Bozor iqtisodiyoti sharoitida yangi korxonani tashkil etish va boshqarish tizimini takomillashtirish yo’llari

Bo zo r   i q t i so di yo t i  s ha r o i t i d a  y an gi  k or x on an i   t a sh ki l  e t i sh   va
bo sh qa r i sh   t i zi m i ni  t ak om i l l as ht i r i s h  y o’ l l a r i
Reja:
Kirish
I. Yangi korxonani tashkil  qilish.
1.1. Yangi korxonani tashkil  qilish  bosqichlari.  
1.2. K orxonani tashkil  etish  tam oyillari  va tartib- qoidalari.
1.3.Yangi korxonani davlat  ro’yxatidan  o’tkazish  va litsenziya  
olish tartibi.
1.4.Korxona faoliyatini  boshqarishni  takom illashtirish.
II.B MW  kompaniyasining  tashkil  etilishi.
2.1. B MW kom paniyasi  tarixi  va tashkil  etilishi.
2.2. B MW kom paniyasining  rivojlanish  bosqichlari  va yo’llari
2.3. B MW jahon bozoriga  chiqish  yo’li  va bozordagi o’rni
Xulosa
Foydalanilgan   adabiyotlar I .  Ya ng i  k or x on an i   t a sh ki l  q i l i sh .
1. 1.  Y an gi  k or xo na ni  t as hk i l   qi l i s h  b os qi ch l a r i
I qt i s od i y ot ni ng   j a da l   r i v oj l an i s hi   v a   i s hl ab   c hi qar i s h   ku ch l a r i ni ng
o’ s i s hi   f a ol i y at   y u р i t ay ot ga n   kor xo na l a r d an   t as hq ar i ,   ya ng i   kor xo na l a r n i
t a sh ki l   q i l i sh   va   i s hg a   t us hi р i s hg a   t ay an ad i .   Bu nd ay   qa da m   i q t i so di y
j i ha t d an   m a qb ul l i kk a,   r e su r s l a r   i m k on i y at i   v a   k or x on a   m a hs ul ot l a r i ga
bo’ l g an   t al ab ga   as os l a na di .   B i r on- bi r   m ah su l o t n i n g   t a qc hi l l i g i   yo ki
um um an   y o’ q   b o’ l i s hi   ha m ,   y an gi   k or x on a   y ok i   i s hl ab   ch i q ar i sh ni   t a sh ki l
qi l i sh ga   sa ba b   bo’ l i s hi   m u m k i n .   Ya ng i   kor xo na ni   t as hk i l   qi l i sh   qu yi da gi
t a sh ki l i y  t am oy i l l ar  a so si da  
am al ga   os hi r i l ad i :
-  k or x on an i  t as hk i l  q i l i s h  f i kr i ni ng  p ay do  b o’ l i s hi ;
-  k or x on a  m ua ss i s l a r i ni  t an l a sh ;
-  t ak l i f  q i l i n ay ot ga n  m a hs ul ot ga   bo zo r d ag i   t a l a bn i   o’ r ga ni sh ;
-  k or x on a  N i z om  j am g’ a r m a si ni   t u zi sh   uc hu n  mo l i ya   ma nb al ar i n i
an i q l a sh ;
-  k or x on an i n g  t a’ s i s  h uj j at l a r i  v a  bi zn es - r ej as i n i  t ay yor l a sh ;
-  d av l a t  r o’ yx at i d an  o’ t i sh ;
-  m uhr ,  sh t a m p   va   bo sh qa   р ek vi zi t l ar ni   t a yy or l a sh ;
-  s ol i q   i d or a l a r i d a   р o’ y xa t d an   o’ t i s h.
O’ z be ki st on   R es pu bl i k as i n i n g   ― Kor xo na l a r   t o’ g’ r i si da g i‖
qo nu ni ga   as os an ,   kor xo na l a r   m ul k   eg as i   ( e ga l a r i )   yo ki   u   ( u l ar )   t ay i nl ag an
va ki l l i k   o р ga ni ,   m e hn at   j a m o ai   y ok i   m ua ss i sl ar   g ur u hi ni ng   q ar or i
bo’ yi ch a  b el gi l a ng an  q on un- qo i d al ar ga  a so sa n  t as hk i l   qi l i n i s hi   m u m ki n.
Sh un i n gd ek ,   k or x on al ar   Ag ar   k or xo na   m u l ki   eg as i   y ok i   u
t a yi nl ag an   v ak i l l i k   o р ga ni ni ng   р oz i l i g i   b o’ l sa ,   f a ol i ya t   y u р i t ay ot ga n
kor xo na   t ar ki bi da n   bi r   y ok i   bi r   n ec ht a   t ar k i b i y   b o’ l i nm al ar ni ,   us hb u
bo’ l i nm al ar n i n g   m eh na t   j a m o al ar i   t a sh ab bu si ga   k o’ r a ,   a j r at i b   ch i q ar i sh
na t i j a si da   ha m   t as hk i l   t op i s hi   m u m ki n.   K or xo na   j or i y   va   h i s ob - k i t ob
р aq am l a r i   oc hi sh   v a   u l a r   t o ’ g’ r i s i d ag i   ho l a t l ar n i   t as di ql as h   h uq uq i g a   e ga bo’ l g an ,   m u st aq i l   hu qu qi y   sh ax s   m a qo m i da gi   s ho ’ ’ ba
kor xo na l a r i ,   f i l i a l l ar ,   va ko l a t x on al ar ,   bo’ l i m   va   b os hq a   t as hk i l i y
bo’ l i nm al ar n i   t a sh ki l  q i l i s hi  m um ki n.
― Т ad bi r ko r l i kn i   ku ch ay t i r i s h   v a   r a g’ b at l a nt i r i sh   t o’ g’ r i s i d a ,‖
―Y e р   t o’ g’ r i s i d a ,   ―A ks i y ad or l i k   j a m i ya t l ar i   v a   a ks i y ad or l a r   hu qu qi ni	
‖
hi m o ya   q i l i s h   t o ’ g’ r i s da g i   Qo nu nl ar ,   h am da   ―O’ zb ek i s t o n	
‖
Re sp ub l i ka si da   ki ch i k   k or xo na l ar   t o’ g’ r i s i d ag i   N i z om ,   ― O’ z be ki st on
Re sp ub l i ka si da   xu su si y   t a db i r k or l i k   t o’ g’ r i s i d a   Ni zo m   ―C he t   e l
i n ve st i t si ya l a r i ,   x al qa r o   b i r l as hm al ar   v a   t as hk i l ot l a r   i s ht i r o ki da gi
kor xo na l a r n i   t a sh ki l   e t i sh   va   b u   kor xo na l a r n i n g   f ao l i ya t i ni   t ar t i b ga   s ol i s h
t o’ g’ r i si da g i   N i z om ,   ―	
‖ Х ol di ng l ar   ha qi da gi   Ni zo m ,   ―M ol i y a- sa no at	‖
gur uh l a r i   h aq i d ag i   Ni zo m l a r   v a   b os hq a   q on un   huj j a t l ar   bi l an	
‖
be l g i l an ga n.   Y an gi   kor xo na l a r n i   t as hk i l   qi l i sh ni ng   a so si y   m aq sa dl ar i ,
bi r i n ch i d an ,   i j t i m oi y   i s hl ab   c hi qa r i sh da   b an d   bo’ l m a ga n   ki sh i l ar ni i g   i s h
j o yl ar i   b i l an   t a’ m i n l a sh ,   y a’ ni   j am i ya t n i n g   i j t i m oi y   m ua mm os i n i   h al
qi l i sh ;   i k ki nc hi da n,   s i y os i y   m as al an i   h al   q i l i s h   b u   es a   qi s hl oq   j o yl ar d a
m i l l i y   i sh ch i l ar   s i n f i   v uj ud ga   k el t i r i sh da   o’ z   ak si ni   t op ad i ;   va   ni ho ya t
uc hi nc hi da n,   i qt i so di y   m a sa l a l a r n i   ye ch i s h,   x al q   i s t e ’ m ol   t ov ar l ar i n i
i s hl ab   c hi qa r i sh ni   ke ng ay t i r i sh ,   ul ar n i   t an qi sl i g i n i   k am ay t i r i s h   as os i d a
ah ol i n i n g  m o dd i y  f ar ov on l i gi ni  o sh i r i sh da n   i b or a t d i r .
