kerak bo'lganda ham yordam olishdan bosh tortdi. Dastlabki mashg'ulot uchun psixolog bilan uchrashganda, u pediatrik psixolog bilan ishlashni istamasligini bildirdi, bu so'nggi besh yil ichida bir nechta psixologlarni ko'rganligini va bu psixologning sog'lom turmush tarzini olib borish motivatsiyasini kuchaytirishiga ishonchi pastligini bildirdi bu o'ziga xos bemorda besh yil davomida kasallikni yomon davolashning surunkali tarixi bo'lgan, bu bolalar o'roqsimon hujayrali bemorlar uchun tavsiya etilganidan sezilarli darajada yuqori ferritin darajasidan dalolat beradi. Saqlangan ferritin miqdori saqlangan temir miqdorini aks ettiradi; o'sha paytda kasallikni yaxshi boshqarish <800 darajalari bilan ko'rsatilgan bu o'ziga xos bemorning laboratoriya ko'rsatkichlari tavsiya etilganidan ancha yuqori bo'lgan va shuning uchun nojo'ya ta'sirlar, jumladan, jigar etishmovchiligi xavfi yuqori edi. Bir qator aralashuv strategiyalari ushbu bemorning o'zini o'zi boshqarish xatti-harakatlarini, rioya qilish va salomatlik xatti-harakatlarini yaxshilash bilan samarali bo'ldi. Davolanishni boshlaganida, bu bemor tez-tez kelajagi juda uzoqda ekanligini xabar qildi, shuning uchun u dastlab moslashuvchan xatti-harakatini o'zgartirishga undamadi. Dastlabki bir nechta mashg'ulotlar bemorning xatti- harakatlarini o'zgartirish uchun motivatsiyani kuchaytirish strategiyalariga, jumladan, bolalik va o'smirlik davrida o'zini o'zi boshqarishning yomonligi va kelajakdagi sog'liq natijalari bilan bog'liqlik o'rtasidagi munosabatlar atrofida psixo-ta'lim berishga qaratilgan edi. Shuningdek, biz dori-darmonlarni qabul qilishdagi to'siqlarni aniqlash bo'yicha bir necha mashg'ulotlar o'tkazdik, bu esa dori tarkibi tufayli dori-darmonlarni bo'g'ib qo'yishdan sezilarli qo'rqishni aniqladi. Bu klinisyenga ushbu qo'rquvni kamaytirish strategiyalariga e'tibor qaratishga imkon berdi, bu esa vaqt o'tishi bilan uning dori-darmonlarga rioya qilishini yaxshiladi. Eng qizig'i shundaki, bu bemor vaqt o'tishi bilan uni ochish va dori-darmonlarni qabul qilmaslik qo'rquvi tufayli elektron monitoring moslamasidan foydalanish uchun mos nomzod bo'lmasligini aytdi. Shunday qilib, biz muqobil kuzatuv tizimini (MangoHealth) aniqladik, uning xabar berishicha, u “halol” foydalanishi mumkin, chunki bu unga dori-darmonlarni qabul qilish bo'yicha eslatmalar bilan birga uni qabul qilmaganligini va keyin qabul qilganini aytish imkoniyatini beradi. MangoHealth uch hafta davomida amal qilish darajasi 0% dan 70% gacha oshganini ko'rsatdi. Bu bemorning xabar berishicha, dori- darmonlarga rioya qilish uning oilasi va do'stlari tomonidan qo'llab-quvvatlanishi, jumladan, Facebookda do'stlari va oila a'zolaridan ijobiy fikrlarni olish natijasida yaxshilangan. U, shuningdek, kichik jiyani unga dori-darmonlarni aralashtirishda yordam berdi, bu unga yoshi ulg'aygan sayin jiyani bilan vaqt o'tkazish imkoniyatini ta'minlash uchun hozirgi paytda dori-darmonlarga rioya qilish muhimligini tushunishga imkon berdi. Nihoyat, uning dori-darmonlarni qabul qilish bilan bog'liq qo'rquvini aniqlash, uning tashvishlarini kamaytirish va unga oldindan ko'rsatma berish sog'liqning moslashuvchan xatti-harakatlarini o'zgartirishga yordam berdi. 1.3. Yosh bolalarda dori-darmonlarga rioya qilish O'smirlar va yoshlar o'zlarining surunkali kasalliklarini boshqarish uchun birinchi navbatda mas'ul bo'lishlari mumkin bo'lsa-da, yosh bolalar kasalliklarni davolashda faol ishtirok etishlari ham muhimdir. Bu holat yosh bolalar uchun dori- darmonlarga rioya qilish qanday qiyinchilik tug'dirishi mumkinligini ko'rsatadi. O'tkir limfoblastik leykemiya tashxisi qo'yilgan 5 yoshli oq tanli erkak og'iz orqali qabul qilingan dori-darmonlarni qabul qilishda qarshilik kuchayganligi sababli psixologiyaga taqdim etildi (ota-onasi uchun dori-darmonlarni qabul qilish kurash edi). Ota-onalar, og'iz orqali yuboriladigan dori-darmonlarning ta'mi va tuzilishidan shikoyat qilishda yangi boshlangan tabletkalarni yutishda qiyinchiliklar tufayli u endi qiyinroq vaqtni boshdan kechirayotganini aytdi. Bu yigitga har kuni beriladigan suyuq 6-merkaptopurin va har oy qisqa muddatga suyuq metotreksat buyurilgan. U onasi va otasi bilan yashagan va yolg'iz farzand edi. Uning qat'iyligini yaxshilash uchun bir qator strategiyalar qo'llanildi, jumladan, bemorga har bir davolanish tugagandan so'ng qutilarni belgilashga imkon beradigan kun tartibi va jadvalini ishlab chiqish va kun davomida har bir davolash faoliyati qachon sodir bo'lishini oldindan bilish uchun strategiyalar. dori ta'mini yaxshilash strategiyalari, vositachilik bilan bog'liq qo'rquv va stressni kamaytirish uchun xatti-harakatni o'zgartirish va rioya qilishni rag'batlantirish strategiyalaridan foydalanish va dori-darmonlarni qabul qilishning