Kor xo na ni   b ar p o   e t i sh   h uj j a t l ar i da n   b i r i   un i   t a’ s i s   sh ar t n om as i
hi so bl an ad i .   B u   hu j j at   o’ z   ma zm un i d an   k el i b   c hi qi b ,   k el aj ak da   k or x on an i
t a sh ki l   et uv ch i l ar ni n g   o ’ z ar o   m u no sa ba t l ar i n i n g   qo i d al ar i ni   be l g i l ay di .
Т a’ si s   e t i sh   sh ar t n om as i d a   kor xo na ni ng   t as hk i l i y - h uq uq i y   s ha kl i ,   t ur i ,
f a ol i ya t i   t ur i ,   m a qs ad   va   va zi f a l ar i ,   j o yl as hi sh   va   hu qu qi y   a dr es i ,   u st av
ka pi t a l i   h aj m i   v a   un da   t a’ si sc hi l a r   h i s sa si ,   q at na sh uv ch i l ar ni ng   o’ z
hi ss as i n i   b os hq al ar ga   ber i s h   s ha r t i ,   u ni ng   bo sh qa ru v   va   na zo ra t
or ga nl ar i ,   f oy da ni   t aq si m l as h   us ul   va   t ar t i bl a r i ,   t a’ si sc hi l a r n i n g   h uq uq   v a
bu р ch l a r i ,   t a’ si sc hi l a r   t o’ g’ r i s i d ag i   m a’ l um ot l a r   va   b os hq a   m as al al ar ni
ha l   qi l i sh   t ar t i bl ar i ni  b el gi l a yd i . Т a’ si sc hi l a r   kor xo na ni   us t a vi ni   i sh l a b   ch i q ad i .   Ko r x on an i n g   u st av i
р as m i y   hu j j at   hi so bl an ad i .   C hu nk i   us t a vd a   kor xo na   b i l a n   da vl at
o’ r t as i d ag i   i j t i m o i y ,   i q t i so di y,   m ol i ya vi y   va   hu qu qi y   m un os ab at l a r n i
t ar t i bg a   s ol i n i s h   q oi da l ar i   o’ z   ak si ni   t op ad i .   Us t a v   qo nu nl ar ,   qo i d al ar   va
Ni zo m l ar ga   as os l a ng an   h ol da   t u zi l a di .   U st av ni   k or x on an i   t a’ si s
et uv ch i l ar  t as di ql ay di .
O’ z be ki st on   Re sp ub l i ka si da   k or x on al ar   t o’ g’ r i si da g i   Q on un ni ng‖
9- m od da si da   kor xo na   us t a vi da   u ni ng   no m i ,   j o yl as hg an   m an zi l i ,   f aol i y at
t ur i   v a   m aq sa dl ar i ,   u ni ng   bo sh qa r u v   v a   na zor at   o р ga ni ,   u l a r ni ng   va ko l a t i ,
kor xo na   m o l - m ul ki ni   t a sh ki l   et i s h   va   f oy da ni   t a qs i m l a sh   t a r t i bi ,
kor xo na ni   qa yt ad an   t as hk i l   e t i sh   v a   u ni ng   f a ol i ya t i ni   t o’ xt at i s h   sh ar t l ar i
be l g i l an i s hi   k o’ r s at i l ga n.   U st av ga   kor xo na   f a ol i y at i n i n g   x us us i y at l a r i
bi l a n   b og’ l i q   b o’ l ga n.   Re sp ub l i ka da gi   q on unl ar   va   bo sh qa   qo nu n
hu j j at l ar ga   z i d   bo’ l m ag an   o’ z ga   q oi da l a r   h am   ki r i t i l i sh i   m um ki n.
Kor xo na   o’ z i   j o yl as hg an   ye р da gi   m ah al l i y   ho ki m i ya t   va   b os hq ar uv
i d or a l a r i   t om on i d an   da vl at   р o’ y xa t i da n   o’ t ka zi l a di .   K or x on a   da vl at
р o’ y xa t i da n   o’ t i s h   u ch un   m a ha l l i y   h ok i m i ya t   va   bo sh qa r u v   i d or a si ga
yu qor i d a  ke l t i r i l g an  k or xo na ni  b ar p o  et i s h  t o’ g’ r i s i d ag i  h uj j a t l ar ni   ( a р i z a,
t a’ si s   e t i sh   s ha r t no m a si ,   u st av i ,   bi zn es   r ej as i   v a   b os hq al ar ni )   t aq di m
et ad i .   Ma ha l l i y   ho ki m i y at   va   b os hq ar uv   i d or a si   a р i z a   t op sh i р i l ga n
pa yt da n   30   ku n   m u dd at   i ch i d a   k or x on an i   р o’ y xa t d an   o’ t g an l i gi   yo ki
o’ t m a ga nl i g i   t o’ g’ r i si da   qa r or  q ab ul  q i l i s hi   sh ar t .
Kor xo na   d av l a t   р o’ y xa t i da n   o’ t ga n   k un da n   b os hl ab   b ar po   et i l ga n
de b  h i s ob l a na di   va   hu qu qi y  s ha xs   m a qo m i ni   ol ad i .   Us hb u   ku nd an   bo sh l a b
kor xo na   xo’ j a l i k  f ao l i ya t i ni  y ur i t i s hn i  b os hl as hi  m um ki n  bo’ l a di .
O’ z be ki st on   R es pu bl i k as i n i n g   qo nu nc hi l i ga   a so sa n ,   kor xo na l a r
m u l k   eg as i   ( e ga l ar i )   y ok i   u   ( ul ar )   t a yi nl ag an   va ki l l i k   or g an i ,   m e hn at
j a m o a   yo ki   m ua ss i s l a r   g ur u hi ni n g   qa r or i   bo’ yi ch a   b el gi l an ga n   q on un-
qo i d al ar ga   a so sa n   t as hk i l   q i l i n i s hi   m um ki n.   S hu ni ng de k,   k or x on al ar   a ga r
kor xo na   m u l k i   e ga si   yo ki   u   t a yi nl ag an   v ak i l l i k   or ga ni ni ng   r oz i l i g i   b o’ l sa , f a ol i ya t   y ur i t a yo t g an   k or x on a   t ar ki b i d an   bi r   y oki   bi r   ne ch t a   t ar ki b i y
bo’ l i nm al ar n i ,   us hb u   bo’ l i nm al ar ni n g   m eh na t   j a m o al ar i   t a sh ab bu si ga
ko’ r a,   aj r at i b   c hi qa r i sh   na t i j as i d a   ha m   t a sh ki l   t op i s hi   m um ki n.   K or x on a
j or i y   va   hi so b- ki t o b   r a qa m l ar i   o ch i s h   va   ul ar   t o’ g’ r i si da gi   h ol at l ar ni
t a sd i q l a sh   h uq uq i g a   eg a   b o’ l ga n,   m us t a qi l   h uq uq i y   s ha xs   m aq om i d ag i
sh o’ ba   kor xo na l ar i ,   f i l i al l ar ,   va ko l a t x on al ar ,   bo ’ l i m   va   b os hq a   t a sh ki l i y
bo’ l i nm al ar n i   t a sh ki l   q i l i s hi   m um ki n.   K or x on a   q on un   h uj j at l a r i da
be l g i l ab   qo’ yi l g an   t a r t i bd a   m a xs us   da vl at   or g an l a r i da   r o’ yx at ga   ol i n ga n
ku nd an   bo sh l a b   t as hk i l   qi l i ng an   hi so bl an ad i   va   h uq uq i y   sh ax s   m aq om i g a
eg a  b o’ l ad i .