muvaffaqiyatini oshirish uchun bemorni tabletkalarni yutish bilan davolashga jalb qilish. Bir necha mashg'ulotlardan so'ng, ota-onalar rioya qilish va ota-ona va bola munosabatlari dinamikasida sezilarli yaxshilanishlar haqida xabar berishdi (ya'ni, bemor endi dori-darmonlarni qabul qilishga chidamli emas edi). Surunkali kasalligi bo'lgan ko'plab bemorlar boshdan kechiradigan invaziv tibbiy muolajalar, ayniqsa, qo'rqinchli yoki og'riqli deb hisoblansa, ularga shikast etkazishi mumkin. Murakkab tibbiy tarixga ega 9 yoshli Dominiklik erkak, shu jumladan urologik kasallik, siydikni ushlab turish tufayli muntazam ravishda urodinamika tadqiqotlarini (UDS) talab qildi. U UDS protseduralari bilan bog'liq tibbiy jarohatni kamaytirish va tibbiy yordamini yaxshilash uchun pediatrik psixologiya tadbirlariga yuborildi. U va uning onasi "barcha" tibbiy muolajalar va barcha tibbiy yordam bilan bog'liq bo'lgan o'ziga xos fobiyalar, shu jumladan uning murakkab tibbiy muammolari bo'yicha invaziv bo'lmagan tibbiy muolajalarga borish bilan bog'liq jiddiy tashvish haqida xabar berishdi. Bu yigit, shuningdek, yuqori tashvishli sharoitda tibbiy muolajalar paytida sezilarli hissiy va xatti-harakatlarning buzilishi tarixiga ega edi (ya'ni, u tepadi, yig'laydi, qichqiradi, turtadi, uradi, tishlaydi va shifokorlarga tahdid qiladi). Uning tartibsizligi ota- onalar, tibbiy yordam ko'rsatuvchi va xavfsizlik xodimlari tomonidan protseduralar paytida uni ushlab turuvchi ko'plab holatlarga olib keldi, bu esa tibbiy travma va xavotirga olib keldi. Ushbu bemorni ikki seans davomida pediatrik psixolog unga tibbiy yordam ko'rsatish va tizimli desensitizatsiyaga jalb qilish uchun ko'rgan (qarang. 4- rasm ). Uning urologik buzilishi tufayli bu bemor har ikki soatda bo'shatib turishi kerak edi. Bo'shatish paytida og'riq tarixi tufayli u tez-tez hojatxonadan foydalanishni kutardi, bu esa siydikni ushlab turish va oqish muammolariga olib keldi. Ona va bemorga bo'shliqni kuchaytirish uchun, jumladan, rejalashtirilgan hojatxona tanaffuslari, kun davomida suvni ko'paytirish va bekor qilish haqida eslatmalarni o'z ichiga olgan rioya qilishni targ'ib qilish strategiyalari bilan shug'ullanish tavsiya qilindi. Ushbu strategiyalar oxir-oqibat UDS protseduralarining chastotasini pasayishiga olib kelishi mumkin. Ikkala mashg'ulot davomida psixolog oilani bekor qilish bo'yicha tavsiyalarga rioya qilishni yaxshilash uchun strategiyalar atrofida muammolarni hal qilishga jalb qildi. Biz muvaffaqiyatga erishish uchun to'siqlarni aniqladik va to'siqlarni kamaytirish bo'yicha strategiyalarni amalga oshirdik. Klinisyen, shuningdek, bemor va onani UDS protseduralariga e'tibor qaratgan holda tibbiy muolajalar bilan bog'liq qo'rquvni kamaytirish uchun strategiyalar atrofida muammoni hal qilishga jalb qildi. Shifokor protsedura bo'yicha psixo-ma'rifat berdi, shu jumladan protsedura davomida ishlatiladigan asbob-uskunalar, unga imtihon xonasini aylanib chiqishga ruxsat berdi va protsedura davomida turli xil jihozlardan qanday foydalanishni ko'rsatdi. Biz u muolajadan oldin, davomida va undan keyin foydalanishi mumkin bo'lgan samarali kurash strategiyalarini aniqladik (masalan, chalg'itish, boshqariladigan tasvirlar, chuqur nafas olish, progressiv mushaklarning gevşemesi). Shuningdek, biz u protseduradan keyin kutishi mumkin bo'lgan tinchlantiruvchi faoliyatni aniqladik. Jarayondan bir kun oldin u o'zi ishlaydigan jamoa bilan uchrashdi va biz psixologning protsedura kuni hozir bo'lishiga kelishib oldik. Jarayon oldidan tizimli desensitizatsiya aralashuvi, psixota'lim va oldindan ko'ra ko'rsatma bilan bu yigit hech qanday tashvish yoki xatti-harakat/emotsional buzilishlarsiz protsedurani muvaffaqiyatli yakunlay oldi. Jarayondan so'ng, u protsedurani yana takrorlay olishiga ishonch bildirdi, ayniqsa "bu unchalik yomon emas edi". I bob bo’yicha xulosa Surunkali kasalligi bo'lgan ko'plab bemorlar boshdan kechiradigan invaziv tibbiy muolajalar, ayniqsa, qo'rqinchli yoki og'riqli deb hisoblansa, ularga shikast etkazishi mumkin. Murakkab tibbiy tarixga ega 9 yoshli Dominiklik erkak, shu jumladan urologik kasallik, siydikni ushlab turish tufayli muntazam ravishda urodinamika tadqiqotlarini (UDS) talab qildi. U UDS protseduralari bilan bog'liq tibbiy jarohatni kamaytirish va tibbiy yordamini yaxshilash uchun pediatrik psixologiya tadbirlariga yuborildi. U va uning onasi "barcha" tibbiy muolajalar va barcha tibbiy yordam bilan bog'liq bo'lgan o'ziga xos fobiyalar, shu jumladan uning murakkab tibbiy muammolari bo'yicha invaziv bo'lmagan tibbiy muolajalarga borish bilan bog'liq jiddiy tashvish haqida xabar berishdi. Bu yigit, shuningdek, yuqori tashvishli sharoitda tibbiy muolajalar paytida sezilarli hissiy va xatti-harakatlarning buzilishi tarixiga ega edi (ya'ni, u tepadi, yig'laydi, qichqiradi, turtadi, uradi, tishlaydi va shifokorlarga tahdid qiladi). Uning tartibsizligi ota- onalar, tibbiy yordam ko'rsatuvchi va xavfsizlik xodimlari tomonidan protseduralar paytida uni ushlab turuvchi ko'plab holatlarga olib keldi, bu esa tibbiy travma va xavotirga olib keldi. II BOB. BOLALARNING SURUNKALI KASALLIKLARI UCHUN PSIXOLOGIK ARALASHUVLAR: PROFILAKTIKA VA TERAPEVTIK TADBIRLARNING TA'SIRI. 2.1. Davolanishga rioya qilish va surunkali kasallik bilan kurashish Pediatrik psixologlar o'tkir va surunkali kasalliklarga chalingan bemorlarga sog'lig'ini mustahkamlash, qat'iy rioya qilish va o'z-o'zini boshqarishni rag'batlantirish, kognitiv xulq-atvor terapiyasi, xulq-atvor terapiyasi, tibbiy yordam, ota-onalarni o'qitish va motivatsion intervyu. Bu erda ko'rsatilganidek, xatti-harakatlarning eng ta'sirli o'zgarishi uchun aralashuvlar kombinatsiyasi ko'pincha eng samarali hisoblanadi. Barcha bemorlar va oilalar uchun davolanishga rioya qilish, o'z-o'zini boshqarish va tibbiy yordam ko'rsatishning maqsadli sohalarida sezilarli yutuqlar va yaxshilanishlarga erishildi. Ushbu yutuqlar va yaxshilanishlar vaqt o'tishi bilan davom etdi, bu davolanishni to'xtatish va endi aralashuvlarga muhtoj emasligi bilan tasdiqlandi. Barcha bemorlar uchun, bemor va uning oilasi davolash maqsadlarida sezilarli yaxshilanishlarni ko'rsatganida, davolanish to'xtatildi. Bu erda ko'rsatilganidek, pediatrik psixologlar turli xil mahoratga ega va ko'pincha turli muammolarni hal qiladilar, jumladan: og'riqni boshqarish uchun farmakologik bo'lmagan strategiyalardan foydalanishni rag'batlantirish, surunkali og'riq bilan kurashish, tibbiy kasalliklarga yoki hayotdagi stress omillariga moslashish, kasallikni doimiy qo'llab-quvvatlash. yoki kasalxonaga yotqizish, tibbiy muolajalar bilan yordam berish, tabletkalarni yutish, ignadan qo'rqish va odatlardan voz kechish (ya'ni, salbiy xatti-harakatlarni ijobiy xatti-harakatlar bilan almashtirish uchun qo'llaniladigan aralashuv usuli. Bu aralashuv odatda PICA bilan qo'llaniladi (ko'pincha nonushta qilishni o'z ichiga olgan psixologik kasallik) hech qanday ozuqaviy qiymatga ega bo'lmagan oziq- ovqat mahsulotlari: masalan, sochlar, axloqsizlik, bo'yoq chiplari, strafor), trikotillomaniya, ko'pincha teri kasalliklari bilan bog'liq kuchli tirnash xususiyati va boshqalar). Pediatrik psixologlar, shuningdek, tashvish, kayfiyat tashvishlari, diqqat va ijro etuvchi funktsiyalar, neyro-rivojlanish kasalliklari, ovqatlanish buzilishi, travma va boshqalarni davolashadi. Pediatrik psixologlar keng ko'lamli pediatrik va akademik tibbiy sharoitlarda fanlararo tadqiqot va klinik yordam guruhlarining asosiy a'zolari sifatida tobora ko'proq ishtirok etmoqdala. Aslida, ushbu maqolada tasvirlangan barcha to'rtta holat psixologiya, ijtimoiy ish, MD, hamshira amaliyotchilari, farmatsevtlar, parvarish bo'yicha sheriklar va ta'lim bo'yicha maslahatchilarni o'z ichiga olgan fanlararo tibbiy guruhning bir qismi sifatida ko'rilgan. Psixologlarni fanlararo hamkorlikning asosiy a'zolari sifatida jalb qilish nafaqat bemorlar va oilalar, balki boshqa sog'liqni saqlash xodimlari uchun ham foydalidir. Psixologlar fanlararo guruhlarga juda ko'p ma'lumot va xizmatlarni olib kelishadi, jumladan: dalillarga asoslangan tadqiqotlarni klinik amaliyotda tarqatish, profilaktika va terapevtik aralashuvlarni amalga oshirish, tibbiy tashriflar paytida qisqacha aralashuvlar, ko'proq muhtoj bemorlar uchun ambulator kuzatuv xizmatlari. muntazam tibbiy tashriflar paytida etkazib bo'lmaydigan intensiv xizmatlar va tibbiy yordam bilan tandemda etkazib berilishi mumkin bo'lgan uzoq muddatli psixologik davolanish. Klinik yordamning bir nechta fanlararo hamkorlik modellari mavjud bo'lib, ular tibbiy sub-ixtisoslashgan klinikalar ichida integratsiyalashgan psixologiya modellarini o'z ichiga oladi (ya'ni, tibbiy sub-ixtisoslik klinikasida bevosita klinik yordam xizmatlarini ko'rsatadigan integratsiyalashgan psixologga ega); va psixologlardan faqat maslahat/aloqa xizmatlari uchun foydalanadigan modellar, lekin ularning tibbiy xizmatining bir qismi sifatida integratsiyalashgan psixologiya dasturi mavjud emas. Har bir klinik modelning afzalliklari va kamchiliklari mavjud. Integratsiyalashgan guruh a'zolari bo'lgan psixologlar ko'pincha bemorlarni statsionar va ambulator (agar kerak bo'lsa) ko'rish imkoniyati bilan kasallik traektoriyasi bo'ylab parvarishning uzluksizligini ta'minlash imkoniyatiga ega. Maslahat/aloqa yondashuvidan foydalanadigan modellar takroriy murojaatlar uchun xizmat ko'rsatuvchi provayderlarning uzluksizligiga ega bo'lmasligi mumkin; na, ular statsionar va ambulatoriya sharoitlari o'rtasida migratsiya qilgan bemorlar uchun uzoq muddatli xizmatlarni taqdim eta