Ya ng i   k or xo na   t a sh ki l   qi l i s hd an   as os an   qu yi da gi   m a qs ad l a r
ko’ zl an ad i :
-   i s t e ’ m ol ch i l ar   t a l a b   q i l ay ot ga n   m ah su l o t   i s hl ab   c hi qa r i s hn i
ko’ pa yt i r i sh   va   uni  s ot i s hd an  f oy da  ( d ar om a d)  o l i sh ;
-   i s hl ab   c hi qa r i sh ga   i sh   b i l an   ba nd   bo’ l m ag an   a ho l i ni   j a l b   qi l i s h   va
sh u  or qa l i  i sh   bi l a n  t a’ m i nl as hd ag i  i j t i m oi y   mu am mo l a rn i  h al  q i l i s h ;
-  i sh l a b  c hi qa r i sh ga   m a vj ud  q o’ s hi m c ha  r e su r s l a r n i   j a l b  q i l i s h;
-   f an- t e xn i k a   yu t u ql ar i da n   f o yd al an ga n   h ol d a   y an gi   s an oa t
m a hs ul ot l a r i ni  i sh l a b  c hi qa r i s h;
-   y ak ka   t ar zd a   y ok i   ha m k or l i k da   f aol i y at   y ur i t i sh   uc hu n   ki ch i k
kor xo na   ( o’ r t oq ch i l i k   k ab i )   t a sh ki l   q i l uv ch i   al oh i d a   f uq ar ol ar   yo ki
sh ax sl ar  g ur u hi  a’ zo l a r i ni ng  s ha xs i y  e ht i y oj l ar i n i   qo ndi r i s h;
-   i sh l a b   c hi qa r i sh ni   m us t a hk am l a sh   va   r i vo j l an t i r i s h   h am da   b oz or
m u hi t i n i   ke ng ay t i r i sh .
Ya ng i   ko r x on a   t a sh ki l   q i l i sh da n   as os i y   m aq sa dl ar   be l g i l a ng an da n
ke yi n   t a’ si s   hu j j at l a r i   t uz i l ad i .   T a’ si s   h uj j at l a r n i   t ay yor l a sh   k or x on an i
t a sh ki l   e t i sh   va   k ey i n gi   f ao l i y at   yur i t i sh   j a r a yo ni da gi   m uh i m
bo sq i c hl ar i d an   bi r i   hi s ob l a na di .   T a’ s i s   h uj j a t l ar   f a ol i ya t   y ur i t uv ch i
kor xo na l a r n i n g  hu qu q  va  m aj bur i y at l a r i n i   ha m d a  s ha r o i t l ar i n i   i f o da l a yd i . “X us us i y   ko r x on al ar   t o’ g’ r i s i d a”   gi   qo nu ng a   a so sa n   kor xo na
m u l k i ni  7 t a   xi l  m an ba da n  s ha kl l a nt i r i s h  m um ki n.
Kor xo na   m ul ki ni  s ha kl l a nt i r i s h  m an ba l a r i :
1)   Mu as s i s l ar ni ng  p ul   va   m o ddi y  ko ’ r i ni s hd ag i   ba da l l ar i ;
2)   M ah su l o t   ( i sh ,   xi zm at )   s ot i s hd an   va   bo sh qa   t ur d ag i
f a ol i ya t d an   ol i n ga n  da ro ma dl ar ;
3)   Qi m m at ba ho  q og ’ o zl ar d an   ol i ng an   dar om ad l a r ;
4)   Ba nk l a r  v a  bo sh qa   kr ed i t or l ar d an  o l i ng an  k r e di t l a r ;
5)   By ud j e t d an   ol i n uv ch i   m a bl ag ’ l ar   ( do t a t s i y a) ,   k ap i t al
qo’ yi l m al ar ;
6)   K or xo na ,   t as hk i l ot   v a   f u qa r ol ar ni ng   be g’ a r a z   v a   xa yr i ya
ba da l l ar i ,   sh un i n gd ek ,   al m a sh i s h,   m er os   v a   so vg ’ a   t a r i q as i d a   o l i nu vc hi
m u l k ;
1. 2.  K or x on an i  t as hk i l  e t i sh   t a m o yi l l ar i  v a  t ar t i b- qo i d al ar i .
O’ z be ki st on   R es pu bl i k as i n i n g   qo nu nc hi l i ga   a so sa n ,   kor xo na l a r
m u l k   eg as i   ( e ga l ar i )   y ok i   u   ( ul ar )   t a yi nl ag an   va ki l l i k   or g an i ,   m e hn at
j a m o a   yo ki   m ua ss i s l a r   g ur u hi ni n g   qa r or i   bo’ yi ch a   b el gi l an ga n   q on un-
qo i d al ar ga   a so sa n   t as hk i l   q i l i n i s hi   m um ki n.   S hu ni ng de k,   k or x on al ar   a ga r
kor xo na   m u l k i   e ga si   yo ki   u   t a yi nl ag an   v ak i l l i k   or ga ni ni ng   r oz i l i g i   b o’ l sa ,
f a ol i ya t   y ur i t a yo t g an   k or x on a   t ar ki b i d an   bi r   y oki   bi r   ne ch t a   t ar ki b i y
bo’ l i nm al ar n i ,   us hb u   bo’ l i nm al ar ni n g   m eh na t   j a m o al ar i   t a sh ab bu si ga
ko’ r a,   aj r at i b   c hi qa r i sh   na t i j as i d a   ha m   t a sh ki l   t op i s hi   m um ki n.   K or x on a
j or i y   va   hi so b- ki t o b   r a qa m l ar i   o ch i s h   va   ul ar   t o’ g’ r i si da gi   h ol at l ar ni
t a sd i q l a sh   h uq uq i g a   eg a   b o’ l ga n,   m us t a qi l   h uq uq i y   s ha xs   m aq om i d ag i
sh o’ ba   k or x on al ar i ,   f i l i a l l ar ,   v ak ol at xo na l a r ,   bo’ l i m   v a   b os hq a   t a sh ki l i y
bo’ l i nm al ar n i   t a sh ki l   q i l i s hi   m um ki n.   K or x on a   q on un   h uj j at l a r i da
be l g i l ab   qo’ yi l g an   t a r t i bd a   m a xs us   da vl at   or g an l a r i da   r o’ yx at ga   ol i n ga n
ku nd an   bo sh l a b   t as hk i l   qi l i ng an   hi so bl an ad i   va   h uq uq i y   sh ax s   m aq om i g a
eg a  b o’ l ad i . Ro ’ y xa t g a   ol i sh   k or x on ag a   ke l i b   t us hu vc hi   h uj j a t l ar n i   q ay d   q i l i s h
ki t o bi da   t ar t i b   r a qa m i   b er i s h   or qa l i   a m a l g a   o sh i r i l a di .   Ko ’ r s at i l ga n
j ar ay on l a r   a m a l g a   os hi r i l ga ch ,   kor xo na   j o yl as hg an   m a nz i l go hi   bo’ yi ch a
so l i q   i dor al ar i da   hi s ob da   t ur i sh i   va   bu ni   t as di ql ov ch i   h uj j at   o l i sh i   h am da
ba nk da   hi so b  r a qa m i  o ch i s hi   m u m k i n . 
Bo sh qa r u v   i s hl ab   c hi qa r i sh ni ng   b ar c ha   q at na sh ch i l ar i   va
el em en t l ar i   o’ r t as i d a   k el i s hu vn i   y o’ l ga   qo’ yi b,   y uz ag a   k el ga n
m u no sa ba t l ar ni ng   m az m u ni   va   m e’ yo r i n i   t ar t i b ga   s ol ad i   ha m d a
r e su r s l a r d an   f o yd al an i s hn i n g   sa m a r a l i   yo ’ l l ar i ni   t o pi sh ga   o ’ z   hi ss as i n i
qo’ sh ad i .   B os hq ar uv   -   i j t i m oi y   m eh na t   j ar ay on i g a   i sh l a b   ch i q ar i s h
r i v oj l a ni sh i n i n g   o by ek t i v   qo nu nl a r i   a so si da   y o’ n al t i r i l ga n   t a r z da   t a’ si r
o’ t ka zi sh   t i z i m i ,   ha r   bi r   i sh ch i n i n g   v a   bu t u n   j am oa ni ng   m e hn at i n i   b i r
va qt ni ng  o’ zi da   na zo r a t   qi l i s h,   m o t i va t s i y a  v a  t a r t i bg a  s ol i s h  u su l i di r .