olmaydi. Surunkali kasallikning pediatrik bemorlarga va ularning oilalariga ta'siri ko'p qirrali. Surunkali kasallikka chalingan bemorlar jismoniy cheklovlar haqida xabar berishlari mumkin, bu esa keyinchalik ularning harakatchanligi, neyro-kognitiv faoliyati, psixologik faoliyati, ijtimoiy munosabatlari va rivojlanishiga ta'sir qilishi mumkin. Bundan tashqari, surunkali kasallik bilan og'rigan bemorlar o'zlarini sog'lom tengdoshlaridan farqli deb bilishlari mumkin, chunki ko'pincha surunkali kasallikni davolash bilan bog'liq turmush tarzining sezilarli o'zgarishlari, jumladan: sog'liqni saqlashdan foydalanishning ko'payishi (masalan, klinikaga tashrif buyurishning yuqori chastotasi, Favqulodda yordam bo'limi (ED) tashriflari). , va/yoki kasalxonaga yotqizish) va dori-darmonlarni qabul qilish, parhez ovqatlanishini nazorat qilish, in'ektsiyalarni boshqarish, qon shakarini tekshirish va / yoki yordamchi vositalardan foydalanish (masalan, nogironlar aravachasi, piyodalar va boshqalar). Surunkali kasalliklarni boshqarish belgilangan davolash rejimlariga optimal rioya qilishni talab qiladi. Sog'liqni saqlash provayderlari va ularning bemorlari o'rtasida umumiy qaror qabul qilish amaliyotining o'rnatilgan doirasi mavjudligini ta'minlash uchun "muvofiqlik" atamasini ishlatish o'rniga, bemorning xatti- harakatini tavsiflash uchun "muvofiqlik" atamasidan foydalanishga intilmoqda. "Muvofiqlik" atamasi bemorlarning sog'liqni saqlash bo'yicha qarorlar qabul qilishda minimal ishtirok etishini va tibbiy xizmat ko'rsatuvchi provayderning vakolatli shaxs ekanligini anglatadi (ya'ni, "nima desam ham, siz rioya qilishingiz kerak"). Bundan farqli o'laroq, "ishonchlilik" atamasi bemorning sog'lig'ini saqlashning faol ishtirokchisi ekanligini va ular o'zlarining sog'lig'i uchun umumiy mas'uliyatga ega bo'lishlarini ko'rsatadi. Muvofiqlik atamasidan foydalanish kasalliklarni boshqarishda bemorlar va tibbiyot xodimlari o'rtasida teng mas'uliyat mavjudligini ta'minlaydi. Murakkab davolash rejimlariga rioya qilish kasalliklarni boshqarishni va oxir-oqibat salomatlik natijalarini maksimal darajada oshirishga yordam beradi, bu hayotni saqlaydigan salomatlik xatti- harakatlaridagi o'zgarishlar, ehtimol, shaxsiyat, ijtimoiy rollar, psixologik faoliyat va umumiy farovonlikka ta'sir qiladi. Pediatrik va yosh katta yoshli bemorlarga surunkali kasallikni boshqarishning murakkab dunyosida muvaffaqiyatli harakat qilishda yordam berish, oxir-oqibat zaif bemorlar populyatsiyasida qisqa muddatli va uzoq muddatli sog'liq uchun asoratlar xavfini kamaytiradi va kamaytiradi. 2.2. Davolashga rioya qilish uchun to'siqlar va yordam beruvchilar Ma'lumki, rioya qilmaslik ko'rsatkichlari yuqori, bu surunkali kasalligi bo'lgan bolalarning qisqa muddatli va uzoq muddatli sog'lig'iga ta'sir qiladi. Vaziyat misollarida ko'rsatilgandek, bemor bilan bog'liq bo'lgan omillarga rioya qilmaslikka yordam berishi mumkin: neyro-kognitiv va ijro etuvchi funktsiyalarning kamchiliklari; dori-darmonlarni qabul qilishni unutish; davolash bilan bog'liq yomon bilim; tashvish va depressiya kabi psixologik omillar; tengdoshlarning salbiy ta'siri; hokimiyatni yoqtirmaslik/ishonmaslik, shu jumladan davolanishni yakunlash uchun ota-onalarning eslatmalari; nojo'ya ta'sirlar yoki muayyan dori-darmonlar haqida tashvishlanish tufayli qasddan rioya qilmaslik; va rivojlanish omillari (masalan, bolalikdan o'smirlik davriga va o'smirlikdan yoshlik davriga o'tish). Anksiyete kabi psixologik omillar himoya omili bo'lib xizmat qilishi mumkin. Masalan, kasallikning holati va sog'lig'i natijalari haqida tashvishlanishning kuchayishi bemorlarga transplantatsiyani yo'qotish, transplantatsiyani rad etish yoki o'lim kabi salbiy oqibatlarning oldini olish uchun profilaktika choralarini ko'rishiga olib kelishi mumkin; shuningdek, o'tkazib yuborilgan dozalardan qochish uchun dori-darmonlarni qabul qilish xatti- harakatlari atrofida intensiv rejalashtirish bilan shug'ullanadigan bemorlar ю Boshqa tomondan, tashvish ham xavf omili bo'lib xizmat qilishi mumkin, masalan, 1-toifa diabet bilan og'rigan bemor, past yoki yuqori qon shakarini oldini olish uchun tez-tez qon shakarini tekshirish bilan shug'ullanadi; yoki dorining ta'mi va / yoki tuzilishiga chidamli bo'lgan o'roqsimon hujayrali kasallik va bo'g'ilish qo'rquvi bilan kasallangan bemor [ 31 , 36 ]. Bundan tashqari, bemor o'z dori- darmonlarini qabul qilishdan qo'rqishi mumkin, chunki yon ta'siridan qo'rqish yoki ularning kasalligi tengdoshlar bilan munosabatlarga qanday ta'sir qilishi haqida tashvishlanishlari mumkin. Xuddi shunday, depressiya ham rioya qilmaslikning yuqori ko'rsatkichlariga hissa qo'shishi mumkin. Misol uchun, depressiya bilan og'rigan bemor umidsizlik hissi tufayli davolanishni foydasiz deb topishi