Kor xo na ni   sa m a r a do r l i gi   k o' p   j i ha t d an   bo sh qa r i sh   t i zi m i ni
m u ka m m al l i gi   bi l an   u zv i y   bo g' l i qd i r .   Kor xo na   m u l k   va   s ar m o ya   eg al ar i
t o m o ni da n   y ok i   m ax su s   t an l a b   o l i ng an   va   k е r a kl i   bi l i m   v a   k o' ni km al ar ga
eg a   bo’ l g an   m u t a xa ss i s   m е n е j е r l a r   t ar af i d an   b os hq ar i l ad i .   Sh ax si y
m a nf a at l a r   va   kor xo na   m anf aa t l ar i n i   qo’ sh i b   ol i b   b or i sh .   K or x on an i n g
ha r   bi r   x odi m i   o’ z   s ha xs i y   m anf aa t i   y o’ l i d a   q at t i q   m е hn at   q i l i s h   b i l a n
bi r ga ,   о ’ z   m anf aa t l ar i ni   k or xo na   m anf aa t l ar i d an   u st un   qo’ ym as l i gi   l o zi m .
Sh u   b i l a n   bi r ga   m е n е j е r l a r ni ng   ko r x on a   m anf aa t l ar i n i   k o’ z l a b   q ab ul
qi l g an   qa r or l ar i   x od i m l ar   va   i s hc hi l a r n i n g   m an f a at l a r i g a   zi yo n
y е t k az m a sl i g i   l o zi m .   Ra g’ ba t l an t i r i s h   t a m o yi l i   as os i d a   k or xo na
ho di m l ar i ni ng   m е hn at i   na t i j a l a r i n i   m u no si b   t aq di r l a sh   or q al i   m е hn at
un um dor l i gi  v a  i s hl ab   ch i q ar i sh   sa m a r a do r l i g i n i   yu ks al t i r i sh   yo t a di .
R е j a l i   bo zor   i q t i so di yo t i   sh ar oi t i da   i sh l a b   ch i q ar i sh ni   r е j a l i
bo sh qa r i sh   i q t i so di y   s am ar ad or l i kni   t a' m i nl as hn i n g   m u hi m   s ha r t i d i r .   B u
t a m o yi l   i sh l a b   ch i q ar i sh   r i vo j l an i s hi ni ng   q i s qa   v a   u zo q   m ud da t l ar ga
m o’ l j al l a ng an   y o’ na l i sh l a r i ,   su r ' at l a r i   v a   ni sb at l a r i ni   b е l g i l as hn i
i f o da l a yd i . Sh ax si y   t a sh ab bu sk or l i k   bo zo r   i qt i so di yo t i   t ad bi r kor ,   s ha xs i y
m a nf a at i   yo’ l i da   t a sh ab bu sk or l i k   bi l a n   x ar ak at   qi l u vc hi ,   o m i l k or
sh ax sl ar ni   r ag’ ba t l an t i r ad i .   J av ob ga r l i k   va   t a va kk al ch i l i k   b os hq ar uv ch i
o’ z   f a ol i y at i   n at i j al ar i   uc hu n   m a' l u m   bi r   j a vo bg ar l i k ka   eg a   bo’ l i sh i ,
bu nd a   m a 'l um   t a va kk al ch i l i k   ( r i sk )   e l е m е nt l ar i n i   xa m   hi so bg a   o l i sh i
l o zi m .
Bo sh qa r u v   e t i ka si ga   r i oy a   et i s h.   Bu   t a m o yi l   bo sh qa r u v
xo di m l ar i da n   b i l i m l i ,   m a da ni ya t l i   v a   xu sh m u om al a   bo’ l i sh ni ,   xo di m l a r g a
i s ho ni sh  v a  ul ar n i   es hi t a  bi l i sh ni   t a l a b  et ad i .
Bo sh qa r u v   s ha kl i   v a   u su l l ar i n i   t a ko m i l l a sh t i r i b   bor i s h.   Ku ch l i
r a qo ba t   sh ar oi t i da   k or x on a   s i n m a sl i g i   u ch un   m е n е j е r l a r   doi m o
o’ z   us t i l a ri da   t i nm ay   i s hl ab ,   bo sh qa r u v   u su l l ar i ni   t ak om i l l a sh t i r i b
bor i s hl ar i   v a   bo zor da gi   o’ z ga r i sh l a r g a   m o sl as hi sh l a r i   l o zi m .   T as hq i
om i l l ar   kor xo na da n   t a sh qa r i da gi   m u hi t   t a' si r i da   v uj ud ga   k е l a di .   U l a r
qa t or i g a   b oz or   ko ny uk t ur as i   v a   r a qo ba t   m u hi t i ,   m ol   y е t k az i b   b е r uv ch i   va
i s t е 'm ol ch i l ar ni ng   xa t t i - h ar a ka t l ar i ,   t a bi i y- i ql i m i y   sh ar t -
sh ar oi t l ar ,   si yo si y   va   i j t i m oi y   om i l l a r ,   hu qu qi y- m е 'y or i y   b az a   v a   da vl at
bo sh qa r u vi  k ab i  om i l l ar  k i r a di .
Bo sh qa r u vg a   t a 's i r   e t u vc hi   i c hk i   va   t as hq i   o m i l l a r   kor xo na ni ng
i s hl ab   c hi qa r i sh ,   t i j or a t ,   m o l i ya vi y   v a   b os hq a   f a ol i y at i   n at i j al ar i ga   j i dd i y
t a 's i r   k о ’ r s at i s hi   sa ba bl i ,   b os hq ar uv   q ar or l ar i ni   q ab ul   q i l i sh da   h ar   bi r
om i l ni   hi so bg a   ol i sh   za r ur .   Ko r x on an i   bo sh qa r i sh ni   o’ z i g a   x os
xu su si ya t l ar i   u ni   b aj ar ay ot ga n   f un kt si ya l a r i ga ,   i qt i so di yo t d ag i   o’ r ni ga ,   u
f a ol i ya t   ko ’ r s at ay ot ga n  b i z n е s  m ux i t ga  b og’ l i q.
Kor xo na   m е n е j m е nt i   u ch un   un da   i s hl ov ch i   i s hc hi l a r   so ni   ka t t a
ax am i y at ga   eg a.   Mu l k   e ga si ni ng   o’ z   bi zn е si ni   bo sh qa r u v   da r a j a si   va
i s hc hi l a r   b i l an   bo ’ l a di ga n   al oq as i   bu   om i l ga   bo g’ l i q .   K or x on an i   b oz or
sh ar oi t i da   m uv af f aq i y at l i   f a ol i y at i n i   t a’ m i nl as h   m aq sa di da   b os hq ar uv
t i zi m i   –   m en ej m e nt ni   m ar k et i n g   bi l a n   bo g’ l as hi   m u hi m .   K or x on an i
bo sh qa r u vi   ko r x on a   r e j a si   b i l an   bo g’ l i q   bo’ l i b,   kor xo na ni ng   i s hl ab ch i q ar i s h   m uv af f aq i y at i   v a   kut i l ay ot ga n   f oy da   da r a j a si ga   e r i sh i s hi ga
xi zm at   q i l ad i .   A yn an   sh un da y   b og’ l i ql i k   bo sh qa r u vn i   t as hk i l   qi l i s hn i
na f a qa t   o’ z   i s t e ’ m ol c hi si   v a   bo zor i g a,   ba l k i   b ar ch a   bo zor l ar   va
i s t e ’ m ol ch i l ar g a   h am da   q ab ul   q i l i n ga n   va   am al ga   o sh i r i l ay ot ga n
t a db i r l ar ni n g   m aq sa dg a   m uv of i ql i g i g a   y o’ n al t i r i l ga n   m uk am m a l   t i z i m
sh ak l i da   i f od al as hg a   i m k on   ber ad i .   K or x on an i
bo sh qa r i sh da   sa ma ra do rl i k k a   e ri sh i s h   u ch un ,   av va l o ,   b os hq ar uv ni ng
m a qs ad l a r i ,   s hu ni ng de k,   vo si t a l a r i   v a   un ga   er i sh i s h   us ul l a r i ni   a ni q
be l g i l ab   o l i sh   za r ur .   Yu qor i   si f a t l i   va   r aq ob at bar do sh   m a hs ul ot l a r n i   en g
ka m   x ar aj at l ar   as os i d a   i s hl ab   c hi qa r i s h   en g   ko’ p   d ar o m a d   ol i sh ni
t a’ m i nl ab ,   i nq i r o zg a   uc hr a sh da n   s aq l a yd i   ha m d a   har   bi r   kor xo na ni ng
as os i y   v az i f as i   h i s ob l a na di .   B os hq ar uv ni ng   ba r c ha   va zi f al ar i   us hb u
m a qs ad   am al ga   os hi sh i g a   x i z m a t   q i l i s hi   l oz i m .   B os hq ar uv ni ng
sa m a r a do r l i g i g a   ko’ p   j i ha t d an   k or xo na   o l d i g a   qo’ yi l g an   m aq sa dl ar   va
ba j a r i l uv ch i  v az i f a l a r n i n g  o’ z ar o  m u no sa ba t l ar i   yor da m i da   er i sh i l ad i .