mumkin va shuning uchun dori-darmonlarni muddatidan oldin to'xtatadi. Depressiya bilan og'rigan bemorlar, shuningdek, tashvishli bemorlarga (4%) nisbatan ko'proq rioya qilmaslik (27%) xavfiga ega. Birinchi holatda ko'rsatilgandek, oila darajasi (masalan, ijtimoiy-iqtisodiy ahvolning pastligi, moliyaviy muammolar, to'liq ota-ona bo'lmagan oilalar, atrof- muhit muammolari) ham oila tizimidagi ruhiy-ijtimoiy stressning kuchayishiga rioya qilish uchun to'siq bo'lishi mumkin. Bunday holda, bir nechta oila a'zolari surunkali kasallikka duchor bo'lgan va jiddiy moliyaviy muammolar mavjud edi. Bu bemorning astma dori-darmonlariga yomon rioya qilishiga hissa qo'shgan bo'lishi mumkin, agar buvisi boshqa simptomli bola va uning uchun dori- darmonlarni tanlashi kerak bo'lsa, ayniqsa u asemptomatik bo'lsa. Bundan tashqari, transport bilan bog'liq qiyinchiliklar tufayli tibbiy yordamdan foydalanish imkoniyati buzilgan bo'lishi mumkin. Bundan tashqari, ota-ona va bola o'rtasidagi mojaroning kuchayishi o'smirlarning isyoni va ota-onalarning eslatmalarini "nagging" deb talqin qilishi tufayli qasddan rioya qilmaslikka olib kelishi mumkin. Oldingi tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, o'smirlar uchun dori-darmonlarga rioya qilish uyda minimal yordam borligini his qilgan va / yoki ota-ona va bola o'rtasidagi oilaviy nizolarning yuqori darajasi. Ushbu topilma pediatrik kasallik kohortlarida izchil edi. Shunga o'xshab, rioya qilmaslik ko'rsatkichlarining ortishi oilaviy nizolarning yuqori darajasiga yordam berishi mumkin. Misol uchun, oiladagi nizolarning ko'payishi va ota-onaning tanqidi to'siqlarni kamaytirish uchun samarali muammolarni hal qilishga xalaqit berishi mumkin, natijada pediatrik bemorlarning kasallik natijalarining yomonlashishiga olib keladi. Bundan tashqari, erta bolalik davrida ko'proq moslashuvchan rioya qilish va o'z-o'zini boshqarish naqshlarini yaratish orqali bemorlar vaqt o'tishi bilan, shu jumladan o'smirlikdan yosh kattalikka o'tish davrida ham ushbu moslashuvchan sog'liqni saqlash xatti-harakatlarini saqlab qolishlari mumkin. Misol uchun, bolalar va o'smirlarning his-tuyg'ularini tartibga solish, ota-onalar va boshqa g'amxo'rlik qiluvchilarning qayg'uli voqealarga, jumladan, surunkali kasalliklarni boshqarishga qanday munosabatda bo'lishlari haqidagi kuzatuvlariga ta'sir qilishi mumkin Bu erda ko'rsatilganidek, klinik yordamda keng qo'llaniladigan keng qamrovli profilaktika va terapevtik salomatlikni mustahkamlash tadbirlari individual bemorlar va ularning oilalariga moslashtirilishi va tizimli ravishda yetkazilishi mumkin. Bu erda tasvirlangan aralashuv modellari har bir bemor va ishtirok etuvchi parvarish qiluvchining individual ehtiyojlariga moslashtirilgan va sog'liqni saqlash va kognitiv xulq-atvor terapiyasining tamoyillaridan foydalangan, muammolarni hal qilish va motivatsion intervyu strategiyalari. Ushbu moslashtirilgan va shaxsiylashtirilgan aralashuv yondashuvi ko'plab stress omillari va talablar davolanish muvaffaqiyati uchun muqarrar to'siqlarni keltirib chiqarishi mumkinligini tan oldi, jumladan, yomon rioya qilish, kamroq moslashuvchan kurash va davomiy tibbiy travma kabi optimal bo'lmagan sog'liqni saqlash xatti- harakatlarini rivojlantirish va / yoki saqlash. Bundan tashqari, bemorlarning psixologik faoliyati va noto'g'ri muammolarni hal qilish qobiliyatlari ko'proq moslashuvchan sog'liqni saqlash xatti-harakatlarini, jumladan, tashvishlanishni rivojlantirish va takomillashtirish uchun jiddiy to'siqlarni keltirib chiqarishi mumkin, bu esa sog'liqning natijalariga ta'sir qiladigan rioya qilmaslik va / yoki yomon kurashish xavfining oshishiga olib keladi. To'rtta klinik holat salomatlikni mustahkamlash va kognitiv xulq-atvor terapiyasining (CBT) muhim tarkibiy qismlarini birlashtirish muhimligini ta'kidlaydi, jumladan: xatti-harakatlar haqida izchil fikr-mulohazalar (masalan, dori-darmonlarga rioya qilish naqshlari); sog'lom turmush tarziga ta'sir qiluvchi to'siqlarni aniqlash; kasallik/davolash bilan bog'liq omillar haqida psixota'lim; psixologik faoliyat va hayot sifatini yaxshilash strategiyalari; va, sog'lom xulq-atvorni targ'ib qilish. CBT depressiya bilan og'rigan gemodializ bemorlari kabi surunkali kasalliklarga chalingan bemorlarda depressiyani sezilarli darajada yaxshilashi aniqlandi. Sog'lom turmush tarzini boshqarishdagi to'siqlarni boshqarish uchun har bir bemor va oila uchun moslashtirilgan aralashuv yondashuvlari bir nechta tegishli sog'liqni saqlash va CBT strategiyalarini o'z ichiga olgan. Ulardan biri muammoni hal qilish nazariyasi bo'lib, u CBT va salomatlikni mustahkamlash tadbirlarining asosiy tamoyilidir. Klinisyen sog'lom turmush tarzini boshqarish bilan bog'liq xulq-atvor kompetentsiyasini oshirish maqsadida shaxslar va oilalarda muammolarni hal qilish ko'nikmalarini o'rgatish va mustahkamlash uchun muammolarni hal qilish nazariyasidan foydalangan. Ushbu jarayonning bir qismi sifatida bemorlar va oilalar har bir aralashuv sessiyasining boshida moslashtirilgan maqsadlarni belgilash bilan shug'ullanadilar. Muammoni hal qilish nazariyasi va motivatsion intervyuga muvofiq, aralashuv jarayonining asosiy maqsadlari aralashuv jarayoni davomida hal qilinishi mumkin bo'lgan "muammolar" ni aniqlash va moslashuvchan/optimal salomatlik xulq-atvoriga erishish yo'lidagi to'siqlarni aniqlashdan iborat edi. Har bir mashg'ulot davomida bemorlar va ularning oilalari sog'lom turmush tarzi yo'lidagi to'siqlarni aniqlash uchun maqsadli erishilgan yutuqlarni ko'rib chiqish va dori-darmonlarga rioya qilishning ob'ektiv modellarini ko'rib chiqish uchun boshqariladigan muammolarni hal qilish mashqlarini o'tkazdilar. Yoshlar sog'liq bilan bog'liq smartfon ilovalarini qabul qilganligi sababli, onlayn CBT geografik to'siqlarni yengib o'tishi va iqtisodiy jihatdan samarali echimni taklif qilishi mumkin. To'rtta klinik holatda, barqaror salomatlik xulq-atvorini o'zgartirishni rivojlantirish uchun motivatsion suhbatning tarkibiy qismlari ishlatilgan. Bundan tashqari, konstruktiv muammolarni hal qilish va rag'batlantirishni kuzatish va modellashtirish kabi ijobiy va moslashuvchan ota-onalar xatti-harakatlari bolalar va AYA bilan aralashuvlarda muhim ahamiyatga ega ekanligi ko'rsatildi. Vaqt o'tishi bilan xatti-harakatlar o'zgarishi uchun bemor va uning oilasini aralashuv jarayonining faol ishtirokchisi sifatida kiritish juda muhimdir. To'rtta holatda ham bemorlar davolanish maqsadlarini ishlab chiqishda va davolash muvaffaqiyati uchun to'siqlar va yordam beruvchilarni aniqlashda asosiy ishtirokchi bo'lgan. Agar bemorlar aralashuv jarayonining markazi bo'lmaganida, oilalar davolanish muvaffaqiyatining bir xil darajada faol va muhim qismi bo'lganida, aralashuvlar muvaffaqiyatli bo'lmas edi. To'rt holatda ham, bola/o'smirning ovozi bemor va oila muvaffaqiyatini rag'batlantirish uchun muvaffaqiyatli strategiyalarni aniqlashga olib keldi. Ushbu to'rtta holat bolalar va AYA bemorlari bilan ishlashda bemorlarga provayderlar bilan yakkama-yakka muloqot qilish imkoniyatini ta'minlash va bemorlarga terapevtik jarayonda faol emas, balki passiv ovoz berish juda muhimligini ta'kidlaydi. Pediatrik bemorlar oxir-oqibat kattalar sifatida uzoq muddatli muvaffaqiyat uchun muhim bo'lgan ko'nikmalarni rivojlantiradilar. Sog'liqni saqlash natijalariga bilvosita va to'g'ridan-to'g'ri ta'sir ko'rsatadigan muammolarni muhokama qilishga qaratilgan bemor va oilaga yo'naltirilgan aralashuv yondashuvidan foydalanish, natijada vaqt o'tishi bilan ijobiy salomatlik xatti-harakatlarining o'zgarishiga olib keldi. Bundan tashqari, aralashuv modeli parvarish qiluvchilar va bemorlar o'rtasidagi aloqa va hamkorlikni rag'batlantirish orqali oila va shaxslararo munosabatlarni yaxshiladi. II bob bo’yicha xulosa Oldingi tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, o'smirlar uchun dori-darmonlarga rioya qilish uyda minimal yordam borligini his qilgan va / yoki ota-ona va bola o'rtasidagi oilaviy nizolarning yuqori darajasi. Ushbu topilma pediatrik kasallik kohortlarida izchil edi. Shunga o'xshab, rioya qilmaslik ko'rsatkichlarining ortishi oilaviy nizolarning yuqori darajasiga yordam berishi mumkin. Misol uchun, oiladagi nizolarning ko'payishi va ota-onaning tanqidi to'siqlarni kamaytirish uchun samarali muammolarni hal qilishga xalaqit berishi mumkin, natijada pediatrik bemorlarning kasallik natijalarining yomonlashishiga olib keladi. Bundan tashqari, erta bolalik davrida ko'proq moslashuvchan rioya qilish va o'z-o'zini boshqarish naqshlarini yaratish orqali bemorlar vaqt o'tishi bilan, shu jumladan o'smirlikdan yosh kattalikka o'tish davrida ham ushbu moslashuvchan sog'liqni saqlash xatti-harakatlarini saqlab qolishlari mumkin. Misol uchun, bolalar va o'smirlarning his-tuyg'ularini tartibga solish, ota-onalar va boshqa g'amxo'rlik qiluvchilarning qayg'uli voqealarga, jumladan, surunkali kasalliklarni boshqarishga qanday munosabatda bo'lishlari haqidagi kuzatuvlariga ta'sir qilishi mumkin Xulosa va tavsiyalar Surunkali kasallik tashxisi qo'yilgan bolalar, o'smirlar va yoshlarning omon qolish darajasi sezilarli darajada oshganiga qaramay, rivojlanishning ushbu zaif davridagi bemorlar o'zlarining kasalliklari, davolanishlari yoki sog'lig'ining noto'g'ri munosabati bilan bog'liq bir yoki bir nechta salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfi yuqori. xatti-harakatlar. Sog'likka mos kelmaydigan xatti-harakatlar bilan shug'ullanish, oxir-oqibat, salbiy ta'sirlarni rivojlanish xavfini oshiradi, jumladan: kasallanish va o'lim ko'rsatkichlarining