1. 3. Ya ng i   ko r x on an i   da vl at   r o’ yx at i d an   o’ t ka zi sh   va   l i t se nz i y a
ol i s h  t ar t i b i .
Ya ng i   k or xo na ni   t a sh ki l   qi l i s hd a   t a 's i s ch i l ar   t a rk i b i   b е l g i l an i b ,
t a 's i s   h uj j at l a r i ,   y a' ni   kor xo na   N i z om i ,   kor xo na ni   t a sh ki l   et i s h   ha qi da gi
t a 's i s ch i l ar   s ha r t no m a si   va   bo sh qa   m е 'y or i y   h uj j at l a r   i s hl ab   ch i q i l ad i .   Sh u
bi l a n   b i r   q at or d a   kor xo na   r a hb ar i   va   t a f t i sh   k om i s si ya si   r ai s i n i   t a yi nl as h
ha qi da   i sh t i r ok ch i l ar   m a j l i si ni ng   1- so nl i   ba yo nn om as i   r a sm i y l a sh t i r i l a di .
So’ ngr a  ba nk da   va qt i n ch al i k  h i s ob   r a qa m i  o ch i l ad i .
Bi r j a,   a ud i t or l i k   f i r m a l a r i   va   ch е t   el   s ar m o ya si ga   e ga   bo’ l g an
kor xo na l a r   es a   O’ z b е ki st an   R е sp ub l i ka si   A dl i y a   va zi r l i gi da   r o’ y xa t d an
o’ t ad i .
Kor xo na ni   d av l a t   r o’ yx at i d an   o’ t k az i s h   uc hu n   r o’ y xa t d an
o’ t ka zu vc hi   va ko l a t l i   or g an l a r g a  qu yi da gi  h uj j a t l ar   t a qd i m  e t i l a di :
-   kor xo na ni   r o’ yx at da n   o ’ t k az i s h   t o’ g’ r i s i d a   t a 's i s ch i l ar ni ng
ar i za si ; -   n ot ar i al   i do r a l ar i   t o m o ni da n   t a sd i q l a ng an   i k ki   n us xa da gi   t a' si s
hu j j at l ar i   ( kor xo na   Ni zo m i ,  kor xo na ni ng  t a' si s  s ha r t no m a si ) ;
-  k or x on a   ma nz i l i n i  t a sd i q l o vc hi  h uj j at ;
-  d av l a t  b oj i ni  t o’ l ag an l i gi  t o’ g’ r i s i d a  b an kd an   b е r i l ga n  hu j j at ;
-   ho ki m i ya t n i n g   v ak ol at l i   or g an l a r i   t om on i d an   kor xo na ni ng
no m l an i s hi   t o’ g’ r i si da   b е r i l ga n  gu vo hn om a;
-  m uhr  v a  t am g’ a ni ng  u ch  n us xa da gi  n am un as i .
Kor xo na   m a ha l l i y   h ok i m i ya t   va   bo sh qa r u v   i d or a l a r i ga   za ru r
hu j j at l ar ni   i l o va   qi l i b ,   a r i z a   t o ps hi r g an   pa yt da n   bo sh l a b,   u zo qi   bi l a n   7
i s h   k un i d an   3 0   i s h   k un i g ac ha   bo’ l g an   m ud da t d a   da vl at   r o’ y xa t i da n
o’ t ka zi l i sh i   k е r a k.   K or x on an i n g   da vl at   r o’ y xa t i da n   o’ t ka zi l g an l i gi
t o’ g’ r i si da gi   m a' l u m o t l ar   O’ z b е ki st on   R е sp ub l i ka si   ya go na   d av l a t
r ее st r i ga   k i r i t i sh   uc hu n   10   k un   m ud da t   i c hi da   D av l a t   s t a t i st i k a
qo’ m i t a si ga   xa ba r   qi l i na di .   Kor xo na   d av l a t   r o’ yx at i d an   o ’ t k az i l ga n
ku nd an   b os hl ab   t as hk i l   e t i l g an   hi s ob l a na di .   Da vl at   r o ’ y xa t i da n
o’ t ka zi l g an   kor xo na ga :   ho ki m i ya t n i n g   kor xo na ni   d av l a t   r o’ yx at i d an
o’ t ka zi l g an l i gi   t o’ g’ r i s i d ag i   q ar or i da n   ko’ ch i r m a   n us xa si ,   ho ki m i ya t
r o’ y xa t i da n   o’ t ka zi l g an   va   t as di ql an ga n   kor xo na   N i z om i   h am da
kor xo na ni ng   r o’ y xa t d an   o’ t k az i l ga nl i g i   t o’ g’ r i s i d ag i   d av l a t   or d е r i
t o ps hi r i l a di .
Da vl at   r o’ y xa t i da n   o’ t ka zi l g an da n   v a   t ad bi r kor l i k   f ao l i ya t i ga
r ux sa t  e t i l g an da n  s o’ ng  k or x on a  r a hb ar i ya t i :
-  d um al oq  m uhr  v a  t am g’ a ga  b uy ur t m a   b е r i s hi ;
-   ba nk da  h i s ob va ra qi  o ch i s hi ;
-  s ol i q   i n sp е kt si ya si da n   r o’ yx at da n  o’ t ka zi sh i ;
-  a ho l i ni  i j t i m o i y  h i m oy al as h  f o nd i d an   r o’ y xa t d an  o ’ t k az i s hi ;
-  b an dl i k  m ar ka zi da n  r o’ yx at da n  o’ t ka zi sh i   k е r a k.
Du m a l o q   m u hr   va   t a m g’ an i   t a yy or l at i s hg a   b uy ur t m a   b е r i s hd an
ol di n   k or x on a   r ah bar i   k or x on a   j oy l a sh ga n   t um an da gi   i c hk i   i sh l a r
bo’ l i m i ga ,   kor xo na ni ng   r o ’ y xa t d an   o’ t k az i l ga nl i g i   ha qi da gi   ho ki m i y at qa r or i d an   k o’ c hi r m a ,   h oki m i ya t   t a sd i q l a ga n   i k ki   nu sx ad ag i   m u hr   va
t a m g’ a   c hi zm al ar i ni   t aq di m   et i s hi   k е r a k.   I c hk i   i s hl ar   b o’ l i m i   r ux sa t n i
al oh i d a   xa t   k o’ r i ni sh i d a   b е r a di .   C hi zm al ar   es a   k е r a kl i   y oz uv l a r   bi l a n
m a 'q ul l a na di   va  m uhr  b i l an  t as di ql an ad i .
Ki ch i k   b i z n е s   s ub ' е kt l ar i n i   ba nk ,   so l i q   v a   m o l i ya   m ua ss a sa l a r i da n
r o’ y xa t d an   o’ t ka zi sh   t a r t i bi
Ba nk da   hi so b   r aq am i   oc hi sh   uc hu n   qu yi da gi   h uj j a t l ar   t aq di m
et i l ad i :
-   kor xo na   r ah ba r i n i n g  ar i z as i ;
-  h ok i m i y at  t as di ql ag an   t a 's i s   hu j j at l ar i ;
-  n ot ar i us   t a sd i q l a ga n   i m zo  n am un al ar i ;
-  m uhr  v a  t am g’ a  b i l an  t as di ql an ga n   kar t o ch ka l a r ;
-   ho ki m i ya t n i n g   m ah al l i y   k е ng as hi   k or x on an i   da vl at   r o’ y xa t i da n
o’ t ka zi l g an l i gi   ha qi da gi   q ar or i d an   ko ’ c hi r m a   yo ki   no t ar i u s   t a sd i q l a ga n
m a 'l um ot no m a ;
-  s ol i q   or g an i d an   r o’ y xa t d an  o ’ t g an l i gi  h aq i d ag i  m a' l u m o t n om a.