oshishi, jismoniy faoliyatning buzilishi, charchoqning kuchayishi, semirib ketish, qo'shma kasalliklar, ruhiy tushkunlikning kuchayishi va yomon hayot sifati. Salomatlikni mustahkamlash bo'yicha profilaktika va terapevtik tadbirlarda ishtirok etish bilan jiddiy e'tibor bilan, muammoli salomatlik xatti-harakatlarini vaqt o'tishi bilan yumshatish va oxir- oqibat oldini olish mumkin. Ma'lumki, yaxshilangan psixologik faoliyat va moslashuvchan kurash sog'liq holatini yaxshilashga olib kelishi mumkin. Ushbu maqolada surunkali kasalligi bo'lgan bemorlarni davolashda tez-tez qo'llaniladigan turli xil psixologik aralashuvlar texnikasi va tamoyillarini ko'rsatadigan to'rtta misol keltirilgan. To'rtta misolda ko'rinib turibdiki, pediatrik psixologlar o'tkir va surunkali kasalliklarga chalingan bemorlarga ko'p qirrali sog'liqni saqlash choralarini qo'llash orqali keng qamrovli aralashuvlarni ta'minlaydilar, ular orasida rioya qilish va o'zini o'zi boshqarishni rag'batlantirish, kognitiv xulq-atvor terapiyasi, xulq-atvor terapiyasi, tibbiy yordam ko'rsatish kiradi. , ota-onalarni o'qitish va motivatsion suhbat. Bizning misollar seriyamiz shuni ko'rsatadiki, xatti- harakatlarning eng ta'sirli o'zgarishi uchun aralashuvlar kombinatsiyasi ko'pincha eng samarali hisoblanadi. Bundan tashqari, davolanish samarasi vaqt o'tishi bilan davom etishi uchun bemor va oilaga yo'naltirilgan ishning kombinatsiyasi zarur. To'rtta klinik holatda, barqaror salomatlik xulq-atvorini o'zgartirishni rivojlantirish uchun motivatsion suhbatning tarkibiy qismlari ishlatilgan. Bundan tashqari, konstruktiv muammolarni hal qilish va rag'batlantirishni kuzatish va modellashtirish kabi ijobiy va moslashuvchan ota-onalar xatti-harakatlari bolalar va AYA bilan aralashuvlarda muhim ahamiyatga ega ekanligi ko'rsatildi. Vaqt o'tishi bilan xatti-harakatlar o'zgarishi uchun bemor va uning oilasini aralashuv jarayonining faol ishtirokchisi sifatida kiritish juda muhimdir. To'rtta holatda ham bemorlar davolanish maqsadlarini ishlab chiqishda va davolash muvaffaqiyati uchun to'siqlar va yordam beruvchilarni aniqlashda asosiy ishtirokchi bo'lgan. Agar bemorlar aralashuv jarayonining markazi bo'lmaganida, oilalar davolanish muvaffaqiyatining bir xil darajada faol va muhim qismi bo'lganida, aralashuvlar muvaffaqiyatli bo'lmas edi. To'rt holatda ham, bola/o'smirning ovozi bemor va oila muvaffaqiyatini rag'batlantirish uchun muvaffaqiyatli strategiyalarni aniqlashga olib keldi. Ushbu to'rtta holat bolalar va AYA bemorlari bilan ishlashda bemorlarga provayderlar bilan yakkama-yakka muloqot qilish imkoniyatini ta'minlash va bemorlarga terapevtik jarayonda faol emas, balki passiv ovoz berish juda muhimligini ta'kidlaydi. Pediatrik bemorlar oxir-oqibat kattalar sifatida uzoq muddatli muvaffaqiyat uchun muhim bo'lgan ko'nikmalarni rivojlantiradilar. Sog'liqni saqlash natijalariga bilvosita va to'g'ridan-to'g'ri ta'sir ko'rsatadigan muammolarni muhokama qilishga qaratilgan bemor va oilaga yo'naltirilgan aralashuv yondashuvidan foydalanish, natijada vaqt o'tishi bilan ijobiy salomatlik xatti-harakatlarining o'zgarishiga olib keldi. Bundan tashqari, aralashuv modeli parvarish qiluvchilar va bemorlar o'rtasidagi aloqa va hamkorlikni rag'batlantirish orqali oila va shaxslararo munosabatlarni yaxshiladi. FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR : 1. V.Karimova Psixologiya darslik Toshkent 2014 2. V.Karimova Psixologiya o'quv qo'llanma. Toshkent 3. Nurbek, A. (2021). Management Psychology Leader and Its Characteristics. IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI, 1(1), 13-16. 4. Nurbek, A. (2021). Psixologik Salomatlik Va Uning Mohiyati. BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR ONLAYN ILMIY JURNALI, 1(6), 666-669. 5. Alijonov, N. (2022). IMPLEMENTING THE PSYCHOLOGICAL HEALTH OF LEADERS IN THE FIELD OF EDUCATION. Galaxy International Interdisciplinary Research Journal, 10(5), 631-634. 6. N. Alijonov // SOCIO-PSYCHOLOGICAL FACTORS OF LEADERSHIP ACTIVITY// RESEARCH FOCUS . VOLUME 1 | ISSUE 4 | 2022. 241-246 7. Alijonov Nurbek, Saidova Nafisa Nematovna //MAKTABGACHA YOSH DAVRIDA SENSOR TARAQQIYOT MUAMMOSI// Uzbek Scholar Journal. Volume-04, May, 2022. 147-152. 8. Alijonov N. //RAHBAR FAOLIYATI SAMARADORLIGIDA PSIXOLOGIK SALOMATLIKNING O'RNI// "Мировая наука" №3(60) 2022. 3- 10. 9. Nurbek, A. (2023). SOCIAL PSYCHOLOGY OF ALTURISM AND ALTHURISTIC BEHAVIOR. American Journal of Interdisciplinary Research and Development, 16, 134-137. 10. ALIJONOV Nurbek // ALTURIZMNING IJTIMOIY PSIXOLOGIYASI VA ALTURISTIK XULQ-ATVOR// JOURNAL OF PEDAGOGICAL AND PSYCHOLOGICAL STUDIES. VolumeI, Issue 5. May 2023. 71-74. 11. Nurbek, A. (2021, December). The Combination of Social Relationships and Psychological Health. In Conference Zone (pp. 268-270). 12. R.Nuriddinov, D.Mo'minov, & A.Ostanaqulov. (2023). BO'LAJAK PEDAGOGLAR RUHIY SALOMATLIGINI TAMINLASHNING IJTIMOIYPSIXOLOGIK OMILLARI. Scientific Impulse, 1(10), 612–617. 13. D.Mo'minov, R.Nuriddinov, & A.Ostanaqulov. (2023). BADIY ASARLARDA PSIXOLOGIK MANIPULYATSIYANING O RNI VAʻ AHAMIYATI (LEV TOLSTOYNING “TIRILISH” ASARI MISOLIDA). Scientific Impulse, 1(10), 618–624. 14. NURIDDINOV, R. (2023). BO'LAJAK O'QITUVCHILAR RUHIY SALOMATLIGINING IJTIMOIY-PSIXOLOGIK OMILLARI. Journal of Pedagogical and Psychological Studies, 1(4), 59–62. 15. Nuriddinov Rasuljon Samitjon o'g'li//BO'LAJAK O'QITUVCHILAR RUHIY SALOMATLIGI IJTIMOIY-PSIXOLOGIK OMILLARINING O'RGANILISHI// Multidisciplinary Scientific Journal. 2 (7), 2023. 311-315. 16. Джалолова, М. А. (2022). СЕНСОРНОЕ РАЗВИТИЕ И ОБУЧЕНИЕ У ДЕТЕЙ ДОШКОЛЬНОГО ВОЗРАСТА: Джалолова Мохинур Абдусатторовна, Нуриддинов Расулжон Самиджонович Преподаватели кафедры психологии Ферганского государственого университета. Образование и иновационные исследования международный научно- методический журнал, (11), 363-369. 17. Nuriddinov Rasuljon Samidjon o ' g ' li // OLIY O ' QUV YURTI TALABALARIDA O ' QUV MOTIV VA MOTIVATSIYALARINI NOMOYON BO ' LISHINING PSIXOLOGIK XUSUSIYATLARI // Uzbek Scholar Journal . Volume -06, July , 2022. 1-5 pages . 18. Усмонов Шерзод Ахмаджонович, Закирова Мухаббат Сабировна, Нуриддинов Расулжон Самитжон ўғли //ИЛК ЎСПИРИНЛИК ДАВРИДА АҚЛИЙ ҚОБИЛИЯТЛАРНИНГ ЭМПИРИК ТАҲЛИЛИ// СОВРЕМЕННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ (УЗБЕКИСТАН). № 9 (106), 2021. 12-16 стр. 19. НУРИДДИНОВ Р.С. // INFORMATION AS A SOCIAL - PSYCHOLOGICAL PROBLEM // ПСИХОЛОГИЧЕСКОЕ ЗДОРОВЬЕ НАСЕЛЕНИЯ КАК ВАЖНЫЙ ФАКТОР ОБЕСПЕЧЕНИЯ ПРОЦВЕТАНИЯ ОБЩЕСТВА. Екатеринбург-Фергана, 20 мая 2020 года. 380-382 стр. 20. Samitjonovich, Nuriddinov Rasuljon //SOCIO-PSYCHOLOGICAL ASPECTS OF THE USE OF MODERN INFORMATION TECHNOLOGIES IN THE DAILY LIFE OF CHILDREN// INTERNATIONAL JOURNAL OF DISCOURSE ON INNOVATION, INTEGRATION AND EDUCATION. 1 (2020). 65-67 pages. 21. Rakhmatdjonov Shokhjahon Dilshodbek o'g'l //THE ROLE OF PHYSICAL CULTURE IN PROVIDING THE PSYCHOLOGICAL HEALTH OF THE ATHLETE// INNOVATIVE DEVELOPMENTS AND RESEARCH IN EDUCATION. International scientific online conference. Canada. Part 2, 23.01.2022. 1-3 22. Raxmatjonov Shoxjahon Dilshodbek o'g'li //SPORTCHI PSIXOLOGIK SALOMATLIGIGA TA'SIR ETUVCHI OMILLAR// GALAXY INTERNATIONAL INTERDISCIPLINARY RESEARCH JOURNAL (GIIRJ). Vol. 10, Issue 11, Nov.(2022). 117-121 pages. 23. QURBONOVA Saida Miralimjanovna, RAXMATJONOV Shoxjahon Dilshodbek o'g'li //MAMLAKATIMIZ PSIXOLOGLARI ISHLARIDA SHAXSLARARO MUNOSABATDA MUOMALA MUAMMOSINING TALQINI// Journal of Pedagogical and Psychological Studies. Vol. 1. № 5, (2023). 99-103 pages. 24. Raxmatjonov Shoxjahon Dilshodbeko'g'li //SPEECH ISSUES IN PSYCHOLINGUISTICS// IQRO JURNALI № 2. 04.2023. 503-511 betlar. 25. Raxmatjonov Shoxjahon Dilshodbek o'g'li, Vosiljonov Azizbek Boxodirjon o'g'li //XORIJ PSIXOLOGLARINING ISHLARIDA SHAXSNING TADQIQ ETILISHI// INNOVATIVE DEVELOPMENTS AND RESEARCH IN EDUCATION. Vol. 1. № 12, 2022. 39-47 pages. 26. Raxmatjonov Shoxjahon Dilshodbek o'g'li //TALABALARDA TOLERANTLIKNI RIVOJLANTIRISH – IJTIMOIY PSIXOLOGIK MUAMMO SIFATIDA// International Journal of Economy and Innovation. Volume: 30. 2022. 66-70 pages. 27. Rakhmatdjonov Shokhjahon Dilshodbek o'g'li //PSYCHOLOGICAL ASPECTS OF THE SPORTSMAN PERSONALITY DURING COMPETITIONS// IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI. Vol. 2 No. 11 (2022). 215-221 betlar. 28. Raxmatjonov Shoxjahon Dilshodbek o'g'li //Motiv Va Motivatsiya Muammosining Jahon Va Mahalliy Psixologlar Tomonidan Tadqiq Etilganligi// American Journal of Social and Humanitarian Research, Vol. 3 No. 11 (2022). 256-259 pages. 29. Raxmatjonov Shoxjahon Dilshodbek o'g'li //TOLERANTLIK SHAKLLANAYOTGAN SHAXS MODELINING TAVSIFI// International scientific journal «MODERN SCIENCE АND RESEARCH». VOLUME 2 / ISSUE 5 /2023. 761-764 pages. 30. Raxmatjonov Shoxjahon Dilshodbek o'g'li. (2023). PSIXOLOGIYADA MOTIVATSIYA TURLARI, NAZARIYALARI VA TAHLILI. Научный Импульс, 1(10), 665-670.

KIRISH.

I BOB. BOLALARNING SURUNKALI KASALLIKLARIDA PSIXOLOGIK MULOHAZALAR

  1. Bolalar astmasining profilaktik vositachiligining ahamiyati bo'yicha psixota'lim
  2. Bemorlarda uchraydigan noyob muammolar
  3. Yosh bolalarda dori-darmonlarga rioya qilish

I bob bo’yicha xulosa

II BOB. BOLALARNING SURUNKALI KASALLIKLARI UCHUN PSIXOLOGIK ARALASHUVLAR: PROFILAKTIKA VA TERAPEVTIK TADBIRLARNING TA'SIRI.

2.1. Davolanishga rioya qilish va surunkali kasallik bilan kurashish

2.2. Davolashga rioya qilish uchun to'siqlar va yordam beruvchilar

II bob bo’yicha xulosa

Xulosa va tavsiyalar

Foydalanilgan adabiyotlar

Sotib olish