Sh un da n   so ’ n g   ba nk   m ua ss a sa s i   ar i z ac hi ga   h i s ob   ra qa mi   oc ha di ,
un i n g   r a qa m i ni   kor xo na   N i z om i n i n g   a sl   n us xa si ga   yo za di   v a   b os h
hi so bc hi ni ng   i m zo si   qo’ yi l i b ,  ba nk ni ng   g е r bl i   m u hr i  b os i l ad i .
Da vl at   r o’ y xa t i da n   o’ t ga nd an   kе yi n   ba r c ha   t ab di r ko r l i k   su b' еk t l ar i
so l i q   or ga ni ga   r o’ y xa t   ( i d еn t i f i k at si ya )   r a qa m i   o l i sh   uc hu n   da vl at
r o’ y xa t i da n   o’ t g an   v aq t d an   e' t i bor an   10   k un   m o ba yn i d a   m ur o j a at
qi l i sh l a r i   l o zi m .   Sol i q   t o’ l o vc hi ni ng   i d еn t i f i k at si ya   r a qa m i   so l i q
t o’ l o vc hi l ar ga ,   y ur i di k   sh ax sl ar ga   s ol i q   or ga ni   t om on i d an   x o’ j al i k
yur i t uv ch i   s ub 'е kt l a r n i   r o’ y xa t d an   o’ t i sh   s ha kl i n i   t o’ l di r ga n   m a 'l um ot l ar
as os i d a   b еr i l a di .   Da vl at   s ol i q   i n sp еk t s i y as i d a   t ad bi r k or l i k   su b' еk t l ar i n i
r o’ y xa t d an   o’ t ka zi sh   bi r   m ar t a   a m a l g a   o sh i r i l a di   v a   t ad bi r kor l i k
f a ol i ya t i ni   t o’ xt as hi   m un os ab at i   bi l a ng i n a   b еk or   qi l i n ad i . T a db i r k or l i k
su b' еk t l ar i   o’ z   i d еn t i f i k at si ya   r a qa m i ni   O’ zb еk i s t a n   Rе sp ub l i ka si   Sol i q
Ko dе ks i g a   m u vof i q   q o’ l l an i l ad i g an   bar ch a   h uj j a t l ar d a   k o’ r s at i s hi   s ha r t . Ya ng i   k or xo na ni   t a sh ki l   et i s hn i n g   y ak un l o vc hi   b os qi ch i d a   i s ht i r ok ch i l ar
o’ z   om on at l a r i ni   t o’ l al i g i c ha   k i r i t a di   ( r o’ y xa t da n   o ’ t g an da n   kе yi n   b i r
yi l d an   kе ch i k m a sl i k   k еr ak) ,   b an kd a   do i m i y   hi s ob   r aq am i n i   o ch ad i ,
kor xo na   t u m a n   so l i q   i ns pе k t s i y as i d a   r o ’ y xa t g a   o l i na di ,   o’ zi ni ng   du m a l o q
m u hr i   v a   bur ch ak l i   sh t a m p i g a   e ga   bo’ l a di .   Shu   v aq t d an   bo sh l a b   k or x on a
m u st aq i l   yur i d i k   s ha xs   s i f at i d a   f a ol i ya t   k o’ r s at a   b os hl ay di .K i c hi k   bi z nе s
va  t ad bi r k or l i k  ko r x on al ar i ga  l i t sе nz i y a   bеr i s h  t ar t i b i
T ad bi r ko r l i k   f a ol i ya t i ni ng   a yr i m   t ur l a r i   bi l a n   s hu g’ ul l an i s h   uc hu n
da vl at   t o m o ni da n   v ak i l   qi l i ng an   or g an l a r d an   l i t s еn zi ya   ol g an da n
kе yi ng i n a   i j o za t   bеr i l ad i .   L i t sе nz i y a   bе r u vc hi   or g an l a r   k еl t i r i l ga n.
L i t sе nz i y a   kor xo na ni   b os hq ar i s hd an   m anf aa t d or   b o’ l ga n   sh ax sn i n g   t a 's i s
hu j j at l ar i   n us xa si   i l ov a  q i l i n ga n  a r i z as i g a   q ar ab   bе r i l ad i .   Kе r a kl i   h uj j a t l ar
va   a r i za   b еr i l ga nd an   s o’ ng ,   30   k un   i ch i d a   l i t s еn zi ya   b еr i sh   ha qi da   qar or
qa bu l   q i l i n ad i .   Ag ar   l i t sе nz i y a   b еr i sh   u ch un   k еr a kl i   q ar or   q ab ul
qi l i sh da   ek sp еr t i z a   t al a b   qi l i ns a ,   bu   e ks pе r t i z an i   v az i f as i   n az or at
qi l i sh da n   i b or a t   b o’ l ga n   d av l a t   or g an l a r i   a m a l g a   os hi r a di .   E k sp еr t i za
xu l o sa si   ol i n ga nd an   so ’ n g,   1 5   k un   m ob ay ni da   ar i z a   va   kе r a kl i   h uj j at l a r
t o ps hi r i l g ac h,   60   ku nd an   k еc hi kt i r m ay ,   q ar or   q ab ul   qi l i n ad i .   B un da
ek sp еr t i za   o’ t ka zi sh   u ch un   k еt ga n   x ar a j a t l ar ni   ar i z a   b еr u vc hi
t o’ l a yd i .   L i t sе nz i y a   i k ki   nu sx ad a   b o’ l i b ,   h uj j at t   b еr i s hg a   j a vo bg ar   sh ax s
t o m o ni da n   qo’ l   qo’ yi l i b,   b еr a yo t g an   or ga nn i n g   m uh ri   bo si l i b ,   bi r
nu sx ad a   ar i za   bеr uv ch i g a  t op sh i r i l a di .
L i t sе nz i y ad a   qu yi da gi l ar  k o’ r sa t i l g an   bo’ l a di :
-  l i t sе nz i y a   bеr ay ot ga n  m u as sa s a  n om i ;
-   yur i d i k   sh ax sn i n g   n om i   v a   m an zi l i   yo ki   t a db i r k or l i k   f a ol i ya t i ni
am al ga   os hi r a yo t g an  s ha xs ni ng  i sm i - sh ar i f i ,   t u ra r   j o yi ;
-  l i t s е nz i y a  b е r i l ay ot ga n  f a ol i y at  t ur i ;
-  f ao l i y at ni  a m a l g a  o sh i r i s h  q oi da l ar i   va   sh ar t - s ha r o i t l a r i ;
-  l i t s е nz i y an i n g  r o’ yx at  r a qa m i ,  b е r i l ga n  va qt i   va   m ud da t i . Ag ar   t ad bi r kor   r u xs at   et i l ga n   f a ol i y at ni   a m a l g a   os hi r i sh da
l i t s е nz i y ad a   b е l g i l an ga n   q on un- qo i d al ar ni   yo ki   a ma l d agi   qo nu nl ar ni
bu zs a ,   s hu ni ng d е k,   ah ol i   h ay ot i g a   x av f - x at ar   k е l t i r u vc hi   f ao l i ya t   b i l an
sh ug ’ u l l an sa ,   u   hol da   l i t s е nz i y a   b е r ga n   m ua ss a sa   t ad bi r k or n i
l i t s е nz i y ad an   f oy da l a ni sh   hu qu qi da n   m ahr um   q i l i sh ga   h aq l i di r .   Ag ar
t a db i r k or l i k   f a ol i ya t i   t u ga t i l s a   yo ki   t a db i r k or   l i t s е nz i y ad an   f o yd al an i s h
hu qu qi da n   m a hr um   qi l i ns a,   u   ho l d a   l i t s е nz i y a   l i t s е nz i y a   b е r ga n   m u as sa s a
t o m o ni da n  ol i b  q o’ y i l a di .
1. 4. Kor xo na   f ao l i ya t i ni   bo sh qa ri sh ni   t a ko mi l l as ht i r i s h
Kor xo na ni   t o ’ g’ r i   b os hq ar i s hn i n g   en g   m uh um   yo’ l l ar i da n   b i r i   bu
m a’ l u m   b i r   t ar z da   e ’ t i bor   qa r a t i l g an   ka dr l ar   si yo sa t i   t a sh ki l   et i s hi di r .
Kor xo na ni   k adr l ar   si yo sa t i ni   sh ak l l an t i r i sh da   q uy i d ag i   j i h at l a r   i n ob at ga
ol i n ga n:
- Ka dr l ar   s i y os at i n i n g   um um i y   t a m o yi l l ar i ni   i sh l a b   c hi qi sh ,
m a qs ad l a r  u st uv or l i gi n i   an i q l a sh ;
- T a sh ki l i y- s ht at   s i y os at i - m eh na t   r es ur sl ar i g a   bo’ l g an   eh t i yo j n i
r ej al as ht i r i s h,   sh t a t   va   t u zi l m al ar n i   s ha kl l a nt i r i s h,   t a yi nl as h ,   z ax i r an i
ya r a t i sh ;
- I nf or m at si on   s i y os at   -   ka dr l ar   i nf or m at si ya si   har ak at i   t i z i m i n i
ya r a t i sh   va  q o’ l l a b- q uv va t l as h;
- Mo l i ya vi y   si yo sa t - m ab l a g’ l ar ni   t a qs i m l a sh   t a m o yi l l a r i ni
i f o da l a sh ,   sa m a r a l i  m eh na t n i   r a g’ b at l a nt i r i sh   t i zi m i ni   t a ’ m i nl as h;
- Per so na l   r i voj l a ni sh i   si yo sa t i   -   r i v oj l a ni sh   d as t u r i ni   t a’ m i nl as h,
xo di m l ar n i n g   ka sb ga   y o’ n al ga nl i g i   va   m os l a sh uv i ,   i nd i vi du al
ko’ t a r i l i s hn i   r e j a l a sh t i r i sh ,   ka dr l a rn i   sh ak l l an t i ri sh ,   ka sb i y   t a yy or gar l i k
va  m al ak an i  o sh i r i s h;
- Fa ol i y at   n at i j al ar i ni   b ah ol as h- k adr l a r   si yo sa t i   v a   t a sh ki l o t
st r a t e gi ya si ni ng   m o sl i g i   t ah l i l i ,   k ad r l ar   i s hi da gi   m u am m o l ar ni   a ni ql as h,
ka dr l ar   sa l o hi ya t i ni   ( b ah ol as h   m a r k az i   v a   f ao l i ya t   s am ar ad or l i gi ni
ba ho l a sh ni ng   bo sh qa  u su l l ar i )   ba ho l a sh .   Ax bor ot   t e xn ol og i y al ar i   v a   k om m u ni k at si ya l a r i   s oh as i d ag i
r a hb ar l ar ,   m ut ax as si s l a r   va   b os hq a   xi z m a t c hi l a r   l a vo zi m l ar i ni ng   m al ak a
m a’ l u m o t n om as i   t ar m oq   t as ni f l ag i c hi   as os i d a   me hn at   s ha rt no ma l a ri ni ,
sh t a t   j ad va l l ar i ni   t uz i s hd a,   x od i m l ar ni ng   m eh na t   daf t a r c ha l a r i ga
o’ z ga r t i r i sh l a r n i   k i r i t i s hd a,   m e hn at   m u no sa ba t l ar i   bo’ yi ch a   b uyr uq l a r n i
r a sm i y l a sh t i r i sh da ,   l av oz i m l a r   va   k as bl ar ni   xo di m l a r n i n g   t e gi sh l i
t o i f a l a r i g a   k i r i t i s hd a   xi z m a t c hi l a r   l a vo zi m l ar i ni ng   n om l a r i n i
st an da r t l a sh t i r i sh   va   bi r xi l l a sh t i r i sh   uc hu n   q o’ s hm a   k or x on an i n g   bu yr u g’ i
i m zo l a ni b,   q o’ s hm a   ko rx on a   ra hb ar l a r ,   m u t a xa ss i s l a r i   v a   b os hq a
xi zm at ch i l ar ni ng   l a vo zi m   m aj bur i y at l ar i   v a   u l a r g a   q o’ y i l ad i g an   m a l a ka
t a l a bl ar i   m az kur   t a sn i f l a gi ch   4 5   t al ab l ar i g a   m uv of i q   a m a l g a   os hi r i l i b
ke l i nm oq da ,   s hu ni ng de k,   x od i m l ar i n i n g   m an sa b   y o’ r i qn om al ar i ,
bo sh qa t d an   ko’ r i b   ch i q i l i b,   yu qo r i d ag i   ya ng i   t as ni f l ag i c h   a so si da   q ay t a
t a sd i q l a nd i . I s hl ab   ch i q ar i s hn i n g   t al ab- eh t i yo j l ar i   k ad r l ar   t a yy or l as h
t i zi m i ni n g   y o’ na l i sh i ,   da r a j a si   v a   m i q yo sl ar i n i   s ha kl l a nt i r ad i ,   ka sb
t a yy or ga rl i g i n i n g   ma qs ad i ,   va zi f a l ar i   va   m a zm un i n i   be l g i l a yd i ,   m a l a ka
t a l a bl ar i ni   i l ga r i   s ur ad i .   I sh l a b   c hi qa r i sh   pi r o var d   n at i j ad a   ka dr l ar n i n g
si f a t i   va   r a qo ba t b ar do sh l i gi ga   ba ho   b er a di .   T u r l i   sa vi ya   va   m a l a ka da gi
m u t a xa ss i s l a r g a  b o’ l ga n  t a l a b- eh t i yo j ni  s ha kl l l an t i r a di .  
I s hl ab   ch i q ar i s hn i n g   ka dr l ar   t a yy or l as h   t i zi m i da gi   m a vq ei ni
ku ch ay t i r i s h   qu yi da gi   yo ’ l l ar   bi l an   t a’ m i n l a na di .   I sh l a b   c hi qa r i sh ni ng
t a l a b- eh t i yoj l a r i ni   i n ob at ga   ol i b,   t ex ni ka   va   t ex no l o gi ya l a r ni
r i v oj l a nt i r i sh ni ng   y an gi   yo’ na l i sh l a r i   bo’ yi ch a   ka dr l ar ni   t ay yo r l as h,   q ay t a
t a yy or l as h   va   u l ar ni ng   m al ak as i n i   o sh i r i s h,   i s hl ab   ch i q ar i s h   a m a l i yo t i ni
o’ t i s h   uc hu n   t a’ l i m   ol uv ch i l ar n i   i sh   j oy l ar i   b i l an   t a’ m i nl as h,   i sh l a b
ch i q ar i s h   va   t a’ l i m   t i zi m i   i n t e gr a t s i y al as hu vi ni   ri vo j l an t i ri sh ,   t a’ l i m   va
ka dr l ar   t ay yor l a sh   so ha si da gi   xa l q ar o   h am ko r l i kn i   r i v oj l a nt i r i sh ,   q o’ s hm a
kor xo na da   y an gi   m a hs ul ot l a r   t ur l ar i ni   ko’ pa yt i r i sh   m aq sa di da   o’ q uv
kur sl ar i ,   t r e ni ng l a r g a   i sh t i r o k   e t i sh   v a   m al ak a   os hi r i sh ,   ha m d a   b u
m a qs ad l a r g a   bo sq i c hm a- b oq i c h   m ab l a g’ l ar   aj r at i s h   ko’ zd a   t u t i l ga n. Bu nd an   t as hq ar i   Bo sh qa r u v   va   t e xn i k   pe r s on al l a r n i   c he t   el l i k   h am kor l ar
bi l a n   t o’ g’ r i da n- t o’ g’ r i   t ar j i m on si z   m ul oq ot l ar i ni   y ax sh i l as h   m aq sa di da
qo’ sh m a   k or xo na ni ng   o’ z i d a   v aq t i - v aq t i   bi l an   t i l   o’ r ga ni sh   kur sl ar i
t a sh ki l   et i l i b   ke l i na di .   Sh un i n gd ek ,   ye t u k   k adr l a r   t ay yor l a sh   b or a si da
t a’ l i m   m ua ss as a l a r i ga   ko’ m a kl as hi sh   ma qs ad i d a ,   s oh ag a   o i d   ol i y   t a’ l i m
m u as sa s al ar i   va  k as b- h un ar   ko l l ej l a r i   o’ qu vc hi l ar i n i   am al i y ot  v a  i l m i y  i sh
ol i b   b or i sh l a r i ga   s ha r t sh ar oi t l ar   y ar at i b   b er i l g an .   Qo’ sh m a   k or x on an i n g
qo bi l i ya t l i   xo di m l ar i ni   r a g’ b at l a nt i r i sh ,   sh u   bi l an   b i r g a   k el gu si da   u l a r g a
i s ho nc h   b i l di r i s h   n az ar da n   ch et da   qo l m ay di .   Xo di m l ar   m a xs us   k i y i m l ar
bi l a n   t a’ m i nl an ga n,   be pu l   ke l i b- k et i s hl ar i   uc hu n   qo ’ s hm a   k or x on a
t o m o ni da n   a vt om as hi na l a r   va   av t o bu s   aj r a t i l ga n   ha m d a   q ul ay ,   z am on av i y
ba r c ha   sh ar t - sh ar oi t l ar   y ar at i l ga n.   Sh u   m aq sa dd a   f a qa t   o l d i n ga   qa r a b
i n t i l i s h,   o l d i m i z ga   qo’ yi l g an   ez gu   m aq sa dl ar   k ab i   o l g’ a   q ad am   t as hl as h
bi z   y os hl ar   u ch un   ha m   q ar z   h am   f ar zd i r .   Sh un i   y an a   a l o hi da   t a’ k i d l a b
o’ t i s h   j o i z ki   ka dr l ar ni   t an l a sh da   bi r   qa nc ha   j i h at l ar ga   e’ t i bor   ber i s h
ke r a k:   K adr l a r   46   t an l a sh da   um um i y   m ez on :   m a ’ l u m o t ,   a m a l i y   i s h
t a j r i ba si :  r u hi yt ay yor ga r l i k ,  j a m o ad a  i s hl as h   qo bi l i ya t i .
Ke yi ng i   da r a j a   i sh ga   j a l b   q i l i s h   y ak un l a ng an da n   s o’ ng ,   i s h   t ak l i f
qi l i na di ga nl ar n i   t an l a b   ol i sh di r .   T a nl a sh   —   i kki   t o m o nl i   j ar a yo n,   bi r
t o m o nd an   f i r m a   n om zo dg a   i sh   ber i s hn i   yo ki   be rm as l i kn i   ha l   qi l sa ,
i k ki nc hi   t o m o nd an   no m z od   ag ar   i s h   t a qd i m   qi l i n sa ,   t a kl i f n i   q ab ul   qi l i sh
ke r a km i   y oki   ke r a k   e m a sl i g i n i   ha l   q i l ad i .   Sh un da y   q i l i b ,   t an l a sh   j ar a yo ni
ol t i  b os qi ch da n  i bor at  b o’ l ad i .
1.  S ha kl ni  t o’ l di r i sh .
2.  I n t e r v yu  —  k o’ p i n ch a  t e st   bi l a n  ya ku nl an ad i .
3.  T a vs i y a   xa t i .
4.  C hu qu r l as hg an  s uh ba t .
5.  I m t i ho n.
6.  I sh  t ak l i f  q i l i s h. Ag ar   n om zo d   t a nl ov   j ar a yo ni da   bar ch a   s i n ov l a r d an   o ’ t s a,   a ga r   i s h
ha qi   y ok i   m a os h   y et ar l i   v a   ko nt r ak t   t u zi sh   qi zi qa r l i   v a   r e al   b o’ l i b ,   i k ki
t o m o nn i   qo ni q t i r sa ,   ya ng i   xo di m   b u   f i r m ad a   i sh l a sh da n   m a m n un   b o’ l i s hi
m u m k i n .   I s h   ha qi   m ao sh   yo ki   t o’ l ov   —   b u   f i r m an i   i s hg a   q ab ul   q i l i n ga n
xo di m g a   t o’ l a sh i   z ar ur   bo’ l g an   b ah od i r .   Ki sh i l ar ni   m eh na t   qi l i sh
xo hi sh i g a   t a’ si r   q i l uv ch i   o m i l l ar   t ak l i f   t o m o ni da   bo’ l a di .   T a kl i f   f i r m a
t o’ l a sh i   m u m k i n   bo’ l g an   pa st   d ar aj an i   a ks   e t t i r a di .   T al ab   t o m o ni d an   e sa
f i r m an i   t o’ l a sh   qo bi l i ya t i ga   t a’ si r   et uv ch i   bar ch a   o m i l l a r   bo’ l a di .   T al ab
f i r m a   uc hu n   y uq or i   d ar a j a da   i s hg a   q ab ul   q i l i n ga n   xo di m g a   t o’ l a sh i
m u m k i n  b o’ l ga n  qi ym at di r .
Me hn at   r e su r s l a r i ni   b os hq ar i s hn i n g   a so si y   m aq sa di   i s hc hi l a r   va
xo di m l ar n i n g   qo bi l i y at l a r i ni ,   ya na da   j a da l   va   u nu m l i   m e hn at   q i l i s hg a
qo’ zg ’ a t i sh di r .   ns on   o m i l i g a   e ’ t i b or ,   od am l a rg a   ni sb at an   j i dd i y ,
m a s’ ul i y at   b i l an   y on do sh i s h   m e hn at   r es ur sl ar i n i   bo sh qa r i sh ni ng   bo sh
g’ o ya si di r . Fo yd al an i l ga n  ad ab i y ot l a r   r o’ y xa t i :  
  As os i y   ad ab i y ot l a r
  1.   P е d а g о gi k а .  / /  M .  T о ’ х t ах о ’ dj ае v а ni ng  u mu mi y  t а hr i r i   о st i d а .  – 
T.:   O’ z b е ki st о n   F а yl а su f l а ri   M i l l i y   j а mi ya t i ,   20 10 .  
2.   I br ag i m ov  X .I .. ,  A bd ul l ay ev a  S h.A .  P e da go gi ka  n az ar i y as i .   -  T .:   “F a n 
va   t e xn ol og i y al ar ”   na sh ri yo t i ,   20 08 .  
3.   Yu zl i k ay ev a   E .,  A x me do va   M .,  Q ur bo no va  G .,  Ta sh me t o va  
Sh .,   X us hn az ar ov a   M .   Um um i y   pe da go gi ka   na za ri ya si   va   am al i y ot i .   –   T
.:   TDP U,   20 12 .  
4.   Ю з ли ка ев а  Э .,  М ад ь я ро в а  С .,  Я нб ар ис ов а   Э .,  М о рх ов а 
И.В .,   М ар ке нд уд и   М .А .   Те ор ия   и   пр ак ти ка   об щ е й   пе д аг ог и ки .   –   Т.:  
ТГ П У,   20 13 .  
5.   Сл ас те ни н   В .А . ,   Ис ае в   И.Ф .   Пе д аг ог ик а.   –   M .:   А к ад ем ия ,   20 05 . 
6.   Ст ол яр ен к о   Л . Д.   Об щ а я   пе д аг ог и ка .   –   Р ос то в - н а- До ну ,   Ф е ни кс ,  
20 03 .  
7.   Се ли в а но в  В . С.   Ос но в ы   об щ е й  пе д аг ог и ки :  т ео ри и  и  ме то д и ки .   – 
M .:   А к ад ем ия ,   20 00 .  
Qo’ sh i m ch a   ad ab i y ot l a r
1.   M i r zi yo ye v  S h.M .  Ta nq i d i y  t ah l i l ,  qa t ’ i y  t a rt i b - i nt i z om   va  
sh ax si y   j a vo bg ar l i k   ha r  b i r   ra hb ar  f ao l i y at i n i n g  ku nd al i k   qoi da si  
bo` l i sh i  k er ak .  
O` z be ki st on   R es pu bl i k as i   V az i r l a r  M a hk am as i n i n g  2 01 6  yi l   ya ku nl ar i  
va   20 17  y i l  i st i q bo l l ar i i ga   ba g` i sh l a ng an  
ma j l i s da gi   O` z be ki st on   R es pu bl i k as i